Porównanie egzaminów maturalnych z j.kaszubskiego 2014/2015.

Czym się będzie różnił egzamin maturalny z języka kaszubskiego w nowej formule (2015)
od dotychczas obowiązującego (2014)?
Egzamin maturalny z języka kaszubskiego
dotychczas obowiązujący
Egzamin sprawdza:
Egzamin maturalny z języka kaszubskiego w nowej
formule
Egzamin sprawdza:
wiadomości i umiejętności zapisane w Standardach wymagania określone w Podstawie programowej
wymagań egzaminacyjnych (2007).
kształcenia ogólnego (2012)
Forma egzaminu:
Forma egzaminu:
Egzamin jako przedmiot dodatkowy zdawany jest
Egzamin jako przedmiot dodatkowy zdawany jest





tylko w części ustnej lub
tylko w części pisemnej lub
w części pisemnej i w części ustnej.
Poziom egzaminu:


tylko w części pisemnej lub
w części pisemnej i w części ustnej.
Poziom egzaminu:
Część pisemna przeprowadzana jest na 
poziomie podstawowym lub na poziomie
rozszerzonym.

Dla części ustnej nie określa się poziomu
egzaminu
Szczegółowy opis części ustnej egzaminu
Część pisemna przeprowadzana jest wyłącznie
na poziomie rozszerzonym.
Dla części ustnej nie określa się poziomu
egzaminu
Szczegółowy opis części ustnej egzaminu
Ustna część egzaminu trwa około 25 minut i składa Ustna część egzaminu trwa około 30 minut i składa
się z dwóch części:
się z trzech części:
1/ prezentacji, czyli wypowiedzi
wybrany temat (15 minut),
zdającego
na 1/ przygotowania wypowiedzi monologowej do
wylosowanego pytania (nie więcej niż
15 minut). Zdający może w tym czasie
2/ rozmowy zdającego z przedmiotowym zespołem
przygotować
ramowy
plan
wypowiedzi,
egzaminacyjnym (ok. 10 minut).
konspekt, notatki pomocnicze.
2/ wypowiedzi monologowej zdającego dotyczącej
wylosowanego pytania (ok. 10 minut),
3/ rozmowy zdającego z przedmiotowym zespołem
egzaminacyjnym
dotyczącej
wygłoszonej
wypowiedzi monologowej (około 5 minut).
Część ustna egzaminu sprawdza przede wszystkim Część ustna egzaminu sprawdza umiejętność
umiejętność komunikacji werbalnej oraz umiejętność tworzenia spontanicznej wypowiedzi na określony
organizowania warsztatu pracy.
temat, inspirowanej tekstem z zakresu kultury,
poprawnej pod względem językowym, logicznym
i retorycznym.
Przygotowanie do egzaminu ustnego:
Przygotowanie do egzaminu ustnego:
1. Nauczyciele języka kaszubskiego przedstawiają 1. Uczeń przygotowuje się do egzaminu
uczniowi na początku nauki w klasie maturalnej
maturalnego przez czas nauki szkolnej,
szkolną listę tematów.
przyjmując, egzamin sprawdza wymagania
określone
w
Podstawie
programowej
2. Uczeń w klasie przedmaturalnej, w terminie
kształcenia ogólnego (2012) IV i niższych
ustalonym przez szkołę, może zgłosić własny
etapów edukacyjnych.
temat, który może być umieszczony na liście,
jeśli uzyska akceptację nauczycieli redagujących 2. Zadania egzaminacyjne obejmują wszystkie
szkolną listę tematów.
wymagania
ogólne
(oznaczone
cyframi
Egzamin maturalny z języka kaszubskiego
dotychczas obowiązujący
3. Z listy zaproponowanych tematów uczeń wybiera
jeden i określa sposób jego realizacji oraz zakres
materiału służącego do opracowania tematu.
Ten sam temat może być wybrany przez więcej
niż jednego ucznia.
4. Uczeń ma obowiązek dostarczyć dyrektorowi
szkoły, najpóźniej 4 tygodnie przed egzaminem,
bibliografię, czyli wykaz literatury, która została
wykorzystana do przygotowania prezentacji.
Bibliografia musi być podpisana imieniem i
nazwiskiem.
5. Razem z bibliografią uczeń przedkłada informacje
o materiałach pomocniczych i środkach
technicznych, które chce wykorzystać podczas
egzaminu (O ile temat pozwala - materiałami
pomocniczymi mogą być na przykład wykonany
przez ucznia film, nagrania muzyczne, nagranie
