Wsparcie osób w wieku 50 + w ramach PO KL (Dz. 6.1).

Specyfika pomorskiego rynku pracy dla osób 50+
w świetle doświadczeń
Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku
Dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku – Tadeusz Adamejtis
Konferencja „Wyrównywanie szans na rynku pracy dla osób 50+ - Solidarność pokoleń”
Gdańsk, 6 lutego 2013 r.
Jak szybko starzeje się społeczeństwo
w województwie pomorskim
w latach 2010 – 2035
• Uwaga: średnio w latach 2010-2035 w województwie pomorskim
każdego miesiąca będą przybywały 864 osoby w wieku 50+,
gdzie:
w latach 2010-2020 – 576 osób miesięcznie,
w latach 2020-2030 – 979 osób miesięcznie,
w latach 2030-2035 – 1 212 osób miesięcznie.
2
Prognoza kształtowania się liczby ludności w wieku 50+
w latach 2010 – 2035
województwo pomorskie
1 100 000
1 000 000
900 000
800 000
700 000
50+
600 000
50-64
500 000
65+
400 000
300 000
200 000
100 000
2035
2034
2033
2032
2031
2030
2029
2028
2027
2026
2025
2024
2023
2022
2021
2020
2019
2018
2017
2016
2015
2014
2013
2012
2011
2010*
0
* Dane rzeczywiste.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS.
Ludność w wieku 50+ wzrośnie z poziomu 740 tys. w 2010 r. do prawie miliona w 2035 r.
Ludność w wieku 65+ wzrośnie z poziomu 274 tys. w 2010 r. do prawie pół miliona w 2035 r.
3
Prognozy dotyczące rynku pracy
w województwie pomorskim do 2035 r.
(według ekonomicznych grup wieku)
wiek przedprodukcyjny (0-17 lat)
20,1%
20,0%
18,4%
17,0%
64,4%
59,1%
58,0%
58,1%
wiek produkcyjny (18-59 lat kobiety/ 18-64 lata
mężczyźni)
2010*
2020
2030
2035
15,5%
20,9%
23,6%
25,0%
wiek poprodukcyjny (60 i więcej lat kobiety/ 65 i
więcej lat mężczyźni)
0,0%
10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% 70,0%
* dane rzeczywiste
o Starzenie się społeczeństwa: współczynnik obciążenia demograficznego (liczba osób w wieku nieprodukcyjnym przypadająca na
100 osób w wieku produkcyjnym) zwiększy się z 55 osób w 2010 roku do 72 osób w 2035 roku. Oznacza to znaczny wzrost
obciążenia systemów emerytalnych.
o W perspektywie lat liczba ludności będzie się zmniejszać, jednocześnie wzrastać będzie średnia długość życia kobiet i mężczyzn.
o Mediana wieku ludności zwiększy się z 36,7 lat w końcu 2010 roku do 46,1 lat w 2035 roku.
o Odsetek ludności w wieku przedprodukcyjnym zmniejszy się z 20,1% do 17,0%.
o Odsetek ludności w wieku produkcyjnym zmniejszy się z 64,4% do 58,1%.
o Odsetek ludności w wieku poprodukcyjnym wzrośnie z 15,5% do 25,0%.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS.
4
Prognoza liczby ludności w wieku produkcyjnym (18-59/64 lata)
w latach 2010-2035 (w tys.) w miastach i na wsi
województwo pomorskie
1 200,0
1 000,0
953,4
942,0
886,5
875,5
824,3
819,7
807,2
tys. osób
800,0
600,0
489,2
493,7
505,7
505,6
498,8
504,8
506,9
400,0
200,0
0,0
2010*
2011
2016
2017
miasto
2025
2030
2035
wieś
* dane rzeczywiste
Według prognozy w województwie pomorskim liczba ludności w wieku produkcyjnym zamieszkałej na
wsi zacznie zmniejszać się od 2017 r. i tendencja ta utrzyma się do roku 2024. W mieście liczba ludności
w wieku produkcyjnym będzie się zmniejszała w całym prognozowanym okresie.
