T.Duklas Monitoring 1

PROWADZENIE EDUKACJI I UDZIELANIE
WSPARCIA SAMORZĄDOM GMINNYM W
ZAKRESIE PROWADZONEJ PRZEZ NICH
LOKALNEJ POLITYKI WOBEC UZALEśNIEŃ,
MAJĄCEJ NA CELU
W SZCZEGÓLNOŚCI WZMOCNIENIE
OBSZARU DIAGNOZY LOKALNYCH
PROBLEMÓW, ZASOBÓW
I POTRZEB
Tatiana Duklas
Dźwirzyno, 11 grudnia 2014
CELE ZADANIA
Wzmocnienie obszaru diagnozy lokalnych problemów,
zasobów i potrzeb oraz podjęcie działań
dydaktycznych;
Opracowanie i wdroŜenie metodologii, tj. metod,
technik i narzędzi niezbędnych do wdroŜenia
regionalnego monitoringu dotyczącego uŜywania
środków psychoaktywnych oraz niekontrolowanego
zaŜywania leków dostępnych bez recepty (tzw. OTC);
Przygotowanie grupy gminnych realizatorów
lokalnych diagnoz w zakresie przeciwdziałania
uzaleŜnieniom na terenie województwa
zachodniopomorskiego;
Zbadanie najnowszych wzorów konsumpcji substancji
psychoaktywnych i odurzających oraz leków OTC.
MONITORING – DOŚWIADCZENIA
WŁASNE
RPAR Szczecin 2006 r.– Szybka Ocena Prawa
i Polityki Wobec Narkotyków oraz Odpowiedź
w krajach Byłego Związku Radzieckiego oraz
w Krajach Centralnej i Wschodniej Europy
http://www.temple.edu/lawschool/phrhcs/rpar/about
/RPAR%20and%20RAR%20Reports%20and%20P
resentations/Raport%20Koncowy%20RPAR%20P
olska.pdf
PROBLEMY ZIDENTYFIKOWANE W
TRAKCIE REALIZACJI PROJEKTU
RPAR, 2006 R.
1.
2.
3.
4.
5.
Sporadyczne stosowanie mechanizmów
oddziaływania leczniczego z ustawy
o przeciwdziałaniu narkomani (UOPN);
Niewielkie wykorzystanie kary ograniczenia
wolności w praktyce;
Brak diagnozy wzorów uŜywania narkotyków
w małych miastach i wsiach;
Niedostateczna wiedza w małych miastach
i wsiach na temat zagroŜeń związanych
z uŜywaniem narkotyków;
Ryzykowne zachowania uŜytkowników
narkotyków przyjmowanych w drodze iniekcji
w małych miejscowościach;
RPAR – CD.
7.
8.
9.
Brak przepływu informacji na temat moŜliwości
pomocy terapeutycznej między instytucjami tj.:
policja, prokuratura, sądy, ośrodki
terapeutyczne, organizacje pozarządowe);
Nieznajomość prawa wśród uŜytkowników
narkotyków; brak dostępu do bezpłatnej pomocy
prawnej;
Trudności w znalezieniu pracy, niewielkie
szanse na zatrudnienie byłych uzaleŜnionych.
Projekt realizowany w ramach Programu „Środki Przejściowe 2006”
Projekt: PL 2006/IB/JH/04/TL współfinansowany ze środków UE i Rządu
RP
OPRACOWANIE
MAPY
INFORMACYJNEJ
Janusz Sierosławski, Artur Malczewski,
Centrum Informacji o Narkotykach i Narkomanii
Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania
Narkomanii
Monitorowania problemów narkotyków i narkomanii na
poziomie lokalnym
Falenty, 11-13 lutego 2008 r.
WPROWADZENIE
Pierwszym krokiem w przygotowaniu monitoringu
powinno być opracowanie mapy informacyjnej
Mapa informacyjna – identyfikacja oraz analiza
metodologiczna dostępnych źródeł informacji
Mapa jako narzędzie opisu źródła informacji oraz
projektowania ewentualnych modyfikacji
Mapa informacyjna jako podstawa interpretacji danych
ELEMENTY MAPY INFORMACYJNEJ
Typ źródła danych
Definicja wskaźnika
Definicja jednostki danych (jednostki statystycznej)
Zakres danych dodatkowych wyznaczający moŜliwości
analiz w podgrupach
Sposób zbierania i agregacji danych
Zasięg systemu i poziomy agregacji
Dostęp do danych
Jakość danych
Dane adresowe instytucji zbierającej dane, osoby
odpowiedzialne za ich gromadzenie i udostępnianie
TYP ŹRÓDŁA DANYCH
Dane statystyczne
ze źródeł centralnych (np. dane o zgonach, zgłaszalność
do leczenia stacjonarnego)
ze źródeł lokalnych (np. dane z poradni uzaleŜnień)
Dokumentacja instytucji (np. historie choroby,
dokumentacja MOPS-u, dane operacyjne policji)
Raporty i analizy (np. wcześniejsze opracowania,
sprawozdania, prace magisterskie, doktorskie, raporty
z badań realizowanych na terenie gminy)
Badania planowane w ramach monitoringu
Tymczasem…
wracamy do województwa
zachodniopomorskiego
LICZBA I RODZAJ ADRESATÓW ORAZ
SPOSÓB ICH REKRUTACJI
Adresaci bezpośredni
10 gmin z terenu województwa
zachodniopomorskiego wraz z przedstawicielami,
tj.: Borne Sulinowo, Dobra Szczecińska, Drawno,
Gryfino, Kołobrzeg, Koszalin, Pyrzyce, Stargard
Szczeciński, Świeszyno, Tuczno;
48 kluczowych informatorów pozyskanych z gmin
jednocześnie reprezentacja społeczności lokalnej
danej gminy – respondenci wywiadów
indywidualnych i zogniskowanych (tzw. grup
fokusowych);
ADRESACI – CD.
