Rozkłady kl. II - Arnold Kukliński

Transkrypt

Rozkład materiału nauczania z historii – klasa II [zakres podstawowy]
w roku szkolnym 2006/2007 – zgodny z DKOS-4015-65/02
Na podstawie podręcznika – Bożena Popiołek, „Ludzie i epoki” tom 2.
Część I
1. LEKCJA ORGANIZACYJNA
2. Polska pod rządami ostatnich Jagiellonów1.
3. Szlachcic na zagrodzie równy wojewodzie.
4. „Naród polski i litewski jedno jest” – unia lubelska.
5. O spokój wewnętrzny i bezpieczeństwo państwa – pierwsze wolne elekcje.
6. Sprawdzian pisemny.
Część II
7. W zgiełku walki, w szczęku oręża – Europa w okresie wojny trzydziestoletniej.
8. Władza królewska jest absolutna.
9. Od wielkiej rebelii do chwalebnej rewolucji – przeobrażenia wewnętrzne w Anglii.
10. W obronie tronu i państwa–zwycięstwo tendencji oligarchicznych w Rzeczypospolitej w XVII w.
11. Polska orężna – konflikty z sąsiadami w I połowie XVII w.
12. Ukraina w ogniu – wojny z Kozakami i Moskwą.
13. W szwedzkiej topieli – wojny polsko-szwedzkie w drugiej połowie XVII w.
14. Przedmurze chrześcijaństwa. Rzeczpospolita w czasach Jana III Sobieskiego.
15. Pod wspólną koroną – unia polsko-saska.
Część III
17. Wiedza, sztuka i życie co-dzienne w Polsce czasów oświecenia.
18. Sąsiedzi stają się wrogami. Wzrost potęgi Prus, Austrii i Rosji.
19. Od kolonii do państwa. Powstanie Stanów Zjednoczonych Ameryki.
20. Nowy ład ekonomiczny. Przemiany społeczno-gospodarcze w Wielkiej Brytanii w XVIII i na początku
XIX w.
21. U schyłku I Rzeczypospolitej.
22. Wielka Rewolucja Francuska. Początek nowej epoki.
23. We władzy ludu – od dyktatury jakobinów do dyrektoriatu.
24. Sejm Wielki i Konstytucja 3 maja.
25. Ocalić dzieło reformy – insurekcja kościuszkowska.
Część IV
27. Napoleońska epopeja – od konsulatu do cesarstwa.
28. Napoleońskie obietnice i polskie nadzieje.
29. Kongres wiedeński – nowy stary ład.
30. Zakładnicy własnej sprawy – ziemie polskie po kongresie wiedeńskim (1815–1830).
31. Powstanie listopadowe i Wielka Emigracja.
Część V
32. Wiosna Ludów w Europie i na ziemiach polskich.
33. Na drodze do zjednoczenia. Italia, Niemcy, Francja, Stany Zjednoczone.
34. Powstanie styczniowe i ziemie polskie po powstaniu.
35. Przeobrażenia społeczno--ekonomiczne w świecie na przełomie XIX i XX w.
36. Narodziny ruchu robotniczego i ludowego.
1
Tematy pisane kursywą realizowane będą na dwóch godzinach lekcyjnych.
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
37. Rok 1905 w Rosji i na ziemiach polskich.
38. Europejczycy opanowują świat. Ekspansja kolonialna i rywalizacja mocarstw na przełomie XIX
i XX w.
39. Zbrojny pokój. Konflikty międzynarodowe przed wybuchem pierwszej wojny światowej.
Część VI
41. Europa idzie na wojnę – I wojna światowa.
42. „Witaj, jutrzenko swobody” – droga Polski do niepodległości.
43. Rosyjskie rewolucje.
44. Układanie powojennego świata – system wersalsko--waszyngtoński.
45. Koniec liberalizmu gospodarczego.
46. Związek Radziecki –pierwsze państwo komunistyczne.
47. „Totalitaryzm niedoskonały” – Włochy.
48. Nazistowskie Niemcy.
49. Świat zmierza do nowej wojny.
L.p.
Wymagania programowe
tem
podstawowe
1
- wyjaśnić pojęcia: Prusy Królewskie, Prusy
Książęce, sekularyzacja, inkorporacja;
- omówić/przedstawić: przebieg ekspansji
moskiewskiej; politykę zagraniczną Jagiellonów;
2
- wyjaśnić pojęcia: sejm, sejmik, instrukcja
sejmikowa,
ruch egzekucyjny, kwarta, piechota wybraniecka;
- omówić/przedstawić: postulaty ruchu
egzekucyjnego, politykę Jagiellonów wobec
szlachty, strukturę władz Rzeczypospolitej w
1578 r.
3
- wyjaśnić pojęcia: konstytucja, sejm, sejmik, unia
realna, elekcja, bezkrólewie;
- omówić/przedstawić: argumenty zwolenników
i przeciwników unii; skutki unii; panoramę
narodowościową Rzeczypospolitej
4
- wyjaśnić pojęcia: elekcja, bezkrólewie, interrex,
pacta conventa, Artykuły henrykowskie,
konwokacja,
- omówić/przedstawić: porządek prawny wolnej
elekcji; politykę wewnętrzną zagraniczną Stefana
Batorego;
5
Sprawdzian pisemny
6
- omówić/przedstawić: grę interesów mocarstw
zaangażowanych w wojnę; przebieg wojny
trzydziestoletniej i jej etapy; rolę
Rzeczypospolitej w wojnie; zmiany w gospodarce
będące skutkiem wojny.
7
- wyjaśnić pojęcie: monarchia absolutna.
- dokonać charakterystyki ustroju
absolutystycznego
8
- wyjaśnić pojęcia: purytanizm, arminianizm, lord
protektor, torysi, wigowie.
ponadpodstawowe
– znać i umieć ocenić problemy polityczne
w szesnastowiecznej Europie Środkowej;
– potrafić ocenić dążenia państw nadbałtyckich
w walce o dominium Maris Baltici;
– dostrzegać dynamikę procesów historycznych
(gospodarka, społeczeństwo, państwo);
– dokonać oceny ruchu egzekucyjnego;
– znać specyfikę ustrojową Rzeczypospolitej
szlacheckiej.
- Uczeń umie interpretować charakterystyczne
dla epoki źródła historyczne (akt unii
lubelskiej).
– znać i umieć ocenić problemy religijne
w Rzeczypospolitej;
- interpretować charakterystyczne dla epoki
źródła historyczne (Artykuły henrykowskie).
– wyjaśnić w ciągu przyczynowo-skutkowym
przyczyny, przebieg i skutki wojny;
– ocenić i opisać międzynarodowy układ
polityczny przed wojną i po niej, a następnie
dokonać oceny zmian tej sytuacji politycznej.
– objaśniać mechanizmy walki politycznej
w monarchii absolutnej;
– zestawiać wiadomości z różnych źródeł
i umieć ocenić władzę absolutną.
–
- omówić /przedstawić: przebieg sporu Stuartów
ze społeczeństwem; przebieg wojny domowej;
przyczyny zniesienia monarchii i jej restauracji;
przebieg chwalebnej rewolucji; ustrój Anglii po
rewolucji.
9
10
11
12
13
14
15
16
- wyjaśnić pojęcia: oligarchia, liberum veto,
anarchia,
elekcja vivente rege;
- omówić/przedstawić: wpływy cudzoziemskie na
opozycję w Polsce; metody walki opozycji z
królem; projekty królewskie zmierzające do
zmiany ustroju
w Rzeczypospolitej; liberum veto i zasady jego
stosowania.
- wyjaśnić pojęcia: Kozacy, „przedmurze
chrześcijaństwa”, haracz, ingerencja,
suwerenność.
- omówić/przedstawić: przyczyny i przebieg
konfliktów ze Szwecją, Moskwą, Turcją; polską
wojskowość wieku XVII (taktyka, wodzowie);
zyski i straty wynikające z konfliktów.
- wyjaśnić pojęcia: Kozacy, obrona potoczna,
„chadzki”.
- omówić/przedstawić: zjawisko kozaczyzny w
dawnej Rzeczypospolitej; polską politykę wobec
prawosławia i kozaczyzny; przebieg konfliktów
polsko-kozackich; zyski i straty wynikające z
konfliktów.
- wyjaśnić pojęcie: śluby lwowskie.
konfliktów ze Szwecją i Moskwą w II połowie
XVII w.; polską politykę zagraniczną (zdolność
do tworzenia koalicji, do ustępstw politycznych);
zyski
