Opis ruchu - BEZ
Transkrypt
Opis ruchu - BEZ
OPIS RUCHU Ruch - w fizyce to zmiana położenia odbywająca się w czasie, względem układu odniesienia. Parametry opisujące ruch: przemieszczenie (zmiana położenia) - różnica między położeniem końcowym a początkowym, - tor - linia, po której porusza się ciało: - w ruchu prostoliniowym torem jest linia prosta, - w ruchu krzywoliniowym torem jest linia krzywa, droga - długość odcinka toru, - czas - różnica, między chwilą końcową a początkową ruchu. Podział ze względu na toru ruchu: - prostoliniowy (poruszanie się po linii prostej), - krzywoliniowy (poruszanie się po linii krzywej), - po okręgu - rozpatrywany jako najprostszy przypadek ruchu krzywoliniowego, - po elipsie - ruch w polu sił centralnych, - po paraboli - ruch w polu jednorodnym, - inne (powyższe są najpopularniejsze). Podział ze względu na wartości prędkości: - jednostajny prędkość nie zmienia się, - zmienny - prędkość zmienia się, jednostajnie zmienny - zmiany prędkości są jednakowe w jednakowych przedziałach czasu, - przyspieszony - prędkość zwiększa się, - opóźniony - prędkość maleje, - niejednostajnie zmienny. Ruch obrotowy to taki ruch, w którym wszystkie punkty bryły sztywnej poruszają się po okręgach o środkach leżących na jednej prostej zwanej osią obrotu. Np. ruch Ziemi wokół własnej osi. Ruch postępowy to ruch bryły sztywnej charakteryzujący się tym, że wszystkie punkty ciała przemieszczają się z prędkościami o jednakowych kierunkach, zwrotach i wartościach. Innymi słowy, pole prędkości dla takiego ciała jest jednorodne. Ruch postępowy nie musi odbywać się po linii prostej (ruch prostoliniowy, ruch nieprostoliniowy). Bryła sztywna (inaczej: ciało sztywne, ciało rozciągłe) pojęcie używane w fizyce oznaczające ciało, którego elementy (części, punkty) nie mogą się względem siebie przemieszczać. Ruch jednostajny prostoliniowy - ruch ze stałą prędkością i w stałym kierunku, którego torem jest linia prosta. Korzystając z ogólnego wzoru na prędkość (pochodna wektora przemieszczenia po czasie):można w ruchu jednostajnym prostoliniowym zapisać gdzie: - prędkość chwilowa; - prędkość (szybkość); przemieszczenie; - droga pokonana przez ciało w czasie t; - czas; Cechy ruchu jednostajnego prostoliniowego:- kierunek i zwrot wektora prędkości jest stały i zgodny z kierunkiem i zwrotem ruchu, - wartość prędkości jest stała, - prędkość średnia równa jest prędkości chwilowej, - przyspieszenie jest równe zeru, ponieważ wektor prędkości jest stały (zmiana prędkości wynosi 0). Zgodnie z I zasadą dynamiki, do tego żeby ciało poruszało się ruchem jednostajnym prostoliniowym, nie jest potrzebna żadna siła. Cechy ruchu jednostajnego prostoliniowego: - kierunek i zwrot wektora prędkości jest stały i zgodny z kierunkiem i zwrotem ruchu, - wartość prędkości jest stała, - prędkość średnia równa jest prędkości chwilowej, - przyspieszenie jest równe zeru, ponieważ wektor prędkości jest stały (zmiana prędkości wynosi 0). Zgodnie z I zasadą dynamiki, do tego żeby ciało poruszało się ruchem jednostajnym prostoliniowym, nie jest potrzebna żadna siła. Prędkość średnia w ruchu prostoliniowym to iloraz przemieszczenia i różnicy czasów w których miało ono miejsce,:Prędkość średnia - to także taka prędkość, jaką uzyskałoby ciało, gdyby cały czas poruszało się ruchem jednostajnym. Przyspieszenie - wektorowa wielkość fizyczna wyrażająca zmianę prędkości w czasie. Przyspieszenie definiuje się jako pochodną prędkości po czasie (jest to miara zmienności prędkości). Jeśli przyspieszenie jest skierowane przeciwnie do zwrotu prędkości ruchu, to prędkość w tym ruchu maleje a przyspieszenie jest nazywane opóźnieniem. bez-nauki.pl - ściągi, opracowania, testy... Ruch jednostajny po okręgu - ruch po torze o kształcie okręgu z prędkością o stałej wartości, . . Ruch jednostajny po okręgu jest ruchem niejednostajnie przyspieszonym, tzn. kierunek i zwrot wektorów przyspieszenia i prędkości zmieniają się cały czas w trakcie ruchu, nie zmieniają się natomiast ich wartości.Najprostsze przykłady tego ruchu spotykane w życiu codziennym: - Ruch jakiegoś punktna Ziemi, - Ruch satelity wokół Ziemi, - Ruch dziecka na karuzeli. Prędkość liniowa jest zawsze skierowana stycznie do okręgu co oznacza, że zwrot prędkości podczas ruchu cały czas się zmienia, cały czas jest styczne do okręgu, przez co ciało 'zakreśla' okrąg. Jednak co wpływa na to, że prędkość liniowa jest cały czas styczna do okręgu ruchu? Przyczyną tego jest przyspieszenie dośrodkowe, Prędkość możemy wyrazić również w inny sposób, przy pomocy kąta, jaki zakreśliło ciało poruszając się po okręgu w