lekcje muzealne sezon 2016 ostrów lednicki i wiekopolski park

LEKCJE MUZEALNE SEZON 2016
OSTRÓW LEDNICKI I WIEKOPOLSKI PARK ETNOGRAFICZNY
Tytuł lekcji
Miejsce
Poziom
Liczba
uczestników
Czas trwania*
Cena
do 25 osób
60 minut
5 zł
OSTRÓW LEDNICKI
Poznajemy zasady
wznoszenia budowli
średniowiecznych**
Ostrów
klasy 4-6 i
Lednicki – gimnazja
Mały
Skansen
Średniowieczni budowniczowie wznosząc zamki, kościoły, kaplice i inne budowle wykorzystywali podstawowe
zasady geometrii, operując prostymi figurami takimi jak: koło, trójkąt, prostokąt i kwadrat. Budowlami, które
zostały zbudowane w taki sposób były kamienne obiekty z Ostrowa Lednickiego: prostokątny pałac i kaplica
wzniesiona na planie krzyża greckiego. W czasie zajęć uczniowie nie tylko poznają uniwersalne zasady
konstruowania planów budowli, ale również będą mogli poczuć się jak średniowieczni architekci, projektując i
budując kaplicę pałacową z basenami chrzcielnymi z Ostrowa Lednickiego.
Jak budowano mosty w Ostrów
średniowieczu**
Lednicki –
Mały
Skansen
klasy 4-6 i
gimnazja
do 25 osób
60 minut
5 zł
Drewniane mosty, które kiedyś łączyły Ostrów Lednicki ze stałym lądem były jednymi z najdłuższych takich
konstrukcji w średniowieczu. Wzniesiono je wykorzystując inżynierską wiedzę cieśli. Uczestnicy zajęć poznają te
zasady budując model fragmentu mostu oraz dowiedzą się jak wielkim wyzwaniem była ta inwestycja. Spróbują
znaleźć odpowiedź na dwa pytania: dlaczego na tę jeziorną wyspę prowadziły aż dwa mosty i czy zbieżność
czasu ich budowy, czyli lata 964-65, z datą chrztu księcia Mieszka I to przypadek.
Ostrów Lednicki –
chrzcielnica
narodowa**
Ostrów
Lednicki –
Mały
Skansen
klasy 4-6 i
gimnazja
do 25 osób
60 minut
5 zł
Chrzest, również księcia Mieszka I, jest wyjątkowym, bo wprowadzającym do Kościoła, sakramentem
chrześcijańskim. We wczesnym średniowieczu, na terenach już od wieków schrystianizowanych, chrztu udzielano
niemowlętom, ale na terenach zamieszkałych przez pogan, a takimi były w połowie X wieku ziemie zamieszkałe
przez naszych przodków, chrzczono przede wszystkim dorosłych. Jak wyglądał taki chrzest i jak należało się do
niego przygotować? Na takie i podobne pytania odpowiedzą prowadzący te zajęcia edukatorzy, wykorzystując
do tego kamienną kopię basenu chrzcielnego odkrytego na Ostrowie Lednickim.
Początki
chrześcijaństwa w
świetle znalezisk na
Ostrowie Lednickim
Ostrów
Lednicki –
Mały
Skansen
klasy 4-6 i
gimnazja
do 25 osób
60 minut
5 zł
Pojawienie się i rozwój Chrześcijaństwa na ziemiach polskich dokumentują nie tyle źródła pisane, bo takowe w
państwie Mieszka I i Bolesława Chrobrego praktycznie nie były produkowane, ile zabytki materialne. Na
Ostrowie Lednickim odnaleziono wiele cennych obiektów zaświadczających o zamieszkiwaniu tej wyspy przez
chrześcijan. Uczestnicy będą mogli wziąć do ręki kopie tych bezcennych zabytków i dowiedzą się do czego
służyły: stauroteka, grzebień liturgiczny, kaptorgi, krzyżyki, kościane oprawy, woskowe dyptyki ze stilusami.
