3. Jak czytać Biblię? - Kościół Zielonoświątkowy w Koszalinie

AKADEMIA BIBLIJNA
przy Kościele Zielonoświątkowym w Koszalinie, u. Jutrzenki 5
3. Jak czytać Biblię?
Jak czytać biblię, aby była ona zrozumiała,
ciekawa i praktyczna w naszym codziennym życiu.
WSTĘP
Mottem naszych dzisiejszych rozważań będzie tekst Apostoła Pawła z jego 2
Listu do Tymoteusza 3,16-17:
Całe Pismo przez Boga jest natchnione i pożyteczne do nauki,
do wykrywania błędów, do poprawy, do wychowywania w sprawiedliwości,
aby człowiek Boży był odpowiedni, do wszelkiego dobrego dzieła
przygotowany.
We fragmencie tym mamy wyrażone cztery ważne kwestie dotyczące
Biblii:
1) wszystkie księgi Biblii mają Boży autorytet; żadna jej część nie może
być zlekceważona, odłożona, zapomniana;
2) wszystkie teksty biblijne są pożyteczne, czyli z jednej strony potrzebne
i niezbędne, a z drugiej strony skuteczne! Biblia powinna kształtować
nasze życie i ona nadaje się do tego: ma autorytet i moc.
3) Biblia wpływa na nasze życie poprzez:
a. uczenie nas, abyśmy dowiedzieli się, abyśmy chcieli (wola) i
potrafili (czyny) wypełniać Bożą wolę;
b. wykrywanie błędów, abyśmy dowiedzieli się, abyśmy chcieli
(wola) i potrafili (czyny) odrzucić grzech;
c. poprawianie naszego intelektu, woli i postępowania; to jest
proces, proces wychowawczy, którego Bóg dokonuje poprzez
nasz kontakt z Biblią.
4) w końcu jest cel tego procesu – gotowość do służby, do działania w
imieniu Boga (grec. a;rtioj nie oznacza doskonałości!)
-1-
W związku z powyższym jeżeli w całym tym procesie coś szwankuje, to należy
się zastanowić, czy nie jest to spowodowane zaniedbaniem… lektury jakiejś
części Biblii. Ponieważ Biblia jest dlatego tak różnorodna, ponieważ różnej jej
części odpowiadają za przemianę różnych aspektów naszego charakteru.
Np. jakie księgi nadają się do:




kształtowania prawdziwego obrazu Boga; (ewangelie)
rozwijania naszej modlitwy; (Psalmy)
wzbudzania postawy troski i odpowiedzialności za zbór; (1 Kor)
przygotowania się na trud i cierpienie (Hiob, Kohelet)
W związku z tym nie możemy zaniedbywać i pomijać żadnej części Biblii,
zarówno w służbie kaznodziejskiej, jak i w osobistej lekturze.
Co jednak zrobić z problemami, jakie sprawiają nam niektóre księgi biblijne,
przez które nam trudno brnąć i których czasami w ogóle nie rozumiemy? Przede
wszystkim musimy nasze podejście do czytania poszczególnych ksiąg biblijnych
zróżnicować w zależności od gatunków literackich, jakie one reprezentują. Nie
wszystkie możemy czytać jak współczesną powieść!
Po drugie: ilość czytanej Biblii nie ma związku z jej wpływem na nasze życie.
Nie powinniśmy czytać Biblii hurtowo, im więcej i szybciej tym lepiej; im
wolniej i głębiej tym lepiej!
Precz ze zwycięskimi planami czytania Biblii, które tylko wpędzają nas we
frustrację!
Ogólne zasady czytania i studiowania Biblii
A. OBSERWACJA  POZNANIE TEKSTU
 tło: kto, kiedy, gdzie i do/dla kogo napisał;
 forma literacka: opowiadanie, poezja, prawo, wyrocznia prorocka,
list, kronika;
 treść: czytajmy zawsze w kontekście bliższym (rozdział przed i
rozdział po danym fragmencie) i dalszym (cała księga);
 co jest główną myślą fragmentu, czyli o czym autor głównie pisze
(można ją podkreślić lub zapisać na marginesie Biblii);
 cel dla jakiego fragment został napisany.
