Nr wniosku: 213961, nr raportu: 6499. Kierownik (z rap.): mgr Paweł

Nr wniosku: 213961, nr raportu: 6499. Kierownik (z rap.): mgr Paweł Andrzej Atroszko
Celem tego projektu była konceptualizacja uzależnienia od uczenia się w ramach nurtu badań nad uzależnieniem od pracy
(lub inaczej pracoholizmem), zbadanie struktury uzależnienia od uczenia się i jego wybranych czynników ryzyka, a także
związku ze stresem, strategiami radzenia sobie oraz funkcjonowaniem psychospołecznym. Zdefiniowano uzależnienie od
uczenia się z perspektywy uzależnień jako bycie nadmiernie zaangażowanym w uczenie się, bycie zdominowanym przez
niekontrolowaną motywację do uczenia się, spędzanie tak dużej ilości czasu i wysiłku na uczeniu się, że zakłóca to
funkcjonowanie w innych dziedzinach życia i jest szkodliwe dla osoby lub innych osób. Stworzono narzędzie do pomiaru
uzależnienia od uczenia się i jego czynników ryzyka. W obszernych badaniach w Polsce i w Norwegii potwierdzono
trafność i rzetelność tego narzędzia. Wyróżniono trzy główne czynniki ryzyka: perfekcjonizm dysfunkcjonalny związany
z uczeniem się, przyjemność uczenia się i skłonność do ucieczki od problemów osobistych w uczenie się. Wyróżniono
dwa czynniki pozwalające na identyfikację różnych typów osób uzależnionych lub różnych stadiów uzależnienia:
samoskuteczność w zakresie uczenia się i poziom energii będący wskaźnikiem wyczerpania. Potwierdzono zakładaną
strukturę uzależnienia od uczenia się i jego czynników ryzyka w międzykulturowych badaniach w Polsce i w Norwegii.
W obu krajach uzależnienie od uczenia się było pozytywnie związane z sumiennością i neurotyzmem, przekonaniem o
wpływie ważnych osób na życie, wewnętrznym umiejscowieniem kontroli, pesymizmem i wysokim znaczeniem
osiągnięć jako wartości. W obu krajach uzależnienie od uczenia się było także związane ze wskaźnikami gorszego
funkcjonowania psychospołecznego, w szczególności z wyższym doświadczanym ogólnym stresem, stresem w trakcie
egzaminów i silniejszą fizjologiczną reakcją stresową w sytuacji bycia ocenianym na studiach. W obu krajach
uzależnienie od uczenia się wiązało się negatywnie z wynikami w nauce. Badania w Polsce potwierdziły związek
skłonności do ucieczki od problemów osobistych w uczenie się i uzależnienia od uczenia się z nieefektywnymi sposobami
radzenia sobie ze stresem. Wyniki przeprowadzonych badań dostarczyły danych na rzecz trafności opracowanego modelu
uzależnienia od uczenia się jako dysfunkcjonalnego sposobu radzenia sobie ze stresem. Wyniki pozwolą na opracowanie
programów wczesnej identyfikacji osób zagrożonych uzależnieniem i uzależnionych w badaniach przesiewowych oraz
odpowiednich interwencji skoncentrowanych na edukacji i rozwoju efektywnych sposobów radzenia sobie ze stresem. W
świetle wiedzy autora są to pierwsze systematyczne badania dotyczące uzależnienia od uczenia się zarówno w Polsce, jak
i na świecie. Obecne badania stanowią punkt wyjścia i punkt odniesienia dla dalszych badań i rozwoju teorii w tym
obszarze.