Ramowy plan studiów - Centrum Europejskie UW

Programy nauczania przedmiotów objętych ramowym planem studiów - na podstawie
standardu kształcenia MNiSW
Zał. nr 5
A
GRUPA TREŚCI
PODSTAWOWYCH
Treści kształcenia w
zakresie
1. Prawa
Wstęp do
prawoznawstwa
(WDiNP)
Podstawy prawa
publicznego
Podstawy prawa
prywatnego
liczba
godzin
Nazwa przedmiotu
Treści kształcenia: Pojęcie i istota prawa: Pojęcie prawa, Funkcje prawa, Prawo jako zjawisko społeczne, Rodziny prawa; Normy i 15
przepisy prawne, zasady prawa: Język prawny i język prawniczy, Normy a przepisy prawne, Elementy normy prawnej, Rodzaje
przepisów i norm prawnych, Zasady prawa i ich rodzaje; Źródła prawa: Pojęcie źródła prawa i systemu źródeł prawa, Formy tworzenia
prawa; System źródeł prawa w Rzeczypospolitej Polskiej, Publikacja i ogłaszanie aktu normatywnego, Budowa aktów normatywnych;
System prawa: Pojęcie systemu prawa, Prawo publiczne a prawo prywatne, Prawo materialne a prawo formalne, Podział prawa na
gałęzie, Konflikty hierarchiczne w systemie prawa, Luki w prawie; Wykładnia prawa: Pojęcie wykładni prawa, Rodzaje wykładni
prawa, Zasady wykładni prawa, Moc prawna wykładni; Obowiązywanie, przestrzeganie i stosowanie prawa: Pojęcie obowiązywania
prawa, Obowiązywanie prawa w czasie i przestrzeni, Przestrzeganie i stosowanie prawa, Odpowiedzialność prawna, Sprawiedliwość,
praworządność, demokratyczne państwo prawne; Stosunki prawne: Podmiotowość prawna, Pojęcie stosunku prawnego i rodzaje
stosunków prawnych, Elementy stosunku prawnego, Fakty prawne i ich rodzaje; Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje:
rozumienia natury prawa; wyszukiwania źródeł prawa; interpretacji i stosowania prawa w praktyce
Treści kształcenia: Pojęcie prawa publicznego; Powstawanie elit politycznych: Partie polityczne, Prawo wyborcze; Organizacja władz 30
państwowych: Sejm i Senat, Rząd, Prezydent, Administracja samorządowa; Przywileje i ograniczenia członków władz państwowych:
Szczególna ochrona prawna osób zajmujących stanowiska publiczne, Ograniczenia członków władz państwowych (zasada
incompatibilitas oraz ograniczenia w zakresie działalności gospodarczej); Kontrola władzy państwowej: Kontrola państwowa. Kontrola
obywatelska. Środki proceduralne. Usuwalność z urzędów; Tworzenie prawa: Ustawy, Uchwały Sejmu, Akty podstawowe, Umowy
międzynarodowe; Wolność słowa i inne wolności; Egzekucja prawa: System przymusu: sądownictwo, więziennictwo, organy
egzekucyjne. Prawo łaski. Tendencje rozwojowe prawa publicznego. Efekty kształcenia: nabycie umiejętności rozumienia prawa
publicznego; rozumienie roli, funkcji i znaczenia organizacja państwa, głównych władz państwowych.
Treści kształcenia: Pojęcie prawa, systemy prawne, prawo prywatne/prawo publiczne, gałęzie i działy prawa prywatnego, normy 30
prawa prywatnego, norma a przepis, stosunek prawny źródła prawa prywatnego; Prawo Cywilne – źródła i zakres, prawo podmiotowe:
Charakterystyczne cechy prawa cywilnego, Kodeks cywilny – systematyka: (część ogólna K.C. ,przedmioty i podmioty stosunku
cywilnoprawnego(zdolność prawna, zdolność do czynności prawnych), czynność prawna, formy czynności prawnej, oświadczenie
woli, wady oświadczenia woli, umowa, warunek /termin, przedstawicielstwo, przedawnienie); Prawo rzeczowe: pojęcie i rodzaje
rzeczy, prawo rzeczowe a prawo obligacyjne, własność (treść, nabycie i utrata, współwłasność), użytkowanie wieczyste, prawa
rzeczowe ograniczone (m.in. użytkowanie, służebności, zastaw) , ochrona praw rzeczowych, posiadanie; Zobowiązania, zobowiązanie,
dług/wierzytelność, odpowiedzialność, świadczenie, część ogólna prawa zobowiązań – przegląd i podstawowe pojęcia, zobowiązania
umowne, bezpodstawne wzbogacenie, czyny niedozwolone, sprzedaż, pożyczka (użyczenie), darowizna, umowa o dzieło, umowa
zlecenia, najem i dzierżawa; Prawo rodzinne i spadkowe; Prawo pracy; Regulacja prywatnoprawna obrotu gospodarczego – wybrane
zagadnienia: regulacja stosunków gospodarczych, prowadzenie działalności gospodarczej, spółka cywilna i jej znaczenie w obrocie
gospodarczym, prawo spółek (Kodeks Spółek Handlowych), spółki osobowe, spółka jawna , spółka komandytowa, spółka
1
komandytowo-akcyjna, spółka partnerska, spółki kapitałowe, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna; Prawo
międzynarodowe prywatne: pojęcie, przedmiot źródła, normy kolizyjne, rozwiązania kolizyjne w prawie polskim – przegląd, statut
osoby, osoba fizyczna: zasada właściwości prawa ojczystego, osoby prawne, statut rodzinny i spadkowy, statut rzeczowy, statut
obligacyjny, wybór prawa – pojęcie, zakres stosowania, prawo właściwe dla, zobowiązań umownych, jednostronne czynności prawne,
forma czynności prawnych, statut deliktowy i bezpodstawnego wzbogacenia. Efekty kształcenia: zrozumienie prawa cywilnego,
nabycie umiejętności rozróżniania praw cywilnych: rzeczowych, kapitałowych; regulacji gospodarczych.
2. Ekonomii
Wstęp do Treści kształcenia: Problemy wyboru ekonomicznego na podstawie analizy granicy możliwości produkcyjnych – rzadkość i 30
mikroekonomii ograniczoność zasobów, koszt alternatywny. Analiza zagadnień związanych z funkcjonowaniem rynku – podaż, popyt, równowaga
Wstęp do
makroekonomii
Społeczne podstawy
gospodarki
rynkowa oraz ingerencja rządu w ceny .Interpretacja ekonomiczna i zastosowanie w praktyce analizy współczynników elastyczności
popytu i podaży. Omówienie podstawowych zagadnień związanych z funkcjonowaniem konsumenta i przedsiębiorstwa na rynku.
Analiza decyzji ekonomicznych konsumenta przy występujących ograniczeniach dochodowych i w warunkach zmieniających się cen
oraz popyt niefunkcjonalny – efekt owczego pędu, snobizmu i demonstracji konsumpcji. Funkcjonowanie przedsiębiorstwa na rynku
wraz z omówieniem funkcji produkcji i kosztów produkcji, analiza utargów, zysku/ straty i modeli cenowych na rynku konkurencji
doskonałej, monopolu, oligopolu i konkurencji monopolistycznej. Analiza rynków czynników produkcji. Efekty kształcenia:
Zapoznanie studentów z podstawowymi narzędziami analizy ekonomicznej, umiejętność analizowania i rozwiązywania zagadnień
związanych z podejmowaniem optymalnych decyzji ekonomicznych przez poszczególne podmioty w gospodarce w warunkach
różnych rynków konkurencyjnych oraz rynków czynników produkcji. W trakcie zajęć z mikroekonomii student powinien zapoznać się
z prostymi modelami teoretycznymi, które należy wykorzystać w rozważaniu różnych wariantów decyzyjnych, szczególną uwagę
zwraca się na połączenie teorii i jej zastosowań z w gospodarce.
Treści kształcenia: Problematyka makroekonomia: Produkcja i wzrost, inflacja, bezrobocie. Gospodarka rynkowa - co to jest rynek, 30
rynkowy mechanizm alokacyjny. Rachunek dochodu narodowego: Majątek i dochód /zasób-strumień/, mierzenie dochodu, produkt
krajowy brutto i produkt narodowy brutto, dochód do dyspozycji. Ujęcie od strony wydatków i od strony dochodów. Konsumpcja,
oszczędności, inwestycje. Ruch okrężny dochodu narodowego, rola gospodarstw domowych, firm, rynków kapitału, siły roboczej i
dóbr. Pieniądz i system bankowy: Definicja pieniądza, rodzaje pieniądza, funkcje pieniądza. System bankowy - rodzaje banków,
funkcje banków i innych instytucji quasi bankowych, bank centralny. Rynki finansowe, giełda, akcje i obligacje. Popyt na pieniądzpodaż pieniądza. Narzędzia polityki pieniężnej - stopa procentowa, operacje otwartego rynku, rezerwy obowiązkowe banków
komercyjnych. Równowaga na rynku pieniężnym. Państwo w gospodarce: Budżet państwa /centralny i budżety terenowe/ - dochody i
wydatki państwa. Deficyt budżetowy, dług publiczny. System podatkowy państwa. Transfery, renty i subwencje. Ograniczenia
budżetowe, krzywa Laffera. Dobra publiczne. Polityka fiskalna. Państwo czy rynek: Tak zwane niedoskonałości rynku. Korzyści i
niekorzyści zewnętrzne. Interwencjonizm, etatyzm, planowanie centralne. Ujęcie klasyczne, monetarystyczne i keynesowskie
/ogólnie/. 6/ Inflacja i bezrobocie. Cykl koniunkturalny. Inflacja i bezrobocie. Cykl koniunkturalny: Mierzenie inflacji. Przyczyny
inflacji. Rodzaje inflacji. Rodzaje bezrobocia, przyczyny bezrobocia. Krzywa Phillipsa. Skuteczność walki z bezrobociem. Teorie
cyklu koniunkturalnego. Polityka antycykliczna. Wzrost gospodarczy. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia
kategorii ekonomicznych; opisu i interpretacji zjawisk ekonomicznych i procesów gospodarczych; rozumienia zasad działania
głównych podmiotów gospodarujących - gospodarstw domowych, przedsiębiorstw, państwa; rozumienia roli cen i pieniądza w
gospodarce; rozumienia istoty inflacji, bezrobocia i globalizacji; wykorzystywania narzędzi analizy ekonomicznej do rozwiązywania
problemów ekonomicznych
Treści kształcenia: Podstawy organizacji gospodarki: koncepcja człowieka ekonomicznego i socjologicznego, koncepcje mieszane, 30
weberyzm i postweberyzm, władza, konflikt, nauka i technika, instytucje, organizacje, modele instytucjonalizacji; Narodziny
kapitalizmu, podstawowe koncepcje kapitalizmu, różnorodność kapitalizmu; Rozwój społeczno-gospodarczy, główne siły napędowe,
czynniki i bariery rozwoju; Teoria industrializacji socjalistycznej, państwo a gospodarka, role państwa – państwo rozwojowe, państwo
socjalne; Welfare state – opis, rodzaje, argumenty za i przeciw; Podstawowe dobra publiczne, dystrybucja dóbr; Stosunki pracy –
2
konflikt a kooperacja, podstawowe teorie – liberalizm klasyczny, kooperacja, korporacjonizm, systemy neo-neo; Człowiek i własnośćwymiary własności: ekonomiczny, polityczne, socjologiczny; Perspektywy postsocjalistyczne, postkapitalistyczne; Koncepcje
sprawiedliwości społecznej, wolność i równość; Transformacja postsocjalistyczna, teorie konwergencji, globalizacja, ponadnarodowe
koncerny a prawa socjalne, kultury kapitalizmu; Przyszłość kapitalizmu- integracja gospodarcza a konflikty społeczne i kulturowe.
