Procesy zarządzania wiedzą

Systemy zarządzania wiedzą
w strategiach firm
Prof. dr hab. Irena Hejduk
Szkoła Głowna Handlowa w Warszawie
Wprowadzenie – istota zarządzania wiedzą
Wiedza i informacja, ich jakość i aktualność stają się
dla przedsiębiorstwa istotnymi czynnikami konkurencyjności.
Sukces w gospodarce ery nazywanej “nową ekonomią” lub nową “erą informacji” nie jest tylko
mierzony udziałem firmy w rynku, wielkością posiadanych aktywów, klientów lub rozmiarami zdobytego rynku, ale również sukcesem w zarządzaniu
wiedzą i umiejętnością wykorzystania kapitału intelektualnego firmy.
Kapitał intelektualny tworzy wartość firmy.
Zarządzanie wiedzą
Nie istnieje obecnie taka definicja zarządzania wiedzą,
która byłaby ogólnie przyjętą i stosowana w praktyce.
W literaturze napotykamy na szereg definicji, które w
różny sposób charakteryzują proces zarządzania
wiedzą.
Zarządzanie wiedzą jest procesem, przy pomocy
którego organizacja generuje bogactwo w oparciu o
swoje intelektualne lub oparte o wiedzę aktywa
organizacyjne
Według Bukowitz i Williams
Dane, informacje, wiedza, mądrość
Dane
Zależy od
kontekstu
Dane
definiuje
się
jako
niepołączone ze sobą fakty, zapis
stanu
faktycznego,
jakiegoś
zjawiska, transakcji.
Zarządzanie wiedzą
MĄDROŚĆ
LUDZIE
Informacje
Informacje są to te dane, które
zostały poddane kategoryzacji i klasyfikacji lub w inny sposób zostały
uporządkowane
SYSTEMY IT
Wiedza
Wiedza oznacza uporządkowane i
„oczyszczone” informacje. Wiedza
powstaje dopiero po wyciągnięciu
wniosków z dostępnych danych i
informacji, postawieniu ich w
odpowiednim kontekście przy
jednoczesnym zaangażowaniu ludzkiego umysłu
WIEDZA
Zarządzanie informacjami
INFORMACJA
Nie zależy
od kontekstu
DANE
Niski stopień zrozumienia
całego zagadnienia
Wysoki stopień zrozumienia
całego zagadnienia
Mądrość
posiadanie obszernej wiedzy na
dany temat, popartej bogatym
doświadczeniem prowadzi
do
mądrości.
Procesy zarządzania wiedzą
PRODUKCJA WIEDZY
Okoliczności, w jakich jednostki, grupy i organizacje
generują nową wiedzę. Ponieważ tworzenie nowej
wiedzy od podstaw może być bardzo kosztowne
i czasochłonne, często bardziej racjonalnym działaniem
jest nabywanie wiedzy z zewnątrz np. poprzez zakup
licencji, przejęcie innej firmy, zawarcie aliansu strategicznego lub zatrudnienie ekspertów.
Procesy zarządzania wiedzą (cd)
WERYFIKACJA WIEDZY
Wiedza po jej stworzeniu musi być zweryfikowana.
Sposób tej weryfikacji zależy od sektora, w którym
powstała.
W przypadku przedsiębiorstw komercyjnych najlepszym kryterium weryfikacji jest rynek.
Wiedza, pomysły i innowacje, które się sprawdzają,
generują wartość dodaną dla firmy.
Ponieważ proces ten jest często długotrwały, wiele
przedsiębiorstw musi podejmować ryzyko i ją wykorzystywać bez weryfikacji.
Procesy zarządzania wiedzą (cd)
ZEBRANIE WIEDZY WYJŚCIOWEJ
Zanim przystąpi się do rozwiązywania skomplikowanych problemów (np. rozwój nowego produktu) należy
zebrać znaną już wiedzę w formie skodyfikowanej.
W różnych sektorach istnieją różne podejścia do
kwestii zbierania wiedzy wyjściowej i różne techniki
Przezwyciężania trudności w jej pozyskiwaniu.
Procesy zarządzania wiedzą (cd)
PRZESYŁANIE WIEDZY
Jest wiele sposobów przesyłania wiedzy (na przykład
media, kursy i szkolenia, osobisty kontakt z posiadaczem wiedzy).
Każda z powyższych form ma duży potencjał zakłócania
przepływów wiedzy. Przyczyną tego zjawiska mogą być
podmioty zaangażowane w przesyłanie lub proces
komunikacji.
Procesy zarządzania wiedzą (cd)
ADAPTACJA WIEDZY
Aby jednostka lub organizacja przyswoiła nową wiedzę,
musi istnieć ku temu określony powód lub bodziec.
Jej przyswojenie często oznacza rezygnację z już posiadanej wiedzy.
