ZZL-Sztuka efektywnego komunikowania się x
Transkrypt
ZZL-Sztuka efektywnego komunikowania się x
SZTUKA EFEKTYWNEGO KOMUNIKOWANIA SIĘ. MRUGNIĘCIE, UŚMIECH I SKINIENIE GŁOWĄ – MOWA CIAŁA. Komunikacja Mowa Cia?a S?owa Ton G?osu Podstawowe aspekty języka ciała są następujące: kontakt wzrokowy mimika postawa i ruchy ciała gestykulacja dotyk dystans fizyczny Pamiętaj! Język ciała moŜe wprowadzić w błąd i spowodować negatywne wraŜenie, gdy jest przesadny lub teŜ nadmiernie powściągliwy. ChociaŜ język ciała sam w sobie nie jest odrębną dziedziną nauki, istnieją jednak pewne ogólne reguły, które moŜna stosować. PoniŜej prezentuję interpretację niektórych sygnałów języka ciała. Otwartość i szczerość rozluźniona twarz, lekko uniesione brwi przyjemny wzrok i uśmiech otwarte dłonie, pokazujące ich wewnętrzną stronę rozpięta marynarka przedramiona wyciągnięte ku rozmówcy Zamknięcie w sobie, obawa, niepewność podawanie “zwiędłej” dłoni ręce splecione z przodu lub z tyłu załoŜone nogi w bezruchu zaciśnięte usta, zmarszczone brwi pokasływanie, chrząkanie ocieranie i pociąganie ucha, szyi, brody dotykanie oparcia krzesła przed jego zajęciem pewność siebie i chęć dominacji podawanie dłoni grzbietem do góry postawa wyprostowana, na rozstawionych nogach, głowa uniesiona, pierś do przodu ręce splecione za głową, tułów odchylony, patrzenie lekko z góry DuŜe napięcie, stres skubanie ubrania czochranie włosów napięcie widoczne we wzroku krótki oddech, urywane zdania gaszenie niedopalonego papierosa w popielniczce przekładanie przedmiotów na biurku Rozluźnienie i zadowolenie rozszerzone źrenice uśmiech potrząsanie głową często pochyloną w bok Podejrzliwość, dezaprobata spoglądanie zza okularów szczególnie przeczące ruchy głowy opuszczanie wzroku strzepywanie palcami po ubraniu krzywienie ust i przeczący ruch głowy odwracanie się od rozmówcy Mobilizacja i gotowość przesuwanie się na skraj siedzenia dłonie wyciągnięte i oparte o biurko wstawanie i branie się pod boki intensywne bębnienie o blat Znudzenie podpieranie ręką głowy machinalne rysowanie ze wzrokiem utkwionym w dal bawienie się przyborami do pisania, palcami miarowe postukiwanie palcami, ręką kierowanie tułowia w kierunku wyjścia UWAśAJ, JAK MÓWISZ!!! Sposób Mówienia Ton g?osu, intonacja, barwa, S?owa Bailey K., Leland K.: “Obsługa klienta”, Wyd. RM, Warszawa 1999 TYPY PYTAŃ: Zaczynają się od: Pytania otwarte Co? Kto? Jak? Gdzie? Kiedy? Dlaczego? Który? Czy Pan/i...? Czy jest Pan/i...? Pytania zamknięte Czy ma Pan/i...? Czy to jest...? Sytuacje dla zamkniętych pytań: 1. Kiedy jako profesjonaliści musicie uświadomić pewne dane laikowi. 2. Jeśli macie do czynienia z gadułą. Jednak stosuje się to takŜe w przypadkach przeciwnych... 3. Kiedy macie do czynienia z osobą nierozmowną i musicie uzyskać od niej pewne informacje. 4. Jeśli jakiś problem chcecie w sposób logiczny przemyśleć(sami, czy teŜ w rozmowie z Klientem). Na pierwszym etapie ćwiczeń umacniamy ogólnie naszą umiejętność stawiania pytań. Temu zadaniu słuŜą zabawy w zagadki, które w miarę trwania kursu powoli stają się coraz trudniejsze. Tak teŜ kaŜdy uczestnik moŜe poprawić swoją zdolność zadawania pytań – obojętnie, z jakiej pozycji wyjściowej startował. Jako nadrzędna reguła na etapie I obowiązywało: W WĄTPLIWYCH PRZYPADKACH LEPIEJ W OGÓLE NIC NIE MÓWIĆ, LEPIEJ O COŚ ZAPYTAĆ. Kiedy jednak podstawowa umiejętność myślenia w kategoriach pytań jest juŜ wytrenowana, moŜna przejść do bardziej skomplikowanych zadań wymagających złoŜonego postępowania. N a przykład przechodzenia z szerszych