Źródło: Prognoza ludności na lata 2010-2035, Bank Danych Lokalnych GUS.
5
Udział osób bezrobotnych powyżej 50 roku życia
w ogólnej liczbie bezrobotnych w układzie wojewódzkim
stan na 31 grudnia 2012 r.
Dolnośląskie
28,1%
27,0%
Zachodniopomorskie
Łódzkie
26,4%
26,2%
Opolskie
25,0%
Lubuskie
Mazowieckie
24,5%
Śląskie
24,3%
23,2%
Podlaskie
22,8%
POLSKA
Pomorskie
22,4%
25 722 osoby
Warmińsko-Mazurskie
21,7%
Świętokrzy skie
20,6%
Kujawsko-Pomorskie
20,6%
Wielkopolskie
20,4%
Małopolskie
19,2%
Lubelskie
18,3%
Podkarpackie
0,0%
17,5%
5,0%
10,0%
15,0%
20,0%
25,0%
30,0%
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych MPiPS (www.psz.praca.gov.pl/statystykirynkupracy)
W województwie pomorskim udział osób bezrobotnych powyżej 50 roku życia w ogółem (22,4%) jest niższy niż w kraju (22,8%).
Najwyższy udział - woj. dolnośląskie (28,1%); najniższy – woj. podkarpackie (17,5%).
6
Struktura bezrobotnych według wieku
stan na 31 grudnia 2012 r.
100%
90%
19,9%
10,7%
20,6%
35,8%
80%
70%
59,3%
60%
50%
57,4%
57,0%
do 25 roku życi a
49,5%
40%
25 - 50 l a t
30%
20%
10%
22,8%
22,4%
Polska
województwo
pomorskie
30,0%
powyżej 50 roku
życi a
14,7%
0%
powiat
kartuski
m. Gdańsk
Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań rynku pracy MPiPS-01
7
Bezrobotni ogółem i powyżej 50 roku życia w woj. pomorskim
według wykształcenia
stan na 31 grudnia 2012 r.
100%
90%
80%
4,3%
10,1%
18,3%
20,5%
5,4%
70%
60%
11,3%
średnie ogólnokształcące
29,7%
72,0%
30%
58,0%
20%
10%
policealne i średnie zawodowe
33,6%
50%
40%
wyższe
28,3%
38,4%
zas adnicze zawodowe
gimnazjalne i poniżej
0%
bezrobotni ogółem
bezrobotni 50+
Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań statystycznych rynku pracy MPiPS-01.
Ponad 70% osób bezrobotnych powyżej 50 roku życia (18,5 tys.) posiadało wykształcenie zasadnicze zawodowe lub poniżej.
8
Bezrobotni ogółem i powyżej 50 roku życia w woj. pomorskim
według czasu pozostawania bez pracy
stan na 31 grudnia 2012 r.
100%
90%
80%
31,2%
37,8%
70%
60%
powyżej 12 miesięcy
18,4%
19,5%
50%
40%
18,5%
14,8%
30%
20%
31,8%
27,9%
bezrobotni ogółem
bezrobotni 50+
10%
6 - 12
3-6
do 3 miesięcy
0%
Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań statystycznych rynku pracy MPiPS-01.
Blisko 40% osób bezrobotnych powyżej 50 roku życia (9,7 tys.)
pozostawało bez pracy powyżej 12 miesięcy.
9
Wskaźnik zatrudnienia według wybranych grup wiekowych
w województwie pomorskim na tle kraju (w %)
2004
2008
2010
2011
wyszczególnienie
w%
zmiana
2011- 2004
w pkt. proc.
woj. pomorskie
55,1
65,0
64,5
64,1
+9,0
Polska
57,3
65,0
64,6
64,8
+7,5
woj. pomorskie
22,0
27,9
28,5
26,5
+4,5
Polska
21,7
27,3
26,3
24,9
+3,2
woj. pomorskie
25,5
33,7
38,3
37,8
+12,3
Polska
26,2
31,6
34,0
36,9
+10,7
20 - 64 lata
15 - 24 lata
55 - 64 lata
Źródło: http://epp.eurostat.ec.europa.eu/
10
Odpowiedź na powstałe problemy związane ze starzeniem się
społeczeństwa na pomorskim rynku pracy.