wywiadu lub wypowiedzi w języku kaszubskim,
cytaty
z literatury
podmiotu
i przedmiotu,
reprodukcje dzieł sztuki, kadry z filmu, fotografie
zabytków architektury i innych dziedzin sztuki
charakterystycznej dla regionu),
6. Uczeń jest zobowiązany przedstawić dyrekcji
szkoły ramowy plan prezentacji i wykaz
materiałów
pomocniczych
tydzień
przed
terminem egzaminu.
Egzamin maturalny z języka kaszubskiego w nowej
formule
rzymskimi od I do V) oraz wybrane wymagania
szczegółowe
zawarte
w
podstawie
programowej języka kaszubskiego (oznaczone
cyframi arabskimi)
3. Szczegółowe treści pytań mają odniesienie do
następujących punktów podstawy programowej:
I. Znajomość kultury materialnej i duchowej
Kaszub: historii, geografii, przyrody oraz
zrozumienie
specyfiki
dziedzictwa
kulturowego regionu.
Obowiązują wymagania szczegółowe ujęte
w punktach od 1.1 do 1.6, zgodnie z którymi
uczeń:
1.1. zna utwory literackie i inne teksty kultury
ważne
dla
poczucia
tożsamości
kaszubskiej oraz przynależności do
wspólnoty narodowej i europejskiej
1.2. dostrzega
różne
wzorce
postaw
społecznych, obyczajowych, narodowych,
religijnych, etycznych, kulturowych i w ich
kontekście kształtuje swoją tożsamość
1.3. operuje słownictwem
regionem kaszubskim
związanym
z
1.4. rozpoznaje podstawowe tematy, motywy i
toposy charakterystyczne dla literatury
kaszubskiej
1.5. określa wpływ religii, wyznania na kulturę
i życie mieszkańców Kaszub
1.6. wykazuje się podstawowym zakresem
wiadomości związanych z historią,
geografią, przyrodą, kulturą materialną i
duchową Kaszub.
II. Rozumienie wypowiedzi ustnych i pisemnych
o tematyce związanej z życiem codziennym
i
omawianą
lekturą;
wykorzystanie
informacji w nich zawartych w różnych
sytuacjach komunikacyjnych.
Obowiązują wymagania szczegółowe ujęte
w punktach od 2.4 do 2.12 oraz w p. 2.14*/.
2.4. odczytuje sens tekstu (a w nim znaczenia
wyrazów, związków frazeologicznych,
zdań, grup zdań uporządkowanych w
akapicie), potrafi wydzielić jego fragmenty
i objaśnić ich sens oraz funkcję na tle
całości; rozumie podstawowe symbole
literackie
2.5. streszcza, parafrazuje tekst
2.6. odczytuje sens tekstów artystycznych,
publicystycznych (artykuł, reportaż), a
także prasowych (wiadomość prasowa,
komentarz
prasowy),
uwzględniając
Egzamin maturalny z języka kaszubskiego
dotychczas obowiązujący
Egzamin maturalny z języka kaszubskiego w nowej
formule
zawarte w nich informacje
2.7. odróżnia język potoczny od literackiego;
rozpoznaje i wskazuje wybrane cechy
języka kaszubskiego
2.8. korzysta z dostępnych słowników języka
kaszubskiego
2.9. dostrzega związek języka z wartościami
(rozumie, że język jest wartością i
narzędziem wartościowania oraz źródłem
poznania wartości)
*/ Uwaga: Informator o egzaminie
maturalnym z języka kaszubskiego w roku
szkolnym 2014/2015 cytuje punkty 2.10,
2.11, 2.12, 2.14, których brak w podstawie
programowej języka kaszubskiego. Usterka
zostanie poprawiona przez CKE/OKE.
III. Tworzenie wypowiedzi ustnych w języku
kaszubskim oraz wypowiedzi pisemnych
w języku
kaszubskim
i
polskim;
posługiwanie się rozwiniętym zasobem
środków
językowych
(leksykalnych,
gramatycznych,
ortograficznych
oraz
fonetycznych).
Obowiązują wymagania szczegółowe ujęte
w punktach od 3.1 do 3.9 oraz w p. 3.14.
3.1. wypowiada się w następujących formach:
rozprawka, recenzja, interpretacja utworu
literackiego lub jego fragmentu, notatka;
na tematy związane z wiedzą o regionie
3.2. posługuje się językiem kaszubskim w
sposób
zapewniający
sprawną
komunikację
językową
w
różnych
sytuacjach prywatnych i publicznych;
wzbogaca zasób słownictwa
3.3. stosuje proste strategie kompensacyjne