1
Postaramy się ustalić gdzie mogły zostać wykonane i jak mogły trafić do państwa pierwszych Piastów.
Życie codzienne
średniowiecznych
wojów
Ostrów
Lednicki –
Mały
Skansen
klasy 4-6 i
gimnazja
do 25 osób
90 minut
10 zł
Wojownicy księcia byli gwarantem istnienia państwa. Uczniowie zapoznają się z wiedzą o znaczeniu drużyny, jej
miejscu w państwie, o pochodzeniu wojów, a także będą mieli okazję namacalnie zapoznać się z kopiami
militariów znalezionych w toni jeziora Lednica (miecze, topory, włócznie, kolczuga i inne). Lekcja jest też
doskonałą okazją do zapoznania się z podstawami średniowiecznego fechtunku.
Kuchnia w
średniowieczu
Ostrów
Lednicki –
Mały
Skansen
gimnazja i szkoły do 25 osób
ponadgimnazjal
ne
150 minut
10 zł
Lekcja pozwoli zapoznać się z kuchnią średniowieczną – zarówno w teorii, jak i praktyce. Uczestnicy będą mieli
możliwość przygotować posiłki, które spożywali mieszkańcy Ostrowa Lednickiego. Podczas lekcji, można będzie
porównać dzisiejszą dietę z średniowiecznymi daniami: kaszą jaglaną z owocami lasu, zupą z pokrzywy, lub
innymi specjałami. Tworzenie średniowiecznego jadła polegać będzie na doborze historycznych składników przy
zastosowaniu dawnych technik kulinarnych. Koniec zajęć to wspólna degustacja.
Na średniowiecznym
targowisku
Ostrów
Lednicki –
Mały
Skansen
klasy 4-6 i
gimnazja
do 25 osób
120 minut
12 zł
Czy szczypta soli tysiąc lat temu była warta tyle co dziś? Co było droższe: miecz czy krowa? Uczestnicy zajęć
trafią na średniowieczny targ, na którym dowiedzą się, jak zmienna jest wartość otaczających nas rzeczy, do
czego służy pieniądz i jaka jest różnica między monetami z kruszcu a pieniądzem papierowym. Zobaczą stragany
z towarami, którymi handlowali średniowieczni kupcy. Większość z nich to kopie znalezisk z Ostrowa
Lednickiego. Częścią zajęć jest także zabawa, podczas której uczestnicy spróbują swych sił w średniowiecznym
handlu.
Kobieta w
średniowieczu
Sala
klasy 4-6,
edukacyjna gimnazja
do 30 osób
60 minut
5 zł
W trakcie lekcji prezentowane są informacje dotyczące rożnych aspektów życia kobiet pochodzących z różnych
stanów społecznych w średniowieczu (praca, nauka, moda). Uczestnicy poznają również losy kilku kobiet
żyjących w tym okresie w różnych miejscach Europy.
Moda w średniowieczu
Sala
klasy 4-6,
edukacyjna gimnazja
/ Ostrów
Lednicki –
Mały
Skansen
do 25 osób
60 minut
5 zł
Zajęcia dają sposobność poznania historii strojów średniowiecznych. Uczniowie zobaczą jak mogły wyglądać
ubiory Mieszka i Dobrawy oraz członków ich dworu. Będą mogli przymierzyć kilkanaście średniowiecznych
damskich i męskich kreacji, których formę zapożyczono ze średniowiecznych obrazów i rysunków. Dodatkową
atrakcją będzie nauka rozpoznawania tkanin, dodatków i sposobów farbowania materiałów. Uczniowie
dowiedzą się w jaki sposób Słowianki podkreślały swoją urodę. Usłyszą też, skąd wzięło się określenie
„białogłowa” i jaka była różnica między kobietą noszącą na głowie chustkę, a zakładającą opaskę.
