Budapeszt, 9 czerwca 2015 r. Biuletyn Ekonomiczny nr 6/2015 1

Budapeszt, 9 czerwca 2015 r.
Biuletyn Ekonomiczny nr 6/2015
1. Wzrost gospodarczy Węgier w I kwartale br. – drugi szacunek. Według węgierskiego Centralnego
Urzędu Statystycznego (KSH) wzrost PKB w pierwszych trzech miesiącach 2015 roku wyniósł 3,5% r/r
(więcej o 0,1% w stosunku do pierwszych danych szacunkowych), a po oczyszczeniu 3,4%. W relacji
do poprzedniego kwartału wzrost wyniósł 0,8%.
Rolnictwo, leśnictwo, rybactwo
Przemysł
Budownictwo
Usługi
Razem
analogiczny okres poprzedniego roku = 100
I kw.
108,3
105,2
125,7
101,7
103,7
2014
II kw.
III kw.
115,7
112,8
106,6
105,6
120,6
111,4
101,8
101,6
104,1
103,3
IV kw.
112,1
104,1
106,2
102,1
103,3
2015
I kw.
88,4
107,7
109,2
102,3
103,5
Wcześniej KSH opublikował pierwsze dane szacunkowe, z których wynikało, że dynamika wzrostu
gospodarki wegierskiej w pierwszym kwartale br. wyniosla 3,4% r/r (po oczyszczeniu 3,1%). Wzrost
PKB w porównaniu z poprzednim kwartałem wyniósł 0,6% (po oczyszczeniu).
Dane surowe (nieoczyszczone) (r/r, %)
I kw.
II kw.
2012
99,6
98,6
2013
99,3
101,2
2014
103,8
104,1
2015
103,4
III kw.
98,5
102,2
103,3
IV kw.
97,5
103,2
103,4
I-II kw.
99,1
100,2
104,0
I-III kw.
98,9
100,9
103,7
I-IV kw.
98,5
101,5
103,6
IV kw.
97,6
103,2
103,2
I-II kw.
98,8
100,6
103,9
I-III kw.
98,8
101,0
103,7
I-IV kw.
98,5
101,7
103,6
Dane oczyszczone z czynników kalendarzowych i sezonowych (r/r, %)
I kw.
II kw.
III kw.
IV kw.
2012
98,9
98,7
98,6
97,8
2013
100,3
101,1
102,0
103,2
2014
103,6
103,9
103,4
103,3
2015
103,1
I-II kw.
98,8
100,7
103,8
I-III kw.
98,7
101,2
103,7
I-IV kw.
98,5
101,7
103,6
Dane oczyszczone z czynników kalendarzowych (r/r, %)
I kw.
II kw.
III kw.
2012
99,0
98,7
98,7
2013
100,0
101,2
102,1
2014
103,7
104,1
103,3
2015
103,4
Dane oczyszczone z czynników kalendarzowych i sezonowych (poprzedni kwartał = 100,0, %)
I kw.
II kw.
III kw.
IV kw.
2012
97,9
99,9
100,2
99,8
2013
100,4
100,7
101,1
101,0
2014
100,8
101,0
100,6
100,9
2015
100,6
2. Kontynuacja cięć stopy bazowej przez bank centralny. Rada Monetarna obniżyła (26.05)
podstawową stopę oprocentowania z 1,8% do 1,65%, jednocześnie zapowiadając, że dalsze obniżki
są możliwe, jeśli będą wspierały średniookresowy cel inflacyjny 3%. Analitycy przewidują możliwość
spadku stóp do poziomu 1,5% lub nawet poniżej.
3. Ceny artykułów konsumpcyjnych spadły w kwietniu 2015 roku o 0,3% w stosunku do cen z kwietnia
2014 roku i jest to ósmy miesiąc spadków z rzędu. Ceny żywności były wyższe o 0,4%, przy czym
zdrożały jaja o 6,6%, olej spożywczy o 5,0%, ziemniaki, świeże warzywa, owoce o 6,8%, staniały
natomiast mąka o 3,4%, cukier o 16,0%, sery o 6,3%, mleko 4,1%. O 2,7% zdrożał alkohol i wyroby
tytoniowe. W porównaniu z poziomem sprzed roku koszty energii dla gospodarstw domowych
obniżyły się o 5,1%, przy czym koszt gazu sieciowego był niższy o 5,8%, ogrzewania centralnego o
3,4%, energii elektrycznej o 5,7%, a ceny paliw o 12,1%. Odzież zdrożała o 0,1%, opłaty za usługi
komunikacyjne zdrożały o 2,1%, usługi również o 2,3%. O 0,2% zdrożały ceny dóbr konsumpcyjnych
trwałego użytku. W stosunku do poprzedniego miesiąca ceny artykułów konsumpcyjnych w kwietniu
2015 roku były wyższe przeciętnie o 0,4%. (KSH)
4. W okresie luty-kwiecień 2015 roku bezrobocie na Węgrzech wyniosło 7,6% r/r. W badanym okresie
liczba bezrobotnych stanowiła 338 tysiące osób i była o 19 tys. (o 0,5%) niższa r/r. W grupie
wiekowej 25-54 lat bezrobocie spadło o 0,5% r/r i wyniosło 6,8%, w grupie wiekowej 55-64 skurczyło
się o 0,4% do 6,2%, a wśród osób młodszych (15-24 lat) wyniosło 18,9% i obniżyło się o 0,8% w
porównaniu z analogicznym okresem sprzed roku. Spośród ogółu bezrobotnych 45,2% poszukiwało
pracy przez okres dłuższy niż rok, a przeciętny okres przebywania bez zatrudnienia wynosił 17,6
miesięcy. (KSH)
5. W okresie luty-kwiecień 2015 roku zatrudnionych na Węgrzech było 4.141 tysiące osób, co oznacza
o 73 tysiące osób więcej niż rok wcześniej, tym samym wskaźnik zatrudnienia osób w wieku 15-64 lat
wzrósł do 62,8% (o 1,7% r/r). (KSH)
6. W okresie styczeń-marzec 2015 roku średnia płaca brutto osób zatrudnionych na pełnym etacie bez
uwzględnienia osób zatrudnionych w ramach robót publicznych wzrosła na poziomie gospodarki
narodowej o 3,0% r/r i wyniosła 250.300 HUF, przy czym w sektorze prywatnym średnia płaca brutto
wzrosła o 3,3% (do 256.400 HUF), w budżetówce o 2,3% (do 237.100 HUF). Średnia płaca netto w
gospodarce narodowej (liczona bez ulg rodzinnych) wzrosła w badanym okresie o 4,1% r/r i wyniosła
156.700 HUF. (KSH)
7. W marcu 2015 roku produkcja przemysłowa w relacji r/r odnotowała wzrost na poziomie 11,6% (po
wyeliminowaniu czynników kalendarzowych o 9,0%). W stosunku do poprzedniego miesiąca, po
wyeliminowaniu czynników sezonowych i kalendarzowych, wskaźnik produkcji wzrósł w marcu 2015
roku o 2,6%. Eksport produktów przemysłowych wzrósł w marcu o 14,0%, sprzedaż krajowa
produktów przemysłowych wzrosła o 11,0% r/r. (KSH)
8. W marcu 2015 roku ceny produkcji sprzedanej przemysłu skurczyły się o 2,4% w stosunku do marca
2014 roku, w okresie styczeń-marzec skurczyły się o 2,2% r/r, przy czym ceny sprzedaży krajowej w
marcu skurczyły się o 3,4% r/r, a sprzedaży na eksport o 1,8% r/r, w okresie styczeń-marzec skurczyły
się odpowiednio o 4,2% i 1,0%. (KSH)
9. Węgierski przemysł budowlany odnotował w lutym 2015 roku wzrost o 5,1% w porównaniu z lutym