531 osób, z czego 169 ankiet (31,5%) nie moŜna
było uznać za waŜne, bowiem zawierały błędne
rozwiązania;
362 osobowa (68,2%) reprezentacja młodzieŜy
uczniów gimnazjów i szkół ponad gimnazjalnych:
180 – kobiet i 182 męŜczyzn, w tym:
310 gimnazjalistów, 29 uczniów szkół
zawodowych, i 23 – liceum;
średnia wieku liczona w układzie 13 lat minimum
-21 lat maksimum lat wynosiła 17 lat.
DIAGNOZA POSIADANYCH
ZASOBÓW – DANE WYJŚCIOWE
Raport: problem narkomanii na terenie
województwa zachodniopomorskiego 2012 i 2013;
Wyniki z badania młodzieŜy ESPAD z 2011 roku;
Model „West Pomerania” wraz z wynikam
i rekomendacjami;
Kadra samorządowców;
Dobre praktyki KBPN oraz innych województw
i gmin;
Literatura autorstwa KBPN, pt. „Monitorowanie
problemu narkotyków i narkomanii”; red. Artur
Malczewski.
MODEL MONITORINGU „WEST
POMERANIA”
Model „Westpomerania”
Eksperci
Jakościowe
Uczniowie i
studenci
Ilościowe
„Party
people”
Ilościowe
Grupa losowa
Ilościowe
Badania
populacji
generalnej
ESPAD
PRZEPROWADZONYCH
DZIAŁAŃ
W RAMACH
ZACHODNIOPOMORSKIEGO
MONITORINGU
Opracowanie dla gmin modelu monitoringu/
diagnozy lokalnych problemów zasobów i potrzeb;
WdroŜenie modelu monitoringu w 10 wyłonionych
gminach woj. zachodniopomorskiego;
Organizacja i przeprowadzenie szkoleń dla gmin
(regionalne w Szczecinie w terminie 11-12
września 2014, gminne - na terenie danej gminy
w terminie 1-14 października 2014);
ETAPY, HARMONOGRAM CD.
Wsparcie merytoryczne/ doradztwo dla gmin
realizujących monitoring – październik-listopad
2014;
Opracowanie zbiorczego raportu w oparciu o dane
pozyskane m.in. z gmin, które wykonały
monitoring i inne dostępne w literaturze
problemu – listopad 2014;
Sprawozdanie z wykonania zadania – grudzień
2014.
EWALUACJA
Procesu – wyniki z ankiet ewaluacyjnych, które
zostały wykonane po szczecińskim szkoleniu
regionalnym;
Rezultatu – analiza wniosków i rekomendacji
opracowanych na podstawie pozyskanych od
gmin danych ilościowych i jakościowych;
Źródłem pozyskania wskaźników będzie treść
raportu końcowego wraz z załącznikami. .
ZAKŁADANE REZULTATY
REALIZACJI ZADANIA
Poprawi się poziom merytoryczny gminnych
diagnoz lokalnych problemów, zasobów i potrzeb;
Podjęte zostaną adekwatne do załoŜeń
merytorycznych i metodologicznych działania
dydaktyczne;
PodwyŜszone zostaną kwalifikacje i kompetencje
pracowników gminnych w 10 samorządach.
REZULTATY - CD
Zostanie opracowana i wdroŜona metodologia
niezbędna do przeprowadzenia regionalnego
monitoringu w woj. zachodniopomorskim;
Przygotowana zostanie grupa gminnych
realizatorów lokalnych monitoringów/ diagnoz;
Zidentyfikowane zostaną najnowsze wzory
stosowania substancji psychoaktywnych,
odurzających i leków OTC;
Pojawią się aktualne rekomendacje do zadań
realizowanych w ramach przeciwdziałania
narkomanii.
MODEL MONITOROWANIA PROBLEMU
NARKOTYKÓW I NARKOMANII W
WOJEWÓDZTWIE
ZACHODNIOPOMORSKIM
BENEFICJENCI - GMINY
Spośród 35 zgłoszonych gmin
zachodniopomorskiego, wybrano 11, które wzięły
udział projekcie;
O wyborze gminy stanowiły: kolejność przesłania
zgłoszenia, połoŜenie geograficzne
i liczba mieszkańców, zainteresowanie
przedstawiciela gminy;
Preferowane były gminy, które wskazały
reprezentacje 2 osobowe.
