Bogowie przyczną upadku Majów? - Historia-news

Bogowie przyczną upadku Majów?
Wpisany przez historia-news
Friday, 23 March 2012 00:33
Zdaniem naukowców strach przed złowrogimi duchami polującymi na zapomnianych
obszarach może wraz z katastrofami ekologicznymi
pomóc wyjaśnić
, dlaczego niektóre obszary
w starożytnym świecie Majów
okazały się mniej elastyczne niż w inne, kiedy ich
cywilizacja upadała
.
Starożytni Majowie zajmowali w pewnym momencie obszar o wielkości Teksasu obejmujący
południowy Meksyk i północną część Ameryki Środkowej (Gwatemala, Honduras, Belize,
Salwador). Szczyt cywilizacji Majów to lat 250-900 naszej ery, po czym z nieznanych przyczyn
cywilizacja ta upadła. Ludność zmniejszyła się drastycznie do ułamka swej dawnej wielkości, a
wiele z wielkich miast zostało opuszczone.
Naukowcy od dawna starali się łączyć upadek starożytnych Majów z katastrofami naturalnymi,
zwłaszcza suszami. Podobny efekt mogło przynieść związane z rolnictwem wylesianie, które
mogło doprowadzić do utraty żyznych warstw gleby, a także większego odparowywania wody,
co zaostrzało skutki suszy.
Jednak, gdy niektóre miejsca pozostały opuszczone przez dłuższy czas, inne tylko na bardzo
krótko. Ta mozaika można być argumentem przeciwko katastrofom ekologicznym jako
jedynemu czynnikowi determinującemu upadek cywilizacji Majów, gdyż katastrofy działałby
mniej więcej jednakowo na całym obszarze występowania.
1/3
Bogowie przyczną upadku Majów?
Wpisany przez historia-news
Friday, 23 March 2012 00:33
Archeolodzy podkreślają także, że starożytni Majowie mogli być narażeni na upadek z samej
swojej natury. Oni najwyraźniej kanalizowali bogactwo u niewielkiej elity rządzącej, zwieńczoną
dziedzicznymi królami, którzy mieli niemal nieograniczoną władzę, jednak ich poddani
spodziewali się od nich hojności - ciąg porażek militarnych lub sezonowe susze mogły znacznie
nadszarpnąć ich wiarygodność. Stabilność tego systemu została dodatkowo zagrożona przez
poligamię wśród władców, która prowadziła do tarć wielu rodów walczących przeciwko sobie.
Naukowcy, próbując odnaleźć przyczyny apokalipsy, skupili się na spadkach społecznych w
końcowej fazie okresu klasycznego wśród Majów zamieszkujących niziny w okresie 750-950
roku. Przyjrzeli się także tendencjom spadkowym w latach 100-250, czyli okresie
preklasycznym.
Dostępne dane sugerują, że wyżej położone części terytoriów Majów z nizin, które obejmują
większość część dzisiejszego Jukatanu, były znacznie bardziej podatne na upadki i mniej
skłonni do ponownego rozwoju niż to miało miejsce w niż położonych obszarach. Miejsca te
były bardziej zależne od przechowywania i wykorzystywania wody deszczowej, co czyniło je
podatnymi na zmiany klimatu. Na niżej położonych obszarach mieszkańcy mieli dostęp do rzek,
potoków i tzw. cenotes, które często były wypełnione wodą.
Odzyskiwanie terenów wyżej położonych dla dużej liczby osób wymagało intensywnej pracy w
celu przywrócenia systemów gospodarki wodnej. Zdaniem naukowców, to pozwala wyjaśnić,
dlaczego tak długo pozostawały opuszczone. Niżej położone lokalizacje były mniej
wymagające, a dowody wskazują, że były zwykle zajęte nieprzerwanie nawet wtedy, gdy
upadały główne polityczne i ekonomiczne połączenia.
Jednocześnie w zmierzch Majów mogli być zamieszanie bogowie. Opuszczone tereny stawały
się miejscem boskich łowów, a tereny te były potem traktowane z rytualną czcią.
Nie mam wątpliwości, że susze i degradacja środowiska, jak np. erozja gleby lub spadek
żyzności gleby, odegrały swoją rolę w upadku określonym jako długotrwały spadek populacji
niektórych miast lub regionów. Jednak ważną rolę odegrało środowisko danych miejsc. Tym
niemniej fakt, że upadek był często mozaiką silnie sugeruje, że czynniki kulturowe, jak na
przykład siła władcy, czy zdolność adaptacyjna społeczeństwa, miały równie ważne znaczenie,
2/3
Bogowie przyczną upadku Majów?
Wpisany przez historia-news
Friday, 23 March 2012 00:33
czy dana grupa zdołała się obronić przed upadkiem.
- podsumował Nicholas Dunning, geograf z Uniwersytetu w Cincinnati.
Czytaj artykuł źródłowy
3/3