Wi¹zowna rekultywacja - opis

Transkrypt

Przedsiębiorstwo Inżynieryjno-Usługowe "INŻYNIERIA PRO EKO" Spółka z o.o.
SPIS TREŚCI
1.
PODSTAWA, PRZEDMIOT I ZAKRES OPRACOWANIA.................................................................. 1
2.
MATERIAŁY WYJŚCIOWE DO OPRACOWANIA ............................................................................. 1
3.
OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA SKŁADOWISKA ODPADÓW..................................................... 2
3.1.
3.2.
3.3.
4.
TYP SKŁADOWISKA ............................................................................................................................... 3
BUDOWA GEOLOGICZNA I HYDROGEOLOGICZNA ................................................................................... 4
ZAGOSPODAROWANIE TERENU .............................................................................................................. 6
UKSZTAŁTOWANIE TERENU ............................................................................................................... 8
4.1.
4.2.
STAN OBECNY ....................................................................................................................................... 8
KIERUNEK I SPOSÓB REKULTYWACJI ................................................................................................... 10
5.
ODWODNIENIE NASYPU ZREKULTYWOWANEGO SKŁADOWISKA...................................... 14
6.
ODGAZOWANIE SKŁADOWISKA ...................................................................................................... 16
6.1.
6.2.
6.3.
6.4.
6.5.
7.
UWAGI OGÓLNE .................................................................................................................................. 16
ODGAZOWANIE ZŁOŻA ODPADÓW ....................................................................................................... 18
DRENAŻ ODGAZOWUJĄCY ................................................................................................................... 18
WYRZUTNIA GAZU SKŁADOWISKOWEGO............................................................................................. 19
ZESTAWIENIE PODSTAWOWYCH MATERIAŁÓW ................................................................................... 19
ZASADY PROWADZENIA MONITORINGU ŚRODOWISKA ......................................................... 20
7.1.
BADANIA JAKOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH I PODZIEMNYCH .......................................................... 21
PROJEKT BUDOWLANY SKŁADOWISKA ODPADÓW W KĄCKU, GMINA WIĄZOWNA
1.
PODSTAWA, PRZEDMIOT I ZAKRES OPRACOWANIA
Opracowanie niniejsze zostało wykonane w Przedsiębiorstwie Inżynieryjno-Usługowym
„INŻYNIERIA PRO EKO” na podstawie Umowy nr CRU 27/03 (nasz numer 4/03) z dnia
18.03.2003 r. oraz Aneksu nr 1 z dnia 18 marca 2003 r. podpisanych z Urzędem Gminy Wiązowna.
Przedmiotem opracowania jest analiza sposobu uporządkowania terenu działki o numerze
ewidencyjnym 696/2 zajmowanej przez składowisko odpadów dla Wiązownej w Kącku
z porównawczym oszacowaniem kosztów oraz projekt budowlany rekultywacji składowiska
odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, deponowanych na terenie tej działki, zlokalizowanej w Kącku, Gmina Wiązowna.
Przedmiotem niniejszej części opracowania jest projekt budowlany rekultywacji składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, deponowanych na terenie części
działki 696/2, zlokalizowanej w Kącku, gmina Wiązowna.
Zakres niniejszego opracowania obejmuje:
2.
wskazanie i omówienie kierunku oraz sposobu rekultywacji składowiska,
projekt robót ziemnych związanych z docelowym ukształtowaniem korpusu
składowiska,
projekt pokrywy rekultywacyjnej (z warstwą uszczelniającą) składowiska,
projekt odgazowania składowiska,
projekt odwodnienia korpusu składowiska.
MATERIAŁY WYJŚCIOWE DO OPRACOWANIA
Projekt budowlany rekultywacji składowiska opracowano na podstawie następujących materiałów:
wypis z rejestru gruntów, stwierdzający, że działki 449/1, 449/2 i 696/1 położone
w miejscowości Kąck są własnością Gminy Wiązowna,
wypis z tekstu miejscowego planu ogólnego przestrzennego zagospodarowania
Gminy Wiązowna, zatwierdzonego uchwałą nr 25/V/94 Rady Gminy z dnia
26.05.1994 r. (Dz. Urz. Woj. Stoł. Warszawskiego nr 22, poz. 194 z późniejszymi
zmianami) wraz z wyrysem z planu, obejmującym lokalizację składowiska,
„Program budowy wysypiska odpadów dla Gminy Wiązowna wraz z oceną przydatności przewidywanej lokalizacji” opracowany w roku 1993 przez Przedsiębiorstwo Inżynieryjno-Usługowe „INŻYNIERIA PRO EKO” Spółka z o.o. w Warszawie,
„Techniczne badania podłoża gruntowego pod projektowany I etap budowy wysypiska śmieci dla Gminy Wiązowna w Kącku” opracowane w roku 1993 przez
mgr Jolantę Falkowską,
PROJEKT BUDOWLANY REKULTYWACJI SKŁADOWISKA ODPADÓW W KĄCKU, GMINA WIĄZOWNA
1
3.
protokół oględzin przeprowadzonych przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie w dniu 08.10.2002 r. na terenie dzikiego składowiska odpadów we wsi Kąck Gmina Wiązowna,
protokół z kontroli przeprowadzonych przez Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w Warszawie w dniach 08 i 18 października 2002 r.
w Urzędzie Gminy Wiązowna dotyczącej składowiska odpadów komunalnych
w Kącku,
zarządzenia pokontrolne Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony
Środowiska w Warszawie z dnia 16.12.2002 r. dotyczące składowiska odpadów
w Kącku, Gmina Wiązowna,
protokół z dnia 26.03.2003 r. z wykonania wykopów o głębokości 2,00 m w sześciu
punktach na terenie działki nr 696/2 dla określenia obszaru zalegania odpadów,
„Analiza sposobu uporządkowania terenu działki nr ewid. 696/2 zajmowanego
przez składowisko odpadów komunalnych w Kącku Gmina Wiązowna z porównawczym oszacowaniem kosztów” sporządzona przez Przedsiębiorstwo Inżynieryjno-Usługowe „INŻYNIERIA PRO EKO” Spółka z o.o. w Warszawie w marcu
2003 r.,
pismo Urzędu Gminy Wiązowna z dnia 28.04.2003 r. znak R.Oś.R i P.G.7064-6/03
informujące, że na sesji Rady Gminy Wiązowna w dniu 24.04.2003 r. podjęto decyzję o wyborze III wariantu rekultywacji starego składowiska, zakładającego częściowe wydobycie odpadów złożonych w południowym obszarze ich składowania,
przemieszczenie ich w kierunku północnym i uformowanie nasypu w formie pryzmatoidu wzdłuż linii wysokiego napięcia,
