PROGRAM ĆWICZEŃ Z MIKROBIOLOGII DLA STUDENTÓW II

Wrocław, 2014-09-03
PROGRAM ĆWICZEŃ Z MIKROBIOLOGII DLA STUDENTÓW II ROKU
WYDZIAŁU LEKARSKIEGO W ROKU AKADEMICKIM 2015/2016
semestr zimowy
Ćwiczenia z mikrobiologii odbywają się w sali ćwiczeń Katedry i Zakładu Mikrobiologii
Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu
WYKŁADY: Wtorek 13.00 – 14.15 sala wykładowa
Czwartek 08.00 – 09.15 sala wykładowa
OGÓLNY PLAN ĆWICZEŃ Z MIKROBIOLOGII semestr zimowy 2015/2016
Semestr
zimowy
2015/2016
Ćwiczenie 1.
1.X, 05.X–09.X. 2015
Morfologia bakterii. Metody barwienia. Budowa mikroskopu
Ćwiczenie 2.
12.X – 16.X. 2015
Ziarniaki Gram-dodatnie: gronkowce i paciorkowce
13 tyg x 2 h =
26 h
Ćwiczenie 3.
19.X – 23.X. 2015
Ćwiczenie 4.
26.X – 30.X. 2015
Ziarniaki Gram-ujemne (Neisseria). Gram-ujemne pałeczki
małe (Haemophilus, Bordetella, Brucella)
Gram-ujemne pałeczki fermentujące (Enterobacteriaceae)
Ćwiczenie 5. + KOLOKWIUM 1 (z ćw. 1-4)
Gram-ujemne pałeczki niefermentujące oraz Gram-ujemne
pałeczki bezwzględnie beztlenowe
02.XI – 06.XI. 2015
09.XI – 13.XI. 2015
Ćwiczenie 6.
Bakterie spiralne: Treponema, Borrelia, Leptospira, Vibrio,
Helicobacter, Campylobacter
16.XI – 20.XI. 2015
Ćwiczenie 7.
Prątki, promieniowce, Corynebacterium.
Ćwiczenie 8.
23.XI – 27.XI. 2015
Ćwiczenie 9.
30.XI – 04.XII. 2015
Flora fizjologiczna (oraz odczyty posiewów flory i mycia rąk)
Ćwiczenie 10. + KOLOKWIUM 2 (z ćw. 5-9)
Laseczki (Bacillus, Clostridium)
07.XII – 11.XII. 2015
Ćwiczenie 11.
14.XII – 18.XII. 2015
Sterylizacja i dezynfekcja. Mycie rąk + wymazy do ćw.9.
Podstawy diagnostyki chorób grzybiczych.
23.XII.2015 – 03.I.2016
FERIE ZIMOWE
04.I – 08.I. 2016
Ćwiczenie 12.
Antybiotyki cz. I
11.I – 15.I. 2016
Ćwiczenie 13.
Antybiotyki cz. II.
-1-
Poniedziałek
(I) 11.15 – 12.45
(II) 13.00 – 14.30
Wtorek
(I) 14.00 – 15.30
(II) 15.45 – 17.15
Środa
(I) 13.00 – 14.30
(II) 14.45 – 16.15
Czwartek
(I) 10.00 – 11.30
(II) 11.45 – 13.15
Piątek
(I)08.00 – 09.30
(III) 14.45 – 16.15
(III) 14.30 – 16.00
SZCZEGÓŁOWY PLAN ĆWICZEŃ Z MIKROBIOLOGII semestr zimowy 2015/2016
ĆWICZENIE 1 (01.X oraz 05.X – 09.X. 2015)
TEMAT: MORFOLOGIA BAKTERII. METODY BARWIENIA PREPARATÓW.
Część teoretyczna:
♦
♦
♦
♦
Organizacja i dyscyplina pracy w czasie ćwiczeń z mikrobiologii.
Typy mikroskopów używanych na ćwiczeniach: świetlny, z ciemnym polem widzenia,
fluorescencyjny.
Morfologia bakterii.
Metody barwienia preparatów mikroskopowych: barwienie proste, złożone, pozytywne, negatywne,
negatywno-pozytywne.
Część praktyczna:
♦
♦
Sporządzanie i oglądanie w mikroskopie świetlnym preparatów z hodowli bakterii, barwienie metodą
Grama (Staphylococcus sp., Bacillus sp, Escherichia coli)
Demonstracja gotowych preparatów z bakterii w mikroskopie świetlnym, w ciemnym polu
i fluorescencyjnym.
ĆWICZENIE 2 (12.X – 16.X. 2015)
TEMAT: ZIARNIAKI GRAM-DODATNIE: GRONKOWCE I PACIORKOWCE
Część teoretyczna:
♦
♦
Charakterystyka i chorobotwórczość Staphylococcus aureus, Staph.epidermidis, Staph.saprophyticus.
Charakterystyka i chorobotwórczość Streptococcus pyogenes, Streptococcus agalactiae,
Str.pneumoniae, Str. z gr. orale, Enterococcus sp.
Część praktyczna:
♦
♦
♦
♦
Demonstracja hodowli na agarze z krwią, opis morfologii kolonii, rodzaje hemolizy.
Demonstracja gotowych preparatów z omawianych bakterii w mikroskopie świetlnym.
Testy identyfikacyjne dla gronkowców: wytwarzanie katalazy, CF (wykonanie), wrażliwość na
nowobiocynę i furazolidon, test koagulazowy (demonstracja), ID32 Staph do odczytu, Crystal GP demonstracja.
Testy identyfikacyjne dla paciorkowców: wrażliwość na bacytracynę i optochinę, szereg
biochemiczny dla enterokoków, wykrywanie antygenów grupowych (demonstracja Slidex Strepto
Kit), Api20Strep do odczytu, Crystal GP -demonstracja.
-2-
ĆWICZENIE 3 (19.X – 23.X. 2015)
TEMAT: ZIARNIAKI GRAM-UJEMNE (NEISSERIA).
GRAM-UJEMNE PAŁECZKI MAŁE: HAEMOPHILUS, BORDETELLA, BRUCELLA
Część teoretyczna:




Charakterystyka i chorobotwórczość rodzaju Neisseria i Moraxella
Charakterystyka i chorobotwórczość Gram(-) pałeczek małych: Haemophilus, Bordetella, Brucella
Aktualny kalendarz szczepień dotyczący bakterii Neisseria, Bordetella, Haemophilus
Omówienie testu z czynnikami wzrostowymi BX i BV dla Haemophilus influenzae
Część praktyczna:




Demonstracja hodowli bakterii na podłożach Neisseria i Moraxella na Agarze z krwią, Haemophilus
na podłożu Cassmana (podłoże czekoladowe)
Demonstracja testów identyfikacyjnych: Crystal NH, Api NH do identyfikacji Neisseria meningitidis i
Haemophilus influenzae
Różnicowanie Moraxella catarrhalis od szczepów Neisseria wchodzących w skład flory
fizjologicznej górnych dróg oddechowych – test BC na agarze Muller-Hintona (MH).
Oglądanie gotowych preparatów
ĆWICZENIE 4 (26.X – 30.X. 2015)
TEMAT: GRAM-UJEMNE PAŁECZKI FERMENTUJĄCE: ENTEROBACTERIACEAE
Część teoretyczna:

Charakterystyka i chorobotwórczość pałeczek rodziny Enterobacteriaceae: Salmonella, Shigella,
Escherichia coli, Proteus, Klebsiella, Enterobacter.
Część praktyczna:




Demonstracja hodowli bakterii na podłożach wybiórczych: Mac Conkey’a i SS (Enterobacteriaceae)
Morfologia kolonii pałeczek Gram-ujemnych Enterobacteriaceae na wybranych podłożach.
Demonstracja gotowych preparatów bakteryjnych w mikroskopie świetlnym.
Identyfikacja Gram-ujemnych pałeczek- odczyt testów ID32GN, demonstracja Crystal ENF.
ĆWICZENIE 5 (02.XI– 06.XI. 2015) + KOLOKWIUM 1 (z ćwiczeń 1 – 4)
TEMAT: GRAM-UJEMNE PAŁECZKI NIEFERMENTUJĄCE: PSEUDOMONAS,
ACINETOBACTER
ORAZ
GRAM-UJEMNE
PAŁECZKI
BEZWZGLĘDNIE
BEZTLENOWE: BACTEROIDES, PORPHYROMONAS, PREVOTELLA
Część teoretyczna:


Charakterystyka i chorobotwórczość pałeczek niefermentujacych: Pseudomonas aeruginosa,
Acinetobacter baumannii, Stenotrophomonas maltophilia.
Charakterystyka i chorobotwórczość Gram-ujemnych bakterii bezwzględnie beztlenowych
(Prevotella, Porphyromonas, Bacteroides, Fusobacterium).
Część praktyczna:





Demonstracja hodowli bakterii tlenowych i beztlenowych na podłożach wybiórczych: agar MullerHintona (MH), Mac Conkey’a (MC) i Schaedler’a – obserwacja morfologii kolonii
Demonstracja gotowych preparatów bakteryjnych w mikroskopie świetlnym.
Identyfikacja Gram-ujemnych pałeczek niefermentujących: odczyt testów ID32GN i Crystal ENF.
Test na wytwarzanie oksydazy (metodą paskową !) i barwników dla G(-) pałeczek niefermentujących.
Demonstracja i identyfikacja Gram-ujemnych pałeczek bezwzględnie beztlenowych: odczyt testów
API 20 A dla Bacteroides fragilis, demonstracja testu Crystal ANR.
-3-
ĆWICZENIE 6 (09.XI – 13.XI. 2015)
TEMAT: BAKTERIE SPIRALNE: TREPONEMA, BORRELIA, LEPTOSPIRA, VIBRIO,
HELICOBACTER, CAMPYLOBACTER
Część teoretyczna:
♦
Charakterystyka i chorobotwórczość Treponema pallidum, Leptospira, Vibrio,
Borrelia recurrentis, Borrelia burgdorferi, Campylobacter jejuni, Helicobacter pylori.
Część praktyczna:





Demonstracja bezpośredniego preparatu bioptatu z żołądka z Helicobacter pylori.
Demonstracja hodowli Campylobacter i Helicobacter.
Oglądanie gotowych preparatów z Campylobacter i Helicobacter.
Demonstracja preparatu srebrzonego z Treponema pallidum
Demonstracja Leptospira w mikroskopie z ciemnym polem widzenia.
ĆWICZENIE 7 (16.XI – 20.XI. 2015)
TEMAT: PRĄTKI Mycobacteriun , PROMIENIOWCE Actinomyces, Nocardia,
MACZUGOWCE Corynebacterium.
Część teoretyczna:
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
Charakterystyka i chorobotwórczość maczugowców – Corynebacterium diphtheriae.
Szczepionka DPT (diphtheria, pertussis, tetanus).
Podział taksonomiczny prątków
Charakterystyka i chorobotwórczość Mycobacterium tuberculosis oraz mykobakterii MOTT.
Postacie kliniczne gruźlicy, diagnostyka, szczepienia (BCG), próby tuberkulinowe
Odporność śródzakaźna – fenomen Kocha
Charakterystyka i chorobotwórczość Actinomyces spp. i Nocardia spp.
Część praktyczna:






Demonstracja hodowli i gotowych preparatów: Corynebacterium.
Demonstracja hodowli i gotowych preparatów Actinomyces spp. i Nocardia spp.
Testy identyfikacyjne dla maczugowców (ApiCoryne), dla promieniowców (API 20A).
Demonstracja hodowli prątków na podłożu Loewensteina-Jensena: Mycobacterium smegmatis,
Mycobacterium fortuitum, Mycobacterium tuberculosis
Oglądanie preparatów plwociny od chorego prątkującego barwionych metodą Ziehl-Neelsena
(czynnik wiązkowy – cord factor).
Oznaczanie wrażliwości prątków na tuberkulostatyki – demonstracja antybiogramu.
ĆWICZENIE 8 (23.XI – 27.XI. 2015)
TEMAT: STERYLIZACJA i DEZYNFEKCJA – MYCIE RĄK.
POBIERANIE WYMAZÓW DO ĆWICZEŃ Z FLORY FIZJOLOGICZNEJ.
Część teoretyczna:

Omówienie metod sterylizacji i dezynfekcji oraz preparatów stosowanych w antyseptyce.
Część praktyczna:


Doświadczenie: higieniczne mycie rąk (mycie + jednokrotna dezynfekcja) - jedna płytka agarowa dla
zespołu dwóch studentów.
Pobieranie wymazów do ćwiczeń z flory fizjologicznej: wymaz z nosa, gardła, ucha, spojówki oka,
skóry suchej i wilgotnej.
-4-
ĆWICZENIE 9 (30.XI – 04.XII. 2015)
TEMAT: FLORA FIZJOLOGICZNA
Część teoretyczna:



Omówienie roli flory endogennej człowieka.
Chorobotwórczość i anatomiczne rozmieszczenie flory fizjologicznej człowieka.
Omówienie pojęć: kolonizacja, nosicielstwo, zakażenie oportunistyczne.
Część praktyczna:

Ocena skuteczności higienicznego mycia rąk – odczyt doświadczenia

Morfologia kolonii stanowiących florę fizjologiczną różnych miejsc: opis morfologii, wykonanie i
oglądanie barwionych preparatów różnych typów drobnoustrojów.
ĆWICZENIE 10 (07.XII – 11.XII. 2015) + KOLOKWIUM 2 ( z ćwiczeń 5-9)
TEMAT: LASECZKI.
Część teoretyczna:


Charakterystyka i chorobotwórczość laseczek: Bacillus anthracis, Clostridium tetani, Clostridium
difficile, Clostridium botulinum, Clostridium perfringens.
Schemat profilaktyki pre- i poekspozycyjnej przy podejrzeniu tężca.
Część praktyczna:





Demonstracja hodowli laseczek beztlenowych na podłożach wybiórczych: Agar Schaedler’a z krwią,
bulion tioglikolanowy.
Demonstracja hodowli Bacillus subtilis na Agarze zwykłym.
Morfologia kolonii laseczek na wybranych podłożach.
Demonstracja gotowych preparatów bakteryjnych w mikroskopie świetlnym.
Demonstracja testów identyfikacyjnych dla bakterii beztlenowych - odczyt testów API 20A,
demonstracja Crystal ANR.
ĆWICZENIE 11 (14.XII – 18.XII. 2015)
TEMAT: PODSTAWY DIAGNOSTYKI CHORÓB GRZYBICZYCH.
Część teoretyczna:
♦
Omówienie najczęściej występujących przypadków grzybic miejscowych i układowych oraz
czynników etiologicznych (Candida, Cryptococcus, Aspergillus).
Omówienie pobierania, przesyłania i zasad hodowli grzybów chorobotwórczych.
Charakterystyka najważniejszych grup leków przeciwgrzybiczych: polieny (nystatyna, natamycyna,
amfoteryczna B), imidazole, triazole, antymetabolity (5-fluorocytozyna), echinokandyny.
♦
♦
Część praktyczna:


Identyfikacja grzybów drożdżopodobnych:
- obserwacja morfologii hodowli na podłożu Sabouraud’a i Chromagar Candida,
- obserwacja blastospor i artrospor w preparatach barwionych metodą Grama,
- odczyt testu filamentacji (wykonanie preparatów natywnych),
- obserwacja charakterystycznych struktur (chlamydospor) w mikrohodowli,
- odczyt testu ID 32 C.
- demonstracja ustalenia wartości MIC dla Candida - E-test
Grzyby pleśniowe i dermatofity:
- obserwacja morfologii hodowli Aspergillus i Penicillium na podłożu Czapka,
- obserwacja gotowych preparatów dermatofitów w laktofenolu (Trichophyton, Epidermophyton,
Microsporum).
-5-
ĆWICZENIE 12 (04.I – 08.I. 2016)
TEMAT: ANTYBIOTYKI część I. MECHANIZMY DZIAŁANIA ANTYBIOTYKÓW
Część teoretyczna:


Charakterystyka najważniejszych grup antybiotyków (mechanizm i sposób działania, spektrum
przeciwbakteryjne, farmakokinetyka: antybiotyki beta-laktamowe, aminoglikozydy, makrolidy,
ketolidy, linkozamidy, glikopeptydy, fluorochinolony, sulfonamidy, tetracykliny, tigecyklina,
polimyksyny (kolistyna), oksazolidynony (linezolid),.
Metody oznaczania wrażliwości bakterii na antybiotyki
- Metoda dyfuzyjno-krążkowa
- Metoda seryjnych rozcieńczeń w podłożu bulionowym MH – oznaczanie MIC i MBC leku
(demonstracja)
- Metoda E-testów – oznaczanie MIC leku
- Metoda rozcieńczenia leku w pożywce Loewensteina – Jensena dla prątków gruźlicy – demonstracja
Część praktyczna:

Wykonanie antybiogramu metodą dyfuzyjno-krążkową dla wybranych szczepów bakterii:
- Staphylococcus aureus MRSA z ropy – zakażenie rany poopreacyjnej
- Enterococcus HLAR z moczu – zakażenie układu moczowego
- Klebsiella pneumoniae ESBL+ z plwociny – zapalenie płuc
ĆWICZENIE 13 (11.I – 15.I. 2016)
TEMAT: ANTYBIOTYKI część II. MECHANIZMY OPORNOŚCI BAKTERII
Część teoretyczna:
Omówienie wybranych mechanizmów oporności bakterii na antybiotyki: MRS, MLSB, VISA, VRSA, HLAR,
VRE, MBL, ESBL, KPC
Część praktyczna:






Odczyt i interpretacja antybiogramów z poprzedniego ćwiczenia.
Odczyt antybiogramów przygotowanych metodą ATB dla różnych szczepów bakterii.
Wykonanie testu z cefinazą – wykrywanie beta-laktamaz u Moraxella.
Demonstracja antybiogramów z różnymi mechanizmami oporności bakterii: MRSA, MLS b, ESBL
Demonstracja e-testu: VRE
Demonstracja testu z kwasem boronowym: MBL
Wrocław, 2015-09-03
Kierownik Katedry i Zakładu Mikrobiologii, prof. dr hab. Grażyna Gościniak
Adiunkt Dydaktyczny, dr n med. Katarzyna Jermakow
Starszy technik analityki med. Agnieszka Sarna
-6-
Wrocław, 2014-09-03
PROGRAM ĆWICZEŃ Z MIKROBIOLOGII DLA STUDENTÓW II ROKU
WYDZIAŁU LEKARSKIEGO W ROKU AKADEMICKIM 2015/2016
semestr letni
Ćwiczenia z mikrobiologii odbywają się w sali ćwiczeń Katedry i Zakładu Mikrobiologii
Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu
WYKŁADY: Wtorek 13.00 – 14.15 sala wykładowa
Czwartek 08.00 – 09.15 sala wykładowa
OGÓLNY PLAN ĆWICZEŃ Z MIKROBIOLOGII semestr letni 2015/2016
Semestr letni
2015/2016
9 tyg x 2 h
1 tyg x 1 h
Razem 19 h
15.II – 19.II. 2016
Ćwiczenie 14.
STD – Choroby przenoszone drogą płciową
Ćwiczenie 15. + KOLOKWIUM 3 (z ćw.10-13)
22.II – 26.II. 2016
Zakażenia górnych dróg oddechowych
29.II – 04.III. 2016
Ćwiczenie 16.
Zakażenia dolnych dróg oddechowych
Ćwiczenie 17.
07.III – 11.III. 2016
Ćwiczenie 18. + KOLOKWIUM 4 (z ćw.14-17)
14.III – 18.III. 2016
Zakażenia układu moczowego
Zakażenia skóry i tkanek miękkich
FERIE WIOSENNE 24.III – 30. III. 2016
04.IV – 08.IV. 2016
Ćwiczenie 19.
Zapalenie żołądka i jelit oraz zatrucia pokarmowe
Ćwiczenie 20.
11.IV – 15.IV. 2016
Ćwiczenie 21.
18.IV – 22.IV. 2016
Zakażenia ośrodkowego układu nerwowego
Bakteriemia i sepsa
Ćwiczenie 22. (ćwiczenie 45-minutowe)
KOLOKWIUM 5 (z ćw.18-21)
Ćwiczenie 23.
EGZAMIN PRAKTYCZNY
25.IV – 29.IV. 2016
09.V – 13.V. 2016
13.VI – 03.VII.2016
SESJA LETNIA
-7-
ĆWICZENIE 14 (15.II – 19.II. 2016)
TEMAT: CHOROBY PRZENOSZONE DROGĄ PŁCIOWĄ
Część teoretyczna

Omówienie zakażeń przenoszonych drogą płciową oraz czynników
etiologicznych STD.
Część praktyczna – ćwiczenie demonstracyjne

Diagnostyka kiły:
USR i TPHA do odczytu i interpretacji
FTA-ABS i ELISA do omówienia
preparat srebrzony z tkanki mózgowej

Diagnostyka rzeżączki (GU):
hodowla gonokoków na podłożu Roiron
wykonanie testu na oksydazę
demonstracja preparatu z ropy rzeżączkowej
omówienie testu przesiewowego Gonoline Duo 2

Diagnostyka rzęsistkowicy:
- demonstracja preparatu z Trichomonas vaginalis (Giemsa)

Diagnostyka NGU:
hodowla Mycoplasma hominis
Mycoplasma IST-test do odczytu i interpretacji
Chlamydia trachomatis (zakażona linia komórkowa Mc Coy’a - zdjęcie)