-2-
B. INTERPRETACJA  ZROZUMIENIE TEKSTU
 stawianie pytań interpretacyjnych typu: Co to znaczy? Dlaczego
autor to napisał? Jaki skutek/reakcję chciał osiągnąć?
 szukanie odpowiedzi na pytania interpretacyjne: zarówno w samej
Biblii (fragmenty paralelne) jak i poza nią (słowniki, książki,
komentarze)
C. ZASTOSOWANIE  ŻYCIE WG BIBLII
Pokonujemy przepaść między nami a czasami biblijnymi poprzez:
 ustalenie prawdy (o Bogu, o człowieku, o życiu, itp.) zawartej w
tekście
 propozycji zastosowania tych prawd w życiu (praktyczność)
 ustalenie sposobu zastosowanie poznanej prawdy w swoim życiu
Przykład: czytamy 2 Kor 6,1–7,3
OBSERWACJA
 autorem jest Apostoł Paweł, który ok. 54 roku założył zbór w
Koryncie (Dz 18,1-17), bardzo zamożnym i nowoczesnym mieście;
 jest to fragment listu, ale autor wplata poetyckie cytaty z Ks. Izajasza
(w. 2), Ks. Kapłańskiej (w. 16b), Jeremiasza (w. 17) i 2 Samuelowej
(w. 18), których używa jako argumentów;
 wcześniej Paweł tłumaczy się z odroczenia swojego przyjazdu do
Koryntu (rozdz. 1-2) i uzasadnia swoje prawo do pouczania i
korygowania zboru w Koryncie (rozdz. 3-5); później pisze o
przyczynach konfliktu między zborem korynckim a nim (rozsz. 7 i
9-10) a na koniec znowu wraca do swoich apostolskich uprawnień
(11-13).
 główna myśl fragmentu: pojednajmy się ze sobą
 cel: przywrócenie zgody miedzy Pawłem a koryntianami
INTERPRETACJA
Pytania interpretacyjne:
 Co oznacza „obce jarzmo” w w.14?
-3-
 Na czym polega „zgoda między Chrystusem a Belialem”?
 Na czym polegał „układ między świątynią Bożą a bałwanami”?
Odpowiedzi na pytania interpretacyjne:
 Jarzmo jest tutaj metaforą wspólnoty w myśleniu i działaniu.
Przymiotnik „obce” oznacza, że nie jest to coś właściwego i
adekwatnego dla chrześcijanina; jarzmo to nie jest od Boga.
 „Zgoda…” to związek osoby należącej do Chrystusa z bóstwem
pogańskim i jego natura. To paradoks; nie da się czegoś takiego
pogodzić i nie można tego tolerować.
 „Układ…” między świątynią Bożą, czyli kościołem a bałwanami,
czyli pogańskimi bóstwami, byłby zdradą Boga. To najgorszy z
grzechów!
Konkluzja: Apostoł Paweł używa tych metafor, aby opisać duchową
naturę i znaczenie konfliktu miedzy nim a koryntianami i
konsekwencje wynikające z postawy jego adresatów, którzy mają
zamknięte dla niego serca (6,11-13 i 7,1-2). Kościół w Koryncie
pamiętając o obietnicach powołania do roli świątyni Bożej musi
zmienić swoje nastawienie do apostoła, inaczej stanie w jednym
jarzmie z prześladującymi Pawła poganami.
ZASTOSOWANIE
 Prawda zawarta w tekście: Konflikty między chrześcijanami łączą
zbór z bałwochwalstwem i podważają jego charakter jako świątyni
w której mieszka wyłącznie Bóg.
 Zastosowanie prawdy: W sytuacji konfliktu potrzebne jest otwarcie
serca i gotowość do pojednania się z bratem lub siostrą.
-4-
1. PRZYGODA Z BIBLIJNĄ NARRACJĄ
1.1. Opis stworzenia
Jaka jest różnica pomiędzy zdjęciem a obrazem? – przykład z J. Piłsudskim
Kto z nas lubi czytać ten fragment?
Czytamy Rdz. 1,2–2,4a
1.2. Potop
Czytamy Rdz. 6,1–7,24
(Dlaczego na wydrukach?)