(np. zastąpienie innym wyrazem, opisem)
w przypadku, gdy nie zna lub nie pamięta
jakiegoś wyrazu
3.4. tworzy
samodzielną
wypowiedź
argumentacyjną według podstawowych
zasad logiki i retoryki (stawia tezę lub
hipotezę, dobiera argumenty, porządkuje
je, hierarchizuje, dokonuje ich selekcji pod
względem użyteczności w wypowiedzi,
podsumowuje,
dobiera
przykłady
ilustrujące wywód myślowy, przeprowadza
prawidłowe wnioskowanie)
3.5. redaguje
własny
tekst
(dokonuje
przeróbek,
uzupełnień,
transformacji,
skrótów,
eliminuje
przypadkową
niejednoznaczność wypowiedzi)
3.6. dokonuje różnych zabiegów na tekście
Egzamin maturalny z języka kaszubskiego
dotychczas obowiązujący
Egzamin maturalny z języka kaszubskiego w nowej
formule
cudzym (streszcza teksty, parafrazuje,
sporządza konspekt, cytuje, sporządza
przypisy)
3.7. publicznie wygłasza przygotowaną przez
siebie wypowiedź, dbając o dźwiękową
wyrazistość przekazu (w tym także tempo
mowy i donośność)
3.8. prezentuje własne przeżycia wynikające z
kontaktów ze sztuką
3.9. operuje
słownictwem
z
kręgów
tematycznych — Kaszuby, Polska,
Europa,
świat
(przeszłość
i
teraźniejszość);
kultura,
cywilizacja,
polityka
3.14. mówi i czyta teksty ze zrozumieniem
sensu, z troską o estetykę czytania
i mówienia, właściwą dykcję, akcent,
intonację
IV. Przetwarzanie
tekstu
sformułowanego
w języku kaszubskim ustnie lub pisemnie;
zmiana formy przekazu ustnego lub
pisemnego
Obowiązują wymagania szczegółowe ujęte
w punktach od 4.1 do 4.15**/.
4.1. przekazuje
w
języku
kaszubskim
informację usłyszaną lub przeczytaną
w innym
języku
oraz
przekazuje
informacje
zawarte
w
materiałach
wizualnych
(wykresach,
mapach,
symbolach, piktogramach)
4.2. przekazuje w języku polskim główne
myśli lub wybrane informacje z tekstu w
języku kaszubskim
4.3. skraca, streszcza, rozwija usłyszany lub
przeczytany tekst
4.4. wygłasza teksty kaszubskie z pamięci
**/ Uwaga: Informator o egzaminie
maturalnym z języka kaszubskiego w roku
szkolnym 2014/2015 cytuje punkty 4.5, 4.6,
4.7, 4.8, 4.9, 4.10, 4.11, 4.12, 4.13, 4.14,
4.15,
których
brak
w
podstawie
programowej języka kaszubskiego. Usterka
zostanie poprawiona przez CKE/OKE.
V. Analiza i interpretacja tekstów kultury
Obowiązują wymagania szczegółowe ujęte
w punktach od 5.1 do 5.13.
5.1. posługuje się podstawowymi pojęciami z
zakresu historii literatury, teorii literatury i
nauki o języku w analizie i interpretacji
tekstu
Egzamin maturalny z języka kaszubskiego
dotychczas obowiązujący
Egzamin maturalny z języka kaszubskiego w nowej
formule
5.2. rozpoznaje problematykę utworu
5.3. odczytuje treści symboliczne utworu
5.4. wskazuje zastosowane w utworze
językowe środki artystycznego wyrazu
oraz inne wyznaczniki poetyki danego
utworu (z zakresu podstaw wersyfikacji,
kompozycji) i określa ich funkcje
5.5. dostrzega
w
czytanych
utworach
charakterystyczne cechy stylu danej epoki
oraz cechy twórcy
5.6. rozróżnia w czytanych tekstach oraz w
wypowiedziach ustnych rodzaje stylizacji
językowej (np. archaizację, dialektyzację) i
określa jej funkcję
5.7. rozpoznaje w utworze sposoby kreowania
bohatera i świata przedstawionego
(narracja, fabuła, sytuacja liryczna, akcja)
5.8. rozpoznaje podstawowe motywy (np.
ojczyzny, poety, matki, ziemi, wędrówki),
aluzje literackie, symbole kulturowe i znaki
tradycji oraz określa ich funkcje w
utworze;
rozpoznaje
retoryczną
organizację wypowiedzi
5.9. wykorzystuje w interpretacji elementy
znaczące dla odczytania sensu utworu
(tytuł, podtytuł, puenta, kompozycja,
słowa-klucze, motto); konteksty literackie,
kulturowe
5.10. porównuje utwory literackie lub ich
fragmenty (dostrzega cechy wspólne i
różnice)
5.11. dostrzega obecne w utworach literackich