Efekty kształcenia – umiejętność rozumienia zachodzących współcześnie procesów gospodarczych, znaczenie zjawisk
ekonomicznych dla życia społecznego i podejmowanych decyzji politycznych, role wolności jednostki wobec procesów globalizacji,
rozumienie różnic w rozwoju różnych części świata. W trakcie zajęć student powinien uzyskać wiedze i umiejętność trafnego
oceniania decyzji korporacji, państw, interesów grupowych.
3. Demografia (ISM) Treści kształcenia: Obszar zainteresowań, źródła danych, badania procesów demograficznych. Metody analiz demograficznych - 30
analiza przekrojowa i kohortowa. Rozwój demograficzny, teoria przejścia demograficznego, drugie przejście demograficzne. Proces
zawierania i rozpadu małżeństw, dzietność, umieralność, migracje - pomiar i analiza. Rodzina i gospodarstwo domowe.
Prognozowanie demograficzne. Demograficzne uwarunkowania rynku pracy i gospodarki publicznej. Polityka ludnościowa. Zmiany
struktur demograficznych i społecznych w Polsce, w Europie i na świecie. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje:
rozumienia istoty procesów demograficznych; stosowania metod pomiaru i analizy procesów ludnościowych; oceny sytuacji
demograficznej na świecie; oceny głównych prawidłowości zmian demograficznych
4. Statystyka Treści kształcenia: Dane statystyczne. Podstawowe miary statystyczne: średnia, dominanta, mediana, wariancja. Zmienna losowa, 30
podstawowe rozkłady zmiennych losowych. Analiza współliniowości. Metody badania korelacji i regresji. Analiza dynamiki zjawisk.
Podstawy rachunku prawdopodobieństwa. Wnioskowanie statystyczne, estymacja parametrów, weryfikacja hipotez. Efekty
kształcenia - umiejętności i kompetencje: analizowania i interpretowania danych statystycznych; stosowania podstawowych metod i
narzędzi statystyki opisowej; wnioskowania statystycznego; stosowania metod statystycznych w analizie problemów z obszaru
stosunków międzynarodowych
5. Nauki o państwie
Wstęp do nauki o Treści kształcenia: Geneza i ewolucja państwa: Źródła posłuszeństwa, Państwo tradycyjne, Suwerenność władcy, Państwo narodowe, 60
państwie Cechy definicyjne państwa; Państwo i świat: Równowaga sił w stosunkach międzynarodowych, System bipolarny, Państwo i sąsiedzi.
Geopolityka, Wojna, Zmierzch czy niezastępowalność państwa narodowego; Struktura państwa: Państwo jednolite, konfederacja,
federacja, Centralizacja i decentralizacja, Władza państwowa, Podział władz państwowych, Sektor publiczny, Państwo a
społeczeństwo obywatelskie; Modele dystrybucji władzy: Pluralizm, Eliotyzm, Korporatyzm, Kwestia publiczna; Państwo i
gospodarka: Trochę historii, Rola państwa w gospodarce współczesnej, Czynniki wyznaczające rolę państwa w gospodarce; Spory
teoretyczne i praktyka; Systemy społeczno – gospodarcze. Ich cechy i kryteria wyodrębnienia: Pojęcie systemu społeczno –
gospodarczego , Kryteria oceny i porównań: władza, własność, decyzje, Wzrost gospodarki, PKB, Postęp techniczny, Rozwój kapitału
ludzkiego, Zdolność zatrudnienia siły roboczej, Podział dochodu narodowego, Konwergencja; Cykle polityczne i cykle gospodarcze:
Teorie cykli wyborczych, Cykle Kondratiewa, Dobrobyt zbiorowy, szczęście jednostki; Aktywność obywatelska: Formy aktywności
politycznej, Psychologiczne uwarunkowania, Sytuacyjne uwarunkowania, Aktywność i bierność wyborcza; Myślenie polityczne:
Próba definicji, Jak biegną myśli polityczne, Podstawy myślenia politycznego, Systematyczne źródła błędów; Autorytaryzm: Pojęcia
autorytaryzmu, Autorytaryzm w Polsce, Źródła autorytaryzmu, Poglądy i preferencje polityczne osób autorytarnych, Autorytaryzm
prawicowy czy lewicowy? Racjonalność obywateli: Racjonalne podstawy wyborów politycznych, Psychologiczne ograniczenia
racjonalności, Racjonalni czy nieracjonalni? Idee polityczne – tradycja liberalna: Liberalizm – główne idee (Locke, Monteskiusz,
Constant, John S. Mill); Idee polityczne – tradycja konserwatywna: Konserwatyzm – główne idee (Burke, de Maestro, De Tocqueville
– godzenie liberalizm – konserwatyzm); Idee współczesne – liberalizm i konserwatyzm: Społeczeństwo otwarte K.K. Poppera, Ład
spontaniczny F. von Hayka, Sprawiedliwość J. Rawlsa, Pluralizm I. Berlina, Spór J. Graya, Pragmatyzm liberalny R. Rorty’ego,
Obecność wroga wg C.Schmitta, Powrót ponad historią: Leo Strauss, Eva Voegelin, Allan Bloom, Klasyczny konserwatyzm
reaktywowany M. Oakeshotta. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia istoty i natury państwa; oceny i analizy
ewolucji państwa; rozumienia roli państwa w cywilizacyjnym rozwoju społeczeństw; analizowania zmian funkcji państwa; rozumienia
3
modeli ustrojowych państw współczesnych; rozumienia instytucji i mechanizmów władzy współczesnych państw
6. Historii stosunków
międzynarodowych
Historia stosunków
międzynarodowych i
polityczna Europy
(WDINP)
7. Geografia
polityczna i
ekonomiczna
(WGiSR)
Treści kształcenia: Geneza i ewolucja stosunków międzynarodowych. Epoka Kongresu Wiedeńskiego i Świętego Przymierza (1815 - 60
1870) - ukształtowanie i funkcjonowanie systemu po Kongresie Wiedeńskim. Stosunki międzynarodowe w -Ameryce Pł. i Pd.
Zmierzch Świętego Przymierza i nowe podziały w Europie. Epoka kolonialno-imperialna (1870 - 1918): zjednoczenie Niemiec oraz
Włoch - wpływ na stosunki międzynarodowe. Stosunki międzynarodowe w końcu XIX wieki i na początku XX wieku na zachodniej
półkuli, Dalekim Wschodzie oraz w Afryce.
I Wojna Światowa. Świat przed I Wojną Światowa. Mocarstwa europejskie ich polityka, pola konfliktu, rywalizacja pozaeuropejska.
Przyczyny wybuchu wojny, wzrost roli państwa, polityczne i społeczne następstwa wojny; ład powersalski. Konferencja w Wersalu, jej
znaczenie i postanowienia; nowa mapa Europy; powojenna rola mocarstw, problem Niemiec, rewizjonizm powersalski; rewolucja w
Rosji i jej konsekwencje; Powojenne wyzwania dla demokracji, jej pierwsze niepowodzenia, rozczarowanie porządkiem
demokratycznym a polityczne skutki wojny, kryzys gospodarczy i jego konsekwencje polityczne; Faszyzm, narodowy socjalizm,
komunizm. Pojęcie faszyzmu i narodowego socjalizmu (nazizmu), źródła sukcesów, systemy autorytarne, podobieństwa i różnice
reżimów niedemokratycznych. Komunizm w ZSRR i Europie. Dyktatura Stalina; II Wojna Światowa. Przyczyny, układ sił, wojna
totalna, holocaust i represyjność systemów okupacyjnych, ruch oporu; Polityczny finał II wojny. Konferencje w Jałcie i Poczdamie,
system pojałtański, problem Niemiec; Europa środkowo-wschodnia po zakończeniu wojny. Stalinizm i uzależnienie od ZSRR,
sowietyzacja, represje, polityka gospodarcza; Zimna wojna. Powstanie bloków polityczno-militarnych, przejawy konfliktów i
rywalizacji; rola propagandy; Destalinizacja i rok 1956.Znaczenie XX Zjazdu KPZR, przemiany w bloku komunistycznym, powstanie
węgierskie, reakcje Zachodu; Znaczenie dekolonizacji dla Europy Zachodniej. Rozkład imperium brytyjskiego; modele dekolonizacji:
Wlk. Brytania i Francja; Suez 1956 - jako klęska europejskiego kolonializmu; Lata 60-te na Zachodzie i w bloku komunistycznym.
Rok 1968, Praska Wiosna, stosunki radziecko-chińskie, osłabienie przywództwa Moskwy w bloku wschodnim; Polityka koegzystencji
i konferencja w Helsinkach. Niemiecka Ostpolitik, polepszenie w stosunkach Wschód-Zachód; "trzeci koszyk", ruchy dysydenckie;
Życie polityczne w Europie Zachodniej w latach 70 i 80 tych. Upadek dyktatur w Hiszpanii i Portugalii; integracja, opory wobec
procesu unifikacji Europy; państwo opiekuńcze; partie polityczne. Media i ich znaczenie w życiu politycznym; Kryzys i upadek
systemu komunistycznego. Przyczyny, sytuacja w ZSRR; "jesień ludów" w Europie środko-wschodniej; zjednoczenie Niemiec; nowa
mapa europejskiej części b. ZSRR; konflikt w Jugosławii. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia i interpretacji
zmian procesu historycznego; wykorzystywania doświadczenia historycznego we współczesności; rozumienia znaczenia historii w
polityce państw. oraz stosunkach międzynarodowych.
