świat znaczków pocztowych
Transkrypt
świat znaczków pocztowych
ŚWIAT ZNACZKÓW POCZTOWYCH dok. na str. 8 GŁOS CHEŁMŻYŃSKI, STRONA 2 WIADOMOŚCI Z RATUSZA EUROPEJSKIE DNI DZIEDZICTWA (EDD) TURNIEJ TENISA ZIEMNEGO DLA MŁODZIEŻY Burmistrz Miasta zaprasza wszystkie organizacje pozarządowe do włączenia się w organizację Europejskich Dni Dziedzictwa, które w 2015 roku będą przebiegały pod hasłem „Dziedzictwo utracone”. Organizowane wydarzenia w ramach EDD kierowane są do jak najszerszego kręgu odbiorców. Głównym celem przedsięwzięcia jest promowanie różnorodności dziedzictwa kulturowego, propagowanie dialogu międzykulturowego i identyfikacji społecznej z lokalnym dziedzictwem. Szczegółowe informacje można uzyskać w Wydziale Spraw Społecznych i Obywatelskich Urzędu Miasta Chełmży osobiście lub telefonicznie pod numerem 56 639 23 42. Do Turnieju Tenisa Ziemnego zorganizowanego przez Ośrodek Sportu i Turystyki w Chełmży na boisku Orlik przy ul. 3 Maja zgłosiło się siedmiu zawodników: Rafał Etmański, Dawid Stolkowski, Michał Szelągowski, Dominik Kwiatkowski, Adrian Wiśniewski, Michał i Hubert Klafczyński oraz Piotrowi Jarockiemu. przyznano „dziką kartę”. Rozgrywki przebiegły systemem brazylijskim czyli porażka nie eliminowała zawodnika z turnieju, natomiast dawała drugą szansę. Druga porażka oznaczała automatyczne pożegnanie z turniejem. Zwycięzcą całej imprezy został Rafał Etmański, który jako jedyny nie przegrał meczu. FINAŁ WOJEWÓDZKI TURNIEJU PIŁKARSKIEGO COCA COLA CUP 2015R. FUNDUSZE EUROPEJSKIE W Toruniu rozegrany został Finał Wojewódzkiego Turnieju Piłkarskiego Coca Cola Cup 2015. Po rozegraniu dwóch rund eliminacyjnych do finału zakwalifikowało się 8 drużyn dziewcząt i 16 chłopców z całego województwa kujawsko-pomorskiego. W fazie grupowej reprezentacja dziewcząt Gimnazjum nr 1 w Chełmży pokonała swoich rówieśników z Inowrocławia 4:2. W kolejnym meczu nasze dziewczęta rozgromiły Gimnazjum nr 7 we Włocławku 5:0. Z pierwszego miejsca dziewczyny awansowały do półfinału. W półfinale zmierzyły się z Zespołem Szkół nr 14 w Bydgoszczy. Mecz pełen emocji zakończył się remisem 2:2. Dogrywka nie wyłoniła zwycięzcy. O dalszym losie drużyn zadecydowały rzuty karne, które przyniosły zwycięstwo naszym gimnazjalistkom. W finale nasze dziewczyny przegrały 0:3 i zajęły drugie miejsce. Gimnazjum nr 1 w Chełmży reprezentowały: Sandra Bukowska, Oliwia Gołębiewska, Jesica Walecka, Julia Krężel, Sandra Rybacka, Zuzanna Jedynak, Dagmara Jarocka i Wiktoria Sulecka. Na stronie internetowej Urzędu Miasta Chełmży została uruchomiona zakładka dotycząca nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej na lata 2014-2020. Znajdują się na niej informacje dotyczące podstaw funkcjonowania Funduszy Europejskich w nowym okresie programowania. Zakładka zawiera m. in. informacje o Zintegrowanych Inwestycjach Terytorialnych, Rozwoju Lokalnym Kierowanym przez Społeczność, przydatne wskazówki dla przedsiębiorców oraz wiadomości o realizowanych projektach. SZKOLENIE Z PROGRAMU ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH (PROW) KAZIMIERZ DONARSKI MISTRZEM BAŚKI W Chełmżyńskim Ośrodku Kultury odbył się VIII i zarazem finałowy turniej „Chełmżyńskiej Ligi Baśki”. O miano najlepszego gracza walczyło 23 zawodników z Chełmży. Rozegrano 4 rundy po 40 rozdań. Zwycięzcą VIII turnieju został Lech Orłowski z klubu AS PIK Chełmża osiągając wynik 16 pkt. Na drugim miejscu uplasował się Zbigniew Kucharzewski z dorobkiem 13,5 punktów, a trzecie miejsce zajął Krzysztof Kopiński, uzyskując 12,5 punktów. Zwycięzca rywalizacji w klasyfikacji generalnej został wyłoniony dopiero w ostatniej rundzie rozgrywek. Mistrzem Chełmżyńskiej Ligi Baśki został Kazimierz Donarski z dorobkiem 92,5 punktów. Drugie miejsce zajął Stanisław Lewandowski, który skompletował 90 punktów. Trzecim graczem został Roman Drużkowski 85,5 punktów. W rozgrywkach wzięło udział 35 graczy. Nagrody otrzymało dziesięciu laureatów VIII turnieju i tyle samo najlepszych graczy całego sezonu Chełmżyńskiej Ligi Baśki. Wszyscy uczestnicy otrzymali również pamiątkowe medale. W dniu 18 czerwca 2015 r. w Chełmży odbyło się szkolenie pod nazwą „Promocja efektów realizacji PROW 2007-2013 oraz prezentacja nowego okresu programowania PROW 2014-2020”. Szkolenie zorganizowała Fundacja „Ziemia Gotyku” Lokalna Grupa Działania wspólnie z Forum Aktywizacji Obszarów Wiejskich (FAOW). Skierowane ono było m. in. do rolników oraz przedsiębiorców zainteresowanych tworzeniem lub rozwojem przedsiębiorczości na obszarach wiejskich. Celem szkolenia było przekazanie uczestnikom wiedzy z zakresu możliwości pozyskania wsparcia finansowego z PROW w ramach GŁOS CHEŁMŻYŃSKI, STRONA 3 nowej perspektywy finansowej oraz zainteresowanie potencjalnych beneficjentów korzystaniem z różnych instrumentów wsparcia w ramach PROW 2014-2020. W trakcie szkolenia zaprezentowano także stan realizacji i efekty wdrażania Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013. Szkoła Podstawowa nr 3 - 3 oddziały, Szkoła Podstawowa nr 5 - 3 oddziały. Ogólnie od 1 września 2015 r. w szkołach zajęcia rozpocznie 1380 uczniów w 59 oddziałach, których uczyć będzie 116 nauczycieli. WYBORY RADNYCH KUJAWSKO-POMORSKIEJ IZBY ROLNICZEJ DARMOWY PODRĘCZNIK 31 maja 2015 r. odbyły się wybory radnych do Kujawsko-Pomorskiej Izby Rolniczej. Uprawnionych do głosowania było 150 osób, z czego 9 osób wzięło udział w głosowaniu. Frekwencja wyniosła 6,0%. W okręgu wyborczym miasta Chełmża radnym wybrany został pan Ferdynand Kalisz. KONKURSY DOTYCZĄCE ZBIÓRKI MAKULATURY ORAZ ZUŻYTEGO SPRZĘTU ELEKTRYCZNEGO I ELEKTRONICZNEGO ROZSTRZYGNIĘTE Zakład Gospodarki Komunalnej w Sp. z o.o. w Chełmży w ramach działań edukacyjnych wynikających z umowy podpisanej z gminą miastem Chełmża zorganizował konkurs pn. „Odbiór i zagospodarowanie stałych odpadów komunalnych oraz utworzenie, utrzymanie i obsługa Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych”. Konkursy polegały na zbiórce makulatury oraz zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Skierowane były do dzieci i młodzieży uczęszczających do szkół podstawowych i gimnazjów zlokalizowanych na terenie miasta Chełmży. 10 czerwca 2015 r., Zakład Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Chełmży ogłosił wyniki konkursów. Zwyciężyli: - w konkursie „Zbiórka Makulatury” - Szkoła Podstawowa Nr 2 im. I Armii Wojska Polskiego w Chełmży, zebrana ilość makulatury 1 180kg; - w konkursie „Zbiórka zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego” - Szkoła Podstawowa Nr 3 w Chełmży, zebrana ilość elektrośmieci 1 250kg. Szkoły otrzymały po 500 zł nagrody od Zakładu Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Chełmży. Zainteresowanie konkursem okazało się bardzo duże, o czym świadczy ilość zebranych śmieci. Wyniki konkursów pokazują, że świadomość ekologiczna wśród dzieci i młodzieży z chełmżyńskich szkół jest wysoka. ZAKOŃCZENIE ROKU SZKOLNEGO W chełmżyńskich szkołach zakończono rok szkolny 2014/2015. Szczególnie uroczyście żegnano absolwentów szkół podstawowych i gimnazjum. Ogólnie mury szkół podstawowych opuściło 149 absolwentów, a gimnazjum 104. Absolwenci, którzy uzyskali najwyższe oceny w danej szkole wyróżnieni zostali nagrodą Burmistrza Miasta Chełmży. NOWY ROK SZKOLNY W LICZBACH W roku szkolnym 2015/2016 do chełmżyńskich szkół podstawowych, do klas pierwszych uczęszczać będzie 241 uczniów, w tym 168 sześciolatków. W poszczególnych szkołach liczba oddziałów klas pierwszych wyniesie: Szkoła Podstawowa nr 2 - 4 oddziały, Dzięki zmianom wprowadzonym ustawą z dnia 30 maja 2014 r. o zmianie ustawy o systemie oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 