Rok Rodziny św. Jana Bożego 2011

Rok Rodziny św. Jana Bożego 2011 – 2012
Czwarta Konferencja Regionalna Europy, Dublin
11-15 kwietnia, 2011 PRZEMÓWIENIE OTWIERAJĄCE Br Donatus Forkan, O.H.
Przeor Generalny
Temat Konferencji: Rodzina św. Jana Bożego w służbie misji.
Wprowadzenie
Serdecznie witam wszystkich w stolicy Irlandii, Dublinie. Tak często byłem życzliwie
przyjmowany w waszych krajach; cieszę się, że teraz mam możliwość odwzajemnić
się, przyjmując was gorąco w moim kraju. Jak mówią Irlandczycy Cead Mile Failte –
czyli „Sto tysięcy powitań!”.
Kryzys
Niestety słowo kryzys wydaje się być określeniem, które najtrafniej opisuje obecną
sytuację w Europie. Kościół, życie zakonne i samo społeczeństwo znajduje się w
kryzysie. Jest to kryzys wiary, kryzys zaufania w nasze systemy polityczne, u
niektórych osób także kryzys tożsamości, kryzys przywództwa w naszym Kościele
oraz kryzys gospodarczy, który jest przyczyną ogromnych cierpień milionów ludzi
zarówno w Europie, jak również na całym świecie.
Cięcia w budżetach państwowych są dotkliwie odczuwane w wielu naszych
ośrodkach, które walczą o to, aby pomimo redukcji personelu, zapewnić tę samą
jakość opieki naszym pacjentom. Jesteśmy zmuszeni do podejmowania trudnych
decyzji dotyczących zmniejszenia lub całkowitego zawieszenia niektórych inicjatyw
prowadzonych dla ludzi znajdujących się w największej potrzebie. Zmniejszenie
liczby personelu jest jedną z najtrudniejszych decyzji, jaką czasem trzeba podjąć. W
niektórych częściach Europy, jest zbytnim optymizmem powiedzieć, że "widać
światełko na końcu tunelu", bliższe prawdy jest pytanie "gdzie jest tunel”?
Wartości będące podstawą spójności społecznej zostały poważnie zagrożone.
Kościół stracił wiarygodność, nie tylko ze względu na wypadki nadużyć, które są
Str. 1 z 7 przestępstwem, ale przede wszystkim ze względu na błędne podejście władz
kościoła do tego problemu w przeszłości. Ta sytuacja niestety odbiła się na nas
wszystkich.
Pozytywne strony
Zanim popadniemy w całkowitą depresję, trzeba zauważyć, że są także powody do
nadziei. W języku chińskim istnieją dwa piktogramy, które razem tworzą słowo
kryzys: jeden oznacza szkodę a drugi możliwość. My, Europejczycy, jesteśmy
prężnymi ludźmi, możemy zatem przemienić obecny kryzys w szansę, by stać się
silniejszymi, bardziej zjednoczonymi i odpowiedzialnymi.
Naszym powołaniem jest kształtowanie przyszłości
Nie można przecenić tego, jak ważna jest dla nas ta Czwarta Konferencja
Regionalna Europy. Nikt nie spodziewa się, że rozwiążemy problemy Europy, ale
musimy wskazać kierunek, nakreślić nowe ramy naszej misji w tych burzliwych i
niespokojnych czasach, w których żyjemy.
Wierzę, że przetrwanie Zakonu i jego misji Szpitalnictwa zależy od podejmowanych
przez nas decyzji. Spoczywa na nas ogromna odpowiedzialność dania profetycznej
odpowiedzi na sytuację, w której się znajdujemy. Naszym powołaniem i obowiązkiem
jest kształtowanie przyszłości. Zebraliśmy się tutaj, nie tylko po to, by rozmawiać o
przyszłości naszych ośrodków opieki zdrowotnej i społecznej, ale także o przyszłości
posługi Kościoła.
Wspólna kultura, język i misja
Konferencja ta odbywa się w roku poświęconym Rodzinie św. Jana Bożego. Mamy
nadzieję, że będzie ona zastrzykiem świeżej energii i nada nową dynamikę misji
bonifraterskiej. Jest ona ważnym narzędziem w procesie odnowy. Ostatnie trzy
konferencje odegrały znaczącą rolę w promowaniu i w rozwoju międzyregionalnej
współpracy, na wielu poziomach tj. formacja, praca w sieci, współpraca bliźniacza,
realizacja wspólnych projektów, wymiana między personelem itd. Doprowadziło to
do zacieśnienia więzi między prowincjami i poszczególnymi osobami a także do
umocnienia tożsamość Regionu Europy.