decyzja nr 100/03 z dnia 12.05.2003 r. znak R.Oś.R. i P.G. 7635-41/02 postanawiająca zezwolić Zakładowi Usług Komunalnych w Wiązownej na usunięcie 13 sztuk
drzew z terenu działki ewid. nr 696/02 położonej w obrębie wsi Kąck, Gmina Wiązowna,
podkład sytuacyjno-wysokościowy terenu składowiska odpadów w Kącku, Gmina
Wiązowna w skali 1: 1 000.
OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA SKŁADOWISKA ODPADÓW
Składowisko usytuowane jest na gruntach wsi Kąck, w odległości około 3,0 km od Wiązownej.
Składowisko zlokalizowano na terenie części działki o numerze ewidencyjnym 696/2, stanowiącym według wypisu z rejestru gruntów własność Gminy Wiązowna. Działka ta zajmuje
powierzchnię 12,12 ha.
Według wypisu z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy Wiązowna,
zatwierdzonego uchwałą nr 25/V/94 z dnia 26.05.1994 r. i ogłoszonego w Dzienniku Urzędowym Województwa Stołecznego Warszawskiego nr.22, poz. 193 z dnia 30.11.1994 r
z późniejszymi zmianami, pod usługi komunalne został przeznaczony w planie znacznie
większy obszar, obejmujący działki:
449/1 oznaczoną symbolem 7.A.2.RP+RL(NU/NO) – teren rolny i leśny czasowo
bez prawa zabudowy, preferowane planem docelowe przeznaczenie terenu – lokalne wysypisko śmieci (ew. adaptacja) i lokalna oczyszczalnie ścieków,
2
449/2 oznaczoną symbolem 7.A.2.RP+RL(NU/NO) – teren rolny i leśny czasowo
bez prawa zabudowy, preferowane planem docelowe przeznaczenie terenu – lokalne wysypisko śmieci (ew. adaptacja) i lokalna oczyszczalnia ścieków – częściowo
działka znajduje się w strefie uciążliwości od istniejącej linii elektroenergetycznej
wysokiego napięcia 400 kV,
696/2 częściowo oznaczonej symbolem 7.A.2.RP+RL(NU/NO) – teren rolny i leśny
czasowo bez prawa zabudowy, preferowane planem docelowe przeznaczenie terenu
– lokalne wysypisko śmieci (ew. adaptacja) i lokalna oczyszczalnia ścieków, częściowo 7.A.1.RP+RL(MNL0,3) – teren rolny i leśny czasowo bez prawa zabudowy
preferowane planem docelowe przeznaczenie terenu- teren zabudowy mieszkaniowej niskiej jednorodzinnej z zachowaniem leśnego charakteru terenu, częściowo
przez teren działki przechodzi istniejąca linia elektroenergetyczna wysokiego napięcia 400 kV wraz ze strefą uciążliwości.
W zapisie planu ujęto uwagę, że w/w działki położone są w granicach Warszawskiego Obszaru Krajobrazu Chronionego.
Łączna powierzchnia terenu możliwego do wykorzystania przez składowisko wynosi
13,24 ha.
W praktyce pod potrzeby składowiska wykorzystano jedynie część działki 696/2 o powierzchni około 7 180 m2.
3.1.
Typ składowiska
Składowisko odpadów w Kącku było przeznaczone dla potrzeb Gminy Wiązowna i było eksploatowane bez pozwolenia na użytkowanie („na dziko”) od roku 1987. Podjęcie eksploatacji
składowiska nie było poprzedzone wykonaniem projektu budowlanego, a opracowany w roku
1993 przez Przedsiębiorstwo Inżynieryjno-Usługowe „INŻYNIERIA PRO EKO” Spółka
z o.o. „Program budowy wysypiska odpadów dla Gminy Wiązowna wraz z oceną przydatności przewidywanej lokalizacji” nigdy nie został zrealizowany. W wyniku przeprowadzonej
w roku 2002 kontroli Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska eksploatacja składowiska została przerwana, odpady zostały zniwelowane i przykryte warstwą
ziemi, a w zaleceniach pokontrolnych MWIOŚ polecił opracowanie projektu rekultywacji,
jego zatwierdzenie w Starostwie Powiatowym i wykonanie rekultywacji w oparciu o zatwierdzony projekt.
Na omawianym terenie nie wykonano obiektów kubaturowych oraz nie wykonano wymaganej przepisami infrastruktury komunalnej (odwodnienie, ogrodzenie, drogi dojazdowe i wewnętrzne, itp.).
Odpady składowane były w sposób nieuporządkowany, na „dziko”, w dołach o maksymalnej
głębokości 1,5 m ppt, a następnie zniwelowane i przykryte warstwą ziemi. W chwili obecnej,
po przykryciu warstwą ziemi i naruszeniu jej zewnętrznej struktury, trudno jest jednoznacznie
określić obszar, na którym składowane były odpady.
3
Na podstawie wywiadów przeprowadzonych z pracownikami Urzędu Gminy oraz Zakładu
Usług Komunalnych w Wiązownej stwierdza się, że na składowisku deponowane były odpady pochodzące wyłącznie z terenu Gminy Wiązowna i były to odpady inne niż niebezpieczne
i obojętne oraz w znikomym stopniu odpady obojętne.
W oparciu o powyższe stwierdza się, że składowisko odpadów w Kącku funkcjonowało
bez pozwolenia na użytkowanie, jako składowisko „dzikie”, a zgodnie z ustawą o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 roku (Dz.U. nr 62, poz. 628), zakwalifikowano je jako
składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne.
3.2.
Budowa geologiczna i hydrogeologiczna
W grudniu 1993 roku wykonane zostały techniczne badania podłoża gruntowego składowiska
odpadów w Kącku. Badania zostały wykonane na zlecenie Urzędu Gminy w Wiązownej
przez mgr Jolantę Falkowską.
W ich wyniku stwierdzono, że geomorfologicznie teren składowiska stanowi obszar Kotliny
Warszawskiej, na granicy tarasu otwockiego i poziomu radzymińskiego, w pradolinie Wisły.
Powierzchnia działki składowiska wykazuje niewielkie nachylenie w kierunku zachodnim
w kierunku rowu melioracyjnego o głębokości 0,7 ÷1,0 m, który w okresie prowadzenia badań terenowych był suchy. Rów ten w kierunku północnym łączy się z siecią rowów odprowadzających okresowo wody do rzeki Mieni, przepływającej w odległości około 1,0 km
od lokalizacji składowiska. Deniwelacje terenu nie przekraczają 1,0 m.
Budowa geologiczna w obrębie składowiska jest jednolita. Pod warstwą gleby zalegają piaski, przeważnie drobno- i średnioziarniste, podścielone piaskami pylastymi. Na podstawie
badań makroskopowych odwierconych próbek można sądzić, że są to warstwowe utwory
fluwioglacjalne, zalegające do głębokości 1,4÷3,0 m ppt.
Serię utworów sypkich podściela ciągły pokład piaszczystych glin zwałowych, których spągu
w żadnym otworze badawczym nie osiągnięto, a w otworze nr 10, znajdującym się w centralnej części składowiska, usytuowanym w punkcie kulminacji morfologicznej, stropu gliny
nie nawiercono do głębokości 3,0 m ppt.
Na podstawie profili geologicznych wierceń studziennych w Duchnowie i Wiązownej można
sądzić, że warstwa nieprzepuszczalna zalega do głębokości 8,0÷10,0 m ppt lub nawet głębiej
– do 16,0÷21,0 m ppt, zabezpieczając użytkowy poziom piasków wodonośnych przed infiltracją zanieczyszczeń z powierzchni terenu.
