Metoda Affolter jako jedna z form pracy
Transkrypt
Metoda Affolter jako jedna z form pracy
Zasadnicza Szkoła Zawodowa przy Zespole Szkół nr 3 we Włocławku Metoda Affolter jako jedna z form pracy... Autor: Elżbieta Kordysiewicz 13.03.2008. Metoda Felice Affolter jako jedna z form pracy z osobami z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym.    WśrÃłd wielu metod pracy stosowanych w pracy z osobami z głęboka niepełnosprawnością umysłową na uwagę zasługuje metoda Felice Affolter z ktÃłrą zetknęłam się podczas studiÃłw podyplomowych na Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie. Ma ona szerokie zastosowanie, chociażby w nauczaniu indywidualnym czy podczas zajęć szkolnych na rÃłżnych poziomach edukacji. Dla mnie duże znaczenia miał fakt, iż może rÃłwnież znaleźć szerokie zastosowanie wśrÃłd uczniÃłw Szkoły Przysposabiającej do Pracy (gdzie jestem nauczycielem). Można wykorzystać ją na zajęciach przysposobienia do pracy, szczegÃłlnie w pracowni gastronomicznej. Metodę nauczania osÃłb wymagających podejścia specjalnego, jaką przedstawia F.Affolter, określić można jako psychopedagogikę rozumnego działania dłoni. Autorka skupia się przede wszystkim na rozwiązywaniu przez ucznia problemÃłw dnia codziennego, a więc na wyzwalaniu celowego i skutecznego działania dłoni i poznawania własnego działania. Metoda rehabilitacji proponowana przez autorkę przeznaczona jest dla osÃłb z organicznymi zaburzeniami spostrzegania, ktÃłre nie są zdolne do samodzielnego zaprogramowania czynności złożonych, nawet takich, ktÃłre wydają się proste i łatwe. Pomoc takiej osobie polega na tym, że nauczyciel kładzie ręce na grzbietowej stronie dłoni i lekko ukierunkowuje ich działanie, wyczuwając, czy i kiedy uczeń jest gotowy do przyzwolenia, by poddać się kierowaniu. Nauczyciel nigdy nie wyręcza ucznia, ktÃłry przeżywa wysiłek jako własny, doznaje siebie jako sprawcę. Na tym polega moc terapeutyczna metody. Jest ona przeznaczona dla osÃłb z organicznym uszkodzeniem mÃłzgu. Do tej kategorii zalicza się znaczny procent osÃłb głębiej upośledzonych umysłowo. Rozwiązywanie problemÃłw dnia codziennego w ujęciu F. Affolter wykracza daleko poza samo usprawnianie dłoni. Za skutecznie działającą dłonią podąża zazwyczaj wzrok, pojawia się więc poznanie wielozmysłowe, zalążek abstrahowania. Gdy uczeń poczuje się sprawcą działania, staje się zdolny do bycia sprawcą rÃłwnież wypowiedzi. W trakcie działania osoby zazwyczaj zaczynają mÃłwić o tym, co robią. Uczniowie o zaburzonej percepcji często popadają w stan napięcia, wydają się nic nie rozumieć, są zalęknione, uderza ich dziwne zachowanie itp. -wszystko to wskazuje na zaburzenia spostrzegania. Jednakże osoby te także dotykają „świata". Dotykanie prowadzi u nich znacznie częściej niż u osÃłb zdrowych do wzdrygania się, napięcia, odwracania wzroku. Obserwując ich ruchy związane z dotykiem, stwierdzić można, że przez wiele lat, o wiele dłużej niż osoby zdrowe, używają tylko jednej ręki. Zamiast pięciu palcÃłw posługują się przeważnie tylko dwoma. Tymi dwoma palcami przytrzymują przedmiot jak pęsetą i tym samym nie udaje się im go ująć. Stąd można wnioskować, że potrafią one zebrać tylko fragmentaryczne informacje o świecie. Takich uczniÃłw należy stymulować i temu służy opisywana metoda. Ucznia prowadzi się zawsze stojąc za nim z tyłu. Dzięki takiej pozycji przekazuje się młodej osobie maksimum informacji czuciowych. Ma to pozytywny skutek, ponieważ cała uwaga nauczyciela skierowana jest na danego ucznia i wykonywaną czynność, przez co udziela się uczniowi skupienie instruktora i jego spokÃłj, a co za tym idzie, powstaje między prowadzącym a prowadzonym wymiana tego, co czują -dochodzi do interakcji czuciowej. Stymulować można dowolną część ciała prowadzonego -tułÃłw, nogi, stopy, palce. Najczęściej jednak prowadzi się ręce, przy czym nauczyciel kładzie swoją prawą dłoń na prawej dłoni prowadzonego, a lewą -na lewej. Takie prowadzenie rąk ciągle uświadamia nam, że człowiek ma dwie ręce, każdą przyporządkowaną innej pÃłłkuli mÃłzgu. Ważne jest, aby