Spis treści

Spis treści
I. Badania przyrodnicze
VI. Funkcjonowanie roślin
1. Metodyka badań biologicznych ............................. 6
2. Obserwacje mikroskopowe jako źródło
wiedzy biologicznej .............................................. 11
Podsumowanie ........................................................ 14
Test maturalny ......................................................... 15
To było na maturze! ................................................. 18
1. Transport wody, soli mineralnych i substancji
odżywczych ...................................................... 228
2. Wzrost i rozwój roślin okrytonasiennych ............. 235
3. Regulatory wzrostu i rozwoju roślin .................... 240
4. Reakcje roślin na bodźce ................................... 244
Podsumowanie ...................................................... 247
Test maturalny ....................................................... 249
To było na maturze! .................................................. 252
II. Chemiczne podstawy życia
1. Składniki nieorganiczne organizmów ....................
2. Budowa i znaczenie węglowodanów ...................
3. Lipidy – budowa i znaczenie ................................
4. Białka – główny budulec organizmu .....................
5. Budowa i rola kwasów nukleinowych ...................
Podsumowanie ........................................................
Test maturalny .........................................................
To było na maturze! ...................................................
20
27
32
35
40
43
46
49
III. Komórka – podstawowa jednostka życia
1. Przestrzenna organizacja komórki ........................
2. Budowa, właściwości i funkcje błon biologicznych ...
3. Jądro komórkowe ...............................................
4. Składniki cytoplazmy ...........................................
5. Składniki cytoplazmy otoczone
dwiema błonami ..................................................
6. Pozostałe składniki komórki. Połączenia
między komórkami ..............................................
7. Podziały komórkowe ...........................................
Podsumowanie ........................................................
Test maturalny .........................................................
To było na maturze! .................................................
52
57
64
67
72
75
79
87
91
95
IV. Różnorodność wirusów,
bakterii, protistów i grzybów
1. Klasyfikowanie organizmów ................................. 98
2. Wirusy – bezkomórkowe formy materii .............. 103
3. Bakterie – organizmy bezjądrowe ...................... 110
4. Protisty – proste organizmy eukariotyczne ......... 118
5. Grzyby – cudzożywne beztkankowce.
Porosty .............................................................. 132
Podsumowanie ...................................................... 144
Test maturalny ....................................................... 146
To było na maturze! ................................................ 149
V. Różnorodność roślin
1. Rośliny pierwotnie wodne .................................. 152
2. Główne kierunki rozwoju roślin lądowych ........... 157
3. Tkanki roślinne ................................................... 160
4. Budowa i funkcje korzenia ................................. 170
5. Budowa i funkcje łodygi ..................................... 174
6. Budowa i funkcje liści ........................................ 178
7. Mszaki – rośliny o dominującym gametoficie ...... 184
8. Paprotniki – zarodnikowe rośliny naczyniowe ..... 189
9. Nagozalążkowe – rośliny kwiatowe
z nieosłoniętym zalążkiem .................................. 197
10. Okrytozalążkowe – rośliny
wytwarzające owoce ....................................... 204
Podsumowanie ...................................................... 218
Test maturalny ....................................................... 221
To było na maturze! .................................................. 224
VII. Różnorodność bezkręgowców
1. Kryteria klasyfikacji zwierząt ............................... 256
2. Gąbki – zwierzęta beztkankowe ......................... 260
3. Tkanki zwierzęce – budowa i funkcja ................. 263
4. Parzydełkowce – tkankowe zwierzęta
dwuwarstwowe ................................................. 274
5. Płazińce – zwierzęta spłaszczone
grzbietobrzusznie .............................................. 281
6. Nicienie – zwierzęta o obłym,
nieczłonowanym ciele ........................................ 289
7. Pierścienice – bezkręgowce o wyraźnej
metamerii .......................................................... 296
8. Stawonogi – zwierzęta o członowanych
odnóżach .......................................................... 303
9. Mięczaki – zwierzęta o miękkim,
niesegmentowanym ciele ................................... 317
10. Szkarłupnie – bezkręgowe zwierzęta
wtórouste ........................................................ 325
Podsumowanie ...................................................... 329
Test maturalny ....................................................... 332
To było na maturze! ................................................. 336
VIII. Różnorodność strunowców
1. Charakterystyka strunowców.
Strunowce niższe .............................................. 340
2. Cechy charakterystyczne kręgowców ................ 345
3. Ryby – żuchwowce pierwotnie wodne ............... 349
4. Płazy – kręgowce dwuśrodowiskowe ................. 359
5. Gady – pierwsze owodniowce ........................... 369
6. Ptaki – latające zwierzęta pokryte piórami .......... 377
7. Ssaki – kręgowce wszechstronne
i ekspansywne .................................................. 389
Podsumowanie ...................................................... 499
Test maturalny ....................................................... 402
To było na maturze! ................................................. 405
IX. Funkcjonowanie zwierząt
1. Powłoki ciała. Symetria ciała .............................. 408
2. Ruch zwierząt .................................................... 413
3. Odżywianie się zwierząt ..................................... 420
4. Wymiana gazowa u zwierząt .............................. 425
5. Transport u zwierząt .......................................... 432
6. Reagowanie zwierząt na bodźce ....................... 436
7. Osmoregulacja i wydalanie ................................ 443
8. Rozmnażanie i rozwój zwierząt .......................... 448
Podsumowanie ...................................................... 454
Test maturalny ....................................................... 457
To było na maturze! ................................................. 460
Przydatne terminy ................................................... 462
Indeks .................................................................... 467