฀ ฀ ฀ ฀ ฀ ฀

฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀ ฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
Zwykle, kiedy przytyjesz lub zachorujesz, masz gorsze wyniki badań krwi i moczu,
zaczynasz próbować różnych diet, udajesz się do lekarza, przyjmujesz różnego rodzaju środki odchudzające. Po pewnym czasie osiągasz pożądany rezultat. Niestety
poprawa trwa krótko, po czym sytuacja się powtarza. Wpadasz wtedy w złość, jesteś
sfrustrowany. Tak naprawdę chciałbyś żyć inaczej, ale wikłasz się w serię kolejnych
niechcianych zdarzeń. Wówczas dobrze by było spojrzeć na wszystko z dystansu
– zobaczyć, jak możesz żyć łatwiej i czuć się dobrze ze sobą. Takie spojrzenie z góry,
z innej perspektywy to ważny krok na drodze do zmiany.
Spoglądając z boku, możesz zobaczyć, jak funkcjonuje cały twój system, czyli ty
w twoim świecie. Szczegóły stają się mniej istotne, widzisz więcej, zaczynasz dostrzegać wyłaniające się wzorce zachowań.
Możesz przypomnieć sobie, jak zmieniały się twoje preferencje pokarmowe, nawyki
i przekonania żywieniowe. Spojrzenie wstecz pozwala dostrzec, że bardzo często
doświadczane przez ciebie problemy są konsekwencją twoich decyzji związanych
z wyborem produktów, ze szkodliwymi emocjami towarzyszącymi jedzeniu, przekonaniami, które teraz ci nie służą. Możesz zauważyć, że to ty sam stwarzasz wiele
swoich problemów, a nie czynniki zewnętrzne będące poza twoją kontrolą.
Kiedy wlejemy do dzbanka za dużo wody – wystarczy wytrzeć to, co się rozleje. Problem ogranicza się do danego momentu w czasie oraz stołu, na którym znajduje się
dzbanek. Można go szybko rozwiązać. Inaczej wygląda to w przypadku złożonych
problemów. Proces budowania wewnętrznego diet coacha pokazuje, że skutki twojej
obecnej sytuacji związane są z powodami często odległymi w czasie i przestrzeni.
Twój obecny kłopot związany ze zdrowiem czy wyglądem jest wynikiem szeregu
różnych decyzji podjętych na przestrzeni kilku bądź wielu lat. Gdy zaczynasz mieć
problemy z wagą bądź zdrowiem, twoje myślenie przebiega w sposób liniowy: przyczyna – skutek. „Jeśli nadal będę jeść ciastka, to będę tyć; jeśli przestanę, to schudnę".
Czy rzeczywiście tak się stanie?
Patrząc z szerszej perspektywy, masz możliwość dostrzec, że z reguły każdy skutek
staje się przyczyną kolejnego zdarzenia, a każda przyczyna jest też skutkiem jakiegoś zdarzenia. Pojawia się obraz złożony z relacji przyczynowych. Dobrym wskaźnikiem chudnięcia jest czas. Każdy z nas ma wyobrażenie tego, jaki jest pożądany czas
osiągnięcia właściwej wagi. Stosowanie porad dietetyka i ćwiczenia powodują, że
฀฀฀฀฀฀฀฀
฀
฀
฀
฀ ฀
฀
฀
stajesz się szczuplejszy. Niestety zwykle na krótko. Zaczynasz powoli wracać do starych zachowań.
Wyobraź sobie teraz górę lodową jako metaforyczny obraz twojego zdrowia, wagi,
wyglądu czy stylu życia. Pozostając w świecie swoich zachowań, nawyków i przekonań, jesteś na jej powierzchni, na wierzchołku. To właśnie tu odbywa się większość
twoich rozmów z bliskimi, przyjaciółmi, lekarzami, dietetykami, trenerami. Poszerzając perspektywę w czasie i przestrzeni, możesz zejść w głąb góry lodowej i zacząć analizować swoje wzorce i zachowania. Schodząc jeszcze niżej, dojdziesz do przekonań,
wartości, sposobów postrzegania i myślenia, które determinują twoje życie. Są one
dla ciebie tak oczywiste, że często nie uświadamiasz sobie ich istnienia. Uświadomienie sobie tego jest zwykle bardzo trudne, ponieważ istnieje wiele mechanizmów
obronnych, które utrudniają zmianę ukrytych założeń. Jedyną drogą prowadzącą do
trwałych zmian jest faktyczna zmiana sposobu myślenia i postrzegania świata na taki,
który w pełni będzie zgodny z twoimi potrzebami i wartościami.
Sytuacja
Myśli
Sytuacja – gdzie jesteś?
Myśli, wzorce – co się działo?
Czy już doświadczyłeś tej sytuacji
wcześniej?
Emocje
Emocje – co je wywołuje?
Przekonania,
zachowania,
nawyki
Przekonania – co w twoim
myśleniu powoduje, że ta
sytuacja istnieje?