811), począwszy od roku szkolnego 2014/2015, uczniowie szkół podstawowych i gimnazjów uzyskali prawo do bezpłatnego dostępu do podręczników lub materiałów edukacyjnych oraz materiałów ćwiczeniowych, przeznaczonych do obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego. W roku szkolnym 2014/2015 to nowe zadanie z powodzeniem realizowali dyrektorzy szkół podstawowych, zapewniając uczniom klas I tych szkół podręczniki i materiały ćwiczeniowe. W roku szkolnym 2015/2016 obowiązek zapewnienia bezpłatnego dostępu do podręczników lub materiałów edukacyjnych oraz materiałów ćwiczeniowych obejmie kolejne roczniki uczniów szkoły podstawowej, tj. uczniów klas II i IV, i po raz pierwszy uczniów klasy I gimnazjum. Proces zmian zostanie w pełni wdrożony we wszystkich klasach szkoły podstawowej i gimnazjum w roku szkolnym 2017/2018. Sekretarz Miasta mgr Janusz Wilczyński Tak było Lata 50-te do 80-tych ubiegłego wieku Warsztaty rzemieślnicze – naprawcze w Chełmży Naprawy rowerów, centrowanie kół do jednośladów - rowerów, motocykli oraz naprawa i renowacja centryfugi do mleka – wirówek – pobielanie talerzyków, lejków, itp. W Chełmży zakłady-warsztaty tego typu mieściły się: P.Magulewski, ul. Sikorskiego 35; P.Magulewski, ul. Sikorskiego 20; P. Grajkowski, ul. Chełmińska 7; P. Grajkowski, ul. Sikorskiego 36; P. Zelazkowski, ul. Sikorskiego 19; P. Maslewicz A., ul. Chełmińska 25 Społeczeństwo niektóre jeździło rowerami na tzw. pokopki ziemniaków itp. Na działkach pracowniczych też sadzono ziemniaki i inne plony – warzywa. Społeczeństwo jak miało przygotowane na zimę zapasy ziemniaków i inne plony to byt w okresie zimy był zapewniony. Społeczeństwo niektóre zajmowało się hodowlą królików i drobiu. Z hodowli królików oprócz mięsa były też skórki z których po wygarbowaniu szyło się czapki dla dzieci, oraz futerka do ubioru na porę zimową, a w szczególności skórki z białych królików tzw. angory. Społeczeństwo bardzo dużo jeździło na rowerach do pracy i na zbiór plonów – pokopki, więc rower służył jako środek transportu. Na rower kładziono np. ziemniaki z pokopków i zbiory z działek o wadze 100 kg więc psuły się koła rowerów. Jerzy Wantowski GŁOS CHEŁMŻYŃSKI, STRONA 4 Otwarcie ścieżki rowerowej z Chełmży do Torunia 21 czerwca 2015 r. uroczyście oddano do użytku ścieżkę rowerową Toruń – Chełmża z odgałęzieniem do Kamionek Małych. Trasa liczy 36 km i biegnie z Torunia do Chełmży przez Łysomice, Zakrzewko, Tylice, Sławkowo, Mirakowo, Zalesie i Pluskowęsy. W Sławkowie ścieżka rozgałęzia się umożliwiając dojazd nad Jezioro Kamionkowskie w Kamionkach Małych. Inwestycja została zrealizowana przez Powiat Toruński, który jest liderem inwestycji, w partnerstwie z samorządem województwa kujawsko-pomorskiego, miastem Chełmża oraz gminami Chełmża i Łysomice. Ścieżka rowerowa w mieście Chełmża przebiega następującymi ulicami: 3-go Maja, Chełmińską, Chełmińskie Przedmieście, Polną, gen. Hallera, Łazienną, Bulwarem 1000-lecia i Toruńską. Ścieżka rowerowa oznaczona jest znakami informującymi, iż jest to ciąg komunikacyjny przeznaczony dla ruchu pieszego oraz rowerowego, popularnie nazywanego "ciągiem pieszo-rowerowym". W uroczystym otwarciu części ścieżki rowerowej prowadzącej z Chełmży do Zalesia udział wzięło ponad dwieście osób Jest to efekt inwestycji Starostwa Powiatowego w Toruniu oraz samorządów lokalnych w tym gminy miasta Chełmży. Trasa z Chełmży do Zalesia jest tylko fragmentem rowerowych szlaków powiatu toruńskiego. Równocześnie otwarto ścieżkę dla cyklistów prowadzącą z Kamionek Małych do Zalesia. W Chełmży uroczyste przecięcie wstęgi odbyło się w okolicy stadionu miejskiego, gdzie ponad dwustu rowerzystów zebrało się na starcie, aby pokonać około siedmiokilometrową trasę do Zalesia. Starosta Toruński Mirosław Graczyk powitał wszystkich przybyłych i wręczył rękawiczki do jazdy na rowerze, jako symbol współpracy lokalnych samorządowców oraz wykonawcy robót budowlanych ścieżek rowerowych. Ścieżkę rowerową poświęcił ksiądz Tadeusz Kozłowski proboszcz parafii w Nawrze. Wstęgę przecięli parlamentarzyści i posłowie Zbigniew Sosnowski, Tomasz Lenz i Janusz Dzięcioł oraz lokalni przedstawiciele władz samorządowych z Przewodniczącym Rady Miejskiej Chełmży Januszem Kalinowskim i Burmistrzem Chełmży Jerzym Czerwińskim. GŁOS CHEŁMŻYŃSKI, STRONA 5 MIĘDZYSZKOLNE ZAWODY W PŁYWANIU „MOJĄ UŻYWKĄ JEST SPORT” 9 VI 2015 r. Dnia 9 czerwca 2015 roku na Pływalni krytej w Chełmży, już po raz piąty odbyły się międzyszkolne zawody w pływaniu dla uczniów szkół podstawowych pod hasłem „MOJĄ UŻYWKA JEST SPORT” pod honorowym patronatem Burmistrza Miasta Chełmż. Celem imprezy jest promowanie bezpiecznego i zdrowego stylu życia, wytworzenie motywacji do samorozwoju poprzez sport oraz czynne spędzanie wolnego czasu. Zawodnicy startowali w 15 konkurencjach. Po bardzo zaciętej i wyrównanej walce zostali wyłonienie zwycięzcy: 25 m stylem dowolnym dziewczęta klasy IV I. Wiśniewska Nikola SP2 II. Buczak Wiktoria SP 3 III. Zdrojewska Barbara SP 2 25 m stylem dowolnym chłopcy klasy IV I. Kwiatkowski Jakub SP 5 II. Uciński Bartosz SP 2 III. Olech Kornel SP 2 25 m stylem grzbietowym dziewczęta klasy IV I. Kowalska Zuzanna SP 5 II. Racławska Dobromiła SP 3 III. Kępińska Julia SP 5 25 m stylem grzbietowym chłopcy klasy IV I. Dalke Mateusz SP 5 II. Bazanowski Michał SP 3 III. Kalbarczyk Paweł SP 5 50 metrów stylem dowolnym dziewczęta klasy V I. Polzin Wiktoria SP 2 II. Sikorska Agata SP 5 III. Grabowska Weronika SP 5 50 metrów stylem dowolnym chłopcy klasy V I. Łapczyński Antoni SP 5 II. Zieliński Jakub SP 2 III. Gruźlewski Szymon SP 3 50 metrów stylem grzbietowym dziewczęta klasy V I. Piekarska Aneta SP 3 II. Kwintal Kornelia SP 5 III. Stepczyńska Jagoda SP 2 50 metrów stylem grzbietowym chłopcy klasy V I. Uciński Igor SP 5 II. Pałaszewski Tomasz SP 5 III. Piekarski Tymoteusz SP 3 50 metrów stylem dowolnym dziewczęta klasy VI I. Jakubowska Zuzanna SP 5 II. Jaworska Marika SP 2 III. Szymecka Aleksandra SP 3 50 metrów stylem dowolnym chłopcy klasy VI I. Pawlak Tomasz SP 2 II. Aszyk Jakub SP 5 III. Więczkowski Dominik SP 2 50 metrów stylem grzbietowym dziewczęta klasy VI I. Szwaja Agata SP 2 II. Moskal Klaudia SP 5 III. Wantowska Joanna SP 5 50 metrów stylem grzbietowym chłopcy klasy VI I. Lewandowski Patryk SP 5 II. Gołasz Krystian SP 3 III. Domachowski Jakub SP 5 200 metrów stylem dowolnym dziewczęta I. Szwaja Agata SP 2 II. Sikorska Agata SP 5 III. Wiśniowska Nikola SP 2 200 metrów stylem dowolnym chłopcy I. Łapczyński Jan SP 5 II. Zieliński Jakub SP 2 III. Gruźlewski Szymon SP 3 Sztafeta drużyn I. Szkoła Podstawowa nr 2 II. Szkoła Podstawowa nr 5 III. Szkoła Podstawowa nr 3 Wszyscy uczestnicy zawodów otrzymali słodkości, a dla zwycięzców czekały medale i nagrody. Organizatorem zawodów była Szkoła Podstawowa nr 5 z Chełmży oraz Ośrodek Sportu i Turystyki w Chełmży. Fundatorami nagród byli: Burmistrz Miasta Chełmży p. J. Czerwiński, kierownik OSiT p. W. Mol, Państwo M. L. Polikowscy, Pani Jakubiak z Grzywny, Szkoła Podstawowa nr 5 w Chełmży. Dziękujemy wszystkim sponsorom i współorganizatorom za pomoc w przygotowaniu imprezy, ratownikom p. Monice Wierzbowskiej i p. Wojciechowi Ziółkowskiemu za czuwanie nad bezpiecznym przebiegiem zawodów, a dzieciom i ich opiekunom za wspólną zabawę i miłe spędzenie czasu wolnego! KOORDYNATORZY: Kobusińska Sylwia Kopczyńska Małgorzata „Mogłem dotknąć Calineczki” Koło teatralne z Gimnazjum nr 1 w Chełmży, prowadzone przez Marię Sawicką i Iwonę Sumińską, po raz kolejny zmierzyło się z klasyką baśni. Tym razem młodzi aktorzy wzięli na warsztat Calineczkę H.Ch. Andersena. Z