2014 roku, przy czym produkcja budynków wzrosła o 4,8% r/r, zaś wykonanie robót budowlanych
innego typu było wyższe o 5,9% r/r. W stosunku do lutego 2014 roku w lutym 2015 roku portfel
nowych zamówień na roboty budowlane był niższy o 40,7%, a skumulowana liczba zamówień była
niższa o 26,7%. r/r (KSH)
10. W okresie styczeń-marzec 2015 roku wartość węgierskiego eksportu wyniosła 22.288 mln EUR
(wzrost o 7,7% r/r), a importu 19.801 mln EUR (wzrost o 5,7% r/r), co oznacza, że - dodatnie dla
Węgier - saldo obrotów handlowych ukształtowało się na poziomie 2487 mln EUR (wzrost o 531 mln
EUR r/r). W marcu nadwyżka obrotów handlowych stanowiła 929 mln EUR. (KSH)
11. W marcu 2015 roku wolumen obrotów handlu detalicznego, po wyeliminowaniu czynników
kalendarzowych, wzrósł o 6,5% r/r. Wartość obrotów handlu detalicznego (w tym również
internetowego i wysyłkowego) w marcu 2015 roku wyniosła 724 mld HUF. (KSH)
12. W stosunku do marca 2014 roku ceny produktów rolnych spadły w marcu 2015 roku o 8,2%, przy
czym ceny upraw roślinnych skurczyły się o 9,1% r/r, a zwierząt żywych i produktów pochodzenia
zwierzęcego o 6,6%. (KSH)
13. Międzynarodowe rezerwy węgierskiego banku centralnego (MNB) wyniosły na koniec kwietnia
2015 roku 36.946,0 mln EUR (w analogicznym okresie 2014 roku rezerwy wynosiły 36.058,0 mln
EUR). W porównaniu z poprzednim miesiącem rezerwy dewizowe skurczyły się z poziomu 36.907,7
mln EUR.
14. W maju 2015 roku obroty na Budapeszteńskiej Giełdzie Papierów Wartościowych (BÉT) wyniosły
191.078,8 mln HUF (spadek o 30,7% w stosunku do poprzedniego miesiąca; wzrost o 5,1% w
stosunku do maja 2014 roku), a średnia wartość dziennej transakcji wyniosła 10.056 mln HUF.
15. Zadłużenie państwa znów wzrosło. Skonsolidowane zadłużenie brutto (liczone według kryteriów z
Maastricht) wyniosło na koniec marca 24,976 bln HUF, co oznacza 77,2% PKB. Do wzrostu zadłużenia
przyczyniło się zaciągnięcie zobowiązań w pierwszym kwartale br. na kwotę 897 mld HUF.
Wzmocnienie kursu forinta natomiast zredukowało dług o 440 mld HUF. Na koniec 2014 roku
węgierskie zadłużenie wyniosło 76,9% PKB, a w pierwszym kwartale 2014 roku 82,1% PKB.
16. Deficyt budżetowy powyżej 600 mld HUF. Na koniec kwietnia deficyt budżetowy wyniósł 609,8 mld
HUF (ok. 2 mld EUR), co oznacza, że w pierwszych czterech miesiącach br. osiągnął 69% deficytu
założonego na cały 2015 rok (877,4 mld HUF). W analogicznym okresie ubiegłego deficyt kształtował
się na poziomie 951,2 mld HUF. Resort gospodarczy dodał, że założony na obecny rok cel deficytu
(2,4% PKB) nie jest zagrożony.
17. Zalecenia Brukseli dla Budapesztu. Komisja Europejska przytacza w swym raporcie dane z
przekazanego z końcem kwietnia br. węgierskiego programu konwergencji - rządowy plan obniżki w
br. deficytu budżetowego 2,4% PKB (a do 2018 roku stopniowo do 1,6% PKB), osiągnięcie
średniookresowego celu 1,7% deficytu strukturalny w 2017 roku, redukcja zadłużenia w br. do 74,9%
PKB (68,9% PKB do 2018 roku). Według oceny KE nakreślone przez rząd procesy makroekonomiczne
dają podstawę do osiągnięcia powyższych celów, przy czym z upływem czasu możliwe będzie
podjęcie bardziej ambitnych zamierzeń. Odnosząc się do programu konwergencji Komisja Europejska
sformułowała wobec Węgier pięć zaleceń na lata 2015-16:
 dokonanie przez rząd korekty budżetowej w br. na poziomie 0,5% PKB, a w 2016 roku - 0,6%
PKB w celu zapewnienia realizacji celów średniookresowych,
 konieczne jest podjęcie kroków zmierzających do przywrócenia normalnego funkcjonowania
systemu kredytowania przedsiębiorstw oraz usunięcia przeszkód związanych z czyszczeniem
portfolio banków; należy też obniżyć ryzyko związane z coraz większą rolą państwa w
systemie bankowym. KE uznaje tu jednocześnie, że konwersja kredytów walutowych w
wyraźny sposób zmniejszyła stopień zewnętrznego narażenia Węgier na uwarunkowania i
ryzyka zewnętrzne, z drugiej strony jednak wysoka wartość skumulowana kredytów
walutowych węgierskich gospodarstw nadal stanowi poważne ryzyko z punktu widzenia
jakości portfolio. KE pozytywnie ocenia porozumienie zawarte w lutym br. z EBOR i
Erstebank ws. redukcji podatku bankowego, które może być poważnym, pozytywnym
krokiem w kierunku bardziej przewidywalnej polityki fiskalnej. W minionym roku jednak



państwo węgierskie znacznie zwiększyło swój udział w systemie bankowym, co obarczone
jest ryzykiem fiskalnym.
niezbędna jest redukcja specjalnych podatków sektorowych; należy usunąć bariery wejścia w
sektorze usług (w tym w sektorze handlu detalicznego); należy obniżyć obciążenia
podatkowe osób o niższych dochodach (przekierowanie opodatkowania na obszary o
mniejszym wpływie na wzrost gospodarczy); trzeba kontynuować walkę z oszustwami
podatkowymi i poprawić skuteczność ściągania należności podatkowych; należy też
wzmocnić struktury systemu zamówień publicznych, by promować konkurencyjność i
przejrzystość, przy dalszej poprawie ram działań antykorupcyjnych,
rząd powinien przegrupować środki publiczne - przeznaczane obecnie na programy prac
publicznych – w kierunku bardziej aktywnego rynku pracy, by efektywnej wspomóc powrót
bezrobotnych na pierwotny rynek pracy,
należy podwyższyć udział w edukacji grup o niekorzystnej sytuacji społecznej, w tym Romów;
konieczne jest wspieranie tych grup społecznych poprzez kształcenie nauczycieli i
wspomaganie ich przystosowania do rynku pracy.
