Komentarz - ustawa o grach liczbowych

Komentarz Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji [PIIT]
do Założeń do projektu ustawy o grach liczbowych i hazardowych
z dnia 27 października 2009 r.
w zakresie punktu 15.1 i 15.7
PIIT do sprawy samego problemu ograniczenia gier hazardowych zajmuje stanowisko neutralne.
Jednakże poważne zaniepokojenie budzą związane z tym propozycje mające ograniczyć dostęp
(„ocenzurować”) do określonych witryn internetowych, a szczególnie propozycje narzucające
przedsiębiorcom telekomunikacyjnym dodatkowe obowiązki, które mają być świadczone przez nich z
własnych środków.
Poniżej przedstawiamy nasze analizy związane z propozycjami założeń w punktach 15.1 i 15.7
przedmiotowych założeń.
1. Zmiany w ustawie o świadczeniu usług drogą elektroniczną
Jak stanowi punkt 15.1 założeń:
„W ustawie z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną - w celu
ograniczenia możliwości udziału w grach w sieci Internet niezbędnym jest wprowadzenie
przepisu, zgodnie z którym usługodawcy, którzy świadczą usługi drogą elektroniczną
obejmujące transmisję w sieci telekomunikacyjnej danych przekazywanych przez odbiorcę
usługi lub zapewnienie dostępu do sieci telekomunikacyjnej zobowiązani będą do
weryfikowania treści, które są umieszczane za ich pośrednictwem pod względem konieczności
realizacji zakazu urządzania gier w sieci Internet, jak również zakazu reklamy tego typu
działalności oraz określenie zasad odpowiedzialności w tym zakresie (orzekanie w trybie
przepisów o postępowaniu w sprawach o wykroczenia z zagrożeniem karą grzywny).”
·
Wydaje się, że wprowadzenie takiego przepisu byłoby, po pierwsze, nieproporcjonalne, a po
drugie, przepis ten nie dotyczy usług objętych ustawą z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu
usług drogą elektroniczną (dalej UŚUDE). Jak stanowi art. 15 UŚUDE:
Podmiot, który świadczy usługi określone w art. 12-14, nie jest obowiązany do
sprawdzania przekazywanych, przechowywanych lub udostępnianych przez niego
danych, o których mowa w art. 12-14.
·
Art. 15 stanowi implementację art. 15 ust. 1 Dyrektywy 2000/31/WE Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 8 czerwca 2000 r. w sprawie niektórych aspektów prawnych
usług społeczeństwa informacyjnego, w szczególności handlu elektronicznego w ramach
rynku wewnętrznego (dyrektywa o handlu elektronicznym):
Państwa Członkowskie nie nakładają na usługodawców świadczących usługi
określone w art. 12, 13 i 14 ogólnego obowiązku nadzorowania informacji, które
przekazują lub przechowują ani ogólnego obowiązku aktywnego poszukiwania
faktów i okoliczności wskazujących na bezprawną działalność.
Komentarz PIIT do Założeń ustawy hazardowej – pkt.15.1, pkt.15.7, 2009-11-06
Strona 1
·
Ust. 2 art. 15 Dyrektywy zezwala tylko państwom członkowskim ustanowić w stosunku do
usługodawców świadczących usługi społeczeństwa informacyjnego obowiązek niezwłocznego
powiadamiania właściwych władz publicznych o rzekomych bezprawnych działaniach
podjętych przez ich usługobiorców lub przez nich przekazanych informacjach lub obowiązek
przekazywania właściwym władzom, na ich żądanie, informacji pozwalających na ustalenie
tożsamości ich usługobiorców, z którymi mają umowy o przechowywanie. Nie można, zatem
nakazać usługodawcom monitorowania treści w sieci pod kątem jej zgodności z ustawą o
grach hazardowych, bo naruszałoby to przepisy Dyrektywy.
·
Ponadto nałożenie takiego obowiązku byłoby nieproporcjonalne i nieefektywne.
Ø Po pierwsze, usługodawca nie jest sądem, który może orzec, czy dana (cudza) treść
narusza ustawę, czy też nie;
Ø Po drugie, usługodawca – kontrolując treści przesyłane – zapoznawałby się z treścią
komunikatów i innych informacji chronionych, jako dane osobowe lub tajemnica
telekomunikacyjna. W takiej sytuacji ochrona praw określonych art. 47, 49 i 51
Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej doznałaby istotnego uszczerbku – każdy komunikat
przesyłany w sieci czytany byłby przez kolejnych usługodawców. Oczywiste jest, że skala
niebezpieczeństw wynikających z naruszenia przez określone podmioty przepisów ustawy
nie jest proporcjonalna do skali naruszeń prywatności i tajemnicy korespondencji.