A kiedy ludzie zaczęli rozmnażać się na ziemi i rodziły im się córki, ujrzeli
synowie boży, że córki ludzkie były piękne. Wzięli więc sobie za żony te
wszystkie, które sobie upatrzyli.
I rzekł Jahwe: Nie będzie przebywał duch mój w człowieku na zawsze, gdyż
jest on tylko ciałem. Będzie więc życie jego trwać sto dwadzieścia lat.
A w owych czasach, również i potem, gdy synowie boży obcowali z córkami
ludzkimi, byli na ziemi olbrzymi, których im one rodziły. To są mocarze, którzy
z dawien dawna byli sławni.
A gdy Jahwe widział, że wielka jest złość człowieka na ziemi i że wszelkie
jego myśli oraz dążenia jego serca są ustawicznie złe, żałował Jahwe, że uczynił
człowieka na ziemi i bolał nad tym w sercu swoim.
I rzekł Jahwe: Zgładzę człowieka, którego stworzyłem, z powierzchni ziemi,
począwszy od człowieka aż do bydlęcia, aż do płazów i ptactwa niebios, gdyż
żałuję, że je uczyniłem.
Ale Noe znalazł łaskę w oczach Jahwe.
Oto dzieje rodu Noego: Noe był mężem sprawiedliwym, nieskazitelnym wśród
swojego pokolenia. Noe chodził z Bogiem.
I zrodził Noe trzech synów: Sema, Chama i Jafeta.
Ale ziemia była skażona w oczach Boga i pełna nieprawości. I spojrzał Bóg
na ziemię, a oto była skażona, gdyż wszelkie ciało skaziło drogę swoją na ziemi.
Rzekł tedy Bóg do Noego: Położę kres wszelkiemu ciału, bo przez nie ziemia
pełna jest nieprawości; zniszczę je wraz z ziemią.
-5-
Zbuduj sobie arkę z drzewa żywicznego. Zrób komory w arce, i powlecz ją
wewnątrz i zewnątrz smołą. A zrobisz ją tak: Długość arki niech wynosi trzysta
łokci, szerokość jej pięćdziesiąt łokci, a wysokość jej trzydzieści łokci.
Zrobisz w arce okno i zakończysz je na łokieć od góry. Z boku arki umieścisz
drzwi. Uczynisz w niej dolne, wyższe i najwyższe komory. Bo oto Ja sprowadzę
potop na ziemię, aby zniszczyć pod niebem wszelkie ciało, w którym jest dech
życia. Wszystko, co jest na ziemi, zginie. Ale z tobą ustanowię przymierze moje i
wejdziesz do arki ty i synowie twoi, i żona twoja, i żony synów twoich z tobą.
Z wszelkich istot żyjących, z wszelkiego ciała wprowadzisz do arki po parze z
każdego, aby z tobą zostały przy życiu. Niech to będzie samiec i samica. Z
ptactwa według rodzajów jego i z bydła według rodzajów jego, i z wszelkiego
płazu ziemnego według rodzajów jego, po parze z każdego z nich wejdą do
ciebie, aby zostały przy życiu. Ty zaś weź z sobą wszelką żywność, którą się jada,
i zgromadź u siebie, aby była na pokarm dla ciebie i dla nich.
I uczynił Noe wszystko tak, jak mu rozkazał Bóg; tak uczynił.
I rzekł Jahwe do Noego: Wejdź do arki ty i cały dom twój, bo widziałem, że
jesteś sprawiedliwy przede mną w tym pokoleniu. Ze wszystkich zwierząt
czystych weź z sobą po siedem, samca i samicę, a ze zwierząt nieczystych po
parze, samca i samicę. Także z ptactwa niebieskiego po siedem, samca i samicę,
aby zachować przy życiu ich potomstwo na całej ziemi. Gdyż po upływie siedmiu
dni spuszczę na ziemię deszcz, który będzie padał przez czterdzieści dni i
czterdzieści nocy, i zgładzę z powierzchni ziemi wszelkie istoty, które uczyniłem.
I uczynił Noe wszystko tak, jak mu rozkazał Jahwe.