i straty wynikające z konfliktów.
konfliktu
z Turcją w II połowie XVII w; straty (czasowe
i trwałe) Rzeczypospolitej powstałe w wyniku
konfliktu; polską wojskowość wieku XVII
(taktyka, wodzowie); zyski i straty wynikające z
konfliktów.
omówić/przedstawić: przyczyny i przebieg
konfliktów ze Szwecją i Moskwą w II połowie
XVII w.; polską politykę zagraniczną (zdolność
do tworzenia koalicji, do ustępstw politycznych);
zyski i straty wynikające
z konfliktów
Sprawdzian pisemny
- wyjaśnić pojęcia: monarchia oświecona,
suwerenność, empiryzm, racjonalizm.
rewolucja w Anglii i spowodowane przez nią
zmiany;
między zwolennikami monarchii a
zwolennikami
parlamentu.
– objaśniać mechanizmy walki politycznej;
– analizować i oceniać skuteczność walki
szlachty
o zmianę polskiego systemu politycznego;
– analizować i oceniać królewskie koncepcje
reformy ustroju.
– ocenić zaangażowanie Rzeczypospolitej
w konflikty I połowy XVII w.;
– porównywać polską wojskowość omawianego
okresu z wojskowością przeciwników
Rzeczypospolitej.
– ocenić rolę magnatów kresowych w sporach
z Kozakami;
– potrafić dokonać krytycznej analizy
prezentacji
problemu kozackiego w powieści H.
Sienkiewicza Ogniem i mieczemoraz w filmie J.
Hoffmana
nakręconym na podstawie tej powieści.
– wskazać błędy popełnione przez „naród
polityczny” i króla podczas inwazji
szwedzkiej;
– ocenić zmiany w mentalności sarmackiej
spowodowane przez najazd szwedzki;
– ocenić zaangażowanie Rzeczypospolitej
w konflikty II połowy XVII w.;
– dokonać własnej oceny zaangażowania
Rzeczypospolitej w konflikty II połowy XVII
w.;
– ocenić dogmat „przedmurza chrześcijaństwa”;
(zmiany w społeczeństwie w okresie saskim,
rozkład struktur państwa);
– analizować i oceniać skuteczność walki o
ratowanie państwa polskiego w I połowie XVIII
w.
o ratowanie państwa polskiego w XVIII w.;
17
- wyjaśnić pojęcia: monarchia oświecona, armia
kantonowa, samodzierżawie.
- omówić/przedstawić: etapy budowy
absolutyzmu w Prusach, Austrii i Rosji;
mechanizmy budowy nowoczesnej biurokracji i
armii; mechanizm działania protekcjonistycznego
systemu gospodarczego.
18
- wyjaśnić pojęcia: ojcowie-założyciele, Wielka
Brytania, kwakrzy
- omówić/przedstawić: przebieg kolonizacji
Ameryki Północnej do II połowy XVIII w.;
brytyjski fiskalizm wobec kolonii; przyczyny
buntu; przebieg wojny o niepodległość; zasady
konstytucji.
19
- wyjaśnić pojęcia: rewolucja przemysłowa,
rewolucja agrarna, wzrost demograficzny,
industrializacja, czartyzm, luddyzm, płodozmian,
liberalizm, kapitał.
omówić/przedstawić: liberalne koncepcje
gospodarcze i społeczne; zmiany w rolnictwie;
pojawienie się przemysłu fabrycznego;
międzynarodowe stosunki ekonomiczne
- wyjaśnić pojęcia: dysydent, Familia, laicyzacja,
prawa kardynalne
- omówić /przedstawić: zmiany w sytuacji
Rzeczypospolitej po 1763 r.; projekty reform
Familii; realizację reform królewskich i reform
Familii; przebieg konfederacji barskiej; I rozbiór
– zasięg, uwarunkowania polityczne.
- wyjaśnić pojęcia: monarchia absolutna,
monarchia parlamentarna, prawa naturalne,
umowa społeczna, trójpodział władzy, równowaga
sił, stan trzeci, Deklaracja Praw Człowieka i
Obywatela,
Stany Generalne, burżuazja, rewolucja, jakobini.
- omówić /przedstawić: źródła konfliktów
wewnętrznych we Francji XVIII w.; przebieg
rewolucji – od buntu prawników do zburzenia
Bastylii; treść Deklaracji Praw Człowieka i
Obywatela; uprawnienia władz wg konstytucji;
układ polityczny w legislatywie.
20
21
22
– wskazywać powiązania kultury polskiej
z europejską.
– objaśniać mechanizmy polityki
międzynarodowej
w systemie „koncertu mocarstw”;
o ratowanie państwa polskiego w XVIII w. na
tle
polityki zagranicznej i wewnętrznej sąsiadów;
– dokonać oceny procesów reform w Prusach,
Austrii i Rosji.
pomiędzy
kolonistami a przedstawicielami metropolii;
– porównywać koncepcje ustrojowe, polityczne
i społeczne czasów oświecenia
(system amerykański z pruskim);
– opisać i ocenić amerykański system
konstytucyjny
– dostrzegać dynamikę zmian spowodowanych
przez rewolucję przemysłową;
– porównywać koncepcje społeczne
czasów oświecenia;
– porównać i ocenić mobilność społeczeństw
przed rewolucją przemysłową i po niej.
– krytycznie analizować przyczyny i skutki
upadku
państwa polskiego;
i społeczne czasów oświecenia;
– objaśniać mechanizmy „ujarzmiania”
Rzeczypospolitej przez obce dwory.
(gospodarka, społeczeństwo, państwo
francuskie
w dobie rewolucji);
między stroną monarchistyczną a
republikańską;
– dostrzegać dynamikę zmian wprowadzonych
przez Wielką Rewolucję Francuską;
i społeczne czasów oświecenia
(konstytucje amerykańska i francuska).
- wyjaśnić pojęcia: dyktatura, koalicja.
- omówić /przedstawić: źródła konfliktów
między jakobinami a umiarkowanymi
wewnętrznych we Francji po rewolucji; stopniowe
przedstawicielami burżuazji i generalicją;
zaostrzanie się represji; treść Konstytucji Roku I; – dostrzegać dynamikę zmian wprowadzonych
okoliczności obalenia jakobinów; okoliczności
przez jakobinów i Napoleona.
obalenia dyrektoriatu.
23
24
25
26
27
28
29
30
- wyjaśnić pojęcia: monarchia parlamentarna,
oligarchia, liberum veto, konfederacja, rokosz,
prawa kardynalne.
- omówić /przedstawić: sytuację polityczną w
Polsce w przededniu Sejmu Wielkiego; reformy
Sejmu Wielkiego; treść Ustawy Rządowej
(Konstytucji 3 Maja); przebieg wojny w obronie
konstytucji.
- wyjaśnić pojęcia: insurekcja, uniwersał.
- omówić/przedstawić: działalność spiskową w
okresie rządów targowiczan; rolę Tadeusza
Kościuszki; przebieg powstania z 1794;
okoliczności upadku powstania i III rozbioru
Polski.
Sprawdzian pisemny
- wyjaśnić pojęcia: cesarz Francuzów, system
napoleoński, konsulat.
- omówić/przedstawić: system wewnętrzny
Francji w okresie panowania Napoleona jako
konsula; powstanie na San Domingo; przyczyny
zawarcia konkordatu z papiestwem i treść tej
umowy; walki z koalicjami;
– analizować i oceniać skuteczność działań,
podejmowanych w latach 1764–1788
w celu ratowania państwa polskiego;
– znać genezę i treść Ustawy Rządowej oraz jej
rolę
w dziejach Polski i Europy;
– wskazywać powiązania kultury polskiej
z europejską.
zbrojnej
mającej na celu ratowanie państwa polskiego;
– krytycznie analizować przyczyny i skutki
upadku
państwa polskiego.
– posługując się mapą, zanalizować zmiany
terytorialne w Europie i na świecie w okresie
napoleońskim;
– wyjaśnić rolę wielkich indywidualności w
historii
(Napoleon);
– wyjaśnić przyczyny i skutki największych
konfliktów międzynarodowych omawianego
okresu (wojny napoleońskie).