Treści kształcenia: Początki i kierunki rozwoju geografii politycznej i ekonomicznej. Założenia metodologiczne, treści, zakres i cele 30
geografii politycznej i ekonomicznej. Związek geografii politycznej i ekonomicznej z innymi naukami. Środowisko geograficzne a
zjawiska polityczne i ekonomiczne - wzajemne relacje. Geopolityka. Główne szkoły i teorie geopolityki. Wpływ geopolityki na rozwój
geografii politycznej. Interpretacja zjawisk i procesów politycznych w kontekście czynnika geograficznego. Jednostki geopolityczne na
mapie świata - państwa i terytoria. Terytoria powiernicze, kolonialne i niekolonialne. Dynamika zmian na mapie świata. Obszar i
granice państw. Granica - rodzaje, funkcje. Zmienność granic. Obszary, granice morskie, granice powietrzne. Procesy
internacjonalizacji życia politycznego i gospodarczego. Współzależności międzynarodowe. Problemy globalne współczesnego świata hierarchia, dynamika zmian. Rasy i narody. Mniejszości narodowe. Języki na świecie. Religie i wyznania. Migracje - przyczyny i
konsekwencje. Problemy żywnościowe świata. Geografia zadłużenia międzynarodowego. Geografia współczesnych konfliktów
międzynarodowych. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia zagadnień z zakresu geografii politycznej i
ekonomicznej; interpretacji mapy politycznej i gospodarczej świata; rozumienia przyczyn i konsekwencji współczesnych światowych
problemów środowiskowych, narodowościowych i społecznych
8. Polityki
4
gospodarczej
Teoria europejskiej
integracji gospodarczej
w kontekście
międzynarodowego
systemu handlowego
(WTO)
Treści kształcenia: Teoria unii celnej i strefy wolnego handlu: statyczna analiza skutków handlowych (efekt kreacji i przesunięcia 30
handlu) analiza w ramach równowagi cząstkowej i ogólnej, rozkład korzyści w zależności od stosowanej polityki handlowej;
Dynamiczne (długookresowe) skutki utworzenia unii celnej: korzyści skali (analiza cząstkowa w zależności od wyjściowej struktury
produkcji), wzrost konkurencji i postęp techniczny, zwiększenie efektywności menedżerskiej; Zewnętrzna polityka handlowa i
wspólny rynek rolny: zewnętrzna polityka handlowa: protekcjonizm uwarunkowany: polityka anty-dumpingowa i anty-subwencyjna i
klauzule ochronne, wspólny rynek rolny (specyficzne instrumenty polityki rolnej, sposób organizacji rynku: ceny wewnętrzne a
poziom protekcji, specyficzne instrumenty wspólnej polityki rolnej: porównanie skutków stosowania ceł, subwencji eksportowych,
gwarancji cenowych, kwot importowych, kwot produkcyjnych; Teoria wspólnego rynku: tradycyjna analiza neoklasyczna przepływu
czynników produkcji przy doskonale funkcjonujących rynkach (rozkład korzyści), analiza rynku siły roboczej przy niepełnym
zatrudnieniu i występowaniu barier w przepływie czynników, Korzyści z integracji rynków kapitałowych; Przykładowe badania
empiryczne skutków integracji handlowej: Model Armingtona, Szacunki Komisji Europejskiej (Baldwina, Francoisa, Portesa) i UKIE
(analiza sektorowa).
Historia powstania GATT (Układu Ogólnego ws. Taryf Celnych i Handlu) i podstawowe zasady tej organizacji (KNU,
niedyskryminacja, wzajemność koncesji): Ogólny przegląd porozumień Rundy Urugwajskiej. Polska w GATT; Cła jako główny
instrument polityki handlowej: regulacje dotyczące cel w ramach GATT/WTO: Historia liberalizacji handlu w czasie negocjacji
wielostronnych w ramach GATT w latach 1947-94; Ograniczenia ilościowe w imporcie (art. XI: znacznie "dobrowolnych" ograniczeń
eksportowych i Porozumienia Tekstylnego. Klauzule ochronne przed nadmiernym importem: rola art. XIX GATT i ograniczeń
związanych z nierównowagą bilansu płatniczego; Subsydia i cła wyrównawcze: mechanizm ekonomiczny i regulacje w ramach WTO;
Specyfika instrumentów stosowanych w handlu rolnym: Porozumienie rolne WTO (koncepcja "taryfikacji", redukcje stawek celnych i
subsydiowania); Dumping i cła anty-dumpingowe: mechanizmy i regulacje w ramach WTO; Układ Ogólny ws. Handlu Usługami
(GATS) oraz porozumienie TRIPS i TRIMS. Rozwiązywanie sporów w międzynarodowej polityce handlowej; Regionalna integracja
gospodarcza w świetle zasad GATT/WTO. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia podstawowych pojęć i
narzędzi polityki gospodarczej; rozumienia znaczenia polityki gospodarczej w różnych systemach gospodarczych; rozumienia
współzależności między makroekonomiczną polityką stabilizacyjną a polityką rozwoju w warunkach współczesnych wymagań
rozwojowych
Dalsze przedmioty
podstawowe:
Socjologia ogólna Treści kształcenia: Socjologia jako nauka o "procesach ukrytych": przedmiot, zadania, subdyscypliny, metody; Socjologia jako 30
sposób myślenia; Psychologiczne podstawy nauki o społeczeństwie; Podstawowe pojęcia socjologiczne; Ład społeczny, ład
instytucjonalny, struktura społeczna; Kulturowe podstawy ładu społecznego, typy ładu społecznego; Główne teorie socjologiczne- do
dwudziestego wieku; Główne teorie socjologiczne - pierwsza połowa dwudziestego wieku; Główne współczesne teorie socjologiczne;
Kultura masowa, społeczeństwo masowe, anomia społeczna; Kryzys współczesnego społeczeństwa; Rodzina, młodzież; Edukacja,
wychowanie; Główne metody, badań socjologicznych.
Wstęp do Treści kształcenia: Europa jako obszar badań antropologicznych: koncepcje Europy; historyczne podziały Europy i ich charakter; 60
antropologii ogólnej Antropologia jej podstawowe problemy (antropologia, etnologia, etnografia). Osadzenie antropologii i teorii antropologicznej w
naukach społecznych. Różnica pomiędzy pozytywistycznym a interpretującym modelem nauki; `Grand Theories' w antropologii ewolucjonizm, dyfuzjonizm, funkcjonalizm i strukturalizm (podstawowe pojęcia powyższych teorii i ich zastosowanie do analizy
zjawisk kultury i społeczeństwa (dziedziczenie, dobór i selekcja naturalna; krąg kulturowy, funkcja, instytucja, potrzeba; język,
struktura, opozycja binarna - relacje strukturalne: metafora, metonimia, analogia; Obiekty i pojęcia antropologii (np. społeczeństwo i
5
jego struktura: rasa, klasa, płeć, wiek, wymiana, wzajemność i konsumpcja: ekonomia rynkowa i ekonomia moralna; władza i jej
legitymizacja: źródła władzy, kontrola i opór, użycie tradycji do legitymizowania władzy; pokrewieństwo powinowactwo i
przynależność: rodzina; rytuały i celebrowanie: religia, religie światowe, ryty przejścia - inicjacja, sacrum/profanum, tabu,
sekularyzacja, fundamentalizm); Metody badań antropologicznych (np. obserwacja uczestnicząca, analiza sieci (wymian) [network
analysis], metoda biograficzna, metoda porównawcza) i subdyscypliny antropologii (np. antropologia symboliczna, antropologia
ekonomiczna, antropologia ekologiczna, antropologia prawna).
ogółem: 495
B.
GRUPA TREŚCI
KIERUNKOWYCH
Treści kształcenia w
zakresie:
1. Międzynarodowych
stosunków
kulturalnych
Międzynarodowe Treści kształcenia: Celem zajęć jest ukazanie miejsca i roli kultury w stosunkach międzynarodowych i wprowadzenie słuchaczy w 30
stosunki kulturalne zagadnienia międzynarodowych stosunków kulturalnych w ujęciu teoretycznym, instytucjonalnym i problemowym. Zajęcia są
poświęcone uszczegółowieniu kwestii teoretycznych związanych z pojęciami kultury, tożsamości kulturowej i dziedzictwa
kulturowego, a także zapoznaniu studentów z problematyką instytucjonalizacji międzynarodowych stosunków kulturalnych w
wymiarze europejskim i światowym, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień ochrony dziedzictwa kulturowego i przepływu dóbr
kultury. W ramach zajęć analizowana jest szczegółowo działalność UNESCO, Rady Europy i Unii Europejskiej w sferze kultury.
Prześledzenie 68, historii zaangażowania Wspólnot w dziedzinę kultury, szczegółowa analiza kolejnych generacji programów
kulturalnych Wspólnoty i omówienie różnych modeli zarządzania kulturą w krajach członkowskich UE ułatwią słuchaczom
zrozumienie specyfiki polityki kulturalnej UE na tle innych polityk wspólnotowych. Innym wymiarem międzynarodowych stosunków
kulturalnych analizowanym w ramach zajęć jest rola kultury w polityce zagranicznej państw, czyli problematyka zagranicznej polityki
kulturalnej państw i dyplomacji kulturalnej.
Osobno omawianym na zajęciach tematem jest udział Polski w międzynarodowych stosunkach kulturalnych, ze szczególnym
uwzględnieniem zaangażowania Polski w działania instytucji międzynarodowych i jej uczestnictwa w programach UE w dziedzinie
kultury. Innym analizowanym w tej części zagadnieniem jest kwestia restytucji polskich dóbr kultury po II Wojnie Światowej w
specyficznym kontekście przemieszczeń dóbr kultury w Europie Środkowej i Wschodniej. Słuchacze zapoznają się także z wybranymi
aspektami polskiej dyplomacji kulturalnej na przykładzie działań Instytutu Adama Mickiewicza i polskich instytutów kulturalnych w
Europie i w USA. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia specyfiki międzynarodowych stosunków kulturalnych;
oceny zjawisk kulturalnych w aspekcie międzynarodowym; rozumienia działalności międzynarodowych instytucji kulturalnych.
