PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ JEST KOBIETĄ

Transkrypt

PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ JEST KOBIETĄ
PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ JEST KOBIETĄ – Bariery rozwoju przedsiębiorczości kobiet
a pogodzenie pracy zawodowej z życiem
rodzinnym jest trudniejsze niż dla mężczyzn.
W
ogólnoeuropejskich
planach
zwiększania aktywizacji zawodowej kobiet,
takich jak strategia Europa 2020, promuje
się
samozatrudnienie,
jako
bardziej
elastyczną formę niż etat. Założenia te
okazują się jednak mijać z rzeczywistością
rynku
pracy.
W
wyniku
badań
przeprowadzonych przez Polską Agencję
Rozwoju Przedsiębiorczości wywnioskować
można, że osoby prowadzące własną
działalność gospodarczą pracują często
dłużej niż 8 godzin dziennie, a ponadto
w nieregularnych rozkładach godzinowych.
Stanowi to jedną z najistotniejszych wad
prowadzenia
własnej
działalności
gospodarczej wskazywaną zarówno przez
przedsiębiorczynie (23% ankietowanych),
jak i przez kobiety pracujące na etacie
i bezrobotne (odpowiednio po 22%).
Kolejnym podkreślanym problemem jest
znaczna ilość procedur wymagających
kontaktów
z
urzędami,
co
jest
skomplikowane, a zarazem czasochłonne
(kolejno 24%, 18% i 18%).
Wiążąca się z prowadzeniem własnej
firmy niepewność zarobków, zwłaszcza na
początku działalności jest inną z barier,
wskazywaną przez panie, niezależnie od
sposobu
zatrudnienia
(21-22%).
W połączeniu z wychowaniem dzieci staje
się to istotnym argumentem przywiązującym
respondentki do stałego etatu lub skłania do
zaniechania poszukiwania pracy.
PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ
JEST KOBIETĄ
Bariery rozwoju przedsiębiorczości
kobiet
Autor: SAMULA Aleksandra,
Wydział Zarządzania i Ekonomii,
Politechnika Gdańska
Prawie
co trzecia firma w Polsce
została założona i jest prowadzona przez
kobietę. Pomimo relatywnie wysokiego
wskaźnika przedsiębiorczości wśród Polek,
w dalszym ciągu ok. jednej trzeciej kobiet
pracujących na etacie oraz połowa
bezrobotnych nie bierze pod uwagę
założenia własnej firmy. Istotnym w tym
wypadku jest zbadanie przyczyn niechęci do
prowadzenia
własnej
działalności
gospodarczej.
Istnieje
pewna
grupa
barier
i utrudnień, które są uniwersale zarówno dla
kobiet, jak i dla mężczyzn. Należą do nich
m.in.:
 słaby dostęp do kapitału,
 wysokie koszty pracy,
 skomplikowane procedury
administracyjne i podatkowe.
Ponadto wyszczególnić można szereg
trudności, z którymi muszą zmagać się
przedsiębiorczynie. Są one związane
głównie z uwarunkowaniami kulturowymi,
zgodnie z którymi to kobiety są
odpowiedzialne za prowadzenie domu
i wychowanie dzieci. W konsekwencji są
one
statystycznie
mniej
mobilne,
1
PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ JEST KOBIETĄ – Bariery rozwoju przedsiębiorczości kobiet
na karierze zawodowej, w przeciwieństwie
do badanych kobiet pracujących na etacie
lub bezrobotnych, które
w większości miały już
dzieci.
Podjęcie
pracy
przez
kobietę,
która
założyła już rodzinę lub
jej powrót po urlopie
macierzyńskim
zazwyczaj wpływa na
organizację
życia
domowego. W przypadku
rozpoczęcia prowadzenia
działalności gospodarczej
zależności ta jest jeszcze
bardziej
wyraźna.
Aktywność
zawodowa
częściowo
determinuje
podział
obowiązków
domowych
pośród
domowników, jednakże
w
dalszym
ciągu
przeważa
tradycyjny
model rodziny, w którym
to kobieta zajmuje się
domem,
godząc
to
z
obowiązkami
służbowymi. Takie zjawisko występuje
w prawie połowie gospodarstw domowych,
w których kobieta prowadzi własną firmę.
W pozostałych przypadkach obowiązki są
dzielone pomiędzy partnerów i innych
członków rodziny.
