1 informacja z realizacji niepełnosprawni 2007
Transkrypt
1 informacja z realizacji niepełnosprawni 2007
Powiatowy Urząd Pracy w Zgorzelcu Informacja o sytuacji osób niepełnosprawnych na lokalnym rynku pracy oraz realizowanych programach aktywizacji zawodowej Zgorzelec, kwiecień 2008 r. Wstęp Powiatowy Urząd Pracy w Zgorzelcu realizuje zadania na rzecz osób niepełnosprawnych w szczególności w zakresie rehabilitacji zawodowej. Rehabilitacja zawodowa ma na celu ułatwienie osobie niepełnosprawnej uzyskania i utrzymania odpowiedniego zatrudnienia i awansu zawodowego przez umoŜliwienie jej korzystania z poradnictwa zawodowego, szkolenia zawodowego i pośrednictwa pracy. Zgodnie z ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy osoba niepełnosprawna, bez względu na rodzaj i stopień niepełnosprawności, ma prawo zarejestrować się w powiatowym urzędzie pracy i w zaleŜności od spełnienia warunków ustawy moŜe uzyskać status osoby bezrobotnej lub poszukującej pracy oraz korzystać z pomocy w zakresie rehabilitacji zawodowej w ramach ustawy. Według definicji określonej w w/w ustawie: osoba bezrobotna – oznacza to osobę, o której mowa w art. 1 ust. 3 pkt 1 i 2 lit. a-e i g w/w ustawy lub cudzoziemca – członka rodziny obywatela polskiego, niezatrudnioną i niewykonującą innej pracy zarobkowej, zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zawodzie lub słuŜbie albo innej pracy zarobkowej, albo jeŜeli jest osobą niepełnosprawną, zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia co najmniej w połowie tego wymiaru czasu pracy, nieuczącą się w szkole, z wyjątkiem uczącej się w szkole dla dorosłych lub przystępującej do egzaminu eksternistycznego z zakresu tej szkoły lub w szkole wyŜszej w systemie wieczorowym, zaocznym lub eksternistycznym, zarejestrowaną we właściwym dla miejsca zameldowania stałego lub czasowego powiatowym urzędzie pracy oraz poszukującą zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, jeŜeli: a) ukończyła 18 lat b) nie ukończyła 60 lat - kobieta lub 65 lat - męŜczyzna, c) nie nabyła prawa do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej, renty socjalnej albo po ustaniu zatrudnienia, innej pracy zarobkowej, zaprzestaniu prowadzenia pozarolniczej działalności, nie pobiera zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku chorobowego lub macierzyńskiego, d) nie jest właścicielem lub posiadaczem samoistnym lub zaleŜnym nieruchomości rolnej, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.), o powierzchni uŜytków rolnych przekraczającej 2 ha przeliczeniowe lub nie podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu stałej pracy jako współmałŜonek 2 lub domownik w gospodarstwie rolnym o powierzchni uŜytków rolnych przekraczającej 2 ha przeliczeniowe, e) nie uzyskuje przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym z działów specjalnych produkcji rolnej, chyba Ŝe dochód z działów specjalnych produkcji rolnej, obliczony dla ustalenia podatku dochodowego od osób fizycznych, nie przekracza wysokości przeciętnego dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 2 ha przeliczeniowych ustalonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o podatku rolnym, lub nie podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu stałej pracy jako współmałŜonek lub domownik w takim gospodarstwie, f) nie podjęła pozarolniczej działalności od dnia wskazanego w zgłoszeniu do ewidencji do dnia wyrejestrowania tej działalności albo nie podlega na podstawie odrębnych przepisów obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, z wyjątkiem ubezpieczenia społecznego rolników, g) nie jest osobą tymczasowo aresztowaną lub nie odbywa kary pozbawienia wolności, h) nie uzyskuje miesięcznie przychodu w wysokości przekraczającej połowę minimalnego wynagrodzenia za pracę, z wyłączeniem przychodów uzyskanych z tytułu odsetek