Nowa wiedza i nowe praktyki mogą być właściwie
przesłane, lecz bez adaptacji przez odbiorcę nie zostaną wykorzystane w praktyce.
Procesy zarządzania wiedzą (cd
IMPLEMENTACJA WIEDZY
Adaptacja jest koniecznym, lecz nie wystarczającym
warunkiem zastosowania wiedzy.
Nie każda wiedza nadaje się do natychmiastowego
zastosowania.
Procesy zarządzania wiedzą (cd)
INSTYTUCJONALIZACJA WIEDZY
Jest to proces prawdopodobnie najbardziej złożony.
Dotyczy on przekształcenia innowacji w rutynową,
„normalną” praktykę.
Instytucjonalizacja następuje wówczas, gdy innowacja
uniezależni się od obecności osoby, która ją wprowadziła.
PROCESY ZARZĄDZANIA WIEDZĄ
Formułowanie
celów zarządzania wiedzą
Identyfikowanie
wiedzy
Stosowanie
wiedzy
Kreowanie
wiedzy
Controlling
Procesy organizacyjne
Technologia
informatyczna
Przywództwo
Kultura organizacyjna
Zarządzanie zasobami
ludzkimi
Procesy biznesowe
Kreowanie wartości
Dystrybucja
wiedzy
Czynniki wpływające
na efektywność procesów zarządzania
wiedzą:
Gromadzenie
wiedzy
Założenia stosowania systemu zarządzania
wiedzą
 ponieważ wiedza powstaje wyłącznie w
umysłach ludzkich należy zachęcać
pracowników do aktywnego udziału w
procesie zarządzania wiedzą i nagradzać
ich za wniesiony wkład,
 zarządzanie wiedzą bez wsparcia ze strony
naczelnego
kierownictwa
jest
niewykonalne,
Założenia stosowania systemu zarządzania wiedzą cd
 prawidłowe funkcjonowanie systemu
zarządzania wiedzą opiera się na zaufaniu
 utożsamianie zarządzania wiedzą z
nowoczesnymi technologiami jest błędem,
a z drugiej stronyzarządzanie wiedzą bez
zastosowania nowoczesnych
technologiinie będzie efektywne,
Założenia stosowania systemu zarządzania wiedzą cd
 zarządzanie wiedzą jest procesem ciągłym,
który nie ma końca,
 od właściwego funkcjonowania systemu
zarządzania wiedząbędziezależeć przyszła
pozycja konkurencyjna przedsiębiorstwa.
Systemy zarządzania wiedzą w strategiach
CEL: przełożenie strategii zarządzania wiedzą na formalne rozwiązania organizacyjne. System wskazuje
kadrze kierowniczej obszary, decydujące o powodzeniu lub porażce zarządzania wiedzą.
Systemy zarządzania wiedzą w strategiach (cd)
Ogólne zasady dotyczące systemu zarządzania wiedzą:
 wdrożenie systemu zarządzania wiedzą jest kosztowne
(ale jego brak może być jeszcze bardziej kosztowny),
 system zarządzania wiedzą musi być wypadkową strategii
zarządzania wiedzą,
 strategia zarządzania wiedzą musi być podporządkowana
strategii całej organizacji,
 zarządzanie wiedzą powinno się rozpocząć od programu
pilotażowego,
 ważne jest zgromadzenie odpowiednich środków do jej
wdrożenia
 i prawidłowego funkcjonowania
System Zarządzania Wiedzą
WYMIAR STRATEGICZNY SYSTEMU
ZARZĄDZANIA WIEDZĄ
Strategia
StrategiaOrganizacji
Organizacji
Strategia
StrategiaZarządzania
Zarządzaniawiedzą
wiedzą
Ludzie:
Ludzie:
pracownicy
pracownicywiedzy
wiedzy
Kultura
Kultura
organizacyjna
organizacyjna
WYMIAR OPERACYJNY SYSTEMU
ZARZĄDZANIA WIEDZĄ
ASPEKT PROCESOWY:
Procesy zarządzania wiedzą
ASPEKT PODMIOTOWY:
Osoby odpowiedzialne za
zarządzania wiedzą
ASPEKT STRUKTURALNY:
Struktury, systemy i procedury
zarządzania wiedzą
ASPEKT PRZEDMIOTOWY:
Zasoby wiedzy organizacyjnej
Technologia
Technologia
Monitoring
Monitoring
Determinanty systemu zarządzania wiedzą
 Kompleksowy charakter,
 Zamiana aktywów intelektualnych organizacji w
wynik ekonomiczny,
 Wsparcie czterech czynników, jak przywództwo,
kultura organizacyjna, technologia i system
pomiarowy,
 Łączenie ze sobą ludzi, a dokładniej tych, którzy
posiadają wiedzę z tymi którzy jej potrzebują,
 Hybrydowe połączenie ludzi i technologii,
 Kreowanie sieci.
Dziękuję za uwagę