Abstrakty referatów

Abstrakty referatów
Seweryn Blandzi (Warszawa)
Parmenides’s Source Experience of Truth’s Beingness
The lecture shows that in Parmenides’ approach, the Aristotelian division into being and truth
still does not occur (i.e. being as substance or an object in general and truth as the value of
propositions), because for the Eleat the present participle “Being” (to eon) only means the Truth.
The “Being” is strictly connected with everlasting time (aion/aeon), hence the Truth is Being,
because it is rooted in the transcendent realm of eternity.
Parmenides distinguishes the valid route of Truth and the invalid route of Seeming (doxa,
non-being) as the way which cannot be trusted. In his poem, Parmenides, for whom the Truth is the
only Being, praises and describes the beingness of the Truth identified with what truly is (in Plato’s
language: ontos on) in opposition to the multitude of appearances of the truth/being (dokoun on).
Parmenides’ poem is a testimony and an account of experience of the Truth as Being itself and of its
normative force as transcendent nature. This vision Plato develops in the famous passage of
Phaedrus (247c-248c), where he speaks about the transcendent plain of Truth/Being beyond the
Heavens (hyperouranios topos; to aletheias idein pedion).
Andrzej Wierciński (Freiburg/Toronto)
Ursprüngliche Zugehörigkeit von Denken und Sprechen
Denken und Sprechen sind im abendländischen Diskurs eng verbunden, was bereits die
Bedeutung des griechischen Begriffs λόγος verdeutlicht. Für Hans-Georg Gadamer bilden Denken
und Sprechen eine untrennbare innere Einheit. Diese „grundlegende Verwobenheit“ kann als die
Diskursivität des Denkens begriffen werden. Konstitutiv für das hermeneutische Verstehen ist, dass
es ein nie endender Prozess der „Einbringung in das Wort“ ist. Im Suchen nach einer mitteilbaren
Sprache weist das Verstehen seinen prozessualen Charakter auf. Im Gegensatz zum göttlichen
Geist, der selbst gegenwärtig ist, ist der menschliche Geist endlich und somit auch das menschliche
Denken endlich und begrenzt, jedoch zur „unendlichen Begriffsbildung und fortschreitenden
Durchdringung des Gemeinten“ wesenhaft bestimmt. Der gedachte Sachverhalt und das Wort
gehören aufs Engste zusammen. Wie Gadamer es betont, im entsprechenden Mittvollzug des
inneren Wortes (verbum interius) zeigt sich der Universalitätsanspruch der Hermeneutik. Es geht
nicht darum, für den zunächst nichtverbal gedachten Sachverhalt die entsprechende Worte zu
finden, sondern und vielmehr darum, mit der Sprache zu denken. Die ursprüngliche Zugehörigkeit
von Denken und Sprechen betont, dass das Gedachte sprachlich verfasst ist. Indem die Welt zur
Sprache kommt, stellt sie sich in der Sprache dar. Sprache als Form der Weltauslegung geht immer
schon der Reflexion voraus. „Alles Denken ist in die Bahnen der Sprache gebannt als Begrenzung
wie als Möglichkeit.“ Die Sprachlichkeit allen Verstehens begründet den Universalitätsanspruch der
1
Hermeneutik, dessen Hauptziel es ist, in die Einheit der sprachlichen Weltauslegung alles zu
integrieren, was unverständlich bleibt. Diese integrierende Kraft kommt ihr erst dann zu, wenn die
Vollzugsform der Sprache ein Gespräch ist.
Adam Drozdek (Pittsburgh)
Anaxagoras’ Experience of Cosmic Mind
It is said that “Anaxagoras was the first philosopher who elevated spirit above matter,
whereby he started a new era in theology”, which is not an isolated opinion since, e.g. Eusebius
says that Anaxagoras and his school were the first in Greece that talked about God. In Antiquity,
there was a common opinion that Anaxagoras was the first who experienced Mind as the controlling
agent over the entire universe. What is this Mind, what are its attributes and, although Anaxagoras
himself does not say it explicitly, what allowed later philosophers to see Mind as God?