W dalszej części dokumentacji stwierdza się, że z części terenu działki wybrano „na dziko”
fragmenty serii piaszczystej, tworząc wyrobisko o średniej głębokości 1,0 m. Wyrobisko to
zostało wypełnione odpadami. W dalszym prowadzeniu eksploatacji postępowano podobnie,
tworząc wykopy o średniej głębokości około 1,0 m ppt i wypełniając je odpadami. Obecnie
całość została przysypana miejscowym piaskiem. Podkreślenia wymaga fakt, że w wyniku
badań oraz w wyniku przeprowadzonych rozmów stwierdzono, że wyrobiska pod późniejsze
składowanie odpadów wykonywano do poziomu wód gruntowych, nigdy go nie przekraczając.
4
W wyniku badań w otworach wzdłuż północnej granicy składowiska (wzdłuż granicy obszaru
ograniczonego użytkowania linii 400 kV) na głębokości 0,7÷1,2 m ppt stwierdzono występowanie brunatno-czarnego zabarwienia piasku oraz zapach substancji ropopochodnych i zapach gnilny, a nawet (w otworze w centralnej części składowiska) zapach biogazu.
Warunki wodne. We wszystkich otworach badawczych stwierdzono występowanie swobodnego zwierciadła wody gruntowej, występującego na głębokości 0,8÷1,4 m ppt, to jest
na rzędnych 109,22÷109,25 m npm. Pomiarów poziomu wody dokonywano w czasie wykonywania wierceń, i określono ich stan jako średni. Według informacji uzyskanych w Urzędzie
Gminy Wiązowna w czasie roztopów wiosennych woda stagnuje na powierzchni działki
i stopniowo odpływa płytkim rowem melioracyjnym. W czasie suszy w okresach letnich, poziom wód ulega obniżeniu o 0,5÷1,0 m.
Z przeprowadzonych badań podłoża gruntowego można wysnuć następujące wnioski i zalecenia.
1. podłoże składowiska stanowi warstwa piasków, zalegająca do głębokości 1,4 m,
lub nawet ponad 3,0 m ppt, podścielona pokładem glin piaszczystych, przeważnie
twardoplastycznych, których spągu nie osiągnięto do głębokości 3,5 m ppt. Według
wierceń archiwalnych stwierdza się, że miąższość tej warstwy może wynosić
do 8,0÷10,0 m, a nawet 16,0÷21,0 m, zabezpieczając zasadniczy użytkowy poziom
wodonośny przed infiltracją zanieczyszczeń powierzchniowych, w tym – ze składowiska,
2. płytkie występowanie pierwszego, przypowierzchniowego poziomu wód gruntowych i okresowe podtapianie (w okresie roztopów) całego terenu nie pozwala
na zagłębienie niecki składowiska poniżej głębokości 1,2 m ppt,
3. stwierdza się występowanie swobodnego zwierciadła wód gruntowych na głębokości 0,8÷1,4 m ppt,
4. w wyniku badań stwierdzone zostało oddziaływanie składowiska na powstawanie
odcieków zanieczyszczających grunty do głębokości 0,7÷2,0 m ppt, przy czym zanieczyszczenia te stwierdzono na północnej granicy składowiska, co pozwala
na określenie kierunku spływu wód gruntowych w kierunku północnym, do rzeki
Mieni, odległej od składowiska o około 1,0 km,
5. na podstawie badań podłoża gruntowego, rozmów przeprowadzonych w Urzędzie
Gminy Wiązowna i w Zakładzie Usług Komunalnych w Wiązownej oraz wykonanych w marcu 2003 r. wykopów kontrolnych można przyjąć, że wykopy pod składowanie odpadów prowadzone na terenie składowiska nie przekraczały głębokości
średnio 1,5 m ppt.
5
3.3.
Zagospodarowanie terenu
Lokalizacja składowiska usytuowana jest na gruntach wsi Kąck, w odległości około 3,0 km
od Wiązownej.
Składowisko zlokalizowano na terenie części działki o numerze ewidencyjnym 696/2, stanowiącym według wypisu z rejestru gruntów własność Gminy Wiązowna. Działka ta zajmuje
powierzchnię 12,12 ha.
W praktyce pod potrzeby składowiska wykorzystano jedynie część działki 696/2 o powierzchni około 7 180 m2, przy czym pod składowanie odpadów przeznaczono teren o powierzchni około 5 230 m2.
Teren działki 696/2 jest płaski, o minimalnym zróżnicowaniu wysokościowym
(109,10÷110,60 m npm), określony na mapie ewidencyjnej gruntów jako działka nr 696/2,
wykorzystywana jako pastwisko V i VI klasy bonitacyjnej, łąka V klasy bonitacyjnej, grunty
zakrzewione V klasy w zachodniej i południowej części działki, a także (w zachodniej części)
grunty rolne klasy VI. Ponadto niewielką powierzchnię działki zajmuje rów (0,19 ha), przebiegający przez środek działki z południowego zachodu w kierunku północnym. W pobliżu
tego rowu, w północno-zachodniej części terenu, na którym złożone są odpady, występuje
skupisko 13 dziko rosnących topoli o średnicy pnia około 10 cm, na które uzyskano decyzję
wyrażającą zgodę Urzędu Gminy Wiązowna na ich usunięcie. Topole te wyrosły na uprzednio
złożonych tu odpadach.
Wschodnią, południową i częściowo zachodnią granicę działki stanowią drogi gruntowe.
Dojazd z Wiązowny zapewnia droga o nawierzchni gruntowej (nawierzchnia żużlowa) o numerze ewidencyjnym 560. Bezpośredni dojazd do wskazanej lokalizacji umożliwia droga
polna, o numerze w ewidencji gruntów 448.
Pod bezpośrednie potrzeby składowiska wykorzystano środkową części działki, traktując pozostałą powierzchnię terenu jako obszar ograniczonego użytkowania, ograniczający wpływ
składowiska na tereny przyległe.
Analizując bezpośrednie otoczenie terenu składowiska, można stwierdzić, co następuje.
od strony zachodniej teren składowiska sąsiaduje częściowo z gruntami leśnymi,
częściowo z pastwiskiem V klasy bonitacyjnej a częściowo z gruntami rolnymi VI
klasy. Granicę w swobodnym dysponowaniu terenem (pod składowisko) stanowi
rów melioracyjny. W północno-zachodniej części terenu przyległej do rowu występuje skupisko 13 topoli, wyrosłych na złożonych tu uprzednio odpadach,
północną granicę stanowią łąki V klasy bonitacyjnej, a ograniczenie w dysponowaniu terenem stanowi linia wysokiego napięcia 400 kV wraz ze strefą uciążliwości.
Według przeprowadzonych rozmów z władzami gminy i eksploatującym składowisko Zakładem Usług Komunalnych obszar strefy uciążliwości linii energetycznej
stanowi naturalną granicę eksploatacji składowiska,
6
od strony wschodniej teren proponowanego składowiska graniczy z drogą polną
i działkami leśnymi,
południową granicę terenu składowiska wyznacza teoretycznie pastwisko V klasy
bonitacyjnej; faktycznie pastwisko to jest porośnięte krzewami i drzewami - samosiejkami. Dalej w kierunku południowym znajduje się droga gruntowa, o nawierzchni szutrowej.
Teren działki nr 696/2 stanowi własność Gminy Wiązowna, a tereny działek przylegających
(poza drogami) stanowią własność prywatną.
W południowo - zachodniej części działki nr 696/2, stanowiącej lokalizację składowiska,
znajduje się działka nr 426, która stanowiła pierwotnie częściowo grunty rolne, częściowo