18. MFW poprawia prognozę wzrostu gospodarczego dla Węgier. W wiosennym raporcie
Międzynarodowy Fundusz Walutowy przewiduje węgierski wzrost gospodarczy w 2015 roku na
poziomie 2,8% (w październiku ub.r. prognozował 2,3%, a w 2016 roku 2,2%. Eksport wzrośnie w br.
o 6,2%, a w przyszłym o 5,5%, natomiast konsumpcja w obydwu latach o 2,6%. Co ciekawe,
przedstawiający najnowsze dyrektor europejskiego oddziału MFW, pochwalił rządowy „rygor fiskalny
i wyniki polityki monetarnej” i wyraził aprobatę dla starań banku centralnego MNB nakierowanych
na przeciwdziałanie spadkowi cen. I choć ocena Węgier w oczach MFW stała się nieco korzystniejsza,
to fundusz wciąż wskazuje na takie negatywne elementy jak choćby nadmierna rola państwa w
sektorze bankowym czy energetyce. Fundusz uważa, że dotrzymanie przez rząd zawartego w lutym
br. porozumienia z EBOR i Erstebank oraz redukcja podatków sektorowych jest kluczowa do powrotu
do normalnego trybu kredytowania gospodarki przyczyniającego się w sposób zrównoważony do
ożywienia gospodarczego.
19. OECD podnosi prognozę i oczekuje reform. OECD w swym najnowszym raporcie (Economic Outlook)
zakłada na 2015 rok dynamikę wzrostu gospodarczego na Węgrzech na poziomie 3%, a w 2016 roku
2,2% (pół roku temu prognozowała odpowiednio 2,1% i 1,7%). Wzrost konsumpcji wyniesie w br.
2,4% (w 2016 2%) i wspierany będzie głównie przez uforintowienie walutowych kredytów
hipotecznych oraz niskie ceny energii. Eksport węgierski czerpie zyski głównie ze wzrostu mocy
produkcyjnych przemysłu samochodowego, co jest pochodną przede wszystkim poprawy gospodarki
zachodnioeuropejskiej i osłabienia euro. Eksport zarówno w tym, jak i przyszłym roku wzrośnie o
5,7%, a import - po obecnym 5,7% wzroście - spowolni w przyszłym roku do 5,2%. Pozostałe
wskaźniki na 2015 (i 2016) rok są następujące: inflacja – -0,2% (2,7%), bezrobocie – 6,9% (6,2%),
deficyt budżetowy – 2,8% PKB (2,8% PKB), zadłużenie – 76,7% (76,1%), nadwyżka bilansu płatniczego
– 4,8% PKB (5,1% PKB), wzrost inwestycji – (w 2014 roku wyniósł 11,7%) 3,7% (1,5%). Eksperci OECD
życzliwie komentują plan redukcji podatku bankowego, pro-wzrostowy program banku
centralnego, oczyszczanie portfolio banków i próby wprowadzenia większej przewidywalności na
rynku finansowym. Podkreślają, że przywrócenie prawidłowego poziomu kredytowania firm
wspomóc może także utworzenie w drugiej połowie roku tzw. „złego banku” (MARK Zrt.). Oczekują
jednak od rządu dalszych reform strukturalnych. Wskazują m.in. na kwestię zbyt wysokiej stawki
liniowego PIT dla osób o niskich zarobkach. Wśród negatywnych zjawisk zwracają uwagę na to, że
choć inwestycje rosną, to w niektórych sektorach (jak obrót energią czy handel detaliczny) zbyt
często zmieniające się przepisy prawne osłabiają aktywność inwestycyjną. Pozytywnie oceniają
zmianę struktury zadłużenia i zmniejszający się udział zadłużenia w walutach obcych. Prognozę OECD
z dużym zadowoleniem przyjął rząd węgierski, który podkreśla, że to kolejny – po ocenie MFW i
innych instytucji międzynarodowych – dobry sygnał dla węgierskiego kierunku działań w sferze
gospodarczej. Zapowiedziano przeprowadzenie już na początku lipca br. – w oparciu o raport i ocenę
OECD - wewnętrznych konsultacji rządowych i zaprogramowanie planu zadań gospodarczych na
najbliższe trzy lata.
20. Morgan Stanley bardziej optymistycznie o Węgrzech. W połowie kwietnia bank Morgan Stanley
podwyższył prognozę wzrostu gospodarczego dla Węgier: 3,5% w 2015 (wcześniej 2,9%) i 2,5% w
2016 roku (wcześniej 2,3%). Liczy jednocześnie na ewentualne podwyżki ratingów przez
międzynarodowe agencje ratingowe (najbliższy sprawdzian w piątek 22 maja, kiedy swą ocenę
przedstawić ma Fitch – analitycy na Węgrzech nie spodziewają się tu jednak zmian ratingu,
przewidują co najwyżej podniesienie perspektywy do „pozytywnej”).
21. Fitch podniósł perspektywę dla Węgier. Agencja Fitch Ratings poprawiła perspektywę ratingu
Węgier ze stabilnej na pozytywną. Oznacza to jednak wciąż poziom nie inwestycyjny („śmieciowy”).
W uzasadnieniu agencja podkreśliła utrzymywanie deficytu budżetowego w ryzach na niskim
poziomie. Wskazała tez na poprawę bilansu zewnętrznego w ostatnich latach (w 2014 roku
nadwyżka bieżącego bilansu płatniczego osiągnęła 4,2% PKB). W średniookresowej prognozie
agencja zakłada, że deficyt budżetowy pozostanie w przedziale 2-2,5% PKB, a - zgodnie z planami
rządu – wskaźnik zadłużenia ukształtuje się w 2016 roku na poziomie 75,2% PKB, by - do 2022 roku –
spaść do 66,1% PKB. Fitch dodał, że wzrost gospodarczy przyspieszył w ubiegłym roku do 3,6% (z
1,5% w 2013 roku), głównie za sprawą ożywienia popytu wewnętrznego. W roku bieżącym agencja
spodziewa się dynamiki wzrostu gospodarczego na poziomie 2,9% PKB, a w przyszłym 2,3% PKB.
Podkreślono znaczenie konwersji kredytów walutowych dla redukcji ryzyka węgierskiego rynku
finansowego oraz zobowiązanie się rządu do obniżki podatku bankowego, co wpłynąć ma
pozytywnie na potencjał wzrostu gospodarczego, choć do przywrócenia pełnego zaufania sektora
bankowego droga jest jeszcze daleka. Analitycy przewidują (a rząd jednoznacznie tego oczekuje), że
na jesieni (następna ocena zaplanowana jest na 20 listopada) może dojść do podwyższenia ratingu
przez Fitch do poziomu zalecanego dla inwestycji.