- omówić/przedstawić: Legiony – z ziemi
– dostrzegać zależność między dziejami narodu
włoskiej na… San Domingo; utworzenie i upadek
polskiego a wydarzeniami w Europie;
Księstwa Warszawskiego; Konstytucję Księstwa
Warszawskiego; rolę Księstwa Warszawskiego w historii
systemie napoleońskim; przebieg wojny z 1809.
(Napoleon);
konfliktów międzynarodowych
omawianego okresu (wojny napoleońskie
- wyjaśnić w wypowiedzi pojęcia: restauracja,
– znać ideologię karbonaryzmu, potrafić
legitymizm, balance of power, Święte Przymierze, wskazać
ideologia, karbonaryzm.
jej wpływ na formowanie się świadomości
- omówić/przedstawić: zasady konstruowania
narodowej w Europie;
nowego ładu w Europie; organizacje spiskowe,
– posługując się mapą, zanalizować zmiany
występujące przeciw Świętemu Przymierzu;
terytorialne w Europie i na świecie
rewolucję lipcową w Paryżu – cele, osiągnięcia
w okresie kongresu wiedeńskiego;
– dostrzegać zależność między dziejami
narodu polskiego a wydarzeniami w Europie
- wyjaśnić pojęcia: sejm postulatowy, serwituty,
inteligencja polska, konserwatyzm, liberalizm.
na ziemiach polskich (gospodarka,
- omówić/przedstawić: utworzenie Królestwa
społeczeństwo,
Polskiego; Konstytucję Królestwa Polskiego; rolę
państwo);
Królestwa Polskiego w państwie cara; działalność – dostrzegać zależność między dziejami narodu
spiskową; system panujący w Galicji, Wolnym
Mieście Krakowie i zaborze pruskim.
– wskazywać genezę, skutki i ocenę powstań
narodowych.
- wyjaśnić pojęcie: mesjanizm.
- omówić/przedstawić: przebieg powstania z lat
1830–1831; upadek autonomii Królestwa
Polskiego; życie polityczne w kraju i na
narodowych;
emigracji; obozy polityczne w kraju i na
emigracji.
emigracji; obozy polityczne w kraju i na
emigracji.
31
- wyjaśnić pojęcia: Wiosna Ludów, konstytucja
oktrojowana, panslawizm.
- omówić/przedstawić: przyczyny Wiosny
Ludów; przebieg Wiosny Ludów w państwach
europejskich; Wiosnę Ludów na ziemiach
polskich.
32
- wyjaśnić pojęcia: secesja, abolicjonizm,
koncepcja wielkich i małych Niemiec.
- omówić/przedstawić: przemiany w Królestwie
Sardynii (konstytucja, premierem C. Cavour);
przebieg zjednoczenia Włoch; sytuację
wewnętrzną we Francji w czasach II Cesarstwa;
przebieg zjednoczenia Niemiec; przebieg wojny
secesyjnej.
- wyjaśnić pojęcia: pozytywizm, kulturkampf,
rugi pruskie.
- omówić/przedstawić: wydarzenia z okresu
„odwilży posewastopolskiej”; przebieg powstania
z lat 1863–1864; represje popowstaniowe;
działania germanizacyjne w zaborze pruskim;
źródła i skutki autonomii Galicji.
- wyjaśnić pojęcia: rewolucja naukowotechniczna, kapitalizm, kartel, syndykat, koncern,
trust, imperializm, internacjonalizm.
- omówić/przedstawić: przeobrażenia
ekonomiczne i zmiany w jakości życia pod koniec
XIX w.; zmiany w koncentracji kapitału;
wynalazki, nowe środki transportu; zmiany w
mentalności; systemy ustrojowe.
- wyjaśnić pojęcia: ruch robotniczy, socjalizm,
marksizm, ruch ludowy, system partyjny.
- omówić/przedstawić: rozwój ruchu
socjalistycznego;
pojawienie się ruchu socjalistycznego,
nacjonalistycznego i ludowego na ziemiach
polskich.
33
34
35
36
- wyjaśnić pojęcia: antysemityzm, panslawizm.
- omówić/przedstawić: przebieg powstania w
Petersburgu; walkę o autonomię Królestwa
Polskiego; życie polityczne w kraju i na emigracji
37
- wyjaśnić pojęcia: kolonia, dominium,
imperializm, internacjonalizm.
- opisać przyczyny i skutki odkryć naukowych;
– znać dorobek kultury polskiej w XIX w.;
historii
(Wielka Emigracja).
– znać główne prądy umysłowe i ideologie,
ich wpływ na przebieg rewolucji
i powstające konstytucje;
narodowych (krakowskie, wielkopolskie
1848).
– wyjaśnić rolę wielkich indywidualności
w historii (Bismarck, Cavour, Lincoln);
– wyjaśnić i ocenić przyczyny i skutki
największych konfliktów międzynarodowych
omawianego okresu.
narodowych;
– znać dorobek kultury polskiej w XIX w.;
– ocenić działalność powstańczą i
pozytywistyczną.
– opisać i ocenić przyczyny i skutki
odkryć naukowych;
– ocenić zmiany w strukturach społecznych
państw
europejskich.
– znać główne prądy umysłowe i ideologie, ich
wpływ na formowanie się systemów partyjnych;
historii
(na przykładzie K. Marksa, E. Bernsteina,
Leona XIII).
narodowych;
– ocenić skutki rewolucji z 1905 r. na ziemiach
polskich;
– opisać i ocenić proces powstawania podziemia
niepodległościowego na ziemiach polskich.
- sprawnie korzystać z map
zamieszczonych w podręczniku i map
konturowych,
samodzielnie wskazywać przynależność
konfliktów kolonialnych omawianego okresu;
38
39
40
41
42
43
44
45
- wyjaśnić pojęcia: nacjonalizm, antysemityzm,
panslawizm, pangermanizm, syjonizm,
imperializm.
- omówić/przedstawić: proces tworzenia się
bloków
polityczno-wojskowych; narastające
sprzeczności w Europie i w koloniach; przebieg
konfliktów bałkańskich
Sprawdzian pisemny
- wyjaśnić pojęcia: trójprzymierze,
trójporozumienie, wojna pozycyjna, wojna
błyskawiczna, „kocioł bałkański”.
- omówić/przedstawić: przyczyny, charakter i
skutki
I wojny światowej; losy jednostki na froncie i na
tyłach Wielkiej Wojny na wybranym przykładzie.
- wyjaśnić pojęcia: rząd ludowy, Legiony Polskie,
NKN, Legion Puławski, KNP
- omówić/przedstawić: sprawę polską przed I
wojną światową i w jej trakcie; koncepcje
ustrojowe i polityczne Piłsudskiego i
Dmowskiego; dramat jednostki i narodu
uwikłanych w wielką politykę.
- wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej
pojęcia:
bolszewicy, mienszewicy, dwuwładza,
totalitaryzm.
- omówić/przedstawić: pierwszy konflikt
światowy – przyczyny, charakter i skutki;
rewolucje rosyjskie i ich znaczenie.
- wyjaśnić pojęcia: plebiscyt, „kocioł bałkański”,
dekompozycja systemu wersalskiego, Liga
Narodów.
- omówić/przedstawić: system wersalskowaszyngtoński; „nową Europę” i jej problemy.
- wyjaśnić pojęcia: monopolizacja, nożyce cen,
New Deal, interwencjonizm państwowy, etatyzm,
parytet.
- przedstawić krach na giełdzie nowojorskiej (29
X 1929).
- wyjaśnić pojęcia: komunizm, Komintern,
kolektywizacja, kułak, NEP, stalinizm, plany
gospodarcze, kołchozy, Gułag, łagier, NKWD.
- omówić/przedstawić utopię totalitarną w
praktyce – ZSRR.
poszczególnych kolonii, odczytywać z map
programy kolonizacji prezentowane
przez europejskie mocarstwa.
– ocenić rolę mocarstw europejskich
jako kolonizatorów.
- wyjaśnić przyczyny i skutki największych
konfliktów międzynarodowych omawianego
okresu.
- interpretować oficjalne akty epoki
(akt trójprzymierza, manifest króla Bułgarii).
- przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-skutkowym: przyczyny i konsekwencje