A Noe miał sześćset lat, gdy nastał potop na ziemi. Wszedł więc Noe z synami
swymi i żoną swoją, i żonami synów swoich do arki przed wodami potopu. Ze
zwierząt czystych i ze zwierząt nieczystych, i z ptactwa, i z wszystkiego, co pełza
po ziemi, po dwoje weszło do Noego do arki, samiec i samica, jak Bóg rozkazał
Noemu.
Po siedmiu dniach spadły na ziemię wody potopu. W roku sześćsetnym życia
Noego, w miesiącu drugim, siedemnastego dnia tego miesiąca, w tym właśnie
dniu wytrysnęły źródła wielkiej otchłani i otworzyły się upusty nieba.
I padał deszcz na ziemię przez czterdzieści dni i czterdzieści nocy. W tym właśnie
dniu weszli do arki Noe oraz Sem, Cham i Jafet, synowie Noego, żona Noego i
trzy żony synów jego z nimi, oni i wszelkie zwierzęta według rodzaju swego, i
wszelkie bydło według rodzaju swego, i wszelkie płazy, pełzające po ziemi, według
rodzaju swego, wszelkie ptaki, wszystko, co ma skrzydła. I weszło do Noego, do
-6-
arki, po parze z wszelkiego ciała, w którym było tchnienie życia. A te, co weszły
jako samiec i samica, z wszelkiego ciała weszły, jak mu rozkazał Bóg. I zamknął
Jahwe za nimi drzwi.
A potop trwał na ziemi czterdzieści dni. I wezbrały wody i podniosły arkę, i
płynęła wysoko nad ziemią. A wody przybrały i podniosły się bardzo nad ziemią,
arka zaś unosiła się na powierzchni wód. Wody zaś wzbierały coraz bardziej nad
ziemią, tak że zostały zakryte wszystkie wysokie góry, które były pod niebem. Na
piętnaście łokci wezbrały wody ponad góry, tak że zupełnie zostały zakryte. I
wyginęło wszelkie ciało poruszające się na ziemi: ptactwo, bydło i dzikie
zwierzęta, i wszelkie płazy, pełzające po ziemi, i wszyscy ludzie. Wszystko, co
miało w nozdrzach tchnienie życia, wszystko, co było na suchym lądzie, pomarło.
Tak zgładził Bóg wszystkie istoty, które były na powierzchni ziemi,
począwszy od człowieka aż do bydła, aż do płazów i ptactwa niebios; to wszystko
zostało zgładzone z ziemi. Pozostał tylko Noe i to, co z nim było w arce.
A wody wzbierały nad ziemią sto pięćdziesiąt dni.
Pytanie wprowadzające: Kiedy ostatnio czytałeś historię o potopie? Czy
coś zmieniło się w Twoim życiu, myśleniu lub wierze pod wpływem tej
lektury? Jeżeli tak to co, jeżeli nie to dlaczego?
OBSERWACJA:
1. Przeczytaj Rdz 6-7 i odpowiedz na pytania:





Jakie były przyczyny potopu?
Na czym polegał grzech ludzkości?
Co Biblia mówi nam na temat Noego?
Kto i co zastało uratowane w arce?
Kiedy potop się zaczął i jak długo trwał?
2. Co charakterystycznego można zaobserwować w treści tego
opowiadania?
INTERPRETACJA:
1.
2.
3.
4.
Dlaczego Bóg zdecydował się na tak drastyczny krok?
Jak myślisz, czy Boży cel został osiągnięty? Uzasadni odpowiedź.
O czym świadczy pozostawienie „zarodka” nowych stworzeń?
Jak możemy wyjaśnić różnice w tekście biblijnym?
-7-
ZASTOSOWANIE:
1. Prawda: Bóg nienawidzi grzechu, ale chce uratować człowieka.
2. Co możesz zrobić, aby być XXI wiecznym Noem?
3. Czym w Twoim życiu może być „arka”?
1.3.