Katrin Prochenko (Zürich)
Rifacimenti delle Sentenze Pitagoriche come tracce delle esperienze culturali e religiose
della verità
Le collezioni delle gnomai (precetti etici di rilievo generale e concettuale) già dai tempi
antichi fungevano da veicoli di saggezza facilmente adattabili alle varie esperienze culturali ed
ideologiche. La verità trasmessa tramite singole gnomai veniva infatti ogni volta confermata, come
ha notato Aristotele (Rhet. II 21, 1394 a19 – 1395 b20), dal loro utilizzo pratico e concreto. Il mio
intervento, sull’esempio delle Sentenze Pitagoriche, vorrebbe presentare vari modi e mezzi di
trasformazione delle sentenze originali per renderle più adeguate al contesto in cui esse venivano
usate, fino a diventare oggetto della controversia cristiano-pagana. Inoltre, intendo analizzare i
diversi rifacimenti di quest’opera dal punto di vista del loro approccio alla veridicità oppure
ortodossia delle sentenze ed integrità del testo.
David Černin (Ostrava)
Heraclitus and the Method of the Interpretation: from Physis to Politics or from Politics
to Physis
This paper focuses on methodological problems of our approach to ancient philosophers. It
discusses aims and goals of historical interpretation and possible obstacles we may encounter. What
are our limits to historical knowledge? Paper presents works of Quentin Skinner and tries to apply
his suggestions to fragmented and blurry teachings of Heraclites of Ephesus. His socially and
politically focused fragments are highlighted and preferred as an entry point to understanding of his
philosophy.
Małgorzata Przanowska (Warszawa)
2
Verbum Interius as the Essential Experience of Hermeneutics
Hans-Georg Gadamer indicated verbum interius as the universal aspect of hermeneutics. The
impossibility of expressing everything that is in soul, λ γος
νδι θετος, constitutes
hermeneutically important “foundation” of understanding within the conversation that we are
(Gadamer). A quest for the right word (the dialectics from within language) enables an expression
and its real understanding. The expression is to be understood when – as Jean Grondin puts it – we
listen intently to the inner language which is behind it. The paper is an invitation to follow through
the third part of Truth and Method in order to examine some issues of great importance to the
subject. Firstly, to ponder the context in which Gadamer places verbum interius and, secondly, the
meaning of Christian interpretation of word for the understanding of hermeneutic experience.
Thirdly, the examination is to highlight Gadamerian interpretation of inner and outer word, thus – in
the context of the hermeneutic ontology – the question of auto-presentation of thing/being as well as
the hermeneutic dialectic are to be shown. Then, one can present the hermeneutic understanding of
truth. The detailed analysis of the chosen excerpts has one more aspect not to be omitted, namely, to
what extent Augustine’s concept of verbum interius is an inspiration for Gadamerian philosophical
hermeneutics, and to what extent the German hermeneutist develops his own unique concept of
inner word in the process of understanding the “thing” (the subject-matter).
Patrick Trompiz (London/Warszawa)
Hermeneutics and Wordless Experience: Reflections on Sean McGrath’s Heidegger and
Duns Scotus on Truth and Language
In my presentation I outline McGrath’s arguments by dividing them into two main
“disciplines”. The first and more convincing set of considerations belong to the History of Ideas.
McGrath argues that Heidegger owes more to Duns Scotus than to Aquinas. Several key authors
have mistakenly assumed the opposite, leading not only to errors in their individual histories of
philosophy but to a misconception of Being – as having more to do with esse as opposed to
haecceitas. Scotus’ interpretation of haecceitas is closer to a proper understanding of Heidegger’s
Being. McGrath’s interpretation here may be simply expressed by saying that Scotus and the early
Heidegger conceive of the “forgetting of being” as the forgetting of the specificity of the humanities
(such as history) as opposed to other academic disciplines.
