SpiS treści

Spis treści
Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
I. Społeczne funkcje języka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Symbol, działanie i kontekst. Specyfika socjologicznego ujęcia
języka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Rola języka w procesie kreowania i utrwalania znaczeń w kulturze.
Transcendująca funkcja języka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Język jako narzędzie socjalizacji i kreowania rzeczywistości
społecznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Język jako narzędzie kreowania i wyrażania stosunków władzy
w społeczeństwie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5. Językowe strategie budowania ładu społecznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
II. Metafora jako narzędzie wyjaśniania, interpretowania
i konstruowania rzeczywistości społecznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Definicja metafory i jej kulturowa natura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Metafora jako narzędzie wyjaśniania i interpretowania rzeczywistości
społecznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Perswazyjna moc metafory . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Metafora a strategie językowe konstruowania ładu społecznego . . . . . . .
5. Metafora jako narzędzie nauczania Kościoła katolickiego . . . . . . . . . . . .
27
30
34
38
41
44
49
50
54
56
58
64
III. Korzenie i fundamenty Europy... Motywy kauzalistyczne
i kosmogoniczne w opowieściach o Europie . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
1. Chrześcijaństwo jako axis mundi Europy. Opowieść Jana Pawła II . . . . . 77
2. Reprodukowanie wizji europejskiego ładu religijno-politycznego
Jana Pawła II. Opowieść nurtu selektywnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
3. Sekta, szatan i imperium. Opowieść kosmogoniczna nurtu totalnego . . . 104
4. Zachwaszczony średniowieczny ogród i humanizująca nowożytność.
Opowieść nurtu afirmatywnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108
7
IV.Indywidualizm, antypolscy inżynierowie i fundamentalizm,
czyli obcy współczesnej Europy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Metaforyczne fronty konfliktów współczesnej Europy. Opowieść
Jana Pawła II . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Sekularyzacja, amnezja Europy i Konstytucja Unii Europejskiej,
czyli europejskie zagrożenia w opowieści duchownych nurtu
selektywnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Żywioł żydowski, pogrobowcy Nietzschego i Nowy Łagier
Europejski jako wrogowie katolickiej Polski. Opowieść duchownych
nurtu totalnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Rak fundamentalizmu na ciele Europy. Topos w wypowiedziach
duchownych nurtu afirmatywnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
V. Wartości, tradycja, strach i przyszłość Europy. Argumentacja
metaforyczna w narracji duchownych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Argumentacja perswazyjna w narracji Jana Pawła II . . . . . . . . . . . . . . .
2. Argumentacja perswazyjna w narracji duchownych nurtu
selektywnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Argumentacja perswazyjna w narracji duchownych nurtu totalnego . . .
4. Integracja europejska jako katharsis. Argumentacja prounijna
w narracji nurtu afirmatywnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
VI.Polska, Kościół, Matka Boska jako pośrednicy w przełamywaniu
europejskich sprzeczności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Uzasadnianie skuteczności Polski – przeszłość i sacrum jako
gwarancja sprawności.Opowieść Jana Pawła II i duchownych nurtu
selektywnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Bogactwo i doświadczenie – Kościół jako ofiarodawca . . . . . . . . . . . . .
3. Maryja jako pośredniczka między Europą a sacrum . . . . . . . . . . . . . . . .
VII.W poszukiwaniu mitu Europy... mityczne wątki
w metaforycznych narracjach duchownych katolickich . . . . . . . . .
1. Wokół definicji mitu. Fragmentaryzacja narracji mitycznych jako
cecha nowoczesności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. W podróży ku rekonstrukcji początków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. W poszukiwaniu znanych Rajów Utraconych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Przyszłość jako przeszłość. Czas w narracji o Europie . . . . . . . . . . . . . .
5. Niekatolickie i katolickie, czyli binarne opozycje w micie Europy . . . .
6. Boska Polska jako bohater kulturowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7. Władza, invocatio Dei i mit polityczny Europy . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8
113
117
130
137
144
151
153
163
169
176
181
182
187
190
201
202
211
213
214
216
217
222
Zakończenie. Kościół katolicki widziany poprzez metafory . . . . . . . . . .
1. Schematyzacja, emocjonalność i kontekstowość metaforyzacji
Europy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. „Rozdarcie” w Kościele katolickim w Polsce. Charakterystyka
stanowisk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Jan Paweł II, episkopat w Polsce i kultura świecka w Europie
– dialog czy zamknięcie? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Kościół w Europie jako metafora? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5. Co nam zostało z tamtych lat? Kościół w Polsce w roku 2008 . . . . . . . .
227
234
236
237
Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wykaz źródeł . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wypowiedzi Jana Pawła II . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wypowiedzi duchownych katolickich w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
243
267
267
272
228
231
Indeks pojęć . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291
Indeks nazwisk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300
Summary . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303
9