Pobierz

Szwajcaria podpisując w 2011 roku porozumienie dotyczące m. in. swobodnego przepływu osób
pomiędzy krajami UE a Szwajcarią, otworzyła swój rynek pracy dla obywateli UE. Jednakże
porozumienie dotyczy okresu do 90 dni. W przypadku pobytu i pracy dłuższej niż 90 dni, obowiązują
określone warunki dotyczące legalnego pobytu i pracy na terenie Szwajcarii, zależnie od rodzaju
pracy, okresu pracy oraz pochodzenia danego obywatela UE wykonującego pracę
w Szwajcarii. Poniżej zostały zamieszczone informacje jakich obowiązków należy dopełnić
w określonej sytuacji. Przedstawione regulacje dotyczą obywateli krajów UE-25, w tym Polski. Należy
pamiętać że nie obowiązują one w stosunku do obywateli Bułgarii i Rumunii oraz państw z poza UE.
1. Osoby wykonujące pracę na terenie Szwajcarii na podstawie umowy o pracę.
2. Świadczenie usług na podstawie umowy o dzieło lub umowy zlecenia jako jednoosobowa
działalność gospodarcza.
3. Delegowanie pracowników przez firmy.
W celu regulacji, sprawowania kontroli i nadzoru nad rynkiem pracy w Szwajcarii, władze federalne
powołały poszczególne organy:
1. Paritätische Kommissionen/ Les commissions paritaires/ Komisje Wpólne – Sprawują
kontrolę nad przestrzeganiem układów zbiorowych. Składają się z równej liczby
reprezentantów pracowników i pracodawców.
2. Tripartite Kommissionen/ Les commissions tripartites/ Komisje Trójstronne – zapobiegają
zaniżaniu płac, w branżach w których nie obowiązują układy zbiorowe. Składają się
z przedstawicieli administracji, pracodawców oraz pracobiorców. Mogą mieć charakter
federalny albo kantonalny. W przypadku kontroli pracowników oddelegowanych do pracy na
terenie Sywajcarii, ich rolą jest egzekwowanie przestrzegania stawek minimalnych.
3. Kantonale Arbeitsinspektorate/ Les inspections cantonales du travail/ Kantonalni
inspektorzy pracy – kontrolują przestrzeganie przepisów BHP oraz czasu pracy.
4. Suva/ Fundusz ubezpieczeń wypadkowych – w uzupełnieniu kontroli kantolnalnych
inspektorów pracy sprawdza przestrzeganie przepisów o ochronie zdrowia.
5. SECO – sekretariat generalny ds. Gospodarki sprawuje nadzór nad komisjami wspólnymi
i komisjami trójstronnymi
6. BFM / L’ODM– organ federalny ds. praw obcokrajowców
7. Kantonale Migrations- und Arbeitsmarktbehörden/ Autorités cantonales de police des
étrangers et de l'emploi/ Policja kantonalna ds. zatrudnienia obcokrajowców – organ
kantonalny ds. obcokrajowów. Sprawują kontrolę nad przestrzeganiem praw imigrantów,
do nich kieruje się wniosek o uzyskanie pozwolenia na pobyt i pracę.
Dokumenty które należy mieć zawsze przy sobie, na wypadek kontroli organów kantonalnych,
w przypadku świadczenia usługi jako jednoosobowa działalność gospodarcza:
- dokument poświadczający iż dana osoba jest zarejestrowana w Polsce jako osoba prowadząca
jednoosobową działalność gospodarczą;
- dokument poświadczający posiadanie ubezpieczenia społecznego w Polsce;
- lista klientów;
- dokument poświadczający istnienie materiałów niezbędnych do wykonania usługi;
- numer rejestracji podatnika do celów VAT;
- umowa o dzieło/ zlecenie zawarta z kontrahenetem szwajcarskim;
- dokument poświadczający rozpoczęcie działalności, współpracy z klientami.
Pracodawcy nie przestrzegający ustawy o pracownikach delegowanych są w Szwajcarii surowo
karani. Za przestępstwa lekkie jak np. nieprzestrzeganie okresu ośmu dni na wypowiedzenie,
pracodawca otrzymuje ostrzeżenie lub grzywnę. W przypadku popełnienia przestępstwa lekkiego po
raz drugi, grzywna może wynieść nawet 5000 CHF.
