GFR wyliczone w oparciu o stężenie cystatyny u pacjentów z

diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics
2012 • Volume 48 • Number 2 • 167-171
Praca oryginalna • Original Article
GFR wyliczone w oparciu o stężenie cystatyny
u pacjentów z granicznymi wartościami eGFR MDRD
GFR based on serum cystatin level calculated in patients with
borderline eGFR MDRD
Magdalena Araźna1, Marta Faryna2, Dagna Bobilewicz2
1
Zakład Diagnostyki Laboratoryjnej i Immunologii Klinicznej Wieku Rozwojowego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego,
2
Zakład Diagnostyki Laboratoryjnej Wydziału Nauki o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Streszczenie
Przewlekła choroba nerek jest częstym problemem występującym na całym świecie. Ze względu na niedoskonałość obecnie
stosowanych parametrów oceny funkcji tego narządu, poszukuje się nowych, lepszych markerów. Jednym z nich może okazać się cystatyna C. Celem pracy była ocena przydatności wyliczania przesączania kłębuszkowego w oparciu o stężenie tego
białka w surowicy u pacjentów z umiarkowanym spadkiem eGFR (50 – 59 ml/min/1,73 m2). W badaniu uwzględniono surowice
247 pacjentów (130 kobiet w wieku od 26 do 75 lat oraz 117 mężczyzn w wieku od 22 do 75 lat), u których wielkość przesączania kłębuszkowego oszacowana w oparciu o wzór MDRD (eGFR MDRD) mieściła się w granicach 50 -59 ml/min/1,73
m2. W surowicach tych oznaczono również stężenie cystatyny C metodą PENIA. Wartość przesączania kłębuszkowego
z wykorzystaniem tego parametru była wyliczana w oparciu o sześć najczęściej stosowanych wzorów. Otrzymane wartości
przesączania kłębuszkowego liczone za pomocą wzorów alternatywnych były istotnie wyższe od wyników uzyskanych za
pomocą wzoru MDRD. Ponadto, wykazano istnienie korelacji między wielkością przesączania kłębuszkowego wyliczonego
przy użyciu równania MDRD i wzorów alternatywnych. Wyniki pracy nie wykluczyły przydatności wyliczania GFR za pomocą
wzorów alternatywnych, ale wykazały ich użyteczność u niewielkiej liczby pacjentów.
Summary
Chronic kidney disease is a common health problem. Current methods for estimate kidney function based on serum creatinine and eGFR according MDRD are inadequate to clinical status so serum cystatin C was suggested as a potentially more
accurate parameter especially in mild stage. The aim of the study was to assess the diagnostic value of glomerular filtration
rate calculated according to 6 different formulas based on serum cystatin C in patients with eGFR MDRD between 50 – 59 ml/
min. Serum cystatin C level was measured in 247 sera with slightly decreased eGFR MDRD and glomerular filtration rate were
calculated. GFR calculated by alternative formulas were significantly higher than the values from MDRD formula. Correlation
between MDRD and alternative formulas were observed. There is no direct relation nevertheless clinical utility of cystatin GFR
cannot be excluded.
Słowa kluczowe:cystatyna C, eGFR, MDRD, przewlekła choroba nerek
Key words:chronic kidney disease, cystatin C, eGFR, MDRD
Wstęp
Przewlekła choroba nerek (PChN), zaliczana do chorób cywilizacyjnych, jest coraz częstszym problemem występującym na całym świecie [2, 3]. Stanowi ona szczególną jednostkę chorobową w tej grupie chorób, gdyż może wystąpić
jako powikłanie każdej z nich [3]. Szacuje się, że w Polsce
PChN dotyczy ponad 4 milionów osób [3].
Powszechnie stosowane oznaczenia stężenia kreatyniny
w surowicy często nie pozwalają na jednoznaczne rozpo-
znanie choroby ze względu na uzależnienie go od wielu
czynników (m.in. wieku, masy mięśniowej, płci, diety, leków)
[2, 3, 4]. Z tego też powodu poszukuje się nowych markerów
funkcji nerek, z których obiecującym wydaje się być cystatyna C. Wcześniejsze prace wskazują, że stężenie cystatyny
w surowicy może być szczególnie użyteczne w ocenie niewielkiego obniżenia funkcji nerek [5].