okazji Dnia Dziecka swoją adaptację gimnazjaliści zaprezentowali najmłodszym widzom – przedszkolakom, zerówkowiczom i uczniom klas pierwszych. Spektakl odbył się 2 czerwca w Chełmżyńskim Ośrodku Kultury. Wszyscy dobrze znamy historię Calineczki, jej kolejne przygody po porwaniu przez Ropuchę – spotkania z Chrabąszczem, Myszą, Kretem i uratowanie Jaskółki, która z wdzięczności zabiera Calineczkę do świata Elfów. W spektaklu przygotowanym przez koło teatralne pod kierunkiem M. Sawickiej i I. Sumińskiej baśń Andersena odkrywamy na nowo. Opowieść o maleńkiej dziewczynce, która wyrosła z magicznego kwiatu, pełna jest humoru i nowych postaci – na scenie pojawiają się Kwiaty i rodzina Żab. Wszystko rozgrywa się w bajecznej scenografii i przy dźwiękach piosenek, które wpadają w ucho nie tylko najmłodszym widzom. Dzieci z wielkim zaciekawieniem śledziły losy Calineczki i jej baśniowych towarzyszy. Ich uwagę zwracały nie tylko przepiękne kostiumy, przygotowane samodzielnie przez gimnazjalistów, lecz także ich niesamowite umiejętności aktorskie. W rolę tytułowej bohaterki wcieliła się Weronika Walasiewicz, która zdobyła główną nagrodę w tegorocznej edycji Konkursu Interpretacji Teatralnej dla Dzieci i Młodzieży, organizowanego przez Teatr „Baj Pomorski”. Koło teatralne z Gimnazjum nr 1 co roku przygotowuje spektakle dla najmłodszych widzów. Na koniec młodzi aktorzy zaprosili dzieci do wspólnej zabawy i tańca na scenie. – Widziałem już film o Calineczce, byłem w teatrze, a teraz mogłem dotknąć Calineczki – powiedział z przejęciem jeden z pierwszoklasistów. Maria Sawicka, Iwona Sumińska GŁOS CHEŁMŻYŃSKI, STRONA 6 „Rzeczy niepokój” 24 kwietnia tego roku miałam zaszczyt brać udział w uroczystości 150 lecia szkolnictwa w Czernikowie. W czasie jej trwania ogłoszone zostały wyniki XII gminnego otartego konkursu literackiego im. K.K. Baczyńskiego- „Rzeczy niepokój „ Organizatorami konkursu byli dyrektorzy szkół Gminy Czernikowo, nauczyciele języka polskiego, Urząd Gminy Czernikowo oraz Stowarzyszenie „ Czyż nie”. Wiersze, które piszę od ponad dwudziestu lat wnoszą czasami do mojej zwykłej codzienności- niecodzienność. To jest mój na życie sposób, kiedy to do głosu pcha się nieporządek. I w tym czuję radość, radość nieskończoną- to mój pociąg do gwiazd. Kolejna stacja , na której się zatrzymałam toCzernikowo. Wzięłam udział w konkursie w kategorii- poezja i znalazłam się w gronie Czernikowian jako jedna z laureatek konkursu. Gospodarzem uroczystego spotkania był Dyrektor szkoły Podstawowej, który serdecznie powitał przybyłych i przypomniał sylwetkę patrona szkoły- K.K. Baczyńskiego. Zaprosił wszystkich w podróż sentymentalną w przeszłość- prezentację komputerową o 150 leciu szkolnictwa a także wystawę prac plastycznych i licznych ekspozycji. Uczniowie zaprezentowali część artystyczną, w której miedzy innymi recytowano poezję Baczyńskiego. Spotkanie trwało prawie dwie godziny, po czym wszystkich gości poczęstowano smacznym obiadem. Wpisałam się do księgi pamiątkowej szkoły, odebrałam nagrodę z rąk wójta i dyrektora placówki, rozmawiałam z ludźmi, których po raz pierwszy dane mi było spotkać. I chociaż byłam tam obca, nie czułam tego, bo w gronie otaczających mnie osób doświadczyłam ludzkiej serdeczności i ciepła. Pozostawiłam w Czernikowie cząstkę siebie. Miło wspominam te chwile, bo wyrwane codzienności i odświętne, pozostaną schowane gdzieś głęboko w sercu. Aż chce się wracać, by na nowo spotkać się może za rok w XIII konkursie literackim , a może jeszcze wcześniej. „Rzeczy niepokój” – to jeden z wierszy Baczyńskiego „ Nie wiem nic. Jest wokoło ten rzeczy niepokój, który rzeki przesyła i morza obłoków, który…” Ta niepewność wówczas, ta niepewność dzisiaj ta niepewność jutra, która czasem rani, to „ten rzeczy niepokój” , o którym pisał autor ponad siedemdziesiąt lat temu. Ewa Skowron Jeden z moich wierszy nagrodzony w konkursie „Aby sobie dać odpowiedź” Jestem splotem kilku zdarzeń Jakąś cząstką krajobrazu Nie poddaję się wciąż walczę Nie wiem, czy mi sił wystarczy I co jeszcze w życiu zrani Zanim dotrę do przystani Kocham ciszę i w ciszy Pragnę samą siebie słyszeć By zrozumieć kim jest człowiek I by sobie dać odpowiedź Na pytanie wciąż otwarte Póki życie coś jest warte Jaka siła jest mi dana? Czy poczuję się przegrana Na tym szlaku mej podróży Której celem jest by służyć? By spełniło się przesłanie Chciałabym zapytać Panie Co ma wartość, sens, potrzebę Między ziemią tą a niebem? Powiedz jakie ma znaczenie Ciężar krzyża i cierpienie? I czy ono ma granicę I czy ono ma granicę? Bo ja patrząc na swe życie Co zabiera, kryje, daje Gdzie granicą dróg rozstaje Wypełniona Twą miłością Ogarnięta niepewnością Twoim planom przeznaczona Jestem Panie zagubiona Ta niepewność wciąż mnie rani Bo nim dotrę do przystani Chciałabym mieć serce czyste Aby ludziom było bliskie Póki oczy nie zamknięte Póki ważne to, co święte. Ewa Skowron GŁOS CHEŁMŻYŃSKI, STRONA 7 KONIEC ROKU SZKOLNEGO W GIMNAZJUM NR 1 Tegoroczni absolwenci z klasy IIIp z wychowawczynią Anną Kaźmierczak Rok szkolny 2014/2015 przeszedł już do historii. Uczniowie różnych szkół zakończyli kolejny etap swojego kształcenia i udali się na zasłużony odpoczynek. Jedni odebrali nagrody i wyróżnienia, innym poszło nieco gorzej. Niestety tak to już bywa. W Gimnazjum nr 1 w Chełmży kolejni uczniowie opuścili gmach szkoły. Jednak na zakończenie mieli oni swoje tradycyjne święto. Na pożegnanie szkoły uczestniczyli w Pracowity czerwiec COMBATU Czerwiec to miesiąc bardzo obfity w imprezy modelarskie. Praktycznie w każdy weekend modelarze chełmżyńskiego Klubu COMBAT są na wyjazdach konkursowych gdzie zdobywają medale, promują nasze miasto oraz zapraszają na IV Chełmżyński Festiwal Modelarski, który odbędzie się podczas XXXV Dni Chełmży. W dniach 13-14 czerwca 2015 wystartowali w V Kaszubskim Festiwalu Modelarskim w Kołczygłowach skąd przywieźli 10 medali a Joanna Wantowska Puchar Sędziego Głównego za model F14 Tomcat. Tydzień po kaszubskiej imprezie zawitali do Elbląga na II Elbląski Ogólnopolski Festiwal Modelarski. I tu w ręce chełmżyńskich pasjonatów modelarstwa wpadło aż 27 medali oraz dwie nagrody specjalne : Wiktor Prokop – Puchar dla juniora za samolot Nieuport 11C1 oraz Szymon Kielak nagroda specjalna od sędziego głównego. Kolekcja medalowa COMBAT-u powiększyła się dzięki modelom : Magdaleny Kołpy, Joanny Wantowskiej, Krzysztofa Pliszki, Sylwestra Jaworskiego, Szymona Grużlewskiego, Łukasza Stanisławskiego, Szymona Kielaka, Wiktora Prokopa, Kornela Pałaszewskiego, Jakuba balu gimnazjalnym, który rozpoczął się od tradycyjnego Poloneza. Wspaniała zabawa i tańce trwałyby zapewne do białego rana, niestety wszystko, co dobre musi się kiedyś skończyć. Dwa dni później tj. 26 czerwca miało miejsce uroczyste zakończenie roku szkolnego. Uczniowie, ich wychowawcy i dyrekcja Gimnazjum nr 1 w swoich rolach w tym roku szkolnym wystąpili po raz ostatni. Podczas akademii padły m.in. słowa, że kiedyś w przyszłości, gdy odchodzący dzisiaj uczniowie zatęsknią za murami swojej byłej szkoły oraz za swoimi nauczycielami, to zawsze mogą odwiedzić miejsce, w którym spędzili trzy lata swojego życia. Będą tu mile widziani i sympatycznie przyjęci. Życzmy więc wszystkim absolwentom jedynie miłych wspomnień oraz samych sukcesów w nowo wybranych szkołach. Tekst i foto DARIUSZ ŁUBKOWSKI Kołpy oraz Marka Wantowskiego. Dużą atrakcją elbląskiego festiwalu była wycieczka do 22 Bazy Lotnictwa Taktycznego w Malborku, gdzie modelarze mogli zapoznać się z budową prawdziwych samolotów odrzutowych oraz zrobić dokumentację fotograficzną niezbędną przy budowie modeli. GŁOS