obie pÃłłkule nauczyły się ze sobą wspÃłłdziałać. Gdy nauczyciel prowadzi obie ręce ucznia musi zwracać uwagę na to, aby jego palce leżały dokładnie na palcach prowadzonego. W ten sposÃłb palce ucznia dotykają otoczenia tam, gdzie dotyka je nauczyciel i palce ucznia ujmują przedmiot w ten sposÃłb, w jaki ujmuje go prowadzący. Należy się stale upewniać, czy ten warunek jest spełniony. Aby uczeń mÃłgł działać, musi zawsze zbadać cechy materiału, przy czym istotne znaczenie ma czynność ujmowania w odniesieniu do stabilnego podłoża. Żeby uzyskać wystarczające informacje czuciowe, uczeń powinien używać swoich rąk bezpośrednio. Gdy to nie wystarcza, uczniowi należy umożliwić wykorzystanie środka pomocniczego, np. łyżka, widelec itp. http://archiwum.zs3z.pl Kreator PDF Utworzono 8 March, 2017, 00:41 Zasadnicza Szkoła Zawodowa przy Zespole Szkół nr 3 we Włocławku Uczeń może czuć, czyli zdobywać informacje, tylko wtedy, gdy jego ciało się porusza lub jest poruszane, przy czym musi się to dziać stale w związku z jakąś stabilną płaszczyzną odniesienia. Stabilne podłoże jest dla zdobywania informacji niezbędne. Służy jako odniesienie dla zmian oporu, jako podstawa dla odpowiedniego ujmowania i pozostawiania przedmiotÃłw. Gdy nauczyciel rozwiązuje problem, prowadząc ucznia z zaburzeniami spostrzegania, przekazuje mu tym samym informacje o zmianach oporu, przez co uczeń nabywa doświadczenia w zakresie stosunkÃłw przyczynowo -skutkowych, włączając w to doświadczenia czuciowe, odnoszące się do materiałÃłw.  Prowadzenie terapii metodą F.Affolter nie jest wbrew pozorom łatwe. Nauczyciel musi na podstawie wiedzy teoretycznej i doświadczenia pokierować indywidualnie swoim postępowaniem i trafnie ocenić, czy terapia poprzez kierowanie dłońmi jest dla danej osoby w ogÃłle wskazana, jakie tworzywa dobrać stosownie do upodobań i możliwości ucznia, kiedy uczeń dojrzał już do samodzielnego programowania czynności, kiedy trzeba zrobić przerwę na odpoczynek, jak rozpoznać bezsłowne oznaki przyzwolenia na kierowanie dłonią bądź oporu przeciw temu. W ujęciu tej metody, podstawowym zadaniem terapeuty jest zapewnienie osobie z zaburzeniami spostrzegania lepszych informacji czuciowych, dzięki ktÃłrym osoba ta może zdobyć doświadczenie interakcyjne, a tym samym lepiej radzić sobie z rozwiązywaniem problemÃłw. Autorka tej metody jest zdania, iż praca nad zdobywaniem większej ilości informacji jest podstawą rozwoju, a w wyniku tej pracy polepszy się sposÃłb wykonania zadania i pojawią się kolejne osiągnięcia rozwojowe.   W załączniku przedstawiam zdjęcia obrazujące V etapÃłw Metody Affolter oraz wskazÃłwki jak prowadzić ciało ucznia podczas stosowania metody.  I Etap – „ Czuję i oswajam ciało― II Etap - „ Teraz mogę patrzeć― III Etap – „Czuję i patrzę― IV Etap– „ Rozpoznaje ponownie to, co czuję, kontynuuję ruchy i takich się spodziewam― V Etap – „ Czuję i umożliwiam czucie―  W prowadzeniu ciała ważne jest, by obie dłonie dziecka były zaangażowane. Nauczyciel stoi z tyłu, kładzie swoje dłonie na dłoniach ucznia odpowiednio: prawą na prawą i lewą na lewą (nie chwyta za nadgarstek). Palce leżą dokładnie na palcach prowadzonego. Obie ręce biorą udział w czynnościach. Dzięki temu przy każdym posunięciu informacje przekazane są do mÃłzgu przez obie ręce, http://archiwum.zs3z.pl Kreator PDF Utworzono 8 March, 2017, 00:41 Zasadnicza Szkoła Zawodowa przy Zespole Szkół nr 3 we Włocławku co gwarantuje jego całkowitą pracę.  Bibliografia:  Affolter F. „Spostrzeganie, rzeczywistość, język―WSiP, Warszawa (1997) Olechowicz H. „Przez ręce do głowy i serca. Kształtowanie rozumnego działania dłoni metodą F. Affolter― (1997) Olechowicz H. „Jaskiniowcy zagubieni w XXI wieku. Praca terapeutyczna z małymi dziećmi― WSiP, Warszawa (1999) Piotrowicz R. J. „ rozwiązywanie codziennych problemÃłw― – metoda Felicji Affolter w procesie uczenia. W: Szkoła Specjalna Nr 3 (2001) Zabłocki K. J. ―Autyzm. Płock, Seria: Podstawy pedagogiki rewalidacyjnej. Rozdział III (2002) http://archiwum.zs3z.pl Kreator PDF Utworzono 8 March, 2017, 00:41