Średniowieczne
kosztowności
Sala
klasy 4-6,
edukacyjna gimnazja
/ Ostrów
Lednicki –
Mały
Skansen
do 25 osób
60 minut
5 zł
Warsztaty mają na celu zapoznanie z wybranymi przykładami średniowiecznych ozdób, które znajdują się na
2
ekspozycji „Ostrów Lednicki. Pod niebem średniowiecza”. Uczestnicy będą mieli niecodzienną okazję zobaczyć,
dotknąć, a nawet przymierzyć repliki średniowiecznej biżuterii oraz wykonać dla siebie kilka kolorowych ozdób.
Skrzynia pełna śmieci
czy skarbów? O czym
mówią do nas
przedmioty sprzed
tysiąca lat
Sala
klasy 4-6,
edukacyjna gimnazja
/ Ostrów
Lednicki –
Mały
Skansen/
Ostrów
Lednicki
do 25 osób
60 minut
5 zł
Zajęcia dają sposobność poznania wielu niecodziennych przedmiotów, dziś zupełnie zapomnianych i trudno
rozpoznawalnych, tymczasem dla naszych przodków drogocennych, których brak trudno byłoby im sobie
wyobrazić. W programie rozmowa o tym, czym jest skarb, bez czego dziś nie potrafilibyśmy się obejść, co dziś dla
nas jest cenne. Na takie i podobne pytania postaramy się znaleźć odpowiedzi przy okazji obcowania z zabytkami
z przeszłości.
Pałac i kaplica na
Ostrowie Lednickim
Ostrów
Lednicki
klasy 4-6,
gimnazja
do 25 osób
60 minut
5 zł
W trakcie zajęć przy ruinach lednickiego palatium uczniowie dowiedzą się jakie funkcje mogły pełnić
poszczególne jego części. Korzystając z makiety pałacu poznają również w jaki sposób książę Mieszko I mógł
uczestniczyć we mszy, jak swoją funkcje pełniły baseny chrzcielne i czym była w średniowieczu empora władcy.
Elementy obronne na
Ostrowie Lednickim
Ostrów
Lednicki
klasy 4-6,
gimnazja
do 25 osób
60 minut
5 zł
Spacer po wyspie połączony z prezentacją zasadniczych elementów systemu obronnego grodu, określeniem roli
mostów, wału, umocnień brzegowych. Prowadzący prezentację dokona oceny poziomu obwarowania grodu na
Ostrowie Lednickim na tle europejskich osiągnięć w tym zakresie.
Budownictwo
Ostrów
drewniane na Ostrowie Lednicki
Lednickim
klasy 4-6,
gimnazja
do 25 osób
90 minut
5 zł
Zajęcia umożliwiają poznanie zasad wznoszenia wczesnośredniowiecznych budowli drewnianych. Odtworzone
na Ostrowie Lednickim chaty zagrody dają sposobność poznania zasad ich budowania. Uczestnicy zajęć
dowiedzą się co to są bale i jak się je łączy, czym jest konstrukcja sochowa i co to jest strzecha.
Od znaków dymnych
po messenger
Sala
klasy 4-6,
edukacyjna gimnazja
/ Ostrów
Lednicki
do 30 osób
60 minut
5 zł
Sposoby komunikacji naszych przodków bardzo różniły się od tych, którymi posługujemy się dziś: rysunki
naskalne, sygnały dymne i dźwiękowe, gołębie pocztowe, listy, telegraf, telefon... W jakim kierunku zmierza
ewolucja komunikacji międzyludzkiej? Ciągła cyfryzacja i coraz szybsze formy kontaktowania się: gg, Skype,
Facebook, czaty... A co stałoby się, gdyby ten technicznie rozbudowany świat nagle uległ awarii? Czy za jakiś czas
będą istniały kartki pocztowe? Czy nadal potrzebni będą listonosze lub posłańcy? Zajęcia problemowe
poruszające tematykę perspektyw i zagrożeń współczesnej cywilizacji w założeniu mają wykształcić umiejętność
krytycznej analizy informacji i wyciągania wniosków.