CHEŁMŻYŃSKI, STRONA 8 dok. ze str. 1 Świat znaczków pocztowych OKIEM GIMNAZJALISTY Kolejna przygoda Małego Księcia Po powrocie na planetę Mały Książę przywitał się z Różą. Bardzo się ucieszył, że ją zobaczył i ona też była szczęśliwa. Chłopiec opowiedział Róży o swoich przygodach. O ludziach, których spotkał i o tym, czego się nauczył. Róża słuchała z zaciekawieniem. Późnym popołudnie na planetę Małego Księcia przybyła dziewczynka. Miała długie czarne włosy i brązowe oczy. Była w wieku Małego Księcia. Miała na sobie ładną, czerwoną sukienkę i ciągle się uśmiechała. Po chwili chłopiec zapytał: - Cześć, kim jesteś? - Cześć, jestem Tosia - odpowiedziała. - A jak znalazłaś się na tej planecie? - Podróżowałam przez długi czas. Szukam zwierzątka, które mogłabym oswoić, ale jeszcze żadnego nie spotkałam. Mały Książę spojrzał na Tosię z ciekawością. - Ile planet już zwiedziłaś? - Nie wiem. Było ich dużo i jestem już bardzo zmęczona – odpowiedziała, ziewając. - Możesz tutaj odpocząć. - To bardzo miło. Masz może na swojej planecie zachód słońca? - Oczywiście. Jest ich bardzo dużo. Tosia ucieszyła się, bo bardzo chciała zobaczyć zachód słońca. Słyszała, że jest piękny, ale na swojej planecie nie mogła go oglądać. Mały Książę pokazał Tosi 15 zachodów. Za każdym razem dziewczynka bardzo się cieszyła. Gdy Tosia odpoczęła, Książę poprosił ją, aby opowiedziała mu o tym, czego dokładnie szuka. –Miałam na swojej planecie kotka. Zawsze się razem bawiliśmy, ale on zachorował i niestety zmarł. Bardzo za nim tęsknię. Minęło już wiele czasu od jego śmierci i teraz poszukuję kolejnego zwierzątka, bo czuję się samotna na mojej planecie. - Chciałabyś oswoić zwierzątko, z którym mogłabyś się bawić i przyjaźnić? - Właśnie tak, ale jeszcze żadnego nie spotkałam, a niedługo muszę wracać – odpowiedziała. – Ja mieszkam na mojej planecie z Różą, ale gdy podróżowałem spotkałam lisa, który powiedział mi, że „na zawsze stajemy się odpowiedzialni za to, co oswoimy”. - Wiem, mój kotek też tak zawsze mówił – powiedziała i posmutniała. Mały Książę popatrzył na Tosię, która miała łzy w oczach i wpadł na genialny pomysł. - Gdy byłem na Ziemi, poznałem pilota, który narysował mi baranka. Mogę ci go podarować i ty będziesz się nim opiekować. - Naprawdę? – ucieszyła się. Mały Książę wyjął z kieszeni kartkę z barankiem i dał ją Tosi. Dziewczynka podziękowała i powiedziała, że musi już wracać do domu. W ubiegłym roku Poczta Polska wydała 4-znaczkową serię zatytułowaną „Wybitni polscy trenerzy”. Większość Czytelników bez trudu rozpozna podobizny osób zamieszczone na znaczkach. Na pierwszym widzimy FELIKSA STAMMA – trenera bokserskiego, określanego również jako twórcę tzw. polskiej szkoły boksu, gdzie przede wszystkim liczyło się wyszkolenie techniczne, a nie siła zadawanych ciosów. No, cóż, dziś jest akurat odwrotnie. Obecnie poziom boksu amatorskiego w Polsce jest tak niski, że mało kto potrafi wymienić chociażby jedno wyróżniające się nazwisko. Inaczej ma się sytuacja w boksie zawodowym, ale aby tam trafić, trzeba się wykazać odpowiednimi walorami na ringu amatorskim. I koło się zamyka. F.Stamm szkolił polskich bokserów przez 34 lata (1937-1971). Na następnym znaczku figuruje HENRYK ŁASAK – trener kolarski. To on odkrył talent Szurkowskiego, Szozdy i wielu innych. To on towarzyszył zawsze polskim kolarzom podczas słynnego „Wyścigu Pokoju”. Generalnie był osobą skromną i krył się w cieniu swoich podopiecznych. Na trzecim walorze postać, która doczekała się pomnika (!) i którego imieniem nazwano Stadion Narodowy w Stolicy. Oczywiście, może chodzić tylko o KAZIMIERZA GÓRSKIEGO. To pod jego wodzą, piłkarska reprezentacja Polski zdobyła po raz pierwszy w historii brązowy medal Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej rozgrywanych w Republice Federalnej Niemiec w 1974 roku. A dwa lata wcześniej złoto w Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Monachium oraz srebro w następnych IO w Montrealu (1976). I ostatni trener, nazywany wśród zawodników „katem”. To HUBERT WAGNER – szkoleniowiec piłki siatkowej. Jego nieprawdopodobna dyscyplina podczas niezwykle morderczych i wyczerpujących treningów, zyskała mu takie właśnie miano. Ale opłaciło się. To dzięki niemu polska drużyna zdobyła złoty medal na Mistrzostwach Świata w Meksyku (1974) oraz na Igrzyskach Olimpijskich w Montrealu w niezapomnianym meczu z ówczesną reprezentacją Związku Radzieckiego (1976). Po odejściu Tosi z planety Mały Książe trochę za nią tęsknił, ale był szczęśliwy, że mógł przekazać jej naukę, którą zdobył od lisa. Po tych przygodach Sylwetki trenerów pokazano w konwencji chłopiec opiekował się Różą, a ona czarno-białej, może dlatego, że wszyscy zmieniła swoje zachowanie. Książę już nie żyją. Ciekawe, czy w przyszłości w oglądał jak zawsze zachód słońca i taki sposób zostaną uhonorowani współcześni nam szkoleniowcy. Dziś trenerom marzył o nowych przygodach. nie daje się dużo czasu na długoletnią, perspektywiczną działalność. Liczy się tylOlga Śmiglewska, kl. I hum. ko sukces i to szybko. (filatelista) GŁOS CHEŁMŻYŃSKI, STRONA 9 Bezpieczne wakacje przestrzegał natomiast przed różnego rodzaju uzależnieniami, jakie mogą czyhać na młodzież w czasie wakacji i nie tylko. Ostrzegał przed ludźmi namawiającymi do spożywania środków niewiadomego pochodzenia, czyli dilerami. Przed próbami „smakowania” napojów alkoholowych, które w konsekwencji doprowadzić mogą do uzależnienia. Mówił także, że z wodą nie ma żartów i korzystanie z kąpieli czy pływanie na łodzi lub kajaku może odbywać się tylko na trzeźwo. Na prośbę nowego zarządu KST „Włókniarz” w Chełmży z prezesem Maciejem Zdrojewskim na czele, Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych zorganizowała przedwakacyjne spotkanie młodzieży tego Klubu na temat zagrożeń jakie mogą napotkać młodzi ludzie w czasie wakacji. W spotkaniu tym udział wzięli: policjanci, st. sierż. Michał Kalista i sierż. Damian Domański oraz członek MKRPA Marian Walecki. Przedstawiciele Policji omówili zagrożenia jakie mogą napotkać nad wodą oraz na drodze. Przybliżyli podstawowe wiadomości na temat ruchu drogowego, poruszania się wszelkimi środkami lokomocji z akcentem na jazdę na rowerze. Przypomnieli również o obowiązkowych akcesoriach w jakie powinien być zaopatrzony rowerzysta. Omówili także bezpieczne zachowanie się nad wodą. Woda jest niebezpieczna”– mówili policjanci, a pod wpływem używek wszelkie wykonywane czynności w wodzie są spowolnione. Członek MKRPA Marian Walecki Równie niebezpieczne są narkotyki, dopalacze czy nawet środki dopingujące, przed używaniem których przestrzegał p. Marian. Niebezpieczny może okazać się nawet Internet, którego wykorzystywanie w sposób nadmierny może także uzależnić. Lepiej wakacyjny czas wykorzystać nad wodą czy w klubie, niż przesiedzieć przed ekranem monitora i grać w gry komputerowe. Na zakończenie p. Marian rozdał ulotki dotyczące profilaktyki i dające dobre rady na wakacje m.in.: „Bezpieczna młodzież”, „Bezpieczny wypoczynek” i „Wakacyjna polisa trzeźwości dla naszych dzieci”. Zaapelował również, żeby o zauważonych problemach alkoholowych lub narkotykowych u kogoś bliskiego zgłaszać do Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Zarówno Policja jak i MKRPA życzyła młodzieży spokojnych i bezpiecznych wakacji. Marian Walecki GŁOS CHEŁMŻYŃSKI, STRONA 10 Z wierszem na scenie Laureaci i pozostali uczestnicy konkursu otrzymali nagrody książkowe, ufundowane przez Starostwo Powiatowe w Toruniu. Impreza w Łysomicach pokazała, że współcześni poeci tworzą dla najmłodszych równie wspaniałe utwory jak ich wielcy poprzednicy. Ich wiersze przedstawiają piękno