konfliktów światowych; rolę wielkich jednostek
w historii; przebieg I wojny światowej.
- uzasadniać swoje sądy, oceniać propozycje
traktatów pokojowych.
konfliktów światowych; rolę wielkich jednostek
w historii; przebieg I wojny światowej.
– ocenić programy polityczne formułowane
przez polskich przywódców i stan sprawy
polskiej w kolejnych stadiach I wojny
światowej.
przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-skutkowym: charakter i zasady funkcjonowania
systemów totalitarnych; procesy dezintegracji w
historii Europy w latach 1917–1922; koncepcje
ustrojowe, polityczne i gospodarcze
bolszewików i ich przeciwników.
konfliktów światowych; najważniejsze
instytucje, sposoby i skuteczność
rozwiązywania konfliktów międzynarodowych
(Liga Narodów); procesy integracji i
dezintegracji w historii Europy.
- omówić/przedstawić problemy gospodarcze
i społeczne świata w okresie międzywojennym.
- przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-skutkowym koncepcje gospodarcze z okresu
polityki liberalnej i polityki etatystycznej.
- przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo-skutkowym: charakter i zasady funkcjonowania
systemów totalitarnych; dramat jednostki i
narodu uwikłanych w wielką politykę.
- porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i
gospodarcze komunizmu i kapitalizmu.
46
47
48
gospodarcze komunizmu i kapitalizmu.
- przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo- wyjaśnić pojęcia: totalitaryzm, autorytaryzm,
-skutkowym: charakter i zasady funkcjonowania
faszyzm, militaryzm.
systemów totalitarnych; procesy dezintegracji w
- omówić/przedstawić: skutki pierwszego
historii Europy (wzrost nacjonalizmów);
konfliktu światowego; utopię totalitarną w
najważniejsze wydarzenia polityczne historii
praktyce – Włochy; problemy gospodarcze i
świata w XX wieku.
społeczne świata w okresie międzywojennym.
- formułować oceny faszyzmu włoskiego i
korporacjonizmu.
- przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowo- wyjaśnić pojęcia: nazizm, militaryzm, rasizm,
-skutkowym: charakter i zasady
interwencjonizm państwowy, dekompozycja
systemu wersalskiego, ustawy norymberskie, obóz funkcjonowania systemów totalitarnych;
procesy dezintegracji w historii Europy (wzrost
koncentracyjny, gestapo, przestrzeń życiowa,
nacjonalizmu niemieckiego); najważniejsze
remilitaryzacja, reparacje wojenne, Anschluss.
wydarzenia polityczne w XX wieku.
- omówić/przedstawić: utopię totalitarną w
– formułować oceny hitleryzmu i rasizmu;
praktyce – Niemcy; problemy gospodarcze i
– porównać koncepcje ustrojowe, polityczne i
społeczne świata w okresie międzywojennym;
gospodarcze liberalizmu i faszyzmu.
najważniejsze konflikty i kryzysy
międzynarodowe lat trzydziestych.
- wyjaśnić w wypowiedzi ustnej lub pisemnej
- przedstawić i wyjaśnić w ciągu przyczynowopojęcia:
-skutkowym: charakter i zasady funkcjonowania
totalitaryzm, faszyzm, nazizm, militaryzm,
systemów totalitarnych; przyczyny konfliktów
rasizm, stalinizm, interwencjonizm państwowy,
światowych; rolę wielkich jednostek w historii;
dekompozycja systemu wersalskiego, ustawy
procesy dezintegracji w historii Europy (lata
norymberskie, obóz koncentracyjny, gestapo,
1936–38); najważniejsze wydarzenia polityczne
przestrzeń życiowa, remilitaryzacja, reparacje
z lat 1935–1939.
wojenne, Anschluss, Komintern.
- ocenić postępowanie państw zachodnich przed
II wojną światową.
- omówić/przedstawić: rozkład systemu
wersalsko-waszyngtońskiego; utopia totalitarna w
praktyce – Włochy, Niemcy, ZSRR;
najważniejsze konflikty międzynarodowe z lat
trzydziestych; przymierza europejskie w
przeddzień II wojny światowej.
Rozkład materiału nauczania z wiedzy o społeczeństwie [zakres podstawowy]
w klasie II na rok szkolny 2006/2007 zgodny z DKOS-4015-191/02
Na podstawie podręcznika - Przewodnik młodego obywatela, praca zbiorowa.
I PAŃSTWO
1. Lekcja organizacyjna.
2. Bez państwa ani rusz.
3. Bez państwa ani rusz.
4. O polityce i politykach.
5. Demokracja – rządy ludu czy prawa?
6. Demokracja – rządy ludu czy prawa?
7. Od agory do demokracji konstytucyjnej.
8. Od agory do demokracji konstytucyjnej.
9. Konstytucja – fundament współczesnego państwa.
11. Na politycznej scenie.
12. W świecie politycznych idei.
13. W świecie politycznych idei.
14. Wybieramy naszych przedstawicieli.
15. Z wizytą w sejmie.
16. Z wizytą w sejmie.
17. Po co nam głowa państwa?
18. Trudna sztuka rządzenia.
19. Rządzimy się sami.
20. Szkoła demokracji.
II ŚWIAT
1. Mur runął?
2. Europa po komunizmie.
3. Europa się jednoczy.
4. Polska droga do Unii Europejskiej.
5. Polska droga do Unii Europejskiej.
6. W poszukiwaniu systemu zbiorowego bezpieczeństwa.
7. Świat daleki od doskonałości.
8. Świat daleki od doskonałości.
9. Na progu milenium.
TeWymagania programowe
Dział mat
podstawowe
I
1. - wiedzieć, jakie zagadnienia będą omawiane na
lekcjach wiedzy o społeczeństwa
- znać wymagania edukacyjne wynikające
z realizowanego programu i sposoby
sprawdzania ich przez nauczyciela
2/3. - określić czym jest władza i jakie mogą być jej
źródła
- wyjaśnić co to jest suwerenność zewnętrzna
i wewnętrzna
4. - wyjaśnić różne sposoby rozumienia słowa
„polityka”
- określić, na czym polega rola polityka we
współczesnym państwie
5/6.
7/8.
9.
10.
11.
12/
13.
ponadpodstawowe
- rozpoznawać elementy składowe
podręcznika i ich funkcje
- przedstawić atrybuty i zadania państwa
- podać i zastosować różne sposoby
klasyfikowania ustrojów państw
- rozpoznać przejawy kultury politycznej
w życiu publicznym Polski i innych
krajów
-wyjaśnić prawdopodobne przyczyny
niechęci części obywateli do polityki
- wskazać różnice między demokracją ateńską a - wyjaśnić, co to są rządy prawa i jak
wygląda praktyczna realizacja
współczesną
- podać główne kryteria, pozwalające
- podać najważniejsze zasady demokracji
stwierdzić, czy dany kraj jest
konstytucyjnej (liberalnej)
demokratyczny
- podać elementy tworzące system polityczny
każdego państwa
- przedstawić idee trójpodziału władzy
- omówić proces kształtowania się monarchii
- przedstawić ewolucję terminu
parlamentarno-gabinetowej
„republika” na przykładach historycznych
w Anglii
i współczesnych
- określić, jak myśl oświeceniowa wpłynęła na
- ocenić, jakie znaczenie miało wydanie
kształtowanie się podstaw współczesnej
francuskiej Deklaracji Praw Człowieka
demokracji
i Obywatela
- przedstawić główne zasady ustroju
- opisać polskie tradycje demokratyczne
konstytucyjnego Stanów Zjednoczonych ze