McGrath’s article, however, spends more time in ontology and philosophy of language:
analysing the relationship of language and experience and it is here, I argue, that it runs into
problems. The lesser problem, more of an invitation to further thought than a fault per se, is its
comparative analysis of Augustine, Aquinas and Scotus on the relationship of experience and
language. The various fragments of these authors which study the passage from the preconceptual
to the “inner word” to the “outer word” require much more careful analysis; this seems particularly
true of the frequently suggestive but frequently inexplicit statements of Augustine. The more
serious problem of both McGrath and Heidegger is a certain Heideggerian dogmatism.
3
I suggest in the closing remarks that a more open-minded approach would include two
elements: careful arguments explaining the relationships of experience and language or of various
aspects of truth a more sensitive phenomenology. A paradigm of both argumentative and
phenomenological sophistication is Paul Ricoeur’s Freudian hermeneutics of therapy which
brilliantly combines both truth as “correctness” and truth as existential realisation – the patient’s
story, their interpretation must come to be both believable and bearable.
Tomáš Pilch (Ostrava)
John Scotus Eriugena: Qudrivium as a Path to Divine Theophany
This paper deals with Eriugena’s use of the quadrivial arts as a one possible path in the human
cognition of the divine creation and God itself. Knowledge of the four mathematical arts was used
very frequently in his works. He used many illustrations from arithmetic or music to support his
view of the world. What was the role of a secular knowledge in Johannes Scotus’ thought?
Marek Otisk (Ostrava)
Silvester, qui et Gerbertus: sapientia veterum sive via veritatis
The paper deals with the conception of wisdom and with the notion of experience of truth in
the selected texts by Gerbert of Aurillac (the Pope Sylvester II, 999-1003), the best-known
intellectual around the year 1000. The main aim of this paper is to show the link between theory and
practice in the conception of truth and wisdom in Gerbert’s correspondence and poems. Every
theoretical knowledge should be supplemented by useful applications (for example the theoretical
arithmetic should be used in practical calculations, the ethical Good should be reflected in personal
and public life etc.). Gerbert presented this approach not only during his pedagogic activity in
Reims (during the end of the 70ies and the beginning of the 80ies of the 10th century) but also in his
later letters and poems dedicated to the important persons of that epoch (for example caesars, kings,
abbots, archbishops and similar).
Kamila Najdek (Warszawa)
Die Heilige Schrift als ein absoluter Bezugspunkt der Erfahrung und Schule des
Sprechens. J.G. Hamanns Londoner Schriften
Die Londoner Schriften werden exemplarisch als ein Modell des Entstehen eines an der Bibel
orientierten philosophischen Diskurses betrachtet. Gefragt wird also nicht nach einem theoretischen
Konzept, sondern nach dem „Wie“ des theoretischen Sprechens, nach den Anfängen einer im 18.
Jahrhundert einzigartigen philosophischen Rhetorik. Es wird gezeigt, wie Hamann die Heilige
Schrift als einen absoluten Bezugspunkt seines Denkens uns Sprechens behandelt, aber nicht indem
er sie einfach repetiert, sondern mitdenkt, auf sich bezieht und ästhetisch genießt.
4
Piotr Pasterczyk (Lublin)
Liberum arbitrium Augustyna z Hippony w świetle platońskiej teorii duszy
Augustyńska teoria duszy jest odzwierciedleniem późno antycznego procesu przemiany
zachodniej kultury, którego katalizatorem była religia chrześcijańska. Biskup Hippony przejmuje
dziedzictwo greckiej filozofii i operując wywodzącym się od Platona i od filozofii neoplatońskiej
opisem człowieka jako duszy (ψυχή) uzupełnia jej klasyczne rozumienie odnoszące się do takich
elementów jak rozum (λόγος), gniew (θυμός) i pożądliwość ( πιθυμία) o nowy element, jakim jest
wolna wola (liberum arbitrium). Augustyńskie pojecie woli wydaje się być nie tylko różne od tego,
co na temat ludzkiego działania twierdził Platon i Arystoteles, ale także od tego, co krótko przed
Augustynem jako voluntas stało się ważnym tematem dla filozofii stoickiej.