Diagnostyka grzybicy dróg rodnych.
-
hodowla grzybów Candida na podłożu Sabourauda z antybiotykiem
UWAGA! OPRACOWANIE MATERIAŁÓW DIAGNOSTYCZNYCH DO ĆWICZENIA Z ZAKAŻEŃ GÓRNYCH DRÓG
ODDECHOWYCH
1. wymaz z gardła (podejrzenie anginy) – posiew na ½ AK
2. wymaz z gardła (bóle gardła) –
posiew na ½ AK
ĆWICZENIE 15 (22.II – 26.II. 2016) + KOLOKWIUM 3 (z ćwiczeń 10-13)
TEMAT: ZAKAŻENIA GÓRNYCH DRÓG ODDECHOWYCH
Część teoretyczna:
♦
♦
Omówienie postaci klinicznych oraz etiologii zakażeń górnych dróg oddechowych.
Schemat badania mikrobiologicznego. Pobieranie i przesyłanie próbek do badania.
Część praktyczna:
Odczyt posiewów próbek z zakażeń górnych dróg oddechowych:
1. wymaz z gardła (angina) – wykonanie preparatu mikroskopowego barwionego metodą Grama z
własnego posiewu, test wrażliwości na bacytracynę (demonstracja), test do wykrywania antygenów S.
pyogenes (Slidex Strepto Kit)
2. wymaz z gardła – demonstarcja testu z optochiną
3. Demonstracja hodowli wybranych patogenów górnych dróg oddechowych: Staphylococcus aureus,
Corynebacterium diphtheriae
4. Demonstracja bezpośredniego z wymazu z gardła chorego na anginę Plaut-Vincent’a.
5. Demonstracja szybkich testów w kierunku anginy ropnej, zakażenia RSV.
6. Analiza przykładowych wyników badań mikrobiologicznych
UWAGA! OPRACOWANIE MATERIAŁÓW DIAGNOSTYCZNYCH DO ĆWICZENIA Z ZAKAŻEŃ DOLNYCH DRÓG
ODDECHOWYCH
1. plwocina (pozaszpitalne zapalenie płuc) –
posiew na AK, MC
2. A) wydzielina oskrzelowa (zapalenie płuc, pacjent wentylowany) –
posiew na ½ AK, ½ MC, ½ SAB
B) krew (zapalenie płuc, pacjent wentylowany) posiew na ½ AK, ½ MC, ½ SAB
-8-
ĆWICZENIE 16 (29.II – 04.III. 2016)
TEMAT: ZAKAŻENIA DOLNYCH DRÓG ODDECHOWYCH
Część teoretyczna:
♦
♦
Omówienie postaci klinicznych oraz etiologii zakażeń dolnych dróg oddechowych.
Schemat badania mikrobiologicznego. Zasady pobierania i transportu próbek z dróg oddechowych.
Część praktyczna:
Odczyt posiewów próbek z zakażeń dolnych dróg oddechowych:
1. plwocina (zapalenie płuc, pacjent pozaszpitalny)– wykonanie preparatu barwionego metodą Grama z
posiewów własnych, test z optochiną (demonstracja), antybiogram.
2. wydzielina z drzewa oskrzelowego + krew (pacjent hospitalizowany, VAP)– wykonanie preparatu
mikroskopowego barwionego metodą Grama z posiewów własnych, odczyt testu ID32GN,
antybiogram.
3. Demonstracja szybkich testów w kierunku Legionella.
4. Analiza przykładowych wyników badań mikrobiologicznych
UWAGA! OPRACOWANIE MATERIAŁÓW DIAGNOSTYCZNYCH DO ZAKAŻEŃ UKŁADU MOCZOWEGO
1. mocz (pacjent ambulatoryjny) -
Posiew ilościowy na AK, MC.
2. mocz (pacjent zacewnikowany) -
Posiew ilościowy na AK, MC.
ĆWICZENIE 17 (07.III – 11.III. 2016)
TEMAT: ZAKAŻENIA UKŁADU MOCZOWEGO
Część teoretyczna:



Omówienie czynników etiologicznych zakażeń układu moczowego.
Schemat badania mikrobiologicznego moczu.
Pobieranie i przesyłanie materiałów diagnostycznych do badania zakażeń układu moczowego.
Część praktyczna:
 Analiza przykładowych wyników badań mikrobiologicznych
 Odczyt posiewów materiałów diagnostycznych:
materiał.1. - test ID32GN, interpretacja antybiogramu,
materiał.2. - test ID32GN, interpretacja antybiogramu,
 demonstracja hodowli wybranych patogenów układu moczowego: E.coli, Klebsiella spp.,
Pseudomonas aeruginosa, Staph.epidermidis, Staph.saprophyticus, Enterococcus spp., Candida spp.
 demonstracja testu Golda – wynik dodatni i ujemny.
 demonstracja posiewu moczu zanieczyszczonego
 demonstracja gotowych zestawów do półilościowego posiewu moczu: Uriline, Uricult.
UWAGA! OPRACOWANIE MATERIAŁÓW DIAGNOSTYCZNYCH DO ĆWICZENIA Z ZAKAŻENIA SKÓRY
i TKANEK MIĘKKICH
1. wymaz z ropnia podprzeponowego (pacjent z ropniem podprzeponowym), posiew na podłoża: AK,
MC, ½ agar Schaedlera z krwią (tioglikolan jałowy do demonstracji).
2. ropa z czyraka na wymazówce (pacjent z czyrakiem mnogim), posiew na podłoża: AK, MC, ½ agar
Schaedlera z krwią (tioglikolan jałowy do demonstracji).
3. Wymaz z rany oparzeniowej (pacjent po rozległym oparzeniu), posiew na podłoża: AK, MC, bulion
cukrowy.
-9-
ĆWICZENIE 18 (14.III – 18.III. 2016) + KOLOKWIUM 4 (z ćwiczeń 14-17)
TEMAT: ZAKAŻENIA SKÓRY i TKANEK MIĘKKICH.
Część teoretyczna


Omówienie czynników etiologicznych zakażeń skóry i tkanek miękkich.
Schemat badania mikrobiologicznego ropy. Pobieranie i przesyłanie próbek do badania.
Część praktyczna
 Odczyt posiewów próbek ze zmian ropnych, identyfikacja szczepów, interpretacja antybiogramów.
Materiał.1. odczyt API 20A; odczyt ID32GN; interpretacja antybiogramu.
Materiał.2. wykonanie testu na katalazę, demonstracja testu na obecność koagulazy, odczyt ID32Staph,
interpretacja antybiogramu
Materiał.3. wykonanie testu na oksydazę metodą paskową (!), odczyt ID32GN, interpretacja antybiogramu.
 Demonstracja hodowli wybranych patogenów zakażeń skóry i tkanek miękkich: Escherichia coli,
Pseudomonas aeruginosa, Staphylococcus aureus, Bacteroides fragilis.
 Demonstracja gotowych preparatów w/w patogenów w mikroskopie świetlnym.
 Analiza przykładowych wyników badań mikrobiologicznych
UWAGA! ZE WZGLĘDU NA FERIE WIOSENNE MATERIAŁY DIAGNOSTYCZNE Z ZAKAŻEŃ PRZEWODU
POKARMOWEGO ZOSTANĄ PRZYGOTOWANE NA KOLEJNE ĆWICZENIA
ĆWICZENIE 19 (04.IV – 08.IV. 2016)
TEMAT: ZAPALENIE ŻOŁĄDKA I JELIT ORAZ ZATRUCIA POKARMOWE
Część teoretyczna:


Omówienie czynników etiologicznych zakażeń przewodu pokarmowego.
Schemat badania mikrobiologicznego kału. Pobieranie i przesyłanie materiałów diagnostycznych.
Część praktyczna:
 Odczyt posiewów materiałów diagnostycznych:
Materiał.1. test ID32GN, demonstracja typowania serologicznego Salmonella
szkiełkowej.
metodą
aglutynacji
Materiał.2. test ID32GN,





demonstracja hodowli wybranych patogenów układu pokarmowego: Salmonella spp., Shigella spp.,
Escherichia coli, Yersinia enterocolitica, Campylobacter jejuni.
demonstracja gotowych preparatów ww. patogenów w mikroskopie świetlnym.
demonstracja testu do wykrywania rotawirusów i adenowirusów w kale: Rota-Adeno Kit.
demonstracja testu kasetkowego do wykrywania toksyn Clostridium difficile w kale
Analiza przykładowych wyników badań mikrobiologicznych
UWAGA! OPRACOWANIE MATERIAŁÓW DIAGNOSTYCZNYCH DO ĆWICZENIA Z ZAKAŻEŃ OUN
Materiał 1.
1a)
1b)
1c)
Materiał 2.
2a)
Pacjent z zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych:
PMR na podłożu transportowo-wzrostowym Meningomedium - DEMONSTRACJA
PMR w jałowej probówce (PILOTKA) – studenci samodzielnie wykonują preparat
bezpośredni barwiony metodą Grama
krew na podłożu transportowo-wzrostowym - posiew na podłoża: ½AK, ½MC, ½Casman’a.
Pacjent z zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych:
PMR na podłożu transportowo-wzrostowym Meningomedium - DEMONSTRACJA
- 10 -
2b)
2c)
PMR w jałowej probówce (PILOTKA) – studenci samodzielnie wykonują preparat
bezpośredni barwiony metodą Grama
krew na podłożu transportowo-wzrostowym - posiew na podłoża: ½AK, ½MC, ½Casman’a.
ĆWICZENIE 20 (11.IV – 15.IV.2016)
TEMAT: ZAKAŻENIA OŚRODKOWEGO UKŁADU NERWOWEGO
Część teoretyczna

Omówienie czynników etiologicznych zakażeń OUN.