otaczającego świata, dotykają aktualnych, ważnych dla dzieci problemów, wzruszają, niekiedy pouczają, ale przede wszystkim śmieszą i bawią. Doskonale nadają się też do zabawy w teatr. Sceniczne prezentacje wierszy przyniosły wiele radości, zarówno małym artystom, jak i publiczności. Wielu osobom poezja dla dzieci kojarzy się przede wszystkim z twórczością klasyków gatunku - Jana Brzechwy i Juliana Tuwima. Aby zachęcić najmłodszych do poznania twórczości polskich poetów współczesnych Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna im. Juliana Prejsa w Chełmży ogłosiła powiatowy konkurs na interpretację pt. „Z wierszem na scenie”. Konkurs skierowany był do uczniów klas I i II szkół podstawowych powiatu toruńskiego. Gospodarzem powiatowego finału była Gminna Biblioteka Publiczna w Łysomicach, a impreza odbyła się w sali teatralnej tutejszego gimnazjum. W imprezie wzięło udział 25 uczestników, reprezentujących 9 gmin naszego powiatu. Do interpretacji dzieci wybrały m.in. wiersze takich poetów jak: Agnieszka Frączek, Dorota Gellner, Anna Kaca, Ludwik Jerzy Kern, Małgorzata Karolewska, Zygmunt Miszczak, Hanna Niewiadomska, Eliza Rozdoba, Małgorzata Strzałkowska czy Leszek Sulima Ciundziewicki. Mali artyści w kolorowych kostiumach z wielkim zaangażowaniem, dużą kreatywnością i naturalnym dziecięcym humorem zaprezentowali na scenie swoje interpretacje wierszy. W czasie przerwy był czas na zwiedzenie Regionalnej Izby Historii i Tradycji w Łysomicach. Dzieci miały okazję obejrzeć przedmioty codziennego użytku i narzędzia rolnicze, którymi posługiwali się ich przodkowie. Po powrocie nastą- piło ogłoszenie wyników. Jury nie miało łatwego zadania, nie mniej jednak po naradzie wytypowało laureatów. Dwa równorzędne I miejsca zajęły Alicja Gabor, uczennica SP nr 5 w Chełmży i Amelia Molek ze SP w Grębocinie. II miejsca Jury postanowiło przyznać równorzędnie 3 osobom, były to: Kornelia Jędzura ze SP nr 5 w Chełmży, Agata Nowakowska ze SP w Gronowie i Julia Wierzbowska ze SP w Zelgnie. III miejsca, także ex aequo zajęli Bartosz Szatanik ze SP w Łubiance i Mateusza Talarek ze SP w Grębocinie. GŁOS CHEŁMŻYŃSKI, STRONA 11 Nasza gwara zawsze na topie Dariusz Meller liczy, że uzupełnione wznowienie słownika o naszej gwarze spotka się z dużym zainteresowaniem czytelników Od wydania pierwszego „Słownika - Nowe słówka są rezultatem przypogwary używanej w Chełmży i okoli- mnienia sobie, bądź też zasłyszenia cach” minęło już trzynaście lat i choć od kogoś słynę już z tego, że w najdokonywano dodruki książki to cały bardziej nieoczekiwanych chwilach czas obserwujemy zainteresowanie proszę nagle o kartkę i długopis po to gwarą. aby zapisać uzłuszane słowo – wyznaje Dariusz Meller. - Kilkanaście z nich, Słownik o kilku lat jest niedostęp- głównie z zakresu słownictwa zawony, natomiast rośnie zainteresowanie dowego zaczerpnąłem od pana Jerzetak zwaną gwarą chełmińską. Dlatego go Wantowskiego, który zamieścił je Dariusz Meller autor poprzedniego na łamach „Głosu Chełmżyńskiego” wydania postanowił wznowić publi- dodaje nasz regionalista. kację uzupełniając ją ciekawymi nowymi wyrazami. Publikacja, która ma ukazać się nie- Od dłuższego czasu docierały także bawem zostanie wzbogacona o 61 do mnie liczne głosy czytelników czy zupełnie nowych i 15 wyrazów w dobibliotekarzy, że należy tę publikację datkowym znaczeniu. Część tych wywznowić, co pokazuje zainteresowa- razów Dariusz Meller otrzymał także nie podjętą przeze mnie w 2002 r. od dra hab. Krzysztofa Kopińskiego, tematyką gwary chełmińskiej - uważa wielkiego miłośnika nie tylko gwary, Dariusz Meller. - Wychodząc naprze- ale w ogóle historii i kultury Chełmży ciw temu zapotrzebowaniu postano- i Pomorza oraz aktywnego gracza w wiłem przygotować drugie wydanie Baśkę. książki, oczywiście uzupełnione i poprawione – dodaje. - W rozdziale „Charakterystyka gwary Dariusz Meller jest znanym nie tylko chełmińskiej” poświęciłem także parę w Chełmży historykiem, regionalistą i zdań naszemu sztandarowemu wymiłośnikiem naszego miasta. Słowa, o razowi, czyli „jo” oraz wspomniałem które został uzupełniony zdobywał w o znaczeniu „ni” i „toć” – wyjaśnia różny sposób. Dariusz Meller. - Ponadto, po długich wahaniach zdecydowałem się umieścić w słowniku nieco wulgaryzmów. Przyszło mi to z ciężkim sercem i wybrałem tylko te, które przystosowane oczywiście do naszej gwary posiadają kilka znaczeń. No i są, niestety, powszechnie używane, gdyż język nasz – ten literacki – bardzo ubożeje i staje się coraz bardziej wulgarny, na co jest coraz większe przyzwolenie, także ze strony mających największy wpływ na ludzkie umysły mediów – dodaje. Poprzednie wydanie słownika zdobyło również szereg pozytywnych recenzji. Do dziś na portalu internetowym „Dialekty i gwary polskie” pod redakcją Haliny Karaś z Instytutu Języka Polskiego Uniwersytetu Warszawskiego w opisie „Słowników gwar ziemi chełmińsko – dobrzyńskiej” wymieniony jest „Słownik gwary używanej w Chełmży i okolicach” z następującym komentarzem: „Całość publikacji składa się z wstępu i charakterystyki gwary chełmińskiej, właściwej części słownikowej i wskazówek bibliograficznych, wskazujących na dobre obeznanie autora w literaturze przedmiotu”. Zainteresowania autora gwarą chełmińską sięgają odległych czasów. Jeszcze jako młody nauczyciel historii będąc na studiach podyplomowych napisał pracę dyplomową napisał pracę dyplomową o gwarze chełmińskiej, następnie ją opublikował, spotkała się z bardzo żywym, ogromnym zainteresowaniem zacnych chełmżan, a on sam otrzymał „Złotą Karetę” prestiżową nagrodę przyznawaną przez „Nowości”. Słownik to nie jedyna publikacja autora w gwarze jest ich wiele, natomiast ostatnią w formie książkowej jest „Krótko historia Chełmży. Łod pieszych poczuntków do dzisiaj” opisująca najważniejsze dzieje naszego miasta , a zadedykowana między innymi młodzieży. Dariusz Meller jest także znanym w mieście kolekcjonerem widokówek i wszelkich materiałów historycznych dotyczących Chełmży. Tekst i fot. Marcin Seroczyński GŁOS CHEŁMŻYŃSKI, STRONA 13 „Znajomi nie tylko z zerówki” Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna im. J. Prejsa - Filia dla Dzieci i Młodzieży w Chełmży zorganizowała konkurs plastyczny z okazji 70 rocznicy urodzin Małgorzaty Musierowicz. Konkurs przeznaczony był dla dzieci i młodzieży szkolnej w wieku od 6 - 16 lat. Na konkurs ogółem wpłynęły 74 prace. Komisja Konkursowa w składzie: 1. Beata Niedziałkowska - Przewodnicząca - nauczyciel plastyk 2. Barbara Kicińska - kierownik Filii dla Dzieci i Młodzieży 3. Monika Myszkowska - kierownik CHOK-u po zapoznaniu się i obejrzeniu prac przyznała nagrody i wyróżnienia: Martyna Zalewska kl. I b SP 5 Dawid Kotlarz kl. I b SP 5 Amelia Blank kl. I a SP 5 w I kategorii wiekowej przyznano: I miejsce - nagroda specjalna dla: Darii Lisewskiej kl. VI a SP 5 Wyróżnienie: Jaś Kozikowski lat 6 Kacper Lisewski kl ”0” w II kategorii wiekowej klasy I-III I miejsce: Zuzanna Bogdanowicz kl. I b SP 5 Bogusia Grabowska III b SP 5 Weronika Parzyszek kl. I b SP 5 Norbert Niciński kl. III b SP 5 Kacper Kalkiewicz kl. III b SP 5 Katarzyna Stelmach kl. III b SP 5 II miejsce: Karolina Jesionowska kl. III b SP 5 III miejsce: Julia Wojciechowska kl. II a SP 2 Filip Leszczuk kl. II a SP 2 Julia Pawlak kl. III b SP 5 Natalia Mikołajczyk kl. III b SP 5 Wyróżnienia: Zosia Stanisławska kl. I b SP5 Martyna Zalewska kl. I b SP5 Andżelika Grajkowska kl. III b SP 5 Emilka Kręciszewska kl. II a SP 2 w III kategorii wiekowej klasy IV-VI II miejsce: Zuzanna Szkutkowska kl. VI b SP 3 Mateusz Dalke kl. IV a SP 5 Jakub Kwiatkowski kl. IV a SP 5 w IV kategorii wiekowej