Za poważne przestępstwa pracodawcy grozi wykluczenie z rynku, czyli zakaz podejmowania
działalności zarobkowej na terenie Szwajcarii. Do poważnych przestępstw należy zaniżanie płac
pracowników oraz nie zapłacenie przyznanej grzywny. Ponadto na stronie internetowej publikowana
jest lista pracodawców którzy dopuścili się popełnienia poważnego przestępstwa. Za dokonanie
poważnego przestępstwa po raz drugi grozi zakaz świadczenia usług na terenie Szwajcarii przez 5 lat.
Więcej informacji na temat warunków legalnego pobytu i pracy można uzykać kontaktując się
bezpośrednio z odpowiednim urzędem kantonalnym ds. migracji. Dane kontaktowe urzędów
kantonalnych ds. migracji:
http://www.bfm.admin.ch/content/bfm/en/home/die_oe/kontakt/kantonale_behoerden/adressen_
kantone_und.html
Źródło:
http://www.bfm.admin.ch/content/bfm/en/home/themen/fza_schweiz-eu-efta.html
http://www.entsendung.admin.ch/cms/content/willkommen_fr/
Pierwsza kategoria dotyczy osób wykonujących pracę na terenie Szwajcarii na podstawie umowy
o pracę.
1) W przypadku wykonywania pracy nie przekraczającej 90 dni w ciągu roku kalendarzowego
nie wymaga się pozwolenia na pracę, ani na pobyt. Istnieje jedynie obowiązek rejestracji
pracownika w urzędzie kantonalnym ds. migracji i rynku pracy, który spoczywa
na pracowadawcy. Dzięki rejestracji w urzędzie kantonalnym osoby te chronione
są przepisami antydumpingowymi i przysługuje im wynagrodzenie minimalne obowiązujące
w Szwajcarii.
2) W przypadku wykonowynia pracy od 90 do 364 dni, pracownik ma obowiązek, przed
rozpoczęciem wykonywania pracy uzyskać pozwolenie na pobyt i pracę typu L. Ten typ
pozwoleń dotyczy pracy do 12 miesięcy i nie jest objęty limitem ilościowym. Dokument
wydawany jest przez urząd kantonalny ds. migracji na podstawie umowy o pracę na czas
określony od 3 do 12 miesięcy lub pisemnego potwierdzenia zatrudnienia
od 3 do 12 miesięcy.
3) W przypadku wykonywania pracy trwającej dłużej niż rok lub pracy na czas nieokreślony
pracownik ma obowiązek, przed rozpoczęciem wykonywania pracy, uzyskać pozwolenie
na pobyt i pracę typu B. Ten typ pozwoleń jest objęty limitem ilościowym, kwartalnie nie
może zostać wydanych więcej niż 545 pozwoleń. Ograniczenia mają zostać zniesione
31 maja 2014 roku. Pozwolenie typu B. jest wydawane na podstawie umowy o pracę na czas
określony, dłuższy niż rok lub na czas nie określony.
Druga kategoria dotyczy świadczenia usług na podstawie umowy o dzieło lub umowy zlecenie jako
jednoosobowa działalność gospodarcza zarejestrowana w Polsce lub innym kraju UE- 25/EFTA.
W sytuacji świadczenia usługi na podstawie umowy o dzieło lub umowy zlecenia nie obowiązuje
płaca minimalna, tak jak w przypadku umowy o pracę. Wysokość wynagrodzenia może rożnić się
pomiędzy poszczególnymi zlecaniami i nie działają w tym przypadku żadne zabezpieczenia
antydumpingowe.
1) W przypadku świadczenia usług krócej niż 8 dni w ciagu roku kalendarzowego co do zasady
nie ma wymogu pozwolenia na pobyt i pracę, ani rejestracji świadczenia usług w urzędzie
kantonalnym. Jednak w branżach takich jak:
o Budownicto i prace remontowe,
o Ogrodnictwo,
o Rolnictwo,
o Zagospodarowanie przestrzenne,
o Sprzątanie przemysłowe,
o Ochrona i bezpieczeństwo,
o Usługi erotyczne,
o Gastroronomia i hotelarstwo,
o Handel obwoźny,
wymagana jest rejestracja wykonywanej usługi, najpóźniej na 8 dni przed rozpoczęciem jej
wykonywania, w odpowiednim urzędzie kantonalnym ds. migracji i rynku pracy.