Program Operacyjny
Kapitał Ludzki 2007-2013
Poprawa dostępu do zatrudnienia oraz
wspieranie aktywności zawodowej
w regionie - Działanie 6.1.
11
Wsparcie osób w wieku 50 + w ramach PO KL (Dz. 6.1).
Projekty innowacyjne – testowanie nowych rozwiązań istniejących
problemów, poszukiwanie właściwych metod, narzędzi, instrumentów pomocy
w obszarze zatrudnienia i integracji społecznej, czyli
„Działania służące wydłużeniu wieku aktywności zawodowej”.
PROBLEM: Zwiększenie szans osób bezrobotnych 50+ z terenów wiejskich na wydłużenie aktywności
zawodowej poprzez zaadoptowanie i wdrożenie nowej w polskich warunkach metody
szkoleniowej dla pracujących w rolnictwie - zawód "Zarządca w rolnictwie"
Lokalna Grupa Działania „Małe Morze"
Planowane produkty :
Zaadoptowanie niemieckiej metody szkolenia w zawodzie „Zarządca w rolnictwie”. Gospodarstwa rolne
pozostawałyby pod nadzorem profesjonalisty „zarządcy”, który reprezentowałby interesy pracodawcy.
PROBLEM: Brak aktywności zaw. osób 50+, ograniczanie zasobów pracy przez przedwczesne
wychodzenie z rynku osób w wieku niemobilnym, brak wykorzystania potencjału
kreatywności na założenie przez nich działalności gospodarczej.
Gdańska Fundacja Przedsiębiorczości
Planowane produkty :
Wypracowanie i przetestowanie modelu łączącego kreatywność z przedsiębiorczością, w zakładaniu
i prowadzeniu własnej firmy, skierowany wyłącznie do osób posiadających umiejętności manualne,
które jednocześnie mają potencjał kreatywności, elastyczności i otwartości na zmiany. Produktem
12
finalnym będzie model aktywizacji utalentowanych rękodzielniczo osób 50+.
Wsparcie osób w wieku 50 + w ramach PO KL (Dz. 6.1).
PROBLEM: Niska aktywności zawodowa os. 50+, brak rozwiązań prowadzących do wydłużenia wieku
aktywności zawodowej oraz brak wsparcia motywującego podjęcie nowego wyzwania.
Fundacja Gospodarcza
Planowane produkty :
Powstanie nowego narzędzia dla doradców zawodowych - APLIKACJA LIFE DESIGN 50+.
Będzie stanowić uzupełnienie stosowanej metodologii, wsparcia mającego na celu preinkubację
przedsiębiorczą, poprzez łączenie uzupełniania luk kompetencji z pracą nad zmianą postawy.
Ma ułatwić i skrócić czas diagnozy potencjału badanego. Produktem finalnym będzie model
kompleksowego wsparcia os. 50+, prowadzącego do wywołania gotowości do założenia własnej firmy.
PROBLEM: Niska aktywność zawodowa kobiet w wieku 50+ z terenów wiejskich, duże
oddziaływanie stereotypów.
Stowarzyszenie Eko-Inicjatywa
Planowane produkty :
Wypracowanie innowacyjnego środowiskowego modelu aktywizacji kobiet pozostających bez
zatrudnienia z terenów wiejskich w wieku 50+.
Wprowadzenie nowego zawodu brokera zawodowego jako animatora społecznego i doradcy
zawodowego w jednym.
13
Wsparcie osób w wieku 50 + w ramach PO KL (Dz. 6.1).
W ciągu 3 lat na dofinansowanie realizacji projektów wspierających bezrobotnych
wydano około 179 539 079 PLN.