Ewangelie – coś więcej niż relacje
Czytamy Łk 18,9-14
OBSERWACJA
1. Co to jest ewangelia jako gatunek literacki?
2. Kto i dla kogo napisał tę ewangelię?
3. Kontekst:
 bliższy: wcześniej Jezus wzywa do czujności (17,20-37) i
wytrwałości (18,1-8) w oczekiwaniu na nadejście Królestwa
Bożego; potem o młodzieńcu, który nie chciał porzucić majątku
dla naśladowania Jezusa (18,18-30);
 dalszy: od rozdz. 14 do 19,27 Jezus pokazuje kto trafia do
Królestwa Bożego;
 główna myśl fragmentu: pyszni zostaną potępieni, a pokorni
usprawiedliwieni;
 cel fragmentu: ukazanie grzeszników jako zdolnych do pokory.
INTERPRETACJA
 Kim byli faryzeusze?
 Kim byli celnicy?
 Dlaczego Jezus przeciwstawił sobie właśnie faryzeusza i celnika?
ZASTOSOWANIE
 Prawda: Bóg w każdym człowieku szuka pokory a nie
pobożności.
 Unikać myślenia o sobie, jako kimś lepszym od innych
i przyznawać się przed Bogiem do swoich grzechów.
-8-
2. PRAWO MOJŻESZOWE W ŻYCIU CHRZEŚCIJANINA
2.1. Zasady czytania i korzystania z Prawa Mojżeszowego
Czy Prawo Mojżeszowe (hebr. hr`oT) obowiązuje chrześcijanina?
Por. Mt 5,17-20 i 2 Tm 3.15-17
Musimy pamiętać i uwzględniać przy naszej lekturze Prawa następujące
zasady:
1) Prawo ST jest prawem przymierza Boga z Izraelem.
 Relacja suzeren-wasal
 Regulowało życie społeczne Izraela
2) Stare Przymierze nie jest naszym przymierzem.
 Nie obowiązują nas żadne przepisy, które nie zostały
potwierdzone w Nowym Testamencie (Dz 15,20.28-29);
 Bóg oczekuje od nas innych przejawów lojalności niż
wypełnianie przepisów Prawa
3) Niektóre wymagania Prawa nie zostały potwierdzone w NT.
 przepisy cywilne
 przepisy kultowe
4) Część Starego Przymierza została odnowiona w Nowym.
 Dekalog
 Pwt 6,4-5; Kpł 19,18 – Mt 22,37-40
5) Całe Prawo, choć nie jest już nakazem, jest dla nas w dalszym ciągu
Słowem Bożym, skierowanym do nas.
 poznanie Bożego charakteru
 poznanie grzechu (Rz 3,20)
 szukanie zasad postepowania chrześcijańskiego
Jeżeli mimo wszystko Prawo Mojżeszowe jest nadal Słowem Bożym
i wolą Bożą, to jednak nie ulega wątpliwości, że jego zastosowanie
w naszym życiu musi wyglądać inaczej niż w starożytnym Izraelu,
ponieważ nie żyjemy ani w społeczeństwie rolniczym, ani w państwie
teokratycznym.
Spróbujemy więc do wybranych fragmentów Prawa zastosować tę samą
procedurę, co w przypadku narracji biblijnych.
-9-
Czytając i studiując Prawo pamiętajmy, aby:








czytać małe fragmenty
korzystać z pomocy biblijnych (słowniki, komentarze)
robić notatki
wyodrębniamy najpierw prawdę, które zawarta jest w tekście
następnie formułujemy zasadę do zastosowania
ustalamy sposób zastosowania zasady
stosujemy zasadę, a nie dosłowny tekst
zawsze porównujemy czytany tekst z NT (paralele)
2.2. Studium wybranych fragmentów










Wj 22,22-24
Wj 23,14-17
Wj 31,13-15
Kpł 1,1-17
Kpł 7,22-27
Kpł 13,1-8
Kpł 19,9-10
Kpł 27,30-34
Lb 5,1-4
Pwt 15,1-8
– zakaz uciskania sierot i wdów
– obowiązek obchodzenia świąt
– przestrzeganie szabatu
– ofiara całopalna
– zakaz spożywania krwi
– trąd
– pozostawianie resztek plonów
– dziesięcina
– usuniecie nieczystych
– rok szabatowy (umorzenie długów)
- 10 -
3. LISTY – CZYTANIE W KONTEKŚCIE
3.1. Ogólna charakterystyka nowotestamentowych listów
Listy w kulturze starożytnych chrześcijan – podobnie jak w naszej –
służyły po prostu do wzajemnej komunikacji. Umożliwiały kontakt,
przekazywanie in formacji, wymianę myśli, przekazywanie nauki
chrześcijańskiej a przede wszystkim… korektę postępowania i życia
chrześcijańskiego.