kategorii do węŜszych, kiedy musimy wyjaśnić laikowi pewne szczegółowe dane. Albo kiedy stawiając odpowiednie pytania, dowiadujemy się od gaduły tego, czego chcieliśmy się dowiedzieć. Motto: KTO PYTA – PROWADZI. ZAWSZE! Mówiliśmy takŜe o prowadzeniu rozmowy. Pytający prowadzi nie tylko dlatego, bo przejmuje inicjatywę, ale teŜ dlatego, Ŝe za pomocą słów budzi w rozmówcy pewne wyobraŜenia. A wyobraŜenie to coś, co stawiamy sobie przed oczyma duszy, aby zastanowić się nad tym. I na odwrót: jeŜeli czegoś nie pojmujemy, mówimy, Ŝe nie moŜemy sobie tego wyobrazić. Zatem zadając pytania określamy obrazy, które kierują procesem myślenia Klienta. TECHNIKA WALIZECZKI Z ARGUMENTAMI. 1. Sporządzenie inwentarza(otwarte pytania). 2. Zasada sprzęŜenia zwrotnego(jeszcze raz przypomnienie najwaŜniejszych punktów). 3. Decyzja. Jeśli TAK – oferta(fachowa argumentacja). Jeśli NIE – albo zaproponowanie innej oferty, albo zaakceptowanie powstałej sytuacji jako minusowej. Obowiązuje więc zasada, by nie opróŜniać wcześnie swojej walizeczki z argumentami. Aby zdobyć punkty u Klienta, bez względu na to, czy mówisz tak, czy nie, wystarczy zadać sobie pytanie: ”CZEGO TEN KLIENT POTRZEBUJE I W JAKI SPOSÓB, NAJLEPIEJ JAK TYLKO UMIEM, MOGĘ MU TO DOSTARCZYĆ”. Sześć niezwykle istotnych potrzeb Klienta, o których nie moŜna zapomnieć: przyjazne nastawienie empatyczne podejście sprawiedliwość umoŜliwienie Klientowi kontrolowania sytuacji opcje i alternatywy dostęp do informacji PYTANIA I ZASTRZEśENIA KLIENTA-JAK SOBIE Z NIMI RADZIĆ? ZASTRZEśENIA SĄ NASZYMI PRZYJACIÓŁMI!!! SĄ WYZWANIEM: POKAś, CO POTRAFISZ!!! PROCEDURA: 1. ZAAKCEPTUJ OBIEKCJE KLIENTA. 2. ZAAKCEPTUJ UCZUCIA KLIENTA. 3. SPARAFRAZUJ ZASTRZEZENIA KLIENTA. 4. ROZWIEJ ZASTRZEśENIA KLIENTA. 5. UPEWNIJ SIĘ, CZY ROZWIAŁEŚ WSZYSTKIE WĄTPLIWOŚCI KLIENTA. 6. PODZIĘKUJ ZA PORUSZENIE TEJ SPRAWY. 7. SPYTAJ, CZY JESZCZE MOśESZ COŚ WYJAŚNIĆ. 10 DOBRYCH RAD. Zawsze to, co mówisz do Klienta, decyduje o tym, czy kontakt z Klientem zostaje nawiązany, czy nie. PoniŜej wymieniam 10 zwrotów, których stosowania naleŜy unikać, poniewaŜ wyprowadzają one Klienta z równowagi. Podaję takŜe sugerowane alternatywne zwroty, słuŜące przekazywaniu informacji w bardziej uprzejmy sposób. 1. Nie wiem. - Dowiem się. 2. Nie. - Mogę zrobić to, to, i to . . . 3. To nie naleŜy do moich obowiązków. - Oto osoba, która moŜe Panu pomóc. 4. Ma Pan rację, to jest śmierdząca sprawa. - Rozumiem Pana frustrację. 5. To nie moja wina. - Zobaczymy, co w tej sprawie moŜna zrobić. 6. Musi Pan porozmawiać z moim przełoŜonym. - Mogę Panu pomóc. 7. Na kiedy jest to Panu potrzebne? - Zrobię, co w mojej mocy. 8. Proszę się uspokoić. - Przykro mi bardzo. 9. Jestem teraz zajęty- Zaraz do Pana podejdę. 10. Proszę do mnie zadzwonić później. - Oddzwonię do Pana później. TWOJE NAWYKI ZWIĄZANE ZE SŁUCHANIEM - KWESTIONARIUSZ. Zapoznaj się z podanymi poniŜej stwierdzeniami i jeśli ocenisz, Ŝe w twoim przypadku są one prawdziwe, to wpisz znak „X” w kwadraciku oznaczającym TAK, a jeśli nie, to w kwadraciku oznaczającym NIE. Bądź wobec siebie szczery. TAK 1. Jestem zainteresowany wszystkim, co mówią ludzie, i nie mam zwyczaju wyłączania się. 2. Słucham uwaŜnie głównych myśli i argumentów mówcy. 3. Nie pozwalam się ponieść emocjom w trakcie rozmowy. 4. Gdy mi na tym zaleŜy, potrafię uwaŜnie słuchać nawet przy duŜym hałasie. 5. Potrafię się koncentrować i podczas rozmowy utrzymywać koncentrację na dobrym poziomie. 6. Pozwalam mówcy dokończyć jego myśl, zanim wyciągnę z niej wnioski. 7. Słuchając innej osoby reaguję uśmiechem i potakiwaniem głową. 