lub innych przychodów od środków pienięŜnych zgromadzonych na rachunkach bankowych, i) nie pobiera na podstawie przepisów o pomocy społecznej zasiłku stałego, j) nie pobiera, na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, świadczenia pielęgnacyjnego lub dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania, k) nie pobiera po ustaniu zatrudnienia świadczenia szkoleniowego, o którym mowa w art. 70 ust.6; osoba poszukująca pracy – oznacza to osobę niezatrudnioną, o której mowa w art. 1 ust. 3 pkt 1 i 2 w/w ustawy lub cudzoziemca – członka rodziny obywatela polskiego lub cudzoziemca członka rodziny obywatela, o którym mowa w art.1 ust. 3 pkt 2 lit a i b, poszukującą zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej oraz osobę zatrudnioną zgłaszającą zamiar i gotowość podjęcia innej pracy zarobkowej lub zatrudnienia w wyŜszym wymiarze czasu pracy, dodatkowego albo innego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, zarejestrowaną w powiatowym urzędzie pracy; 3 I. Ogólna charakterystyka osób niepełnosprawnych bezrobotnych i poszukujących pracy nie pozostających w zatrudnieniu zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Zgorzelcu. Osoby niepełnosprawne ze względu na istnienie róŜnorakich ograniczeń zdrowotnych oraz barier społecznych mają największe trudności w uzyskaniu zatrudnienia. Praca daje osobom niepełnosprawnym moŜliwość pełnego uczestniczenia w Ŝyciu społecznym jest szansą rozwoju i istotnie wpływa na wzrost ich samooceny. Problemy ze znalezieniem pracy i utrzymaniem jej są czynnikiem powodującym trudną sytuację osób niepełnosprawnych. PoniŜsza tabela przedstawia liczbę osób posiadających orzeczony stopień niepełnosprawności zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Zgorzelcu . Tabela nr 1 Podstawowe dane statystyczne Ogółem bezrobotni - w tym bezrobotni niepełnosprawni Niepełnosprawni poszukujący pracy i nie pozostający w zatrudnieniu Bezrobotni zarejestrowani na dzień 31.12.2006 razem kobiety 6182 3623 199 92 52 Bezrobotni zarejestrowani na dzień 30.06.2007 Razem 4759 206 kobiety 2995 109 70 29 22 Bezrobotni zarejestrowani na dzień 31.12.2007 Razem kobiety 4059 2448 218 107 57 19 Według danych statystycznych na dzień 31.12.2007r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Zgorzelcu zarejestrowanych było 275 osób niepełnosprawnych w tym : - 218 bezrobotnych, - 57 osób poszukujących pracy nie pozostających w zatrudnieniu. Z powyŜszych danych wynika, Ŝe w końcu 2007 roku 6,8 % bezrobotnych stanowiły osoby niepełnosprawne. ZauwaŜamy znaczny spadek bezrobocia ogółem w powiecie zgorzeleckim, natomiast bezrobocie wśród osób niepełnosprawnych nieznacznie wzrosło. Z tego wynika, Ŝe stanowi ono powaŜny problem, dlatego teŜ Powiatowy Urząd Pracy w Zgorzelcu otoczył właśnie tę grupę szczególną opieką, poprzez kierowanie róŜnych form aktywizacji do tej grupy osób. 4 Rysunek 1 Osoby bezrobotne niepełnosprawne wg płci 250 200 31.12.2007 niepełnospraw ni ogółem 150 31.12.2007 niepełnospraw ne kobiety 100 30.06.2007 niepelnospraw ni ogółem 50 30.06.2007 niepelnospraw ne kobiety 0 Jak wynika z powyŜszych danych przedstawionych na Rysunku nr 1 osobami bezrobotnymi są zarówno męŜczyźni jak i kobiety w miarę równym udziale. Wśród osób bezrobotnych niepełnosprawnych tj. 218 osób, w tym 107 kobiet - znajdują się osoby: - zamieszkałe na wsi - 67 osób, z tego 29 kobiet; - bez staŜu pracy - 24 osoby, z tego 13 kobiet; - pozostające bez pracy 12-24 miesiące - 33 osoby, w tym 16 kobiet; - pozostające bez pracy powyŜej 24 miesięcy - 60 osób, w tym 32 kobiety. Rysunek 2 Osoby niepełnosprawne poszukujące pracy nie pozostające w zatrudnieniu wg płci 80 70 31.12.2007ogółem 60 50 31.12.2007 w tym kobiety 40 30 30.06.2007 ogółem 20 30.06.2007 w tym kobiety 10 0 Jak wynika z powyŜszych danych przedstawionych na Rysunku nr 2 sytuacja męŜczyzn jest wyraźnie mniej korzystna niŜ sytuacja kobiet. 