Współczesna architektura wobec OZE

Justyna JUCHIMIUK11
Współczesna architektura wobec OZE – HafenCity, IBA Hamburg 2006-13, 2014 plus,
koncepcja odnawialnego Wilhelmsburga 2050, Fryburg Bryzgowijski – Vauban
Contemporary architecture in view of renewable energy sources (RES) - HafenCity,
IBA 2006-13, 2014 +, Concept Renewable Wilhelmsburg 2050, Freiburg – Vauban
Współczesna architektura mieszkaniowa krajów Europy zachodniej nacechowana jest
nowatorskimi rozwiązaniami w zakresie energooszczędności oraz pozyskiwania energii ze źródeł
odnawialnych. Dzielnice, osiedla, zespoły mieszkaniowe i pojedyncze budynki realizowane od
podstaw, jak i poddane renowacji lub rewitalizacji stanowią próbę znalezienia harmonijnej relacji
środowiska naturalnego i zabudowanego oraz związków architektury z miejscem i klimatem.
Hamburg w ramach działań IBA 2006-13 oraz 2014+ postawił na rewitalizację rozległych obszarów
poprzemysłowych i zdegradowanych „wewnętrznych peryferii” dzielnic na wyspach Łaby,
przy jednoczesnej przebudowie i transformacji energetycznej dzielnicy Wilhelmsburg.
W kontraście do projektów IBA prezentuje się trwający już 14 lat proces przebudowy
i rewitalizacji
nabrzeży
portowych
w
HafenCity.
Miastem
zdecydowanie
nastawionym
na zrównoważony rozwój oraz OZE jest Fryburg Bryzgowijski. Pilotażowe osiedle Schlierberg w
dzielnicy Vauban składające się z 58 plusenergetycznych domów szeregowych zostało zrealizowane
na terenie ośrodka sportowego dawnych koszar francuskiej armii[1]. Prezentuje się założenia
projektowe oraz porównanie przebudowy i energetycznej rewitalizacji dzielnic Wilhelmsburg
i Hafencity w Hamburgu oraz osiedla Schlierberg we Fryburgu Bryzgowijskim[1]. Przedstawia się
wybrane przykłady : IBA Dock (2009-10) projekt Han Slavik, Energie Bunker (2010-13 ) Hegger,Schleiff
HHS P+A, Georgswerder (2009-13 )Hafner/Jimenez, M+N, Gateway to the World Educational Centre
(2011-13) bof architekten, Weltquartier-Global Neighbourhood (2008-2015) kfs-Architekten,
Weimarer Platz + Pavilion (2008-10) Kunst + Herbert Architekten, World Commercial Park (2008-13)
Architekturbüro Dalpiaz + Giannetti oraz Hybrid Houses, Smart Materials i Smart Price Houses,
WaterHouses, Open House (2010-11) Onix BV-Groningen z Kunst+Herbert, Light-Active House 2020
(2009-10 ) TU Darmstadt, Hegger & Ostermann Architekten[2] oraz Schlierberg (2006) Rolf DischSolar
Architecture.
11
mgr inż. arch. Justyna Juchimiuk – asystentka w Katedrze Architektury i Urbanistyki, Wydziału Budownictwa,
Architektury i Inżynierii Środowiska Uniwersytetu Zielonogórskiego. Doktorantka Zachodniopomorskiego
Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie, Wydziału Budownictwa i Architektury. Zainteresowania
badawcze obejmują zagadnienia związane z wykorzystaniem OZE w odniesieniu do architektury i urbanistyki
oraz zintegrowanego procesu projektowego.
Justyna Juchimiuk, M.E., Engineer in Architecture – Assistant Professor in Department of Architecture and
Urban Planning, Faculty of Architecture, Civil and Environmental Engineering, University of Zielona Góra. Phd
candidate at West Pomeranian University of Technology Szczecin, Faculty of Civil Engineering and Architecture.
Research interests include issues of using Renewable Energy Sources in regard to architecture and urbanism
aspects, also Integrated Design Process.
