Antropologia społeczna (2012/2013)

ANTROPOLOGIA SPOŁECZNA
Ćwiczenia
2012/2013
Ćwiczenia z antropologii społecznej, towarzyszące wykładowi z tej dziedziny,
pozwolą na zapoznanie z wybranymi – klasycznymi (np. Frazer, Malinowski, Mead,
Lévi-Strauss) oraz współczesnymi (np. Geertz, Rabinov, Barley) – tekstami antropologicznymi, poświęconymi badaniom (zwłaszcza terenowym) różnych społeczności i zjawisk kulturowych, reprezentującymi główne – w różnych postaciach ważne i
dzisiaj – orientacje w dziejach antropologii społecznej. Nacisk kładziony będzie
przede wszystkim na przebieg procesu badawczego, kwestie metodologiczne oraz
analizę zalet i wad metod badawczych, wykorzystywanych przez poszczególnych
badaczy. Przyjrzymy się także związanymi z ich nazwiskami pojęciom, koncepcjom,
teoriom oraz spróbujemy krytycznie (włączając w to postmodernistyczną krytykę
antropologii, ale i krytykę postmodernizmu w antropologii) ocenić konsekwencje
przyjęcia określonych założeń teoretycznych i metodologicznych dla kształtu poznania i wyników badań interesujących nas antropologów.
30 godzin ćwiczeń w I semestrze 2012/2013
(15 spotkań po 2h lekcyjne)
Prowadzący zajęcia – Zuzanna Kopidurska (gr. II), Wojciech Walczak (gr. III)
Forma zaliczenia – zaliczenie z oceną
Godziny zajęć – wtorki 16.45-18.15 (gr. II), środy 15.00-16.30 (gr. III)
Dyżury ZK– poniedziałki 11.30-13.00 (gr. II), WW - środy 16.30-18.00 (gr. III)
pok. 208; e-mail: [email protected] (gr. II), [email protected] (gr. III)
PROGRAM
1. Spotkanie (dez)organizacyjne
Omówienie warunków zaliczenia i zasad budujących zajęcia.
2. Ewolucjonizm
 James George Frazer, ZŁOTA GAŁĄŹ. Warszawa: PIW, 1965: rozdz. III:
„Magia sympatyczna”, s. 37-69
3. Newolucjonizm
 Marshall D. Sahlins, „Pierwotne społeczeństwo dobrobytu”. W: BADANIE
KULTURY. ELEMENTY TEORII ANTROPOLOGICZNEJ, pod redakcją Mariana Kempnego i Ewy Nowickiej. Warszawa: PWN, 2003, s. 275-306
 Marshall D. Sahlins, „Ewolucja: konkretna i ogólna”. W: ŚWIAT
CZŁOWIEKA, ŚWIAT KULTURY. ANTOLOGIA TEKSTÓW KLASYCZNEJ
ANTROPOLOGII, pod redakcją Ewy Nowickiej i Małgorzaty GłowackiejGrajper. Warszawa: PWN, 2007, s. 648-669.
4. Funkcjonalizm I
 Bronisław Malinowski, ARGONAUCI ZACHODNIEGO PACYFIKU. RELACJE O POCZYNANIACH I PRZYGODACH KRAJOWCÓW Z NOWEJ
GWINEI. Warszawa: PWN, 1986: „Wprowadzenie”, s. 27-58, rozdz. II „Tubylcy z Wysp Trobrianda”, s. 86-125, rozdz. III „Istota Kula”, s. 126-155
5. Funkcjonalizm II
 Bronisław Malinowski, DZIENNIK W ŚCISŁYM ZNACZENIU TEGO
WYRAZU. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2002, s. 358-362; 418-437
 Joanna Tokarska-Bakir, „Malinowski, czyli paradoks kłamcy". Res Publica
Nowa, listopad 2002, s. 60-67.
6. Funkcjonalizm III
 Projekcja filmu Szlachetny dzikus, 1998, reż. Jerzy Domaradzki (54 minuty)
 „Seks za muszelki”, wywiad z Jerzym Domaradzkim, „Gazeta Wyborcza”
dodatek „Wysokie Obcasy” z dnia 1.X.2007, do pobrania z:
http://www.wh.agh.edu.pl/other/materialy/46_2008_10_15_12_10_53_Seks
%20za%20muszelki.doc LUB
http://www.wysokieobcasy.pl/wysokie-obcasy/1,96856,4529694.html
 Aleksandra Krzyżaniak-Gumowska, „Dar magii ogrodowej”, „Polityka” 12
czerwca
2010,
wydanie
internetowe:
http://www.polityka.pl/swiat/obyczaje/1506188,1,trobriandy-zycieseksualne-dzikich---wiek-pozniej.read
7. Szkoła kultury i osobowości I
 Ruth Benedict, WZORY KULTURY. Warszawa: PWN, 1966, rozdz. IV „Indianie Pueblo z Nowego Meksyku”: s. 126-208 oraz rozdz. V „Dobu”, s. 209256
8. Szkoła kultury i osobowości II
 Margaret Mead, TRZY STUDIA: DOJRZEWANIE NA SAMOA. Warszawa:
PIW, 1986: s. 29-47; 83-99; 160-196; 203-226
9. Strukturalizm
 Claude Lévi-Strauss, SMUTEK TROPIKÓW. Łódź: Opus, 1992: rozdz.