2. Międzynarodowych
stosunków
politycznych
Międzynarodowe Treści kształcenia: Uniwersalizm systemu Narodów Zjednoczonych: Geneza ONZ, Cele, zasady i członkostwo Organizacji, 60
stosunki polityczne Główne organy, zasady głosowania i kompetencje ZO oraz RB, Charakter prawny i funkcje Organizacji, Karta NZ a Pakt Ligi
6
Narodów, Odpowiedzialność RB za pokój i bezpieczeństwo międzynarodowe, Akcje i operacje ONZ, Próby reform, Ocena
efektywności ONZ, Karta NZ; Problemy regulacji międzynarodowych stosunków politycznych: Rola międzynarodowych norm
prawnych i politycznych, procesy kodyfikacyjne, funkcje i skuteczność, Deklaracja zasad prawa międzynarodowego z 1970 roku i
Deklaracja zasad KBWE z 1975 roku, Współczesne reżimy międzynarodowe i ich znaczenie; Spory i konflikty międzynarodowe:
Systematyka sporów i konfliktów, Przyczyny oraz sposoby przejawiania się sporów i konfliktów międzynarodowych, Stosowanie siły
w regulowaniu sporów międzynarodowych, Pokojowe regulowanie sporów międzynarodowych, Rola sądownictwa międzynarodowego
w regulowaniu sporów; Stosunki dyplomatyczne i konsularne: Organy państwa w stosunkach międzynarodowych, Pojęcie służby
zagranicznej, służby dyplomatycznej i służby konsularnej, Normy regulujące stosunki dyplomatyczne i stosunki konsularne, Prawo
legacji i prawo konsulatu, Funkcje misji dyplomatycznej i misji konsularnej, Klasy szefów misji i procedencja, Korpus dyplomatyczny
i korpus konsularny, Przywileje i immunitety dyplomatyczne i konsularne; Problem niemiecki w stosunkach międzynarodowych po
II wojnie światowej: Definiowanie problemu niemieckiego po II wojnie światowej, Od podziału do zjednoczenia Niemiec,
Podstawowe regulacje prawne w odniesieniu do Niemiec, Nowe role międzynarodowe Niemiec; Procesy transformacji ładu
środkowoeuropejskiego po „zimnej wojnie”: Blokowe uwarunkowania bezpieczeństwa po II wojnie światowej, Przemiany
polityczno-ustrojowe w okresie Jesieni Ludów 1989 roku, Rozpad ZSRR i jego konsekwencje, Poszukiwanie nowych rozwiązań w
dziedzinie bezpieczeństwa, Procesy integracyjne oraz adaptacja państw Europy Środkowej i Wschodniej do wyzwań cywilizacyjnych
XXI wieku; Wspólnota atlantycka w stosunkach międzynarodowych: Geneza systemu bezpieczeństwa euroatlantyckiego,
Postanowienia traktatowe (casus foederis), struktura, ewolucja członkostwa, Przeobrażenia doktrynalno-strukturalne NATO po
zakończeniu zimnej wojny;
Bezpieczeństwo i współpraca w Europie: Geneza procesu paneuropejskiego, Przebieg i funkcje KBWE w okresie konfrontacji
Wschód – Zachód, Akt Końcowy KBWE i kolejne dokumenty, Instytucjonalizacja procesu paneuropejskiego i przekształcenia w
latach 90. XX wieku, Funkcje OBWE. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia istoty politycznego charakteru
stosunków międzynarodowych; opisu politycznych form realizacji stosunków międzynarodowych; politycznego myślenia i działania.
3. Międzynarodowych
stosunków
gospodarczych
Międzynarodowe Treści kształcenia: Gospodarka światowa i międzynarodowy podział pracy; Pojęcie i powstawanie gospodarki światowej; tradycyjny 30
stosunki gospodarcze międzynarodowy podział pracy, przemiany w gospodarce światowej w XX wieku, Instytucjonalizacja gospodarki po II wojnie: rola
systemu IMF-GATT; Model D. Ricardo; Założenia modelu, równowaga ogólna w jednym kraju, koszty absolutne Smitha, koszty
względne Ricardo, nieobserwowalność całkowitej specjalizacji produkcji, model wielu towarów, (określenie względnych płac),
testowanie modelu ricardiańskiego; Model Heckschera-Ohlina (H-O); założenia modelu 2x2x2, definicje obfitości czynników
produkcji, sformułowanie teorii, korzyści z wymiany, model H-O przy niemobilnych czynnikach produkcji; Ekonomiczne
konsekwencje modelu (H-O); Twierdzenie Stolpera-Samuelsona, teoremat Samuelsona, nieobserwowalność wyrównywania się cen
czynników produkcji, długookresowe skutki handlu, dobrobytowe skutki handlu, handel a wzrost gospodarczy, model równowagi
ogólnej; Paradoks Leontiefa i wybrane alternatywne teorie handlu Test Leontiefa, próby wyjaśnienia paradoksu Leontiefa, teorie
neoczynnikowe i neotechnologiczne, ujęcie Lindera, teorie popytowo-podażowe; Instrumenty polityki handlowej: cła; Rodzaje cel,
analiza w ramach równowagi cząstkowej, wpływ na poziom dobrobytu, kraj duży i mały, analiza w ramach równowagi ogólnej,
optymalna taryfa celna; Ekonomia polityczna polityki handlowej; Tradycyjne argumenty za i przeciwko protekcjonizmowi,
nowoczesne argumenty przemawiające za protekcjonizmem (niedoskonałości rynku, efekty zewnętrzne, strategiczna polityka
handlowa), wpływ polityki handlowej na podział dochodu narodowego, główne zasady systemu GATT-WTO; Rachunki bilansu
płatniczego; Dochód narodowy w gospodarce otwartej, Dochód narodowy a dług wewnętrzny i zewnętrzny, bilans płatniczy i jego
pozycje, bilans obrotów bieżących i kapitałowych, saldo błędów i opuszczeń, pojęcia deficytu bilansu płatniczego; Kursy walutowe;
Rodzaje kursów walutowych, poziom i wahania kursu walutowego, Czynniki określające poziom kursu walutowego: stopy
procentowe, polityka pieniężna, poziom mobilności kapitału; Czynniki określające poziom kursu: c.d.; Rola stopy procentowej,
7
znaczenie różnic poziomu cen: prawo jednej ceny i teoria parytetu siły nabywczej w wersji bezwzględnej i względnej (PPP), realny kurs
walutowy i jego wpływ na konkurencyjność handlową gospodarki; Bilans płatniczy a poziom kursu walutowego; Trudności z
weryfikacją teorii PPP, dobra nie będące przedmiotem wymiany międzynarodowej; Podejście elastycznościowe i podejście absorpcyjne
do bilansu handlowego i obrotów bieżących; Prosty model keynesowski w małej gospodarce otwartej; Równowaga w gospodarce,
mnożnik wydatków rządowych, wpływ wydatków rządowych na bilans obrotów bieżących, wpływ wzrostu eksportu na dochód i bilans
obrotu bieżących; Systemy walutowe; System waluty złotej: Reguły gry i sterylizacja w systemie waluty złotej, upadek systemu waluty
złotej, system z Bretton Woods: upadek i przyczyny słabości: teoretyczne wady systemu kursów stabilnych; System płynnych czy
stałych kursów walutowych; Zalety systemu kursu płynnych; funkcjonowanie systemu w latach 70-tych i 80-tych; Argumenty
przeciwko systemowi kursów płynnych: dyscyplina, spekulacja kursowa.
Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia istoty mechanizmów ekonomicznych działających w sferze
międzynarodowych stosunków gospodarczych; rozumienia reguł (zasad) prowadzenia polityki handlowej.
4. Prawa
międzynarodowego
publicznego
Prawo Treści kształcenia: Zagadnienia wstępne. Prawo międzynarodowe jako system prawny. Cechy odrębne prawa międzynarodowego w 30
międzynarodowe porównaniu z prawem wewnętrznym. Rodzaje zobowiązań międzynarodowych. Pojęcie suwerenności państwowej. Luki w prawie
publiczne międzynarodowym (zasada non liquet), analogia; Podmioty prawa międzynarodowego – zagadnienia wstępne. Klasyfikacja
podmiotów. Zdolność prawna a zdolność do czynności prawnych. Podmiotowość państw, organizacji międzynarodowych i jednostek –
porównanie; Pojęcie państwa w prawie międzynarodowym. Trójelementowa definicja państwa. Pojęcie terytorium państwowego i
zakres zwierzchnictwa terytorialnego. Zasada utipossidetis. Granice państwowe i zasady ich wyznaczania; Zwierzchnictwo personalne
państwa. Prawo do samostanowienia. Pojęcie obywatelstwa i zasady jego regulacji. Ochrona dyplomatyczna i konsularna. Ochrona
mniejszości, wzajemne prawa i obowiązki mniejszości i państwa. Status prawny cudzoziemców. Ochrona uchodźców – konwencja
genewska z 1951 roku, system prawny UE; Władza państwowa. Sytuacja prawna organów państwa w prawie międzynarodowym.
Problematyka przywilejów i immunitetów głowy państwa, szefa rządu i ministra spraw zagranicznych. Sprawy Krenza, Pinocheta,
Yerodii. Struktura państwa (unitarna/federalna) i jej wpływ na sytuację prawną państwa w stosunkach międzynarodowych; Zmiany
terytorialne pomiędzy państwami. Ciągłość i identyczność państwa. Sukcesja państwa i rządu. Uznanie państwa i rządu – konstrukcja
deklaratywna i konstytutywna. Uznanie de iure i de facto. Obowiązek uznania, skutki uznania; Podstawowe zagadnienia prawa
dyplomatycznego i konsularnego. Przywileje i immunitety dyplomatyczne i konsularne; Podmiotowość prawna organizacji
międzynarodowych. Definicja organizacji międzynarodowej – opinia MTS w sprawie Bernadotte’a. Najważniejsze zagadnienia
organizacji międzynarodowych: członkostwo, organy, uprawnienia prawotwórcze; Źródła prawa międzynarodowego – art.38 Statutu
MTS. Podstawowe zagadnienia prawa zwyczajowego. Formowanie zwyczaju – orzeczenie MTS w sprawie szelfu kontynentalnego
Morza Północnego. Zwyczaj a umowa międzynarodowa. Zwyczaje uniwersalne, regionalne, bilateralne; Pojęcie umowy
międzynarodowej. Zawieranie, stosowanie i wygaśnięcie umowy międzynarodowej. Wykładnia umów. Umowa a państwa trzecie.
Nieważność umów; Stosowanie prawa międzynarodowego w polskim systemie prawnym; Podstawowe zasady odpowiedzialności
państwa w prawie międzynarodowym. Naruszenie prawa międzynarodowego i zasady atrybucji aktu państwu. Odpowiedzialność za
działania osób prywatnych. Okoliczności wyłączające odpowiedzialność. Pojęcie indywidualnych środków odwetowych
(countermeasures). Odpowiedzialność za naruszenie norm bezwzględnie obowiązujących. Uprawnienia państwa poszkodowanego.
Reparacje w prawie międzynarodowym: restytucja, odszkodowanie, satysfakcja; Rozstrzyganie sporów międzynarodowych.
Sądownictwo międzynarodowe. Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości, Międzynarodowy Trybunał Praw Człowieka,
Międzynarodowy Trybunał Karny; Zasady użycia siły w prawie międzynarodowym; Ochrona praw człowieka – podstawowe zasady,
Europejska Konwencja Praw Człowieka. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: posługiwania się pojęciami i terminologią z
zakresu prawa międzynarodowego publicznego; rozumienia mechanizmów działania prawa międzynarodowego; rozumienia roli prawa
międzynarodowego we współczesnych stosunkach międzynarodowych oraz w polityce zagranicznej i wewnętrznej Polski.