5 Wśród osób niepełnosprawnych poszukujących pracy nie pozostających w zatrudnieniu tj. 57 osób, w tym 19 kobiet - znajdują się osoby: - zamieszkałe na wsi - 7 osób, z tego 3 kobiety; - bez staŜu pracy - 22 osoby, z tego 9 kobiet; - pozostające bez pracy 12-24 miesiące - 1 osoba, w tym 1 kobieta; - pozostające bez pracy powyŜej 24 miesięcy - 20 osób, w tym 9 kobiet. Osoby niepełnosprawne nie stanowią jednorodnej grupy. Mogą być niepełnosprawne pod względem fizycznym, intelektualnym lub psychicznym. Mogą być niepełnosprawne od urodzenia lub teŜ mogły nabyć niepełnosprawność w dzieciństwie, we wczesnej młodości lub w późniejszych latach, w okresie nauki lub w trakcie zatrudnienia. Ich niepełnosprawność wpływa na zdolność do pracy i uczestnictwo w Ŝyciu społecznym. Zgodnie z danymi statystycznymi 31.12.2007r. z grupy 218 osób bezrobotnych niepełnosprawnych 67 osób posiada upośledzenie narządu ruchu co stanowi 31% ogółu. Tabela nr 2 przedstawia aktualny stan osób zarejestrowanych posiadających orzeczony stopień niepełnosprawności na lokalnym rynku pracy. Tabela nr 2 Struktura osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Zgorzelcu wg stopnia niepełnosprawności w 2007 roku. wyszczególnienie Niepełnosprawni bezrobotni stan na 30.06.2007 Niepełnosprawni bezrobotni stan na 31.12.2007 3 30 Niepełnosprawni Poszukujący pracy i nie pozostający w zatrudnieniu stan na 30.06.2007 14 32 4 34 Niepełnosprawni Poszukujący pracy i nie pozostający w zatrudnieniu stan na 31.12.2007 5 19 Stopień znaczny Stopień umiarkowany Stopień lekki Razem 173 206 24 70 180 218 33 57 Zdecydowana większość osób niepełnosprawnych, posiada lekki stopień niepełnosprawności tj. 83 % ogółu bezrobotnych niepełnosprawnych, 58 % ogółu niepełnosprawnych poszukujących pracy, 15,6 % osób niepełnosprawnych bezrobotnych legitymuje się umiarkowanym stopniem niepełnosprawności oraz 33,3 % poszukujących pracy nie pozostających w zatrudnieniu, natomiast zaledwie 1,9 % bezrobotnych posiada znaczny stopień i 8,8 % poszukujących pracy nie pozostających w zatrudnieniu. 6 Tabela nr 3 Struktura osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Zgorzelcu wg wieku w 2007 roku. Wyszczególnienie Niepełnosprawni Niepełnosprawni wg wieku bezrobotni Poszukujący stan na pracy 30.06.2007 i nie pozostający w zatrudnieniu stan na 30.06.2007 ogółem kobiety ogółem kobiety 18-24 lata 10 6 20 8 25-29 13 7 9 3 30-34 12 7 6 3 35-39 16 9 1 1 40-44 21 12 9 2 45-49 33 16 11 7 50-54 56 34 6 1 55-59 37 18 6 4 60 i więcej 8 0 2 0 Razem 206 109 70 29 Niepełnosprawni bezrobotni stan na 31.12.2007 Niepełnosprawni Poszukujący pracy i nie pozostający w zatrudnieniu stan na 31.12.2007 ogółem kobiety ogółem kobiety 16 4 5 2 13 7 6 2 17 9 6 1 9 6 2 1 24 11 5 1 47 24 12 7 54 31 10 2 31 15 7 2 7 0 4 1 218 107 57 19 Wiek jest zmienną zdecydowanie róŜnicującą osoby z orzeczonym stopniem niepełnosprawności. Najwyraźniej szanse uzyskania pracy maleją wraz z wiekiem wynika to z powyŜszej tabeli. Wśród osób zarejestrowanych na koniec 2007 roku największą grupę zarejestrowanych stanowią osoby po 50 roku Ŝycia, co stanowi 42 % ogółu wszystkich osób bezrobotnych niepełnosprawnych oraz 37 % osób niepełnosprawnych poszukujących pracy nie pozostających w zatrudnieniu. 