leśne oraz częściowo łąki, a następnie została sprzedana i rozparcelowana jako tereny działek
rekreacyjnych. Według informacji uzyskanych w Urzędzie Gminy, mimo wystąpienia właścicieli o zmianę sposobu użytkowania, działki te mają niezmieniony sposób wykorzystania,
z zakazem zabudowy włącznie, ze względu na przeznaczenie działki nr 696/2 pod składowisko odpadów.
Składowisko było eksploatowane w sposób chaotyczny, bez projektu eksploatacji, polegającej
na wykonywaniu wykopów do poziomu wody gruntowej, wypełnianiu ich odpadami i przykrywaniu warstwą piasku. W protokóle stwierdza się składowanie odpadów „świeżych” i „zastarzałych” w wykopach i dołach (odpady występują w skupiskach). W chwili obecnej (marzec 2003 r.) na wniosek Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska składowisko zostało wyłączone z eksploatacji, powierzchnia składowania odpadów została ponownie przykryta
warstwą piasku, a całość wyrównana. Obecnie rzędne terenu wynoszą od 109,10 do 110,60 m
npm.
Według przeprowadzonego rozeznania teren składowiska jest nieuzbrojony w instalacje nadi podziemne. Poza północną granicą analizowanej działki przebiega linia energetyczna wysokiego napięcia (400 kV). Zachodnią granicę lokalizacji składowiska stanowi rów melioracyjny, a wschodnią - droga polna.
Ze względu na niewielką ilość złożonych tu odpadów i możliwość wykorzystania terenu pod
budowę gminnej oczyszczalni ścieków, władze gminy rozpatrują możliwość wykorzystania
działki 696/2 pod lokalizację oczyszczalni ścieków.
7
4.
UKSZTAŁTOWANIE TERENU
4.1.
Stan obecny
Składowisko zlokalizowano na terenie płaskim, o rzędnych 109,10 ÷110,60 m npm. Dla potrzeb składowania odpadów w naturalnym terenie wykonywano wykopy w formie rowów
i dołów o maksymalnej głębokości nieprzekraczającej 1,50 m ppt, to jest do głębokości występowania wód przypowierzchniowych.
W chwili obecnej trudno jest jednoznacznie określić zakres terytorialny złożonych odpadów,
ponieważ odpady są przykryte warstwą materiału rodzimego (piaski), a teren został wyrównany.
W związku z tym podstawowym elementem pozwalającym na określenie dalszych kroków
związanych z uporządkowaniem terenu składowiska jest określenie granic składowania odpadów oraz jednoznaczne określenie głębokości zalegania spągu składowanych odpadów. Odpowiedź uzyskano poprzez wykonanie próbnych wykopów do głębokości 2,00 m ppt w marcu 2003 r. (wyniki przedstawiono na rysunku nr 2).
W trakcie kontroli składowiska odpadów komunalnych w Kącku, przeprowadzonej w dniach
08 i 18.10.2002 r. przez Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska
w Warszawie, w protokóle znak IN-673/59-4/375/TG/2002 odnotowano, co następuje:
dla przedmiotowego terenu nie wydano żadnych decyzji administracyjnych, dotyczących budowy składowiska, nie przeprowadzono również rekultywacji terenu zanieczyszczonego składowanymi odpadami,
w trakcie oględzin ustalono, że do realizacji składowiska zgodnie z „Programem
budowy wysypiska odpadów dla Gminy Wiązowna wraz z oceną przydatności
przewidywanej Lokalizacji” nigdy nie doszło,
w trakcie oględzin przedmiotowego terenu stwierdzono, że na terenie działki o numerze ewidencyjnym 696/2, na powierzchni około 0,5 ha zalegają zestarzałe odpady komunalne. Stwierdzono również zanieczyszczenie terenu „świeżymi” odpadami
komunalnymi,
w związku z faktem, że składowisko nigdy nie było eksploatowane w sposób zorganizowany i nie jest ono wyposażone w żaden sprzęt i urządzenia eksploatacyjne
oraz nie posiada również żadnych urządzeń chroniących środowisko,
teren składowiska nie jest oznakowany tablicami informacyjnymi o zakazie składowania odpadów, nie jest ogrodzony i zabezpieczony przed składowaniem odpadów,
w powołaniu na wyniki kontroli przeprowadzonej przez Wojewódzki Inspektorat
Ochrony Środowiska w Warszawie w dniach 09 i 16.03.1993 r. stwierdza się, że:
- ilość odpadów złożonych na składowisku w Kącku oszacowana została
na około 6 000 m3, to jest około 5 000 ton,
- „dzika” eksploatacja składowiska polegała na składowaniu odpadów w dołach
o głębokości około 3 m i bezpośrednio na powierzchni ziemi,
8
-
powierzchnię terenu wykorzystywaną do składowania odpadów oszacowano
na około 0,5 ha,
- dominującą metodą deponowania odpadów jest ich składowanie w skupiskach,
źródłem emisji zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego może być biogaz wytwarzany w wyniku biologicznego rozkładu odpadów; jednak ze względu na fakt
występowania głównie odpadów „zestarzałych” o nieustalonej ilości, wpływ
na powietrze nie jest możliwy do określenia,
w zakresie gospodarki ściekowej protokół nie precyzuje wymagań, jedynie stwierdza, że w oparciu o badania hydrogeologiczne i poprzedzający je program budowy
składowiska wymaganym byłoby uszczelnienie podłoża oddzielające składowane
odpady od wód przypowierzchniowych,
kontrolujący stwierdził, że składowisko nie posiada systemu monitoringu wód gruntowych, w związku z czym nie przedstawiono żadnych wyników badań tych wód.
W zarządzeniu pokontrolnym Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska z dnia 16.12.2002 r. znak IN-6732/59-4/405/2002/TG/4457 stwierdzono konieczność:
uprzątnięcia terenu działek o numerach ewidencyjnych 449/1, 449/2 i 696/2 z dowiezionych bez zezwolenia odpadów komunalnych i składowanych na powierzchni
ziemi,
opracowania i przedłożenia do uzgodnienia Staroście Powiatu Otwockiego projektu
rekultywacji składowiska odpadów zlokalizowanego we wsi Kąck,
zorganizowania w uzgodnieniu ze Starostą Powiatu Otwockiego system monitoringu wód gruntowych wokół składowiska odpadów zlokalizowanego we wsi Kąck.
W trakcie prowadzenia wizji lokalnej poprzedzającej opracowanie niniejszego projektu budowlanego stwierdzono, że odpady z terenu działek 449/1 i 449/2 zostały usunięte.
Natomiast analiza „Technicznych badań podłoża gruntowego pod projektowany I etap budowy wysypiska śmieci dla Gminy Wiązowna w Kącku” wykonanych w 1993 roku sugeruje
znacznie mniejszą głębokość deponowania odpadów na mniejszym obszarze od określonego
w protokole pokontrolnym MWIOŚ w Warszawie. Dlatego też postanowiono wykonać próbne wykopy, określające głębokość i obszar zalegania odpadów.
Wyniki badań pozwoliły na stwierdzenie, że odpady były składowane do głębokości 1,5 m
ppt na obszarze przedstawionym na rysunku nr 2.