22. Rada Budżetowa o projekcie budżetu na 2016 rok. Rada Budżetowa stwierdziła 8 maja, że
zasadniczo co do wiarygodności i wykonalności projektu ustawy budżetowej na 2016 rok nie ma
zastrzeżeń. Podkreśliła jednak równocześnie, że projekt jest niezgodny z zapisami dotyczącymi
wzrostu zadłużenia państwa określonymi konkretną formułą obliczeniową w ustawie o stabilności, a
realizacja ustawy w obecnej postaci wymagałaby restrykcyjnych działań oszczędnościowych na
kwotę 700 mld HUF (2,3 mld EUR). Uchwalona cztery lata temu formuła weszła w życie 1 stycznia
2015 roku, co oznacza, że przy konstruowaniu przyszłorocznego budżetu jest już obowiązek jej
stosowania. Zgodnie z nią, licząc różnicę zakładanej na 2016 rok inflacji (1,6%) oraz połowę
zakładanego wzrostu gospodarczego (2,5%) zadłużenie państwa wzrosnąć może jedynie o 0,35%,
podczas gdy projekt budżetu zakłada nominalny wzrost rzędu 3,3%. Biorąc pod uwagę potencjalne,
negatywne skutki dla budżetu i dynamiki wzrostu gospodarczego państwa Rada Budżetowa
zaproponowała rządowi rewizję formuły w postaci jej uchylenia lub modyfikacji. Rada zwróciła też
uwagę na inny element, wskazując na konieczność szybkiej modyfikacji odnośnych przepisów ustawy
o stabilności. Ustawa o stabilności finansowej państwa reguluje jednoznacznie sposób wymiaru CIT,
którego stawka powinna być ustalona w sposób jednolity, niezależnie od kwoty podstawy
opodatkowania. Obecny projekt budżetu, mimo zapisu w ustawie o konieczności stosowania jednej
stawki CIT, nadal zakłada dwie stawki (do podstawy opodatkowania 500 mln HUF 10%, powyżej
19%), co też wymaga – przy zachowaniu tych założeń - zmiany ustawy o stabilności. Ustawa o
stabilności jest tzw. ustawą kardynalną, do zmiany której wymagana jest większość 2/3.
23. Nowy wzór reguły zadłużenia. Resort gospodarki przedstawił parlamentowi projekt modyfikacji
dotychczasowego wzoru. Według niej stara formuła miałby być stosowany tylko w wypadku, gdy
zakładana inflacja oraz wzrost PKB kształtują się powyżej progu 3%. Ustawa o stabilności
uzupełniona zostaje więc o następujący zapis: „Jeżeli chociażby jedno - spośród prognozowanej na
dany rok budżetowy inflacji i tempa wzrostu produktu krajowego brutto - nie przekroczy 3%,
wówczas deficyt budżetowy należy ustalić w ustawie budżetowej w ten sposób, by redukcja
wskaźnika zadłużenia w stosunku do poprzedniego roku osiągnęło co najmniej 0,1%”. Nowy zapis
wzbudza sporo kontrowersji, wskazuje się na jego niekonstytucyjny charakter (według konstytucji w
przypadku trwałego i znaczącego spadku gospodarczego można odstąpić od reguły, podczas gdy
obecne zapisy ustawy o stabilności takiej możliwość nie dają) oraz niezgodność z przepisami unijnymi
(tzw. zasadą jednej dwudziestej, gdzie co roku należy o 1/20 obniżać zadłużenie powyżej 60% PKB).
24. Projekt budżetu 2016 przekazany do Parlamentu. Projekt ustawy budżetowej na rok 2016 przekazał
uroczyście przewodniczącemu parlamentu László Kövérowi minister gospodarki Mihály Varga.
Główne liczby budżetu na 2016 rok są następujące: dochody państwa 15,8 bln HUF (ok. 214,9 mld
zł), wydatki 16,6 bln HUF (ok. 224,4 mld zł), deficyt 761,6 mld HUF, zadłużenie na koniec roku - 73,3%
PKB, inflacja - 1,6%, kurs forinta wobec euro - 303,7 HUF/EUR. Na tzw. fundusz ochrony kraju
(ekstrarezerwy) przeznaczono 100 mld HUF, na ogólne rezerwy bezpieczeństwa również 100 mld
HUF.
25. Pakiet podatkowy w projekcie ustawy budżetowej na 2016 rok. Projekt ustawy budżetowej na
2016 rok, w porównaniu z tymi z ostatnich dziesięciu lat, jest wyjątkowo krótki – ma tylko 20 stron, a
najważniejsze elementy to:
 redukcja liniowej stawki PIT o 1% (do 15%);
 wzrost ulgi podatkowej dla rodzin z dwojgiem dzieci do 12,5 tys. HUF (z 10 tys. HUF), co
kosztować będzie budżet ok. 130 mld HUF;
 wprowadzenie tzw. pro-wzrostowego kredytu podatkowego – gdy nieopodatkowany wynik
firmy w porównaniu z poprzednim rokiem wzrośnie pięciokrotnie, państwo umożliwi
odroczenie zapłaty wymagalnej należności podatkowej na następne dwa lata, płatne w
ośmiu ratach, udzielając w ten sposób ok. 20 tysiącom firm węgierskich gratisowej pożyczki
bez oprocentowania; z odroczenia takiego skorzystać będą mogły podmioty działające
nieprzerwanie od trzech lat i które w tym okresie nie uległy przekształceniu;
 obniżenie - zgodnie z porozumieniem zawartym z Europejskim Bankiem Odbudowy i
Rozwoju - górnej stawki podatku bankowego z 0,53% do 0,31% w 2016 roku, a w 2017 i 2018
roku do 0,21%; od 2019 roku stawka ma być proporcjonalna do norm unijnych (co do
wysokości planowanej wówczas stawki rząd ma złożyć propozycję do 31 października 2018
roku); od 2016 roku podstawa opodatkowania banków określana będzie na podstawie sumy
bilansowej z 2014 roku (a nie jak dotychczas 2009 roku, gdy wyniki banków były jeszcze
dobre);
 stawka VAT na tusze wieprzowe z 27% zredukowana zostanie z 1 stycznia 2016 roku do 5%,
co ma być - według zapowiedzi sekretarza stanu w resorcie gospodarki - pierwszym krokiem
do obniżki VAT podstawowych produktów spożywczych;
 wprowadzenie ulgi od - ustanowionego w 2012 roku – „podatku kablowego” dla firm
energetycznych i telekomunikacyjnych opłacanego z tytułu posiadanych przewodów (gaz,
prąd, telekomunikacja itp.); w przypadku realizacji nowego okablowania czy zakładania
przewodów na nowych trasach obowiązek podatkowy powstanie dopiero w szóstym roku od
ich zainstalowania, a w przypadku operatorów internetu ulga przysługiwać będzie także w
razie zamiany starych przewodów na nowe, umożliwiające przesył danych z szybkością co
najmniej 100 megabitów na sekundę;
 odrębny podatek dla przemysłu tytoniowego (tzw. składka zdrowotna przedsiębiorstw
tytoniowych) – wprowadzony pierwotnie tylko na 2015 rok - przekształci się w podatek o
charakterze stałym;
 poprzez modyfikację ustawy o podatkach lokalnych umożliwi się samorządom udzielenie
lekarzom pierwszego kontaktu zwolnienia z podatku lokalnego wymierzanego z tytułu
prowadzonej działalności gospodarczej; warunkiem jest pochodzenie 80% przychodów
lekarza z działalności w charakterze lekarza rodzinnego, a podstawa opodatkowania nie
może przekroczyć 10 mln HUF (łącznie oznacza to oszczędności dla lekarzy rzędu 200 tys.
HUF).