szczególnym uwzględnieniem roli Sądu
Najwyższego
- wyjaśnić, jakie funkcje we współczesnych
- przedstawić krótko historię polskich
demokracjach pełni konstytucja
konstytucji
- wymienić najważniejsze zasady zawarte
- odszukać zapisy konstytucyjne
w polskiej ustawie zasadniczej
odnoszące się do różnych dziedzin życia
- wyjaśnić, co to jest preambuła
publicznego
SPRAWDZIAN PISEMNY
- wskazać, jaką rolę pełnią w życiu publicznym - wyjaśnić różnicę między systemem
partie polityczne
wielopartyjnym i dwupartyjnym oraz
- opisać polski system partyjny
podać ich przykłady
- uzasadnić tezę, że system jednopartyjny jest
- podać, w jaki sposób można założyć
nie do pogodzenia z zasadami demokracji
w Polsce partię polityczną
- podać najważniejsze idee prawicowe
- wyjaśnić, co to jest ideologia, doktryna,
i lewicowe oraz przykłady partii należące
i program polityczny
do tych nurtów
- rozpoznać elementy poznanych stylów
- wyjaśnić różnice między konserwatystami,
politycznego myślenia w programach
liberałami, socjalistami i chadekami
i praktyce wybranych partii politycznych
- określić, jakie znaczenie ma instytucja
referendum, we współczesnej demokracji
przedstawicielskiej
- opisać przebieg kampanii wyborczej,
ilustrując go przykładami technik
promocyjnych
- podać różnicę między mandatem
- wyjaśnić, jakie funkcje pełni polski parlament
wolnym a imperatywnym
- opisać jego strukturę i zasady działania
- opisać procedury wyjątków od
- opisać procedurę uchwalania ustawy
„zwykłego” procesu legislacyjnego
- wyjaśnić na czym polega immunitet formalny
- wyjaśnić na czym polega immunitet
materialny
- scharakteryzować odpowiedzialność,
- wymienić najważniejsze kompetencje
jaką za swoje czyny ponosi prezydent
Prezydenta RP i podać przykłady
i porównać ją z odpowiedzialnością
podejmowanych przez niego działań
innych polityków
- podać różnice między systemem
- wyjaśnić, jakie miejsce w systemie
parlamentarnym i prezydenckim
władzy zajmować może głowa państwa,
ilustrując to przykładami monarchii
i republik
- wyjaśnić, jak powoływany jest w Polsce rząd
- omówić procedurę odwoływania rządu
- opisać tryb pracy rządu i jego kompetencje
i poszczególnych ministrów
- opisać jak działa administracja publiczna
w Polsce i podać różnice między
administracją rządową i samorządową
oraz zespoloną i niezespoloną
- wyjaśnić, co to jest samorząd i na czym polega - wskazać kilka problemów nurtujących
zasada pomocniczości państwa
ich gminną społeczność oraz drogi ich
- scharakteryzować strukturę i władze
rozwiązywania lub złagodzenia wraz
samorządu terytorialnego w Polsce
z podaniem w czyich kompetencjach leżą
- podać najważniejsze kompetencje
te sprawy
samorządów różnych szczebli
- wyjaśnić, jaką rolę w państwie
- uzasadnić tezę, iż środki masowego
demokratycznym odgrywa społeczeństwo
przekazu pełnią nie tylko funkcję
obywatelskie
informacyjną ale także kontrolną wobec
- opisać, w jaki sposób można w Polsce założyć polityków i władz wszystkich szczebli
stowarzyszenie
- scharakteryzować największe zagrożenia
- wyjaśnić, na czym polegać może
dla współczesnej demokracji
nieposłuszeństwo obywatelskie
SPRAWDZIAN PISEMNY
- wymienić najważniejsze daty i wydarzenia
- wyjaśnić, w jaki sposób doszło do
Jesieni Ludów
upadku ZSRR
- wyjaśnić, jaką rolę odegrał ruch
- przedstawić te wydarzenia na arenie
„Solidarności” w załamaniu się komunizmu
międzynarodowej, które miały decydujące
znaczenie dla zmian zachodzących
w Europie Środkowo-Wschodniej
-przedstawić najważniejsze wydarzenia
- wyjaśnić, na czym polegał „powrót
i procesy, które zaszły w krajach Europy
krajów postkomunistycznych do Europy”
Środkowo-Wschodniej po Jesieni Narodów,
i demokratycznego świata
w tym w Rosji i na Bałkanach
- ocenić rolę Polski w procesie zmiany
- opisać różne programy i formy współpracy
oblicza Europy
krajów europejskich
14. - podać i objaśnić pięć cech demokratycznych
wyborów
- scharakteryzować większościowy
i proporcjonalny system wyborczy
15/
16.
17.
18.
19.
20.
II
21.
1.
2.
¾.
5.
6.
- przedstawić krótką historię integracji
europejskiej
- wymienić główne reguły funkcjonowania
Unii, w tym zasadę pomocniczości
i solidarności
- wymienić najważniejsze instytucje UE oraz
omówić ich kompetencje i rolę
- wyjaśnić, na jakich zasadach Polska wchodzi
do Unii Europejskiej
- podać najważniejsze obszary, których
dotyczyły negocjacje akcesyjne
- wyjaśnić, co zmienia się w życiu młodych
Polaków po wejściu do Unii
- przedstawić zasady współpracy państw
w ramach ONZ i przykłady jej działania
- opisać genezę, cele i zasady działania NATO
oraz miejsce Polski w tej organizacji
7/8. - wymienić i umiejscowić najważniejsze
konflikty występujące na świecie w ostatnich
latach
- omówić podział świata na bogatą Północ
i biedne Południe oraz perspektywy związane z
przezwyciężaniem tego podziału
9. - ocenić postępy i perspektywy demokracji na
świecie
- wyliczyć globalne problemy współczesnego
świata
10.
- przedstawić korzyści wynikające
z integracji i odnieść się do głównych
argumentów „eurosceptyków”
- opisać różne koncepcje odnoszące się do
kształtu przyszłości zjednoczonej Europy
- przedstawić korzyści oraz trudności
stojące przed Polską w związku
z wejściem do Unii
- wyjaśnić sens istnienia systemu
zbiorowego bezpieczeństwa na świecie
- określić, w jaki sposób społeczność
międzynarodowa może działać na rzecz
światowego pokoju
- omówić genezę i opisać formy terroru
stosowanego jako metoda walki
politycznej i religijnej
- wyjaśnić, jak postęp techniczny
i naukowy wpływa na rozwój demokracji
na świecie
- rozważyć niebezpieczeństwo grożące
światu w przypadku pozostawienia
rozwoju nauki poza kontrolą
społeczeństwa demokratycznego
SPRAWDZIAN PISEMNY
Arnold Kukliński
Rozkład materiału na zajęcia z historii [zakres rozszerzony]
w klasie II w roku szkolnym 2006/2007 Zgodny z DKOS –4015-29/02
Na podstawie podręcznika: Człowiek i historia, część 3 i 4.
I – CZŁOWIEK I GOSPODARKA
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Epoka nowożytna – jak ją poznajemy
Przemiany demograficzne w czasach nowożytnych
Gospodarka wiejska i miejska. Poglądy na gospodarkę
Gospodarka miejska. Komunikacja i przepływ informacji
Kolonializm a gospodarka
Początki gospodarki rynkowej
Rzeczypospolita w systemie gospodarki europejskiej
Kontrola okresowa wiedzy i umiejętności uczniów – test
Uczeń wie/pamięta (A) - Jakie czynniki mają wpływ na wzrost liczby ludności; jakie były przyczyny
migracji ludności w epoce nowożytnej; jakie czynniki wpłynęły na poprawę komunikacji lądowej i morskiej;