Głównym pytaniem poruszanym przez referat jest pytanie o nowatorski charakter
augustyńskiego rozumienia duszy w odniesieniu do ukutego przez biskupa Hippony pojęcia liberum
arbitrium. Chociaż historyczne znaczenie tego pojęcia nie ulega najmniejszej wątpliwości, powstaje
jednak pytanie, w jakim stopniu oznacza ono coś, czego nie zaplanował już wcześniej Platon
odsłaniając w swojej Politei trójczęściową strukturę duszy. Postawiony przez biskupa Hippony
problem odnosi się zarazem do istnienia niezależnego od wszelkich ludzkich wysiłków
przeznaczenia, jak i do sugerowanej przez Platona obecności w ludzkiej duszy naturalnego
pierwiastka odpowiedzialnego za zło ( πιθυμία). Zawarta w referacie analiza jest skoncentrowana
przede wszystkim na gniewie (θυμός) jako na najmniej widocznym i potrzebnym (z nowożytnego
punktu widzenia) elemencie platońskiej duszy. Przedstawiając najpierw kontekst starożytnego
pytania o człowieka, jakim jest odpowiedzialność i przeznaczenie, oraz dokonując wstępnej analizy
platońskiej teorii duszy artykuł wskazuje na liberum arbitrium jako na augustyńską modyfikację
platońskiego θυμός.
Marzenna Jakubczak (Kraków)
Towards the Source Experience. The Approach of the Classical Indian Philosophy
(Sā khya-Yoga)
When considering the issue posed in the title I focus mostly on the oldest preserved texts of
the classical Indian Sā khya-Yoga tradition (i.e. Yogasūtra 3rd CE and Sā khyakārikā 4th CE). On
this texts and their prior commentaries the concept of linguistically conditioned perception is
thoroughly discussed. This process of imposing the grammatical structures, so called “verbal
convention” (sa keta) and “[language based] fantasy” (vikalpa), inevitably disturbs our perception
and affects the results of cognition. According to the realist attitude of the Sā khya and Yoga
philosophers the linguistic obstacles may be overcome in respect to the objective reality, sooner or
later. Whereas the subjective domain seems to remain beyond the grasp because turning the subject
of perception into its own object is said to be paradoxical and impossible by definition. However,
the incapability of capturing discursively the nature of the self (puru a), ultimately turns out to be
a factor favorable to the growth of self-understanding. Here, the linguistic limitations of one’s self5
knowledge appear to be quite a beneficial and motivating factor on the way to change the mode of
one’s perception, action and evaluation of one’s own deeds. Therefore, the true knowledge in the
context of two oldest schools of Indian philosophy should be discussed rather in epistemological
than in metaphysical terms. Besides, what seems to be the central purpose of Sā khya-Yoga
proponents is the method of gaining the source experience or insight. While approaching the true
knowledge “the right method of seeing things” is what may and should be communicated above all,
not just the discursive contents of the right cognition itself.
Krzysztof Jakubczak (Kraków)
The Truth as an Object of Clinging (upādāna) in Buddhist Perspective
The paper raises a general question: “in what sense does the truth liberate?”. This question is
being considered in the context of Buddhist philosophy. Buddhist thinkers emphasize that the truth
does not have the magical power of semantic trigger. So that the truth could trigger it certain
conditions concerning the knowing subject must be fulfilled. In other words, a subject must make
an effort to prepare oneself adequately to the truth operation. An extremely harmful factor that is
pointed to is so called clinging or grasping (upādāna), which stands for the egotist attitude towards
the objects.