8
5. Współczesnych
systemów
politycznych
Europejskie Systemy Treści kształcenia: Celem przedmiotu jest zapoznanie słuchaczy z koncepcją systemu politycznego, jego elementami, a następnie - w 30
polityczne ujęciu statycznym i porównawczym – z wybranymi systemami politycznymi państw.
Kurs rozpoczyna się od krótkiego przedstawienia idei państwa i jego powinności zarówno na arenie politycznej, jak i wobec jego
obywateli. System polityczny przedstawiony jest jako mechanizm zarządzania państwem. W dużym szczególe dyskutowane są
elementy systemu politycznego oraz konieczność uzyskania balansu pomiędzy kompetencjami instytucji stanowiących system.
Następnie omawiane są typologie systemów politycznych, by w końcu kursu przejść do omawiania systemów politycznych wybranych
państw. Oprócz pięciu systemów klasycznych, omawiane są także systemy polityczne państw o największych wpływach na politykę
światową. W części podsumowującej kursu pokazane są w perspektywie porównawczej zagadnienia dotyczące sposobów
konstruowania systemu politycznego.
Kurs obejmuje: Zadania państwa; Teorie legitymizowania władzy państwowej i klasyfikacja państw; Elementy systemu politycznego
Klasyfikacja systemów politycznych; System polityczny USA; System polityczny Wielkiej Brytanii; System polityczny RFN; System
polityczny Francji; System polityczny Włoch; System polityczny Szwajcarii; Polski system polityczny; System polityczny Rosji;
System polityczny Chin
Rola głowy państwa w ujęciu komparatywnym; Rola parlamentu w ujęciu komparatywnym; Efektywność systemu politycznego.
Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia systemów politycznych państw; analizowania i porównywania systemów
politycznych; wykorzystywania wiedzy z zakresu systemów politycznych do oceny polityki zagranicznej państw.
6. Organizacji
międzynarodowych
Treści kształcenia: Definicja i historia rozwoju organizacji międzynarodowych: sposoby definiowania, prototypy organizacji 30
międzynarodowych, rozwój organizacji międzynarodowych w XIX w., przyczyny lawinowego powoływania organizacji
międzynarodowych w XX w.; Struktura organizacji międzynarodowych: podmiotowość prawna organizacji międzynarodowych,
klasyfikacja organizacji międzynarodowych, statut i rodzaje członkostwa, proces podejmowania decyzji, finansowanie organizacji
międzynarodowych; Organizacje międzynarodowe odwzorowaniem powojennego porządku na świecie: dwublokowy układ sił po II
wojnie światowej, organizacje międzynarodowe jako „usztywnianie” porządku na świecie, “Plan Marshalla” - OEEC/OECD – NATO,
„Plan Mołotowa” - RWPG - „Układ Warszawski”; Rada Europy: zadania, struktura, zasady funkcjonowania; Organizacja Narodów
Zjednoczonych i jej system: wczesne myśli o organizacji globalnej, Pakt Brianda-Kelloga, powołanie ONZ, zadania ONZ, budowanie
systemu Narodów Zjednoczonych; Znaczenie organizacji międzynarodowych o charakterze ekonomicznym: Bank Światowy,
Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju, Europejski Bank Inwestycyjny; Międzynarodowe
organizacje pozarządowe: Amnesty International, Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża, Greenpeace. Efekty kształcenia Organizacje umiejętności i kompetencje: charakteryzowania organizacji międzynarodowych - ich struktury i funkcjonowania; rozumienia wpływu
międzynarodowe organizacji międzynarodowych na międzynarodowe stosunki gospodarcze i polityczne.
7. Polityki
zagranicznej Polski
Strategia akcesyjna i Treści kształcenia: Etapy integracji Polski ze Wspólnotami Europejskimi i Unią Europejską oraz rola narodowej strategii: Geneza 30
polityka negocjacji RP współpracy Polski ze Wspólnotami Europejskimi, Stowarzyszenie a procedura przygotowań do członkostwa, Potrzeba i miejsce
z UE narodowej strategii w procesie integracji;Rola Układu Europejskiego w procesie przygotowań do członkostwa Polski w Unii
Europejskiej: Korelacja pomiędzy stowarzyszeniem Polski a procesem pogłębiania WE/UE, Problemy negocjacji stowarzyszeniowych,
Istota i treść Układu Europejskiego, Polityczne i gospodarcze znaczenie stowarzyszenia, Doświadczenia realizacji procedury
stowarzyszenia w procesie akcesji RP do UE; Strategia i polityka Unii Europejskiej wobec kandydatów do członkostwa w świetle
9
realizacji procedury akcesyjnej: Kryteria członkostwa z Kopenhagi, Strategia przedakcesyjna z Essen, System UE oceny i
monitorowania przygotowań Polski do członkostwa - avis, raporty okresowe, Partnerstwo dla Członkostwa, Instrumenty finansowe PHARE i fundusze przedakcesyjne; Polska strategia akcesyjna: Narodowa Strategia Integracji (NSI), Narodowy Program Przygotowania
do Członkostwa (NPPC), Przedakcesyjne programy gospodarcze i sektorowe strategie a NPPC; Negocjacje akcesyjne: Istota i
procedura negocjacji akcesyjnych, Struktura organizacyjna negocjacji członkowskich w Polsce, Struktura negocjacyjna UE, Screening,
Strategie i przebieg negocjacji akcesyjnych; Polska polityka akcesyjna - kierowanie procesem integracji Polski z Unią Europejską:
Oczekiwania Polski wobec UE w procesie akcesji, Procedury prawne i mechanizmy dostosowawcze, Status aktywnego obserwatora w
okresie przedakcesyjnym, Struktury administracyjno-instytucjonalne i problemy koordynacji, Procedury udziału Polski w systemie
decyzyjnym UE; Wyniki negocjacji Polski z UE - warunki członkostwa: Stanowiska negocjacyjne Polski w najważniejszych
obszarach, Obszary negocjacyjne o rozbieżnych stanowiskach Polski i UE, Ocena rezultatów negocjacji w najważniejszych
dziedzinach - okresy przejściowe i derogacje; Warunki finansowe członkostwa RP w UE: Budżet i finanse - składka członkowska,
Fundusze Strukturalne, Fundusz Spójności i Inicjatywy Wspólnotowe, Finansowanie udziału we Wspólnej Polityce Rolnej, Bilans
przepływów finansowych, Ocena kosztów i korzyści członkostwa Polski w UE; Stan realnej konwergencji Polski z UE i perspektywy
rozwoju: Rozwój i bilans handlu z państwami UE oraz inwestycje zagraniczne, Polska w świetle Strategii Lizbońskiej, Dystans
gospodarczy i dynamika wzrostu - możliwości przezwyciężania dystansu rozwojowego; Współpraca i konkurencja z państwami EŚW
w okresie przedakcesyjnym: Grupa Wyszehradzka, CEFTA i grupy negocjacyjne, Potencjały, atuty, interesy i problemy państw
kandydujących wraz z Polską do UE; Relacje Polski z państwami członkowskimi UE: Płaszczyzny i zakres współpracy w procesie
integracji; rola Trójkąta Weimarskiego, Istota i przejawy strategii integracyjnych państw członkowskich UE, Wymiana doświadczeń,
wspólnota interesów i możliwości współdziałania w ramach UE; Opinia publiczna i strategia informowania społeczeństwa: Percepcja
procesu integracji europejskiej w społeczeństwie, Debata polityczna i jej konsekwencje, Program Informowania Społeczeństwa i jego
realizacja, Znaczenie edukacji, informacji i promocji w procesie integracji Polski z UE, Problem promocji Polski w państwach UE,
Społeczne efekty i znaczenie akcesji; Strategia i polityka europejska Polski w ramach Unii Europejskiej: Narodowy Plan Rozwoju
2004-2006 i Narodowy Plan Rozwoju 2007-2013, Polityka makroekonomiczna i strategia przystąpienia do UGW, Stanowisko wobec
reform UE i możliwość wpływania na ich kształt, Polska wizja i koncepcje UE. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje:
rozumienia polskiej polityki zagranicznej od czasów II Rzeczypospolitej; opisu podmiotów i narzędzi realizacji polityki zagranicznej
Polski od czasów II Rzeczypospolitej; rozumienia skutków prowadzenia określonej polityki zagranicznej w aspekcie międzynarodowym
i krajowym.
8. Integracji
europejskiej
Zarys historii integracji Treści kształcenia: Geneza procesów integracyjnych: Rola Europy w dziejach ludzkości, Tendencje integracyjne i dezintegracyjne w 60
europejskiej Europie, Filozoficzno-ideologiczne koncepcje jedności europejskiej, Polityczne i ekonomiczne przedsięwzięcia integracyjne;
Współczesne procesy integracyjne: Charakter instytucji integracji europejskiej: uniwersalny, militarno-polityczny i gospodarczopolityczny, Stadia procesów integracyjnych: strefa wolnego handlu, unia celna, wspólny rynek, unia gospodarczo-walutowa, unia
polityczna, Zasadnicze modele integracji europejskiej: konfederacja (model międzyrządowy) i federacja (model wspólnotowy), Główne
etapy integracji europejskiej: etap pierwszy (1945-1957): powstanie trzech Wspólnot Europejskich: EWWiS, EWG i Euratomu, etap
drugi (1958-1969): budowa podstaw integracji, etap trzeci (1970-1985): rozszerzanie i zacieśnianie więzi gospodarczych pomiędzy
państwami członkowskimi, etap czwarty (1986-1991): powstawanie nowych struktur integracyjnych oraz przygotowywania do
stworzenia Unii Europejskiej, etap piąty (po 1992 r.): stopniowe wprowadzanie w życie Unii Europejskiej -od Traktatu z Maastricht,
poprzez Traktat Amsterdamski i Traktat z Nicei do Traktatu Konstytucyjnego, Perspektywy rozwoju Unii Europejskiej: wizje przyszłej
Europy. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia źródeł, przyczyn, przebiegu i skutków integracji europejskiej.
ogółem: 300
10
Przedmioty:
specjalność
integracja europejska
Ochrona praw Treści kształcenia: Geneza międzynarodowej ochrony praw człowieka: filozoficzno-prawne aspekty pojęcia praw i wolności 15
człowieka w Europie człowieka - prawo naturalne i prawo pozytywne, rozwój źródeł prawa wewnętrznego i międzynarodowego w zakresie
Europejskie systemy
informacyjne
Wprowadzenie do
prawa wspólnotowego
oraz instytucje Unii
Europejskiej
międzynarodowej ochrony praw człowieka; Źródła międzynarodowego prawa ochrony praw człowieka: umowy międzynarodowe.
uchwały organizacji i konferencji międzynarodowych - charakter prawny i znaczenie tzw. "miękkiego" prawa międzynarodowego,
zagadnienie zwyczaju jako ewentualnego źródła międzynarodowych zobowiązań w zakresie ochrony praw człowieka; Trzy generacje
praw człowieka: prawa polityczne i obywatelskie, prawa ekonomiczne, społeczne i kulturalne, prawa solidarności ogólnoludzkiej;
Uniwersalizm i regionalizm w zakresie międzynarodowej ochrony praw człowieka - komplementarność czy konkurencja?
