Opis ćwiczenia - Wydział Chemii UJ

Wydział Chemii UJ, Kierunek Chemia medyczna
Podstawy Chemii – Laboratorium
Kompleksy – Przepisy
1. AKWAKOMPLEKSY
Odczynniki: stały bezwodny CuSO4, stały CuSO4∙5H2O, roztwory: Zn(NO3)2, Ni(NO3)3,
Al(NO3)3, Cr(NO3)3 o stężeniach 0,5 mol/dm3.
Do probówki wsypać szczyptę bezwodnego CuSO4, a następnie dodać ok. 2 cm3 wody
destylowanej, zamieszać. Porównać barwę otrzymanego roztworu z barwą soli
bezwodnej i hydratu.
Do podpisanych probówek wprowadzić po ok. 0,5 cm 3 roztworów azotanów(V) cynku,
niklu(II), glinu i chromu(III) stężeniach 0,5 mol/dm3. Za pomocą uniwersalnego
papierka oznaczyć pH tych roztworów. Roztwory zachować do następnego ćwiczenia.
2. HYDROKSOKOMPLEKSY
Odczynniki: roztwory Zn(NO3)2, Ni(NO3)3, Al(NO3)3, Cr(NO3)3 o stężeniach 0,5 mol/dm3
(z poprzedniego ćwiczenia), roztwory NaOH (2 mol/dm3), NaOH (6 mol/dm3), HNO3
(2 mol/dm3), HNO3 (6 mol/dm3).
Do każdego z czterech przygotowanych w poprzednim ćwiczeniu roztworów dodać po
kropli roztworu NaOH (2 mol/dm3) aż do uzyskania odczynu słabo alkalicznego.
Obserwować barwy wytrąconych osadów. Następnie dodawać kroplami roztwór NaOH
(6 mol/dm3), aż przestaną zachodzić jakiekolwiek widoczne zmiany. Do probówek, w
których nastąpiło rozpuszczenie osadu, dodawać po kropli roztwór HNO3 (2 mol/dm3)
aż do odczynu obojętnego. Obserwować barwy wytrąconych osadów. Do wszystkich
probówek dodać roztwór HNO, (6 mol/dm3) aż do całkowitego rozpuszczenia się
osadów.
3. AMINAKOMPLEKSY
Odczynniki: roztwory Zn(NO3)2, Ni(NO3)3, Al(NO3)3, Cu(NO3)2 o stężeniach 0,5
mol/dm3, NH3aq (2 mol/dm3), NH3aq (6 mol/dm3), HNO3 (6 mol/dm3), roztwór
dimetyloglioksymu (H2dmg).
Do podpisanych probówek wprowadzić po ok. 0,5 cm 3 roztworów azotanów(V): cynku,
niklu(II), glinu i miedzi(II). Do każdego z tych roztworów dodać kroplami NH3aq
(2 mol/dm3) aż do uzyskania odczynu słabo alkalicznego. Obserwować barwy
wytrąconych osadów. Do tych samych probówek dodawać następnie kroplami NH3aq
(6 mol/dm3), aż przestaną zachodzić jakiekolwiek zmiany. Tylko w przypadku
otrzymania klarownych roztworów zawartość probówki podzielić na dwie części. Do
jednej z nich dodać roztwór HNO3 (6 mol/dm3) aż do uzyskania odczynu kwaśnego, do
drugiej - roztwór dimetyloglioksymu (H2dmg).
Strona 1 z 2
Wydział Chemii UJ, Kierunek Chemia medyczna
Podstawy Chemii – Laboratorium
Kompleksy – Przepisy
4. CHLOROKOMPLEKSY
Odczynniki: roztwory Cu(NO3)2, Co(NO3)2 o stężeniach (0,5 mol/dm3), stężony HCI
(roztwór 36%), CoCl2 (0,1 mol/dm3).
Do dwóch probówek wprowadzić po pięć kropli azotanu(V) miedzi(II) i kobaltu(II).
Następnie do każdej probówki wprowadzić ok. 1 cm3 stężonego HCI. Obserwować
zmiany barwy roztworów.
Cienkim pręcikiem szklanym zwilżonym roztworem CoCl2 (0,1 mol/dm3) napisać
dowolne słowo na bibule filtracyjnej lub na papierze. Bibułę (papier) wysuszyć
ostrożnie w suszarce w temperaturze nie wyższej niż 50⁰C lub na płycie grzejnej
ustawionej na temp. ok. 40 ⁰C. Zaobserwować znikanie napisu po ostygnięciu bibuły lub
po skierowaniu na nią oddechu.
5.WYMIANA LIGANDÓW W JONIE KOMPLEKS OWYM Fe(III)
Odczynniki: roztwory Fe(NO3)3 (0,5 mol/dm3), KSCN (2 mol/dm3), KF (2 mol/dm3),
stężony HCI.
Do probówki wprowadzić ok. 4 kropli Fe(NO3)3 (0,5 mol/dm3), a następnie dodawać
kolejną kroplami: stężony HCl, KSCN (2 mol/dm3) i KF (2 mol/dm3). Podczas dodawania
kolejnych odczynników roztwór mieszać (można w tym celu użyć pręcika szklanego)
i obserwować zachodzące zmiany barw.
Strona 2 z 2