kl I-III gimnazjum: I miejsce dla: Natalii Dereszewskiej kl. II Gimnazjum Laureaci konkursu plastycznego otrzymali nagrody rzeczowe i książkowe oraz pamiątkowe dyplomy. BAJKOWE PORANKI W Filii dla Dzieci i Młodzieży i od września do czerwca w każdy wtorek i piątek od godz. 10.00 - 12.00 odbywają się „Bajkowe Poranki”. Są to zajęcia biblioteczne dla dzieci w wieku przedszkolnym, prowadzone w ramach akcji „Cała Polska Czyta Dzieciom”. Celem spotkań jest zapoznanie dzieci z klasyką literatury polskiej i obcej oraz rozbudzenie miłości do książek. Książka jest bardzo ważnym elementem w procesie wychowania i edukacji dziecka już w bardzo wczesnym okresie życia. Oprócz emocjonalnego aspektu, kontakt z lite- raturą ma ogromne znaczenie dla rozwoju intelektualnego dziecka. Głośne czytanie od pierwszych dni życia buduje u dziecka trwałe skojarzenie czytania z poczuciem bezpieczeństwa, przyjemności i więzi z najbliższymi. Dzięki temu książka staje się na zawsze potrzebą i radością dziecka.. Szczególne miejsce wśród książek dla dzieci zajmują bajki i baśnie. Dzieci bardzo głęboko przeżywają ich treść i identyfikują się z jej bohaterami. Ten rodzaj literatury nie tylko przenosi je w świat fantazji, ale umożliwia także przekazywanie pewnych wartości wychowawczych. Podczas „bajkowych spotkań” po czytaniu książek jest czas na omówienie i analizę utworu, a następnie na zajęcia plastyczne związane z poznanym tekstem. Dzieci uczą się różnych technik plastycznych, takich jak: kolorowanki, wydzieranki, malowanie farbami, lepienie z plasteliny. Aby uatrakcyjnić spotkania najmłodszych użytkowników biblioteki, zostały one wzbogacone o zabawy ruchowe, podczas których grupa integruje się i uspołecznia. Uczestnicy „Bajkowych Poranków” aktywnie biorą udział w różnego rodzaju imprezach czytelniczych, prezentując wierszyki i piosenki np. z okazji: Dnia babci i dziadka, Dnia mamy i taty, spotkań wigilijnych, uroczystego zakończenia roku szkolnego. Z okazji Dnia dziecka, Mikołaja czy balu karnawałowego oraz wizyty zajączka czeka na milusińskich zawsze przyjemna, nie tylko słodka niespodzianka. W październiku uroczyście obchodzimy urodziny Kubusia Puchatka, Tydzień dobroci dla zwierząt, a w listopadzie święto Niepodległości, Dzień pluszowego misia i Andrzejki. Spotkania najmłodszych w bibliotece nie tylko wprowadzają dzieci w zaczarowany świat baśni, ale uczą je właściwych postaw proekologicznych, miłości do ojczyzny, szacunku do rodziców i dziadków, poszanowania książki. Dzieci poznają dzięki nim polskie tradycje i zwyczaje. Wraz z zakończeniem roku szkolnego uroczyście żegnane są dzieci, które odchodzą do przedszkola czy „zerówki”. Otrzymują one pamiątkowe dyplomy uczestnictwa w „Bajkowych Porankach” oraz upominki, najczęściej w postaci książeczek. GŁOS CHEŁMŻYŃSKI, STRONA 14 SIŁA PRZEDWOJENNEGO KUPIECTWA CHEŁMŻYŃSKIEGO Liczba i jakość sklepów różnego rodzaju w Chełmży w okresie międzywojennym może przyprawiać – w porównaniu z dzisiejszymi czasami – o zawrót głowy. Chociaż i wówczas stwierdzano, iż robotniczy charakter miasta, jak i bliskość miasta wojewódzkiego Torunia powodują, „że handel nie ma tu zbyt wielkiego pola rozwoju”. W połowie okresu międzywojennego do najważniejszych sklepów bławatnych należały firmy: K. Kudlickiego, W. Siudzińskiego, Pietrzaka, braci Szczepańskich i Radziejowskiego. Było w mieście 18 składów kolonialnych, w tym uznane firmy S. Muszyńskiego i Robaczewskiego. W dziale zegarmistrzowskim jednym z najsolidniejszych był zakład M. Nowickiego. W branży żelaznej działało w Chełmży 7 firm na czele z tymi należącymi do Muszyńskiego i T. Rochona. Wśród drogerii przodowała drogeria N. Komowskiego. Dobrze prosperowała także hurtownia kolonialna Borus i Czerwiński, rozwijał się „Zbożowiec” będący własnością J. Kolendy. Do poważniejszych kupców zaliczano ponadto Litkowskiego i Jarzemskiego. Branżową organizacją kupców było Towarzystwo Kupców Samodzielnych założone 3 X 1919 r., czyli jeszcze w końcówce panowania niemieckiego. Jednak myśl o utworzeniu własnej organizacji zawodowej, która stałaby na straży kupiectwa chełmżyńskiego kiełkowała wcześniej. Przewodniczącym zebrania organizacyjnego był W. Kwieciński i on też został wybrany na pierwszego prezesa (zmarł w 1927 r.). Pierwszy zarząd towarzystwa wyglądał następu- jąco: prezes – W. Kwieciński, wiceprezes W. Dzięgielewski, sekretarz S. Łukomski, zastępca sekretarza S. Strzelecki, skarbnik J. Jarzemski oraz ławnicy: M. Średzińska, Wasiakowski, A. Litkowski i J. Skański. Na starcie towarzystwo chełmżyńskie liczyło 30 członków. Po przyłączeniu Pomorza do Polski w 1920 r. z Chełmży wyjeżdża, likwidując swe interesy większość kupców pochodzenia niemieckiego i żydowskiego. Zastępują ich Polacy, z czasem pojawiają się również nieliczni Żydzi, ale pochodzący z Polski. Towarzystwo Kupców Samodzielnych działa aktywnie na polu zawodowym (chełmżyńscy kupcy wykupują subskrypcje pożyczki państwowej, która zresztą przynosi im straty, a na zebraniach próbują znaleźć środki zaradcze przeciwko zalewającym Pomorze fałszywym banknotom), porusza także kwestie polityczne i narodowe (np. kwestię wyborów do Sejmu, aby kupiectwo pomorskie miało tam silną reprezentację, czy też sprawę plebiscytu na Górnym Śląsku, na którego cele trzech z nich, Rochon, A. Nowicki i Litkowski ofiarowuje pewną kwotę pieniędzy). Podczas następnych wyborów władz wybrany na prezesa towarzystwa W. Kwieciński zrezygnował z funkcji i prezesem wybrano T. Rochona. 22 II 1921 r. za zasługi położone dla rozwoju kupiectwa w Chełmży tytuł honorowego członka organizacji otrzymał burmistrz miasta B. Kurzętkowski. Towrzystwo urządziło wycieczkę na Targi Poznańskie. Ponadto podjęło akcję zwalczania tzw. konsumów, które prowadziły handel z obejściem obowiązujących przepisów. Występowało również do Magistratu w kwestii godzin otwarcia sklepów. W wyborach odbytych 7 XII 1922 r. na prezesa wybrano Czerwińskiego, na jego zastępcę Dzięgielewskiego, na sekretarza Muszyńskiego, na jego z kolei zastępcę Mączyńskiego a na skarbnika Wiśniewskiego. Towarzystwo chełmżyńskie ofiarowało datek na odbudowę Wawelu. W 1923 r. prezesem pozostaje Czerwiński, którego w 1924 r. zmienia Siudziński. Wiodącym tematem obrad chełmżyńskiej organizacji kupieckiej jest w tym czasie działalność Urzędu Skarbowego, który daje się kupcom mocno we znaki. Członkowie towarzystwa nabywają akcje Banku Polskiego, udaje się im również uzyskać zgodę na utworzenie Urzędu Skarbowego w Chełmży. W 1925 r. zarząd przedstawiał się następująco; prezes Mikołajczyk, sekretarz Rydlewski, skarbik Kryger. 25 I 1925 r. Chełmża gości kupców – uczestników zjazdu okręgowego. W następnym roku chełmżyńskie towarzystwo przeżywa kryzys organizacyjny. Walne zebranie wybiera nowy zarząd, na którego czele stanął M. Nowicki mając za zastępcę J. Czerwińskiego. Na dwa lata odrywa się Towarzystwo Kupców Samodzielnych w Chełmży od centrali kupieckiej z powodu zbyt wysokich – jego zdaniem – płaconych składek. 