oraz innych tekstach kultury wartości
regionalne, narodowe i uniwersalne
5.12. konfrontuje tekst literacki z innymi
tekstami
kultury,
np.
plastycznymi,
teatralnymi, filmowymi
Podstawę programową języka kaszubskiego
znaleźć można pod adresem D20120977.pdf ,
s. 284-287.
3. Poszczególne
zadania
zestawu
egzaminacyjnego mogą także odnosić się do
wymagań przypisanych do wcześniejszych
etapów edukacyjnych.
4. Zdający
losuje
zadanie
egzaminacyjne
zawierające tekst kultury (literacki, ikoniczny,
lub popularnonaukowy z zakresu wiedzy
o języku, literaturze, kulturze) oraz odnoszące
się do niego polecenie i ma nie więcej niż
15 minut na przygotowanie wypowiedzi.
Egzamin maturalny z języka kaszubskiego
dotychczas obowiązujący
Przebieg egzaminu ustnego:
Egzamin maturalny z języka kaszubskiego w nowej
formule
Przebieg egzaminu ustnego:
1. w części pierwszej, która trwa około 15 minut, 1. w części pierwszej, która trwa maksymalnie
sprawdzana jest umiejętność mówienia w języku
15 minut,
zdający
losuje
zadanie
kaszubskim, wiedza w zakresie wyznaczonym
egzaminacyjne i przygotowuje wypowiedź.
przez temat i wykorzystanie przygotowanych
2. w części drugiej przez około 10 minut uczeń
materiałów pomocniczych,
wygłasza wypowiedź monologową na zadany
2. w części drugiej sprawdzane są między innymi:
w poleceniu temat. Tekst kultury powinien
rozumienie pytań przez zdającego, umiejętność
zainspirować zdającego, którego zadaniem jest
formułowania odpowiedzi, umiejętność obrony
rozwinięcie i poszerzenie zasygnalizowanych
własnego
stanowiska,
samodzielność
w poleceniu wątków - także poprzez odwołanie
przygotowania prezentacji,
się do innych, dowolnie wybranych tekstów.
3. po wysłuchaniu prezentacji przedmiotowy zespół 3. w części trzeciej egzaminu ustnego toczy się
egzaminacyjny podejmuje ze zdającym rozmowę
trwająca 5 minut rozmowa zdającego
w języku kaszubskim, dotyczącą tematu lub/i
z zespołem egzaminacyjnym. Rozmowa musi
bibliografii,
dotyczyć
wygłoszonej
przez
zdającego
wypowiedzi monologowej. Członkowie zespołu
4. rozmowa egzaminatorów ze zdającym odbywa się
egzaminacyjnego nie mogą odwoływać się do
w języku kaszubskim.
faktów lub lektur nieprzywołanych w tej
5. zadane pytania odnotowuje się w protokole
wypowiedzi. W trakcie rozmowy członkowie
egzaminu,
zespołu mogą prosić o dodatkowe wyjaśnienia,
zachęcać do pogłębienia wybranych aspektów
6. w obu częściach egzaminu są sprawdzane i
wypowiedzi itp.
oceniane sprawność oraz poprawność językowa.
Szczegółowy opis pisemnej części egzaminu
Szczegółowy opis pisemnej części egzaminu
1. Egzamin maturalny w części pisemnej z języka 1. Egzamin maturalny w części pisemnej z języka
regionalnego przeprowadzany jest wyłącznie
regionalnego - języka kaszubskiego może być
na poziomie rozszerzonym.
zdawany na poziomie podstawowym albo na
poziomie rozszerzonym.
2. Egzamin sprawdza, w jakim stopniu zdający
2. Egzamin
na
poziomie
podstawowym
spełnia wymagania ustalone w podstawie
trwa 120 minut i polega na
programowej kształcenia ogólnego z języka
regionalnego (w zakresie podstawowym
 rozwiązaniu testu leksykalno-gramatycznego
i rozszerzonym).
oraz
 sporządzeniu przekładu oryginalnego tekstu 3. Egzamin trwa 180 minut i sprawdza
napisanego w języku regionalnym - języku  umiejętność
wykonywania
na
tekście
kaszubskim na język polski.
nieliterackim operacji dowodzących jego
3. Egzamin na poziomie rozszerzonym trwa 180
minut i polega na
rozumienia na różnych poziomach (część
testowa),
umiejętność tłumaczenia tekstu kaszubskiego
na język polski oraz
umiejętność
pisania
własnego
tekstu
(wypracowanie) w związku z tekstem literackim
zamieszczonym w arkuszu.