w jaki sposób poprawiono obieg informacji w nowożytnej Europie; które państwa brały udział w ekspansji
kolonialnej; że w Europie nowożytnej upowszechnił się pieniądz papierowy i transakcje bezgotówkowe.
Uczeń rozumie (B) - Przyczyny rozwoju statystyki demograficznej w epoce nowożytnej; gospodarcze
konsekwencje rewolucji cen; na czym polegała odmienność gospodarcza południa Europy; znaczenie komunikacji
dla rozwoju gospodarczego; znaczenie przepływu informacji dla rozwoju społeczeństw; funkcje banków w życiu
gospodarczym i polityce finansowej.
Uczeń umie/potrafi (C) - Omówić warunki życia w europejskim mieście nowożytnym; wyjaśnić rolę
metropolii w życiu społeczeństw; wymienić przykłady zjawisk, dla których wyjaśnienia wypracowane różne teorie:
przyczyny zmian demograficznych, przyczyny tzw. rewolucji cen, kiedy rozpoczęła się tzw. rewolucja
przemysłowa; wymienić cechy charakterystyczne rolnictwa wschodnio- i zachodnioeuropejskiego; omówić
społeczne i gospodarcze konsekwencje rewolucji agrarnej w Anglii; przedstawić zmiany w organizacji rzemiosła
w epoce nowożytnej; wymienić przyczyny i objawy kryzysu gospodarczego w Rzeczypospolitej w II połowie XVII
w. i I połowie XVIII w.; przedstawić sytuację gospodarczą Rzeczypospolitej w II połowie XVIII w.; przedstawić
konsekwencje rozbiorów dla sytuacji gospodarczej ziem dawnej Rzeczypospolitej; przedstawić założenia
najważniejszych, wypracowanych w epoce nowożytnej poglądów na gospodarkę: merkantylizm, fizjokratyzm,
doktrynę liberalizmu gospodarczego; wskazać na mapie Europy regiony wysoko i słabo zurbanizowane; wskazać
na mapie Europy tereny, na których rozwinęły się intensywna i ekstensywna formy produkcji; wskazać na mapie
państwa, które brały udział w ekspansji terytorialnej, oraz ich posiadłości; odpowiedzieć na pytania i wykonać
zadania, opierając się na analizie źródła pisanego i ikonograficznego.
Uczeń umie/potrafi (D) - Porównać poziomi charakter urbanizacji wschodniej części Europy, Europy
Środkowo-Wschodniej i Europy Zachodniej; przedstawić rozwój przemysłu europejskiego w epoce nowożytnej;
przedstawić społeczne i polityczne skutki rewolucji handlowej; omówić różnice w rozwoju gospodarczym
zachodniej i wschodniej części kontynentu europejskiego; wyjaśnić, w jakich okolicznościach i dlaczego politykę
protekcjonizmu państwowego zastąpiło wprowadzenie wolnego rynku; omówić wpływ gospodarki folwarcznopańszczyźnianej na życie społeczne i gospodarcze Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
II – CZŁOWIEK I WŁADZA
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Poglądy na władzę i sposoby jej legitymizacji
Typy ustrojów politycznych w epoce nowożytnej – monarchia absolutna w Europie Zachodniej
Absolutyzm w Europie Środkowo-Wschodniej. Rosyjskie samodzierżawie.
Typy ustrojów politycznych w epoce nowożytnej – monarchia konstytucyjna, republika
Władza w polsko-litewskiej Rzeczypospolitej
Władza w polsko-litewskiej Rzeczypospolitej
Społeczeństwo a władza w nowożytnej Europie
Rewolucja francuska i czasy napoleońskie – przemiany w strukturach władzy
Uczeń wie/pamięta (A) - Jakie były najważniejsze cechy władzy absolutnej; jakie były uprawnienia sejmu
w Rzeczypospolitej; jakie były uprawnienia monarchy w Rzeczypospolitej; jakie reformy podjęto
w Rzeczypospolitej w II połowie XVIII w.; jakie funkcje spełniał aparat administracyjny w państwie nowożytnym;
w jaki sposób zorganizowane było wewnętrznie Księstwo Warszawskie.
Uczeń rozumie (B) - Znaczenie poglądów myślicieli XVII i XVIII w. dla rozwoju nowożytnych państw;
dlaczego termin „absolutyzm oświecony” wywołuje spory wśród historyków.
Uczeń umie/potrafi (C) - Przedstawić poglądy: N. Machiavellego, J. Bodina, H. Grotiusa, J. Locke’a,
Monteskiusza, J. J. Rousseau; omówić rozwój absolutyzmu we Francji; omówić najważniejsze cechy absolutyzmu
w: państwach skandynawskich, Prusach, krajach habsburskich; omówić ustrój samodzierżawia; wskazać
najważniejsze etapy kształtowania się monarchii konstytucyjnej w Anglii; omówić ustrój republik nowożytnych na
przykładzie: Zjednoczonych Prowincji Niderlandów, USA; omówić ewolucję roli średniej szlachty i magnaterii
w Rzeczypospolitej; omówić zmiany prawnoustrojowe wprowadzone we Francji w okresie rewolucji; dokonać
analizy porównawczej i interpretacji źródeł do historii epoki nowożytnej; pracować z mapą.
Uczeń umie/potrafi (D) - Wskazać cechy wspólne i różnice między absolutyzmem i samodzierżawiem;
omówić ewolucję ustrojową Rzeczypospolitej.
III – CZŁOWIEK I WOJNA
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Technika wojenna a zmiany w organizacji wojska
Rozwój nowożytnych armii
Rozwój nowożytnych armii
Wojny epoki nowożytnej
Wojny epoki nowożytnej
Armia i wojny Rzeczypospolitej.
Armia i wojny Rzeczypospolitej.
Uczeń wie/pamięta (A) - Jakie były przyczyny prowadzenia wojen w epoce nowożytnej; jaką rolę
odgrywała armia w państwie absolutystycznym; jak zorganizowana była armia: francuska w czasach Ludwika XIV,
szwedzka w XVII w., pruska, rosyjska, turecka, francuska w okresie rewolucji, francuska w czasach Napoleona;
najważniejsze konflikty dynastyczne w XVIII w.; jak dokonano rozbiorów Rzeczypospolitej; jakie były skutki
wojny siedmioletniej; jakie działania w celu modernizacji sił zbrojnych Rzeczypospolitej podejmowano w epoce
nowożytnej; najważniejsze konflikty zbrojne Rzeczypospolitej w XVII.
Uczeń rozumie (B) - Dlaczego piechota zyskała kluczowe znaczenia w armiach nowożytnych; wpływ
czynników politycznych i etniczno-kulturowych na przebieg konfliktów religijnych w Anglii; dlaczego
w historiografii istnieją różne poglądy na przyczyny wojny siedmioletniej; przyczyny kryzysu polskiej
wojskowości w II połowie XVII w.
Uczeń umie/potrafi (C) - Omówić ewolucję charakteru armii – od wojsk najemnych do armii narodowych;
omówić wojny religijne w Niemczech i Francji; omówić najważniejsze etapy konfliktu religijnego w Anglii;
omówić długofalowe skutki wojny trzydziestoletniej; wyjaśnić związek wojny siedmioletniej z polityką
dynastyczną; dokonać analizy porównawczej i interpretacji źródeł; pracować z mapą.
Uczeń umie/potrafi (D) - Omówić przemiany, jakie zaszły w sztuce wojennej w epoce nowożytnej;
wyjaśnić dlaczego wojna trzydziestoletnia była zarówno wojną religijną, jak i wojną o dominację na kontynencie;
wyjaśnić, na czym polegał „mechanizm rozbiorowy”; przedstawić przemiany w organizacji sił zbrojnych
Rzeczypospolitej; dokonać bilansu wojen prowadzonych przez Rzeczypospolitą w XVII w.