Instytucjonalizm jako cecha charakterystyczna międzynarodowej ochrony praw człowieka; Geneza i ogólne podstawy europejskiego
systemu ochrony praw człowieka: Rada Europy i podstawowe cele jej działalności, Konwencje i porozumienia europejskie jako źródła
zobowiązań w zakresie ochrony praw człowieka, System Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych
Wolności; Inne najważniejsze konwencje europejskie z dziedziny ochrony praw człowieka: Europejska Karta Społeczna, 1961 r. i jej
nowelizacje, Europejska Konwencja o Zapobieganiu Torturom, 1987 r., Konwencja Ramowa o Ochronie Mniejszości Narodowych,
1994 r., Karta Praw Fundamentalnych Unii Europejskiej - katalog praw i wolności oraz ich charakter, Ochrona praw i wolności
człowieka w ramach KBWE/OBWE - podstawowe obszary działania oraz znaczenie uchwał w zakresie tzw. ludzkiego wymiaru
KBWE
Treści kształcenia: Wykład obejmuje informacje na temat historii, teorii, budowy i zasad wyszukiwania informacji w drukowanych i 30
elektronicznych systemach informacji w zakresie integracji europejskiej. Zajęcia odbywają się w sali wykładowej z dostępem do
internetu, gdzie omawiane systemy są również prezentowane. Oprócz materiałów drukowanych, prezentowane są strony internetowe,
portale i bazy danych Rady Europy, instytucji Unii Europejskiej, wybranych państw członkowskich oraz niezależne systemy
informacji z zakresu integracji europejskiej. Wśród najważniejszych elektronicznych źródeł informacji Rady Europy prezentuje się jej
strony internetowe oraz bazy HUDOC i CERES, a wśród źródeł Unii Europejskiej prezentuje się jej strony domowe oraz portale i bazy
tj. portal EUROPA, bazy danych takie jak: EUR-Lex, PreLex, OEIL, CURIA, RAPID, ECLAS, TED, IDEA, ARCHISplus, CORDIS i
inne
Treści kształcenia: Przedstawienie podstawowych zagadnień części ogólnej prawa wspólnotowego oraz problematyki dotyczącej 60
funkcjonowania organów UE. Charakter zajęć polega głównie na omawianiu tematyki z ograniczoną interakcją ze studentami.
Zakres tematyczny wykładu pokrywa się w dużej mierze z wiodącym podręcznikiem (J. Barcz, red., Prawo Unii Europejskiej.
Zagadnienia systemowe, 2006), natomiast w trakcie wykładu wyjaśniane są szczegółowo zagadnienia teoretyczne prawa UE oraz
podkreślane są głównie te pojęcia, problemy i orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, które mogą studentom
nieposiadającym przygotowania prawniczego sprawiać największe trudności. W ramach każdego wykładu wskazywane są przykłady i
odniesienia do bieżących wydarzeń celem zobrazowania aktualności omawianej tematyki.
Wykład obejmuje następujące zagadnienia: etapy integracji europejskiej, trójfilarowa konstrukcja UE, WE jako organizacja
ponadnarodowa, instytucje UE, źródła prawa UE w trzech filarach UE, zasady prawa wspólnotowego (pierwszeństwo, lojalność,
bezpośrednie obowiązywanie i bezpośrednia skuteczność, proporcjonalności, subsydiarność, niedyskryminacja), pośredni skutek prawa
wspólnotowego, odszkodowanie za naruszenie prawa wspólnotowego, stosunki zewnętrzne UE i umowy międzynarodowe, ochrona praw
człowieka w UE i obywatelstwo UE, procedury stanowienia prawa oraz najważniejsze procesy decyzyjne w UE, np. ustanawianie
budżetu, komitologia.
Obowiązujące orzecznictwo ETS: m.in. 26/62 Van Gend en Loos, 294/83 Partia Ekologiczna Les Verts v. Parlament Europejski, 9/70
Grad v. Finanzamt, 34/73, Variola, 94/77 Fratelli, 21-24/72 International Fruit Company, 43/75, Defrenne v. SABENA, 14/83, von
11
Colson i Kamann, C - 91/90, F. Dori, 11/70 Internationale Handelsgesellshaft, 106/77 Simmenthal, 41/74, van Duyn v. Home Office,
45/86 Komisja v. Rada (sprawa ogólnych preferencji taryfowych); 186/87 I.W.Cowan v. Skarb Publiczny; C-70/88 Parlament v. Rada
(“Chernobyl”); C-6/90 i 9/90 Francovich i Bonifaci v. Włochy; C-91/92 P.Faccini Dori v. Recreb; C-46/93 i C-48/93 Brasserie du
Pecheur v. RFN ; Królowa v. Factortame Ltd. ; C-224/01 Gerhard Köbler; C-105/03 Maria Pupino; Opinia 1/91; Opinia 1/94, etc.
Rozstrzyganie Treści kształcenia: Europejskie organy sądowe: Trybunał Sprawiedliwości, Sąd Pierwszej Instancji, Sąd d/s Służby Publicznej UE, a 15
sporów w prawie inne sądy europejskie: Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu – wzmianka, Trybunał EFTA oraz inne sądy
wspólnotowym międzynarodowe (MTS, MTK); Orzeczenia prejudycjalne: Zagadnienia wstępne, Rodzaje procedur prejudycjalnych, Podstawy
prawne, Sądy właściwe do rozpatrywania pytań prejudycjalnych Podmioty uprawnione do zadawania pytań prejudycjalnych,
Przedmiot pytania prejudycjalnego, Możliwość i obowiązek zadawania pytań prejudycjalnych, Postępowanie prejudycjalne „krok po
kroku”, Wyrok prejudycjalny i jego skutki prawne, Odrębne procedury prejudycjalne z art. 68 TWE i art. 35 TUE; Skargi
bezpośrednie; Skarga odszkodowawcza przeciwko państwu członkowskiemu; Przepisy proceduralne dotyczące postępowania przed
TS; Egzekucja orzeczeń
Wymiar Treści kształcenia: Geneza norm europejskich dotyczących sprawiedliwości i bezpieczeństwa: Najistotniejszym elementem jest 15
sprawiedliwości i swoboda przepływu osób przewidziana w traktacie tworzącym Wspólnotę; Swoboda przepływu osób w świetle prawa wspólnotowego;
sprawy wewnętrzne Inicjatywy mające na celu poszerzenie zakresu praw osób fizycznych; Wprowadzenie Współpracy w Sprawach Wewnętrznych i
Organów Wymiaru Sprawiedliwości (III Filara Unii Europejskiej) przez Traktat z Maastricht; System Schengen: [Schengen I (1985 r.)
i Schengen II (1990)]; Zmiany wprowadzone przez Traktat Amsterdamski: Nowy kształt III Filara; "Mozaika" źródeł prawa w
poszczególnych dziedzinach należących do obszaru wolności, sprawiedliwości i bezpieczeństwa: stare normy III filara - normy
Schengen - możliwość wydawania aktów wspólnotowych w dziedzinach przeniesionych do I filara; Poszczególne dziedziny
szczegółowe: Europol, ekstradycja, pomoc prawna w sprawach karnych, polityka wizowa, polityka imigracyjna, problematyka
azylowa.
Rynek wewnętrzny Treści kształcenia: OD UNII CELNEJ DO RYNKU WEWNĘTRZNEGO: Funkcjonowanie unii celnej w ramach Wspólnot Europejskich, 30
WE Eliminacja tradycyjnych barier handlowych między państwami WE. Eliminacja ograniczeń ilościowych w handlu między państwami
WE, Przyczyny nieutworzenia wspólnego rynku, Koszty braku wspólnego rynku, Biała Księga Komisji Europejskiej z 1985 r.,
Jednolity Akt Europejski jako podstawa prawna funkcjonowania rynku wewnętrznego, Zmiany instytucjonalne, Określenie barier,
Definicja rynku wewnętrznego. ELIMINACJA BARIER FIZYCZNYCH W RAMACH RYNKU WEWNĘTRZNEGO: Kontrola graniczna v.
dokumenty przewozowe, Jednolity dokument administracyjny SAD, Zniesienie uciążliwej kontroli na granicy wewnętrznej.
ELIMINACJA BARIER TECHNICZNYCH - HARMONIZACJA TECHNICZNA: Istota wymogów technicznych w państwach członkowskich WE,
Sposoby wprowadzania towarów na rynek a tzw. „stare podejście” do harmonizacji technicznej, Zasada wzajemnego uznawania –
sprawa Cassis de Dijon, Problem wdrożenia „nowego podejścia” do harmonizacji technicznej, Funkcjonowanie "dyrektyw nowego
podejścia", Koncepcja transpozycji, Podstawowe wymagania dotyczące towarów, Ocena towarów przez stronę trzecią - organy
certyfikujące, Moduły wprowadzenia towarów na rynek, Oznaczenie CE, Odpowiedzialność wprowadzającego towar na rynek, Nadzór
rynku a wycofanie towaru z rynku. ELIMINACJA BARIER FISKALNYCH – HARMONIZACJA FISKALNA: Struktura podatków pośrednich w
UE, System podatku od towarów i usług, Miejsce opodatkowania, Pojęcia nabycia i sprzedaży wewnątrzwspólnotowej, Harmonizacja
stawek podatkowych w państwach UE (stawka standardowa a zredukowana), Podatek akcyzowy w ramach rynku wewnętrznego WE,
Miejsce opodatkowania, Harmonizacja stawek podatkowych, Papierosy, Alkohole, Paliwa. ZAPEWNIENIE SWOBODY ŚWIADCZENIA
USŁUG: Definicja usługi, Bariery w świadczeniu usług w ramach WE, Zakaz dyskryminacji usługodawcy i usługobiorcy (Art. 50
TWE), Kwestia świadczenia usług w UE (art. 49 TWE) a prowadzenia działalności gospodarczej w UE (art. 43 TWE), Swoboda
świadczenia usług a delegowanie pracowników (Dyrektywa 96/71/WE z dnia 16 grudnia 1996 r. dotycząca delegowania pracowników
w ramach świadczenia usług), Opodatkowanie usług – miejsce świadczenia – miejsce siedziby, zakładanie przedsiębiorstw i
świadczenie usług, zasada państwa pochodzenia, Funkcjonowanie dyrektywy o usługach na rynku wewnętrznym UE, Koncepcja
dyrektywy, Zasada państwa pochodzenia a swoboda świadczenia usług. Wyłączenia- Implementacja i wdrożenie, Monitoring ze strony
12
Unia Gospodarcza i
Walutowa
Wspólnotowe prawo
gospodarcze
KE. SWOBODNY PRZEPŁYW PRACOWNIKÓW w ramach WE: Źródła swobody przemieszczania się w celach ekonomicznych, Prawo
pierwotne, Definicja pracownika, Prawo przemieszczania się , Prawo do stałego zamieszkania, Prawo zatrudniania się, Uznawanie
kwalifikacji i dyplomów, Uznawanie doświadczenia zawodowego, automatyczne uznawanie kwalifikacji i dyplomów, Uznawanie na
zasadach ogólnych, Uznawanie kwalifikacji a zawody regulowane. Swobodny przepływ kapitału a płatności bieżące: Postanowienia
Traktatu WE odnośnie do swobodnego przepływu kapitału, Liberalizacja przepływu kapitału w latach 60-tych, Zaklęty trójkąt
integracji gospodarczej UE, Liberalizacja przepływu kapitału w ramach tworzenia rynku wewnętrznego UE, Problem delokalizacji a
swobodny przepływ kapitału, Problem nabywania nieruchomości przez cudzoziemców a zapewnienie swobodnego przepływu kapitału.