Polowanie na
czarownice
Sala
gimnazja i szkoły do 30 osób
edukacyjna ponadgimnazjal
ne
60-90 minut
5 zł
Zajęcia, na których uczestnicy zaznajomieni będą z pewnymi mechanizmami zjawiska społecznego, w którym
pojęciem kluczowym jest „kozioł ofiarny”. Dowiedzą się, kiedy i w jakich okolicznościach grupa społeczna, grupa
etniczna, społeczności lokalne, grupy młodzieżowe, niektóre subkultury wskazują swego „kozła ofiarnego”.
Poznają najstarsze przykłady tego zjawiska z czasów bardzo odległych, ale również zupełnie nam bliskich.
Wspólnie będziemy próbowali zrozumieć, jak dziś rodzi się mechanizm zbiorowej agresji, czym jest wykluczenie,
zadamy sobie pytanie czy „polowanie na czarownice” może się powtórzyć? Konwersatorium opowiadające na
przykładach z historii o tym, jak zachowania pewnych społeczności, przyjmując formę zbiorowej psychozy,
3
wpływały na losy wybranej napiętnowanej grupy lub poszczególnych jednostek. Zajęcia mają kształtować u
uczniów umiejętność krytycznej oceny zjawisk społecznych.
Stąd nasz ród. Nasze
małe (i duża) ojczyzny
Sala
szkoła
edukacyjna podstawowa
/ Ostrów
Lednicki
do 30 osób
60 minut
5 zł
Dzieci poznają znaczenie słowa ojczyzna, dowiedzą się, że historyczną kolebką ich kraju jest Wielkopolska.
Zajęcia podzielone są na dwie części. W pierwszej uczniom prezentowana będzie projekcja multimedialna o
piastowskich źródłach symboliki państwowej i o znaczenie regionu w kształtowaniu dzisiejszej Polski połączona z
dyskusją prowadzoną przez edukatora. W drugiej części uczestnicy znajdą się w historycznej przestrzeni
Ostrowa Lednickiego – gniazda pierwszych Piastów
Moja przygoda w
Muzeum
Wystawa
przedszkola,
klasy 1-3
do 30 osób
60 minut
5 zł
Zajęcia skierowane do uczniów przedszkoli oraz najmłodszych klas szkół podstawowych, które w większości
przypadków nie były jeszcze w muzeum. Podczas wizyty dzieci dowiedzą się, czym ono jest, czym się zajmuje i
dlaczego jest tak ważnym miejscem. To pełna wrażeń wyprawa w świat nowych pojęć, przedmiotów i obrazów.
Kontakt z wybranymi częściami ekspozycji rozbudza w dzieciach naturalną ciekawość wobec rzeczy starych, czy
dotąd nieznanych pomagając znaleźć odpowiedź na pytanie: czym jest muzeum. Wykonana na koniec praca
plastyczna daje możliwość wyrażenia odczuć, jakie towarzyszyły pierwszej wizycie w muzeum.
Zawracanie głowy
nogami, czyli z tańcem
przez wieki
Sala
klasy 4-6,
do 30 osób
edukacyjna gimnazja, szkoły
ponadgimnazjal
ne
60-90 minut
5 zł
Uczestnicy zajęć zostaną zaznajomieni z najważniejszymi informacjami dotyczącymi dziejów tańca oraz będą
mieli okazję nauczyć się podstawowych kroków kilku dawnych tańców modnych nie tylko na dworach. Zajęcia
zachęcają do uczestnictwa w zabawach, dostarczają dobrej rozrywki, poprawiają kondycję i koordynację
ruchową.
uwaga: prosimy o zabranie obuwia sportowego
Rośliny nad Lednicą
Ostrów
Lednicki
do 35 osób
przedszkola,
klasy 1-3, klasy 46, gimnazja
45-60 minut
Lekcja
bezpłat
na
Na obszarze Ostrowa Lednickiego przygotowano ścieżkę edukacji przyrodniczej ukazującą najpiękniejsze i
najbardziej charakterystyczne elementy szaty roślinnej wyspy. Ścieżka składa się z pięciu przystanków na których
uczestnicy zapoznają się między innymi z fragmentami naturalnych łęgów, czy z poletkami roślin uprawianych w
średniowieczu.