IV – CZŁOWIEK I SPOŁECZEŃSTWO
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Jednostka w rodzinie i społeczności
Struktury społeczne
Struktury społeczne. Nowe ideały i obyczaje
Narody. Przemiany społeczeństwa i narodu polskiego (XVI- I połowa XVII w.)
Przemiany społeczeństwa i narodu polskiego (XVI- I połowa XVII w.)
Przemiany społeczeństwa i narodu polskiego (II połowa XVII – I połowa XVIII w.)
Uczeń wie/pamięta (A) - Jakie były funkcje małżeństwa w epoce nowożytnej; w jaki sposób kodeks
Napoleona wpłynął na zmianę stosunków międzyludzkich; że stan szlachecki/duchowny był wewnętrznie
zróżnicowany; jak zorganizowana była diaspora żydowska na ziemiach Rzeczypospolitej.
Uczeń rozumie (B) - Dlaczego w społeczeństwach Europy nowożytnej dominowała rodzina nuklearna;
różnicę między episkopalną i prezbiterialną organizacją Kościoła; wyjątkowość sytuacji chłopów angielskich;
dlaczego monarchowie absolutni „troszczyli” się o chłopów; wpływ zniesienia barier stanowych na kształtowanie
się świadomości narodowej społeczeństw europejskich; przyczyny społecznej i kulturalnej izolacji Żydów.
Uczeń umie/potrafi (C) - Wyjaśnić, na czym polegało „odkrycie” dzieciństwa w epoce nowożytnej;
przedstawić gospodarcze i polityczno-prawne położenie szlachty w państwach Europy Środkowo-Wschodniej;
omówić zjawiska zachodzące wewnątrz stanu szlacheckiego w krajach Europy Zachodniej; omówić zjawiska
zachodzące wewnątrz stanu szlacheckiego w państwie polsko-litewskim w XVI i na początku XVII w.; wyjaśnić
przyczyny oraz polityczne i społeczne konsekwencje osłabienia średniej szlachty w Rzeczypospolitej w XVII w.;
omówić przemiany wewnętrzne, jakie zaszły w stanie szlacheckim w XVIII w.; omówić polityczną, społeczną
i gospodarczą rolę magnaterii koronnej i litewskiej w Rzeczypospolitej od II połowy XVI w. do końca XVIII w.;
wyjaśnić przyczyny kryzysu mieszczaństwa w epoce nowożytnej; omówić położenie prawne, charakter etniczny
oraz sytuację gospodarczą mieszczaństwa w państwie polsko-litewskim; przedstawić sytuację chłopów w: Anglii,
Europie Zachodniej, krajach skandynawskich, regionach górskich, Europie Środkowo-Wschodniej, Holandii,
państwie polsko-litewskim, w zaborze pruskim i austriackim i w Księstwie Warszawskim; omówić społeczne
znaczenie organizacji dobrowolnych – akademii, salonów literackich, klubów, lóż wolnomularskich; omówić
przyczyny i konsekwencje powstania B. Chmielnickiego; omówić społeczną i polityczną rolę kleru katolickiego
w Rzeczypospolitej w XVII w.; wskazać przykłady zjawisk, których ujęcie w historiografii ulega zmianie, np.:
sytuacja chłopów w Rzeczypospolitej; podać przykłady zjawisk, które nadal nie mają jednoznacznego wyjaśnienia
w historiografii np.: głębsze przyczyny upośledzenia pozycji mieszczaństwa w państwie polsko-litewskim;
dokonać analizy porównawczej źródeł na podstawie załączonych pytań.
Uczeń umie/potrafi (D) - Porównać polityczno-prawne i gospodarcze szlachty polsko-litewskiej
z położeniem szlachty rosyjskiej i pruskiej; porównać prawno-polityczne i gospodarcze położenie arystokracji
europejskiej i polsko-litewskiej; porównać położenie chłopów w Rzeczypospolitej i w krajach europejskiej;
wyjaśnić, na przykładzie Polski, jaką rolę w kształtowaniu się świadomości narodowej odgrywała historia
i państwo; omówić ewolucję wewnętrzną stanu szlacheckiego/mieszczaństwa w okresie istnienia Rzeczypospolitej;
ocenić konsekwencje prawnego położenia chłopów dla politycznego i gospodarczego położenia państwa polskolitewskiego.
V – CZŁOWIEK I BÓG
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Rozłam w chrześcijaństwie zachodnim
Rozłam w chrześcijaństwie zachodnim – luteranizm
Rozłam w chrześcijaństwie zachodnim – kalwinizm
Kościół katolicki – przemiany ideowe i organizacyjne
Kościół katolicki – przemiany ideowe, przemiany religijności
Przemiany religijności elit i mas. Czasy rewolucji francuskiej i wojen napoleońskich
Religie i wyznania Rzeczypospolitej
Kościół katolicki – przemiany ideowe
Uczeń wie/pamięta (A) - Jakie wielkie religie istniały w epoce nowożytnej; najważniejsze założenia
nauki M. Lutra i J. Kalwina; najważniejsze postanowienia soboru trydenckiego; kiedy popularność zyskała
tolerancja religijna.
Uczeń rozumie (B) - Dlaczego rozłam religijny w chrześcijaństwie zachodnim stał się trwały; dlaczego
władcy absolutni dążyli do podporządkowania sobie Kościoła katolickiego.
Uczeń umie/potrafi (C) - Omówić organizację Kościoła ewangelicko-augsburskiego i gmin kalwińskich;
omówić zmiany organizacyjne i doktrynalne w Kościele anglikańskim; omówić sytuację innowierców
w Rzeczypospolitej w epoce nowożytnej; wyjaśnić funkcje inkwizycji; przedstawić religijność barokową;
wyjaśnić, na czym polegała laicyzacja życia w Europie w XVIII w.; omówić położenie Kościoła katolickiego we
Francji w latach 1789-1815; omówić rozprzestrzenianie się reformacji w Rzeczypospolitej; przedstawić postępy
reformy katolickiej i kontrreformacji w Rzeczypospolitej; przedstawić położenie Kościołów: prawosławnego
i greckokatolickiego w Rzeczypospolitej; dokonać analizy i interpretacji porównawczej źródeł, pracować z mapą.
Uczeń umie/potrafi (D) - Omówić najważniejsze zagadnienia związane z rozprzestrzenianiem się wyznań
reformowanych w Europie; porównać episkopalną i prezbiterialną organizację Kościoła; wyjaśnić, w jaki sposób
konflikty religijne były powiązane z politycznymi; wyjaśnić, czym różniła się sytuacja w Rzeczypospolitej od
sytuacji w innych krajach europejskich w dobie wojen religijnych; omówić religijną, społeczną i kulturową rolę
Towarzystwa Jezusowego; omówić zmiany, jakie zaszły w Kościele katolickim po soborze trydenckim; wyjaśnić
przyczyny zaniku tolerancji religijnej w Rzeczypospolitej.
VI – KRĘGI CYWILIZACYJNE
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Cywilizacja europejska
Stosunek Europejczyków do „odkrywanego” świata
Świat islamu
Cywilizacje prekolumbijskie i ich losy po europejskim podboju
Cywilizacja Indii. Cywilizacje Dalekiego Wschodu
Uczeń wie/pamięta/zna (A) - Jakie kręgi cywilizacyjne istniały na świecie w epoce nowożytnej; jakie
wielkie religie istniały w epoce nowożytnej; jakie elementy wyróżniały cywilizację europejską spośród innych
cywilizacji; że w chrystianizacji Nowego Świata główną rolę odgrywali jezuici; że elementem jednoczącym świat
islamu była doktryna religijna; podział administracyjny kolonii hiszpańskich w Ameryce; że w Indiach w epoce
nowożytnej współistniały ze sobą hinduizm i islam.