Rys. 2. Góra lodowa jako metaforyczny obraz działań potrzebnych w procesie zmiany
stylu życia – na podstawie: Magnuszewski P., Myślenie systemowe, „Zielone Brygady.
Pismo Ekologów”, nr 12 (233), Kraków 2007, s. 26.
฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
฀
Najważniejsze bariery związane z budowaniem wewnętrznego diet coacha dotyczą:
> motywacji;
> przekonań;
> podejmowania decyzji;
> poczucia własnej wartości;
> odpowiedzialności.
Motywacja jest uznawana za fundament procesu zmiany. Istotą motywacji jest gotowość, chęć i zdolność do zmiany. Innymi słowy osoba zmotywowana to taka, która ma
ważne osobiste powody, aby coś zrobić i jednocześnie wierzy, że osiągnięcie tego jest
możliwe. Motywacja oznacza zaangażowanie i robienie czegoś z pasją.
Do osiągnięcia sukcesu potrzebne są powody i przekonanie, że potrafisz to zrobić.
Skuteczne wprowadzanie zmian dotyczących odżywiania, wyglądu czy stylu życia
związane jest przede wszystkim ze świadomym działaniem. W procesie kształtowania
wewnętrznego diet coacha działasz w oparciu o świadome wybory i decyzje, aktywność fizyczną i wiedzę związaną z żywnością i odżywianiem. Wszystko to gwarantuje
sukces, realizację celów i spełnienie marzeń.
Od czego zacząć w sytuacji, gdy zaczniesz tracić motywację, zapał do ćwiczeń będzie
malał, stres według twojej oceny wcale nie będzie się zmniejszał, waga już od tygodnia będzie pokazywała taką samą liczbę kilogramów? Jak poradzić sobie wtedy, gdy
tracisz wiarę w całe przedsięwzięcie?
1. Na początek warto określić, jak bardzo zmiana wagi czy wyglądu jest dla ciebie ważna, czy naprawdę jej chcesz. Prowadząc sesje diet coachingu, proszę
moich klientów, by odpowiedzieli na poniższe pytania:
฀฀฀฀฀฀฀฀
฀
฀
฀
฀ ฀
฀
฀
> Co się zmieni w twoim życiu, gdy schudniesz (osiągniesz zamierzony
wynik)?
> Co się zmieni w twoim życiu, gdy nie schudniesz (nie osiągniesz zamierzonego wyniku)?
> Co się nie zmieni, gdy schudniesz?
> Co się nie zmieni, gdy nie schudniesz?
2. Po to, by poznać swój stopień motywacji, zrób też ćwiczenie plusów i minusów. Odpowiedz na pytanie, jakie korzyści daje ci obecna sytuacja oraz jakie
straty ponosisz, nie wprowadzając w swoim życiu żadnych zmian. Porównaj
potem obie kolumny i podejmij decyzję, co dalej. Ważne, byś wiedział, dlaczego chcesz się zmienić. Przykładowo dla jednej osoby nadwaga oznacza
przeszkodę w zdobyciu wymarzonej pracy, dla drugiej – barierę na drodze
do związku z kimś interesującym, dla trzeciej – niską samoocenę. Dla czwartej schudnięcie może być sposobem na zdobycie aprobaty matki, dla piątej
– pokonaniem bariery, by czuć się dobrze ze sobą.
3. Często jest tak, że zmiana wagi czy sylwetki jest dla ciebie ważna, czyli jesteś
chętny do zmiany, ale pesymistycznie oceniasz swoje siły i mówisz: „Chciałbym, ale nie potrafię”. W tej sytuacji ważne, by znaleźć taki sposób na zmianę,
który twoim zdaniem może przynieść pożądany rezultat i który zastosujesz
w codziennym życiu. Możesz wtedy pomyśleć o sytuacjach, w których odniosłeś sukces niezależnie od tego, jakiej sprawy dotyczyły. Przypomnij sobie,
jakie przeszkody pokonałeś. Co wtedy dało ci siłę? Pomyśl, jak tamte doświadczenia możesz wykorzystać teraz w procesie zmiany wagi czy sylwetki. Odnosząc sukces, wykorzystujesz swoje atuty. To właśnie twoje mocne strony są
wynikiem wielu twoich doświadczeń, wiedzy, jak również dowodem na to, jak
wiele już umiesz i ilu ważnych rzeczy się nauczyłeś.
4. Możesz też odnaleźć się w następującej sytuacji: „Wiem, że potrafię, i wiem, że
chcę, tyle tylko, że w tej chwili schudnięcie i piękna sylwetka nie są dla mnie
najważniejsze”. W takiej sytuacji warto odpowiedzieć sobie na pytanie, jak
nadwaga może wpłynąć na stan twojego zdrowia. Może istotne jest również
wykonanie podstawowych badań krwi i moczu. Choroby cywilizacyjne, takie
jak cukrzyca, otyłość i choroby serca, są ściśle związane z nadwagą.