stwierdzające nieważność uchwały Nr XXIII/228/16 Rady Miejskiej

Katowice, 2 grudnia 2016 r.
WOJEWODA ŚLĄSKI
NR NPII.4131.1.556.2016
ROZSTRZYGNIĘCIE NADZORCZE
Na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (tekst
jedn. Dz. U. z 2016 r. poz. 446 ze zm.)
stwierdzam nieważność
uchwały Nr XXIII/228/16 Rady Miejskiej Wodzisławia Śląskiego z dnia 25 października 2016 r.
w sprawie: 1. Przeprowadzenia konsultacji z mieszkańcami Gminy Wodzisław Śląski dotyczących
podziału Dzielnicy Jedłownik-Turzyczka-Karkoszka i utworzenia Dzielnicy Turzyczka, 2. Ustalenia zasad
i trybu przeprowadzenia tych konsultacji, w części określonej w:
- § 2 ust. 2 w zakresie wyrazów „mają ukończone 18 lat i”, jako niezgodnej z art. 5a ust. 2 ustawy
o samorządzie gminnym,
- załączniku do uchwały w „Ankiecie Konsultacyjnej” w wersie drugim tabeli „Dane osoby uprawnionej
do udziału w konsultacjach” w części dotyczącej podania numeru PESEL, jako niezgodnej z art. 5a ust. 2
ustawy o samorządzie gminnym.
Uzasadnienie
Na sesji w dniu 25 października 2016r. Rada Miejska Wodzisławia Śląskiego podjęła uchwałę w
sprawie: 1. Przeprowadzenia konsultacji z mieszkańcami Gminy Wodzisław Śląski dotyczących podziału
Dzielnicy Jedłownik-Turzyczka-Karkoszka i utworzenia Dzielnicy Turzyczka, 2. Ustalenia zasad i trybu
przeprowadzenia tych konsultacji.
Podstawę prawną do podjęcia przedmiotowej uchwały stanowi art. 5a ustawy. W myśl ust. 1
ww. przepisu w wypadkach przewidzianych ustawą oraz innych sprawach ważnych dla gminy mogą być
przeprowadzone na jej terytorium konsultacje z mieszkańcami gminy. Dalej w ust. 2 przepis wskazuje, że
zasady i tryb ich przeprowadzenia określa uchwała rady gminy.
Kompetencja zawarta w przytoczonym powyżej przepisie upoważnia radę gminy jedynie do
określenia zasad i trybu przeprowadzania konsultacji. Przez "zasady„ należy rozumieć tezy, w których
treści zawarte jest prawo rządzące jakimiś procesami, podstawa, na której coś się opiera, a z pojęciem
"trybu" wiąże się sposób postępowania. Tylko do określenia zasad i trybu przeprowadzania konsultacji
upoważniona została Rada i tylko w tym zakresie powinna się poruszać tworząc przepisy uchwały.
Tymczasem, Rada Miejska Wodzisławia Śląskiego przepisem § 2 ust. 2 uchwały dokonała
ograniczenia kręgu osób uprawnionych do wzięcia udziału w przedmiotowych konsultacjach poprzez
wprowadzenie wymogu ukończenia 18 lat w dniu konsultacji.
W ocenie organu nadzoru, rada gminy nie posiada kompetencji do ustalania kręgu podmiotów
uprawnionych do udziału w konsultacjach. Zauważyć należy, że krąg osób mogących uczestniczyć w
konsultacjach został już przez ustawodawcę określony w art. 5a ust. 1 ustawy. Są nimi mieszkańcy
gminy, czyli osoby zamieszkujące w miejscowości położonej na jej obszarze z zamiarem stałego pobytu
(por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 13 czerwca 2006r. sygn.. akt II
SA/Op 213/06, publ. Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych). Ponadto, jak stwierdził
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z dnia 18 sierpnia 2016r. sygn. akt IV SA/Gl
540/16, publ. Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych) norma zawarta w art. 5a ust. 1 ustawy
o samorządzie gminnym „nie zawiera żadnych ograniczeń, ani nie odsyła do innych aktów prawa. W art.