The author of the paper claims that: (1) clinging to the views should not be construed as
clinging to the false beliefs, as it is usually understood, but rather as clinging to all views, including
the right views. In this case, the problem is not the semantic value of our views but the clinging
itself, or the egotist attitude towards one’s own views. (2) This idea of clinging provides a context
for understanding the attitude of a famous Buddhist philosopher Nāgārjuna (2nd CE), the founder of
the Mādhyamaka school, who proclaimed not to have any thesis of his own, and states nothing, nor
he denies anything. (3) Ascribing scepticism to Nāgārjuna is a mistake. This philosopher did not
state that to no judgment can be assigned a semantic value of truth or falsehood. What he maintains
is that no judgment should be accepted with an egotist attitude, which means that to none we should
really cling. “To have no view” means not to have the egotist attitude to any of one’s view. The
above statements are based on the arguments drawn from the analysis of some texts of the Pāli
canon, i.e. Majjhimanikāya and Dhammapada, as well as of some writings of Nāgārjuna and his
disciple Āryadeva.
Leszek Skowroński (Hastings)
Aristotle and Individualism. Does the Contemporary Concept of Individualism Make
Our Understanding of Aristotle More Difficult?
Is it possible to understand the ways of thinking of Aristotle who wrote his treaties more than
two thousand years ago? I argue that correct understanding is more likely if emphasis is put not on
apparent similarities between his and our way of thinking but – on the contrary – on dissimilarities.
The lecture focuses on the concept of individuality, and the differences between our and Aristotle’s
6
views on individuality are pointed out. I present his concept of the same soul (ψυχή) in each
individual human being – a concept which is strange to us – and point to the reason he had for this
belief. This belief is linked with the belief of the priority not of individuals but of society. I contrast
with contemporary beliefs on individualism and its supreme value overriding all other values. The
historical reason for this belief are indicated.
Maciej Rewakowicz (Bydgoszcz)
Kategoria jedności u Hippokratesa i etyka Demokryta
Próba przyjrzenia się etyce Demokryta w zachowanych 298 fragmentach jego dzieł, prowadzi
do kilku wniosków:
1. Spostrzeżenia i zalecenia Demokryta odnoszą się wprawdzie pośrednio do πόλις, jednak
środek ciężkości mają w indywidualnym bycie człowieka.
2. Ten poziom jedności – pojedynczy człowiek – stanowił również przedmiot
najważniejszych odkryć Hippokratesa. Jednym z nich było z naciskiem podkreślane spostrzeżenie,
że mimo nieustannych zmian, procesów wzrostu, inwolucji – człowiek „… zawsze jest jednako tym
samym, tak, gdy jest młody, jak i gdy stary…”.
3. Po 2,5 tysiącach lat wypada do tego dodać stwierdzenie idące jeden krok dalej, lecz nadal
w tym samym kierunku: obrona jednostkowej odrębności istnienia indywidualnego człowieka
(tożsamości) jest w istocie ochroną poziomu jedności opiętego skórą, zakreślonego horyzontem
etycznym i sprawności intelektu. Nie wydaje się, aby te właściwości człowieka pracowały na
plantacjach należących do genów, raczej „odcisk palca kodu genetycznego” pozostaje tylko jednym
z ważnych elementów tożsamości człowieka.
Tomasz Bartel (Warszawa)
St. Bonaventure and St Thomas Aquinas: Mediaeval Discussions Concerning the Nature
of Truth
Second half of 13th century was an interesting period of mediaeval philosophy, when in the
same time two masters: St. Bonaventure and Thomas Aquinas started their study and teaching on
University of Paris. They taught about nature of truth not only in logical, formal aspects like in
trivium, but also they recognized the truth of the nature of human being and the nature of God.