Warunki dopuszczalności udzielania pomocy publicznej: Pojęcie pomocy publicznej, Definicja pomocy publicznej, Formy pomocy
publicznej, PORÓWNYWALNOŚĆ - KWESTIA EKWIWALENTU DOTACYJNEGO NETTO, CELE POMOCY PUBLICZNEJ, Pomoc sektorowa, Pomoc
horyzontalna, Pomoc regionalna, Podstawowe zasady dotyczące udzielania pomocy publicznej, Generalny zakaz udzielania pomocy
publicznej, Wyłączenia obligatoryjne spod zakazu udzielenia pomocy publicznej, Wyłączenia fakultatywne spod zakazu udzielania
pomocy publicznej, Zakaz stosowania pomocy eksportowej, Cechy dopuszczalnej pomocy publicznej, Pomoc publiczna a fundusze
strukturalne, Pomoc publiczna jako środki uzupełniające fundusze strukturalne, Aspekt sumowania pomocy publicznej i środków
pochodzących z funduszy strukturalnych, Instytucjonalne aspekty udzielania pomocy publicznej, Organy monitorujące pomoc
publiczną a donorzy (dawcy) pomocy, Komisja Europejska, Rządy państw członkowskich, Program pomocowy a pomoc ad hoc,
Pomoc publiczna bagatelna - zastosowanie zasady de minimis, Notyfikacja pomocy publicznej do organu monitorującego, Komisja
Europejska jako organ monitorujący, Wyłączenia grupowe spod zakazu udzielania pomocy publicznej, Pomocy szkoleniowa, Pomoc
dla MSP, Pomoc na zatrudnianie, Pomoc regionalna w UE, Cele pomocy regionalnej, Dopuszczalne instrumenty pomocy regionalnej,
Obszary objęte pomocą regionalną, Pojęcie mapy pomocy regionalnej), Notyfikowanie do Komisji Europejskiej mapy pomocy
regionalnej, Warunki dopuszczalności pomocy regionalnej, Pomoc inwestycyjna, Pomoc na zatrudnienie, Zasada kumulacji pomocy
uzyskanej z różnych źródeł (sumowanie środków z funduszy strukturalnych i budżetu krajowego)
Treści kształcenia: Historia integracji walutowej w Europie po II wojnie światowej i w EWG. Europejska Unia Płatnicza, Europejski 15
Układ Walutowy. Zagadnienia pieniężne i walutowe w Traktacie Rzymskim. Komitet Walutowy. Komitet Gubernatorów Banków
Centralnych. Projekt R.Barra, propozycje „monetarystów” i „ekonomistów”, Raport Wernera, „wąż” walutowy. EMS i jego
funkcjonowanie, ecu. Znaczenie liberalizacji obrotów kapitałowych w EWG i w gospodarce światowej. Raport Komisji Delorsa.
Równowaga zewnętrzna i równowaga wewnętrzna /powtórzenie z MSG/ Równowaga zewnętrzna - równowaga wewnętrzna
gospodarki. Równanie BoB i BoK. Bilans płatniczy a podaż pieniądza. Monetarna i absorpcyjna koncepcja bilansu płatniczego.
Finansowanie deficytu bilansu płatniczego i proces dostosowawczy /adjustment/. Kursy walutowe w procesie przywracania równowagi
zewnętrznej. Mechanizm dewaluacji. Silne i słabe strony dewaluacji /zwiększenie opłacalności eksportu, zmniejszenie opłacalności
importu, zmiana relacji dobra handlowe-niehandlowe, zwiększenie presji inflacyjnej/. Polityka fiskalna, polityka monetarna. Czy
można jednocześnie kontrolować podaż pieniądza i kurs waluty? Możliwość wystąpienia sprzeczności pomiędzy warunkami
utrzymania równowagi zewnętrznej i wewnętrznej /model Swana/. Ryzyko kursowe. Możliwości zmniejszania ryzyka kursowego.
Koszty takiej polityki. Teoria wspólnego obszaru walutowego. Optymalny obszar walutowy. Wspólny obszar walutowy. Optymalny
obszar walutowy. Korzyści i koszty powstania takich obszarów. Problem tak zwanego „federalizmu fiskalnego”. Warunki osiągnięcia
korzyści z utworzenia wspólnego obszaru walutowego. Traktat z Maastricht. Koncepcja EUW /EMU/. Dotychczasowa realizacja i
kolejne etapy tworzenia unii monetarnej. Europejski System Banków Centralnych. Emu i euro w gospodarce światowej.
Treści kształcenia: Zasady ogólne prawa Wspólnotowego materialnego: związek ze stosunkami prawnymi zlokalizowanymi we 60
Wspólnocie (element Wspólnotowy), charakter gospodarczy, pojęcie Rynku Wewnętrznego, cele Wspólnot Europejskich; Swobodny
przepływ towarów (Unia celna), Pojęcie towaru, reguły pochodzenia, kodeks celny WE, Eliminacja ceł i opłat mających ten sam skutek (art.
23-24, ex art. 9-29 TR), Zakaz ograniczeń ilościowych w imporcie i eksporcie oraz wszelkich środków wywołujących podobny skutek (art.
28-29, ex art. 30-35 TR), Wyjątki (art. 30, ex art. 36 TR), Eliminacja barier fiskalnych - art. 90-93, ex art. 95-99 TR, Eliminacja monopoli
państwowych art. 31, ex art. 37 TR; Swobodny przepływ osób, Osobowy zakres stosowania: Wymóg obywatelstwa, Pojęcie pracownika /
pojęcie zatrudnienia (praca najemna); Przemieszczanie się i pobyt, Zasada jednakowego traktowania; Swoboda prowadzenia działalności
13
Polityka zewnętrzna
Unii Europejskiej
Wspólne polityki
WE
gospodarczej, Pojęcie działalności (przedsiębiorczości) gospodarczej (działalność na własny rachunek, wolne zawody), Zakaz
dyskryminacji, Harmonizacja kwalifikacji zawodowych, Swoboda świadczenia usług; Swoboda przepływu kapitału, Liberalizacja
przepływu kapitału; Zasady konkurencji (art. 81-86, ex art. 85-90 TR); Reguły dotyczące przedsiębiorstw; Porozumienia kartelowe;
Nadużycie pozycji dominującej; Kontrola fuzji; Mechanizm wykonawczy na płaszczyźnie wspólnotowej i krajowej; Kontrola sądowa;
Reguły dotyczące państw; Pomoc świadczona przez państwo; Monopole państwowe o charakterze handlowym (art. 31, ex art. 37 TR);
Harmonizacja ustawodawstw narodowych.
Treści kształcenia: Celem wykładu jest przedstawienie genezy, ewolucji, aktualnego stanu oraz perspektyw rozwoju 60
międzynarodowego wymiaru integracji europejskiej, realizowanego za pośrednictwem tzw. polityki zewnętrznej Unii Europejskiej.
Problematyka wykładu dzieli się na dwa podstawowe moduły:
I. Uwarunkowania międzynarodowego wymiaru integracji europejskiej;
II. Funkcjonowanie polityki zewnętrznej UE. W ramach pierwszego modułu zaprezentowane są najpierw zasadnicze czynniki
określające znaczenie UE w świecie, w tym zwłaszcza determinanty geopolityczne, historyczne oraz instytucjonalno-prawne. Ponadto
przedstawiono pozycję Unii Europejskiej w stosunkach międzynarodowych (poprzez analizę podstawowych wyznaczników
określających jej różnorodny potencjał), jak również odgrywane przez nią role międzynarodowe, prezentując przy tym podstawowe
koncepcje w tym zakresie.
Drugi moduł zawiera analizę unijnej polityki zewnętrznej, traktowanej jako sfera realizacji międzynarodowej pozycji i roli UE.
Przedstawiona jest istota oraz definicja tej polityki, a następnie jej komponenty: (1) ekonomiczne stosunki zewnętrzne oraz (2) polityka
zagraniczna i bezpieczeństwa. Analiza tych komponentów obejmuje ich genezę, ewolucję, etapy i perspektywy rozwoju, przy czym
zaprezentowane są także podstawowe modele oraz instrumenty polityki zewnętrznej UE. Końcowa część modułu poświęcona jest
rozważaniom nad bilansem unijnej polityki zewnętrznej, w tym perspektywom dalszego umocnienia pozycji i roli Unii Europejskiej
we współczesnym świecie, jak również warunkom, jakie musiałyby zostać spełnione, aby cel ten mógł być osiągnięty
Treści kształcenia: Celem wykładu jest zapoznanie słuchaczy z wybranymi politykami realizowanymi przez WE/UE, 30
zaprezentowanie ich specyfiki oraz kierunków ewolucji i reform. Kryterium wyboru uwzględnia trzy podstawowe sektorowe polityki
wspólne (rolna, handlowa i transportowa) oraz polityki problemowe (horyzontalne) szczególnie istotne dla realizacji podstawowych
zadań Wspólnoty (spójność, ochrona środowiska, problemy społeczne). Dopełnieniem tego wyboru jest polityka kształtowania
dochodów i wydatków UE. Każda z omawianych polityk opiera się na specyficznym zestawie instrumentów realizacji, które podlegają
ewolucyjnym zmianom i ujmowane są w autonomiczne strategie. Wykład uwzględnia także metodologię kształtowania polityk WE,
umożliwiającą samodzielne studiowanie polityk nie objętych wykładem. Poznanie podstawowych polityk pozwali słuchaczom na
zrozumienie głębi problemów gospodarczych i społecznych, jakie są przedmiotem działania WE/UE, a także przygotuje słuchaczy do
ról związanych z realizacją polityk z pozycji Polski i całej Unii Europejskiej.