Uczeń rozumie (B) - Dlaczego Europejczycy starali się dokonać „duchowego podboju; szczególną rolę
Kościoła katolickiego w koloniach hiszpańskich i portugalskich; dlaczego muzułmanie prowadzili politykę
tolerancji religijnej wobec wyznawców innych religii monoteistycznych; różnicę między izolacjonizmem chińskim
i japońskim.
Uczeń umie/potrafi (C) - Wyjaśnić, na czym polegała odrębność cywilizacji europejskiej; omówić zmiany,
jakie zaszły w cywilizacji europejskiej w epoce nowożytnej; wymienić i objaśnić społeczne, ekonomiczne
i polityczne przesłanki wypraw geograficznych; omówić stosunek muzułmanów do wyznawców innych religii;
wskazać najważniejsze cechy społeczeństwa kastowego; omówić kontakty Chińczyków i Japończyków
z Europejczykami w epoce nowożytnej; dokonać analizy i interpretacji porównawczej źródła pisanego
i ikonograficznego.
Uczeń umie/potrafi (D) - Omówić, z wykorzystaniem mapy, zmiany w zasięgu oddziaływania wielkich
religii w epoce nowożytnej; wyjaśnić, w jaki sposób wyprawy geograficzne oddziaływały na samych
Europejczyków; przedstawić ewolucję muzułmańskiej koncepcji „dżihadu”; omówić ewolucję politycznej roli
Turcji w Europie w epoce nowożytnej; przedstawić sytuację Indian po podboju hiszpańskim – na przykładzie Peru;
omówić ewolucję stosunku elit inkaskich do hiszpańskich zdobywców na przestrzeni epoki nowożytnej; wyjaśnić,
dlaczego wśród Japończyków wykształciło się przekonanie o niesprzeczności różnych religii.
VII – PODSUMOWANIE
1. Sytuacja polityczna w Europie w początkach epoki nowożytnej
2. Sytuacja polityczna w Europie w początkach epoki nowożytnej
3. Polska i Litwa u progu epoki nowożytnej
4. Kolonializm i konflikty kolonialne w epoce nowożytnej
5. Walka o panowanie w Europie (od przełomu XVI i XVII w. do połowy XVIII w.)
6. Europa Środkowo-Wschodnia w XVII w.
7. Walka o panowanie w Europie do połowy XVIII w.
8. Kryzys „starego ładu” – rozbiory i rewolucje
9. Epoka napoleońska
10. Kontrola okresowa wiedzy i umiejętności uczniów – test
Uczeń wie/pamięta (A) - Ramy czasowe epoki nowożytnej; jakie źródła pisane/materialne
są wykorzystywane do poznania epoki nowożytnej; że unia personalna Polski i Litwy przekształciła się w unię
realną; jakie państwa europejskie prowadziły ekspansję kolonialną w epoce nowożytnej; jakie reformy podjęto
w Rzeczypospolitej w latach 1788-1792.
Uczeń rozumie (B) - Przyczyny wyboru symbolicznych dat granicznych epoki nowożytnej; konsekwencje
nadmiaru źródeł dla pracy badacza epoki nowożytnej; różnice między monarchiami starego i nowego typu.
Uczeń umie/potrafi (C) - Wymienić najważniejsze cechy monarchii narodowej; wyjaśnić skutki reformacji;
wyjaśnić znaczenie panowania Henryka VIII i Elżbiety I dla Anglii; wymienić najważniejsze etapy rewolucji
francuskiej; wyjaśnić, na czym polegał system napoleoński w Europie; wskazać na mapie, w których
rozpowszechniły się wyznania reformowane; wskazać na mapie posiadłości państw europejskich poza
kontynentem w XVI i XIX w.; wskazać na mapie tereny Rzeczypospolitej, które znalazły się w wyniku rozbiorów
pod panowaniem Austrii, Prus i Rosji; wskazać na mapie tereny podbite bądź uzależnione przez Napoleona
Uczeń umie/potrafi (D) - Ocenić konsekwencje wojny trzydziestoletniej; wyjaśnić przyczyny uzyskania
przez Anglię statusu mocarstwa; omówić przemiany sytuacji politycznej w Europie Środkowo-Wschodniej
w XVI-XVII w.; wyjaśnić na czym polegał „cud domu brandenburskiego”; wyjaśnić na czym polegał „mechanizm
rozbiorowy”.
VIII - CZŁOWIEK I SPOŁECZEŃSTWO
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Struktury społeczne.
Struktury społeczne.
Jednostka w rodzinie.
Narody.
Narody.
Ideologie społeczne. Indywidualizm i kolektywizm.
7. Przemiany społeczeństwa polskiego.
8. Przemiany narodowościowe na ziemiach polskich.
9. Lekcja powtórzeniowa.
10. Lekcja poświęcona okresowej kontroli wiedzy i umiejętności uczniów-test.
Uczeń wie/pamięta/zna (A) - Społeczeństwo: postindustrialne, egalitarne, obywatelskie; klasa społeczna;
„białe kołnierzyki”; „niebieskie kołnierzyki”; „ludzie zbędni”; ustawodawstwo socjalne; parcelacja; kolektywizacja
rolnictwa; nomenklatura; uniformizacja społeczeństwa; feminizm; kulturowa tożsamość płciowa (gender); numerus
clausus; getto ławkowe; eksterminacja; homogenizacja; getto; Holokaust.
Uczeń rozumie (B) - Że od XVIII do XX w. zmieniał się sposób rozumienia pojęcia „naród”; różnice
między pojęciami „nacjonalizm” i „szowinizm”; problemy związane z ustaleniem granic państw narodowych;
problemy z utworzeniem państw narodowych na niektórych obszarach Europy; różnicę między państwem
wielonarodowym a wieloetnicznym (wielokulturowym).
Uczeń umie/potrafi (C) - Omówić przemiany społeczne zachodzące w krajach „demokracji ludowej”
w Europie; przedstawić formy przebudowy społeczeństw w pozaeuropejskich krajach komunistycznych – na
przykładzie Chin i Kambodży; przedstawić przemiany zachodzące w sposobie funkcjonowania rodziny w XX w.;
przedstawić rozwój ideologii nacjonalizmu w Europie; przedstawić najważniejsze elementy ideologii nazizmu oraz
konsekwencje wprowadzania jej w życie; wskazać konsekwencje II wojny światowej dla społeczeństwa ziem
polskich; omówić przeobrażenia społeczeństwa polskiego, które zaszły w wyniku polityki komunistów po 1945 r.;
dokonać analizy źródła ikonograficznego; sformułować wnioski na podstawie danych statystycznych; odczytać
informacje z diagramu.
Uczeń umie/potrafi (D) - Omówić przemiany sytuacji socjalnej i ekonomicznej robotników w XX w.; omówić
przemiany, które zaszły w sytuacji społecznej i prawnej kobiet w różnych częściach świata; omówić,
z wykorzystaniem mapy, przykłady działań podejmowanych przeciwko całym narodom lub grupom etnicznym
w XX w.; omówić, z wykorzystaniem mapy, problemy narodowościowe, które pojawiły się w okresie
kształtowania się państwa polskiego po I wojnie światowej; omówić, z wykorzystaniem mapy, problemy
narodowościowe w II Rzeczypospolitej
Arnold Kukliński

Rozkłady kl. II - Arnold Kukliński

Transkrypt

Podobne dokumenty

specjalność - Ekoinnowacje - technologie ochrony środowiska

1. Zdefiniować pojęcie zabytek. 2. Przedstawić

Zarządzanie środowiskiem i gospodarka odpadami

Główne nurty w kulturze XX i XXI wieku

DZIAŁ 2 Instrumenty marketingu. 1P – produkt/usługa 19. Pojęcie

Przykładowe pytania egzaminacyjne z chemii

Zagadnienia powtórzeniowe z historii z działu: „Nowe

metody efektywnego uczenia się

pytania na egzamin dyplomowy

PYTANIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY