21 kwiecień 2010 Temat: Przemiany w filozofii i sztuce po i wojnie

21 kwiecień 2010
Temat: Przemiany w filozofii i sztuce po i wojnie światowej.
Podręcznik: zielony, taki jak wcześniej.
Lektury: "Przedwiośnie" S. Żeromski; "Granica" Z. Nałkowska; Wiersze Julian Tuwim
i Maria Pawlikowska-Jasnorzewska; Opowiadania Bruno Schulz
1.
Czas trwania epoki: 11 listopada 1918r. - odzyskanie niepodległości po 123 latach
niewoli; 1 września 1939r. (godz. 4:45) - wybuch II wojny światowej
2.
Gwałtowne przemiany cywilizacyjne pojawianie się nowych ideologii: faszyzm,
nazizm i komunizm (str. 13 podr.) spowodowały nowe procesy we wszystkich
dziedzinach sztuki, czyli w: malarstwie, muzyce, rzeźbie, literaturze, a poza tym
pojawiły się nowe dziedziny sztuki (pojawiło się radio, w 1926 pierwsza rozgłośnia
w Warszawie; kino, telewizja; dzięki nim powstały nowe zawody, gatunki).
3.
Kubizm - ważny kierunek w malarstwie, nowy, zdominował cały XX wiek; 1907r.
pojawił się obraz; formy zgeometryzowane, prymitywizm (naśladowanie malarstwa
dzieci), rezygnacja z iluzji przestrzeni.
4.
Nowe prądy w filozofii:
intuicjonizm - prąd w filozofii współczesnej przyjmujący intuicję (wyczucie) za
podstawę poznania; twórcą jest Henri Bergson,
pragmatyzm - system filozoficzny, którego podstawowym elementem jest
pragmatyczna teoria prawdy, uzależniająca prawdziwość tez od praktycznych skutków,
przyjmująca praktyczność za kryterium prawdy; praktyczny sposób myślenia
(pragmatyczny znaczy praktyczny),
behawioryzm - (“behaviour” - zachowanie) kierunek psychologiczny, który rozwinął
się w XX wieku, przede wszystkim w USA (John Watson); mówi o tym, że nie można
poznać człowieka tylko obserwować jego zachowanie (lecz nie można go po tym
całkowicie ocenić),
psychoanaliza - zbiór teorii dotyczących struktury psychiki człowieka, jego rozwoju
i funkcjonowania, próbujących wyjaśniać powstanie różnych aktów psychicznych,
tworzenie psychoanalizy rozpoczął Zygmunt Freud w latach dziewięćdziesiątych XIX
wieku; id ? - ; ego - ; superego - wyższe wartości wpajane nam przez środowisko,
szkołę, rodzinę.
26 kwiecień 2010
Temat: Nowe kierunki w światowej poezji i prozie.
1.
W światowej poezji pojawiło się kilka zupełnie nowych kierunków i tendencji, ale był
też rozwijane, czy kontynuowane niektóre kierunki młodopolskie.
ekspresjonizm - wyrażanie swoich własnych uczuć; artysta nie musi przestrzegać
żadnych reguł, ma spontanicznie wyrażać to co czuje (najczęściej pojawia się kolor
czerwony, śmierć) "Krzyk" Munch
futuryzm - powstał w 1909r. we Włoszech; nastawienie na przyszłość; artysta ma się
od przeszłości odcinać, liczy się tylko przyszłość (fascynowano się "miasto, masa,
maszyna" - 3M), wiersze pełne brutalności, przemocy
dadaizm - 1916r. w Szwajcarii; poezja nie ma nikomu ani niczemu służyć, nie musi
mieć sensu, wiersz to zlepek bezsensownych słów
2.
W prozie wielu krajów powstały książki krytykujące wojnę jako zło ("Przygody
dobrego wojaka Szwejka"), wyjątek to literatura polska, ponieważ dzięki niej odzyskali
wolność.
3.
Pojawiają się sagi rodzinne, ale też książki nie podchodzące pod żaden kierunek,
indywidualistyczne.
4.
Co raz ważniejsza staje się literatura amerykańska (Ernest Hemingway: "Pożegnanie
z bronią", "Stary człowiek i morze")
Strony w podr.: 15, itd.
7 maj 2010
Temat: Obraz i WŚ w literaturze i sztuce.
1.
Wyjątkowy charakter i wojny światowej: 1 konflikt zbrojny o takim zasięgu
(ogólnoeuropejski, wiele narodów); straty w ludziach, materialne były ogromne;
powstały zupełnie nowe państwa (znikały, powstawały); udział techniki w wojnie
(samoloty, samochody, 1 użycie gazów bojowych);
2.
Ta wojna z jednej strony przeraziła ludzi to znaczy spowodowała ogromne zmiany
w sztuce, nagle książki, obrazy, filmy, rzeźby itd. zaczęły opierać się na zupełnie
innych zasadach. Zaczęto zastanawiać się nad naturą człowieka (przestano wierzyć, że
człowiek jest z natury dobry, może niektórzy mieli być źli, urodzili się tacy). z drugiej
strony jednak przyspieszyła znacznie rozwój cywilizacji, postęp techniczny stał się
jeszcze szybszy, a niektórym krajom przyniosła korzyści (np. niepodległość). Okazuje
się jednak, że mimo doświadczeń z wojny, ludzie wywołali drugą.
10 maj 2010
Temat: Przedwiośnie Stefana Żeromskiego w kontekście problemów społeczno-politycznych
młodego państwa.
1. Stefan Żeromski urodzony w 1864r. (rok upadku powstania styczniowego), wychowywał
się w biedzie, bo majątek został skonfiskowany. Jego rodzina brała udział w powstaniach
(tradycje narodowowyzwoleńcze). Wychował się w Górach Świętokrzyskich. Miał
z nauką problemy, nie ukończył gimnazjum (nie miał matury), uczęszczał na studia do
Szkoły Weterynaryjnej, której również nie ukończył. Dobrą pracę dostał dopiero
w polskiej bibliotece w Szwajcarii. Był bardzo oczytany, potem sam wiele pisał. Na jego
koncie są opowiadania ("Rozdziobią nas kruki, wrony..."), powieści. Ponure i smutne "O
upadku powstania styczniowego" pokazuje najważniejsze cechy pisarstwa Żeromskiego
(nazywanego nawet czasami "żeromszczyzną"): rozdzieranie narodowych szat, lubowanie
się w obscenicznych, smutnych obrazach. "Ludzie bezdomni", "Uciekła mi
przepióreczka". Powieści: "Syzyfowe prace", "Dzieje grzechu", "Popioły", "Wierna
rzeka" (o powstaniu styczniowym)
2. "Przedwiośnie" to pierwsza powieść napisana po odzyskaniu niepodległości (po
i wojnie); wydana została w roku 1924 w Warszawie. Wyrosła ona z zaniepokojenia
pisarza i sytuacją w odrodzonym państwie polskim. Stale zmieniające się rządy (27 zmian
rządu), trzy powstania śląskie (walki o terytorium, gdzie ma się granica kończyć),
plebiscyty, wojna polsko-bolszewicka w roku 1920, trudne sąsiedztwo z pierwszym
państwem socjalistycznym (ZSRR). Bieda, bezrobocie wywołują strajki, rewolucje, rosną
ceny.
3. "Przedwiośnie" to tytuł symboliczny, podobnie jak wiele innych u Żeromskiego.
Przedwiośnie oznacza okres przejściowy, kiedy najgorsze mamy już za sobą, ale jest
jeszcze wiele rzeczy do zrobienia. Książka miała być ujętym na gorąco obrazem Polski
współczesnej, pytaniem o jej przyszłość oraz ostrzeżenie. Ukazanie się powieści było
wydarzeniem (literackim, społecznym) różnie odebranym przez społeczeństwo, niektórzy
uważali, że pisarz ostrzega, inni, że nawołuje do rewolucji.
10 maj 2010
Temat: Dzieje Cezarego Baryki.
1. Swoje przemyślenia i niepokoje na temat sytuacji państwa, narodu, przyszłości Polski
zawarł Żeromski w dziejach głównego bohatera powieści, Cezarego Baryki. Urodził się
około 1900 roku, gdy był w wieku 14 lat wybucha i wojna. Był synem Polaków, urodził
się w Rosji i tam mieszkał ponieważ jego ojciec był wysokim urzędnikiem państwowym.
Mieszkają w Baku, dostatnio. Dzieciństwo Cezarego upłynęło w luksusie, pobierał
prywatne lekcje, miał opiekunki, czuł się dobrze. Kiedy wybucha i wojna ojca powołano
do wojska, ale ich stan materialny był jeszcze dobry. Dopiero w 1917r. wybucha
rewolucja październikowa, sytuacja znacznie się pogarsza, szkoły pozamykano, towary
znikały ze sklepów. Cezary przestał uczęszczać na zajęcia do ósmej klasy, wyleciał ze
szkoły po uderzeniu dyrektora szpicrutą. Był stałym bywalcem ludowych zgromadzeń,
o których opowiadał matce po powrocie do domu z wielką radością. Czarek zmienił się
pod wpływem gdy zabrano im mieszkanie. Zaczął zauważać zmarnowanie matki, jej
smutek, pomagał jej. w końcu zmarła z wycieńczenia. Cezary pozostał sam, do tego jego
dom został zniszczony przez bombardowanie. Tatarzy wysłali go do zakopywania
trupów, do czego z czasem przywykł. w porcie spotkał swojego ojca, z którym później
zamieszkał i razem wyruszyli do Polski. Zawiedziony widokiem ojczyzny postanowił
studiować medycynę w czym pomógł mu Szymon Gajowiec, dawnego znajomego matki.
Cezary wraz z kolegami przystąpił do wojska gdy wybuchła wojna polsko-bolszewicka.
Był dobrym żołnierzem. w wojsku zaprzyjaźnił się z kolegą ze studiów Hipolitem
Wielosławskim, którego uratował przed śmiercią. Hipolit zaprosił przyjaciela do
Nawłoci, gdzie poznał rodzinę i zamieszkał.
14 maj 2010
Temat: Wizje przyszłości Polski zawarte w "Przedwiośniu".
1. Żeromski zawarł w powieści trzy różne pomysły dotyczące przyszłości naszego kraju. Są
one wyrazem niepokoju, troski o to, co będzie z Polską dalej. Tymi wizjami są:
szklane domy - historię o nich opowiada Seweryn synowi; pewien student medycyny
o nazwisku Baryka rzucił medycynę aby zbudować elektrownię napędzaną prądami
morskimi i mając darmową energię, zaczął produkować z piasku szkło i budować z niego
szklane domy, które są czyste, sterylne, ogrzewane zimą i chłodzone latem; Cezary
w Polsce zobaczył zupełnie inny obraz: biedę, zaniedbanie, głód; jest to wizja utopijna
i arkadyjska (kraina idealna), niemożliwa, która symbolizuje romantyczne marzenia
o kraju niepodległym i szczęśliwym;
plusy takiego idealistycznego podejścia: kiedy ma się jakiś plan to można przystąpić
do realizacji
minusy: czasami snucie marzeń przeszkadza w ich realizacji
program reform Szymona Gajowca - zmiany powolne są lepiej przemyślane, można
przewidzieć skutki, lepiej sprecyzowane, bez ofiar, bez rozlewu krwi; "wielość pomysłów
rodzi spory i kłótnie"
program rewolucyjny Antoniego Lulka - zmiany są wprowadzone natychmiast, nagle,
władza zostanie oddana proletariatowi, zniesienie klas; giną ludzie, brak realnych zmian,
bogaci z biednymi się jedynie zamienią miejscami, władzę przejmą ludzie którzy nie są
do tego przygotowani
Moim zdaniem lepszym wyjściem jest...
17 maj 2010
Temat: Dojrzewanie ideowe głównego bohatera.
Przypomnieć bajki Tuwima!
"Granica" Zofii Nałkowskiej
1. Ostatnia scena powieści, w której widzimy Cezarego na czele manifestacji robotników,
ale idącego oddzielnie, symbolizuje jego rozdarcie wewnętrzne, jego rozterki: nie potrafi
on wybrać, po której stronie się wypowiedzieć. Wynika to z jego złożonej biografii,
różnorodnych przeżyć i kontrastowych obserwacji.
dzieciństwo spędzone w luksusie i zaznanie biedy, niedostatku podczas rewolucji
dyskusje z matką na temat rewolucji: pani Barykowa jest rewolucji przeciwna,
a Cezary jej broni, oddał pieniądze, spędzał czas na ekscytujących widowiskach
zmiana stosunku do rewolucji pod wpływem śmierci młodej dziewczyny Ormianki,
śmierci matki, przez co przestaje mu się powodzić
2. Nawłoć, gdzie gości u Hipolita, to tradycyjny, polski, ziemiański dworek, gdzie życie
toczy się swoim trybem, zgodnie z dawnym obyczajem, z dawnymi tradycjami.
3. Obserwacje poczynione na Chłodku u państwa Gruboszewskich: chłopi żyją w krańcowej
nędzy
4. Doświadczenia z kobietami
5. Studia i opieka Szymona Gajowca w Warszawie
Moim zdaniem większe szanse na lepszą przyszłość dla narodu daje program reform
Szymona Gajowca. Jest on na pewno lepiej przemyślany i może uwzględnić potrzeby różnych
ludzi w przeciwieństwie do rewolucji, która jest nagła i może nic nie pomóc. Rewolucja
prowadzi do starcia zbrojnego i tym samym do rozlewu krwi. Reformy jeśli zadziałają to
dopiero po jakimś czasie ale z racji, iż dają większe szanse na faktyczną poprawę.
19 maj 2010
Temat: Julian Tuwim - najwybitniejszy spośród Skamandrytów.
W odrodzonej Polsce pojawiły się takie same nurty, kierunki i tendencje jak w poezji
światowej to znaczy: ekspresjoniści, futuryści, awangardziści. Jednak najważniejsza
i najwybitniejszą grupą był właśnie Skamander, 5 poetów skupionych wokół czasopisma
o tym tytule (Skamander to rzeka opływająca Troję). z grupą sympatyzowali: Maria
Pawlikowska-Jasnorzewska, Konstanty
5 poetów: Julian Tuwim, Antoni Słonimski, Jarosław Iwaszkiewicz, Kazimierz Wierzyński
oraz Jan Lechoń; brak ścisłego programu, który by ich ograniczał, chcieli pisać o rzeczach
współczesnych
21 maj 2010
Temat: Różnorodność zainteresowań i nastrojów w poezji Juliana Tuwima.
1. Julian Tuwim (1894-1953) w Łodzi się urodził i wychowywał, a studiował, mieszkał
i pracował w Warszawie, w czasie wojny przebywał na emigracji, we Francji, w Nowym
Jorku, wrócił do Polski w 1946 roku, zamieszkał w Warszawie, przeżył najgorsze czasy
w Polsce Ludowej; autor wielu tomików wierszy (np. "Czyhanie na Boga", "Rzecz
Czarnoleska", "Siódma jesień", "Kwiaty Polski"), pisał też teksty kabaretowe, wydawał
antologie, zbiory ciekawostek, anegdot oraz wiersze dla dzieci ("Ptasie radio",
"Lokomotywa", "Rzepka", "Zosia samosia"), zajmował się tłumaczeniami (głównie
z rosyjskiego)
2. Młodzieńcze wiersze Tuwima, podobnie jak innych Skamandrytów, cechował tak zwany
witalizm, czyli radość życia, cieszenie się nim, zapał, chęć działania. Było to uzasadnione
młodością samych twórców, sytuacją państwa, które też jest młode.
3. "Ranyjulek", "Do krytyków" oba wiersze pochodzą z wczesnego okresu twórczości
Tuwima. "Do krytyków" - w wierszu podmiotem jest poeta. Pisze do krytyków, jest to
manifest. Forma wiersza współgra z przekazem. Autora można utożsamić z podmiotem.
"Ranyjulek" - podmiot mówi w pierwszej osobie w liczbie pojedynczej, w trybie
przypuszczającym. Podoba mu się swoboda, życie z dnia na dzień, brak zobowiązań.
Można ten wiersz rozumieć jako tęsknotę Tuwima za brakiem konwenansów, reguł, do
młodzieńczej wolności.
4. Młodzieńczym wierszom Tuwima towarzyszy akceptacja stylu życia, a nawet sposobu
mówienia zwykłego, prostego człowieka. Swoją rolę poety rozumiał jako "ultimus inter
pares", czyli ostatni wśród równych. Jest to degradacja młodopolskiego podejścia, ideału.
5. Z czasem poeta zmienił poglądy i w prostym tłumie, pospólstwie, oprócz zalet zaczął też
dostrzegać wady. "Chrystus miasta" - wiersz etapu przejściowego Podmiot liryczny
występuje w formie narratora. Nie ma jawnego adresata
6. W wierszu "Mieszkańcy" ta postawa idzie jeszcze dalej. Podmiot liryczny pełni funkcję
narratora, czyli opisuje mieszkańców miast. Jest to liryka pośrednia. Bohaterami są
mieszczanie, o których podmiot ma złe zdanie, co można wywnioskować z licznych
epitetów, które są negatywne, powtórzeń, kolokwializmów. Występują wyliczenia, słowa
podniosłe użyte są w sposób ironiczny. Mimo, iż w wierszu pojawia się wiele
pozytywów: pracują, czytają gazety, poeta ma im wiele do zarzucenia: ich życie jest
monotonne, gazety czytają bezkrytycznie, ich egzystencja jest jałowa, bezproduktywna
7. "...Et arceo" - zwrot znaczy "i przechodzę/i przemijam" pochodzi z ody Horacego, tak
samo jak "Odi profanum vulgus" ("gardzę ciemnym tłumem"). Podmiot ujawnia się
dopiero w ostatnim wersie się ujawnia, wcześniej pełni rolę narratora. Narrator zajmuje
się wyliczaniem otaczających go miejsc, instytucji. Są to miejsca uniwersalne, każdy je
zna. Kojarzą się one z chaosem, hałasem, poczuciem bezsensu, braku celu, pustki
duchowej, wewnętrznej i jałowości. Podmiot liryczny odcina się od tego świata, izoluje
się, dystansuje się, nie chce mieć z nim nic wspólnego. Wiersz ma nastrój bardzo
pesymistyczny, bez iskierki nadziei, wszystko jest poddane totalnej krytyce. Widzimy tu
diametralną odmianę postawy Tuwima do prostych ludzi, od zachwytu doszedł do
pogardy.
24 maj 2010
Temat: Ewolucja poetyckiej postawy Juliana Tuwima.
Wskazówki do analizy wierszy:
wstępne rozpoznanie: "co to jest?" dramat, proza, wiersz, który moment książki,
autor(zy), epoka, który etap twórczości autora
kto mówi: przede wszystkim w poezji (musi być), ale nie jest bez znaczenia w prozie,
jaki narrator (czy obiektywny, wszechwiedzący, utożsamia się), nie wolno utożsamiać
podmiotu z autorem (chyba, że po udowodnieniu, iż jest to liryka osobista), np. podmiot
liryczny w pieśniach Kochanowskiego to mędrzec, który udziela rad, doradza (można
udowodnić, że jest to liryka osobista), w trenach jest to ojciec zrozpaczony po śmierci
córki (można udowodnić, że jest to autor), podmiot może pełnić funkcję narratora, może
być liryka maski (nie wiadomo czy autor mówi od siebie), albo roli; można go poznać po
czasownikach (osoba, tryb)
do kogo mówi: czy jest w wierszu adresat, może go nie być
o czym mówi: tematyka, nazwać problem swoimi słowami, a potwierdzić cytatem
jak to jest zrobione: jak jest tekst napisany, gatunek (powieść, dramat, sonet itd.), jaki
jest język (potoczny, podniosły, środki poetyckie), środki należy sfunkcjonalizować (po
co one są)
konteksty: tło, szersze spojrzenie na problem, np. inne kierunki filozoficzne, inne epoki,
inny poeta
podsumowanie: tego do napisaliśmy wcześniej
26 maj 2010
Temat: Motyw poezji i poety w twórczości Juliana Tuwima.
1. Tuwim chętnie sięgał do motywów i tematów z dawnych epok jego wzorami byli Horacy
i Jan Kochanowski. "Do losu" Horacy uważany jest za twórcę motywu "non omnis
moriar" i "exegi monumentum" (postawię sobie pomnik). Tuwim podważa motyw
nieśmiertelności poety, ponieważ nie obchodzi go co dzieje się po jego śmierci.
Przywiązuje o wiele większą wagę do życia, tylko że ono psuje mu wiersze. Wiersz jest
regularny, rymowany, z jednym wyjątkiem.
31 maj 2010
Temat: Analiza wybranych wierszy Juliana Tuwima.
1. Motyw poezji i poety często jest poruszany w wierszach Tuwima, ale chociaż pisanie
było dla niego bardzo ważne, to w podejmowaniu tego tematu zauważyć można pewną
przewrotność, pewną grę. Na przykład mimo podziwu dla dokonań i Horacego,
i Kochanowskiego, w tym temacie Tuwim się z nimi nie zgadza. Twierdzi, że pośmiertna
sława nie jest mu do niczego potrzebna (ani nikomu innemu).
2. Tematowi twórczości poetyckiej poświęcony jest również wiersz "Odpowiedź", który jest
sonetem. Podmiot liryczny mówi w 1 liczbie osoby pojedynczej, w czasie teraźniejszym.
Jest poetą, co się wiąże z trudnościami, ale jest to dla niego jedyna możliwość. Bycie
poetą nie jest tu wywyższane, sakralizowane, zostało zdjęte z piedestału za pomocą pytań
retorycznych, kolokwializmów. Wiersz jest adresowany do tych, którym wydaje się, że
pisanie jest łatwe i przyjemne, co jest wnioskiem.
2 czerwiec 2010
Temat: "Granica" jako przykład powieści psychologicznej.
1. Zofia Nałkowska (1884 [pozytywizm]- 1954 [lit. współczesna]) - z rodziny
inteligenckiej, jej ojciec był znanym i wybitnym publicystą i geografem. Prowadziła
ożywioną działalność społeczną (prowadziła ostatni salon literacki). Była pisarką, pisała
powieści ("Niedobra miłość", "Romans Teresy Hennert"), poezję i dramaty ("Dom
kobiet"). Interesowała się zagadnieniami ludzkiej egzystencji oraz kwestie psychiki
kobiet.
2. "Granica" powstawała w latach 1932-1935, najpierw ukazywała się we fragmentach
w czasopismach, a w całości w 35. Jest to jedna z pierwszych polskich powieści
psychologicznych (pierwszą w tej dziedzinie jest "Zbrodnia i kara"). Nacisk położony jest
nie na wydarzenia, ale na przeżycia wewnętrzne (decyzje, dylematy)
7 czerwiec 2010
Temat: Krytyczny obraz społeczeństwa w "Granicy".
1. Znaczenie tytułu - jednym z nich jest granica społeczno-ekonomiczna pomiędzy
klasami, których przekraczanie jest trudne, nawet w dół. Pilnowano, żeby się te klasy nie
mieszały, poprzez małżeństwa, których pilnowali rodzice. Symbolem tego podziału jest
kamienica pani Kolichowskiej, w której ludzie żyją na sobie warstwami, "co dla jednych
jest podłogą, to dla innych jest sufitem". Dla najbiedniejszych były sutereny, które były
ciemne, wilgotne i zimno, natomiast najwyżej było ciepło latem i zimno zimą. Drugim
znaczeniem są granice moralne przekraczane przez bohaterów, głownie przez Zenona
Ziembiewicza. Przekraczanie takich granic powoduje, że człowiek zostaje w końcu
ukarany przez los.
2. Granica poznawalności świata i człowieka - trudno ją wyznaczyć, a tak naprawdę to jej
nie ma.
3. W utworze obok wątku romansowego obecna jest również problematyka społeczna, to
znaczy pokazane są różnice w warunkach życia, wykształcenia, możliwości różnych
warstw społecznych, a więc arystokracja czyli państwo Tczewscy, średnia szlachta to
znaczy Zenon, bogate mieszczaństwo, mieszkańcy kamienicy pani Kolichowskiej
(pracują i żyją z tego), Gołąscy są przykładem rodziny biednej.
4. Nałkowska sympatyzuje z warstwami pokrzywdzonymi, biednymi, natomiast potępia
ludzi prowadzących pasożytniczy tryb życia, czyli Pani Kolichowska (stara, zgorzkniała
kobieta, na jej obronę można powiedzieć, że była schorowana i wychowała Elżbietę)
i Pan Walerian. Ziembiewicz (nie daje światu zbyt wiele). Próby zmiany tego stanu nie są
łatwe.
7 czerwiec 2010
Temat: Dzieje Zenona Ziembiewicza.
1. Jest to centralna postać utworu, wokół niego skupiają się inne postacie oraz inne
wydarzenia. On jest pretekstem do snucia rozważań filozoficznych i egzystencjalnych.
