test rej 08

KURATORIUM OŚWIATY
W SZCZECINIE
KONKURS PRZEDMIOTOWY
Z JĘZYKA POLSKIEGO
Z ELEMENTAMI HISTORII I SZTUKI
Etap rejonowy
Drogi uczniu!
Czytaj uwaŜnie polecenia.
Na rozwiązanie 48 zadań masz 60 minut.
Odpowiedzi nanoś na kartę ołówkiem i starannie zamaluj
odpowiednie okienka.
Pamiętaj, Ŝe tylko jedna odpowiedź jest właściwa.
śyczymy powodzenia!
Organizatorzy
styczeń, 2008
1
TEKST I
Krasawcew z dziennikiem szkolnym pod pachą wkroczył do klasy. RozłoŜył dziennik
i mamrocząc coś do siebie, nerwowymi ruchami zaczął przeszukiwać kieszenie. Nie znajdował w
nich tego, czego szukał, zmarszczył więc coraz gniewniej czoło.
Jurek Tymowski, widząc to, pochylił się w stronę Tomka i szepnął:
- A to ci dopiero będzie sądny dzień! Piła pewno znów zapomniał zabrać z domu okulary.
- Dobrze mu tak! – równieŜ szeptem odparł Tomek – A moŜe i notesu nie przyniósł dzisiaj…
Nadzieje chłopców spełniły się jednak tylko połowicznie; w tej właśnie chwili nauczyciel
wydobył z kieszeni notes, połoŜył go przed sobą i rozgniewany wzruszył ramionami – okularów
nie znalazł.
Rozpoczęła się lekcja; Krasawcew co chwila wywoływał któregoś z uczniów na środek
klasy […] Tomek i Jurek w lot się zorientowali, Ŝe nauczyciel wywołuje specjalnie tych chłopców,
których rodziców podejrzewano o nieprzychylność względem Rosji.
,, MoŜe juŜ niedługo do dzwonka na koniec lekcji? – rozmyślał – Co się stanie, jeśli Jurek teraz
oberwie dwóję z geografii?!”. Sytuacja Jurka Tymowskiego naprawdę nie była godna
pozazdroszczenia. PrzecieŜ i tak ze wszystkich przedmiotów otrzymywał zazwyczaj gorsze
stopnie, nie mogąc opanować naleŜycie akcentu w języku rosyjskim.
- Taka wsypa i to akurat przy końcu roku szkolnego – szepnął Jurek. – Czuję, Ŝe pójdę następny…
Nauczyciel właśnie wpisywał stopień, dotykając nosem dziennika. To nasunęło Tomkowi
szaleńczy pomysł. Krasawcew chorował na oczy, z tego teŜ powodu niedowidział,
a dzisiaj, szczęśliwym zdarzeniem losu, nie miał okularów i całą jego uwagę pochłaniał dziennik,
w którym z takim zapałem stawiał złe noty.
,,Trzeba ratować Jurka za wszelką cenę, choćby przez wzgląd na jego ojca – z determinacją
pomyślał Tomek. – Niech się dzieje, co chce! Raz kozie śmierć!”
Krasawcew, w dalszym ciągu nie podnosząc głowy znad dziennika, zawołał:
- Tymowski!
- Siadaj! – syknął Tomek i zdobywając się na jak największy spokój, wyszedł zamiast Jurka na
środek klasy. Uczniowie z zaciekawieniem poruszyli się w ławkach, a potem zamarli
w bezruchu. Zaległa grobowa cisza. Widać było, Ŝe Krasawcew szykuje się do zadania
śmiertelnego ciosu.
- No, powiedz, jaki jest najdłuŜszy na Ziemi łańcuch wysp?
Przytomny, zawsze opanowany w niebezpiecznych chwilach Tomek dzielnie zwalczył drŜenie
głosu. Naśladując sposób mówienia Jurka, odparł:
2
- NajdłuŜszy na Ziemi archipelag tworzą wyspy japońskie. Towarzyszy on wschodnim wybrzeŜom
Azji, zamykając razem z Archipelagiem Malajskim cztery wielkie morza przybrzeŜne: Ochockie,
Japońskie, Wschodniochińskie i śółte. […]
Nauczyciel drgnął niemile zaskoczony płynną, celującą odpowiedzią; zaraz teŜ zadał drugie
pytanie.
- Wymień najwaŜniejsze wulkany Meksyku.