Cystatyna C jest białkiem zbudowanym ze 120 aminokwasów, o masie cząsteczkowej około 13 tys. Da, kodowanym
167
GFR wyliczone w oparciu o stężenie cystatyny u pacjentów z granicznymi wartościami eGFR MDRD
na chromosomie 20 [4]. Powstaje we wszystkich jądrzastych
komórkach organizmu [2, 4]. Stałe wartości jej stężenia występują u ludzi od 1 do 60 roku życia [2, 6]. U noworodków
i niemowląt ze względu na niedojrzałość nerek oraz u osób
starszych ze względu na fizjologiczny spadek filtracji, jej stężenie w surowicy jest podwyższone [7]. Zarówno kreatynina
jak i cystatyna mogą być wykorzystane do wyliczenia przesączania kłębuszkowego za pomocą określonych wzorów empirycznych. Obecnie do wyliczania tzw. szacunkowego przesączania kłębuszkowego (eGFR) zalecane jest stosowanie
wzoru MDRD (Modification of Diet In Renal Diseases), wykorzystującego stężenie kreatyniny w surowicy, wiek, płeć i rasę
pacjenta. Wzór ten pomimo szeregu ograniczeń jest rutynowo
wykorzystywany w badaniach przesiewowych, a za wartość
graniczną przyjęto wartość 60 ml/min/1,73 m2 [3]. Jest jednak
szereg doniesień dotyczących celowości wprowadzenia wzorów, uwzględniających stężenie cystatyny. Jednakże żaden
z nich nie został jednoznacznie rekomendowany.
Cel pracy
Celem pracy była ocena przydatności wyliczania przesączania kłębuszkowego w oparciu o stężenie cystatyny C w surowicy u pacjentów z umiarkowanym spadkiem eGFR (50 - 59
ml/min/1,73 m2), obliczonego na podstawie wzoru MDRD.
Materiał i metody
W badaniu uwzględniono surowice 247 pacjentów (130 kobiet w wieku od 26 do 75 lat oraz 117 mężczyzn w wieku od
22 do 75 lat), u których wielkość przesączania kłębuszkowego oszacowana w oparciu o wzór MDRD (eGFR MDRD)
mieściła się w granicach 50 - 59 ml/min/1,73 m2. eGFR
MDRD wyliczano w oparciu o stężenie kreatyniny oznaczone metodą kinetyczną Jaffe z kompensacją (zakres wartości
referencyjnych 0,5 - 1,1 mg/dl) oraz dane demograficzne.
W surowicach tych dodatkowo oznaczono stężenie cystatyny
C metodą immunonefelometryczną PENIA przy użyciu zestawów odczynnikowych firmy Simens (dawniej Dade Behring).
Przyjęty zakres wartości referencyjnych: 0,53 - 0,95 mg/l.
Wartość przesączania kłębuszkowego obliczano w oparciu
o sześć najczęściej stosowanych wzorów alternatywnych
(tabela I).
Tabela I
Wzory alternatywne służące do wyliczania wartości przesączania
kłębuszkowego w oparciu o stężenie cystatyny C.
Nazwa
Hoek
[1,8]
Filler [1]
Formuła
GFR = - 4,32 + 80,35 / [ cys C]
log GFR =1,962 + (1,132 × log (1 × [cys C]))
Le Bricon [1,8,14]
GFR = 78 × 1 / [cys C] + 4
Larsson [1]
GFR = 77,24 × [cys C] – 1,2623
Grubb 1 [1,8]
GFR = 99,29 × [cys C] – 1,713 × 0,823 (dla kobiet)
Grubb 2 [1]
GFR = 86,49 × [cys C] – 1,675 × 0,948 (dla kobiet)
[cys C] – stężenie cystatyny w mg/l
Pacjentów podzielono na grupy ze względu na stężenie kreatyniny i cystatyny:
• z prawidłowym stężeniem obu parametrów,
• z prawidłowym stężeniem cystatyny i podwyższonym
kreatyniny,
• z podwyższonym stężeniem cystatyny i prawidłowym
kreatyniny
• z podwyższonym stężeniem obu parametrów.
