Metoda Affolter jako jedna z form pracy

Transkrypt

Metoda Affolter jako jedna z form pracy
Zasadnicza Szkoła Zawodowa przy Zespole Szkół nr 3 we Włocławku
Metoda Affolter jako jedna z form pracy...
Autor: Elżbieta Kordysiewicz
13.03.2008.
Metoda Felice Affolter jako jedna z form pracy z osobami z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym.
   WśrÃłd wielu metod pracy stosowanych w pracy z osobami z głęboka niepełnosprawnością
umysłową na uwagę zasługuje metoda Felice Affolter z ktÃłrą zetknęłam się podczas studiÃłw
podyplomowych na Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie.
Ma ona szerokie zastosowanie, chociażby w nauczaniu indywidualnym czy podczas zajęć szkolnych na
rÃłżnych poziomach edukacji. Dla mnie duże znaczenia miał fakt, iż może rÃłwnież znaleźć szerokie
zastosowanie wśrÃłd uczniÃłw Szkoły Przysposabiającej do Pracy (gdzie jestem nauczycielem). Można
wykorzystać ją na zajęciach przysposobienia do pracy, szczegÃłlnie
w pracowni gastronomicznej.
Metodę nauczania osÃłb wymagających podejścia specjalnego, jaką przedstawia F.Affolter, określić
można jako psychopedagogikę rozumnego działania dłoni. Autorka skupia się przede wszystkim na
rozwiązywaniu przez ucznia problemÃłw dnia codziennego, a więc na wyzwalaniu celowego i skutecznego
działania dłoni i poznawania własnego działania. Metoda rehabilitacji proponowana przez autorkę
przeznaczona jest dla osÃłb z organicznymi zaburzeniami spostrzegania, ktÃłre nie są zdolne do
samodzielnego zaprogramowania czynności złożonych, nawet takich, ktÃłre wydają się proste i łatwe.
Pomoc takiej osobie polega na tym, że nauczyciel kładzie ręce na grzbietowej stronie dłoni i lekko
ukierunkowuje ich działanie, wyczuwając, czy i kiedy uczeń jest gotowy do przyzwolenia, by poddać się
kierowaniu. Nauczyciel nigdy nie wyręcza ucznia, ktÃłry przeżywa wysiłek jako własny, doznaje siebie
jako sprawcę. Na tym polega moc terapeutyczna metody. Jest ona przeznaczona dla osÃłb z organicznym
uszkodzeniem mÃłzgu. Do tej kategorii zalicza się znaczny procent osÃłb głębiej upośledzonych
umysłowo. Rozwiązywanie problemÃłw dnia codziennego w ujęciu F. Affolter wykracza daleko poza samo
usprawnianie dłoni.
Za skutecznie działającą dłonią podąża zazwyczaj wzrok, pojawia się więc poznanie wielozmysłowe,
zalążek abstrahowania. Gdy uczeń poczuje się sprawcą działania, staje się zdolny do bycia sprawcą
rÃłwnież wypowiedzi. W trakcie działania osoby zazwyczaj zaczynają mÃłwić o tym, co robią. Uczniowie o zaburzonej percepcji często popadają w stan napięcia, wydają się nic nie
rozumieć, są zalęknione, uderza ich dziwne zachowanie itp. -wszystko to wskazuje na zaburzenia
spostrzegania. Jednakże osoby te także dotykają „świata". Dotykanie prowadzi u nich znacznie
częściej niż u osÃłb zdrowych do wzdrygania się, napięcia, odwracania wzroku. Obserwując ich ruchy
związane z dotykiem, stwierdzić można, że przez wiele lat, o wiele dłużej niż osoby zdrowe, używają
tylko jednej ręki. Zamiast pięciu palcÃłw posługują się przeważnie tylko dwoma. Tymi dwoma palcami
przytrzymują przedmiot jak pęsetą i tym samym nie udaje się im go ująć. Stąd można wnioskować, że
potrafią one zebrać tylko fragmentaryczne informacje o świecie. Takich uczniÃłw należy stymulować i
temu służy opisywana metoda. Ucznia prowadzi się zawsze stojąc za nim z tyłu. Dzięki takiej pozycji
przekazuje się młodej osobie maksimum informacji czuciowych. Ma to pozytywny skutek, ponieważ cała
uwaga nauczyciela skierowana jest na danego ucznia i wykonywaną czynność, przez co udziela się
uczniowi skupienie instruktora i jego spokÃłj, a co za tym idzie, powstaje między prowadzącym a prowadzonym wymiana tego, co czują -dochodzi do
interakcji czuciowej. Stymulować można dowolną część ciała prowadzonego -tułÃłw, nogi, stopy, palce.
Najczęściej jednak prowadzi się ręce, przy czym nauczyciel kładzie swoją prawą dłoń na prawej dłoni
prowadzonego, a lewą -na lewej. Takie prowadzenie rąk ciągle uświadamia nam, że człowiek ma dwie
ręce, każdą przyporządkowaną innej pÃłłkuli mÃłzgu. Ważne jest, aby obie pÃłłkule nauczyły się ze sobą
