przeczytania relacji

Ukraińskie ludobójstwo na Kresach 1943-1944
Kresowian zabito dwukrotnie; raz przez ciosy
zadane toporami, drugi raz przez przemilczenie
Z pamiętnika Jana Zaleskiego z Monasterzysk
Choć w wyniku ludobójstwa na Kresach zginęło ponad 100
tys. Polaków, wciąż brakuje nam świadomości rozmiarów zbrodni
na Wołyniu w latach 1943-1944. Film “Wołyń” w reżyserii
Wojciecha Smarzowskiego i prelekcje organizowane również dla
młodzieży o ukraińskim ludobójstwie mają szansę dotknąć trudnej
i bolesnej historii, aby poszerzyć wiedzę o przemilczanej dotąd
prawdzie.
21 listopada br. młodzież Zespołu Szkół Ekonomicznych,
VI Liceum Ogólnokształcącego oraz Gimnazjum nr 9 w BielskuBiałej uczestniczyła w wykładzie „Ludobójstwo na Wołyniu 19431944”. Marek Łukasik, historyk Biura Edukacji Publicznej IPN
w Katowicach, na początku prelekcji nawiązał do kształtowania się
już w średniowieczu Rusi Kijowskiej, która została przyłączona do
państwa polskiego w okresie panowania Zygmunta Augusta. Do
końca XVI w. termin Ukraina nie miał oficjalnego charakteru
i oznaczał „pogranicze” państwa. Współcześnie, badacze języka
starosłowiańskiego przyjmują, że słowo Ukraina pochodzi od
słowa czużbina, w tłumaczeniu - „obca ziemia”. Dopiero wiek XIX
przynosi etos ukraiński, powstaje państwo i zaczyna funkcjonować
język ukraiński.
Prelegent
przybliżył
młodzieży
historię
trudnych,
długotrwałych i napiętych stosunków polsko-ukraińskich. W 1920
r.
powstała
Ukraińska
Armia
Wojskowa,
która
sukcesywnie
niszczyła państwowość polską. Po wybuchu II wojny światowej,
17 września 1939 r., ZSRR w sojuszu z Niemcami dokonał agresji
na Polskę anektując jej ziemie wschodnie na podstawie paktu
Ribbentrop-Mołotow. Obszar zwany Zachodnią Ukrainą został
wó wc z a s
wcielony
zamieszkujący
do
Galicję
Ukraińskiej
Wschodnią
SRR
i
ZSRR.
spodziewali
się
Ukraińcy
powstania
wolnego i niezależnego państwa ukraińskiego pod protekcją
Niemiec, tym bardziej, że OUN współpracowała z III Rzeszą od
1939 r. Pierwsze represje wobec Polaków, a także Ukraińców,
którzy przeciwstawiali się poglądom nacjonalistycznym rozpoczęły
się już na początku września 1939 r.
Antypolska czystka etniczna przeprowadzona przez działaczy
Organizacji
Ukraińskich
Nacjonalistów
miała
charakter
ludobójstwa. Swoje apogeum osiągnęła na przełomie 1942 i 1943
r. W tzw. „krwawą niedzielę”, 11 lipca 1943 r., oddziały UPA
otoczyły i zaatakowały 99 wsi polskich dokonując nieludzkiej rzezi
ludności cywilnej, nierzadko w kościołach podczas mszy św.
i nabożeństw. Wsie były palone, a ludność polska ginęła od wideł,
siekier, kul i noży. Oddziały UPA mordowały tak, aby zadać jak
największy
bó l
i
cierpienie.
Przyzwolenie
na
bestialskie
mordowanie
Polaków
dawali
niektórzy
duchowni
cerkwi
greckokatolickich święcąc narzędzia zbrodni.
W 1944 r. antypolski terror OUN-UPA z Wołynia przeniósł się
do Galicji Wschodniej, a także na Lubelszczyznę i trwał do połowy
roku 1945. Zbrodnia Wołyńska pochłonęła około 100 tysięcy
Polaków.
Pod koniec prelekcji młodzież obejrzała wstrząsające relacje
świadków historii ludobójstwa, ludzi, którzy przeżyli piekło na
nieludzkiej ziemi. W milczeniu zakończyliśmy tę trudną lekcję
historii.
Dorota Pająk