Earlier translated books of Aristotle: Metaphysics, Περ ψυχ ς inspired St. Thomas to
investigations on the field of the metaphysical and ontological reasons of the truth. His
interpretation of the definition of truth: veritas est adaequatio rei et intellectus is strictly
metaphysical – because he analyses the first principles of being founded on the act of existence
(reality, unity, truth, good, beauty). This is also a relation of things to some sort of intellect.
Aquinas proved that truth of individual thing is the same as the truth known in intellect. St.
Bonaventure, following St. Augustine and platonic tradition of the conception of the truth as
7
essentia rei, looked for contemplation of the eternal truth. Itinerarium mentis in Deum – this is
investigation of the traces of Divine Creation and Revelation.
Wojciech Hanuszkiewicz (Kraków)
Czym jest prawda idei wg Hermanna Lotze’go? O normatywnym doświadczeniu idei u
Platona
What is the Truth of Idea? H. Lotze’s Experience of Normative Character of Ideas in
Plato
Problemowi idei u Platona Hermann Lotze poświęcił osobny rozdział drugiego wydania
Logiki, które opublikował w roku 1874. Podstawową kategorią przedstawionej przez niego
interpretacji filozofii Platońskiej było pojęcie obowiązywania bądź ważności (Geltung względnie
Gültigkeit). Pojęcie to wyraża ten aspekt idei, który odpowiedzialny jest za ich normatywny
charakter. Stworzona przez Lotzego teoria obowiązywania idei, ściśle związana z normatywnym
rozumieniem ich prawdziwości, może zostać ujęta w postaci kilku tez. Celem referatu jest ich
systematyczna prezentacja. Tezy te można sformułować w sposób następujący:
1) Obowiązywanie
stanowi
swoisty
modus
rzeczywistości
(Wirklichkeitsweise),
niesprowadzalny ani do bycia rzeczy, ani do dziania się zdarzeń, ani do zachodzenia relacji.
Idee więc nie są tworem czysto intencjonalnym (fikcyjnym), choć zarazem ich modus
rzeczywistości różni się zdecydowanie od innych dających się wyróżnić modi.
2) Idee obowiązują jako predykaty wchodzące w skład zdań, których prawdziwość obowiązuje,
ewentualna fałszywość sprawia zaś, iż zdania te nie posiadają mocy obowiązywania. Treść
zdań tworzy świat tego, co możliwe do pomyślenia. Obowiązywania prawdziwości zdań nie
można jednak (na mocy tezy 1) sprowadzić do samej możliwości myślowej.
3) Pojęcie obowiązywania, tak jak pojęcie prawdy, jest pojęciem pierwotnym. To znaczy
takim, którego nie jesteśmy w stanie skonstruować, które natomiast znajduje się u podstaw
wszystkich naszych pojęciowych konstrukcji. Możemy na przykład jedną i tę samą prawdę
ujmować w różnorodne formy; prostą formułę matematyczną 7+5 = 12 możemy ująć
chociażby jako 7+5 = 42–22. Prawda tych formuł jest tedy pewną swoistą, niezmienną
strukturą, którą można wyrazić (skonstruować) na różne sposoby.
4) Dla pojęcia prawdy szczególnie istotny jest ten jej strukturalny charakter. Idee, o ile
zgłaszają roszczenie do prawdziwości, nie mogą być traktowane jako samodzielne,
izolowane od siebie elementy. Ich prawdziwość ujawnia się dopiero w ich wzajemnym
powiązaniu. Powiązanie to musimy również uznać za pierwotne.
Zdaniem Lotzego, Platon, a w czasach nowożytnych Kant, najpełniej wyrazili powyższe
intuicje. Niemniej obaj mieli skłonność do izolowania wydobywanych przez siebie struktur
idealnych (idei, kategorii) i rozpatrywania ich niezależnie od pozostałych idealnych elementów, z
jakimi wchodziły w relacje. Tymczasem podstawowe doświadczenie normatywności idei polega,
twierdzi Lotze, na doświadczeniu napięcia, jakie rodzi się w obrębie ich wzajemnych powiązań.