[…] Druga odpowiedź była równie doskonała jak pierwsza. Krasawcew głośno zasapał
ze zdenerwowania. Zastanowił się dłuŜszą chwilę, w końcu zapytał podstępnie:
- Hm, powiedz ty mi, co uwaŜasz za największe osiągnięcie świata w ostatnim dziesięcioleciu?
Tomek od razu wyczuł pułapkę. Cokolwiek odpowie, to Krasawcew i tak będzie mógł mu
zaprzeczyć. ,,Trzeba uŜyć fortelu, Ŝeby zagiąć Piłę” – pomyślał i spokojnie odpowiedział:
- Największym osiągnięciem cywilizowanego świata w ostatnim dziesięcioleciu jest bez wątpienia
budowa przez Rosję kolei transsyberyjskiej.
Krasawcew siedział bez ruchu, jak raŜony gromem. Skąd ten syn wywrotowca mógł
odgadnąć, o co mu chodziło? PrzecieŜ w Ŝadnym razie nie wypadało teraz zaprzeczyć. I choć stary
belfer nie wahał się stawiać złych not na polecenie dyrektora, to jednak celujące odpowiedzi
słabego dotąd ucznia wzbudziły w nim uznanie. ,,A czort z nim! PrzecieŜ jeden taki smyk nie
moŜe zaszkodzić potęŜnemu carowi” – pomyślał. Głośno zaś mruknął:
- Hm, masz szczęście, przygotowałeś się do repetycji… Poprawiłeś nawet nieco swój akcent.
Wierzę, Ŝe mógłbyś znać geografię tak jak ten nicpoń Wilmowski, no, wracaj do ławki.
Naraz stała się rzecz straszna. Oto prymus Pawluk podniósł się szybko i zawołał:
- Panie profesorze, przecieŜ to nie jest Tymowski!
A. Szklarski: Tomek w krainie kangurów
1. Gdzie, na pewno, dzieje się akcja przedstawionego fragmentu?
a. szkoła w zaborze pruskim
b. szkoła w zaborze rosyjskim
c. szkoła w zaborze austriackim
d. Ŝadna odpowiedź nie jest prawidłowa
2. Kiedy mają miejsce opisywane wydarzenia?
a. po I wojnie światowej
b. po II wojnie światowej
c. przed I wojną światową
d. nie moŜna tego stwierdzić
3
3. Jakie postacie występują w tekście?
a. historyczne
b. historyczne i realistyczne
c. fikcyjne i fantastyczne
d. fikcyjne
4. Która wypowiedź jest opinią?
a. ,,Wierzę, Ŝe mógłbyś znać geografię tak jak ten nicpoń Wilmowski.”
b. ,,Panie profesorze, przecieŜ to nie jest Tymowski!”
c. ,,NajdłuŜszy na Ziemi archipelag tworzą wyspy japońskie.”
d. „Nauczyciel właśnie wpisywał stopień.”
5. Czego nie moŜna powiedzieć o narratorze?
a. Jest wszechwiedzący.
b. Jest bohaterem wydarzeń.
c. Opowiada o wydarzeniach.
d. Zna myśli uczestników zdarzeń.
6. Co znaczy zdanie ,,Trzeba uŜyć fortelu, Ŝeby zagiąć Piłę.”?
a. Potrzebny jest sposób, aby zgiąć piłę.
b. Potrzebny jest podstęp, aby przechytrzyć nauczyciela.
c. Potrzebny jest pomysł, aby pomóc nauczycielowi.
d. śadna odpowiedź nie jest prawidłowa.
7. Jaką formę ma wymiana zdań między nauczycielem a odpowiadającym uczniem?
a. monologu
b. prologu
c. epilogu
d. dialogu
8. Jakiej funkcji nie pełnią wyróŜnione w tekście (pogrubiona czcionka) frazeologizmy?
a. Budują nastrój.
b. WyraŜają emocje.
c. Porządkują wypowiedź.
d. Informują o bohaterach.
4
9. Co na pewno moŜna powiedzieć o nauczycielu geografii?
a. Jest człowiekiem dobrze zorganizowanym.
b. Potrafi docenić wiedzę uczniów.
c. Jest lubiany przez uczniów
d. W ocenianiu zawsze kieruje się własnym zdaniem
10. Jakie cechy miał Tomek Wilmowski?
a. egoizm, szlachetność
b. uczciwość, pracowitość
c. opanowanie, bojaźliwość
d. odwaga, pomysłowość
11. O czym świadczą słowa Tomka: „Raz kozie śmierć!”?
a. Podejmuje ostateczną decyzję.
b. Zastanawia się, co zrobić.
c. Boi się konsekwencji swojej decyzji.
d. Nie podejmie Ŝadnej decyzji.
