docMetody organizacji i zarządzania - Wyższa Szkoła Zarządzania i
download 
Reklamacja Transkrypt
Metody organizacji i zarządzania - Wyższa Szkoła Zarządzania i
2014-01-23 ZARZĄDZANIE STRATEGICZNE WOBEC WYZWAŃ WSPÓŁCZESNOŚCI dr Tomasz Kafel Wyższa Szkoła Zarządzania i Bankowości w Krakowie 1 ASPEKT PODMIOTU PODLEGAJĄCEGO ZARZĄDZANIU „projektowanie przyszłości przedsiębiorstwa poprzez określanie dziedzin/y/ działalności, a tym samym portfela produktowo-rynkowego i dostosowywanie go do zmieniających się warunków funkcjonowania zarówno zewnętrznych jak i wewnętrznych” 3 KLUCZOWE ASPEKTY DEFINIOWANIA ZARZĄDZANIA STRATEGICZNEGO Aspekt podmiotu podlegającego zarządzaniu Aspekt czynnościowy i funkcjonalny Aspekt społeczny Aspekt metodyczny Źródło: P. Banaszyk i E. Urbanowska-Sojkin 2007. 2 ASPEKT CZYNNOŚCIOWY I FUNKCJONALNY „zespół czynności oraz funkcji realizowanych według określonych etapów (przeważnie: planowania, wdrożenia, kontrolowania)” 4 1 2014-01-23 ASPEKT SPOŁECZNY ASPEKT METODYCZNY „metody radzenia sobie ze złożonymi problemami funkcjonowania przedsiębiorstw w warunkach niepewności” „domeną osób upoważnionych do podejmowania decyzji strategicznych z racji pełnionych ról organizacyjnych w przedsiębiorstwie lub poza nim, lub uczestniczących w procesie tzw. oddolnego kształtowania działań strategicznych” 5 STRATEGICZNA NIEPEWNOŚĆ SYSTEMATYZACJA PODEJŚĆ DO ZARZĄDZANIA STRATEGICZNEGO P. Banaszyk i E. Urbanowska-Sojkin 2007. 6 7 WYZWANIA WSPÓŁCZESNOŚCI KONSEKWENCJE DLA ZARZĄDZANIA STRATEGICZNEGO Strategiczna niepewność będąca rezultatem pojawiania się nowych trendów społecznogospodarczych, takich jak: globalizacja, prywatyzacja, deregulacja, liberalizacja handlu, wyczerpywanie się źródeł energii, narastające nierówności społeczne rodzi problemy z ustalaniem celów strategicznych. • Strategia biznesowa zaczyna przypominać zbiór opcji, które można zrealizować lub porzucić. • Zmiana podejścia do ryzyka: „zarządzanie niepowodzeniem” zamiast minimalizacji ryzyka. • Wykorzystanie tzw. inteligentnych porażek. • Konieczność dokonywania trwałych wyborów w warunkach skrajnej niepewności prowadzi do „paradoksu strategii” (cechy niezbędne do osiągnięcia spektakularnego sukcesu zwiększają jednocześnie ryzyko 8 całkowitej porażki) 2 2014-01-23 ODPOWIEDŹ PH. KOTLERA I J.CASLIONE NA STRATEGICZNĄ NIEPEWNOŚĆ ODPOWIEDŹ R.KRUPSKIEGO, NA STRATEGICZNĄ NIEPEWNOŚĆ Zamiast tradycyjnych trzyletnich planów strategicznych, które są nic nie wartym anachronizmem w czasach chaosu, proponują rozwiązanie, które sprowadza się do trzech elementów: „wykrywania źródeł turbulencji przez system wczesnego ostrzegania, reagowania na chaos przez opracowanie scenariuszy głównych, dobór strategii na podstawie wyłonionych scenariuszy i nastawienia do ryzyka” [P.Kotler, J.A.Caslione, 2009]. „Strategie trzeba redefiniować w taki sposób, by ich ważnym elementem (być może nawet najważniejszym) były zdefiniowane ex ante okazje, co umożliwiłoby ich szybkie wychwytywanie i wykorzystywanie. Dzięki temu organizacja byłaby maksymalnie elastyczna, szybko i mądrze adaptacyjna, wizjonersko-antycypacyjna”. [R.Krupski, 2005]. 