Dowody ewolucji i wspólnego pochodzenia organizmów Dowody

Ewolucja
Ryc. VIII.3. Organizmy zamieszkujące Ziemię dzisiaj wyglądają inaczej niż organizmy,
które żyły na niej przed 300 milionami lat, te zaś wyglądały inaczej niż organizmy, które występowały na Ziemi przed 600 milionami lat
Dzisiaj
Przed 300 milionami lat
Ewolucja biologiczna jest to
zachodzący w ciągu wielu
pokoleń proces stopniowych zmian, w których wyniku jedne formy organizmów przekształcają się
w inne. Ewolucja zachodzi
stale, od początku istnienia
życia na Ziemi.
27.2
Przed 600 milionami lat
Zachodzący w ciągu wielu pokoleń proces zmian w budowie, fizjologii i zachowaniu organizmów nazywamy ewolucją. Jej efektem jest przekształcanie się jednych form organizmów w inne.
Dowody ewolucji i wspólnego pochodzenia organizmów
Dzięki skamieniałościom wiemy, jak wyglądały organizmy
żyjące dawno temu
Skamieniałości są to zachowane w skałach do naszych czasów szczątki dawno temu
żyjących organizmów, a także ich odlewy i odciski oraz inne ślady ich działalności.
Paleontologowie (uczeni zajmujący się dawno wymarłymi organizmami) potrafią ustalić na podstawie wieku skał, określanego przez geologów, jak dawno temu żyły organizmy, które zachowały się w postaci skamieniałości (ryc. VIII.6).
190
Ewolucja i wspólne pochodzenie organizmów
Organizmy, które po śmierci leżały na powierzchni ziemi lub w wodzie, szybko były rozkładane przez mikroorganizmy. Czasami jednak zdarzało się, że zostawały zagrzebane w mule lub piasku, który następnie pod wpływem
ciśnienia przekształcał się w skałę. Miękkie części organizmów rozkładały się i rozpuszczały. Części twarde
(zdrewniałe organy roślin, szkielety zwierząt) nasycały się krzemionką i wapieniem, pochodzącymi z przesączającej się przez skałę wody, a przestrzenie między nimi wypełniały się twardą i nierozpuszczalną substancją mineralną. Powstawały w ten sposób skamieniałe kopie dawnych organizmów (ryc. VIII.4). W postaci prawie niezmienionej zachowały się nieliczne organizmy, i to tylko te, które żyły stosunkowo niedawno (ryc. VIII.5).
Ryc. VIII.4. Skamieniały szkielet dinozaura jest
świadectwem życia sprzed milionów lat
Fot. M. Dziewiński
Ryc. VIII.5. Ten mamut znaleziony w 1977 roku w wiecznej
zmarzlinie w północnej Syberii wygląda tak, jakby zamarzł dopiero wczoraj. Naprawdę żył przed 12 tysiącami lat. Jego miękkie tkanki zachowały się w tak dobrym stanie, że uczeni, którzy go odkryli, mogliby się przekonać, jak smakuje pieczeń
z mamuta
191