Podstawy traktatowe i systematyka polityk WE/UE; Wspólna Polityka Rolna; Wspólna polityka handlowa; Polityka transportowa;
Polityka ochrony środowiska; Polityka regionalna i fundusze strukturalne; Polityka społeczna; Polityka budżetowa
Analiza Treści kształcenia: Celem podstawowym wykładu jest przedstawienie i analiza stabilizujących i destabilizujących skutków 30
ekonomiczna Unii gospodarki polskiej z Unią Europejską w ujęciu makroekonomicznym. Analiza sektorowa ( gałęziowa), choć bez wątpienia bardzo
Europejskiej ważna, nie wyczerpuje jednak problemów integracji związanych ze zmianą mechanizmów funkcjonowania gospodarki narodowej w
obszarze polityki monetarnej, budżetowej (fiskalnej) oraz zagranicznej, odnoszącej się do analizy bilansu płatniczego, jak również
przesunięć majątkowych.
W trakcie wykładu przedstawiony i przeanalizowany zostanie proces dostosowywania się głównych parametrów i wielkości
ekonomicznych, tj.: kursów walut, poziomu stopy procentowej, ilości pieniądza w obiegu, poziomu stopy podatkowej, poziomu
inflacji, etc. Doświadczenia krajów, które wstępny proces integracji mają za sobą np. Portugalia i Grecja potwierdzają, że właśnie
proces dostosowywania się tych parametrów stanowi szansę, ale zarazem i zagrożenie dla Polski w jednoczeniu się z gospodarką
zachodnioeuropejską, albowiem z całą pewnością integracja w warunkach tworzenia Europejskiej Unii Walutowej będzie prowadzić w
14
Antropologia
kulturowa Nowej
Europy
Europejski ład
społeczny
Polsce do: obniżenia stopy procentowej, aprecjacji złotego, wzrostu kapitalizacji i monetaryzacji gospodarki, ewolucji obciążeń
fiskalnych i deficytu budżetowego, zmiany struktury zatrudnienia, mogącego powodować wzrost bezrobocia. Zjawiska te w Polsce
mogą wystąpić ze zdwojoną siłą, w porównaniu do obserwowanych w Grecji i Portugalii. Inna jest bowiem sytuacja ekonomicznofinansowa Unii Europejskiej dzisiaj ( realizacja kryteriów z Maastricht) a inna była wtedy, gdy przystępowały do niej wymienione
wyżej kraje. Z tego też względu zasygnalizowane problemy wymagają głębokiej analizy, zarówno jakościowej jak i ilościowej,
niezbędnej z jednej strony dla ustalenia pewnej sekwencji ich wprowadzenia a z drugiej dla ewentualnej ich derogacji.
Treści kształcenia: Podejście antropologiczne: antropologia obrzeży Morza Śródziemnego; zwrot ku studiowaniu innych "lokacji" po 30
upadku paradygmatu modernistycznego; efekty upadku kolonializmu dla antropologicznych koncepcji studiowania Europy; skupienie
badań na pojęciu "wspólnoty"; RASA: Rasy jako populacje; przypadek "kaukazoida"; czysta krew; rasa jako klina; polimorfizm: grupy
krwi, sierpowatość krwi; zdolność trawienia mleka, itp.; adaptacja i dystrybucja genów (przykład: kolor skory); kontrowersja
dotycząca mierzenia IQ. Eugenika jako przypadek rasizmu. KLASA I PŁEĆ KULTUROWA (SPOŁECZNA): Pojecie klasy
społecznej jako centralna kategoria teoretycznej analizy struktury społecznej i wyjaśniania jej dynamicznych przemian (Marks,
Weber); ekonomiczna baza definiowania klas społecznych (stosunek do środków produkcji); klasy w sobie i klasy dla siebie; Płeć
kulturowa/społeczna - przezwyciężenie biologistycznego redukcjonizmu w rozumieniu jednostki ludzkiej; zależność społecznej
konstrukcji płci od czasu i przestrzeni; teoria "matriarchatu"; kilka argumentów przeciwko kolektywnej kategorii "kobieta"; różne
hierarchie doświadczenia "różnicy" na przykładzie różnic między kobietami; strukturalne uwarunkowania doświadczania płci.
GRANICE: wartościowanie przestrzeni; pojęcie przestrzeni/terytorium i granicy; granice strukturalne (zanikanie) i kulturowe
(wyostrzanie); PRZEMOC: Przemoc jako znak "prymitywu" i "niecywilizowania" w dużej części badań społecznych; ukryte
przesłanki dotyczące natury ludzkiej kryjące się za konceptualizacjami "przemocy"; tradycja hobbesowska w naukach społecznych;
przemoc jako jakość kolektywna a nie indywidualna; poziomy przemocy: państwo jako monopolista ulegitymizowanej przemocy
(Weber); czy cechą konstytutywna przemocy jest ingerencja (połączona z bólem) w ludzkie ciało)? (przykłady); "techniki ciała" a
pojęcie przemocy; gwałt jako przemoc. KONSUMPCJONIZM: Thornstein Veblen - Teoria klasy próżniaczej, [1899], (1971) - krytyka
społeczeństwa kapitalistycznego i tworzonej przez nie kultury - konsumpcja na pokaz (conspicious consumption); Znaczące
wykorzystanie przedmiotów (Veblen, Weber);WYKLUCZENIA: definicja Webera (konkurencja); problem marginalizacji w
antropologii (liminalizm V. Turnera); "wykluczenia" problemem polityki społecznej -- koniec Fordyzmu w Europie i restrukturyzacja
ekonomii; wykluczenia kolektywne (obywatelstwo) i wykluczenia indywidualistyczne (np. bieda); neoliberalne, socialliberalne lub
socjaldemokratyczne podejście do kwestii zapobiegania wykluczeniom; wycofywanie się państwa opiekuńczego konserwuje problem
wykluczeń; hierarchia kwestii społecznych czy pytać o to "kim jesteśmy" (tożsamość europejska) czy o to "jakiego rodzaju ludźmi
możemy być?” (C. W. Mills). MIGRACJE: Emigracja i imigracja; historyczna zmiana w Europie - z obszaru emigracyjnego na
imigracyjny; demografia nowoczesności - niski i wysoki przyrost naturalny i tego konsekwencje; zmiany w kompozycji etnicznej w
Europie - czy wzrost homogenizacji?
Współczesny świat jest w głębokim kryzysie społecznym, politycznym, ekonomicznym, kulturowym i cywilizacyjnym. Teoria ładu
30
społecznego może pomóc zrozumieć i wyjaśnić te procesy. W tym kontekście będą opisywane i wyjaśniane historia, teraźniejszość i
przyszłości Europy i jej integracji. Wszystko na podstawowym poziomie.
Geneza idei integracji europejskiej ze szczególnym uwzględnieniem przyczyn społecznych; Pojęcie demokracji, charakterystyka ładu
demokratycznego 3. Demokracja a gospodarka kapitalistyczna; Społeczeństwo obywatelskie i państwo: podstawowy problem ładu
demokratyczno-liberalnego; Między federalizmem i regionalizacją - nowy sens demokratyczno-liberalnego ładu społecznego we
współczesnej Europie, wymiar psychospołeczny; Społeczne i polityczne znaczenie i skutki zasady subsydiarności; Społeczne i
polityczne znaczenie ładu społecznego we współczesnej Europie oraz jego instytucje na przykładzie konkretnych państw i Wspólnot
Europejskich; Społeczne i polityczne bariery integracji Polski ze Wspólnotami w zakresie ładu społecznego; Doktryny społeczne
opozycyjne w stosunku do demokracji; Autorytaryzm, totalitaryzm, anarchia - charakterystyka, przyczyny powstawania, mechanizmy
funkcjonowania; Patologie demokracji; Główne założenia demokracji a ich osobowościowe determinanty; Osobowość autorytarna:
przyczyny i skutki społeczne; Migracja jako proces społeczny we współczesnej Europie Demokracja bezpośrednia i przedstawicielska:
15
aspekt psychospołeczny; Czy kryzys współczesnej demokracji europejskiej?; Demokracja a gospodarka rynkowa; Środki masowego
przekazu; demokracja i kultura masowa
Opinia publiczna w demokracji; Rola badań społecznych we współczesnych demokracjach - problemy badawcze i interpretacyjne.
Aplikacje o Treści kształcenia: Celem przedmiotu jest zapoznanie słuchaczy z ogólnymi warunkami przyznawania i zasadami aktywnego 30
fundusze pomocowe pozyskiwania bezzwrotnych funduszy pomocowych oferowanych przez Unię Europejską oraz zagraniczne rządy, organizacje i
międzynarodowe instytucje finansowe. Słuchacze zdobędą ponadto wiedzę na temat sposobów pozyskiwania informacji o programach
pomocowych, a także mechanizmów podejmowania decyzji o przyznawaniu środków pomocowych pochodzących z poszczególnych
źródeł oraz o zasadach konstruowania, przedstawiania i wyboru projektów.
60
warsztaty europejskie warsztaty realizowana są w oparciu o programy autorskie
ogółem: 510
Przedmioty
pomocnicze:
Treści kształcenia: Budowa komputerów i urządzeń peryferyjnych. Obsługa komputerów osobistych. Systemy jednego i wielu 30
użytkowników. Systemy operacyjne. Programy użytkowe: edytory tekstów, arkusze kalkulacyjne, unijne bazy danych. Lokalne
Technologie i europejskie sieci komputerowe. Poczta elektroniczna. Internet. Unijne i polskie systemy informacyjne - sprzężenie, dostęp,
informacyjne możliwości korzystania
Treści kształcenia: Podniesienie poziomu kultury osobistej młodzieży; Wykazanie znaczenia znajomości zasad savoir vivre`u dla 15
kontaktów międzyludzkich; Zapoznanie słuchaczy z najnowszymi normami obyczajowymi; Wyrobienie umiejętności budowania
zaufania, autorytetu i dyscypliny; Wyrobienie w słuchaczach stosownej pewności siebie, swobody bycia i zdobywania poczucia
bezpieczeństwa w różnych sytuacjach; Krytyka nieetycznych zachowań w świecie biznesu, wskazanie i gloryfikacja właściwych
Savoir vivre postaw.
240
J. obcy
60
seminarium
dyplomowe
90
wykłady
monograficzne
ogółem: 435
łącznie godzin: 1740
INNE:
Praktyki powinny trwać nie krócej niż 3 tygodnie, w zakresie przedmiotu „Wprowadzenie do prawa wspólnotowego oraz instytucje Unii Europejskiej” i odbywają się po
IV semestrze. Praktyki odbywają się po uzgodnieniu z praktyko- dawcami.
16