12. Co znaczy wyraŜenie sądny dzień?
a. dzień rozprawy sądowej
b. rozgardiasz, zamieszanie
c. dzień zwycięstwa
d. Ŝadna odpowiedź nie jest poprawna
13. Jaki jest stosunek narratora do Krasawcewa?
a. obojętny
b. niechętny
c. przyjazny
d. neutralny
14. W którym zdaniu nie ma czasownika w trybie rozkazującym?
a. NajwaŜniejsze, nie trać ducha.
b. Niech się dzieje, co chce.
c. MoŜe nie będzie tak źle.
d. No, powiedz, jaki jest najdłuŜszy na Ziemi łańcuch wysp.
5
15. W zdaniu: „W tej właśnie chwili nauczyciel wydobył z kieszeni notes.” rozwinięta jest:
a. grupa podmiotu
b. grupa orzeczenia
c. grupa podmiotu i grupa orzeczenia
d. nie moŜna tego stwierdzić
16. Jakiej części mowy nie zawiera zdanie: Widać było, Ŝe Krasawcew szykuje się do zadania
śmiertelnego ciosu?
a. przysłówka
b. czasownika
c. przyimka
d. zaimka
17. Jak uzasadnia się pisownię wyrazu niedowidział?
a. Nie z rzeczownikami piszemy łącznie.
b. Nie z czasownikami piszemy łącznie.
c. Jest to wyjątek od zasady, Ŝe nie z czasownikami piszemy rozdzielnie.
d. Jest to wyjątek od zasady, Ŝe nie z czasownikami piszemy łącznie.
18. Jaką funkcję pełni cudzysłów w podanym fragmencie : ,, MoŜe juŜ niedługo do dzwonka na
koniec lekcji?” – rozmyślał – „Co się stanie, jeśli Jurek teraz oberwie dwóję z geografii?!”?
a. Wyodrębnia mowę niezaleŜną.
b. Wyodrębnia mowę zaleŜną.
c. WyraŜa ironię.
d. WyraŜa dystans do bohatera.
19. W jakim przypadku uŜyto rzeczownika w zdaniu: Przygotowałeś się do repetycji?
a. celowniku
b. bierniku
c. miejscowniku
d. dopełniaczu
6
TEKST II
WYNALAZEK
W szkolnym konkursie na wynalazek,
niespodziewanie zwycięŜył Kazek.
Przedstawił pracę nadzwyczaj śmiałą,
tanią, poręczną i bardzo małą.
Była to ściąga niezwykle cienka,
a do niej lupa – takŜe maleńka.
Dostał nagrodę, puchar z kryształu,
ściągę odczytał całą, pomału.
Później dyrektor zasmucił dzieci:
Ten wynalazek wrzucam do śmieci!
Sandra Łataś, klasa V
20. Jaki rodzaj rymów występuje w wierszu?
a. Ŝeńskie, parzyste
b. Ŝeńskie, okalające
c. męskie, parzyste
d. męskie, krzyŜowe
21. Jakie środki stylistyczne na pewno występują w wierszu?
a. metafora i zdrobnienia
b. porównania i metafory
c. epitety i zdrobnienie
d. metafory i epitety
22. Które stwierdzenie jest prawdziwe w odniesieniu do wiersza WYNALAZEK?
a. KaŜdy wers liczy 10 sylab.
b. Wiersz nie jest podzielony na strofy.
c. Nie zawiera przerzutni.
d. Wszystkie stwierdzenia są prawdziwe.
23. Dlaczego dyrektor nagrodził Kazia, a następnie wyrzucił wynalazek do śmieci?
a. Docenił pomysł, ale nie zgodził się na korzystanie z niego.
b. Docenił pomysł i zgodził się na korzystanie z niego.
c. Nie docenił pomysłu i nie zgodził się na korzystanie z niego.
d. Nie docenił pomysłu i zgodził się na korzystanie z niego.