Ten ostatni cel jest o tyle istotny, że zdecydowana większość listów
właśnie temu służy. Apostołowie – choć nie tylko – czując się
odpowiedzialnymi za młode wspólnoty chrześcijańskie, poprzez
listy pragnęli mieć wpływ na to, jak te wspólnoty funkcjonują jako
zbiorowości i na to jak żyją ich poszczególni członkowie.
Nawet jeżeli listy zawierają obszerne nauczanie, to jest ono
zazwyczaj tylko wstępem lub uzasadnieniem dla wskazówek, co do
praktycznego życia. Najczęściej chodzi o relacje między samymi
chrześcijanami. To ważne, aby nauczyć się to dostrzegać, ponieważ
zazwyczaj dobrze pamiętamy wersety o treści np. chrystologicznej
lub dotyczące Ducha Św., ale praktycznych konsekwencji tego
nauczania już nie dostrzegamy lub o nich nie pamiętamy.
Być może spowodowane jest to niedocenianiem kontekstu w jakim
występują dane wersety, a w przypadku listów nawet mocniej niż w
innych gatunkach, to kontekst decyduje o znaczeniu tego o czym
czytamy.
3.2. Znaczenie kontekstu
Listy rozpoczynają się od przedstawienia się autora (np. „Paweł, apostoł
Chrystusa Jezusa”), następnie wymieniani są adresaci („zborowi
Bożemu w Koryncie”), po czym następują pozdrowienia („łaska wam i
pokój od Boga, Ojca naszego…”). Często wzmiankowana jest modlitwa
lub dziękczynienie autora za adresatów („dziękuję Bogu zawsze za
was…”).
Po tym wstępie następuje główna treść listu, w przypadku apostoła Pawła
odnosząca się zazwyczaj do wieści, które otrzymał od danego zboru lub
o danym zborze i tym, co niewłaściwego się w nim działo. Niestety,
- 11 -
najczęstszy powód napisania nowotestamentowych listów, to były
problemy w zborach…
Autorzy omawiają dany problem, ustosunkowując się do niego („nie
pochwalam tego, co się u was dzieje”), a następnie podają co powinno
zmienić się w dane kwestii. Jako uzasadnienie swoich zarządzeń lub rad
podają właśnie argumenty wynikające z Osoby, charakteru i dzieła
Chrystusa; dlatego nauczają o Duchu Św., życiu rodzinnym, czy sądzie
ostatecznym.
Jakie ma to znaczenie dla nas? Nie możemy zatrzymać się na
treściach teologicznych, bo nie one są celem; celem jest przemiana
życia wspólnoty i pojedynczego chrześcijanina.
3.3. Studium wybranych fragmentów
Czytamy Flp 2,5-11
OBSERWACJA
1. Kontekst:
 bliższy 2,1-4 i 2,12-18
 dalszy 1,27-30 i 2,19–3,21
2. Schemat rozwoju myśli Flp 2,6-11: od chwały, poprzez uniżenie do
wywyższenia.
INTERPRETACJA
3. W jaki sposób Paweł przedstawia życie ziemskie Chrystusa?
4. Dlaczego apostoł pisze o tym właśnie w tym miejscu?
ZASTOSOWANIE
5. Co powinienem zmienić w swojej postawie, aby mieć „usposobienie,
jakie było w Chrystusie”?
Czytamy Rz 14,17
OBSERWACJA
1. Kontekst:
 bliższy: 14,1-16 i 14,18-23
 dalszy: Rz 12-13 i 15,1-21
- 12 -
2. Jak jest główna myśl rozdz. 14?
3. Jaki jest cel nauczania Pawła w rozdz. 12-15?
INTERPRETACJA
4. Dlaczego apostoł jako antytezy Królestwa Bożego używa określenia
„pokarm i napój”?