60
Contemporary housing architecture in Western Europe is characterized by innovative energy
saving solutions and energy generation from renewable sources. Districts, housing complexes and
individual houses built as well as renovated or revitalizated are the attempts to find a harmonious
relationship between nature and built environment and the relationship of architecture with the
location and climate. Hamburg as part of the IBA 2006-13 focused on the revitalization of vast
industrial and degraded "inner periphery" areas on the islands of Elbe, while reconstruction
and energy transformation of Wilhelmsburg district. IBA contrasts with ongoing rebuilding
and revitalization process of former quays in HafenCity. Freiburg im Breisgau is another city strongly
focused on sustainability. Pilot project of Schlierberg housing settlement in Vauban district consists
of 58 surplus energy terraced houses developed in the sports area of the former barracks of the
French army. The article presents and compares design assumptions of redevelopment and energy
revitalization of Wilhelmsburg and HafenCity districts in Hamburg and Schlierberg housing
settlement Freiburg. The paper deals with selected examples such as: IBA Hamburg :The Key Theme
Cosmopolis: Gateway to the World Educational Centre (2011-13) by bof architekten, WeltquartierGlobal Neighbourhood (2008-2015) by kfs-Architekten, Weimarer Platz with Pavilion (2008-10)
by Kunst + Herbert Architekten, World Commercial Park (2008-13 )by Architekturbüro Dalpiaz
+ Giannetti. The Key Theme Metrozones: Hybrid Houses, Smart Materials and Smart Price Houses,
WaterHouses. The Key Theme Cities and Climate Change-IBA Dock (2009-10) by Han Slavik, Energy
Bunker (2010-13) by Hegger, Schleiff HHS P+A, Energy Hill Georgswerder (2009-13)
by Hafner/Jimenez, M+N,, Open House (2010-11) by Onix BV-Groningen with Kunst+Herbert, LightActive House 2020 (2009-10 ) TU Darmstadt, Hegger & Ostermann Architekten and Schlierberg
in Freiburg (2006) by Rolf Disch Solar Architecture.
Słowa kluczowe: architektura, EcoLabel, energoefektywność, energetyka prosumencka, IBA Hamburg,
nabrzeża, OZE, rewitalizacja, transformacja energetyczna- Energiewende, tereny popartowe, Vaubon.
Keywords: architecture, EcoLabel, energy-efficency, prosumer energy generation, International Building
Exhibition IBA Hamburg, waterfronts, RES, revitalizations, energy transformation – Energiewende,
brownfields, Vaubon.
Bibliografia / References
[1]
[2]
[3]
[4]
[5]
[6]
Duran S.C., Herrero J.F., The Source of Contemporary Green Architecture, Colins Design-Harpers Collins
Publisher, New York 2010, .9-12, 229-237.
Hellweg U.(red), IBA Hamburg: Energy Atlas – Future Concept Renewable Wilhelmsburg, Jovis Verlag,
Hamburg 2010
IBA Hamburg GmbH. IBA Hamburg, www.iba-hamburg.de (Dostęp/Access 01.09.2015r.).
Juchimiuk J., Energetyczna rewitalizacja miast w aspekcie wykorzystania odnawialnych źródeł energii. The
energy revitalisation of towns in the aspect of using Renewable Energy Sources, w: Przestrzeń i Forma, piF
NR 23/2-2015, Wydawnictwo Uczelniane Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego
w Szczecinie, zeszyt 2/2015, 73-86.
Juchimiuk J., Przestrzeń społecznej integracji a strategia rozwoju zrównoważonego i wykorzystanie OZE.
Hamburg - HafenCity oraz Elbinsel: Wilhelmsburg i Veddel, w: Habitaty - architektura socjalna = Habitats social architecture, Oficyna Wydaw. Politechniki Wrocławskiej, 2014, 253-270.
Juchimiuk J., Energetyczna rewitalizacja dzielnic Hamburga: Wilhelmsburg, Veddel oraz HafenCity, w:
Rewitalizacja w polityce miejskiej: III Kongres Rewitalizacji Miast. Kraków, 2014, IRM 2014, 25.
61
Współczesna architektura wobec OZE (...)
Contemporary architecture in view of renewable energy sources (RES) (...)
Justyna JUCHIMIUK
Strona tytułowa prezentacji pt.: Współczesna architektura wobec odnawialnych źródeł energii OZE
1
Front page of a presentation Contemporary architecture in view of renewable energy sources (RES)
Wilhelmsburg –koncepcja samowystarczalnej energetycznie dzielnicy/ IBA_Hamburg 2006-13
2
Concept of Renewable Wilhelmsburg/ IBA_Hamburg 2006-13
OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA NAUKOWA I WYJAZD NAUKOWO - STUDIALNY - NIEMCY, HOLANDIA
PT. "NATURA - TECHNOLOGIA - KULTURA ZRÓWNOWAŻONE ŚRODOWISKO ŻYCIA."
THE CONFERENCE OF POLISH UNIVERSITIES AND RESEARCH TRIP – GERMANY, NETHERLANDS
‘NATURE – TECHNOLOGY – CULTURE – SUSTAINABLE LIVING ENVIRONMENT’
62
Współczesna architektura wobec OZE (...)
Contemporary architecture in view of renewable energy sources (RES) (...)