Ponadto stwierdzono, że wydobyte na powierzchnię próbki odpadów morfologicznie stanowią
głównie tworzywa sztuczne, szkło, złom i w szczątkowej ilości inne odpady, głównie organiczne trudno rozkładalne. W otworach badawczych w znikomym stopniu wyczuwany był
zapach gazu składowiskowego.
Na podstawie badań składu odpadów wykonanych w kraju można stwierdzić, że odpady pochodzące z terenów wiejskich zawierają znacznie mniejszą ilość odpadów organicznych
niż odpady pochodzące z terenów zurbanizowanych. Szacunkowo można określić następujący
przeciętny skład odpadów z terenów wiejskich:
9
Tabela 1. Przeciętny skład odpadów z terenów wiejskich
Odpady
łatworozkładalne
umiarkowanie trudnorozkładalne
trudnorozkładalne
nie ulegające rozkładowi
Udział
procentowy
[wagowo]
5
5
40
50
Czas
połowicznego
rozkładu
1,5 roku
5 lat
15 lat
W związku z tym stwierdza się, że możliwości emisji gazu składowiskowego do atmosfery są
znacząco ograniczone.
4.2.
Kierunek i sposób rekultywacji
Na przedstawionych w rozdziale 4.1. podstawach stwierdzono, że ostateczna likwidacja składowiska może nastąpić dwukierunkowo:
albo przez rekultywację terenu z wynikającymi konsekwencjami sprawowania nadzoru nad nim przez okres 30 lat od dnia uzyskania decyzji o jego zamknięciu,
albo przez usunięcie całości złożonych tu odpadów z konsekwencjami przywrócenia jemu pierwotnego ukształtowania terenu, jego zagospodarowania i obserwacji
przez okres nie krótszy niż dwa lata.
Rekultywację składowiska zaproponowano w dwojaki sposób:
albo przez przykrycie odpadów warstwą rekultywacyjną całego terenu, na którym
zostały złożone odpady,
albo przez wydobycie odpadów z południowej części terenu ich zalegania i uformowanie z nich bryły w formie pryzmatoidu w północnej części terenu, na złożonych tu uprzednio odpadach.
Przed podjęciem składowania odpadów na nowym miejscu nie przewiduje się uszczelnienia
podłoża folią polietylenową, odcinającą kontakt odpadów z wodami gruntowymi, ponieważ
odpady będą złożone na starej warstwie odpadów, a całość rekultywowanego składowiska
będzie szczelnie przykryta między innymi warstwą folii polietylenowej. Ponadto uzasadnieniem takiego rozwiązania jest skład starej warstwy zdeponowanych odpadów (zawierających
znikomą ilość odpadów ulegających rozkładowi) oraz czas, jaki minął od chwili ich złożenia
(prawdopodobnie przekraczający okres 5 lat, w trakcie którego znacząca część zanieczyszczeń została już wyługowana przez wody przypowierzchniowe).
Powyższe uwarunkowania ujęto w trójwariantowej „Analizie sposobu uporządkowania terenu działki nr ewidencyjny 696/2 zajmowanego przez składowisko odpadów komunalnych
w Kącku Gmina Wiązowna z porównawczym oszacowaniem kosztów”, którą przedstawiono
do rozważenia władzom Gminy.
Zgodnie z decyzją Rady Gminy Wiązowna z dnia 24 kwietnia 2003 r. do realizacji przyjęto
rozwiązanie przedstawione w Wariancie III, obejmujące:
10
wydobycie części odpadów zdeponowanych w południowej części składowiska
i ich przemieszczenie na północną część terenu, na której uprzednio złożono odpady,
uformowanie z odpadów nasypu w formie pryzmatoidu,
zagęszczenie odpadów w nasypie,
przykrycie nasypu warstwą rekultywacyjną, składającą się z:
- warstwy drenażowej dla ujmowania pozostałości biogazu o miąższości 0,20 m
(piasek gruby d50 ≥ 0,50 mm),
- uszczelnienia z folii polietylenowej HDPE o grubości 1,5 mm,
- warstwy mineralnej o miąższości 0,60 m (frakcja piaskowa I/II kategorii),
- warstwy humusu o miąższości 0,20 m,
- obsiewu mieszanką traw i roślin motylkowych w sezonie wegetacyjnym,
wykonanie rowów przesiąkowo-odparowalnych wokół korpusu składowiska,
wykonanie instalacji ujmującej gaz składowiskowy (biogaz) i odprowadzającej go
w sposób zorganizowany do atmosfery,
zasypanie wykopów, z których usunięto odpady.
Rzędne terenu grzbietu pryzmatoidu składowiska, do których przemieszczone będą odpady
kształtują się następująco:
112,21 m npm w północno-zachodnim narożniku,
112,55 m npm w części środkowej pryzmatoidu,
112,21 m npm w północno-wschodnim narożniku.
Podstawę pryzmatoidu (nie uwzględniając rowów przesiąkowo-odparowalnych) należy
kształtować na rzędnej 110,00 m npm.
Ostateczne rzędne terenu grzbietu pryzmatoidu składowiska, uwzględniające przykrycie odpadów warstwą rekultywacyjną kształtują się następująco:
113,21 m npm w północno-zachodnim narożniku,
113,55 m npm w części środkowej pryzmatoidu,
113,21 m npm w północno-wschodnim narożniku.
Uwzględniając podane uprzednio założenia, przyjęto rekultywację składowiska w następujący
sposób:
karczowanie 13 drzew rosnących w północno-zachodniej części składowiska,
w pobliżu rowu melioracyjnego,
wydobycie odpadów zdeponowanych w południowej części działki poprzez wykonanie wykopów do głębokości 1,5 m ppt na powierzchni 5 230 m2,
uformowanie z wydobytych odpadów pryzmatoidu w północnej części terenu, przyległego do obszaru o ograniczonym sposobie wykorzystania (linia wysokiego napięcia 400 kV) do rzędnych 112,21÷112,55 m npm,
zagęszczenie nasypu w możliwie największym stopniu,
uformowanie skarp nasypu ze spadkami 1:6,25 we wszystkich kierunkach,
11
podcięcie skarp na odległość 1,25 m od dolnej krawędzi skarpy i nadanie im spadku
1:1,5,
przykrycie wykopów warstwą mineralną o miąższości 1,3 m i ich zagęszczenie,
przykrycie wykopów 0,2 warstwą humusu,
w sezonie wegetacyjnym - obsiew powierzchni wykopów mieszanką traw i roślin
motylkowych,
przykrycie nasypu odpadów warstwą drenażową z piasku grubego d50 ≥ 0,50 mm
o miąższości 0,20 m,
wzdłuż grzbietu nasypu ułożenie drenażu odprowadzającego gaz składowiskowy
według załączonego rysunku szczegółowego,
przykrycie całego nasypu folią polietylenową HDPE o grubości 1,5 mm,
u podnóża skarp ułożenie na folii warstwy gruntu mineralnego III kategorii na odległość 1,75 m od dolnej krawędzi skarpy i nadanie jej spadku 1:1,5,
przykrycie pozostałej części nasypu warstwą mineralną I/II kategorii o miąższości
0,60 m,
w środkowej części nasypu - w warstwie mineralnej - wykonanie wyrzutni gazu
składowiskowego,
w sezonie wegetacyjnym - przykrycie całości nasypu warstwą humusu o miąższości
0,20 m,
w sezonie wegetacyjnym obsiew nasypu mieszanką traw i roślin motylkowych,
w sezonie wegetacyjnym darniowanie skarp 1:1,5 w kratę (krzyżowe) oraz obsiew
wolnych przestrzeni mieszanką traw i roślin motylkowych,
wzdłuż północnej, południowej i wschodniej krawędzi nasypu – wykonanie rowów