26. Struktura wydatków budżetu na 2016 rok. Struktura wydatków budżetu na 2016 rok wskazuje na
następujący kierunek działań i myślenia rządu w porównaniu do planu na rok bieżący:

wydatki na poprawę dobrobytu niemal nie wzrastają (wzrost jedynie o 1%, do 9,052 bln HUF,
co stanowi 56,6% wszystkich wydatków budżetowych) – oznacza to de facto stagnację w
finansowaniu edukacji, stagnację w wydatkowaniu na ochronę zdrowia, lekki wzrost
wydatków na cele emerytalne (w 2016 roku rząd przeznaczy na nie o 140 mld HUF więcej)
oraz wyczuwalny wzrost finansowania działalności kulturalnej;

znacząco wzrastają natomiast wydatki związane z funkcjonowaniem państwa, czyli
rozbudowa aparatu administracyjnego (wzrost o 10% - o ok. 250 mld HUF - do 2,944 bln
HUF, co stanowi 18,4% wszystkich wydatków);

spadają wydatki na funkcje gospodarcze państwa (spadek o 12% do 2,671 bln HUF, co
stanowi 16,7% wszystkich wydatków);

spadają wydatki związane z wypłata odsetek (spadek o 5% do 1,079 mld HUF, 6,8%).
Łącznie w przyszłym roku wydatki budżetowe będą niższe o 640 mld HUF, a deficyt, liczony bez
bilansu samorządów, może być niższy o 120 mld HUF. Na projekty inwestycyjne finansowane ze
środków unijnych zakładany jest napływ 1,4 bln HUF, co stanowi ok. 4% PKB (w 2015 roku 2,562 bln
HUF). Środki przeznaczone na finansowanie programu prac publicznych wzrosną w przyszłym roku (z
270 mld HUF) do 340 mld HUF (co oznacza aż ponad 1% PKB), co pozwoli zwiększyć liczbę
uczestniczących w nich osób z 200 do 240 tysięcy. Kwotę 113 mld HUF zaplanowano na podwyżkę
kapitału spółki projektowej powołanej w celu realizacji inwestycji Paks2 (środki te jednak - według
metodologii ESA - nie są zaliczane jeszcze do kategorii wydatków, stanie się tak dopiero wówczas,
gdy spółka projektowa poniesie faktyczne koszty inwestycyjne). Eximbank otrzyma 20 mld HUF
podwyżki kapitału i 30 mld HUF na wyrównanie różnic odsetkowych. Poza zapisaniem w projekcie
rezerwy budżetowej na poziomie ok. 1% PKB rząd zaplanował dodatkową rezerwę celową na łączną
kwotę ok. 500 mld HUF (fundusz ochrony kraju 100 mld HUF, nadzwyczajne działania rządowe - 100
mld HUF, ogólne, stabilizacyjne i docelowe rezerwy centralne oraz przeznaczone na poszczególne
działy administracji - w sumie 303 mld HUF).
27. Cztery sektory węgierskiej gospodarki mają być wolne od zagranicznych wpływów - stwierdził
premier Viktor Orbán. Jego zdaniem, by Węgry były suwerenne trzeba mieć silny wpływ na sektor
bankowy, media, energetykę i handel, w szczególności spożywczy. Dodał, że kraj potrzebuje graczy
gospodarczych i klasy politycznej wolnych od wpływu gospodarczych i medialnych grup wpływu z
zagranicy.
28. Parlament przyjął ustawę o podatku od reklam. Parlament obniżył podatek od reklam do poziomu
5,3% przychodów. Płacić miałyby go firmy osiągające przychody powyżej 100 mln HUF (ok. 1,33 mln
zł). Podatek nie wejdzie jednak na razie w życie, bo jego funkcjonowanie w dotychczasowym
kształcie zostało zawieszone przez Komisję Europejską, która prowadzi dochodzenie ws.
progresywnych stawek, które miałyby faworyzować część, a dyskryminować inne firmy na rynku
reklamowym.
29. Prace nad Paks2. Attila Aszódi, pełnomocnik rządu ds. rozbudowy elektrowni jądrowej w Paks,
poinformował, że do czasu rozpoczęcia budowy nowych bloków elektrowni jądrowej konieczne
będzie wykorzystanie co najmniej 10% kosztów inwestycyjnych (jak wynika z powyższej informacji
dotyczącej projektu budżetu na 2016 rok rząd przeznaczy na podwyżkę kapitału spółki projektowej
Paks2 kwotę 113 mld HUF). W 2017 roku spodziewać się należy podobnej kwoty. Jak wyjaśnił Aszódi,
największą część wydatków stanowi opłacenie projektów sporządzanych przez stronę rosyjską oraz
funkcjonowanie, zatrudniającej obecnie ok. 130 osób, spółki projektowej Paks2 (na bieżący i przyszły
rok planowany jest szeroki nabór pracowników). Plany wykorzystania w 2016 roku pierwszej transzy
kredytu rosyjskiego potwierdził szef Kancelarii Premiera János Lázár, który stwierdził, że rozpocznie
się wtedy faktyczna realizacja inwestycji, tym bardziej, że nie wszczęto wobec Węgier żadnego
postępowania o naruszenie zobowiązań, a nie ma podstaw, by zakładać, że realizacja projektu będzie
problematyczna. Dodał, że uzależnienia politycznego nie ma, bo kredyt rosyjski strona węgierska
może spłacić w dowolnym momencie, o ile tylko uda się jej zdobyć środki z międzynarodowych
rynków finansowych, a nie jest informacją tajną, że badane są przez rząd warunki takiego
scenariusza. Poinformował o zatwierdzeniu przez premiera nominacji Tamása Bána na stanowisko
dyrektora generalnego elektrowni (zajmie miejsce Sándora Nagya, który objął stanowisko dyrektora
biura World Association of Nuclear Power Plant Operators w Londynie). Równolegle z rozpoczęciem
projektu Paks2 podjęto decyzję o budowie nowego mostu na Dunaju (na wysokości miejscowości
Kalocsa, niedaleko Paks) dla zapewnienia możliwości aktywizacji przy projekcie także siły roboczej (68 tys. osób) z komitatu Bács-Kiskun, charakteryzującego się wysokim bezrobociem strukturalnym.
Przeznaczono też dodatkowo 1 mld HUF na projekty związane z rozwojem infrastruktury 41
miejscowości znajdujących się w pobliżu Paks.
30. Węgry podpisały regionalne porozumienie ws. transportu gazu. Węgry, Rumunia, Bułgaria i
Słowacja zawarły podczas szczytu Partnerstwa Wschodniego w Rydze umowę o współpracy w
zakresie regionalnego transportu gazu - poinformował Péter Szijjártó, minister spraw zagranicznych i
handlu. Współpraca ma polegać na połączeniu systemu sieci gazociągów i umożliwieniu przepływu
gazu w obu kierunkach. Szijjártó stwierdził, że poprawi to bezpieczeństwo energetyczne wszystkich
tych krajów. Dodał, że po fiasku projektów Nabucco i South Stream państwa regionu muszą szukać
nowych źródeł gazu i dróg ich przesyłu.
31. Gaz ze Słowacji może popłynąć na Węgry od 1 lipca br. Zarządzająca łącznikiem gazowym
państwowa spółka Magyar Gáz Tranzit Zrt. otrzymała od Urzędu ds. Energetyki i Regulacji Mediów
(MEKH) zezwolenie na prowadzenie działalności, tj. koncesję na działalność przesyłu i operatora
systemu. W rozumieniu decyzji MEKH działalność komercyjnych dostaw gazu MGT Zrt. rozpocząć
będzie mogła od 1 lipca br. (niedawno zakończono testowanie łącznika). Zdolny do rewersu
interkonnektor otwarty został uroczyście przez premierów Węgier i Słowacji jeszcze w marcu 2014
roku i od tego czasu stale informowano o planie jego rychłego, komercyjnego uruchomienia.