2. Zenon wywodzi się ze zubożałej rodziny szlacheckiej, syn Waleriana i Żancii, którzy
stracili majątek i żyją z zarządzania cudzym majątkiem. Stara się zdobyć solidne
wykształcenie. Budował i kierunkował swoją karierę, szukał ludzi ustosunkowanych,
sponsorów, ale nie do końca zgadzał sie na konsekwencje. Dlatego dziwiły go naciski na
to co ma pisać, czy drukować gdy kierował Niwą, a także kiedy był prezydentem miasta.
9 czerwiec 2010, 11 czerwiec 2010
Temat: Gdzie szukać prawdy o człowieku? Ocena postępowania bohaterów "Granicy".
1. Zarzuty wobec Zenona: nie był uczciwy wobec Elżbiety i Justyny, łamał dane obietnice,
obciążał żonę swoimi obowiązkami, zrzucał na nią odpowiedzialność i troskę o swoja
kochankę, przekraczał kolejne granice moralne. Na początku swojej kariery planował
zadbać o warunki życia i pracy robotników, na końcu jednak jest oskarżony o wydanie
rozkazu strzelania do nich. Upodobnił się do swojego ojca, którego wad był świadomy
i obiecywał sobie nigdy go nie naśladować. Był człowiekiem chłodnym, wyrachowanym,
skupionym na sobie.
2. Plusy Zenona: był ambitny, chciał pomagać najuboższym, przejmował się ich losem,
chciał wprowadzać zmiany, nie chciał kontynuować temperamentu ojca (co i tak mu się
nie udało), ciężką pracą zdobywał swoje osiągnięcia, pracę.
3. Zenon Ziembiewicz jest przykładem człowieka, który do wszystkiego dochodzi własnym
trudem, sam stara się decydować o swoim losie, nie może liczyć na odziedziczoną
pozycję, wie, żeby cos osiągnąć musi się o to postarać.
4. Z powieści Nałkowskiej wynika, że kariera zrobiona cudzym kosztem, kończy się bardzo
szybko i w niesławie. Zenon ponosi klęskę zarówno w życiu prywatnym, jak
i zawodowym. Komplikacje w życiu Ziembiewicza w znacznym stopniu wynikały ze
skomplikowanych relacji z kobietami. Justyna Bogutówna: ich łączyła namiętność,
miłość fizyczna, dzieliło ich znacznie pochodzenie (klasa społeczna, a tym samym
zasobność), nie planują wspólnej przyszłości mimo, że pojawiła się ciąża, okazuje się
bardzo słaba psychicznie i wiele powodów złożyło się na to, że stopniowo popada
w obłęd, a w rezultacie posuwa się do zbrodni. Elżbieta Biecka: jest zupełnie innym
typem kobiety, ogromnie się różni od Justyny. Jest z Zenonem na podobnym poziomie
społecznym, są wykształceni. Pochodzą z klas uprzywilejowanych, kariera stoi przed
nimi otworem. Poznali się w czasie nauki, gdy Zenon udzielał Elżbiecie korepetycji.
Wychowała ją ciotka Kolichowska. w jej związku z Zenonem było więcej wyrachowania
niż miłości. Są dla siebie grzeczni, ale niekoniecznie życzliwie. Na jej niekorzyść
przemawia fakt, że wyjechała zostawiając syna.
14 czerwiec 2010
Temat: Zanalizuj przedstawioną poniżej scenę i objaśnij, na czym polega jej dramatyzm oraz
kluczowy charakter w powieści "Granica" Zofii Nałkowskiej.
Fragment pochodzi z końca powieści, jest już po strzelaniu do robotników i za niedługo
Zenon popełni samobójstwo. Zenon, główny bohater powieści, wygląda na człowieka,
który ma problemy, zmienił się ostatnio. Próbuje pokazać, że się nie przejmuje listami,
ale czuje się odpowiedzialny, winny. Nie chce się zmierzyć z problemami, zachowuje
się lekceważąco, starał się, żeby ta rozmowa nie była szczera. Elżbieta jest zatroskana
problemami męża, stara się mu pomóc, chce mu uświadomić, że przekroczył granice.
Uświadamia Zenonowi, iż się zmienił, przeszedł na złą stronę. Po tej drugiej stronie są
ci biedni, którym sam Zenon starał się pomagać. Dramatyzm sceny: jest zmierzch,
Elżbieta jest w domu sama, Zenon wraca do prawie pustego domu. Wygląd bohaterów.
Widać kryzys, konflikt postaw, wyznają inne zasady, nie mogą się porozumieć. Widać
jego ostateczny upadek, boi się robotników.
konformizm - staranie się dopasować swoich poglądów do sytuacji, ustępowanie swojego
zdania
Kluczowy charakter sceny: Zenon zrywa ze wszystkimi, pojawia się kluczowe słowo
"Granica" (interpretacja tytułu). Fragment obrazuje najważniejsze problemy całej
powieści, następuje główna ocena bohaterów, a nawet jest moralna przestroga.
16 czerwiec 2010
Temat: Konstanty Ildefons Gałczyński - poeta - cygan.
1.