8
Janusz Sidorek (Warszawa)
O doświadczeniu źródłowym w fenomenologii Husserla
On Source Experience in Husserl’s Phenomenology
Fenomenologia Husserla zbudowana jest na przeświadczeniu, że ostatecznym źródłem
wszelkiej prawdy w każdym przypadku musi być jakaś forma doświadczenia źródłowego.
Przeświadczenie to było i jest krytykowane ze względu na rzekomo nieunikniony subiektywizm
rozumiany jako brak kryteriów intersubiektywnej sprawdzalności. Celem referatu jest wykazanie,
że krytyka ta w znacznej mierze oparta jest na nieporozumieniach. Przede wszystkim z reguły
ignoruje ona ontologię, poza którą przeświadczenie owo bądź traci wszelki sens, bądź też w istotny
sposób go zmienia. Teza o zasadniczej równoległości porządku bytu i porządku prawdy pozwala, z
jednej strony, rozszerzyć pojęcie bytu na „wszystko, co może wystąpić jako podmiot w
prawdziwym zdaniu”, a z drugiej wymusza relatywizację sposobu istnienia do sposobu dochodzenia
do owej prawdy. Ponieważ owych sposobów może być wiele, nieodzowne staje się przyjęcie dla
danej kategorii bytowej jakiegoś sposobu wyróżnionego, nazywanego potem „doświadczeniem
źródłowym”, a także „oczywistością” albo „intuicją”. Podkładanie dowolnych, zwłaszcza
potocznych znaczeń pod te terminy jest źródłem ciągnących się już wiek z górą nieporozumień.
Stanisław Gromadzki (Warszawa)
Against Epistemological Nihilism. On the Experience of Truth in Nietzsche’s Philosophy
In this talk, I attempt to show various ways on which the Nietzschean aporia “Wahrheit ist
die Art von Irrthum” [“Truth is a kind of error”] can be overcome. Taking as an example an essay
On Truth and Lies in a Nonmoral Sense (1873), as well as Nietzsche’s other writings, I delineate
the difference between “moral” truth, which is constituted in a cultural context, and the existential
kind of truth.
Wojciech Wrotkowski (Warszawa)
Jakiej filozofii warto być wiernym, zwłaszcza w sofistopolis? Prolegomena do
najnowszej książki Seweryna Blandziego Między aletejologią Parmenidesa a ontoteologią
Filona
To What Kind of Philosophy It Is Worth to Be True, Especially in the Sophistopolis?
Prolegomena to the Newest Book of Seweryn Blandzi Between Parmenides’ Aletheiology
and Philo’s of Alexandria Ontotheology
Referat W. Wrotkowskiego unaocznił potrzebę wierności kilku ponadczasowym postulatom
filozofii, które pobrzmiewają głośnym echem w najnowszej książce Seweryna Blandziego Między
aletejologią Parmenidesa a ontoteologią Filona. Służąc bezinteresownie prawdzie, rzetelny
historyk filozofii musi – zarówno w samym sobie, jak i w kręgu osób sobie najbliższych –
9
pielęgnować nie tylko dar uważnej obserwacji, bez którego nie nabywa nikt mądrości, lecz i cnotę
męstwa, bez którego ani w czynie, ani w słowie nie znajduje mądrość odzwierciedlenia.
Słynne pytanie Leopolda von Rankego: Wie es eigentlich gewesen? powinien każdy
współczesny badacz historii filozofii rozszerzyć: (1) jako filolog – do postaci: Wie es eigentlich
geschrieben ist?; (2) jako filozof – do problemu: Wie es eigentlich gemeint ist?. Jak długo historia
filozofii będzie się wyrzekać ambicji ustalania jasnych i jednoznacznych odpowiedzi na pytania
tego rodzaju, tak długo nie wydźwignie się z kryzysu, w jaki popadła zakwestionowawszy wartość i
status prawdy.
10