Analizę statystyczną przeprowadzono przy użyciu programu
R. Na podstawie histogramów oraz wyników testu Shapiro
– Wilka stwierdzono, że wszystkie badane parametry mają
rozkład różny od normalnego. W celu porównania wartości
średnich posłużono się testem Wicoxona, a następnie zbadano zależności między uzyskanymi wynikami metodą korelacji Kendall’a. Za poziom istotności statystycznej przyjęto
p<0,05.
Wyniki
W całej grupie badanej średnie stężenie kreatyniny było
podwyższone (1,18±0,17 mg/dl), zaś średnie stężenie cystatyny znajdowało się na poziomie górnego zakresu wartości
referencyjnych (0,95±0,29 mg/l).
Wartości przesączania kłębuszkowego, otrzymane za pomocą wzorów wykorzystujących stężenie cystatyny, były
istotnie wyższe od wartości eGFR, otrzymanych za pomocą wzoru MDRD (p<0,05) (tabela II). Brak istotności statystycznej wykazano wśród 5 par wzorów alternatywnych
(Hoek a Larsson, Filler a Grubb 1, Filler a Grubb 2, Le Bri-
Tabela II
Wartości średnie i odchylenia standardowe oraz zakresy dla GFR obliczonego za pomocą poszczególnych wzorów.
PARAMETR
168
ŚREDNIA ± ODCHYLENIE STANDARDOWE
ZAKRES WARTOŚCI
GFRMDRD
54,8 ± 2,8
50 – 59
GFRHoek
86,1 ± 23,9
33,23 – 180,4
GFRFiller
105,2 ± 31,00
38,99 – 233,3
GFRLe Bricon
91,8 ± 23,2
40,45 – 183,3
GFRLarsson
90,8 ± 29,8
29,56 – 220,9
GFRGrubb 1
114,4 ± 50,0
22,18 – 412,8
GFRGrubb 2
109,6 ± 47,0
24,18 – 348,7
Tabela III
Wartości średnie i odchylenia standardowe dla GFR u pacjentów podzielonych na grupy pod względem stężenia cystatyny C oraz kreatyniny.
N cys C
N krea
n = 71
0,8 ± 0,1
1,0 ± 0,1
55,8 ± 2,4
104,1 ± 19,5
130,1 ± 21,3
110,5 ± 15,4
114,8 ± 21,1
140,9 ± 35,5
147,3 ± 36,3
PARAMETR
Cys C
Krea
GFRMDRD
GFRHoek
GFRFiller
GFRLe Bricon
GFRLarsson
GFRGrubb 1
GFRGrubb 2
ŚREDNIA ± ODCHYLENIE STANDARDOWE
N cys C
H cys C
H krea
N krea
n = 71
n = 44
0,8 ± 0,1
1,2 ± 0,3
1,3 ± 0,1
1,0 ± 0,1
54,8 ± 2,8
54,7 ± 2,9
100,8 ± 13,8
63,4 ± 11,3
124,9 ± 20,2
75,8 ± 14,0
105,9 ± 13,5
69,8 ± 11,0
108,7 ± 18,0
62,6 ± 12,9
155,1 ± 38,1
61,9 ± 16,6
136,9 ± 28,3
66,0 ± 17,4
H cys C
H krea
n = 61
1,2 ± 0,2
1,3 ± 0,1
53,9 ± 2,9
63,2 ± 11,0
75,5 ± 13,8
69,5 ± 10,7
62,3 ± 12,7
74,2 ± 21,1
65,6 ± 17,5
H cys C – podwyższone stężenie cystatyny C; H krea – podwyższone stężenie kreatyniny; N cys C– prawidłowe stężenie cystatyny C; N krea
– prawidłowe stężenie kreatyniny
con a Larsson, Grubb1 a Grubb 2).