rozwiązaniu testu leksykalno-gramatycznego,
sporządzeniu przekładu oryginalnego tekstu

napisanego w języku regionalnym - języku
kaszubskim na język polski oraz
 napisaniu w języku polskim tekstu własnego
z wykorzystaniem dołączonych do tematu 4. Podczas egzaminu zdający otrzymuje jeden
arkusz egzaminacyjny, który składa się z trzech
tekstów kultury.
części:
4. W czasie trwania egzaminu zdający może
korzystać ze słownika języka regionalnego - a) testu sprawdzającego umiejętność wykonywania
na tekście nieliterackim operacji dowodzących
języka kaszubskiego.
jego rozumienia na różnych poziomach,


b) części sprawdzającej umiejętność tłumaczenia
tekstu kaszubskiego na język polski
c) pisania własnego tekstu (wypracowania).
Egzamin maturalny z języka kaszubskiego
dotychczas obowiązujący
Egzamin maturalny z języka kaszubskiego w nowej
formule
5. W czasie trwania egzaminu zdający może
korzystać ze słownika językowego właściwego
dla języka regionalnego.
Zasady oceniania egzaminu
Zasady oceniania egzaminu
Egzamin jest oceniany wg kryteriów zamieszczonych Egzamin
jest
oceniany
wg
kryteriów
w Informatorze o egzaminie maturalnym od 2010 zamieszczonych w Informatorze o egzaminie
roku – Aneks
maturalnym od roku szkolnego 2014/2015
http://www.cke.edu.pl/images/stories/Aneks_inf_mat/Aneksy_2010/aneks_2010.pdf
http://www.cke.edu.pl/files/file/Matura-2015/Informatory2015/J%C4%99zyk_kaszubski_jako_j%C4%99zyk_regionalny.pdf
Termin obowiązywania dotychczasowej formy Termin obowiązywania nowej formy egzaminu
egzaminu maturalnego z języka kaszubskiego1:
maturalnego z języka kaszubskiego2:


absolwenci liceum ogólnokształcącego i liceum 
profilowanego do roku szkolnego 2013/2014
włącznie

absolwenci technikum do roku szkolnego
2014/2015 włącznie
absolwenci liceum ogólnokształcącego i liceum
profilowanego od roku szkolnego 2014/2015
absolwenci technikum od roku szkolnego
2015/2016
Oprac.: Renata Mistarz
1 Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U.
2011/205/1206) – art.5.
2 Tamże.