Justyna JUCHIMIUK
3
Wzgórze energii Georgswerder / IBA Hamburg 2006-2013/ Produkcja.energii, ogrzewania,
En. wiatrowa: turbiny/ en. słoneczna: PV/ en.geotermalna/wydobycie gazu-matan
Energy Hill Georgswerder / IBA Hamburg 2006-2013/ Electricity Production/Heat Generation/
Wind energy/Solar energy- PV/Biomass: biogas/Geothermal/Landfill gas: methane gas
4
Bunkier energii/ IBA Hamburg 2006-2013/ zintegrowany system pr .energii, ogrzewania, panele PV
na dachu i elewacjach/ biogas
Energy Bunker / IBA Hamburg 2006-2013/Integrated Electricity Production/Heat
Generation/rooftop and facade PV system /biogas thermal power plant
OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA NAUKOWA I WYJAZD NAUKOWO - STUDIALNY - NIEMCY, HOLANDIA
PT. "NATURA - TECHNOLOGIA - KULTURA ZRÓWNOWAŻONE ŚRODOWISKO ŻYCIA."
THE CONFERENCE OF POLISH UNIVERSITIES AND RESEARCH TRIP – GERMANY, NETHERLANDS
‘NATURE – TECHNOLOGY – CULTURE – SUSTAINABLE LIVING ENVIRONMENT’
63
Współczesna architektura wobec OZE (...)
Contemporary architecture in view of renewable energy sources (RES) (...)
Justyna JUCHIMIUK
Zintegrowana sieć energetyczna Wilhelmsburga/ IBA_Hamburg 2003-2016
5
Integrated Energy Network Wilhelmsburg Central/ IBA_Hamburg 2003-2016
BIQ / ALGENHAUS / Smart Material Houses / Wilhelmsburg IBA_Hamburg 2003-2016
6
BIQ / ALGENHAUS/ Smart Material Houses/ Wilhelmsburg IBA_Hamburg 2003-2016
OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA NAUKOWA I WYJAZD NAUKOWO - STUDIALNY - NIEMCY, HOLANDIA
PT. "NATURA - TECHNOLOGIA - KULTURA ZRÓWNOWAŻONE ŚRODOWISKO ŻYCIA."
THE CONFERENCE OF POLISH UNIVERSITIES AND RESEARCH TRIP – GERMANY, NETHERLANDS
‘NATURE – TECHNOLOGY – CULTURE – SUSTAINABLE LIVING ENVIRONMENT’
64
Współczesna architektura wobec OZE (...)
Contemporary architecture in view of renewable energy sources (RES) (...)
Justyna JUCHIMIUK
SOFT HOUSE / Smart Material Houses / Wilhelmsburg IBA_Hamburg 2003-2016
7
SOFT HOUSE / Smart Material Houses / Wilhelmsburg IBA_Hamburg 2003-2016
SMART IST GRÜN / Smart Material Houses / Wilhelmsburg IBA_Hamburg 2003-2016
8
SMART IST GRÜN / Smart Material Houses / Wilhelmsburg IBA_Hamburg 2003-2016
OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA NAUKOWA I WYJAZD NAUKOWO - STUDIALNY - NIEMCY, HOLANDIA
PT. "NATURA - TECHNOLOGIA - KULTURA ZRÓWNOWAŻONE ŚRODOWISKO ŻYCIA."
THE CONFERENCE OF POLISH UNIVERSITIES AND RESEARCH TRIP – GERMANY, NETHERLANDS
‘NATURE – TECHNOLOGY – CULTURE – SUSTAINABLE LIVING ENVIRONMENT’
65
Współczesna architektura wobec OZE (...)
Contemporary architecture in view of renewable energy sources (RES) (...)
9
Justyna JUCHIMIUK
HafenCity-Hamburg – Mapa dot. efektywności energetycznej i OZE oraz nowe standardy redukcji
emisji CO2 /obiekty energoefektywne - energia słoneczna i wiatrowa
HafenCity –Hamburg - Energy efficiency map/ RES and new standards for CO2-benchmarkt
/ energy-effective buildings - solar and wind energy
HafenCity Hamburg /Siedziba główna Unilever – proj. Behnisch Architekten/ Certyfikacja EcoLabel
10
HafenCity Hamburg / Unilever HQ– design: Behnisch Architekten/ EcoLabel Certyfication
OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA NAUKOWA I WYJAZD NAUKOWO - STUDIALNY - NIEMCY, HOLANDIA
PT. "NATURA - TECHNOLOGIA - KULTURA ZRÓWNOWAŻONE ŚRODOWISKO ŻYCIA."
THE CONFERENCE OF POLISH UNIVERSITIES AND RESEARCH TRIP – GERMANY, NETHERLANDS
‘NATURE – TECHNOLOGY – CULTURE – SUSTAINABLE LIVING ENVIRONMENT’
66