Z czego zaplanowano wparcie dla 3 447osób w wieku 50+ (z ogółu 18 179 osób).
Oznacza to, że na dofinansowanie działań dla osób bezrobotnych 50+ przekazano
40 896 636 PLN.
Aktualnie realizowane są 22 projekty, których wsparcie jest w 100% skierowane
do osób 50+.
Od początku wdrażania PO KL 540 osób 50+ otrzymało dotację na otworzenie
własnej działalności gospodarczej (120 osób w 2012r.).
Od 2011 r. 889 osób 50+ zakończyło udział w projektach, z czego 488
uzyskało zatrudnienie (efektywność zatrudnieniowa).
14
Wsparcie osób w wieku 50 + w ramach PO KL (Dz. 6.1).
Szkolenia:
Murarz, Spawacz, Glazurnik, Brukarz
Pomocnik stolarza, Wykańczanie wnętrz
Monter rusztowań, instalacji sanitarnych i gazowych
Monter izolacji budowlanych
Operator koparko - ładowarki, maszyn sterowanych numerycznie CNC
Pracownik gospodarczy z elementami SEP
Budownictwo konwencjonalne oraz budownictw15o pasywnym
Mechanika i konserwacja budowlanego sprzętu ciężkiego
Agent ochrony
Profesjonalne sprzątanie
Turystyka m.in.: barman/ka, recepcjonista/stka, sprzedawca pamiątek
Przewodnik informacji turystycznej
Organizacja imprez okolicznościowych z modułem cateringu
Kucharz
Ogrodnik - kształtowania terenów zieleni
Florystyka i bukieciarstwo
Obsługa kas fiskalnych i komputera
Kurs komputerowy ECDL
Grafika i tworzenie stron internetowych
Segregacja odpadów i obsługa maszyn w hali sortowni
Szkolenia indywidualnie dobrane do zdiagnozowanych kompetencji i
predyspozycji uczestnika
Szkolenia interpersonalno-aktywizujące
Kierowca w zakresie przewozu rzeczy
Kierowca autobusu
Kierowca kat. B
Kosmetyka, Fryzjerstwo, Masaż
Pracownik obsługi klienta
Pracownik biurowy
Administracyjno – biurowy
Pomoc biurowa
Logistyk
Sprzedawca
Magazynier z obsługą wózka widłowego
Handlowiec-sprzedawca
Księgowość ze znajomością kadr
Specjalista ds. kadr i płac
Operator komputerowych programów księgowych
Asystent/ka osoby zależnej
Opiekunka środowiskowa
Opiekun nad osobami zależnymi
(osoby starsze, niepełnosprawne, dzieci)
Pomoc nauczyciela przedszkola
Woźny/a, odziałowy/a w przedszkolu
15
Wsparcie osób w wieku 50 + w ramach PO KL (Dz. 6.1).
Staże







Pokojowa w hotelu;
Aspirant pracy socjalnej;
Opiekunka medyczna;
Woźny;
Pracownik produkcji;
Sprzątaczka;
Konserwator.
Dotacje na działalność











noclegowo-turystyczną;
specjalistyczne sprzątanie budynków i obiektów przemysłowych;
zagospodarowanie terenów zieleni;
paramedyczną - terapia naturalna;
krawiectwo;
mechanika samochodowa;
produkcja gotowych wyrobów tekstylnych i handel odzieżą;
wykonywanie instalacji wodno-kanalizacyjnych, cieplnych, gazowych i klimatyzacyjnych;
ślusarstwo;
spawalnictwo;
budowlano-hydrauliczną, budowlaną.
16
Wsparcie w 2013 roku osób w wieku 50 +
w ramach PO KL (Dz. 6.1).
Pod koniec I kwartału zostanie głoszony konkurs na dofinansowanie projektów
wspierających między innymi w 100% osoby pozostające bez zatrudnienia (w tym
zarejestrowane jako bezrobotne) powyżej 50 roku życia, w tym co najmniej 30% stanowią
osoby w wieku 55 lat i więcej.
