Patron szkoły

Patron szkoły
Patron szkoły
Stanisław Staszic
(1755 - 1826)
"Człowiek jest materią na każde dzieło mniej lub bardziej zdolną, edukacja wszystko z niego zrob
Stanisław Staszic, polski mieszczanin, ksiądz, uczony, filozof, geolog i geograf, działacz
1/2
Patron szkoły
polityczny i oświatowy, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli polskiego oświecenia,
prekursor badań terenowych i turystyki górskiej. Studiował nauki przyrodnicze na
uniwersytetach w Lipsku, Getyndze i Paryżu. W okresie Sejmu Czteroletniego zwolennik
Stronnictwa Patriotycznego, rzecznik reform.
Domagał się zniesienia liberum veto, wprowadzenia dziedziczności tronu, praw politycznych dla
mieszczan i poprawy sytuacji chłopów. W Księstwie Warszawskim (1807-1815) członek
Dyrekcji Edukacyjnej, Dyrekcji Skarbowej i od 1810 radca stanu. Od 1800 w Towarzystwie
Przyjaciół Nauk, od 1808 prezes tej organizacji.
W Królestwie Polskim, w latach 1815-1824, członek Komisji Rządowej Wyznań Religijnych i
Oświecenia Publicznego oraz dyrektor generalny Wydziału Przemysłu i Kunsztów. Od 1824
honorowy minister w Radzie Stanu. 1816 przekazał swe dobra (10 wsi) na własność chłopom,
zobowiązując ich do wnoszenia opłat na cele gminne oraz do wpłacania czynszu do Kasy
Hrubieszowskiego Towarzystwa Rolniczego. 1822 wniósł do Rady Stanu projekt uznania
chłopów za wieczystych dzierżawców i wydania zakazu usuwania ich z gospodarstw. Inicjator
badań z zakresu geologii. W studium O ziemiorództwie Karpatów i innych gór i równin Polski
(1815) zamieścił mapę geologiczną Polski i krajów sąsiednich, będącą pionierskim
opracowaniem w tej dziedzinie wiedzy. Jako dyrektor generalny Wydziału Przemysłu i
Kunsztów przygotował plan rozbudowy Staropolskiego Okręgu Przemysłowego. Z jego
inicjatywy powstała kopalnia węgla kamiennego w Dąbrowie Górniczej, a w 1816 Szkoła
Akademiczno-Górnicza w Kielcach. Autor dzieła Ród ludzki (1819-1820), w którym zawarł
rozważania nad prawidłowościami rozwoju społeczeństw. ).
Stanisław Staszic zmarł w styczniu 1826 roku i według swego życzenia został pochowany na
Bielanach w lasku w pobliżu kościoła Kamedułów. Tłumy ludzi brały udział w uroczystościach
pogrzebowych, a grób Staszica stał się na długi czas miejscem pielgrzymek.
Dzieła Stanisława Staszica:
"Uwagi nad życiem Jana Zamojskiego"
"Przestrogi dla Polski"
"O statystyce polskiej"
"O ziemiorództwie Karpatów"
"Ród ludzki"
2/2