Obowiązki dotyczące prowadzenia
domu zmieniają się na korzyść kobiet, ale
w
przypadku
wychowywania
dzieci
poczuwają
się
one
do
większej
odpowiedzialności. W przypadku dzieci
w wieku do 3 lat wszystkie niepracujące
kobiety zajmują się nimi osobiście.
Wykres 1.
Wady prowadzenia własnej firmy [2]
Źródło: Opracowanie własne na podstawie
Przedsiębiorczość kobiet w Polsce, Polska Agencja
Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2011.
Istotna
potczas
analizy
przedsiębiorczości kobiet jest także ich
sytuacja rodzinna. Choć ok. dwie trzecie
przedsięborczyń pozostaje w związku
małżeńskim lub partnerskim to tylko połowa
pań prowadzących działalność gospodarczą
miała dzieci. Znamienny jest więc wpływ
działalności gospodarczej na życie osobiste
kobiet. Znaczna część z nich odkłada
zakładanie rodziny na później, skupiając się
2
PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ JEST KOBIETĄ – Bariery rozwoju przedsiębiorczości kobiet
Przedsiębiorczynie w większości deklarują,
że dzieci również pozostają w domu, ale
zajmuje się nimi inna osoba z rodziny.
Najbardziej zróżnicowana sytuacja dotyczy
pracownic najemnych, których dziećmi
zajmuje się najczęściej inna osoba, dziecko
korzysta ze żłobka lub przedszkola albo
kobiety zajmują się dzieckiem osobiście
(odpowiednio 41%, 18%, 13% badanych)
[3].
Starsze
dzieci
przedsiębiorczyń
(w wieku 4-7 lat) zazwyczaj chodzą do
przedszkola lub szkoły. Podobnie jest
w przypadku kobiet na etacie, ale tylko
w przypadku połowy pozostających w domu.
Analizując
ten
wątek
można
stwierdzić, że pracujące kobiety, niezależnie
od sposobu zatrudnienia, najczęściej nie
opiekują się dziećmi osobiście. Tylko
kobiety zatrudnione zwracają uwagę na
wykorzystanie instytucji zajmujących się
małymi dziećmi (żłobki, przedszkola). Jest
to kolejne, często zgłaszane utrudnienie
podjęcia pracy, jak i prowadzenia własnej
działalności gospodarczej. Bardzo często
zwraca się uwagę na trudną dostępność do
zinstytucjonalizowanych
form
opieki,
zwłaszcza dla małych dzieci. Poprawa
sytuacji w tym zakresie na pewno
poprawiłaby zaangażowanie kobiet w życie
zawodowe [4].
Podsumowując, Polki mają duży
potencjał zarówno do podjęcia pracy
zawodowej, jaki i prowadzenia własnej
działalności gospodarczej. Napotykają one
niestety
szereg
barier
społeczno-kulturowych oraz instytucjonalnych, które
tego typu aktywność utrudniają. Poza
przeszkodami, z którymi musi się zmagać
każdy zakładający własną firmę, na
kobietach spoczywa odpowiedzialność za
dom oraz głównie za opiekę nad dziećmi.
Znamiennym jest fakt, że większość
przedsiębiorczyń nie ma jeszcze dzieci albo
są już one w wieku niewymagającym stałej
opieki (dzieci w wieku szkolnym powyżej
7 lat). Kobiety są bardzo przedsiębiorcze, ale
w badań wynika, że ich zaangażowanie
zawodowe jest realizowane kosztem życia
rodzinnego. Pomimo tego, wiele z nich
potrafi z sukcesem pogodzić różne role,
czego dowodem jest coraz częstsze
wybieranie
kobiet
na
stanowiska
kierownicze.
Bibliografia:
[1] Przedsiębiorczość kobiet w Polsce, Polska
Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa
2011
[2] Wykres, Opracowanie własne na podstawie
Przedsiębiorczość kobiet w Polsce, Polska
Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa
2011
[3] Płeć a możliwości ekonomiczne w Polsce: czy
kobiety straciły na transformacji?, Departament
Walki z Ubóstwem i Zarządzania Gospodarką
Region Europy i Azji Środkowej, Bank
Światowy, 2004, s. 77-81
[4] Rola kobiet w innowacyjnej przedsiębiorczości
wysokich technologii. Raport końcowy z badań
jakościowych dla Polskiej Agencji Rozwoju
Przedsiębiorczości, Warszawa 2007, s. 46-48
3