Wsparcie przewidziane do realizacji:
 Identyfikacja potrzeb - zastosowanie IPD, diagnozowanie potrzeb szkoleniowych i możliwości doskonalenia
zawodowego;
 Warsztaty i szkolenia z technik aktywnego poszukiwania pracy oraz nabywania kompetencji kluczowych;
 Wsparcie psychologiczno-doradcze;
 Pośrednictwo pracy i/lub poradnictwo zawodowe;
 Staże/praktyki zawodowe;
 Szkolenia podnoszące, uzupełniające lub zmieniające kwalifikacje zawodowe;
 Subsydiowanie zatrudnienia;
 Wspieranie wolontariatu - przygotowanie do podjęcia zatrudnienia m.in. szkolenia i doradztwo;
 Wspieranie inicjatyw na rzecz podnoszenia mobilności geograficznej (regionalnej i międzyregionalnej) osób
pozostających bez zatrudnienia (w tym zwłaszcza osób zam. na obszarach wiejskich);
 Wsparcie adaptacyjne obejmujące doradztwo, szkolenia oraz wsparcie indywidualnego opiekuna dla pracownika
zatrudnionego w wyniku projektu (także stażysty, praktykanta i wolontariusza), w zakresie dostosowania kompetencji
i kwalifikacji do potrzeb pracodawcy i rodzaju wykonywanej pracy.
 Jednorazowy dodatek realokacyjny (do 5 000 zł brutto) dla osoby zatrudnionej w wyniku projektu, w odległości powyżej
50 km od miejsca stałego zamieszkania, obejmujące pokrycie kosztów dojazdu i/lub zakwaterowania w początkowym 17
okresie zatrudnienia.
Wsparcie osób w wieku 50 + w ramach PO KL (Dz. 6.1).
W województwie pomorskim realizowane są także projekty innowacyjne, których celem
jest poszukiwanie i przetestowanie nowych i lepszych rozwiązań istniejących problemów,
właściwych metod, narzędzi i instrumentów pomocy w obszarze zatrudnienie i integracja
społeczna, w temacie „Działania służące wydłużeniu wieku aktywności zawodowej”.
Planowane metody i produkty :
Zaadoptowanie niemieckiej metody szkolenia w zawodzie „Zarządca w rolnictwie”. Gospodarstwa rolne
pozostawałyby pod nadzorem profesjonalisty „zarządcy”, który reprezentowałby interesy pracodawcy.
Wypracowanie i przetestowanie modelu łączącego kreatywność z przedsiębiorczością w zakładaniu i
prowadzeniu własnej firmy, skierowanego wyłącznie do osób posiadających umiejętności manualne,
które jednocześnie mają potencjał kreatywności, elastyczności i otwartości na zmiany. Produktem
finalnym będzie model aktywizacji utalentowanych rękodzielniczo osób 50+.
Powstanie nowego narzędzia dla doradców zawodowych - APLIKACJA LIFE DESIGN 50+. Ma stanowić
uzupełnienie stosowanej metodologii, wsparcia mającego na celu preinkubację przedsiębiorczą, poprzez
łączenie uzupełniania luk kompetencji z pracą nad zmianą postawy. Ma ułatwić i skrócić czas diagnozy
potencjału badanego. Produktem finalnym będzie model kompleksowego wsparcia osób w wieku 50+,
prowadzący do wywołania gotowości do założenia własnej firmy.
Wypracowanie innowacyjnego środowiskowego modelu aktywizacji kobiet pozostających bez
zatrudnienia z terenów wiejskich w wieku 50+, poprzez wsparcie tzw. brokera zawodowego.
Wprowadzenie nowego zawodu brokera zawodowego jako animatora społecznego i doradcy
zawodowego w jednym.
18
Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku
Dziękuję za uwagę
Gdańsk, 6 lutego 2013 r.