Liczba braci wciąż spada, podczas gdy liczba współpracowników nieustannie
wzrasta. Niektórzy pytają "gdyby było po tysiąc braci w każdej z prowincji naszego
Zakonu, czy wtedy współpracownicy byliby także uznani za współodpowiedzialnych
za misję św. Jana Bożego?" Niestety, nie znam odpowiedzi na to pytanie,
Str. 2 z 7 pamiętajmy jednak, że na mocy naszego powołania, musimy odpowiedzieć na
wezwanie Soboru Watykańskiego II, który wezwał do tego, by włączać świeckich w
struktury zarządzania. Czy jesteśmy braćmi czy współpracownikami naszym
zadaniem, w tych niespokojnych i trudnych czasach, jest bycie kierującym światłem,
współczującą obecnością, przewodnikami moralnymi oraz ludźmi wiary i nadziei.
Najlepszym sposobem zapewnienia ciągłości trwania charyzmatu św. Jana Bożego
w przyszłości jest zacieśnienie współpracy międzyprowincjalnej. Trzeba zauważyć
dwa aspekty tej sytuacji: z jednej strony jesteśmy rozproszeni w wielu krajach,
mówimy różnymi językami, pochodzimy z różnych kultur i środowisk, z drugiej jednak
strony łączy nas wspólny język szpitalnictwa i braterstwa. Oba te aspekty ubogacają
nas wszystkich. Ważne jest, abyśmy kontynuowali zarówno współpracę, jaki i
zacieśnianie więzi między regionami.
Misja Rodziny św. Jana Bożego
Tematem tej Konferencji Regionalnej jest Misja Rodziny św. Jana Bożego. To
oznacza, że jesteśmy grupą ludzi zaangażowanych w realizację wspólnej misji. W
dysfunkcyjnej rodzinie trudno zrealizować wspólny plan. Jest to bardzo ważne,
abyśmy wiedzieli, kim jesteśmy i jaka jest nasza misja.
Karol Darwin powiedział, że to nie ci najinteligentniejsi lub najmocniejsi, są zdolni do
przetrwania, lecz ci, którzy są zdolni do przemiany. Musimy nieustannie się
odnawiać, abyśmy mogli realizowali w przyszłości wizję i marzenie św. Jana Bożego.
Liderzy w Zakonie będą musieli posiadać umiejętność słuchania, prowadzenia
dialogu i zdolność podejmowania decyzji.
Odnowę można porównać do kompasu, który wskazuje kierunek ku
przyszłości
Przestudiowałem dokumenty Kościoła i Zakonu, które zostały opublikowane w ciągu
ostatnich 45 lat i jestem przekonany, że odnowa poprowadzi nas ku przyszłości.
Odnowę można także porównać do tlenu, który daje nowe życie naszej misji
Szpitalnictwa.
Zdecydowana większość braci zgadza się z tym, że droga odnowy Zakonu jest
właściwie wytyczona. Jednak, wśród niewielkiej liczby braci, słychać głosy
sprzeciwu. Ich argumenty nie są jednak poparte nauczaniem Kościoła ani tradycją
Zakonu. W rzeczywistości, droga, którą przebyliśmy przez ostatnie 50 lat dała nowe
życie i energię naszej misji.
Str. 3 z 7 Musimy być ostrożni, aby nie mylić zadania zapewnienia ciągłości charyzmatu
Szpitalnictwa, który jest posługą Kościoła, dziełem miłosierdzia, darem Boga dla
Kościoła i ludzkości z kontynuacją trwania Zakonu św. Jana Bożego, w swojej
aktualnej formie.
Przyszłość naszego życia zakonnego jest w rękach Boga, podobnie, jak kontynuacja
Szpitalnictwa św. Jana Bożego, ale te dwie rzeczy niekoniecznie muszą być ze sobą
związane. Ponadto musimy pamiętać, że dzieło św. Jana Bożego jest kontynuowane
w wielu ośrodkach w całym Zakonie także tam, gdzie bracia nie są obecni.
Istniejemy dla misji, a nie dla siebie samych. Dlatego, wszystko co robimy musi mieć
na celu rozwój misji. Wynika z tego w sposób jasny, że nasi współpracownicy dzielą
z nami współodpowiedzialność za misję św. Jana Bożego. Jestem przekonany, że
nie może być inaczej.