1 u.s.g. zdefiniowano pojęcie gminy, przyjmując, że mieszkańcy gminy tworzą z mocy prawa wspólnotę
Id: B8A57362-FD3B-45A7-B8E4-AB137C7AC9B2. Podpisany
Strona 1
samorządową (ust. 1) a przez gminę należy rozumieć wspólnotę samorządową oraz odpowiednie
terytorium (ust. 2). Wspólnotę tworzą osoby trwale z nią związane, a więc stale zamieszkujące w danej
gminie. Powyższe oznacza, że w unormowaniu dotyczącym konsultacji (art. 5a u.s.g.) ustawodawca
wskazał na krąg mieszkańców gminy tworzących z mocy prawa wspólnotę samorządową (art. 16 ust. 1
Konstytucji RP, art. 1 ust. 1 u.s.g.), odwołał się zatem wyłącznie do przesłanki zamieszkania, nie
wprowadził natomiast dodatkowych kryteriów uczestnictwa mieszkańców w konsultacjach społecznych,
ani też nie upoważnił rady gminy do podejmowania zabiegów prawotwórczych w tym zakresie”.
Mając na uwadze powyższe należy uznać, iż w pojęciu zasad i trybu przeprowadzania
konsultacji nie mieści się kompetencja do doprecyzowania postanowieniami uchwały rady gminy
kategorii osób uprawnionych do udziału w konsultacjach. Dlatego też postanowienie zwarte w § 2 ust. 2
uchwały w zakresie wyrazów: „mają ukończone 18 lat i” podjęte zostało z przekroczeniem delegacji
ustawowej wynikającej z art. 5a ust. 2 ustawy.
Ponadto, również wprowadzony w załączniku do uchwały w „Ankiecie Konsultacyjnej” w
wersie drugim tabeli „Dane osoby uprawnionej do udziału w konsultacjach” obowiązek podania numeru
PESEL przekracza zakres upoważnienia przyznanego radzie gminy w art. 5a ust 2 ustawy o samorządzie
gminnym.
Zdaniem organu nadzoru obowiązek wskazywania numeru PESEL nie znajduje uzasadnienia
prawnego. Dodanie do procedury przeprowadzenia konsultacji warunku podania numeru ewidencyjnego
PESEL wykracza poza granice przyznanych Radzie przez ustawodawcę kompetencji. Na poparcie
powyższego stanowiska należy przytoczyć wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we
Wrocławiu z dnia 10 maja 2013r. sygn. akt III SA/Wr 140/13, publ. Centralna Baza Orzeczeń Sądów
Administracyjnych), w którym trafnie wywodzono, że Rada Miejska wymagając, by wniosek
mieszkańców zawierał numer PESEL przekroczyła zakres upoważnienia przyznanego temu organowi
przepisem art. 5a ust. 2 ustawy. Wprowadzenie takiego unormowania jest nie tylko nieuprawnionym
tworzeniem przez organ stanowiący dodatkowych, nieprzewidzianych ustawowo kryteriów niesłużących
przecież (jak wykazano wcześniej) określeniu "mieszkańca gminy", ale stanowi także ograniczenie kręgu
"mieszkańców gminy" do osób legitymujących się numerem PESEL, a więc pomija przypadki, w których
mieszkaniec gminy nie dysponuje takim numerem. Ponadto wskazać należy, że numer PESEL nie jest
niezbędnym elementem pozwalającym na weryfikację mieszkańca gminy, w żaden sposób nie wskazuje
bowiem na miejsce zamieszkania danej osoby (por. także wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego
w Gliwicach z dnia 18 sierpnia 2016r. sygn. akt IV SA/Gl 540/16, wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 16
września 2015r., sygn. akt III SA/Wr 474/15; wyrok WSA w Olsztynie z dnia 16 grudnia 2015 r., sygn. akt
I SA/ Ol 683/16, Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych).
Biorąc powyższe pod uwagę, uchwała Rady Miejskiej Wodzisławia Śląskiego Nr XXIII/228/16
z dnia 25 października 2016 r. z uwagi na wyżej wskazane nieprawidłowości została podjęta z istotnym
naruszeniem prawa, co zgodnie z treścią art. 91 ustawy o samorządzie gminnym stanowi przesłankę do
orzeczenia o jej nieważności w wyżej wskazanym zakresie.
Na niniejsze rozstrzygnięcie nadzorcze służy skarga do Wojewódzkiego Sądu
Administracyjnego w Gliwicach, za pośrednictwem Wojewody Śląskiego, w terminie 30 dni licząc od
dnia doręczenia rozstrzygnięcia.
Stwierdzenie nieważności uchwały wstrzymuje jej wykonanie z mocy prawa w zakresie objętym
stwierdzeniem nieważności, z dniem doręczenia rozstrzygnięcia nadzorczego.
z up. Wojewody Śląskiego
Zastępca Dyrektora Wydziału Nadzoru Prawnego
Iwona Andruszkiewicz
Id: B8A57362-FD3B-45A7-B8E4-AB137C7AC9B2. Podpisany
Strona 2
Id: B8A57362-FD3B-45A7-B8E4-AB137C7AC9B2. Podpisany
Strona 3