5. Co to znaczy „sprawiedliwość i pokój i radość w Duchu Świętym”?
Por. (dikaiosu,nh qeou/)? por. Gen 38:26; Ezdr 9:15; Nehem 9:8;
1Jan 1:9
ZASTOSOWANIE
6. Jakie sprawy dla nas są jak „pokarm i napój”, które nie powinny być
przyczynami konfliktów między chrześcijanami?
Czytamy 1 Kor 4,6
OBSERWACJA
1. Kontekst:
 bliższy: rozdz. 4
 dalszy: rozdz. 1-3 i 5-6, 8, 11-14
2. Jak jest główna myśl całej pierwszej części tego listu?
3. Jaki jest cel rozdz. 4?
INTERPRETACJA
4. Co było głównym problemem zboru korynckiego?
5. Co oznacza zwrot „to, co zostało napisane” (grec. a[ ge,graptai)?
6. Dlaczego właśnie Paweł i Apollos podani są jako przykłady do
naśladowania?
ZASTOSOWANIE
7. Czy powołujesz się na to, co zostało zapisane w Biblii w sporach
z innymi? Co to są za sytuacje?
8. Jak dbać o właściwe proporcje między tym, co Słowo koryguje w nas
samych, a tym, kiedy Słowa używamy do korekty innych?
- 13 -
4. PROROCKIE WYROCZNIE I APOKALIPTYCZNE WIZJE
Pytanie wprowadzające: Co myślimy, gdy słyszymy słowo wizja.
Czytamy Am 7,1-9 i 8,1-2
OBSERWACJA:
1. Wyznacz granice poszczególnych wypowiedzi /wizji/.
* 7,1-3;
* 7,4-6;
* 7,7-9;
* 8,1-2
2. Jakie podobne lub identyczne elementy mają te wypowiedzi?
 „takie widzenie dał mi oglądać Wszechmogący Pan”
 czynność Boga w wizji 1,2 i 3;
 modlitwa proroka o przebaczenie w wizji 1 i 2;
 „i żałował tego Pan…” w wizji 1 i 2;
 „co widzisz Amosie?” w wizjach 3 i 4
 „dojrzał” i „już mu nie przepuszczę” w 3 i 4
3. Co zapowiadają te wizje i jakimi obrazami się posługują?
 kataklizmy i klęski;
 szarańcza, ogień, pion ołowiany/roztopiony ołów; kosz dojrzałych
owoców
4. Jaka jest reakcja proroka i jak jest odpowiedź Boga?
 prorok wstawia się za swoim ludem, staje w wyłomie;
 Bóg dwukrotnie przebacza, potem odmawia przebaczenia
INTERPRETACJA:
5. Co oznaczały poszczególne wizje i jaka była ich symbolika?
 szarańcza = głód;
 ogień = wojna;
 hebr. En`a& tm^oj – pion ołowiany lub En`a& tM^j* – roztopiony ołów1 =
zniszczenie; wojna;
 kosz dojrzałych owoców = nieuniknioność kary
Tak E. Zawiszewski, Księga Amosa. Wstęp – przekład – komentarz, [w:] Prorocy mniejsi, PŚST, Poznań 1968,
s. 237-238.
1
- 14 -
6. Na czym polegały wizje, które oglądał Amos: były to doświadczenia
nadnaturalne (uniesienia = ekstaza), czy też oglądanie dosłowne?
7. Dlaczego Bóg w przekazywaniu swojego poselstwa posługuje się
obrazami?
8. Czym należy tłumaczyć postawę proroka i odpowiedź Boga w przypadku
dwu pierwszych wizji?
9. Dlaczego trzecia i czwarta wizja ma charakter nieodwołalny? Czy to
znaczy, że ratunek już nie był możliwy?
ZASTOSOWANIE:
10.Podaj przykłady symboli, które dzisiaj mogą obnażać grzech i zapowiadać
sąd.
Pamiętajmy! Bóg zawsze posługiwał się językiem zrozumiałym dla
słuchaczy, bez względu na to, czy był to psalm, proroctwo, czy wizja.
- 15 -