Powinniśmy na nowo odczytać naszą bogatą historię, ale jeszcze
większych dzieł musimy dokonać w przyszłości
Ważne jest, aby pamiętać, że, podczas gdy ludzie się zmieniają, sposób
realizowania misji jest zawsze taki sam, on nigdy się nie zmienia. Papież Benedykt
XVI, do grupy świeckich w Rzymie, powiedział "Jesteście współodpowiedzialni, wraz
z kapłanami, za ewangelizację". Podobnie współpracownicy są współodpowiedzialni
za misję Zakonu.
Obecnie, bracia znajdują się w trudnej sytuacji. Nie możemy pozostać tam, gdzie
jesteśmy, ale nie wiemy też dokładnie, dokąd zmierzamy. Jesteśmy wezwani do
zawierzenia Bogu. Św. Jan Boży powiedział: "Bóg przed i ponad wszystko na
świecie". W Europie zakonnicy mają bogatą tradycję służenia Kościołowi i ludzkości.
Widzimy, jak ci, którzy odeszli przed nami, realizowali pionierską pracę w wielu
dziedzinach ludzkich potrzeb i jak wielu ludziom nieśli Dobrą Nowinę o zbawieniu, aż
po krańce ziemi. Ich wierność misji powinna inspirować nas w obliczu naszej
niepewnej przyszłości.
Jedność w różnorodności
Nie istnieje jedna europejska kultura, jako taka, ale pomimo naszej różnorodności
wiele nas łączy. Nawet, jeżeli żyjemy w zglobalizowanym świecie musimy być
otwarci na wydarzenia, które będą prowadzić do odrodzenia się życia zakonnego w
Europie. Musimy nieustannie rozwijać nasz sposób życia w lokalnym Kościele.
W zakresie naszej misji, oprócz poprawy jakości sprawowanej opieki, musimy
odpowiadać na nowe i wciąż niezaspokojone potrzeby oraz znaleźć nowe sposoby
wyrażania Szpitalnictwa. Wszystkie te inicjatywy, jak również tradycyjna posługa,
Str. 4 z 7 muszą się opierać na dobrze przygotowanych zespołach duszpasterskich i na
komitetach bioetycznych, które będą potrafiły stawić czoła złożonym sytuacjom,
zachowując wierność wartościom, które zawsze były podstawą naszego działania.
Na czym polega wyzwanie?
Nigdy wcześniej w historii nie zaistniała taka sytuacja, jak dzisiaj. Musimy realnie
spojrzeć na aktualną rzeczywistości i zrozumieć, jakiego typu formacji będą
wymagali uczniowie św. Jana Bożego. Wierność charyzmatowi i misji jest
uzależniona od dwóch filarów, które stanowią bracia i współpracownicy oraz od ich
gotowości do podjęcia zadania wspólnego kształtowania przyszłości.
Kolejnym elementem napawającym optymizmem jest liczba osób zwracających się o
pomoc do naszych ośrodków w Europie i na całym świecie. Wciąż odnotowujemy
wzrost liczby osób korzystających z naszej pomocy, obecnie jest to ok. sześćdziesiąt
tysięcy osób dziennie - około 20 milionów ludzi rocznie! W Europie wiele nowych
ośrodków powstaje w odpowiedzi na pilne, niezaspokojone potrzeby. Ponadto
prowadzimy także naszą tradycyjną działalność, która wciąż jest modelem i
przykładem w różnych dziedzinach – mamy 198 ośrodków w całej Europie!
Wszystko to dzieje się, gdy ogólna liczba braci wciąż maleje, szczególnie tych,
aktywnie sprawujących miłosierną posługę.
Dzieło św. Jana Bożego jest kontynuowane z ogromnym profesjonalizmem i
poświęceniem. Pytanie do uczestników tej konferencji jest następujące: patrząc
wstecz na to, czego dokonaliśmy w przeszłości i gdzie jesteśmy dzisiaj, jakie nowe
strategie musimy przyjąć, by zapewnić kontynuację dzieła św. Jana Bożego w
przyszłości?
Rok Rodziny św. Jana Bożego
Chciałbym teraz przedstawić trzy zagadnienia związane z obchodami roku
poświęconego Rodzinie św. Jana Bożego: 1. Refleksja 2. Formacja 3. Obchody
1.
Czas refleksji
Jest wiele rzeczy, nad którymi powinniśmy się zastanowić m.in.: nad naszą historią;
nad tym, gdzie obecnie jesteśmy; co przyniesie nam przyszłość i jaka będzie rola
każdego z nas w jej kształtowaniu.