przesiąkowo-odparowalnych o następujących parametrach:
szerokość w koronie – 1,50 m,
szerokość dna – 0,40 m,
głębokość – 0,37 m,
nachylenie skarp – 1:1,5,
w sezonie wegetacyjnym darniowanie skarp 1:1,5 w kratę (krzyżowe) oraz obsiew
wolnych przestrzeni mieszanką traw i roślin motylkowych.
Roboty związane z kształtowaniem nasypu w formie pryzmatoidu oraz wykonaniem rowów
przesiąkowo-odparowalnych należy wykonać zgodnie z wytycznymi normy BN-72/8923-01.
Zakres robót, związanych z rekultywacją terenu działki 696/2 przedstawia się następująco:
karczowanie 13 drzew o średniej grubości 0,10 m,
zgodnie z pozwoleniem na usunięcie
13 szt.
roboty ziemne, związane z ukształtowaniem nasypu odpadów,
prowadzone odpadami wydobytymi z wykopu
- wykopy
3 145 m3,
- nasypy
3 145 m3,
zagęszczenie nasypu
3 153 m2,
uformowanie skarp nasypu ze spadkami 1:6,25 we wszystkich
kierunkach
3 135 m2,
podcięcie skarp na odległość 1,25 m od dolnej krawędzi skarpy
i nadanie im spadku 1:1,5
350 m2,
12
przykrycie wykopów warstwą mineralną o miąższości
1,3 m i ich zagęszczenie
przykrycie nasypu z odpadów mineralną warstwą
drenażową – odgazowującą z piasku grubego
o miąższości 0,2 m [d50 ≥ 0,5 mm]
(nasypy)
wykonanie drenażu odgazowującego wzdłuż grzbietu
nasypu odpadów w obsypce filtracyjnej ze żwiru 16/32 mm
wykonanie wyrzutni gazu składowiskowego
przykrycie warstwy drenażowej folią polietylenową HDPE
o grubości 1,5 mm (z kotwieniem u podnóża skarp,
bez zakładów technologicznych)
przykrycie folii u podnóża skarp warstwą gruntu
mineralnego III kat. na odległość 1,75 m
od dolnej krawędzi skarpy ze spadkiem 1:1,5
przykrycie folii warstwą mineralną
I/II kategorii o miąższości 0,60 m (nasypy)
przykrycie nasypu trapeizodalnego warstwą humusu
o miąższości 0,2 m (nasypy)
obsianie w sezonie wegetacyjnym nasypu
trapezoidalnego składowiska mieszanką
traw i roślin motylkowych
przykrycie wykopu po odpadach warstwą humusu
o miąższości 0,2 m (nasypy)
obsianie w sezonie wegetacyjnym wykopu
mieszanką traw i roślin motylkowych
budowa trzech piezometrów Ø 110 mmPEHD
o łącznej długości 9 m
2 095 m2,
630 m3,
3 315 m2,
150 m3,
1 530 m3,
630 m3,
3 135 m2,
2 095 m2,
2 095 m2,
3 x 3,0 m.
Budowa rowów przesiąkowo-odparowalnych wokół zrekultywowanego składowiska
budowa trzech odcinków rowów odwadniających
o długości ~ 245 m, szerokości w koronie 1,5 m,
szerokości w dnie 0,4m, głębokości (średnio) 0,37 m
i nachyleniu skarp 1 : 1,5
(wykopy)
darniowanie trzech odcinków rowów odwadniających
o długości ~ 245 m, szerokości w koronie 1,5 m,
szerokości w dnie 0,4m, głębokości (średnio) 0,37 m
i nachyleniu skarp 1 : 1,5
86 m3,
425 m2.
13
5.
ODWODNIENIE NASYPU ZREKULTYWOWANEGO SKŁADOWISKA
Przyjęto odwodnienie zrekultywowanego składowiska warstwą gruntu mineralnego - frakcja
piaskowa I/II kategorii o miąższości 0,6 m, nie wbudowując w tę warstwę systemu drenażowego. Za takim rozwiązaniem przemawia ograniczona ilość wód opadowych infiltrujących
wgłąb warstw przepuszczalnych, niski współczynnik spływu, warunkowany między innymi
wysoką ewaporyzacją zrekultywowanego składowiska.
W bilansie wód opadowych uwzględniono wody opadowe gromadzące się na skarpach składowiska, przyjmując, że wody te będą spływać przypowierzchniowo do rowów przesiąkowoodparowalnych.
Ilość tych wód wyniesie odpowiednio:
powierzchnia rzutu skarp
3 135 m2.
Średniodobowa ilość wód opadowych, przy średniorocznej wysokości opadów dla rejonu
Warszawy 530 mm/a i współczynniku spływu dla skarp 0,5, wyniesie:
Qd śr = 530 x 10-3 x (3 135 x 0,5) : 365 ≈ 2,28 m3/d
Dla deszczu miarodajnego 15-minutowego o intensywności 130 dm3/s ha ilość wód opadowych wynosić będzie:
q = 130 x (0,31 x 0,5) ≈ 20 dm3/s
a objętość deszczu miarodajnego 15-minutowego wyniesie:
q = 20 x 15 x 60 x 10-3 ≈ 18 dm3/15 min
Wody opadowe spływające po nasypie składowiska potraktowano jako umownie czyste
i skierowano je do rowów przesiąkowo-odparowalnych wzdłuż wschodniej, południowej
i północnej granicy składowiska.
Ich ilość kierowana do poszczególnych rowów przedstawia się następująco:
rów wschodni:
Qd śr = 530 x 10-3 x (285 x 0,5) : 365 ≈ 0,21 m3/d
rów południowy:
Qd śr = 530 x 10-3 x (1 298 x 0,5) : 365 ≈ 0,94 m3/d
rów północny:
Qd śr = 530 x 10-3 x (1 275 x 0,5) : 365 ≈ 0,93 m3/d
14
Dla deszczu miarodajnego 15-minutowego o intensywności 130 dm3/s ha ilość wód opadowych kierowanych do poszczególnych odcinków rowów wynosić będzie:
rów wschodni:
q = 130 x (0,029 x 0,5) ≈ 1,89 dm3/s
q = 1,89 x 15 x 60 x 10-3 ≈ 1,7 dm3/15 min
rów południowy:
q = 130 x (0,13 x 0,5) ≈ 8,45 dm3/s
q = 8,45 x 15 x 60 x 10-3 ≈ 7,6 dm3/15 min
rów północny:
q = 130 x (0,13 x 0,5) ≈ 8,45 dm3/s
q = 8,45 x 15 x 60 x 10-3 ≈ 7,6 dm3/15 min
Na tej podstawie wyliczono pojemność rowów, przyjmując następujące parametry poszczególnych odcinków rowów:
rów wzdłuż wschodniego podnóża skarpy – bez spadku, długość - 38 m, szerokość
w koronie - 1,5 m, szerokość w dnie – 0,4 m, nachylenie skarp - 1:1,5, rzędne dna
- 109,63 m npm,
rów wzdłuż południowego podnóża skarpy – bez spadku, długość – 105 m, szerokość w koronie - 1,5 m, szerokość w dnie – 0,4 m, nachylenie skarp 1 : 1,5, rzędne
dna – 109,63 m npm,
rów wzdłuż północnego podnóża skarpy – bez spadku, długość – 102 m, szerokość
w koronie 1,5 m, szerokość w dnie – 0,4 m, nachylenie skarp - 1:1,5, rzędne dna
– 109,63 m npm.
Pojemność rowów wynosi odpowiednio:
rów wschodni:
V = 38 x 0,3515 x 0,75 ≈ 10 m3
rów południowy:
15
V = 105 x 0,3515 x 0,75 ≈ 28 m3
rów zachodni i północny:
V = 102 x 0,3515 x 0,75 ≈ 27 m3
Z powyższych obliczeń wynika, że rowy odparowalne są w stanie pomieścić deszcz nawalny
oraz conajmniej trzydziestodobową wielkość opadu średniorocznego bez konieczności odprowadzania nadmiaru do rowu melioracyjnego znajdującego się po zachodniej stronie składowiska.
6.
ODGAZOWANIE SKŁADOWISKA
6.1.
Uwagi ogólne
Zdeponowane na składowisku w Kącku odpady odznaczają się nieznaczną zawartością substancji organicznej, ze względu na swe pochodzenie (tereny wiejskie) oraz stosunkowo długi
okres zalegania.
Dlatego też przedstawione niżej rozważania są teoretyczne, bowiem odnoszą się do odpadów
miejskich, zawierających do 40% substancji organicznej.
Praktyczna wielkość produkcji gazu składowiskowego powinna być potwierdzona badaniami
(po wykonaniu odwiertów kontrolnych w złożu odpadów).