WIELKOPOLSKI PARK ETNOGRAFICZNY
Tradycyjne gry i
zabawy
WPE
przedszkola,
max 15
klasy 1-3, klasy 46, gimnazja
60 minut
5 zł
Sceneria muzealnej wsi jest pretekstem do zapoznania się z zabawkami obecnymi we wnętrzach domów. Drugim
elementem zajęć jest poznanie zasad kilku popularnych plenerowych gier i zabaw typowych dla pierwszej
połowy XX wieku. Uczniowie uzyskają odpowiedź na pytania: jak wyglądały zabawki dziadków oraz czym i w co
się bawili.
U nowotomyskich
Olędrów
WPE
przedszkola,
max 40
klasy 1-3, klasy 46, gimnazja,
szkoły
ponadgimnazjal
ne
90 minut
5 zł
Celem zajęć jest zapoznanie uczestników spotkania z historią nowotomyskich Olędrów. Skąd i dlaczego tu
4
przybyli, z czym musieli się zmagać by w nowym miejscu zbudować sobie bezpieczne siedlisko. W trakcie
spotkania będzie sposobność poznania zachowanych narzędzi i sprzętów rozmieszczonych w różnych budynkach
i miejscach typowej zagrody olęderskiej, a spacerując po łąkach i plantacji chmielu okazja poczuć się jej
gospodarzem.
Co gospodyni chowała
w skrzyni?
WPE
Klasy 1-3, klasy
4-6
25
60 minut
5 zł
Przedmiotem zajęć jest skrzynia – sprzęt schówkowy w chłopskim obejściu w XIX i początkach XX w. Na
wybranych przykładach w obrębie ekspozycji omówione zostaną rodzaje skrzyń ze względu na przeznaczenie
(skrzynia wianna, skrzynia żywnościowa, skrzynia podróżna, i in.), ich formy i konstrukcje, sposoby ozdabiania, a
także ich miejsce w obrębie izby i obejścia. Ukazany zostanie zespół wiążących się ze skrzynią symbolicznych
znaczeń, odnoszących się do zamożności, poszanowania dobytku, oszczędności i gospodarności. Elementem
każdych zajęć jest pokaz przykładowej zawartości skrzyni wiannej.
Jak dawniej mieszkano WPE
klasy 4-6,
gimnazja
15
90 minut
5 zł
Tematem lekcji jest zapoznanie uczniów z warunkami i sposobem życia rodziny wiejskiej w Wielkopolsce w
ostatnich latach XIX wieku. Zajęcia prowadzone w oryginalnej przestrzeni XIX –wiecznego domu pozwalają
poznać formę i funkcje budynku mieszkalnego oraz sprzętów i narzędzi tworzących jego wyposażenie.
Bezpośrednia obserwacja uzupełniona archiwalnym opisem wyglądu wnętrza domu oraz praktyczne działania
polegające na odtwarzaniu podstawowych czynności domowych (czyszczenie paleniska, rozpalanie ognia;
przyniesienie wody ze studni) pozwolą uczestnikom poszerzyć wiedzę w zakresie historii społecznej, zrozumieć
wpływ poważnych procesów historycznych na życie przeciętnej rodziny oraz odnaleźć kontynuację pewnych
zachowań.
Co to jest muzeum?
WPE
klasy 4-6,
gimnazja
20
60 minut
5 zł
Tematem lekcji jest przedstawienie historii tworzenia muzeum i znaczenia muzeum dla społeczeństwa.