W tabeli III zawarto wartości średnie i odchylenia standardowe dla pacjentów podzielonych na grupy pod względem
stężenia cystatyny C i kreatyniny.
Różnice między eGFR MDRD a wartościami przesączania
kłębuszkowego, liczonymi wg wzorów alternatywnych wykazują istotność statystyczną we wszystkich grupach pacjentów.
W przypadku gdy wartości przesączania kłębuszkowego,
wyliczone za pomocą MDRD i wzorów alternatywnych stają
się zbliżone, stężenie samej cystatyny C jest różne dla każdego wzoru. Wartość przesączania kłębuszkowego poniżej
50 ml/min uzyskano przy stężeniu cystatyny równym 1,39
mg/l za pomocą wzoru Grubb’a 2. W pozostałych przypadkach wartość ta była wyższa (tabela IV).
W grupie pacjentów z umiarkowanie obniżonym przesączaniem kłębuszkowym (<60 ml/min/1,73 m2), liczonym wg
wzorów alternatywnych, znajdują się pacjenci (od 35,1% do
47,2%), u których poziom kreatyniny mieści się w zakresie
wartości referencyjnych (tabela V).
Istotną statystycznie korelację między eGFR a wartościami
przesączania kłębuszkowego, liczonego za pomocą wzorów alternatywnych, stwierdzono w całej badanej populacji,
w grupie pacjentów z prawidłowym stężeniem kreatyniny
oraz prawidłowym stężeniem cystatyny i w grupie pacjentów
z prawidłowym stężeniem obu tych parametrów jednocześnie (tabela VI).
Współczynniki korelacji między wartościami wzorów alternatywnych we wszystkich grupach badanych mieszczą się
w granicach 0,78–1,0 i są istotne statystycznie.
Tabela IV
Zakres stężeń cystatyny C dla GFR wyliczanego w oparciu o poszczególne wzory mieszczącego się w granicach 50-59 ml/min/1,73m2 oraz
poniżej 50 ml/min/1,73m2 (nie dotyczy eGFR MDRD, co wynika z założeń pracy).
Wzór
n
247
22
11
20
16
17
12
MDRD
Hoek
Filler
Le Bricon
Larsson
Grubb 1
Grubb 2
Cystatyna C [ mg/l ]
gdy GFR w granicach 50 – 59 ml/min/1,73m2
0,46 – 2,14
1,25 – 1,47
1,47 – 1,68
1,44 – 1,68
1,23 – 1,39
1,21 – 1,43
1,25 – 1,38
n
0
15
4
4
23
19
25
gdy GFR < 50 ml/min/1,73m2
Nie dotyczy
1,48 – 2,14
1,72 – 2,14
1,72 – 2,14
1,42 – 2,14
1,44 – 2,14
1,39 – 2,14
Tabela V
Liczba pacjentów ze stężeniem kreatyniny mieszczącym się w zakresie wartości referencyjnych przy przesączaniu kłębuszkowym poniżej 60
ml/min/1,73m2, wyliczanym wg. wzorów alternatywnych.
Wzory
Hoek
Filler
Le Bricon
Grubb1
Grubb 2
Larsson
Gdy GFR < 60 ml/ min/1,73m
2
liczba pacjentów z N krea /
liczba pacjentów z GFR < 60 ml / min
13/37 (35,1%)
6/15 (40,0%)
9/24 (37,5%)
17/36 (47,2%) 15/37 (40,5%) 16/39 (41,0%)
N krea – prawidłowe stężenie kreatyniny
169
GFR wyliczone w oparciu o stężenie cystatyny u pacjentów z granicznymi wartościami eGFR MDRD
Tabela VI
Współczynniki korelacji między wartościami GFR wyliczonymi wg MDRD i wzorów alternatywnych.