danym czasie. Jeśli punkt początkowy i końcowy ruchu połączymy liniami z środkiem okręgu, to linie te utworzą właśnie zakreślony przez ciało kąt alfa Przyspieszenie dośrodkowe (normalne) to przyspieszenie, którego doznaje ciało na skutek działania siły lub jej składowej prostopadłej do wektora prędkości ciała. W wyniku przyspieszenia normalnego ciało nie zmienia wartości prędkości lecz zmienia kierunek prędkości. Przyspieszenie kątowe występuje w ruchu obrotowym - jest pseudowektorem leżącym na osi obrotu i skierowanym zgodnie z regułą śruby prawoskrętnej. Układ inercjalny (inaczej inercyjny) - układ odniesienia, względem którego każde ciało, niepodlegające zewnętrznemu oddziaływaniu z innymi ciałami, porusza się bez przyspieszenia (tzn. ruchem jednostajnym prostoliniowym lub pozostaje w spoczynku). Istnienie takiego układu jest postulowane przez pierwszą zasadę dynamiki Newtona. Zgodnie z zasadą względności Galileusza wszystkie inercjalne układy odniesienia są równouprawnione i wszystkie prawa mechaniki są w nich identyczne. Identyczne są również wszystkie prawa fizyki w układach inercjalnych. Inercjalny układ odniesienia można również zdefiniować jako taki układ, w którym nie pojawiają się pozorne siły bezwładności. Transformacja Galileusza – jest to transformacja współrzędnych przestrzennych i czasu z jednego układu odniesienia do innego poruszającego się względem pierwszego. W transformacji tej czas i odległości pomiędzy dwoma dowolnymi punktami pozostają stałe, czyli są niezależne od układu odniesienia. Transformacja Galileusza jest zgodna z klasycznymi wyobrażeniami o czasie i przestrzeni. Transformacja zakłada, że prędkość oraz położenie są względne. Wartości te widoczne dla dowolnego obserwatora w każdym inercjalnym układzie odniesienia mogą być różne, ale każda z nich jest prawdziwa. Względność oznacza, że prawda jest zależna od “punktu siedzenia”. We wszystkich układach zegary obserwatorów mierzą czas absolutny, a więc on nie jest względny. Co więcej wymiary liniowe obiektów też są identyczne w każdym układzie nieinercjalnym. bez-nauki.pl - ściągi, opracowania, testy... Transformacja Lorentza – przekształcenie liniowe przestrzeni Minkowskiego zachowujące odległości w metryce tej przestrzeni. W przeciwieństwie do transformacji Galileusza, gdzie niezmiennikiem jest czas i odległość, w transformacji Lorentza niezmiennikami są np. interwał (odległość zdarzeń w czasoprzestrzeni) i masa spoczynkowa, podczas gdy odległość i czas mogą mieć różne wartości, zależne od prędkości układu odniesienia. Fundamentalną cechą transformacji Lorentza jest niezależność prędkości światła od prędkości układu. W fizyce, transformacje Lorentza opisują zależności między współrzędnymi i czasem tego samego zdarzenia w dwóch inercjalnych układach odniesienia wg szczególnej teorii względności. Wg klasycznej mechaniki, zależność między czasem i współrzędnymi opisują transformacje Galileusza.ęłęóPrzekształcenie Lorentza, którego wszystkie współrzędne z wymiarem czasowym są równe 0, z wyjątkiem elementu diagonalnego, który jest równy 1, nazywamy obrotem. Przekształcenie Lorentza, którego wszystkie współrzędne bez wymiaru czasowego są równe 0, z wyjątkiem elementów diagonalnych, które są równe 1, nazywamy pchnięciem. Pchnięcie przekształca układ współrzędnych w układ poruszający się względem oryginalnego ze stałą prędkością. Przekształcenia Lorentza bez przesunięć (translacji), czyli takie, które przekształcają początek układu współrzędnych w samego siebie, nazywane są jednorodnymi przekształceniami Lorentza. Przekształcenia Lorentza rozpatrywane razem z przesunięciami nazywają się niejednorodnymi przekształceniami Lorentza. Dylatacja czasu jest to zjawisko różnic w pomiarze czasu dokonywanym równolegle w dwóch różnych układach współrzędnych, z których jeden przemieszcza się względem drugiego. Zjawisko przewidziane w szczególnej teorii względności Alberta Einsteina i następnie potwierdzone doświadczalnie. Obserwacja dylatacji czasu kłóci się z klasycznym postrzeganiem czasu, podstawowymi założeniami teorii względności Galileusza, która stanowiła podstawę rozumienia pojęć czasu i przestrzeni przed przyjęciem szczególnej teorii względności A. Einsteina. Ogólna teoria względności opisuje też zjawisko grawitacyjnej dylatacji czasu występujące wokół każdego skupiska masy. W fizyce klasycznej obowiązuje prawo składania prędkości będące konsekwencją przekształcenia Galileusza: jeśli dwa ciała poruszają się z prędkościami odpowiednio równymi v1 i v2, to względna ich prędkość jest równa v1 – v2. bez-nauki.pl - ściągi, opracowania, testy...