Szczegółowym zagadnieniem w tym temacie jest sposób tworzenia kolekcji oraz wyjaśnienie pojęć: zabytek,
eksponat, muzealium. W trakcie zajęć uczestnicy bezpośrednio zapoznają się z różnymi typami przedmiotów oraz
projektują indywidualne kolekcje.
Od Wielkanocy do
WPE
Zaduszek. Opowieści o
zwyczajach dorocznych
klasy 1-3, klasy 4- 40
6, gimnazja,
szkoły
ponadgimnazjal
ne
60 minut
5 zł
Jak świętowano na wsi w okresie wiosennym, letnim i jesiennym. Jak odświętnie przystrajano obejścia i wnętrza.
Jakie związane z tym przedmioty znaleźć można w ekspozycji.
Wierzenia i zabobony
WPE
Szkoła
podstawowa 46, gimnazja,
szkoły
ponadgimnazjal
ne
30
60 minut
5 zł
Lekcja ta jest opowieścią o wielkopolskiej wsi przez pryzmat wierzeń i związanych z tym zachowań mających
uchronić mieszkańców przed „złym”.
Amor w chałupie, czyli
ludowe wizje miłości
WPE
gimnazja, szkoły 35
ponadgimnazjal
ne
60 minut
5 zł
Czym była miłość w kulturze ludowej? Jak łączono się w pary? Związki w dawnym społeczeństwie polskim były
aranżowane przez rodziców i kojarzyły osoby równe majątkiem, wiekiem i pozycją społeczną. Uczucia stanowiły
tylko tło i „nie były konieczne” do zawarcia małżeństwa. Jak jest z miłością dzisiaj? Jak wyglądają współczesne
związki? Zajęcia stawiają pytania, na które szukanie odpowiedzi wcale nie jest łatwe. Czy przyjaźń i miłość winny
być racjonalizowane? Czy uczucia powinny być kontrolowane przez umysł?
5
Etnodizajn – folklor z
pomysłem?
WPE/
Kościół
gimnazja, szkoły 30
ponadgimnazjal
ne
60 minut
5 zł
Czym jest kultura ludowa ? Czy sztukę ludową można zamknąć w gablocie? Czy jej przejawy możemy odnaleźć
tylko w skansenie lub sklepie z ludowymi pamiątkami? Lekcja wskazuje na obecność folkloru w kulturze
współczesnej: muzyce, strojach, architekturze, jedzeniu. Przejawem tego zjawiska jest modny ostatnio
„etnodizajn”. Zajęcia spróbują pokazać w jaki to tajemniczy sposób motywy spod strzechy trafiają na
międzynarodową wystawę sztuki w Mediolanie. Czy „etnodizajn” mówi coś o naszych czasach i potrzebie
szukania tożsamości? Zajęcia oparte są o różnorodne materiały wizualne, fragmenty utworów muzycznych,
relacje z wystaw i...prawdziwe zabytki kultury ludowej.
* Czas zajęć jest podawany orientacyjnie
** Lekcje tworzą tzw. Pakiet milenijny, którego koszt wynosi 15 złotych. W jego ramach
znajduje się również spacer z edukatorem po grodzie na Ostrowie Lednickim
Spacer z edukatorem na jeden punkt: 3 zł/os
Wykupienie lekcji muzealnej nie zwalnia z zakupu biletu wstępu. Przykładowa cena dla
grupy powyżej 25 osób na Ostrów Lednicki to: bilet normalny 8 złotych i ulgowy 3 złote.
Dodatkowo opłata parkingowa
Informacja o cenach biletów i zajęć muzealnych oraz rezerwacja zajęć edukacyjnych (061)
427 50 10 (wew. 223) oraz na stronie internetowej www.lednica.pl (zakładka Edukacja)
Kontakt:
Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy,
Dziekanowice 32, 62-261 LEDNOGÓRA
tel. centr. (061) 427 50 10, fax: (061) 427 50 20
[email protected]
6