7
TEKST III
Ściąganie
w
naszej
szkole
postrzegane
jest
jako
zjawisko
pozytywne,
a nie rodzaj oszustwa czy pasoŜytnictwa. A przecieŜ rozmijanie się z prawdą, wprowadzanie
w błąd, oszukiwanie, gmatwanie, ukrywanie, fałszowanie, to nic innego jak kłamanie…
Analiza prawna pokazuje, Ŝe ściąganie – poza łamaniem norm moralnych – narusza równieŜ
normy prawne. Ściąganie ma bardzo długą tradycję w polskiej szkole. W okresie zaborów
oszukiwanie nauczyciela wynikało z chęci przeciwstawienia się zaborcy, który próbował nas
rusyfikować, germanizować i wprowadzać swoje normy, tradycje, wartości. Oszukiwanie zaborcy
stało się patriotycznym obowiązkiem.
Na podstawie artykułu: prof. Śliwerski B., Kobierski K., Etyczne i wychowawcze aspekty ściągania
w szkole powszechnej. W: „Biuletyn badawczy CKE” [online] 2006 nr 6.
24. Zgodnie z wymową tekstu ściąganie jest:
a. niemoralne, ale zgodne z prawem
b. niezgodne z prawem, ale moralne
c. niemoralne i niezgodne z prawem
d. nie narusza Ŝadnych praw
25. Jak autorzy tekstu tłumaczą powszechność ściągania w Polsce?
a. Miało to uzasadnienie historyczne.
b. Wynikało z potrzeby przeciwstawiania się zaborcy.
c. Wynikało z pobudek patriotycznych.
d. Wszystkie odpowiedzi są prawidłowe.
26. Co łączy wszystkie przedstawione teksty (TEKST I, II, III)?
a. krytyka ściągania
b. treści historyczne
c. temat szkoły
d. współczesna szkoła
27. Do których rodzajów zaliczamy wszystkie przedstawione teksty (TEKST I, II, III)?
a. dramat, liryka
b. epika, dramat
c. epika, liryka
d. Ŝadna odpowiedź nie jest poprawna
8
Pytania 28-31 odnoszą się do poniŜszego tekstu
Idź do szkoły, stań przed ojcem domu tabliczek, powiedz to, co zostało ci zadane, napisz
tabliczkę, twój wielki brat [nauczyciel] niech napisze nową tabliczkę dla ciebie. Gdy odrobisz to,
co ci zadadzą, pokaŜ to nauczycielowi, wróć do mnie i nie włócz się po ulicy.[...]
Uczeń w sumeryjskiej szkole - tekst spisany na tabliczkach
28. W którym okresie historycznym powstał tekst?
a. staroŜytność
b. średniowiecze
c. nowoŜytność
d. współczesność
29. Jaka kraina była ojczyzną bohatera tekstu?
a. Palestyna
b. Hellada
c. Mezopotamia
d. Italia
30. Jak nazywało się pismo, którego uczeń uŜywał w szkole?
a. hieroglificzne
b. klinowe
c. hieratyczne
d. demotyczne
31. Na czym pisał sumeryjski uczeń?
a. na pergaminie
b. na tabliczkach woskowych
c. na papierze
d. na tabliczkach glinianych
9
Pytania 32-35 odnoszą się do poniŜszego tekstu
Sporządzają z papirusu karty, podzieliwszy go igłą na bardzo cienkie, lecz moŜliwie
szerokie pasy [...]. Paski te łączy się na desce zwilŜonej wodą z Nilu. Na ustawionej pochyło
desce przykleja się najpierw paski biegnące wzdłuŜ, [...] po czym nakłada się drugą
warstwę pod kątem prostym. Obie warstwy tłoczy się pod prasą, suszy kartki na słońcu [...].
Pliniusz Starszy o sporządzaniu materiału do pisania
32. W którym państwie powszechnie uŜywano papirusu jako materiału piśmienniczego?
a. w Chinach
b. w Japonii
c. w Egipcie
d. w Indiach
33. Jakie części rośliny słuŜyły do wyrabiania papirusu ?
a. łodyga
b. kwiaty
c. liście
d. korzenie
34. Z ilu warstw pasków roślinnych sporządzano kartki papirusu?
a.
z jednej
b. z dwóch
c. z trzech
d. z czterech
35. Nad jaką rzeką głównie rosła cibora papirusowa, z której wyrabiano materiał piśmienniczy?
a. nad Tygrysem
b. nad Eufratem
c. nad Nilem
d. nad Gangesem
10
Pytania 36-39 odnoszą się do poniŜszego tekstu
Rok 815. Byłem zupełnym prostaczkiem i zdziwiłem się bardzo na widok wielkich
zabudowań klasztornych, w których odtąd miałem zamieszkać. [...]