Zdolność przesyłu 110 km łącznika gazowego w kierunku Węgier wynosi 4,4 mld m³ rocznie, a w
kierunku odwrotnym 1,6 mld m³.
32. Zakupów państwa na rynku energetycznym ciąg dalszy. Rząd węgierski i niemiecki koncern RWE
podpisały pod koniec maja br. wspólną deklarację dotyczącą nabycia do stycznia 2016 roku przez
państwowy bank rozwoju MFB Zrt. 100% udziałów w przedsiębiorstwach Elmű i Émász, w
sektorze usług dostaw dla ludności. Utworzyły tym samym podstawę dla oddziału
elektroenergetycznego w powstałym na początku br. ENKSZ Zrt. (Első Nemzeti Közműszolgáltató
Zrt.), państwowym holdingu świadczącym usługi dostaw mediów dla gospodarstw domowych
(operacje gazowe ruszyły już miesiąc temu). Deklaracja dotyczy także zakupu przez ENKSZ Zrt. do
stycznia 2017 roku całości udziałów Elmű-Émász Ügyfélszolgálati Kft., czyli wydzielonego jako osobna
spółka pionu obsługi klienta w obszarze świadczenia usług energii elektrycznej na terenie stolicy oraz
Węgier środkowych i północnych. RWE sprzeda również (na rzecz MFB Zrt.) 49% udziałów w swych
spółkach-operatorach systemu dystrybucji (Elmű Hálózati Elosztó Kft. i Émász Hálózati Kft.), które
zarządzają 46 tysiącami kilometrów sieci elektrycznych niskiego i średniego napięcia na 20 tys. km² i
obsługują ok. 2,2 mln odbiorców. Dodatkowo państwowa grupa energetyczna MVM podwyższy swój
udział w elektrowni Mátrai do 49% (z dotychczasowych 26,15%) i zacieśni współpracę z RWE na rzecz
rozwoju górnictwa (długofalowe wykorzystani zasobów lignitu) i produkcji energii elektrycznej.
Przynosząca zyski elektrownia Mátrai Erőmű jest drugą co do wielkości elektrownią na Węgrzech i
zapewnia 15% krajowej produkcji prądu. W oświadczeniu rządu podkreślono, że poprzez
przeprowadzenie planowanych akwizycji państwo zwiększy swój wpływ w dobrze zorganizowanych,
wydajnych przedsiębiorstwach o dobrych wynikach finansowych. Jak podano, w kwestii ceny
transakcji uzgodnienia rozpoczną się po podpisaniu listu intencyjnego.
33. Ceny energii na Węgrzech. Z danych Eurostatu wynika, że węgierskie gospodarstwa domowe w
drugiej połowie 2014 roku płaciły przeciętnie 3556,60 HUF za 100 kWh energii elektrycznej, czyli o
9,9% mniej niż rok wcześniej. Cena gazu ziemnego dla gospodarstw domowych w tym samym
okresie spadła natomiast o 13% (100 kWh kosztowało 1088 HUF). Oznacza to, że nominalnie gaz i
prąd należały do najtańszych w UE (prąd tańszy jest jedynie w Bułgarii, a gaz w Rumunii). Porównując
natomiast te dane z siłą nabywczą plac obraz jest już nieco inny: cena prądu odpowiadała dokładnie
średniej unijnej, a cena gazu była niższa o 11% od średniej UE.
34. Ustawa o redukcji konsumpcji energii. Według nowej ustawy o redukcji konsumpcji energii 3%
powierzchni budynków rządowych będzie rokrocznie unowocześnianie pod katem optymalizacji
energetycznej. Modernizacja energetyczna budynków mieszkalnych i handlowych oparta będzie o
weryfikowaną co trzy lata, długofalową strategię rządową, co - oprócz poprawy wydajności –
doprowadzić ma też do podwyższenia bezpieczeństwa. Rząd stworzy specjalną stronę internetową
stronę informacyjną o metodach oszczędzania energii oraz związanych z tym ramami prawnofinansowymi. Od przyszłego roku zaś także operatorzy energii dla gospodarstw zobowiązani będą na
swoich stronach udzielać swym klientom informacji na temat optymalizacji energetycznej. Zgodnie z
unijnym zobowiązaniem Węgry podjęły się do 2020 roku obniżki zużycia energii o 18%.
35. Spółka projektowa Rosatomu otwiera przedstawicielstwo na Węgrzech. Węgierskie
przedstawicielstwo konsorcjum utworzonego z Biura Projektowego Energetyki Jądrowej w Niżnym
Nowgorodzie, moskiewskiego Przedsiębiorstwa Eksportowego Budowy Elektrowni Jądrowych oraz
moskiewskiego Atomenergoprojektu będzie miało za zadanie organizację prac związanych z budową
dwóch nowych bloków energetycznych w Paks (projekt Paks2). Pierwszym etapem w budowie
piątego i szóstego bloku będzie rozpoczęcie pomiarów geodezyjnych. Dla przypomnienia: w grudniu
ubiegłego roku spółka MVM Paks II. Atomerőmű Fejlesztő Zrt. oraz spółka filia Biura Projektowego
Energetyki Jądrowej w Niżnym Nowgorodzie podpisały trzy umowy o realizacji inwestycji. Pierwsza z
nich określa warunki projektowania i budowy, druga warunki funkcjonowania bloków w przyszłości
oraz ich konserwacji, a trzecia – zaopatrzenia w paliwo nuklearne i obsługę zużytych kaset
paliwowych.
36. Magyar Telekom rezygnuje z usług gazowych dla społeczeństwa. Od 31 lipca br., po pięciu latach
funkcjonowania na tym rynku, Magyar Telekom przestanie oferować usługę dostaw gazu odbiorcom
indywidualnym. Podobnie jak w przypadku pozostałych firm, które zdecydowały się na podobny
krok, rezygnacja Magyar Telekom z tego rynku nie oznacza wycofania się z usług dla biznesu i
przemysłu, a w przypadku dostaw elektryczności wszystko pozostaje bez zmian. W zakresie usług
gazowych i elektryczności dla biznesu Magyar Telekom właśnie utworzył wspólne joint venture z
MET Holding AG. Jako przyczynę rezygnacji, podobnie jak pozostałe firmy, również Magyar Telekom
podaje niedochodowość tego rodzaju usług w wyniku forsowanego przez rząd programu redukcji
kosztów energii. Dla przypomnienia: ostatnio z działalności w obszarze dystrybucji gazu dla
gospodarstw domowych zrezygnował GDF Suez (650 tys. odbiorców) oraz E.ON (750 tys. odbiorców),
a do podobnego kroku szykuje się ostatni prywatny uczestnik tego segmentu rynku, czyli Tigáz (1,2
mln odbiorców). Oznacza to, że powstały niedawno na bazie stołecznego operatora gazu (Főgáz)
państwowy operator gazu non-profit (ENKSZ) stanie się niebawem monopolistą w zakresie
świadczenia gazu dla społeczeństwa.