Produkcja gazu w złożu odpadów jest procesem biochemicznym, spontanicznym, powodującym podwyższenie temperatury i zwiększenie ciśnienia wewnątrz składowiska. Powstający
gaz składowiskowy wydostaje się ze złoża odpadów w wyniku ruchów konwekcyjnych i dostaje się przede wszystkim do atmosfery.
Aby w złożu składowiska miała miejsce generacja gazu przydatnego energetycznie, muszą
być spełnione podstawowe warunki:
odpady muszą posiadać frakcje zawierające węgiel organiczny,
odpady powinny być zagęszczone powyżej 400 kg/m3,
optymalna zawartość wilgoci w odpadach 30 - 50% (minimum 20%).
W odpadach składowanych luźno zachodzą raczej procesy butwienia i fermentacji tlenowej,
w czasie których powstają gazy uciążliwe ze względu na odory, ale bezużyteczne energetycznie. Zaraz po złożeniu i ubiciu porcji odpadów na składowisku rozpoczyna się rozkład materii
organicznej w procesie tlenowym.
Po wyczerpaniu zapasów tlenu i braku jego dostępu z zewnątrz rozpoczyna się proces rozkładu beztlenowego z udziałem różnego rodzaju bakterii metanogennych. Bakterie te w środowisku wodnym produkują biogaz, którego najcenniejszym składnikiem energetycznym jest metan.
16
Proces powstawania gazu na składowisku można podzielić na 4 fazy:
1 faza
2 faza
3 faza
4 faza
-
fermentacja tlenowa (2 tygodnie)
początek fermentacji beztlenowej (2 miesiące)
fermentacja metanowa niestabilna (2 lata)
fermentacja metanowa stabilna (10 lat).
Gaz składowiskowy przydatny energetycznie o zawartości CH4 powyżej 40% powstaje
w końcu 3 fazy rozkładu to jest po ponad roku składowania. Po pierwszym roku składowania
odpadów produkcję gazu składowiskowego przyjmuje się równą 0. Praktyczna przydatność
gazu składowiskowego występuje dopiero w 4 fazie rozkładu odpadów.
W oparciu o badania składu gazu składowiskowego na innych, już zrekultywowanych składowiskach, można prognozować przeciętny skład gazu składowiskowego na podstawie danych literaturowych.
Tabela 2. Przeciętny skład gazu składowiskowego wg danych literaturowych
Lp
SKŁADNIK GAZU
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
metan
dwutlenek węgla
tlen / azot
siarkowodór
węglowodory aromatyczne
chlorowcowęglowodory
amoniak
kwasy organiczne
aminy i inne
ILOŚCI
40-60 % objętościowo
do 500 mg/m3
do 100 mg/m3
20 -100 mg/m3
do 10 mg/m3
do 5 mg/m3
ślady
Skład procentowy gazu zależy również od sposobu wypływu gazu (wypływ naturalny
lub odsysanie) oraz od stopnia uszczelnienia złoża.
W praktyce udaje się pozyskać od 30 do 70% teoretycznej ilości gazu powstającego w złożu.
Przeciętna wydajność złoża z 1 ha jest szacowana na 50 – 100 m3/h biogazu (o zawartości
50% CH4) i jest dolną granicą uzasadniającą budowę instalacji odgazowującej z gospodarczym wykorzystaniem gazu składowiskowego.
Można się spodziewać, że stabilny skład gazu o zawartości metanu do ok. 50 - 60% zostanie
osiągnięty po upływie 1-2 lat od chwili zamknięcia składowiska i przeprowadzeniu prac rekultywacyjnych, polegających głównie na uszczelnieniu powierzchni zewnętrznych złoża.
Powyższe rozważania odnoszą się do odpadów pochodzących z ośrodków miejskich, zawierających do 40% substancji organicznej. W odniesieniu do odpadów pochodzących z terenów
17
wiejskich zawartość substancji organicznej jest znacznie mniejsza i wynosi do 10%. Podobne
warunki odnoszą się do odpadów usuwanych z terenu Wiązowny, a przeciętny skład odpadów
przyjęto jak w tabeli 1.
6.2.
Odgazowanie złoża odpadów
Z uwagi na przedstawione uwarunkowania przyjmuje się następujący sposób postępowania
związany z odgazowaniem złoża odpadów na składowisku w Kącku:
•
•
•
•
po ukształtowaniu bryły składowiska po zakończonej eksploatacji - ułożenie na jej powierzchni 20-centymetrowej warstwy odgazowującej, składającej się z piasku grubego
o uziarnieniu d50>0,50 mm,
ułożeniu w miejscu najwyższej położonej linii grzbietowej składowiska drenażu rurowego z rur perforowanych φ110 PEHD ułożonych ze spadkiem 1%, w obsypce żwirowej
16/32 mm jak na załączonym rysunku 5 i 6,
przykrycie warstwy odgazowującej i obsypki drenażu rurowego folią polietylenową
HDPE o grubości 1,5 mm,
zainstalowanie wyrzutni gazu składowiskowego wykonanej z obustronnie zadeklowanego odcinka ocynkowanej rury stalowej φ100 z nawierconymi otworami w górnej części.
Ponownie zwraca się uwagę na spodziewaną znikomą produkcję biogazu, wynikającą z charakteru zdeponowanych odpadów, niewielkiej wielkości złoża, okresu, który upłynął od ich
złożenia na składowisku w Kącku. Z tych samych względów zrezygnowano z wykonania biofiltru na końcu drenażu rurowego, ponieważ po analizie stwierdzono, że ilość emitowanych
substancji złowonnych będzie znikomo mała, a parametry złoża kształtują się jako wartości
graniczne. Optymalne obciążenie biofiltra gazami złowonnymi przyjmuje się średnio
do 200 m3/m2h, przy wysokości złoża 1,5÷2,0 m.
Poniżej omówiono szczegółowo ważniejsze elementy instalacji gazu składowiskowego.
6.3.
Drenaż odgazowujący
Do odgazowania złoża odpadów przyjęto:
→ drenaż warstwowy,
→ drenaż rurowy.
Drenaż warstwowy przyjęto w postaci 20-centymetrowej warstwy piasku grubego o uziarnieniu d50>0,50 mm, ułożony na ukształtowanym i wyrównanym korpusie zdeponowanych
na składowisku odpadów i przykrytym folią polietylenową HDPE o grubości 1,5 mm.
Drenaż rurowy będzie ułożony w najwyżej położonej linii grzbietowej składowiska i ma
za zadanie przechwytywać gaz składowiskowy z drenażu warstwowego i odprowadzać
do wyrzutni gazu składowiskowego.
Drenaż rurowy przyjęto wykonać z rur polietylenowych o wysokiej gęstości φ 110 mm PEHD
o perforacji 100%, ze szczelinami 8 mm. Rury należy układać w obsypce filtracyjnej ze żwiru
o granulacji 16/32 mm.
Szczegóły wykonanie drenażu pokazano na załączonych rysunkach 5 i 6.
18
6.4.
Wyrzutnia gazu składowiskowego
Gaz składowiskowy będzie w sposób kontrolowany odprowadzany do atmosfery poprzez
wyrzutnię.
Odprowadzenie gazu do atmosfery przyjęto 2,50 m ponad powierzchnią zrekultywowanego
składowiska. Wyrzutnię należy wykonać z ocynkowanej rury stalowej Ø 100 (4”) o długości
4,0 m, zaczopowanej po obu końcach, z nawierconymi w 12 rzędach otworami o szerokości
10 mm i długości 10 cm w jednym z końców, posadowiona na stopie fundamentowej, którą
stanowi płyta IOMB. Płytę tę należy posadowić w złożu odpadów na rzędnej 112,05 m npm
i dokładnie wypoziomować.
Do końca wyrzutni spoczywającego na płycie należy przyspawać szwem pełnym prostokątną