2) W przypadku świadczenia usługi od 8 do 90 dni w ciągu roku kalendarzowego nie ma
wymogu posiadania pozwolenia na pobyt i pracę. Jednakże, niezależnie od branży, istnieje
obowiązek rejestracji świadczonej usługi, najpóźniej na 8 dni przed rozpoczęciem jej
wykonywania, w odpowiednim urzędzie kantonalnym ds. migracji i rynku pracy. Należy
również dokonać meldunku w urzędzie miasta lub internetowo poprzez wypełnieni ankiety
na stronie danego urzędu miasta, wpisując swoje miejsce pobytu (może to być nazwa i adres
hotelu).
3) W przypadku świadczenia usługi od 90 do 364 dni, zleceniobiorca ma obowiązek, przed
rozpoczęciem wykonywania usługi uzyskać pozwolenie na pobyt i pracę typu L. Ten typ
pozwoleń nie jest objęty limitem ilościowym i dotyczy prac, których czas trwania nie wynosi
więcej niż rok. Dokument wydawany jest przez urząd kantonalny ds. migracji na podstawie
umowy zlecenia/o dzieło, która przewiduje czas wykonywania usługi od 90 do 364 dni
w ciągu roku kalendarzowego.
4) W przypadku świadczenie usługi dłużej niż 364 dni, zleceniobiorca ma obowiązek, przed
rozpoczęciem wykonywania pracy, uzyskać pozwolenie na pobyt i pracę typu B. Ten typ
pozwoleń jest objęty limitem ilościowym, kwartalnie nie może zostać wydanych więcej niż
545 pozwoleń. Ograniczenia mają zostać zniesione 31 maja 2014 roku. Pozwolenie typu B
jest wydawane na podstawie umowy zlecenia/o dzieło, przewidującej czas wykonania usługi
dłuższy niż 364 dni.
Rejestracji świadczonych usług w urzędzie kantonalnym o której mowa w punkcie 1) i 2) można
dokonać elektronicznie na stronie https://meweb.admin.ch/meldeverfahren/login.do?lang=de,
dostępnej w języku niemieckim, francuskim lub włoskim.
Trzecia kategoria dotyczy pracowników delegowanych przez firmy zarejestrowane w Polsce lub
innym kraju UE- 25/EFTA do wykonania prac na terenie Szwajcarii.
1) W przypadku delegowania pracowników na czas krótszy niż 8 dni w ciagu roku
kalendarzowego co do zasady nie ma wymogu pozwolenia na pobyt i pracę, ani rejestracji
działań wykonywanych przez pracowników w urzędzie kantonalnym. Jednak w branżach
takich jak:
o Budownicto i prace remontowe
o Ogrodnictwo
o Rolnictwo
o Zagospodarowanie przestrzenne
o Sprzątanie przemysłowe
o Ochrona i bezpieczeństwo
wymagana jest rejestracja wykonywanej usługi, najpóźniej na 8 dni przed rozpoczęciem jej
wykonywania, w odpowiednim urzędzie kantonalnym ds. migracji i rynku pracy.
2) W przypadku delegownia pracowników na czas od 8 do 90 dni w ciągu roku kalendarzowego
nie ma wymogu posiadania pozwolenia na pobyt i pracę. Jednakże, niezależnie od branży,
istnieje obowiązek rejestracji działań wykonywanych przez pracowników delegowanych,
najpóźniej na 8 dni przed rozpoczęciem ich wykonywania, w odpowiednim urzędzie
kantonalnym ds. migracji i rynku pracy. Należy pamiętać iż pracownicy delegowani muszą
to być pracownicy stali i bezpośrednio zatrudnieni przez firmę delegującą. Nie mogą to być
pracownicy tymczasowi lub zatrudnieni przez agencję pracy.
3) Zgodnie ze szwajcarskim prawem pracy oddelegowanie nie może przekraczać 90 dni w ciągu
roku kalendarzowego. W przypadku delegowania pracowników na okres dłuższy niż 90 dni
obowiązują te same zasady co w przypadku osoby zatrudnionej na umowę o pracę przez
firmę działającą na terenie Szwajcarii. Wówczas pracownicy muszą uzyskać pozwolenie
na pobyt i pracę typu L lub B w zależności od okresu pracy na terenie Szwajcarii.
Rejestracji w urzędzie kantonalnym o której mowa w punkcie 1) i 2) można dokonać
elektronicznie na stronie https://meweb.admin.ch/meldeverfahren/login.do?lang=de, dostępnej
w języku niemieckim, francuskim lub włoskim.