„Kaduweo”, s. 145-191
 Clifford Geertz, DZIEŁO I ŻYCIE. ANTROPOLOG JAKO AUTOR. Warszawa: Wydawnictwo KR, 2000: rozdz. II „Świat w tekście. Jak czytać Smutek
tropików”, s. 41-71
10. Antropologia interpretatywna I
 Clifford Geertz, „Opis gęsty – w stronę interpretatywnej teorii kultury”. W:
BADANIE KULTURY..., dz. cyt., s. 35-58 LUB w: Clifford Geertz,
INTERPRETACJA KULTUR. WYBRANE ESEJE. Kraków: UJ, 2005, s. 17-47
(UWAGA: są to dwa różne tłumaczenia tego samego tekstu – zalecane jest
pierwsze)
11. Antropologia interpretatywna II
 Clifford Geertz, „Głęboka gra: uwagi o walkach kogucich na Bali”. W:
tenże, INTERPRETACJA KULTUR, dz. cyt., s. 461-510
12. Postmodernizm i refleksyjność w antropologii I
 Horace Miner, „Rytuały cielesne wśród Nacirema”. W: AMERYKAŃSKA
ANTROPOLOGIA POSTMODERNISTYCZNA, pod red. Michała Buchowskiego. Warszawa: Instytut Kultury, 1999, s. 31-37
 Michał Buchowski i Marian Kempny, „Czy istnieje antropologia
postmodernistyczna?”. W: AMERYKAŃSKA..., dz. cyt., s. 9-23
13. Postmodernizm i refleksyjność w antropologii II
 Paul Rabinow, REFLEKSJE NA TEMAT BADAŃ TERENOWYCH W
MAROKU. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki, 2010, s. 77-111; 128-135
14. Antropologia terenowa dzisiaj… i jutro I
 Nigel Barley, NIEWINNY ANTROPOLOG. NOTATKI Z GLINIANEJ
CHATKI. Warszawa: Prószyński i S-ka, 1997
15. Antropologia terenowa dzisiaj… i jutro II
 Douglas R. Holmes i George E. Marcus, „Przeformułowanie etnografii.
Wyzwanie dla antropologii współczesności”. W: METODY BADAŃ
JAKOŚCIOWYCH, pod red. Normana K. Denzina i Yvonny S. Lincoln. 2009.
Warszawa: PWN, 2009, s. 645-662
ZASADY ZALICZENIA
1. Na ocenę końcową składają się trzy elementy
- obecność na zajęciach (1 punkt za każde spotkanie, z wyłączeniem zajęć
organizacyjnych)
- aktywność podczas zajęć (oceniana na każdych zajęciach, poza organizacyjnymi, w
skali 0-2 punkty)
- wynik pisemnego sprawdzianu z treści lektur obowiązkowych - dwa dociekliwe
pytania, które będą rozpoczynały wszystkie zajęcia, oprócz organizacyjnych (0-4
punkty za każdą „wejściówkę”).
Maksymalnie można więc będzie uzyskać 98 punktów (14+28+56).
Punktacja a oceny:
0-53 --- ndst
54-61 --- dst
62-68 --- dst+
69-76 --- db
77-84 --- db+
85-98 --- bdb
3. Obecność na zajęciach jest rekomendowana i premiowana. Każda osoba
posiada prawo (ale nie obowiązek) odrobienia dwóch (ale nie więcej!) zajęć, poprzez
zgłoszenie się na dyżur prowadzącego i napisanie sprawdzianu z treści odpowiednich lektur. Uwaga: zajęcia należy odrabiać na bieżąco, a najdalej tydzień po
zajęciach nr 15.
4. Nie przewiduje się możliwości poprawiania kiepsko napisanych „wejściówek”!
5. Jeżeli do przeskoczenia poprzeczki punktowej, dającej prawo do oceny wyższej,
zabraknie jednego punktu, można będzie stworzyć pracę pisemną na temat ustalony
z prowadzącą/cym. Możliwość taka nie jest przewidziana w wypadku większej
ilości brakujących punktów.