Rok 817. Przez następną zimę uczyliśmy się drugiej części gramatyki – ortografii, i odtąd
musieliśmy zawsze mówić po łacinie. [...]
[...] Magister Gerard zaznajomił nas z figurami i przenośniami mowy, przy czym wskazywał
nam je naprzód w Piśmie Świętym [...]
Na wiosnę zaczęło się studium historii, czytaliśmy Salustiusza, a później Tytusa Liwiusza. Dla
urozmaicenia wyjaśnialiśmy ustępy z Eneidy Wergiliusza.
Walafrid Strabo – fragment pamiętnika
36. W którym wieku powstał pamiętnik?
a. VIII w. p.n.e.
b. IX w. p.n.e.
c. VIII w. n.e.
d. IX w. n.e.
37. Do jakiej szkoły uczęszczał Walafrid?
a. kolegiackiej
b. klasztornej
c. katedralnej
d. parafialnej
38. Jakiego języka uczył się autor pamiętnika?
a. łaciny
b. hebrajskiego
c. greki
d. hiszpańskiego
39. Czyje dzieła czytał Walafrid i jego koledzy?
a. staroŜytnych Hebrajczyków
b. staroŜytnych Egipcjan
c. staroŜytnych Rzymian
d. staroŜytnych Greków
11
Pytania 40-43 odnoszą się do poniŜszego tekstu.
[...] Przeto My Kazimierz [...] postanowiliśmy w mieście naszym Krakowie wyznaczyć,
obrać, ustanowić i urządzić miejsce, na którym by szkoła powszechna w kaŜdym
dozwolonym wydziale kwitnęła, a dla przyszłości na wieczne czasy tym pismem jej istnienie
zapewnić chcemy.[...] Urządzamy odtąd szkoły potrzebne dla czytania prawa kanonicznego,
cywilnego, nauk lekarskich i umiejętności wyzwolonych [...].
Dyplom załoŜenia Akademii Krakowskiej
40. Który władca Polski załoŜył pierwszy uniwersytet w Polsce?
a. Kazimierz Odnowiciel
b. Kazimierz Wielki
c. Kazimierz Jagiellończyk
d. Jan Kazimierz
41. Kiedy powstała Akademia Krakowska?
a. w I połowie XIII wieku
b. w II połowie XIII wieku
c. w I połowie XIV wieku
d. w II połowie XIV wieku
42. W których z niŜej wymienionych miast najwcześniej załoŜono uniwersytety?
a. Bolonia i ParyŜ
b. Neapol i Lizbona
c. Praga i Wiedeń
d. Erfurt i Buda
43. Jakie dziedziny wiedzy w średniowieczu zaliczano do umiejętności wyzwolonych (sztuk
wyzwolonych)?
a. anatomię i botanikę
b. zoologię i chemię
c. geometrię i astronomię
d. informatykę i fizykę
12
44.
W jakim stylu występowało pojęcie weneckiej szkoły malarstwa?
a. w sztuce staroŜytnej Grecji
b. w sztuce renesansu
c. w sztuce baroku
d. w sztuce romańskiej
45.
Kto jest autorem dzieła pt. „Szkoła ateńska”?
a. Rafael Santi
b. Michał Anioł
c. Caravaggio
d. Rembrandt
46. Jak nazywamy zespół instrumentalny złoŜony z 5 muzyków?
a. kwartet
b. duet
c. sekstet
d. kwintet
47.
Co to jest plakat?
a. Rodzaj afiszu będącego samym układem tekstowym.
b. Rodzaj ogłoszenia publicznego, zawierającego elementy napisu i motywu plastycznego.
c. Jednoelementowy znak plastyczny.
d. Rodzaj ogłoszenia zawierającego jedynie motyw plastyczny.
48.
Który z podanych znaków plastycznych jest piktogramem?
a.
b.
c.
13
d.
Klucz odpowiedzi – konkurs rejonowy języka polskiego z elementami historii
i sztuki 2007/2008 r.
1 2 3 4 5 6 7 8 9
b c d a b b d c b
10
d
11
a
12
b
21
c
22
d
23
a
24
c
25
d
27
c
28
a
29
c
38
a
39
c
40
b
41
d
42
a
44
b
45 46 47 48
a d b c
26
c
43
c
13
b
30
b
14
c
31
d
14
15
b
32
c
16
a
33
a
17
c
18
a
34
b
19
d
35
c
20
a
36
d
37
b