Ethnologia Polona vol

Ethnologia Polona Vol. 26:2005:
“Masurians – Between Polish and German Identity”
by Andrzej Sakson
The article focuses on the characteristics of the Masurian community. This population of
Polish origin had lived for centuries within the boundaries of the Prussian (German) state on
the territory of southern East Prussia (known as Warmia and Masuria). The main distinctive
features of Masurians include their Polish origin and customs, German tradition, Polish family
names and German first names, Polish spoken language and German written language, Slav
religiousness and Evangelical denomination.
As a result of World War II the Masurian population found itself within the borders of
Poland. The migration of Masurians to Germany triggered a gradual process of disintegration
and decline of this community. In 1947 there were 80 thousand Masurian in Poland, as
compared to 5-10 thousand today. Contemporary Masurians do not any longer form closely
knit local communities but are dispersed over the entire territory of historical Masuria. Their
major centres are Mrągowo, Szczytno and Olsztyn. German identity, stifled by administrative
measures in 1945-1989 but cultivated privately, has now become a new distinctive feature of
this community. The principal institution that embraces a majority of today’s Masurians is the
Evangelical-Masurian Church. Most of them consider themselves Germans or German
Masurians. However, in the younger generation there is a considerable percentage of those
who claim Polish identity.
***
Artykuł poświęcony jest charakterystyce społeczności mazurskiej. Ta ludność polskiego
pochodzenia żyła przez setki lat w obrębie państwa pruskiego (niemieckiego) na obszarze
południowych Prus wschodnich (Warmii i Mazur). Główne cechy charakteryzujące Mazurów
to ich polskie pochodzenie i zwyczaje, niemiecka tradycja, polskie nazwiska i niemieckie
imiona, polski język i niemieckie pismo, słowiańska religijność i ewangelickie wyznanie.
W wyniku II wojny światowej ludność ta znalazła się w obrębie państwa polskiego. W
wyniku migracji Mazurów do Niemiec następował stopniowy proces dezintegracji I rozpadu
tej społeczności. W 1947 r. w Polsce mieszkało 80 tys. Mazurów, obecnie 5-10 tys.
Współcześni Mazurzy nie stanowią już zwartych społeczności lokalnych, żyją w rozproszeniu
na całym obszarze historycznych Mazur. Główne skupiska tej ludności znajdują się obecnie w
powiecie Mrągowo i Szczytno oraz w Olsztynie. Tłumiona metodami administracyjnymi w
latach 1945-1989 I podskórnie kultywowana niemieckość stała się obecnie nowym
wyróżnikiem tej ludności. Główną instytucją skupiającą większość współczesnych Mazurów
jest kościół ewangelicko-mazurski. Większość uważa się za Niemców bądź niemieckich
Mazurów. Jednak wśród młodego pokolenia znaczny jest odsetek osób identyfikujących się z
polskością.
Author’s address:
Professor Andrzej Sakson
Institute for Western Affairs
Mostowa 27
61-854 Poznań, POLAND