K. I. Gałczyński (1905 [rewol. w Rosji] - 1953 [zmarł Stalin]) - sympatyzował
z Skamander, sam był jednak w grupie “Kwadryga”; można o nim napisać, że był
cyganem tj. nie dbał o konwenanse, tradycje, lubił prowokować; często zmieniał
miejsce zamieszkania, bywał w Paryżu; na stare lata spoważniał nieco, ale też dał się
przekonać ideologii socjalistycznej, pisał wiersze, których później jego rodzina się
wstydziła; wojnę spędził w obozie niemieckim jenieckim; jest poetą dwóch epok
2.
Ważny nurt w poezji Gałczyńskiego: wiersze kpiące, wiersza groteskowe, w których
porusza błahe problemy
“Dlaczego ogórek nie śpiewa” - podmiot liryczny w formie bezosobowej przedstawia
nam, omawia jakiś problem, domaga się rozwiązania. Jest to problem wymyślony,
niepotrzebny, absurdalny. Wiersz jest jednak napisany w podniosłej, patetycznej
formie, jakby problem był istotny. Puenta wiersza pokazuje, że wiersz jest głębszy, że
istnieją
18 czerwiec 2010
Temat: Odwrócony topos nieśmiertelności poety u Gałczyńskiego.
topos - temat, wątek, który pojawia się w różnych utworach, w różnych epokach; twórca
Horacy, z i wieku, mieszkał w Rzymie, pisał po łacinie;
wśród wielu poetów podejmujących ten temat są: Jan Kochanowski (który się z Horacym
zgadzał), Julian Tuwim (nie zgadza się), Gałczyński (ironicznie podchodzi do własnego
pogrzebu).
6 wrzesień 2010
Temat: Plan pracy na lekcjach języka polskiego. Wymagania i kryteria oceniania.
Podręcznik: taki jak na 1 str
Ocenie podlegać będą: 2 zadania klasowe; z próbnej matury; dyktando; przygotowanie do
lekcji oraz powtórki z epok.
Harmonogram: lit. antyczna (27 wrz), średniowiecze (11 paźdz), renesans (3 lis), barok
(17 lis), oświecenie (6 gru), romantyzm (10 sty), pozytywizm (14 luty), Młoda Polska
(2 mar)
Spr z dwudziestolecia 22 wrz (kiedy trwało, wojna pl-bolszew., bohaterzy lektur, ...)
6 wrzesień 2010
Temat: Dzieje Józefa K. jako parabola ludzkiego losu.
Na śr przeczytać z książki pt. "Sklepy cynamonowe" opow. pt. "Karakony" (Bruno Schulz)
1.
Franz Kafka - jeden z ważniejszych pisarzy tej epoki, żył w latach 1883 - 1924, był
pisarzem austriackim pochodzenia żydowskiego, mieszkał w Pradze. Pisał utwory
dziwne, niesamowite, trudne, jego bohaterowie to ludzie postrzegając świat jako
koszmar, są samotni, wyobcowani, stają przed problemami, z którymi nie potrafią sobie
poradzić.
2.
Akcja jego utworów bywa niesamowita i nierzeczywista, zawsze jednak jest symbolem,
metaforą, parabolą ludzkiego losu. Nie należy ich rozumieć dosłownie. Przykładem jest
"Przemiana".
3.
Dwie najważniejsze jego powieści: "Zamek" i "Proces". Głównym bohaterem
"Procesu" jest Józef K., po którego przychodzą dwaj urzędnicy i oznajmiają mu, że jest
aresztowany i ma proces, po czym wychodzą. Przez najbliższy rok próbuje się
dowiedzieć kiedy ma się odbyć proces, o co jest oskarżony. w sądzie rzeczy
realistyczne przeplatają się z nierealistycznymi. Po roku zostaje na nim wykonany
wyrok śmierci i to w sposób nieprofesjonalny.
8 wrzesień 2010
Temat: Niezwykły świat zawarty w prozie Brunona Schulza.
1.
Bruno Schulz żył w latach 1892 - 1942, był Żydem z pochodzenia, mieszkał
w Drohobyczu. Pochodził z rodziny kupieckiej. Drohobycz na początku II WŚ był poza
okupacją, lecz po wybuchu wojny niem.-ros. Schulz zginął zabity przez Niemca.
Tłumaczył książki Franza Kafki, którymi się fascynował. Wydał dwa tomiki
opowiadań: "Sklepy cynamonowe" oraz "Sanatorium Pod Klepsydrą".
2.
W jego opowiadaniach przewijają się pewne tematy, motywy, obecne również w jego
twórczości plastycznej. Wydał tomik rycin "Xięga Bałwochwalcza".
3.
Opowiadanie "Sklepy cynamonowe", już tytułowy tekst pokazuje, że Schulza mało
interesują konkretne, realne, historyczne wydarzenia. Świat przedstawiony ma u niego
wiele cech nierealnych, dziwnych. Wędrówka bohatera-narratora ma bardzo konkretny,
uzasadniony początek, a potem zmienia się w podróż po krainie snu, wspomnień
i fantazji.
4.
Motywy w prozie Schulza:
ojca, tajemniczego, fascynującego;
dominującej, silnej kobiety (Adela);
małego żydowskiego miasteczka;
dorożki;
autoportrety
13 wrzesień 2010
Temat: Zauroczenie ojca w opowiadaniach Brunona Schulza "Sklepy cynamonowe".