Schemat badania mikrobiologicznego płynu mózgowo-rdzeniowego.

Pobieranie i przesyłanie próbek PMR do badań mikrobiologicznych.
Część praktyczna


Odczyt posiewów próbek krwi i płynu mózgowo-rdzeniowego (!PMR posiewa sala ćwiczeń!)
Barwienie i oglądanie preparatów z PMR (pilotka) z poprzedniego ćwiczenia
Materiał 1. preparat mikroskopowy z posiewów własnych barwiony metodą Grama, wykonanie testu na
oksydazę, odczyt testu API NH, demonstracja testu Crystal NH.
Materiał 2. preparat mikroskopowy z posiewów własnych barwiony metodą Grama, demonstracja testu
wrażliwości na optochinę, odczyt testu API 20 Strep, demonstracja testu Crystal GP, odczyt i interpretacja
antybiogramu


Demonstracja hodowli wybranych patogenów zakażeń centralnego układu nerwowego: Neisseria
meningitidis(AK), Streptococcus agalactiae (AK), Escherichia coli (MC), Haemophilus influenzae
(Casman), Candida albicans (SAB)
Demonstracja gotowych preparatów z w/w drobnoustrojów w mikroskopie świetlnym.
UWAGA! OPRACOWANIE MATERIAŁÓW DIAGNOSTYCZNYCH DO ĆWICZENIA Z ZAKAŻEŃ
OGÓLNOUSTROJOWYCH (SEPSA).
Materiał 1. Pacjent z podejrzeniem zakażenia krwi: krew na podłożu transportowo-wzrostowym po 24 godz.
inkubacji (krew dodatnia) - posiew na podłoża AK i MC
Materiał 2. Pacjent z podejrzeniem zakażenia odcewnikowego: krew na podłożu transportowowzrostowym po 24 godz. Inkubacji (krew dodatnia) - posiew na podłoża AK i MC
ĆWICZENIE 21 (18.IV – 22.IV. 2016)
TEMAT: ZAKAŻENIA OGÓLNOUSTROJOWE - BAKTERIEMIA I SEPSA
Część teoretyczna

Omówienie czynników etiologicznych zakażeń ogólnoustrojowych

Schemat badania mikrobiologicznego krwi - pobieranie i przesyłanie próbek do badania.

Omówienie czynników ryzyka rozwinięcia się zakażenia krwi u pacjenta hospitalizowanego
Część praktyczna

Odczyt posiewów próbek krwi oraz interpretacja antybiogramów.
Materiał 1. demonstracja testu Crystal ENF, odczyt testu ID32GN, odczyt antybiogramu
Materiał 2. demonstracja Crystal GP, odczyt testu ID32Staph, odczyt antybiogramu
- 11 -





Demonstracja hodowli wybranych patogenów zakażeń ogólnoustrojowych: Streptococcus agalactiae,
Streptococcus salivarius, Staphylococcus epidermidis, Enterococcus faecalis, Pseudomonas
aeruginosa, Enterobacter cloacae, Candida albicans
Demonstracja gotowych preparatów z w/w drobnoustrojów w mikroskopie świetlnym.
Demonstracja podłoży transportowo-namnażających do posiewu płynów ustrojowych.
Demonstracja aparatu Bact Alert do hodowli próbek płynów ustrojowych.
Analiza przykładowych wyników badań mikrobiologicznych
ĆWICZENIE 22 (25.IV – 29.IV. 2016)
!!! Ćwiczenie 45-minutowe
KOLOKWIUM 5 (z ćwiczeń 18-21)
ĆWICZENIE 23 (9.V – 13.V. 2016)
TEMAT: EGZAMIN PRAKTYCZNY
UWAGA:
Materiały teoretyczne do ćwiczeń diagnostycznych znajdują się na stronie internetowej
Katedry: www.umed.wro.pl/mikrobiologia
Wrocław, 2015-09-03
Kierownik Katedry i Zakładu Mikrobiologii, prof. dr hab. Grażyna Gościniak
Adiunkt Dydaktyczny, dr n med. Katarzyna Jermakow
Starszy technik analityki med. Agnieszka Sarna
- 12 -