wspÃłłdziałać. Gdy nauczyciel prowadzi obie ręce ucznia musi zwracać uwagę na to, aby jego palce leżały
dokładnie na palcach prowadzonego. W ten sposÃłb palce ucznia dotykają otoczenia tam, gdzie dotyka je
nauczyciel i palce ucznia ujmują przedmiot w ten sposÃłb, w jaki ujmuje go prowadzący. Należy się stale upewniać, czy ten warunek jest spełniony.
Aby uczeń mÃłgł działać, musi zawsze zbadać cechy materiału, przy czym istotne znaczenie ma czynność
ujmowania w odniesieniu do stabilnego podłoża. Żeby uzyskać wystarczające informacje czuciowe, uczeń
powinien używać swoich rąk bezpośrednio. Gdy to nie wystarcza, uczniowi należy umożliwić wykorzystanie środka pomocniczego, np. łyżka, widelec itp.
http://archiwum.zs3z.pl
Kreator PDF
Utworzono 8 March, 2017, 00:41
Zasadnicza Szkoła Zawodowa przy Zespole Szkół nr 3 we Włocławku
Uczeń może czuć, czyli zdobywać informacje, tylko wtedy, gdy jego ciało się porusza lub jest poruszane,
przy czym musi się to dziać stale w związku z jakąś stabilną płaszczyzną odniesienia. Stabilne podłoże
jest dla zdobywania informacji niezbędne. Służy jako odniesienie dla zmian oporu, jako podstawa dla
odpowiedniego ujmowania i pozostawiania przedmiotÃłw. Gdy nauczyciel rozwiązuje problem, prowadząc
ucznia z zaburzeniami spostrzegania, przekazuje mu tym samym informacje o zmianach oporu, przez co
uczeń nabywa doświadczenia w zakresie stosunkÃłw przyczynowo -skutkowych, włączając w to
doświadczenia czuciowe, odnoszące się do materiałÃłw.
Â
Prowadzenie terapii metodą F.Affolter nie jest wbrew pozorom łatwe. Nauczyciel musi na podstawie
wiedzy teoretycznej i doświadczenia pokierować indywidualnie swoim postępowaniem i trafnie ocenić, czy terapia poprzez kierowanie dłońmi jest dla danej osoby w ogÃłle wskazana, jakie
tworzywa dobrać stosownie do upodobań i możliwości ucznia, kiedy uczeń dojrzał już do samodzielnego
programowania czynności, kiedy trzeba zrobić przerwę na odpoczynek, jak rozpoznać bezsłowne oznaki
przyzwolenia na kierowanie dłonią bądź oporu przeciw temu. W ujęciu tej metody, podstawowym zadaniem terapeuty jest zapewnienie osobie z zaburzeniami
spostrzegania lepszych informacji czuciowych, dzięki ktÃłrym osoba ta może zdobyć doświadczenie
interakcyjne, a tym samym lepiej radzić sobie z rozwiązywaniem problemÃłw. Autorka tej metody jest
zdania, iż praca nad zdobywaniem większej ilości informacji jest podstawą rozwoju, a w wyniku tej pracy polepszy się sposÃłb wykonania zadania i pojawią się kolejne osiągnięcia
rozwojowe. Â Â
W załączniku przedstawiam zdjęcia obrazujące V etapÃłw Metody Affolter oraz wskazÃłwki jak prowadzić
ciało ucznia podczas stosowania metody.
Â
I Etap – „ Czuję i oswajam ciało―
II Etap - „ Teraz mogę patrzeć―
III Etap – „Czuję i patrzę―
IV Etap– „ Rozpoznaje ponownie to, co czuję, kontynuuję ruchy i takich się spodziewam―
V Etap – „ Czuję i umożliwiam czucie―
Â
W prowadzeniu ciała ważne jest, by obie dłonie dziecka były zaangażowane. Nauczyciel stoi z tyłu, kładzie swoje dłonie na dłoniach ucznia odpowiednio: prawą na prawą i lewą na lewą (nie chwyta za nadgarstek). Palce leżą dokładnie na palcach prowadzonego. Obie ręce biorą udział w
czynnościach. Dzięki temu przy każdym posunięciu informacje przekazane są do mÃłzgu przez obie ręce,
http://archiwum.zs3z.pl
Kreator PDF
Utworzono 8 March, 2017, 00:41
Zasadnicza Szkoła Zawodowa przy Zespole Szkół nr 3 we Włocławku
co gwarantuje jego całkowitą pracę. Â
Bibliografia:
Â
Affolter F. „Spostrzeganie, rzeczywistość, język―WSiP, Warszawa (1997)
Olechowicz H. „Przez ręce do głowy i serca. Kształtowanie rozumnego działania dłoni metodą
F. Affolter― (1997)
Olechowicz H. „Jaskiniowcy zagubieni w XXI wieku. Praca terapeutyczna z małymi dziećmi―
WSiP, Warszawa (1999)
Piotrowicz R. J. „ rozwiązywanie codziennych problemÃłw― – metoda Felicji Affolter w procesie uczenia. W: Szkoła Specjalna Nr 3 (2001)
Zabłocki K. J. ―Autyzm. Płock, Seria: Podstawy pedagogiki rewalidacyjnej. Rozdział III (2002) http://archiwum.zs3z.pl
Kreator PDF
Utworzono 8 March, 2017, 00:41

Podobne dokumenty