Kod przedmiotu/modułu MT1_39/2011 Nazwa przedmiotu Harmonia

Kod przedmiotu/modułu
MT1_39/2011
Nazwa przedmiotu
Harmonia
Kierunek
Kompozycja i Teoria Muzyki
Specjalność
Muzykoterapia
Typ studiów
I stopnia
Wymagania wstępne
Zdane egzaminy końcowe na II roku stacjonarnych studiów I stopnia.
Wymagania końcowe
Zaliczenie ze stopniem obejmujące zakresem treści programu nauczania
przedmiotu.
Cele przedmiotu/modułu
• Opanowanie wiadomości o środkach harmonicznych z zakresu harmoniki
modalnej oraz systemu funkcyjnego dur-moll.
• Opanowanie wiadomości o zjawiskach harmonicznych systemu tonalnego
dur-moll.
• Wykształcenie umiejętności tworzenia konstrukcji harmonicznych
z wykorzystaniem akordyki systemu tonalnego dur-moll.
• Nabycie i pogłębienie umiejętności tworzenia konstrukcji harmonicznych
•
•
•
•
wykorzystujących środki harmoniki dur-moll, w różnych fakturach oraz
tworzenie miniatur muzycznych według przyjętych założeń.
Wykształcenie umiejętności praktycznego posługiwania się określonymi
środkami harmonicznymi z zakresu harmoniki systemu funkcyjnego dur-moll.
Wyposażenie w aparat pojęciowy niezbędny w opisie, analizie i interpretacji
środków oraz zjawisk wertykalnych i wertykalno-horyzontalnych
wykorzystywanych w muzyce system funkcyjnego
Zapoznanie z wybranymi wykrystalizowanymi idiomami harmonicznymi
stosowanymi przez kompozytorów XVIII i XIX wieku.
Zapoznanie z podstawową literaturą teoretyczną i praktyczną traktującą
o zagadnieniach układów wertykalnych i wertykalno-horyzontalnych,
wykorzystywanych w muzyce systemu funkcyjnego dur-moll.
Treści kształcenia
semestr 5
I. WPROWADZENIE
Harmonia. Zagadnienia terminologiczne.
•
Zagadnienia historyczne. Powstanie i charakterystyka systemu funkcyjnego dur-moll.
•
(6 godzin dydaktycznych)
II. CHARAKTERYSTYKA SKAL I AKORDÓW SYSTEMU FUNKCYJNEGO
DUR-MOLL
Skale systemu funkcyjnego dur-moll.
•
Systematyka akordów systemu funkcyjnego dur-moll. Poszczególne formy akordów.
•
Triada harmoniczna.
•
Kadencje.
•
Konsonans i dysonans w odniesieniu do systemu funkcyjnego dur-moll.
•
(6 godzin dydaktycznych)
III. UKŁAD CZTEROGŁOSOWY
Charakterystyka układu czterogłosowego.
•
Prowadzenie głosów. Układ rozległy i skupiony.
•
Układy o zmiennej ilości głosów. Układ o mniejszej i większej od czterech ilości
•
głosów.
Realizacja konstrukcji harmonicznych wykorzystujących wszystkie funkcje i typy
•
akordów, występujące w obrębie jednej tonacji w układzie czterogłosowym.
Harmonizacja sopranu.
•
(10 godzin dydaktycznych)
IV. DŹWIĘKI OBCE
Opóźnienia.
•
Dźwięki obce: przejściowy, pomocniczy, oderwany, zamienny i wyprzedzający.
•
Akord chopinowski.
•
Figuracja melodyczna i rytmiczna.
•
Realizacja konstrukcji harmonicznych wykorzystujących wszystkie typy akordów
•
oraz dźwięki obce w różnorodnych układach fakturalnych.
(8 godzin dydaktycznych)
semestr 6
I. MODULACJA DIATONICZNA
Wtrącenie.
•
Elipsa.
•
Zboczenie modulacyjne.
•
Wieloznaczność funkcyjna akordów.
•
Modulacja bezpośrednia a pośrednia.
•
Realizacja konstrukcji harmonicznych wykorzystujących wtrącenia, zboczenia
•
modulacyjne w różnorodnych układach fakturalnych.
Realizacja konstrukcji harmonicznych wykorzystujących modulację diatoniczną
•
(pośrednią i bezpośrednią).
(8 godzin dydaktycznych)
II. MODULACJA CHROMATYCZNA
Alteracja.
•
Dysalteracja. Realteracja.
•
Zwrot tristanowski.
•
Charakterystyka modulacji chromatycznej.
•
Realizacja konstrukcji harmonicznych wykorzystujących alteracje w różnorodnych
•
układach fakturalnych.
Realizacja konstrukcji harmonicznych wykorzystujących modulację chromatyczną.
•
(6 godzin dydaktycznych)
III. MODULACJA ENHARMONICZNA
Zjawisko enharmonii.
•
Różnorodność modulacji enharmonicznej.
•
Realizacja konstrukcji harmonicznych modulacji wykorzystujących zjawisko zamiany
•
enharmonicznej.
(4 godziny dydaktyczne)
IV. BAS CYFROWANY
Zagadnienia historyczne i terminologiczne. Basso continuo.
•
Oznaczenia wykorzystywane w systemie basu cyfrowanego.
•
Realizacja konstrukcji harmonicznych w oparciu o oznaczenia basu cyfrowanego •
w różnorodnych układach fakturalnych.