37. Zmiany w opodatkowaniu usług internetowych? Od stycznia 2016 roku może dojść do obniżenia
stawki VAT na abonament internetowy do 18% (z dotychczasowych 27%). Ponadto od 2017 roku
mogłaby nastąpić redukcja stawki tzw. podatku od długości posiadanych przewodów
telekomunikacyjnych. Warunkiem jest tu jednak budowa przez uczestników tego rynku szybkiej sieci
internetowej, bo jak się okazuje firmy telekomunikacyjne nie przeprowadziły w ostatnich latach
żadnych inwestycji rozwojowych. Państwo gotowe jest do wsparcia takich inwestycji w branży
telekomunikacyjnej kwotą 150 mld HUF (500 mln EUR).
38. Projekt ustawy o upadłości konsumenckiej Główne zasady regulacji prawnej przeprowadzenia
postępowania upadłościowego w przypadku rodzin (osób fizycznych) mogłyby wejść w życie już
jesienią br. Uchwalenie ustawy nastąpić miałoby jeszcze podczas wiosennej sesji parlamentu. Z
upadłości konsumenckiej skorzystać będą mogły głęboko zadłużone rodziny z dochodami i
majątkiem o legalnym pochodzeniu, z zadłużeniem rzędu 2-60 mln HUF. Ochrona upadłościowa
rodzin odbywałaby się na zasadzie dobrowolności, rodzina będzie mogła skorzystać z tej możliwości
tylko wówczas, gdy łączna wartość długu nie będzie przekraczała dwukrotności majątku i dochodów.
O sposobie podziału różnorakich dochodów rodziny pomiędzy wierzycielami rozstrzygać będzie
decyzja sądu. O ile dłużnik przez pięć lat przestrzegać będzie postanowień zawartych w decyzji sądu,
pod koniec upływu czasu zwolniony zostanie z części swojego długu.
39. Kolejny podatek sektorowy pod lupą KE. Przebywająca w Budapeszcie komisarz Elżbieta
Bieńkowska poinformowała, że Komisja bada podatek (tzw. składkę zdrowotną) nałożony w
ubiegłym roku na sektor tytoniowy (w założeniu tylko na jeden rok – 2015). Z projektu budżetu na
2016 rok wynika natomiast, że rząd planuje nadanie mu trwałego charakteru. Składkę tę – docelowo
przeznaczoną w założeniu na leczenie osób palących – firmy tytoniowe miały płacić proporcjonalnie
do przychodów (dla przypomnienia: poniżej 30 mld HUF składka wynosi 0,2%, ale co najmniej 30 mln
HUF, w przedziale 30-60 mld HUF 2,5%, a powyżej 60 mld HUF 4,5%), ale po jakimś czasie pojawiła
się regulacja dotycząca ulg dla firm dokonujących inwestycji na Węgrzech. Już podczas uchwalania
tego podatku jesienią zeszłego roku eksperci ostrzegali, że nie odpowiada on definicji neutralności
konkurencyjnej wymaganej przez UE.
40. Banki rozliczyły się z posiadaczami walutowych kredytów hipotecznych. Wg wiceprezesa banku
centralnego MNB banki zwróciły kredytobiorcom 744,4 mld HUF (ok. 2,5 mld EUR). Do końca
kwietnia br. banki zobowiązane były do przesłania do kredytobiorców 2,1 miliona pism
informujących o szczegółach rozliczenia. Według przewodniczącego komisji Antala Rogána (Fidesz)
wysokość rat kredytowych w ponad połowie przypadków została obniżona przeciętnie o 18-20%, w
26% pozostała bez znacznych zmian (lub jedynie w małym stopniu się obniżyła), a w przypadku 23%
kredytobiorców zmiany są nie do końca określone (np. dług jest wyższy z powodu niepłacenia od
ponad 90 dni lub np. umowa została wypowiedziana przez bank) – przypadki te wymagają dalszych
rozwiązań.
41. Węgierski Związek Banków podsumowuje rozliczenie walutowych umów kredytowych. Sekretarz
generalny związku poinformował, że klienci banków otrzymali w ramach rozliczenia ponad 1 bln
HUF, co oznacza, że wypłacono im ok. 1/3 kapitału własnego banków na Węgrzech. Dodał, że
większość (98%) kredytobiorców odczuła konwersję pozytywnie, a w przypadku 82% spośród nich
zobowiązania zostały zredukowane w stopniu „znacznym”. Instytucje finansowe wysłały klientom ok.
150 ton pism, których koszty administracyjne wyniosły ponad 10 mld HUF. Według obliczeń związku,
nie uwzględniających przypadków szczególnych, obciążenia dłużników spadły przeciętnie o 20%.
42. Bank centralny zachęca banki do kupowania obligacji państwowych. Węgierski Bank Narodowy
(MNB) od 23 września br. wprowadzi ograniczenia w zakładaniu przez banki komercyjne
dwutygodniowych lokat w MNB i wprowadzi nowy 3-miesięczny instrument finansowy – lokaty o
stałym oprocentowaniu. Ma to zachęcić banki komercyjne do kupowania obligacji państwowych.
Obecne plany banku centralnego są kolejnym etapem uruchomionego w zeszłym roku programu
mającego na celu zastąpienie finansowania w walutach obcych finansowaniem forintowym. Wtedy
dwutygodniowe obligacje MNB przekształcone zostały w dwutygodniowe lokaty, co połączono z
wykluczeniem uczestników zagranicznych. Chodziło także wówczas o stymulację lokowania przez
podmioty rynku środków nie w instrumentach krótkich, dwutygodniowych, a raczej w łatwo
zbywalnych obligacjach państwowych o dłuższym okresie wymagalności. W świetle obecnych planów
część dwutygodniowych lokat nadal pozostanie wśród instrumentów MNB, lecz ich dostępność
będzie w przyszłości ograniczona. Bank centralny liczy, że z lokat dwutygodniowych popyt zostanie
przekierowany - zamiast do jeszcze sztywnych 3-miesięcznych lokat banku centralnego - w stronę
obligacji państwowych. Eksperci MNB uważają, iż skumulowana wartość dwutygodniowych lokat w
banku centralnym spadnie na koniec br. do 1 bln HUF (z 5-5,5 bln HUF). Zakłada się też, że za półtora
roku lokaty dwutygodniowe banki zastąpią obligacjami na kwotę 1-1,5 bln HUF. Ogłoszony w
ubiegłym roku program tzw. samofinansowania zadłużenia podwyższył w 2014 roku i w I kwartale br.
skumulowaną wartość państwowych papierów wartościowych w rękach banków o 900 mld HUF. W
dużym stopniu przyczyniło się to spłaty przez państwo w ostatnich osiemnastu miesiącach zadłużenia
w walutach obcych rzędu 3,5 mld EUR, w rezultacie czego proporcja długu walutowego (ponad 42%
w marcu 2014) spadła w kwietniu 2015 roku do 34%. Obecne działania MNB mają przynieść dalszą
redukcję – do poziomu poniżej 30%.
43. Ulgi dla banków intensyfikujących działalność kredytową. Według planów resortu gospodarki od
przyszłego roku instytucja finansowa, która zwiększyła w ostatnim okresie swe portfolio kredytowe
dla biznesu lub zamierza je zwiększyć w przyszłości, ubiegać będzie się mogła o zwrot do 30%
podatku bankowego (planuje się przeznaczenie w budżecie państwa na ten cel do 10 mld HUF
rocznie). Propozycja ma zostać włączona do ustawy budżetowej na 2016 rok i razem z nią
uchwalona.