Populacja
Hoek
Filler
Le Bricon
Larsson
Grubb1
Grubb2
r = 0,14
p < 0,05
r = 0,14
p < 0,05
r = 0,14
p < 0,05
r = 0,14
p < 0,05
r = 0,12
p < 0,05
r = 0,14
p < 0,05
r = 0,17
p < 0,05
r = 0,17
p < 0,05
r = 0,17
p < 0,05
r = 0,17
p < 0,05
r = 0,17
p < 0,05
r = 0,17
p < 0,05
H krea
n = 132
NS
NS
NS
NS
NS
NS
N cys C
n = 145
r = 0,15
p < 0,05
r = 0,15
p < 0,05
r = 0,15
p < 0,05
r = 0,15
p < 0,05
NS
r = 0,15
p < 0,05
NS
NS
NS
NS
NS
NS
r = 0,19
p < 0,05
r = 0,19
p < 0,05
r = 0,19
p < 0,05
r = 0,19
p < 0,05
r = 0,19
p < 0,05
r = 0,19
p < 0,05
NS
NS
NS
NS
NS
NS
NS
NS
NS
NS
NS
NS
NS
NS
NS
NS
NS
NS
N = 247
N krea
n = 115
H cys C
n = 102
M
D
N krea
N cys C
n = 71
N krea
H cys C
n = 44
H krea
N cys C
n = 71
H krea
H cysC
n = 61
R
D
H cys C – podwyższone stężenie cystatyny C; H krea – podwyższone stężenie kreatyniny; N cys C– prawidłowe stężenie cystatyny C; N krea
– prawidłowe stężenie kreatyniny
Dyskusja
Z przedstawionych badań wynika, iż wartości przesączania
kłębuszkowego liczone za pomocą wzorów wykorzystujących stężenie cystatyny C są w większości przypadków wyższe od wartości uzyskanych za pomocą wzoru MDRD.
Dane z piśmiennictwa, dotyczące tych zależności nie są jednoznaczne.
Ramel i wsp. podjęli próbę oceny przydatności obliczania
przesączania kłębuszkowego za pomocą trzech wzorów
wykorzystujących stężenie cystatyny C i dwóch wzorów
opartych na stężeniu kreatyniny. Wykazali, że wartości przesączania kłębuszkowego otrzymane za pomocą wzorów,
wykorzystujących stężenie cystatyny są niższe niż wartości
uzyskane za pomocą wzoru MDRD [8].
Drożyńska-Duklas i wsp. wykazali, że u dzieci z pęcherzem
neurogennym w przebiegu przepukliny oponowo-rdzeniowej
wielkość przesączania kłębuszkowego wyliczona na podstawie stężenia cystatyny (wg. wzoru Fillera) była istotnie niższa od wartości wyliczonej na podstawie stężenia kreatyniny
(wg. wzoru Schwartza) [9].
W pracy dotyczącej określenia GFR z wykorzystaniem oznaczenia stężenia cystatyny C jako pojedynczego markera
oraz z równoczesnym wykorzystaniem oznaczenia stężenia
kreatyniny Stevens i wsp. dowodzą, że stężenie cystatyny
jest lepszym markerem funkcji nerek od stężenia kreatyniny
170
ze względu na mniejszy wpływ wieku, płci i rasy na jej stężenie. Jednak równania do wyliczenia GFR stosowane w pracy własnej nie pokrywają się z równaniami wykorzystanymi
w przytoczonej publikacji. Dodatkowo w swojej analizie Stevens i wsp. uwzględnili wzór wykorzystujący oba parametry
jednocześnie. Ostatecznie uznali, iż właśnie ta formuła jest
najwłaściwsza do obliczania wartości przesączania kłębuszkowego [10].
Ran – Hui Cha i wsp. porównując przydatność określenia
funkcji nerek za pomocą stężenia kreatyniny i cystatyny wykazali, że cystatyna jest czulszym wskaźnikiem, określającym niewydolność nerek [11].