9 SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ BIZNESU WYZWANIA WSPÓŁCZESNOŚCI KONSEKWENCJE DLA ZARZĄDZANIA STRATEGICZNEGO Społeczna odpowiedzialność biznesu wynikająca z presji wywieranej na przedsiębiorstwa by w swych działaniach uwzględniały nie tylko oczekiwania akcjonariuszy (shareholders), czyli głównie zysk, ale również oczekiwania interesariuszy (stakeholders przede wszystkim lokalnej społeczności i pracowników), a także środowiska naturalnego. • Redefiniowanie misji organizacji (dylemat: odpowiedzialność kontra zyskowność). • Strategiczny model społecznej odpowiedzialności biznesu jako źródła przewagi konkurencyjnej (np.Toyota Prius). • Responsywny model społecznej odpowiedzialności biznesu jako narzędzia poprawy wizerunku. • Standaryzacja działań w zakresie CSR oraz powstanie indeksów giełdowych (wpływ społecznej odpowiedzialności na wartość przedsiębiorstwa). • Dylemat: wizerunek czy przewaga konkurencyjna (a może wizerunek i 11 przewaga konkurencyjna?). 10 POTENCJAŁ RYNKÓW WSCHODZĄCYCH WYZWANIA WSPÓŁCZESNOŚCI KONSEKWENCJE DLA ZARZĄDZANIA STRATEGICZNEGO Potencjał rynków wschodzących • Ostra konkurencja o klientów z rynki wschodzące stanowią 70% najwyższych segmentów rynku przyszłego wzrostu zachodnich (najwyższych ze względu na korporacji międzynarodowych (w tym dochody). Na rynkach Chiny i Indie stanowią 40% wschodzących działa ok. 20 tyś. firm gwarantują one osiągnięcie efektu międzynarodowych. skali). • Niewykorzystany potencjał segmentów tzw. dołu piramidy dochodów na rynkach wschodzących. • Rozwój metod segmentacji rynku z naciskiem na badanie tzw. dołu piramidy dochodów. • Opracowanie modeli współpracy z organizacjami pozarządowymi celem dotarcia do segmentów z 12dołu piramidy. 3 2014-01-23 SYMBIOTYCZNY MODEL WSPÓŁPRACY BIZNESU I ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH Grameen Phone to joint venture pomiędzy Telenor (norweski operator telefonii komórkowej) oraz Bankiem Grammen (znanym głównie z systemu pożyczek udzielanym ubogim mieszkańcom Indii) założonym przez Muhammada Yunusa. Wykorzystano doświadczenie banku w zbieraniu funduszy i udzielaniu mikropożyczek grupom wiejskim i zamiast rozdawać telefony (celem rozszerzenia swojej sieci) Grameen Phone zaproponował ubogim mieszkańcom terenów wiejskich mikropożyczki na spłaty rachunków za rozmowy, wprowadzając element dyscypliny i zobowiązania. Działania te pozwoliły z jednej strony na maksymalizację zysku, a jednocześnie przyczyniły się do zwiększenia ilości miejsc pracy oraz okazji do prowadzenia biznesu wśród najbiedniejszych mieszkańców wsi [J.Mair, Another future is possible,“IESE Alumni Magazine”2008] 13 TRZECIA REWOLUCJA PRZEMYSŁOWA JAKO ODPOWIEDŹ NA KURCZENIE SIĘ ZASOBÓW NATURALNYCH WG. J. RIFKINA Fuzja technologii internetowych i odnawialnych źródeł energii, stanie się zaczynem Trzeciej Rewolucji Przemysłowej. Miliony ludzi będą produkować energię elektryczną w swoich własnych domach, biurach i fabrykach, dzięki energii wiatru, słońca, wody, geotermii, pomp ciepła, biomasy etc. Następnie będą dzielić się nią za pośrednictwem „energetycznego Internetu”, dokładnie tak samo, jak dziś tworzymy i wymieniamy w sieci informacje [J. Rifkin, Trzecia rewolucja przemysłowa, Wydawnictwo Sonia Draga Katowice, 2012]. 