44. UniCredit Bank zamyka część oddziałów. Włoski UniCredit Bank (właściciel polskiego Banku Pekao
S.A.) zamknie jedną trzecią swoich oddziałów na Węgrzech. Powodem jest optymalizacja modelu
obsługi klienta i koncentracja na obsłudze on-line (bank zainwestuje na Węgrzech 10 mln EUR w
bankowość elektroniczną). UniCredit zamknie 29 z 85 oddziałów, a zwolnienia dotkną 62 osoby. Nie
zamierza przy tym redukować swej działalności kredytowej ani w segmencie usług dla klienta
indywidualnego, ani dla firm (wytyczył tu osiągnięcie 7,5% wzrostu w kredytowaniu biznesu).
45. Gwałtowny spadek węgierskiego eksportu do Rosji. Węgierski eksport do Rosji nie wpisuje się w
ogólny trend wzrostu eksportu - w 2014 roku węgierskie dostawy na ten rynek (liczone w HUF)
spadły o 13%, a w pierwszym kwartale br. już o 30%(!). Jeszcze w 2013 roku kierunek rosyjski był
dziesiątym najważniejszym kierunkiem węgierskiego eksportu – w 2014 roku spadł na miejsce 16. W
pierwszym kwartale br. znaczenie rynku rosyjskiego zmalało do 1,7%. Wśród trzydziestu
najważniejszych partnerów handlowych Węgier nie ma drugiego przykładu na tak
dramatyczny spadek. Naturalnie pierwszym powodem, który przychodzi na myśl jest wpływ
rosyjskiego embarga na węgierski eksport, lecz ponieważ zakaz dotyczy jedynie dość wąskiego kręgu
produktów rolno-spożywczych (spadek w tej grupie 20%) można nim wytłumaczyć spadki na
poziomie raptem 7,5% całego eksportu. W istocie znaczące wyhamowanie dostaw dostrzec można w
niemal wszystkich grupach produktowych. W ocenie analityków powodu tego stanu rzeczy należy
upatrywać przede wszystkim w kryzysie gospodarki rosyjskiej, gdzie z jednej strony skurczyły się
dochody rosyjskich gospodarstw (w tym roku może nawet o dalsze 8-9%), a z drugiej, gdzie pod
wpływem spadku wartości rubla podrożał import, w rezultacie czego obniżył się popyt na produkty o
wysokim stopniu przetworzenia. Istnieje też czynnik o bardziej bezpośrednim oddziaływaniu, gdzie
taniejący rubel uderza w tych eksporterów, którzy rozliczają się właśnie w rublu. Dodatkowo
negatywny wpływ na węgierski eksport może mieć rozliczanie się partnerów w USD, bo w ostatnim
roku forint osłabił się wobec dolara aż o 22%.
46. Płaca minimalna dla pracujących studentów? Sándor Czomba, sekretarz stanu odpowiedzialny za
politykę zatrudnienia, poinformował o planie przekazania do parlamentu modyfikacji przepisów,
która zapobiegać będzie wykorzystywaniu przez pracodawców pracujących studentów. Modyfikacja
ustawy służyć będzie temu, by - w warunkach zaostrzającej się konkurencji - spółdzielnie studenckie
nie mogły podejmować się zleceń o nierealnie niskich wynagrodzeniach, zagrażających
funkcjonowaniu samych spółdzielni i ich zdolności do wypłacenia zarobków studentom. Wysokość
minimalnej płacy studentów zostanie powiązana z generalną kwotą płacy minimalnej, a spółdzielnie
studenckie zobowiązane zostaną do przekazywania 85% przychodów netto na płace, a jedynie 15%
mogłyby wydatkować na własne koszty działalności. Według danych Węgierskiego Krajowego
Sojuszu Przedsiębiorczości Studenckiej w 2014 roku pracowało ok. 130 tys. studentów. Przychody
spółdzielni studenckich kształtują się rocznie na poziomie 15-20 mld HUF.
47. Wyniki rosyjskiej kontroli w zakładach spożywczych. Rosyjski Rosselkhoznadzor (służby kontroli
weterynaryjno-sanitarnej) zezwolił piętnastu węgierskim (ale także - jak informują węgierskie media
- dwóm cypryjskim i kilku greckim) firmom na eksport ich produktów do Rosji w razie uchylenia
wprowadzonego w zeszłym roku embarga. Według szefa rosyjskich służb Grecja eksportować będzie
mogła ryby i sery, Cypr sery, a Węgry wołowinę i drób. Straty Węgier, Grecji i Cypru z tytułu embarga
ocenił na łączną kwotę ponad 400 mln USD. Przed wprowadzeniem rosyjskiego embarga swe wyroby
na rynek spożywczy Rosji mogło dostarczać 90 węgierskich, 6 cypryjskich i ok. 25 firm greckich.
Ministerstwo Rolnictwa poinformowało, że nie otrzymało żadnej informacji w tej sprawie.
48. Firma z Top5 branży mięsnej w upadłości. Surjány-Hús Kft., jeden z największych przetwórców
mięsa na Węgrzech, ogłosił upadłość. Firma działa od 1992 roku i zatrudnia 500 osób. Jako przyczynę
spółka podała brak możliwości konkurowania z szarą strefą (w branży wieprzowej stanowi ona
zdaniem ekspertów co najmniej 40%-50% rynku).
49. Cztery węgierskie regiony wśród najbiedniejszych w UE. Według Eurostatu, porównując dane
dotyczące PKB per capita za 2013 rok państw członkowskich UE, wśród 15 najuboższych regionów
znalazły się wyłącznie regiony bułgarskie, rumuńskie i węgierskie. Media węgierskie konstatują ze
smutkiem, że nie znalazł się wśród nich ani jeden region czeski, chorwacki, słowacki czy polski. Są
tam natomiast wszystkie regiony Węgier Wschodnich oraz południowa część Kraju Zadunajskiego.
Dla porównania, Środkowe Węgry (Budapeszt i okolice) prezentują się świetnie, zostawiając w tyle
regiony brytyjskie, duńskie czy francuskie.
50. Kontynuacja rządowego programu wsparcia wymiany energochłonnych sprzętów AGD. Ogłoszony
jeszcze w ubiegłym roku program „Ciepły Dom” dotyczył wymiany przestarzałych, nieekologicznych
lodówek na lodówki energooszczędne. Obecny etap (1 lipca - 30 września br.), to możliwość
ubiegania się o 50% dofinansowania (maksymalnie 45 tys. HUF - ok. 150 EUR) przez państwo zakupu
nowych energo- i wodooszczędnych pralek. Rząd przeznacza na ten cel 500 mln HUF i szacuje, że
weźmie w nim udział ok. 12 tys. gospodarstw domowych. Aplikacje składa się elektronicznie.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Węgry - podstawowe wskaźniki makroekonomiczne
Wzrost PKB (%)
Produkcja przemysłowa (%)
Inflacja (%)
Bezrobocie (%)
2009
-6,3
-17,7
4,2
10,0
2010
1,2
10,5
4,9
11,2
2011
1,7
5,4
3,9
10,9
2012
-1,7
-1,7
5,7
10,9
Źródło: Węgierski Urząd Statystyczny (KSH), r/r
Opr.: Wydział Polityczno-Ekonomiczny Ambasady RP w Budapeszcie
2013
1,5
1,4
1,7
10,2
2014
3,6
7,6
-0,2
7,1
2015
3,5
11,6 (III)
-0,3 (IV)
7,6 (II-IV)