1 ZAGADNIENIA DO EGZAMINU Z MIĘDZYNARODOWYCH

ZAGADNIENIA DO EGZAMINU Z MIĘDZYNARODOWYCH STOSUNKÓW
POLITYCZNYCH
I. Podmioty i uczestnicy stosunków międzynarodowych
- dwoistość pojęcie stosunki międzynarodowe
- pojęcie prawa międzynarodowego i jego charakterystyczne cechy
- poziomy analizy (system międzynarodowy, państwo, jednostka)
- formy stosunków międzynarodowych (dyplomatyczne misje specjalne, stałe
przedstawicielstwa dyplomatyczne, konferencje międzynarodowe, organizacje
międzynarodowe)
- aktorzy stosunków międzynarodowych (państwo, jednostka, organizacja międzynarodowa,
korporacja transnarodowa)
II. Podstawy teorii stosunków międzynarodowych,
- cztery debaty interparadygmatyczne w stosunkach międzynarodowych
- jednostka, państwo, system międzynarodowy w realizmie, liberalizmie, radykalizmie i
konstruktywizmie
- rewolucja behawioralna w stosunkach międzynarodowych
III. Państwo w stosunkach międzynarodowych
- elementy składowe definicji państwa wg Georga Jellinka
- sposoby powstania i upadku państw
- podział państw ze względu na potencjał i siłę (mocarstwa, państwa średniego rzędu, państwa
małe, mikropaństwa)
IV. Organizacje międzynarodowe (NGOs, IGOs)
- definicje OM
-podmiotowość prawna OM
-klasyfikacja OM (IGOs, NGOs, organizacje uniwersalne, organizacje regionalne,
-członkostwo pełne (pierwotne i nabyte)
- członkostwo niepełne (rodzaje członkostwa stowarzyszonego, obserwator)
-rodzaje organów OM (międzyrządowe, administracyjne, parlamentarne)
-rodzaje decyzji w OM (zalecenia, rekomendacje, akty prawnie wiążące)
-funkcje OM (regulacyjne, operacyjne, kontrolne)
V. ONZ jako organizacja o charakterze uniwersalnym
- geneza ONZ
-organy ONZ oraz ich funkcjonowanie (Rada Bezpieczeństwa, Zgromadzenie Ogólne, Rada
Społeczno-Gospodarcza, Rada Powiernicza, Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości)
1
- Rola RB jako organu pokojowego rozstrzygania sporów (artykuł VI i VII KNZ)
-Rada Społeczno-Gospodarcza i jej organy pomocnicze
-zakres przedmiotowy działania MTS (wydawanie orzeczeń, wydawanie opinii doradczych)
-misje pokojowe ONZ
- mechanizm Uniting for Peace
VI. Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych
- czynne prawo wyborcze (ewolucja czynnego prawa wyborczego ze szczególnym
uwzględnieniem stanowych ograniczeń, przydatny jest materiał dostępny na stronie
internetowej( http://www.nowapolitologia.pl/politologia/systemy-polityczne/prezydentstanow-zjednoczonych-historia-i-specyfika-amerykanskiego-systemu-wyborczego)
- bierne prawo wyborcze
- tryb przeprowadzania wyborów (termin, kolegium elektorskie, głosowanie powszechne
-rodzaje prawyborów (primaries, caucuses, superwtorek)
VII. Mocarstwowość i mocarstwa w SM
- soft power i hard power w stosunkach międzynarodowych (wykład
http://www.ted.com/talks/joseph_nye_on_global_power_shifts.html)
- czynniki natury materialnej (czynniki geograficzne, geopolityka, potencjał ludnościowy,
potencjał ekonomiczny, potencjał militarny)
-czynniki natury niematerialnej (system polityczny, kultura narodowa)
Piotr Ostaszewski, Międzynarodowe Stosunki Polityczne. Zarys wykładów, Warszawa 2008, s.
186-222
VIII. Konflikty międzynarodowe
- Pojęcia: spór, konflikt, konflikt zbrojny
-przyczyny powstawania sporów
- typologie sporów i konfliktów międzynarodowych (konflikty międzynarodowe i
niemiędzynarodowe, stare i nowe wojny)
- cechy charakterystyczne nowych wojen
Marek Pietraś, Międzynarodowe Stosunki Polityczne, Lublin 2006, s. 350-363
IX. Pokojowe metody rozstrzygania sporów
- metody dyplomatyczne (negocjacje bezpośrednie, dobre usługi, mediacje, badania
międzynarodowe, koncyliacja)
-metody sądowe (stałe sądownictwo międzynarodowe, arbitraż)
- metody organizacyjne
Marek Pietraś, Międzynarodowe Stosunki Polityczne, Lublin 2006, s. 367-374
2
X. Bezpieczeństwo międzynarodowe i prywatyzacja bezpieczeństwa
- ewolucja pojecie bezpieczeństwa narodowego
- subiektywny i obiektywny charakter bezpieczeństwa, model D. Freia
- redefinicja przedmiotowa, podmiotowa i przestrzenna bezpieczeństwa międzynarodowego
Marek Pietraś, Międzynarodowe Stosunki Polityczne, Lublin 2006, s. 323-340
XI. Prawa człowieka we współczesnym świecie
- Pojęcie, charakter i definicje praw człowieka
- funkcje praw człowieka
- cechy praw człowieka
- prawa materialne i prawa proceduralne
- europejski system ochrony praw człowieka
Teksty Marka Nowickiego i Wiktora Osiatyńskiego, http://www.hfhr.pl/prawaczlowieka/czym-sa-prawa-czlowieka/
3