RESPONDENCI MONITORINGU – POZIOM GMINY,
BADANIA JAKOŚCIOWE
Z EKSPERTAMI GRUPY FOKUSOWE
kluczowi
informatorzy - osoby zaangaŜowane
w przeciwdziałanie narkomanii na terenie
gminy, tj.: pełnomocnik vel koordynator
GPPN, psychoterapeuta uzaleŜnień, działacz
ruchu trzeźwościowego (AN – Anonimowi
Narkomani), policjant-dzielnicowy, kurator
zawodowy, pedagog szkolny, przewodniczący
GKRPA, działacz lokalnej organizacji
pozarządowej (klubu abstynenta), kierownik
odwyku lub/i programu substytucyjnego,
aptekarz, pracownik socjalny, in.
RESPONDENCI – POZIOM GMINY,
MŁODZIEś
BADANIA ILOŚCIOWE SONDAś
DIAGNOSTYCZNY
531 osób/ ankiet, w tym poprawnie wykonanych 362
wśród:
gimnazjalistów
licealistów
uczniów szkół zawodowych
o reprezentacja kaŜdej z gmin biorącej udział
w pilotaŜowym zachodniopomorskim monitoringu
ANALIZY ILOŚCIOWE JAKO
NARZĘDZIA MONITOROWANIA
Wyniki ESPAD 2011;
Dane z raportów: Problem narkomanii na terenie
województwa zachodniopomorskiego 2012 i 2013;
SondaŜ diagnostyczny za pomocą kwestionariusza
ankiety wśród młodzieŜy szkolnej;
Dane wojewódzkie: Inspekcja Sanitarna, Policja,
Prokuratura, sądy okręgowe, NFZ, zoz-y, zakłady
karne i areszty śledcze, Okręgowy Inspektorat SłuŜby
Więziennej, StraŜ Graniczna, apteki via Inspekcja
Farmaceutyczna, organizacje pozarządowe
i in.
DEF. GRUPA FOKUSOWA
Zogniskowany wywiad grupowy jedno
z podstawowych narzędzi badań jakościowych,
które w przeciwieństwie do badań ilościowych nie
ma wymogu reprezentatywności;
Istotna rola moderatora, który w oparciu
o przygotowane zagadnienia (kwestionariusz)
prowadzi/ moderuje wywiad grupowy;
6-8 do 10 osób skoncentrowanych na wspólnym
dookreślonym temacie;
MoŜe słuŜyć: przygotowaniu narzędzi do badań
ilościowych, przedyskutowaniu wyników badań
ilościowych lub wyłącznie pozyskaniu danych
jakościowych;
Bywa wspierana techniką OBSERWACJI.
KWESTIONARIUSZ WYWIADU
GRUPOWEGO
1. Przedstawienie uczestników: afiliacja, stanowisko, zakres obowiązków, co
respondent wykonuje rzecz przeciwdziałania narkomanii?
2. Kto i gdzie oraz w jakim zakresie szuka pomocy na terenie gminy?
3.Jaka pomoc jest udzielana? Rodzaj i kiedy?
4. Dokąd są kierowani szukający pomocy?
5. Wzory i sposoby uŜywania narkotyków?
6. Gdzie kupowane są narkotyki?
7. Ceny narkotyków
8.Akcje podejmowane przez Policję
9. Rodzina, bliscy osób uŜywających narkotyków? Kto to: wykształcenie, stan
posiadania, matka. ojciec opiekun ?
KWESTIONARIUSZ WYWIADU
GRUPOWEGO - CD
10. Co jest dostępne w gminie? Rodzaj pomocy
11. Czego nie ma?
12. Jak uzupełnić braki, inne rozwiązania?
13. Czy jest odpowiednia kadra?
14. Czy kadra jest regularnie szkolona? Przez kogo?
15. Czy w szkołach zdarzały się interwencje po spoŜyciu
substancji psychoaktywnej (narkotyki lub/i alkohol,
inne)?
APTEKI
1. Jak oceniasz popularność / dostępność (zakupu) leków OTC
zawierających DXM Dextrometorfan tj.: Acodin 150 i Acidin 300,
Tussal, Thiocodin, Tussidex, Akindex, Argotussin, Dexatussin,
Robitussin, Dexapini, Aco300, Dexacaps, ActiTrin, Gripex
2. Kto kupuje?
3. Ile?
4. Jak często?
5. Czy moŜna odmówić sprzedaŜy leków?
6. Czy kupujący informowani są o narkotycznym działaniu leków OTC
zawierających Dextrometorfan?
7. Ile kosztują ww. preparaty?
INNE
1. Kogo w gminie naleŜałoby jeszcze zapytać
o sytuację dotyczącą substancji odurzających
i psychoaktywnych w gminie?
Placówka, konkretny człowiek?
2. O co dotychczas nie zapytałam, a powinnam?