·
Ponadto należy zaznaczyć, że nakłada się tu nowy, niespotykany dotąd obowiązek na
usługodawców świadczących usługi drogą elektroniczną – mają oni ponosić dodatkowe
koszty i wyręczać tym samym organy państwa w monitorowaniu zgodności z prawem usług
internetowych. Jest to całkowicie sprzeczne z modelem wyłączeń odpowiedzialności
określonych w Dyrektywie. Ponadto powoduje znaczne finansowe obciążenia - niespotykane
np. przy usługach nie-elektronicznych - dla usługodawców świadczących usługi w Internecie,
wskutek czego może w wyraźny sposób zmniejszyć rentowność usług społeczeństwa
informacyjnego, wbrew celom określanym w dyrektywach. W przypadku większych serwisów
oznaczałoby to:
Ø zakup specjalnego oprogramowania;
Ø zatrudnienie pracowników, którzy zajmowaliby się wyłącznie monitorowaniem usług i
rozstrzyganiem, czy zauważone usługi są zgodne / niezgodne z prawem.
·
Należy też podkreślić, że błędem legislacyjnym byłoby umieszczanie opisanego przepisu w
UŚUDE. Zgodnie z art. 2 ust. 4 UŚUDE:
„wykonanie usługi świadczonej bez jednoczesnej obecności stron (na odległość),
poprzez przekaz danych na indywidualne żądanie usługobiorcy, przesyłanej i
otrzymywanej za pomocą urządzeń do elektronicznego przetwarzania, włącznie z
kompresją cyfrową, i przechowywania danych, która jest w całości nadawana,
odbierana lub transmitowana za pomocą sieci telekomunikacyjnej w rozumieniu
ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo telekomunikacyjne”.
·
Jak stanowi art. 3 pkt. 3 UŚUDE
Art. 3. Przepisów ustawy nie stosuje się do:
3)
świadczenia
przez
przedsiębiorcę
telekomunikacyjnych, z wyłączeniem art. 12-15,
telekomunikacyjnego
Komentarz PIIT do Założeń ustawy hazardowej – pkt.15.1, pkt.15.7, 2009-11-06
usług
Strona 2
Natomiast usługi opisane w założeniach jako:
„transmisja w sieci telekomunikacyjnej danych przekazywanych przez odbiorcę usługi
lub zapewnienie dostępu do sieci telekomunikacyjnej”
nie stanowią usług świadczonych drogą elektroniczną, a raczej usługi telekomunikacyjne w
rozumieniu Prawa telekomunikacyjnego.
2. Zmiany w Prawie Telekomunikacyjnym
Jak stanowi punkt 15.7 założeń:
„W ustawie z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne – w celu ujawniania dostępu
do nielegalnych gier w sieci Internet niezbędnym jest wprowadzenie przepisu
umożliwiającego Służbie Celnej uzyskanie dostępu do przekazów telekomunikacyjnych,
nadawanych lub odbieranych przez użytkownika końcowego, uzyskiwania danych związanych
ze świadczoną usługą telekomunikacyjną oraz do utrwalonych przekazów
telekomunikacyjnych związanych z urządzaniem gier i zakładów wzajemnych w sieci
Internet.”
·
Należy tu powtórzyć część uwag zgłoszonych w punkcie 2 – regulacja taka będzie
nieproporcjonalna do celu. Wątpliwe jest, że stwarzanie dostępu do przekazów dla kolejnych
służb wypełnia kryteria proporcjonalności.
·
Założenia nie mówią o żadnych ograniczeniach dostępu do przekazów. Wszelkie ograniczenie
praw konstytucyjnych powinno być precyzyjnie określone w ustawie oraz proporcjonalne do
celu. Istnieje tu znaczne ryzyko niekonstytucyjności i stworzenia okazji dla Służby Celnej do
nieograniczonego korzystania z prawa dostępu do poufnych przekazów, objętych tajemnicą
korespondencji lub tajemnicą telekomunikacyjną.
·
Ponadto należy nadmienić, iż zapewnianie przez operatorów telekomunikacyjnych żądanych
informacji bez wynagrodzenia stanowi znaczne obciążenie przy jednoczesnym braku
wskazania źródła ich finansowania (brak uzasadnienia oraz OSR). Zapewnienie dostępu do
określonych danych wymaga ich opracowania, oddzielenia od danych nieżądanych,
zabezpieczenia, co stanowi istotny koszt. Należy podkreślić, że żaden przepis nie będzie
wprowadzał limitu zapytań kierowanych do operatorów. W takiej sytuacji obciążenie
operatorów obowiązkami bez wynagrodzenia narzuci nieproporcjonalne surowe obowiązki
na rzecz Państwa.
Komentarz PIIT do Założeń ustawy hazardowej – pkt.15.1, pkt.15.7, 2009-11-06
Strona 3