płytę stalową o wymiarach 300 x 300 mm i grubości 5 mm. W trakcie montażu w terenie, rurę
stalową należy ustabilizować na płycie IOMB betonem B-5.
Drugi koniec wyrzutni należy przyciąć pod kątem około 300 i przyspawać doń szwem pełnym
dekiel zamykający. W odległości około 5 cm od dolnej krawędzi rury należy nawiercić w 12
rzędach otwory Ø 10 mm. Długość każdego rzędu winna wynosić 10 cm.
W odległości 1,50 m od górnego zakończenia rury należy wspawać jednostronnie nagwintowaną rurkę Ø 25 (1”) zakończoną zaślepką, umożliwiającą okresowy pobór próbek jakości
biogazu.
W rurę stalową należy wkręcić trójnik Ø 100 mm (4”) na wysokości podanej na rysunku dyspozycyjnym, i połączyć dopasowanym na placu budowy odcinkiem rury stalowej Ø 100 mm
(4”) i kształtkami z polietylenu HDPE z systemem odgazowującym składowiska.
Połączenia (zwłaszcza pomiędzy przewodem polietylenowym a stalowym) należy uszczelnić
silikonem lub klejem TYTAN. Połączenia kształtek polietylenowych, wychodzących nad poziom uszczelnienia z folii polietylenowej HDPE, należy łączyć nasuwkami polietylenowymi,
według dyspozycji podanych na rysunku 7. Połączenia rur stalowych należy uszczelnić taśmą
teflonową.
Miejsca przebicia warstwy uszczelniającej z folii polietylenowej HDPE należy uszczelnić
zgodnie z zaleceniami producenta folii.
Wyrzutnię należy wykonać według załączonego dyspozycyjnego rysunku 7.
6.5.
Zestawienie podstawowych materiałów
Do wykonania instalacji odgazowującej składowisko odpadów w Kącku przewidziano następujące podstawowe materiały:
1. Rury drenażowe φ110 PEHD (perforacja 100%, szczeliny 8 mm),
np. typu Weholite duo produkcji KWh Pipe Poland,
ul. Nocznickiego 33, 01-918 Warszawa
70 m.
19
2. Kształtki φ110 PEHD np. typu Weholite duo
produkcji KWh Pipe Poland,
ul. Nocznickiego 33, 01-918 Warszawa
3. Obsypka filtracyjna rur drenażowych ze żwiru 16/32 mm
4. Wyrzutnia gazu wykonana według rysunku 7
5. Stopa fundamentowa pod wyrzutnię gazu,
(typu IOMB)
7.
1 kpl.
8,5 m3.
1 szt.
1 szt.
ZASADY PROWADZENIA MONITORINGU ŚRODOWISKA
Zgodnie z Art. 54 ustawy z dnia 27.04.2001 r. o odpadach, zamknięcie składowiska wymaga
zgody właściwego organu, uzyskanej w formie decyzji wydanej na wniosek zarządzającego
składowiskiem, który to wniosek powinien zawierać określenie technicznego sposobu zamknięcia składowiska (w tym – sposób rekultywacji składowiska).
W myśl rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 09.12.2002 r. w sprawie zakresu, czasu,
sposobu oraz warunków prowadzenia monitoringu składowisk odpadów, składowisko winno
być monitorowane, a sam monitoring dotyczy trzech faz funkcjonowania obiektu, z których
w przypadku składowiska w Kącku obowiązywać będą dwie fazy:
fazy eksploatacji – okres od dnia uzyskania pozwolenia na użytkowanie składowiska do dnia uzyskania zgody na jego zamknięcie,
fazy poeksploatacyjnej – okres 30 lat, licząc od dnia uzyskania decyzji o zamknięciu składowiska odpadów.
Oznacza to długotrwały cykl badań, które obejmować powinny następujące wskaźniki:
badanie wielkości opadu atmosferycznego z pomiarów prowadzonych na terenie
składowiska lub poza nim,
pomiar poziomu wód podziemnych,
kontrola osiadania powierzchni składowiska w oparciu o ustalone repery,
badanie parametrów wskaźnikowych w wodach powierzchniowych, odciekowych
i podziemnych oraz gazu składowiskowego w oparciu o wyznaczone miejsca poboru prób.
Częstotliwość badań dla fazy poeksploatacyjnej rozporządzenie określa co sześć miesięcy
w odniesieniu do następujących parametrów:
wielkość przepływu wód powierzchniowych,
skład wód powierzchniowych,
objętość wód odciekowych,
skład wód odciekowych,
poziom wód podziemnych,
skład wód podziemnych,
emisja gazu składowiskowego,
skład gazu składowiskowego.
20
Interpretując przepisy rozporządzenia można przyjąć, że w przypadku stwierdzenia braku
oddziaływania składowiska na środowisko przez okres 5 lat od jego zamknięcia, właściwy
organ może zmniejszyć częstotliwość badań poszczególnych parametrów wskaźnikowych,
nie rzadziej jednak niż raz na dwa lata.
Zapis § 21 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 24 marca 2003 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamknięcia, jakim powinny
odpowiadać poszczególne typy składowisk pozwala na stwierdzenie, że wymagań rozporządzenia nie stosuje się do składowisk, dla których pozwolenie na budowę wydano przed dniem
wejścia w życie rozporządzenia, o ile zarządzający składowiskiem, prowadząc jego monitoring przez okres nie krótszy niż dwa lata, wykaże brak negatywnego oddziaływania składowiska na wody powierzchniowe i podziemne.
7.1.
Badania jakości wód powierzchniowych i podziemnych
Dla określenia wpływu zrekultywowanego składowiska na wody powierzchniowe i podziemne należy prowadzić badania ich jakości w wybranych miejscach. Badania wód powierzchniowych można prowadzić w rowie melioracyjnym, biegnącym wzdłuż zachodniej granicy
składowiska, pobierając próbki wody w miejscach wskazanych na załączonym rysunku 8.
Natomiast do prowadzenia badań jakości wód podziemnych niezbędne jest wykonanie trzech
otworów piezometrycznych, rozmieszczonych jak na załączonym rysunku 8. Na podstawie
„Technicznych badań podłoża gruntowego...” z grudnia 1993 roku stwierdzono, że wody
przypowierzchniowe stabilizują na głębokościach 0,8÷1,4 m ppt, to jest na rzędnych
109,22÷109,25 m npm, a warstwy nieprzepuszczalne (gliny) występują poniżej 3,0 m ppt.
Kierunek spływu wód przypowierzchniowych określa się jako północny.
Na tej podstawie proponuje się wykonanie trzech otworów piezometrycznych o głębokości
posadowienia 3,0 m każdy, z rur polietylenowych PEHD Ø 110 w miejscach pokazanych
na załączonym rysunku 8. Wykonanie otworów piezometrycznych należy zlecić wyspecjalizowanej firmie.
Dla oszacowania kosztów przyjęto wykonanie łącznie trzech otworów o sumarycznej długości 9 m.
21
ZAŁĄCZNIKI
22
RYSUNKI

Wi¹zowna rekultywacja - opis

Transkrypt

Podobne dokumenty

FAZY ,,ŻYCIA`` SKŁADOWISKA ODPADÓW NAZWA FAZY

karta informacyjna decyzja o wyrażeniu zgody na zamknięcie

Kryteria szczegółowe dla Działania 4.2. Ochrona powierzchni ziemi.

KPP W OTWOCKU DZIELNICOWY PP WIĄZOWNA REJON I

KONIN - zamknięcie i rekultywacja składowiska

Drukuj PDF

PLAN SYTUACYJNY TERENU SKŁADOWISKA ODPADÓW

Pobierz załącznik

Drukuj PDF

Urząd Gminy Wiązowna ul. Lubelska 59 05