15 TRZECIA REWOLUCJA PRZEMYSŁOWA WYZWANIA WSPÓŁCZESNOŚCI KONSEKWENCJE DLA ZARZĄDZANIA STRATEGICZNEGO Trzecia rewolucja przemysłowaokres intensywnych zmian gospodarczych i technologicznych zapoczątkowany w końcu XX w. i trwający do dzisiaj charakteryzujący się szybkim tempem zmian i skali nowości dotyczących przedsiębiorstw i ich otoczenia. Trzecia rewolucja przemysłowa jest rezultatem bisocjacji technologii cyfrowej, neurotechnologii, biotechnologii, nanotechnologii oraz nowych narzędzi komunikacji (jak np. telefonia komórkowa, Internet). Wynikiem takiej rewolucji jest wiele nowych produktów i usług. • Zacieranie się granic pomiędzy sektorami (np. fotografii i telefonów komórkowych-upadek Kodak). • Hiperkonkurencja szybkie i gwałtowne działania konkurencyjne (szybsze wygasanie przewagi konkurencyjnej) zmusza firmy do ciągłej innowacyjności i skutecznego zarządzania wiedzą. • Skracanie się cyklu życia sektora/produktu/usługi. • Rozwój wirtualnych przedsiębiorstw. • Zintensyfikowanie strategii zróżnicowania (radykalne podniesienie poziomu jakościowego oferowanych produktów). • Migracja wartości ze starych do nowych sektorów. 14 POGLĄDY W.CH. KIM I R. MAUBORGNE „na skutek coraz szybszego postępu technologicznego i globalizacji środowisko biznesowe, w którym powstała większość strategii i nurtów dominujących w XX wieku, zaczyna tracić na aktualności” W.Ch. Kim, R. Mauborgne, Strategia błękitnego oceanu, MT Biznes, Warszawa 2005. 16 4 2014-01-23 MASOWE ZASTOSOWANIE WYNALAZKÓW W USA 17 TECHNOLOGICZNA OSOBLIWOŚĆ (lub po prostu Osobliwość, z ang. Singularity) 18 TECHNOLOGICZNA OSOBLIWOŚĆ OSOBLIWOŚĆ (Z ANG. SINGULARITY) Hipotetyczny punkt w przyszłym rozwoju cywilizacji, w którym postęp techniczny stanie się tak szybki, że wszelkie ludzkie przewidywania staną się nieaktualne. Głównym wydarzeniem, mającym do tego doprowadzić, byłoby stworzenie sztucznych inteligencji przewyższających intelektualnie ludzi. Takie sztuczne inteligencje mogłyby opracowywać jeszcze wydajniejsze sztuczne inteligencje, wywołując lawinową zmianę w technologii. Ray Kurzweil przedstawił alternatywne podejście do Osobliwości, twierdząc, że można przewidzieć jej nadejście na podstawie ekstrapolacji dotychczasowych trendów rozwoju techniki i uogólnienia prawa Moore'a na inne dziedziny technologii. Według Kurzweila, przełomy w rozwoju technologicznym zdarzają się w coraz mniejszych odstępach czasu, które zmaleją do minimalnych wartości około 2045 roku. 19 20 5 2014-01-23 Transhumanizm (czasem skracany do >H lub H+) – ideologia postulująca użycie nauki i techniki, w szczególności neurotechnologii, biotechnologii i nanotechnologii, do przezwyciężenia ludzkich ograniczeń i poprawy kondycji ludzkiej. ODPOWIEDŹ BIZNESU NA TRZECIĄ REWOLUCJĘ PRZEMYSŁOWĄ ? 21 22 WIZJA ZARZĄDZANIA W PRZYSZŁOŚCI PRZEDSTAWIONA PRZEZ L.STRANNEGÅRD I M.FRIBERG DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ „być może zmierzamy ku nowym sposobom prowadzenia przedsiębiorstwa (metodom zarządzania?) gdzie granice między innowacją i zyskiem, zabawą i powagą oraz pracą a czasem wolnym zostaną wymazane” [Strannegård i Friberg 2001, s.106 [w:] Nowe kierunki w organizacji i zarzadzaniu 2012, s.21-21]. 23 24 6