(6 godzin dydaktycznych)
V. APARAT POJĘCIOWY WYKORZYSTYWANY W OPISIE, ANALIZIE
I INTERPRETACJI ZJAWISK WERTYKALNYCH
I WERTYKALNO- HORYZONTALNYCH STOSOWANYCH W MUZYCE SYSTEMU
FUNKCYJNEGO DUR-MOLL
Analiza harmoniczna.
•
Teoria Hugo Riemanna.
•
Symbolika Hermanna Erpfa.
•
Monizm i dualizm harmoniczny.
•
(6 godzin dydaktycznych)
Zamierzone efekty
kształcenia
Efekty kształcenia KRK – nie dotyczą.
Formy kształcenia (np. wykład/ćwiczenia/
inne)
wykład, zajęcia zbiorowe
!
Punkty ECTS
(nakład pracy studenta
niezbędny do osiągnięcia
zamierzonych efektów
kształcenia)
Rok
Semestr
I
1
II
2
3
5
6
Punkty
ECTS
4
5
Ilość godzin
w tygodniu
2
2
zal
zst
Rodzaj
zaliczenia
Legenda
Kryteria oceny
i sposoby weryfikacji
III
4
zal – zaliczenie
zst – zaliczenie ze stopniem
Zaliczenie po zakończeniu semestru 5 następuje po przedstawieniu prac
wykonanych w całym semestrze oraz po przystąpieniu i zaliczeniu ustnego lub
pisemnego kolokwium, sprawdzającego opanowanie zagadnień omawianych
w semestrze.
Po semestrze 6 przeprowadzane jest zaliczenie końcowe, sprawdzające opanowanie
nabytej wiedzy, zdolność praktycznego zastosowania przyswojonych wiadomości.
Studenci zobowiązani są przedstawić do oceny komplet prac pisemnych z całego,
danego roku kursu harmonii oraz zaprezentować analizę czynnika harmonicznego
w wybranym utworze skomponowanym w XX lub w XXI wieku (semestr 6).
Ocenie podlega zakres i stopień przyswojenia nabytej wiedzy teoretycznej,
dotyczącej problematyki określonej harmoniki oraz umiejętności praktycznych,
mierzalnych poprawnością wykonanych zadań, poziomem ich zaawansowania oraz
stopniem biegłości w posługiwaniu się określonymi środkami harmonicznymi
przez studenta. Poza tym ocenie podlega systematyczność pracy oraz
zaangażowanie studenta w pracę i problematykę przedmiotu.
Literatura
• Aldwell E., Schachter C., Harmony and Voice Leading, New York, 1978, 2/1989.
• Chomiński J. M., Historia harmonii i kontrapunktu, t. III, Kraków 1990.
• Chomiński J. M., Kolorystyka dźwiękowa Aleksandra Skriabina,
w: Muzyka 1959, nr 2, s. 65.
• Chomiński J. M., Koordynanty trytonowe i półtonowe w akordyce Aleksandra
Skriabina, w: Muzyka 1959, nr 2, s. 102.
• Distler H., Funktionelle Harmonielehre, Kassel 1941.
• Fétis F. J., Traité complet de la théorie et de la pratique de l’harmonie,
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Paryż- Bruksela, 1844, 20/1903.
Forte A., The Structure of Atonal Music, New Haven, CT, 1973.
Frączkiewicz A., Fieldorf M., Zasady modulacji, Kraków 1996.
Gawlas J., Harmonia funkcyjna, Katowice 1962.
Hauptmann M., Die Natur der Harmonik und der Metrik, Lipsk, 1853, 2/1873.
Heering K., Analiza strukturalna harmoniki w dziele muzycznym,
w: Ratio Musicae, Warszawa 2003.
Heering K., Próba analizy strukturalnej dzieła muzycznego,
w: Ze studiów nad metodami etnomuzykologii, Wrocław 1975.
Kolanek M., System harmoniczny H. Erpfa, Warszawa 1986.
Kurth E., Romantische Harmonik und ihre Krise in Wagners ‘Tristan’,
[w:] Ernst Kurth: Selected Writings, red.: L.A. Rothfarb, Cambridge 1991,
s. 97–147.
Lissa Z., Do genezy akordu prometejskiego Aleksandra Skriabina,
w: Muzyka 1959, nr 2, s. 86.
Morris R., Composition with Pitch Classes, New Haven, CT, 1987.
Niziurski M., Harmonia, Warszawa 1984.
Poszowski A., Harmonia tonalna, Gdańsk 1974.
Poszowski A., Zagadnienia sonorystycznej techniki harmonicznej, Gdańsk 1970.
Rameau J. P., Traité de l’harmonie réduite à ses principes naturels, Paryż, 1722,
przekł. ang.1971.
Rameau J. P., Nouveau système de musique théorique, Paryż 1726.
Schoenberg A., Structural Functions of Harmony, New York 1954.
Sikorski K., Harmonia. Zbiór zadań i przykładów, Kraków 1961.
Sikorski K., Harmonia, t. I – III, Kraków 1949; t. I – II, Kraków 1984.
Targosz J., Podstawy harmonii funkcyjnej, Kraków 1993.
Terhardt E., Pitch, Consonance, and Harmony, JASA, 1974, s. 1061–9.
Wesołowski F., Materiały do ćwiczeń harmonicznych, Kraków 1996.
Wesołowski, F., Nauka harmonii, Łódź 1991.
Zalewski M., Harmonia teoretyczna, Warszawa 1972.
Zieliński T. A., Problemy harmoniki nowoczesnej, Kraków 1983.
Język wykładowy
polski
Prowadzący
dr Tomasz Kienik
Uwagi