Galeria Jednego Obrazu prowadzenie Rafał Wróblewski, p.o.

Galeria Jednego Obrazu
prowadzenie Rafał Wróblewski,
p.o. Kierownik Działu Historii Muzeum Romantyzmu w Opinogórze
9.02.2014 r.,
Bitwa pod Epinal, grafika, wł. Muzeum Romantyzmu w Opinogórze, autor nieznany,
I poł. XIX wieku, Niemcy.
Opis obrazu:
Bitwa pod Epinal jest czarno – białą grafiką prezentującą potyczkę/bitwę, która miała miejsce w końcowym
okresie zmagań okresu wojen napoleońskich, na ziemiach należących już bezpośrednio do Cesarstwa
Francuskiego. Na początku roku 1814 r. mimo bardzo mocnego zdziesiątkowania i cyklicznego odpływu
„sojuszników” Armia Cesarza Francuzów bojowo reprezentowała bardzo wysoką jakość. Oddziały
doświadczonych wiarusów napoleońskich, systematycznie uzupełniane były o świeżych poborowych, nie
posiadających zbyt dużego doświadczenia bojowego, jednak ta mieszanina starego wojska z młodym, mimo
wszystko udanie stawiała opór wojskom koalicji anty-napoleońskiej. Braki w doświadczeniu czy też uzbrojeniu,
nadrabiając męstwem oraz posłuszeństwem w wykonywaniu rozkazów wodza naczelnego. Na prezentowanej
grafice, pokazane zostało to wojsko, zaskoczone i pokonane podczas jednej z potyczek/bitew w północno –
wschodniej części Francji (Epnal położone jest w regionie Lotaryngii, departamencie Wogezów).
Bitwa pod Epinal, nie zapisała się jakimiś szczególnymi zgłoskami w historii wojen napoleońskich. Trudno
odnaleźć o niej jakiekolwiek informacje w podręcznikach historii, znacznie więcej wspomnień odnajdziemy na
kartach pamiętników, a także w wspomnieniach okolicznej ludności. Według informacji, przekazanych przez nie,
wydarzenie to miało charakter nagły i było zaskoczeniem dla obu stron. Kolumny marszowe oddziałów
Francuskich podczas przemarszu napotkały na swej marszrucie znaczne oddziały wojsk niemieckich jak
i rosyjskiej kawalerii. Młodzi Francuscy rekruci, nielicznie wspomagani przez doświadczonych weteranów
musieli ustąpić pola i ponieść porażkę w tej konfrontacji. Właśnie taką grupkę jeńców widzimy na centralnym,
pierwszym planie grafiki. Na ich twarzach rysują się rozmaite odczucia, od strachu, paniki, poprzez spokój, ulgę
oraz obojętność. W ich przypadku, niewola oznaczała na pewno koniec walki, stąd też ich różne reakcje. Jeńcy
pilnowani są przez kozaków, których rysy zostały przedstawione jednoznaczne w orientalnie sposób. Grafika, ta
została powielona w niemieckiej pracowni, widać, że niemieccy sojusznicy, swoich sprzymierzeńców ze
Wschodu oceniali bardzo negatywnie, uważając ich za istoty dzikie, nie pasujące ze swoim typem wyglądu do
europejskiego kanonu piękna. Po lewej stronie grafiki widzimy wieśniaków, widok tak dużej grupy wojskowych,
wystrzały, hałas walki sprawiły, że obawiają się oni o bezpieczeństwo swoje jak i domostwa. Po prawej zaś
stronie zaprezentowano nam sztab dowódczy wraz z licznymi oficerami jak i również adiutantami.
Przypuszczam, że praca ta powstała właśnie na zamówienie, któregoś z dokładnie sportretowanych tu
dowódców. W oddali widzimy przemieszczające się liczne oddziały wojskowe, różnych rodzajów broni:
kawalerię, piechotę oraz artylerię. Grafika utrzymana jest w klimacie oddającym wczesnowiosenne warunki
pogodowe a także pokazującym unoszące się nad polem bitwy chmury ciemnego dymu, powstałego na wskutek
wystrzałów artyleryjski, palących się zabudowań oraz przemieszczających się mas kawaleryjskich jak i pułków
piechoty.
Chciałbym podziękować dr. Andrzejowi Nieuważnemu (UMK w Toruniu/Ośrodek Studiów Epoki
Napoleońskiej, Akademii Humanistycznej w Pułtusku) za znaczącą pomoc w opracowaniu tego eksponatu.