7 Tabela nr 4 Struktura osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Zgorzelcu wg wykształcenia w 2007 roku. Wyszczególnienie Niepełnosprawni Niepełnosprawni wg wykształcenia bezrobotni Poszukujący stan na pracy 30.06.2007 i nie pozostający w zatrudnieniu stan na 30.06.2007 ogółem ogółem wyŜsze 4 4 policealne 35 14 i średnie zawodowe Średnie 9 4 ogólnokształcące Zasadnicze 57 20 zawodowe gimnazjalne 0 3 Podstawowe 101 25 i podstawowe nie ukończone Razem 206 70 Niepełnosprawni bezrobotni stan na 31.12.2007 ogółem 1 36 Niepełnosprawni Poszukujący pracy i nie pozostający w zatrudnieniu stan na 31.12.2007 ogółem 4 13 8 4 66 11 2 105 1 24 218 57 Podobnie jak w przypadku wieku, wpływ wykształcenia jest bardzo widoczny, jako Ŝe odsetek osób zarejestrowanych maleje wraz ze wzrostem poziomu wykształcenia. Największą grupę wśród osób niepełnosprawnych stanowią osoby z wykształceniem podstawowym (48,2 % ogółu), wśród osób niepełnosprawnych poszukujących pracy nie pozostających w zatrudnieniu największą grupę stanowią osoby równieŜ nie posiadające Ŝadnego wykształcenia (42 % ogółu). Najmniejsze bezrobocie występuje wśród osób z wykształceniem wyŜszym. 8 II. Realizowane programy aktywizacji zawodowej w 2007 roku na rzecz osób niepełnosprawnych bezrobotnych i poszukujących pracy nie pozostających w zatrudnieniu zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Zgorzelcu. Powiatowy Urząd Pracy w Zgorzelcu w 2007 roku skierował do subsydiowanych programów 40 osób niepełnosprawnych z powiatu zgorzeleckiego i przeznaczył na aktywizację zawodową łącznie 126 951 zł. z tego: - 99 662 zł. z Funduszu Pracy; - 14 467 zł. środki przeznaczone na aktywizację zawodową ze środków przyznawanych przez powiat PFRON; - 12 822 zł. pozyskane w ramach - JUNIOR - program aktywizacji zawodowej absolwentów niepełnosprawnych. Celem programu jest umoŜliwienie wejścia w Ŝycie zawodowe młodym osobom niepełnosprawnym, które nie podjęły dalszej nauki, ani nie uzyskały zatrudnienia w okresie do 12 miesięcy od dnia uzyskania dyplomu, świadectwa ukończenia szkoły, kursu, czy teŜ innego dokumentu, który daje uprawnienia do wykonywania zawodu. Tabela 5 Aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych bezrobotnych i poszukujących pracy – programy finansowane z Funduszu Pracy i PFRON Nazwa programu Szkolenie StaŜ Przygotowanie zawodowe Prace interwencyjne Podjęcie pracy w ramach refundacji kosztów na wyposaŜenie stanowisk pracy Prace społecznie uŜyteczne Jednorazowe środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej ogółem Osoby rozpoczynające programy w 2007 roku bezrobotni niepełnosprawni Niepełnosprawni poszukujący pracy nie pozostający w zatrudnieniu 14 2 6 0 0 1 5 0 0 0 7 5 0 0 34 6 9 Jak wynika z powyŜszych danych statystycznych, największym zainteresowaniem wśród osób posiadających orzeczony stopień niepełnosprawności były szkolenia, które miały na celu podniesienie dotychczasowych kwalifikacji lub nabycie nowych uprawnień. Łącznie objęto aktywizacją 40 osób, w szkoleniach uczestniczyło 15 osób co stanowi 37,5 % ogółu. Osoby niepełnosprawne uczestniczyły w następujących kierunkach szkoleń tj.: - kurs przygotowujący do egzaminu na prawo jazdy kategorii D (1osoba) ; - ślusarz (2 osoby); - sprzedawca w handlu detalicznym z językiem niemieckim (1 osoba); - palacz c.o. (1 osoba); - pracownik ochrony osób i mienia ( 1 osoba); - transport drogowy taksówką (1 osoba) ; - komputerowe systemy fiskalne ( 2 osoby); - kurs kosmetyczny ( 1 osoba); - mała przedsiębiorczość ( 1 osoba); - pracownik małej firmy (1 osoba); - język niemiecki w handlu (1 osoba); - opiekun osób starszych (1 osoba); - kurs na przewóz osób – dodatkowy ( 1 osoba). NaleŜy zauwaŜyć, iŜ coraz większym zainteresowaniem wśród osób posiadających orzeczony stopień niepełnosprawności cieszy się praca na własny rachunek. Pięć osób bezrobotnych niepełnosprawnych zdecydowało się na rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej co stanowi 12,5 % ogółu osób objętych aktywizacją. Osoby niepełnosprawne rozpoczęły działalność w następujących branŜach tj.: - SprzedaŜ pieczywa i słodyczy; - Videofilmowanie; - Ochrona zieleni; - Usługi masaŜu (roletick); - Zakład kosmetyczny. 