8. Jestem świadom moich uprzedzeń i nie kieruję się nimi w trakcie słuchania. 9. Nie jest moim zwyczajem przerywanie wypowiedzi mówcy. 10. Staram się utrzymać kontakt wzrokowy z mówcą podczas rozmowy. 11. Często parafrazuję (wyraŜam swoimi słowami i podsumowuję to, co powiedział mówca), aby upewnić się, czy dobrze zrozumiałem. 12. Potrafię „wsłuchiwać się” w stan emocjonalny mówcy. NIE 13. Słuchając innej osoby, zadaję pytania w celu wyjaśnienia niejasnych dla mnie kwestii. 14. Z reguły nie przerywam innym i nie kończę za nich wypowiadanych przez nich zdań. 15. W czasie słuchania przez telefon zdarza mi się zanotować usłyszane informacje. 16. Mam zwyczaj oceniania treści wypowiadanych przez mówcę niezaleŜnie od tego, kim on jest. 17. Zastanawiam się czasami nad tym, co robić, aby lepiej słuchać. 18. Gdy przyłapuję się na słabym słuchaniu, to natychmiast mobilizuję siebie, aby słuchać lepiej. 19. Lubię słuchać świergotu ptaków i innych odgłosów natury. 20. Wolę słuchać niŜ mówić. Interpretacja uzyskanego przez ciebie wyniku: 1 – 5 odpowiedzi NIE Jesteś świetnym słuchaczem. 6 – 10 odpowiedzi NIE Jesteś dobrym słuchaczem i masz zadatki na to, aby być jeszcze lepszym. 11 – 15 odpowiedzi NIE Zdarza ci się być dobrym słuchaczem, ale Ŝeby nim być naprawdę, musisz nad tym popracować. 16 – 20 odpowiedzi NIE Niesłuchanie jest twoim złym zwyczajem. Aby się go pozbyć, częściej staraj się mieć zamknięte usta i otwarte uszy. RODZAJE REAKCJI CHARAKTERYSTYCZNYCH DLA SŁUCHANIA REFLEKSYJNEGO: WYJAŚNIANIE: Prośba o wyjaśnienie pewnych niejasności lub sprecyzowanie elementów wypowiedzi; pozwala mówcy wyraŜać się jaśniej, a przez to zrozumiałej dla słuchającego. Przykłady reakcji wyjaśniających: „Czy mógłbyś to powtórzyć?” „Co masz na myśli?” „Nie rozumiem o co ci chodzi.” „Czy mógłbyś to sprecyzować?” „Wybacz, ale tego nie rozumiem.” „Czy chcesz, Ŝebym ci w tym pomógł?” „Czy wolałbyś zrobić to sam?” „Na czym polega twój problem?” „Czy to wszystko, co miałeś mi do powiedzenia?” PARAFRAZOWANIE: Reakcja słuchacza określona terminem „parafrazowanie” polega na wyraŜeniu tego, co usłyszał, innymi, własnymi słowami. Parafrazować powinieneś wtedy, gdy uwaŜasz, Ŝe właściwie zrozumiałeś to, co usłyszałeś, ale chcesz się co do tego upewnić. Przykłady sformułowań rozpoczynających parafrazę słów mówcy: „Chcesz powiedzieć, Ŝe...” „O ile dobrze rozumiem, to...” „Popraw mnie, jeśli się mylę, ale...” „Innymi słowy, uwaŜasz, Ŝe...” „Czy mam rację, Ŝe twoim zdaniem...?” „UwaŜasz, Ŝe...?” ODZWIERCIEDLANIE EMOCJI I UCZUĆ: Przy tym rodzaju słuchania słuchacz skupia się na uczuciach i emocjonalnych reakcjach mówcy, a nie na treści wypowiedzi. Zwroty słuŜące charakterystyce stanu emocjonalnego mówcy: „Czujesz się (odpowiedzialny, winny, usatysfakcjonowany)...” „Jeśli się nie mylę, to jesteś...” „Jesteś (zły, zmartwiony, smutny, wściekły, szczęśliwy)...” „Wyczuwam, Ŝe jesteś nie w sosie”. „Być moŜe czujesz się trochę...” „Jesteś taki roztrzęsiony”. „Wielu ludzi to dziwi”. „To moŜe niepokoić”. „Niektórzy czują się zawiedzeni”. PODSUMOWYWANIE: Podsumowywanie czynione przez słuchacza słuŜy rekapitulacji głównych myśli, przekonań i emocji wyraŜanych przez mówcę. Przykłady zwrotów podsumowujących dotychczasową wypowiedź: „Wszystko, co do tej pory powiedziałeś...” „Jeśli dobrze rozumiem, to...” „śeby mieć jasny obraz tego, co do tej pory powiedziałeś, to...” „Popraw mnie jeśli się mylę, ale z tego co powiedziałeś, to...” „A teraz podsumujmy...” „Podsumowując wszystko, co do tej pory powiedziałeś...”