30 VII 1928 r. następuje kolejna zmiana na stanowisku prezesa, którym zostaje Jan Czerwiński. Przedstawmy teraz jaką działalność prowadzili niektórzy wspomniani wyżej oraz inni ówcześni chełmżyńscy kupcy. Skład bławatów i konfekcji K. Kudlickiego funkcjonował od 11 IX 1918 r. przy ul. Chełmińskiej 30. Oprócz „bławatów” oferował także garderobę męską. Specjalnością firmy mistrza blacharskiego Aleksandra Litkowskiego były lampy, artykuły i prace instalacyjne w zakresie wodociągów, kanalizacji, łaźni i centralnego ogrzewania. Firmę założył on w 1895 r., a w 1913 na Wystawie Przemysłowców w Toruniu otrzymał srebrny medal „za doskonałe wyroby blacharskie”. Zakład znajdował się przy ul. Chełmińskiej 28. Sylwester Muszyński zaczynał handlową działalność w Chełmży od składu kolonialnego przy ul. Toruńskiej 31 (obecnie gen. W. Sikorskiego), który wykupił z rąk Niemca, rozszerzając z czasem interes o skład żelaza. Identyczne pochodzenie miała firma Juliana Robaczewskiego, a był to pro- GŁOS CHEŁMŻYŃSKI, STRONA 15 wadzony przez niego od 1900 r. przy Rynku 24 skład kolonialny. Firma „W. Siudziński – skład bławatów i konfekcji” funkcjonowała w mieście przy ul. Rynek 2 od 19 IX 1919 r. W tym przypadku właściciel wykupił firmę od Żyda. Dom Rolniczo – Handlowy „Zbożowiec” przy ul. Dąbrowskiego 1 należał do Jana Kolendy, który po działalności w zachodniej części cesarstwa niemieckiego, udziale w I powstaniu śląskim i wojnie z bolszewikami (dostał krzyż walecznych) oraz służbie wojskowej w Wielkopolsce otworzył interes w Chełmży. Obok założonego w 1898 r. zakładu zegarmistrzowskiego i złotniczego należącego do Michała Nowickiego (przy ul. Toruńskiej 3) bogatą historią – bo od 1912 r. – mógł się poszczycić inny zakład zegarmistrzowsko – jubilerski usytuowany przy Rynku 14, a będący własnością Jana Gołębiewskiego. Norbert Komowski nie tylko prowadził drogerię „Sanitas” (główny skład przy ul. Toruńskiej 37 i filia przy ul. Chełmińskiej 9), był również autoryzowanym przedstawicielem firmy Standard Nobel i prowadził stację benzynową. Jako „najstarszy polski skład bławatów” reklamował swój sklep przy ul. Toruńskiej S. Wasiakowski. Z kolei Maksymilian Grabowski prowadził hurtownię węgla i drzewa opałowego, w Chełmży przy ul. Dąbrowskiego 4 i w Grudziądzu przy ul. Wybickiego 47. Natomiast B. Dzięgielewski reklamował jako najstarszy swój „skład towarów kolonialnych, delikatesów, wódek, win krajowych i zagranicznych” oraz „obszerne lokale restauracyjne z dogodnym i obszernym zajazdem” przy ul. Toruńskiej 6. Firma Borus i Czerwiński przede wszystkim kierowała fabryką wódek i likierów deserowych, której produkty (likiery deserowe, wódki gorzkie i koniaki) zostały odznaczone złotym medalem na wystawie w Rzymie w 1926 r. i takim samym medalem na wystawie w Paryżu w roku następnym). Firma importowała również wina gronowe i prowadziła hurtownię towarów kolonialnych z osobnym oddziałem „farb, tapet i wszelkich materiałów malarskich”. Siedziba firmy mieściła się przy ul. Strzeleckiej 1. „Dom handlowy” L. Banieckiej przy ul. Toruńskiej 38 oferował „towary drobne, modne i pończosznicze”, posiadał „specjalny oddział kapeluszy damskich” i własną pracownię. „Przewielebnemu duchowieństwu – polecał – obojczyki, kołnierzyki i szarfy”. „Bazar” Ludwika Kotewicza przy ul. Toruńskiej 33 oferował „konfekcję męską i damską oraz towary krótkie”. Przy ul. Chełmińskiej 4 prowadził działalność handlową „Jedyny na miejscu skład instrumentów muzycznych” należący do Jana Skańskiego. Oprócz tego, Jan Skański był właścicielem innego sklepu, usytuowanego również przy ul. Chełmińskiej 4, a założonego w 1892 r. i mającego w ofercie „galanterię, towary krótkie, wyroby skórzane, bieliznę damską i męską oraz trykoty i pończochy”, a ponadto kapelusze damskie wraz z ich „przefasonowaniem”. Nieopodal, bo przy ul. Chełmińskiej 3 „Jedyny specjalny skład obrazów – w tym wielki wybór figur świętych i figur zdobniczych – w Chełmży” prowadził Alojzy Skański, który posiadał również szklarnię i zajmował się oprawą obrazów i luster. „Składnica konfekcji Adam Zieliński”, której właścicielką w 1928 r. była Monika Zielińska znajdowała się przy ul. Toruńskiej 34 oferując konfekcję damską i dziecięcą oraz towary krótkie. Znajdowała się tam również pracownia „garderoby wszelkiego rodzaju”. Z kolei A. Wróblewska w swoim sklepie przy ul. Toruńskiej 30 sprzedawała kawę, herbatę, cukierki, czekolady, bombonierki, itp. Właścicielem założonego w 1900 r. „składu wyrobów tytoniowych, win krajowych i zagranicznych” o nazwie „Havana” był S. Łukomski. Sklep mieścił się przy ul. Toruńskiej 38. Hurtownia wyrobów tytoniowych połączona ze sprzedażą detaliczną funkcjonowała także przy Rynku 5. Niedaleko „Havany”, przy ul. Toruńskiej 24 „specjalny skład wyrobów tytoniowych” miał Bolesław Wiśniewski. W nim zaś, oprócz cygar, papierosów, tytoni, tabak, gilz i bibułek do papierosów oraz przyborów do palenia sprzedawał również artykuły szkolne i biurowe, laski, portfele, lampki elektryczne, aparaty do golenia, lusterka i karty do gry. W sklepie znajdowała się ponadto „subkolektura loterii państwowej”. Wiktor Olszewski w swym składzie towarów kolonialnych przy ul. Toruńskiej 36 polecał zwłaszcza „najrozmaitsze delikatesy, konserwy owocowe, mięsne i rybne z renomowanych fabryk”, zaś specjalnością firmy były: kawy palone, herbata, kakao, biszkopty, mydła i proszki do prania oraz mydła toaletowe”. Mistrz rzeźnicki Stanisław Kozłowski miał z kolei dwa sklepy sprzedające mięso i wędliny, jeden przy Rynku 10 i drugi przy ul. Paderewskiego 21. Z dużej liczby chełmżyńskich szewców wymienić można choćby Józefa Swinkę, którego „Największy magazyn obuwia wszelkiego rodzaju” oraz „Pracownia na obuwie podług miary” plus reperacje i sprzedaż skór i przyborów szewskich znajdowały się przy ul. Toruńskiej 39. Inny mistrz szewski, Józef Szauer miał przy ul. Chełmińskiej 2 „Najstarszy skład obuwia na miejscu. Obuwie na miarę wykonywał we własnej pracowni, której specjalnością były długie buty. Również jako najstarszy ale polski skład obuwia reklamował się Jan Rutkowski, którego firma mieściła się przy ul. Chełmińskiej 22, a założona została w 1896 r. Teodor Muszytowski sprzedawał narzędzia rolnicze, sprzęty kuchenne, szkło, porcelanę i żelazo sztabowe. Drogeria W. Kwiecińskiego przy ul. Toruńskiej 5 została założona już w 1893 r. i oprócz towarów stricte drogeryjnych oferowała ponadto chemikalia, farby oraz oliwy i smary do maszyn. Spółdzielnia Rolniczo – Handlowa „Zbożowiec” sp. z o. o. zajmowała się skupem i sprzedażą wszelkich ziemiopłodów, artykułów pastewnych, nasion, wełny i węgla. Na dogodnych warunkach sprzedawała nawozy sztuczne. Miała własne magazyny mogące pomieścić do 200 wagonów zboża, a także własną bocznicę kolejową. Przedstawiłem fragment struktury handlowej Chełmży międzywojennej, przede wszystkim tej rozlokowanej wzdłuż głównego ciągu handlowo – komunikacyjnego Chełmińska –Rynek – Toruńska (obecnie Sikorskiego). Wnioski nasuwają się najróżniejsze, ale ich wyciągnięcie pozostawiam Szanownym Czytelnikom. Dariusz Meller GŁOS CHEŁMŻYŃSKI, STRONA 16 Legenda wyszła z podziemi W chełmżyńskiej katedrze przeprowadzono specjalistyczne badania, okazuje się, że legendy o podziemiach mogą być prawdziwe. dziewięćdziesiątych choć były one wykonane nowoczesnym jak na owe czasy radarem to nie dały tak sensacyjnych informacji. - Na podstawie fragmentu tylko sklepienia kolebkowego dodając nasze pomiary jesteśmy w stanie odtworzyć wizualizację komputerową w 3d pomieszczenia ukrytego pod posadzką - tłumaczy Adam Cupa z UMK w Toruniu. Takie badania dla Chełmży i naszego kościoła to olbrzymi krok na przód. Ponieważ na ich podstawie można ubiegać się o dofinansowanie na dalsze penetracje. Może w przyszłości pojawią się w Chełmży archeolodzy i odkryją posadzkę, pod którą zajrzą mieszkańcy Chełmży. Byłby to koniec legend o chełmżyńskich tunelach i ukrytym w nich przez Templariuszy wozie ze złotem. Chełmżyński kościół katedralny kryje wiele zagadek. Nie odnaleziono do tej pory podziemi, ani pochówków krzyżackich. Tajemnicą są również kaplice, które według starych pism znajdowały się w katedrze lub pod nią. Naukowcy z Uniwersytetu Mikołaja Kopernia przebadali specjalnym radarem wnętrze kościoła. Sięgnęli pod posadzkę i ujawnili