Salgado i wsp. opublikowali wyniki badań, dotyczące monitorowania funkcji nerek za pomocą GFR wyliczonego
w oparciu o wzory wykorzystujące zarówno stężenie kreatyniny jak i cystatyny oraz za pomocą najnowszego wzoru
CKD – EPI, wykorzystującego te same parametry co wzór
MDRD. Wynika z nich, że cystatyna jest najlepszym parametrem służącym do monitorowania spadków GFR w przewlekłej chorobie nerek, co pokrywa się z wnioskami wcześniej przytoczonych publikacji [12].
W pracy własnej u pacjentów z umiarkowanie obniżonym
przesączaniem kłębuszkowym (<60 ml/min), liczonym wg
wzorów alternatywnych, stężenie cystatyny było znacznie
podwyższone a stężenie kreatyniny w zależności od wzo-
ru mieściło się w zakresie przyjętej normy u 35,1% - 47,2%
chorych. Oznacza to, że w tych przypadkach cystatyna C
okazała się czulszym parametrem od kreatyniny, gdyż wcześniej wzrastało jej stężenie, informując jednocześnie o obniżeniu funkcji nerek.
W pracy własnej podjęto próbę oceny korelacji między wartościami eGFR a wartościami przesączania kłębuszkowego,
otrzymanymi na podstawie wzorów wykorzystujących stężenie cystatyny C. Zbadano także korelacje między samymi
wartościami wzorów alternatywnych. Ustalono, że w przypadku pacjentów z prawidłowym stężeniem kreatyniny lub
cystatyny oraz w przypadku prawidłowego stężenia obu tych
parametrów jednocześnie, korelacje między wartościami
uzyskanymi za pomocą wzoru MDRD a wartościami obliczonymi na podstawie wzorów alternatywnych są istotne statystycznie. W piśmiennictwie brak jest analogicznych danych.
Grubb otrzymał korelację miedzy GFR opartym na stężeniu
cystatyny C a klirensem 51Cr – EDTA [13]. Lothar i Huber
wykazali, że wyliczanie przesączania kłębuszkowego za pomocą wzorów alternatywnych wykazuje większą korelacje
z metodą referencyjną oznaczania klirensu za pomocą joheksolu niż ze stężeniem kreatyniny czy wyliczanym przesączaniem kłębuszkowym za pomocą formuły Cockroft’a –
Gault’a [14].
Natomiast Sękowska i wsp., badając filtrację kłębuszkową
u dzieci z przewlekłą chorobą nerek, wykazały w swojej pracy korelację miedzy KI99mTc – DTPA a klirensem cystatyny
C [15].
Autorzy badań przeprowadzonych na Uniwersytecie w Bonn
porównywali stężenie cystatyny oraz wartość eGFR (MDRD)
z wartością klirensu otrzymanego przy użyciu 99mTc – DTPA.
Badania te wykazały porównywalną wartość obu wskaźników, jednak przy wartości klirensu powyżej 55 ml/min/1,73
m2 zaobserwowano przewagę wartości diagnostycznej cystatyny w porównaniu z MDRD [16].
Analizując uzyskane wyniki, należy rozważyć, czy samo
oznaczanie stężenia cystatyny nie jest wystarczające do
oceny funkcji nerek, czy też lepiej jest wyliczać wartość
GFR w oparciu o publikowane wzory. Wynika to stąd, że
żaden ze wzorów alternatywnych nie jest rekomendowany jako najlepszy, a obniżone przesączanie kłębuszkowe
przy prawidłowym stężeniu kreatyniny obserwuje się dopiero przy znacznie podwyższonym stężeniu cystatyny
w surowicy.
Piśmiennictwo
1. Emara M, Zahran A, Abd El, et al. How to best defne patients
with moderate chronic kidney disease. Nephron Clinical Practice 2008; 110: c195-c206.
2. Gernand W. Cystatyna C w diagnostyce przewlekłej niewydolności nerek. Polska Medycyna Rodzinna 2003; 5: 85-86.
3. Król E, Rutkowski B. Przewlekła Choroba Nerek – klasyfikacja,
epidemiologia i diagnostyka. Forum Nefrologiczne 2008; 1: 1-6.