1.
"Ptaki" - Ojciec narratora zajmuje się hodowlą egzotycznych ptaków, poświęca temu
całą swoja energię, zaniedbuje rodzinę, lecz po pewnym czasie służąca Adela
wypuszcza ptaki. Ojciec próbuje odlecieć z nimi ale ponieważ mu się to nie udaje
pozostaje smutny, zasępiony.
2.
Opowiadanie "Sklepy cynamonowe" pokazuje, że w życiu nie zawsze da się rozróżnić
sen od jawy, a świat bywa niejasny, nieokreślony, migotliwy, zmienny, trudny do
uchwycenia. z kolei opowiadanie "Ptaki" mówi o hobby, pasji, która przekształca się
w obsesję szkodzi rodzinie.
3.
"Karakony" - narrator (syn) wysnuwa trzy teorie co do życia ojca: został ptakiem,
kondorem, który stoi wypchany w pokoju i traci pióra; przemienia się w karakona,
z plagą których najbardziej walczył, bał się ich i jednocześnie fascynował; trzecią
teorią jest praca komiwojażerska, przez która rzadko pojawia się w domu.
4.
W "Ptakach" ojciec chciał zostać ptakiem ale mu się nie udało, a w "Karakonach"
odwrotnie. Człowieka fascynują nie tylko rzeczy piękne, ale również te, których się
boi, brzydzi, one też mogą stać się obsesją.
5.
Świat przedstawiony w utworach Schulza (podobnie jak u Kafki) daje wyraz temu, co
w psychice ludzkiej tajemnicze, niejasne, nie do końca zrozumiałe.
13 wrzesień 2010
Temat: Witold Gombrowicz i tematy jego twórczości.
1.
W. Gombrowicz żył w latach 1904 - 1969, urodził się w Polsce, zmarł we Francji.
Wyjechał do Argentyny tuż przed wybuchem II WŚ. Był starannie wykształcony.
w 1937r. wydał “Ferdydurke”, będącą przykładem powieści awangardowej (czyli innej,
dziwnej, szokującej, budząca z jednej strony podziw i zachwyt, a z drugiej oburzenie).
Człowiek w utworach Gombrowicza nigdy nie jest właściwie sobą, ale zawsze podlega
jakimś wpływom.
2.
Wyrażenia nie pasujące do literatury tworzą awangardę powieści. Przemieszanie
elementów prozy i dramatu, akcja jest zaplątana, nierealna, absurdalna (np. pojedynek
na miny), zakończenie książki (prowokacja, żart autora w stosunku do czytelnika),
krytyka rzeczywistości międzywojennej.
3.
Utwór ma cechy groteski ponieważ elementy świata prawdziwego, rzeczywistego,
zostały wyolbrzymione, wykrzywione, ośmieszone.
15 wrzesień 2010
Temat: Czym kierować się przy wyborze tematu matury ustnej.
Po feriach zimowych oddajemy wstępną bibliografię:
Im. naz.
Temat
Literatura podmiotu: dzieła, o których będziemy mówić (najlepiej z różnych epok, dobrze jest
wybrać spoza lektur:
Autor; "Tytuł"; Wyd. Rok
obraz; autor; "tytuł"
Literatura przedmiotu: opracowania, słowniki, wstępy, książki o.., słowniki motywów,
podręczniki nie
20 wrzesień 2010
Temat: Przygody Józia, jako przejaw uwikłania człowieka w formę.
1.
Józio, który zawdzięcza swe imię bohaterowi "Procesu" Kafki, Józefowi K., jest 30letnim mężczyzną. Chce jest dorosły, samodzielny i chce się zajmować pisaniem.
Jednak profesor Pimko po przeczytaniu jego pracy, mówi mu, że musi wrócić do
gimnazjum i się dokształcić. Mimo tego, iż Józio profesora nie lubił, nie mógł się mu
sprzeciwić i wrócił do szkoły. Obserwuje w niej rzeczy, które wydają mu się
nielogiczne, absurdalne, a jednak bierze w tym wszystkim udział. Podobnie jest
w domu Młodziaków oraz ziemiańskim dworze Hurleckich.
2.
Losy Józia miały pokazać, że "każdy z nas podszyty jest dzieckiem." ulegamy
wpływom otoczenia, czyli daje sobie narzucić formę ("gębę" u Gombrowicza).
Zad. Ułóż 3-4 rozb. zdania z wyrazami: marzyć, humor, na pewno, nie można, wygrzewać,
rozżarzony, wprost, wędruje, zrobiliby, włos się jeży, powierzyć, pomnożyć
Jacek marzył o pomnożeniu ilości wędrujących żółwi, które wygrzewają się pod rozżarzonym
słońcem.
Włos się jeży gdy się pomyśli o tym jak niektórzy powierzają swój los nieznajomym.
Nie można łatwo zepsuć dobrego humoru Placka, nawet jeśli zrobilibyście coś niezwykle
poniżającego.
Na pewno nic się nie uczyliście! - rzekł wprost nauczyciel.