ciekawe fakty. Profesor Jarosław Rogóż oraz pracownik naukowo techniczny Adam Cupa fachowo spenetrowali nawę główną ora nawy boczne, a także prezbiterium. Pewne hipotezy zakładane między innymi przez dr. Piotra Bireckiego z UMK potwierdziły się. Okazuje się bowiem, że nawa główna kryje w sobie dwie dodatkowe wcześniej nie znane krypty. Urządzenia pokazało także sklepienia pod posadzką w prezbiterium i nawie bocznej niedaleko ołtarza bł. ks. Stefana Frelichowskiego. - Na resztę wyników będziemy musieli poczekać do końca września - tłumaczy prof. Jarosław Rogóż - Dane, które odczytało nasze urządzenia skalibrowaliśmy na cztery metry w głąb ziemi. Jednak przetworzenie wszystkich danych w 3d odbywa się u nas w laboratorium, wtedy dokładnie stwierdzimy i jednoznacznie określimy na co natrafiliśmy w Chełmży - dodaje. Ostatnie badania katedralnych podziemi wykonano w połowie lat Badania katedry zostały zainicjowane wspólnie przez chełmżyńską parafię, Urząd Miasta Chełmży, Uniwersytet Mikołaja Kopernika oraz Towarzystwo Przyjaciół Chełmży. Marcin Seroczyński „Praca na produkcji w Ostaszewie, umowa o pracę, 1750 brutto plus premia frekwencyjna. Szczegóły i dojazdy pod numerem 56 646 20 26. Manpower” GŁOS CHEŁMŻYŃSKI, STRONA 17 Zwiedzanie również dla nas Pożegnali się Od tego sezonu letniego działa Punkt Informacji Turystycznej przy ul. Tumskiej 12. Okazuje się, że tego w naszym mieście brakowało. z tenisem W hali sportowo – widowiskowej w Chełmży odbył się ostatni turniej tenisa stołowego. Podsumował on rozgrywki w pierwszym półroczu. Głównym zadaniem punktu jest obsługa ruchu turystycznego na terenie miasta, ale można też nabyć ciekawe pamiątki, gadżety oraz książki o Chełmży. - Chełmżą można zafascynować się na kilka sposobów, jedni czynią to poprzez zwiedzanie unikalnych zabytków historycznych, inni poprzez czynny wypoczynek nad przepięknym Jeziorem Chełmżyńskim – mówi Wioleta Derkowska z Punktu Informacji Turystycznej, która również zachęca do zwiedzania Chełmży nie tylko mieszkańców miasta. Oferta jaką przygotował punkt skierowana jest zarówno do turystów przyjezdnych z kraju i za granicy oraz samych mieszkańców. - Od chwili kiedy uruchomiono Punkt Informacji Turystycznej prowadzimy statystyki odwiedzin – informuje pani Wioleta. – Do tej pory zwiedziło nasze miasto kilka grup zorganizowanych i wielu gości będących przejazdem również goście z za granicy. Myślę, że ten sezon należy traktować jako doświadczalny i wyciągnąć wnioski na kolejne – dodaje pracowniczka PIT-u. Jak wiadomo największą atrakcją w naszym mieście jest katedra i to tam turyści kierują zawsze pierwsze kroki. - Kościół pod wezwaniem Świętej Trójcy jest otwarty dla turystów i możemy zwiedzić go za niewielką opłatą, ponie- waż dorośli za wstęp zapłacą 2 złote, natomiast dzieci wchodzą bezpłatnie – informuje Wioletta Derkowska. - Punkt Informacji Turystycznej posiada informacje o tanich noclegach, smacznych i niedrogich restauracjach. W mieście jest możliwość wypożyczenia różnorodnego sprzętu pływającego oraz wypoczynku nad jeziorem. Natomiast dla osób uprawiających turystykę rowerową Chełmża proponuje trzy szlaki turystyczne pieszo-rowerowe: żółty, niebieski i najdłuższy zielony - dodaje. Oferta turystyczna Chełmży obejmuje również zwiedzanie całego miasta i jego zabytków z przewodnikiem. Dotyczy to również naszych mieszkańców. Chętni na zwiedzanie naszego kościoła i miasta mogą zgłosić się do punktu i ustalić dogodny termin. Dodatkowo ruszyła również miejska gra terenowa, której celem jest zapoznanie uczestników z historią miasta i zabytkami. Punkt Informacji Turystycznej, który wchodzi w zakres działań naszej biblioteki spotkał się już z uznaniem samych mieszkańców. Chełmżanie są zdania, że punkt może stać się swoistym centrum informacji regionalnej, w którym można zaopatrzyć się w wydawnictwa i gadżety promocyjne. Marcin Seroczyński Do turnieju przystąpiło trzynastu zawodników, którzy zostali przydzieleni do dwóch grup. Rozgrywki w fazie grupowej odbyły się system gier „każdy z każdym” do 3 wygranych setów (do 11 punktów). Następnie po dwóch zawodników z grupy awansowało do fazy pucharowej rywalizując o miejsca najwyższe lokaty. O wejście do finału walczyli: Artur Brokopp, Jacek Lipowski oraz Filip Klawiński i Dariusz Klawiński. Mecz o trzecie miejsce zakończył się pomyślnie dla Artura Brokoppa, który wygrał swój mecz 3:0. Natomiast Jacek Lipowski wygrał mistrzowski mecz również w stosunku 3:0. - Gra stała na bardzo dobrym poziomie, było mnóstwo zwrotów akcji, a czasami jedna akcja przeważała szale zwycięstwa na korzyść drugiego zawodnika wyznaje Artur Kielak z OSiT. Zawodnicy walczący o miejsca na podium otrzymali pamiątkowe puchary oraz nagrody rzeczowe, zaś każdy uczestnik turnieju dodatkowo mógł skorzystać z przygotowanego poczęstunku. - Ośrodek Sportu i Turystyki w Chełmży serdecznie gratuluje i dziękuje wszystkim uczestnikom imprezy za udział oraz dostarczenie sportowych emocji, a także zaprasza już na kolejne tenisowe zmagania, które będą miały miejsce jesienią - dodaje Artur Kielak. Organizatorem imprezy był Ośrodek Sportu i Turystyki w Chełmży. Marcin Seroczyński GŁOS CHEŁMŻYŃSKI, STRONA 18 ROWERAMI ZAWITALI DO SĄSIADÓW Gostkowie oraz odpoczywali przy grillu w Kamionkach. Na mecie czekała gorąca grochówka i nagrody dla wszystkich cyklistów. Zwycięzcą rajdu okazała się drużyna o nazwie „Bez Dominika”, która bezbłędnie rozwiązała wszystkie zagadki. Blisko stu miłośników turystyki rowerowej wzięło udział w rajdzie o puchar burmistrza miasta. To jak do tej pory rekordowa liczba cyklistów. Rowerzyści odwiedzili Gminę Chełmża i Łysomice. Rajd rowerowy zorganizowano po raz 23 prowadził przez malowniczo położone trasy rowerowe naszego miasta oraz gminy Chełmża i Łysomice. Trasa liczyła nieco ponad 35 kilometrów i była naszpikowana atrakcjami. Autor trasy Franciszek Kuczka znany w mieście miłośnik turystyki rowerowej przygotował także zadania dla każdej z drużyn. ostatnim czasie to naprawdę duży ukłon dla nas rowerzystów, świetna sprawa – mówił podczas rajdu Jerzy Kaźmierczak stały użytkownik tras rowerowych. Rajd otworzył burmistrz Jerzy Czerwiński, który sam jest również zapalonym rowerzystą. Uczestnicy rajdu zwiedzali romantyczny pałac w Turznie, kościół w - Chociaż to oczywiście zabawa to poziom wiedzy wszystkich uczestników rajdu był bardzo wysoki – tłumaczył Franciszek Kuczka – Każda z drużyn w 90 procentach rozwiązała zadania – dodał. Następny rajd już po wakacjach być może będzie on także rekordowy. Marcin Seroczyński - Pytania nie były trudne, ale czasami podchwytliwe, trzeba było wykazać się spostrzegawczością – tłumaczy Franciszek Kuczka. Co ciekawe pytania dla cyklistów pan Franciszek ułożył w formie wiersza. Nie zapomniał również o krzyżówce. Zagadki dotyczyły całej trasy począwszy od startu z „Przystani Tumskiej” po przez Pluskowęsy, Zalesie, Sławkowo, Gostkowo, Turzno, Kamionki, Morczyny, Mirakowo i Chełmżę. - Ścieżki rowerowe, które powstały w Kolegium redakcyjne: Urszula Meszyńska, Marcin Seroczyński, Justyna Chmielewska. Redakcja przyjmuje - uwagi oraz ogłoszenia i reklamy - codziennie w godz. od 1100 do 1400. Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń, reklam oraz za terminy podane przez inne instytucje. Skład: Maciej Kaźmirek Wydawca: Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Chełmży, tel. (56) 675-61-33. Strona internetowa: www.pimbp.pl, e-mail: [email protected] Druk: Wydawnictwo Wąbrzeskie Zakłady Graficzne - ul. Mickiewicza 15, 87 - 200 Wąbrzeźno, tel. (56) 688-15-51 Redakcja przyjmuje odpłatnie ogłoszenia i reklamy GŁOS CHEŁMŻYŃSKI, STRONA 19