4. Imiela J, Lewandowicz A. Cystatyna C w diagnostyce przewlekłej choroby nerek. Nefrologia i Dializoterapia Polska 2007; 11:
126-132.
5. Shimizu-Tokiwa A, Kobata M, Io H et al. Serum cystatin C is
a more sensitive marker of glomerular function than serum creatinin. Nephron 2002; 92: 222-226.
6. Sulicka J, Franczuk P, Rewiuk K. Przydatność oznaczania cystatyny C w diagnozowaniu niewydolności nerek u osób w starszym wieku. Gerontologia Polska 2005; 13: 84-87.
7. Kozłowska K, Wysocka J, Janicka K. Przydatność diagnostyczna oznaczania cystatyny C. Przegl Lek 2001; 58: 524-527.
8. Ramel A, Jonsson PV, Bjornsson S et al. Differences in the
glomerular filtration rate calcutaled by two creatinine – based
and Three cystatin C – based formulas in hospitalized elderly
patients. Nephron Clinical Practice 2008; 108: c16–c22.
9. Drożyńska-Duklas M, Żurowska A, Czarniak P i wsp. Szacowanie GFR na podstawie wartości kreatyniny i cystatyny C –
porównanie dwóch metod w grupie pacjentów z pęcherzem
neurogennym w przebiegu przepukliny oponowo – rdzeniowej
(MMC). Pol Merkuriusz Lek 2008; XXIV: 119–120.
10. Stevens LA, Coresh J, Schmid CH et al. Estimating GFR using
serum cystatin C alone and in combination with serum creatinine: a pooled analysis of 3,418 individuals with CKD. Am J
Kidney Dis 2008; 51: 395–406.
11. Ran – Hui C, Chung-Sik L, Youn-Hee L et al. Clinical usefulness of serum cystatin C and the pertinent estimation of glomerular filtration rate based on cystatin C. Nefrology 2010; 15:
768–776.
12. Salgado JV, Neves FA, Bastos MG et al. Monitoring renal
function: measured and estimated glomerular filtration rates –
a review. Braz J Med Biol Res 2010; 43: 523–536.
13. Grubb A, Simonsen O, Starfelt G et al. Serum concentration
of cystatin C, factor D and β2 – mikroglobulin as a measure of
glomerular filtration rate. Acta Medica Scandinavica 1985; 218:
499–503.
14. Lothar T, Huber AR. Renal function – estimation of glomerular
filtration rate. Clin Chem Lab Med 2006; 44: 1295-1302.
15. Sękowska R, Roszkowska – Blaim M. Ocena filtracji kłębuszkowej u dzieci z przewlekłą chorobą nerek w oparciu o klirens
cystatyny C. Pol Merkuriusz Lek 2008; XXIV: 61 – 64.
16. Yashiro M, Kamata T, Segawa H et al. Comparsions of cystatin
C with creatinine for evaluation of renal function in chronic kidney disease. Clinical and Experimental Nephrology 2009; 13:
598-604.
Zaakceptowano do publikacji: 13.03.2012
Wnioski
1.Wartości przesączania kłębuszkowego, liczone za pomocą wzorów alternatywnych są istotnie wyższe od wartości eGFR, liczonych według wzoru MDRD.
2. Wartości przesączania kłębuszkowego, liczone za pomocą wzorów alternatywnych wykazują istotną korelację
z wartościami otrzymanymi za pomocą wzoru MDRD
przy prawidłowym stężeniu kreatyniny lub cystatyny lub
przy równoczesnym prawidłowym stężeniu obu tych parametrów.
Adres do korespondencji:
Dr med. Marta Faryna
Zakład Diagnostyki Laboratoryjnej
Wydziału Nauki o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
02-097 Warszawa, Banacha 1a
Tel.: 225992405, fax: 225992104
email: [email protected]
171