Po pierwsze, jako bracia i współpracownicy, moglibyśmy postawić sobie pytanie, co
głównie przyciągnęło nas do Zakonu, ale jeszcze ważniejszym pytaniem, jakie
Str. 5 z 7 powinniśmy sobie zadać, to dlaczego w nim pozostaliśmy? Czasami, odpowiedzi na
te pytania mogą być bardzo różne. Nasza miłosierna posługa jest kontynuacją
uzdrawiającej posługi Chrystusa. Ważne jest, aby nasza działalność charytatywna
nie stała się tylko kolejną formą pomocy społecznej. W ciągu ostatnich 45 lat powoli
ewoluował nasz sposób zrozumienia tego, że charyzmat szpitalnictwa wykracza
poza krąg braci, którzy złożyli śluby w Zakonie. Nasze bogate dziedzictwo jest
wezwaniem, dla wszystkich członków naszej rodziny, do głębszego utożsamienia się
z misją. Kiedy tak się stanie, będzie zapewniona ciągłość charyzmatu Szpitalnictwa
św. Jana a wartości, które z niego wynikają, tj. jakość, szacunek, odpowiedzialność i
duchowość będą inspirowały, nie tylko to, co robimy, ale także sposób, w jaki to
czynimy.
Jesteśmy świadkami nie tylko ogromnej zmiany w percepcji naszych wzajemnych
relacji, ale także rozumienia tego, jak one powinny wyglądać i jak powinniśmy je
rozwijać. Model "Ciudad - Angulo", pokazuje nam, jak Jan odnosił się do swojego
współpracownika mówiąc o nim "mój zaufany towarzysz". Powinien być on dla nas
przykładem w naszych nowych relacjach. Musimy ciągle podkreślać, jak bardzo
ważne jest, by wszyscy członkowie Rodziny św. Jana Bożego znali naszą historię,
życie i misję św. Jana Bożego, jak również filozofię, etos i wartości Zakonu. Musimy
poświęcać więcej czasu na wspólną refleksję nad życiem człowieka, od którego
wszystko się zaczęło, a także nad misją Szpitalnictwa Jana Bożego.
2.
Formacja
Chciałbym, abyśmy z nową energią promowali sposób życia braci szpitalnych.
Powołanie brata zakonnego musi być ukazywane, jako wartościowa i pociągająca
opcja życiowa dla każdego młodego człowieka rozważającego swoją przyszłość.
Ten rok poświęcony Rodzinie św. Jana Bożego jest także doskonałą okazją do
podjęcia nowych inicjatyw, zorganizowania kursów formacyjnych, seminariów,
rekolekcji, wspólnych studiów na temat św. Jana Bożego, naszej filozofii, wartości,
historii, misji itd. Mamy nadzieję, że ten rok będzie początkiem świetlanej, nawet,
jeżeli bardzo odmiennej przyszłość dla naszego Zakonu i jego misji.
3.
Uroczystości
Mamy wiele powodów do radości – z pewnością Jan Boży nie mógł sobie wyobrazić,
że ziarno zasiane w Grenadzie wyrośnie na tak ogromne drzewo z gałęziami
rozprzestrzenionymi po całym świecie. Wielkie rzeczy dzieją się w Europie i na
świecie w imię św. Jana Bożego. Wierzę, że jeszcze większych rzeczy możemy
dokonać w przyszłości, ale będzie to wymagało wyobraźni, odważnego
przywództwa, zaangażowania i poświęcenia nas wszystkich. Jest to wezwanie do
Str. 6 z 7 metanoi, tzn. do całkowitej przemiany sposobu myślenia, widzenia i działania, przy
jednoczesnym zachowaniu wierności naszemu dziedzictwu.
Zakończenie
Jestem przekonany, że Szpitalnictwo jest darem dla całego Kościoła i
społeczeństwa. Powinniśmy zachęcać, jak największą liczbę ludzi, by spojrzeli w
swoje serce i ujrzeli, jak mogą stać się bardziej szpitalniczy. Zróbmy to razem, jako
rodzina zjednoczona w realizacji przykazania miłości bliźniego.
Powierzmy miłosiernemu Bogu potrzeby naszej Rodziny św. Jana Bożego.
Pamiętajmy o tym, jak wielu ludzi cierpi z powodu konieczności emigracji,
bezrobocia i zadłużenia. Pamiętajmy również o tych, którymi opiekujemy się w
naszych ośrodkach. Niech nasz Założyciel św. Jan Boży, towarzyszy nam podczas
tej Konferencji Regionalnej i w trakcie tego szczególnego roku poświęconego
Rodzinie św. Jana Bożego, niech to będzie czas prawdziwej i głębokiej odnowy.
Str. 7 z 7