10 Tabela nr 6 Osoby niepełnosprawne zarejestrowane na 31.12.2007 oraz osoby objęte aktywizacją zawodową Ogółem bezrobotni niepełnosprawni Osoby bezrobotne niepełnosprawne objęte programem aktywizacji 218 34 Ogółem osoby niepełnosprawne poszukujące pracy nie pozostające w zatrudnieniu 57 Osoby niepełnosprawne poszukujące pracy nie pozostające w zatrudnieniu objęte programem aktywizacji 6 Z powyŜszych danych wynika, iŜ prawie 16 % osób niepełnosprawnych bezrobotnych zostało objętych aktywizacją zawodową, natomiast prawie 11 % osób niepełnosprawnych poszukujących pracy i nie pozostających w zatrudnieniu. Powiatowy Urząd Pracy w Zgorzelcu w 2007 roku dysponował ofertami pracy dla osób posiadających orzeczony stopień niepełnosprawności, obrazuje to Tabela nr 7. Tabela 7 Oferty pracy dla osób niepełnosprawnych zgłoszone w poszczególnych miesiącach do Powiatowego Urzędu Pracy w Zgorzelcu w 2007 roku I 14 II 1 III 4 IV 5 V 3 VI 11 VII 4 VIII 8 IX 3 X 5 XI 2 XII 4 Razem 64 Liczba ofert przeznaczonych wyłącznie dla osób niepełnosprawnych wynosiła w 2007 roku ogółem 64 i w ramach tych ofert 49 osób niepełnosprawnych podjęło pracę w wyniku usług pośrednictwa pracy. JednakŜe osoby te mogą korzystać ze wszystkich ofert pracy, które są w dyspozycji Urzędu Pracy w Zgorzelcu, jeŜeli spełniają wymagania kwalifikacyjne stawiane przez Pracodawcę, planującego zatrudnienie pracownika. Najczęstszym kryterium stawianym przez Pracodawców jest „chęć do wykonywania pracy”, „solidność”, „sumienność”, „dyspozycyjność”, a następnie poziom wykształcenia czy teŜ doświadczenie zawodowe. Kolejnymi podstawowymi usługami rynku pracy świadczonymi przez Powiatowy Urząd Pracy w Zgorzelcu, z których mogą korzystać osoby niepełnosprawne są usługi poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej oraz pomocy w aktywnym poszukiwaniu pracy. Standard poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej realizowany jest przez doradcę zawodowego i jest niezbędnym elementem ułatwiającym poruszanie się po rynku pracy oraz podjęcie zatrudnienia, dostarcza aktualnych informacji o środowisku pracy, zawodach i drogach kształcenia, moŜliwościach podwyŜszenia kwalifikacji bądź przekwalifikowania. 11 Usługi poradnictwa zawodowego oraz pomocy w aktywnym poszukiwaniu pracy świadczone są w Centrum Informacji i Aktywizacji Zawodowej prowadzonym przez Powiatowy Urząd Pracy w Zgorzelcu. Centrum dysponuje nowoczesną multimedialną informacją o zawodach, szkołach, instytucjach szkolących oraz stanowiskami komputerowymi ze stałym dostępem do internetu, co daje moŜliwości poszukiwania pracy w kraju i za granicą . Centrum jest dostosowane do obsługi osób niepełnosprawnych, gdyŜ posiada windę oraz podjazd dla osób niepełnosprawnych. DuŜą rolę w zwiększeniu skuteczności poszukiwania pracy odgrywa pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy realizowana przez lidera klubu pracy. W 2007 roku doradca zawodowy udzielił osobom niepełnosprawnym 18 porad indywidualnych, w poradach grupowych uczestniczyło 16 osób, z informacji zawodowej skorzystało 8 osób niepełnosprawnych, w zajęciach aktywizacyjnych w Klubie Pracy uczestniczyły 3 osoby niepełnosprawne. Opracowała: Marta Idzik Kierownik Działu Rynku Pracy 12 Bibliografia: - ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy /Dz. U. 2004 nr 99, poz. 1001 z późn. zm./; - ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych /Dz. U. 1997 nr 123, poz. 776 z późn. zm/; - MPiPS 07 Sprawozdanie o osobach niepełnosprawnych bezrobotnych lub poszukujących pracy nie pozostających w zatrudnieniu za okres 01.07.2007 – 31.12.2007; - MPiPS 07 Sprawozdanie o osobach niepełnosprawnych bezrobotnych lub poszukujących pracy nie pozostających w zatrudnieniu za okres 01.01.2007 – 30.06.2007; - Załącznik nr 4 do sprawozdania MPiPS-01 Poradnictwo zawodowe, pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy, szkolenie bezrobotnych i poszukujących pracy, staŜ i przygotowanie zawodowe w miejscu pracy; - miesięczna statystyka MPiPS -01 Sprawozdanie o rynku pracy 13