Pobierz dokument

SEKRETARIAT
Lubelskiej Izby Rolniczej
Warszawa, dnia
.d
52016 roku
RR/inl/ag07611 5/20 16(25 9/23 62)
Pan
Piotr Burek
Prezes
Lubelskiej Izby Rolniczej
W odpowiedzi na pismo z dnia 4 maja br. znak L.dz. 549/2016 dotycz ące stanowiska
Zarządu Lubelskiej Izby Rolniczej z dnia 28 kwietnia 2016 r. w sprawie zainicjowania zmian
legislacyjnych wspieraj ących polskich producentów mleka i poprawy ogólnej sytuacji na
rynku mleka chciałbym odnieść się do przedłożonych postulatów.
W odniesieniu do postulatu dotyczącego propozycji stosowania oznakowania
„Wyprodukowane z polskiego surowca", oraz umieszczenia na opakowaniach produktów
mleczarskich tzw. „sugerowanej ceny sprzeda ży", infonnuj ę, że obecnie obowiązkowe
podawanie kraju pochodzenia wymagane jest na podstawie przepisów unijnych dla:
- wołowiny i cielęciny (tu nawet konieczno ść podawania kraju urodzenia, chowu,
uboju i rozbioru);
- surowego, pakowanego mi ęsa ze świń, kóz, owiec i drobiu (kaczki, gęsi, kury,
indyki).
- ryb i owoców morza (zarówno dla opakowanych jak i sprzedawanych luzem);
- miodu;
- wina aromatyzowanego (kraj, w którym wyprodukowane s ą winogrona);
- oliwy z oliwek;
- jaj (nadruk symbolu literowego kraju pochodzenia);
- świeżych owoców i warzyw
Dla pozostałych środków spożywczych stosuje się ogólne przepisy dotyczące
wskazywania kraju pochodzenia zawarte w rozporz ądzeniu (UE) nr 116912011 w sprawie
przekazywania konsumentom informacji na temat żywności. Zgodnie z tymi przepisami
podawanie kraju pochodzenia jest dobrowolne. Kraj pochodzenia trzeba poda ć tylko
w przypadku, gdy brak tej informacji mógłby w istotnym stopniu wprowadzić konsumenta w
błąd, to jest wtedy, gdyby informacje towarzysz ące środkowi spożywczemu lub etykieta jako
całość mogły sugerować, że dany środek spożywczy pochodzi z innego kraju lub miejsca Na
przykład, gdy w nazwie produktu użyto nazwy kraju, rysunku przedstawiaj ącego flagę,
wizerunku budynku charakterystycznego dla jakiego ś kraju, podczas gdy produkt
pochodziłby z innego kraju. Możliwe jest rozważanie wprowadzenia obowi ązku podawania
kraju pochodzenia na poziomie krajowym. Taką możliwość dają przepisy art. 39
rozporządzenia (UE) nr 116912011. Jednakże dodatkowe ni ż określone przepisami
tego rozporządzenia wymagania mogą być wprowadzane w przypadku ich uzasadnienia
przynajmniej jednym z poni ższych powodów, tj.:
- ochroną zdrowia publicznego;
- ochroną konsumentów;
- zapobieganiem nadużyciom;
- ochroną praw własności przemysłowej i handlowej, oznaczeń pochodzenia,
zarejestrowanych nazw pochodzenia oraz zapobiegania nieuczciwej konkurencji.
Dopuszcza się przyjmowanie przez państwa członkowskie UE przepisów dotycz ących
obowiązkowego określania kraju lub miejsca pochodzenia żywności jedynie wówczas, gdy
istnieje udowodniony zwi ązek pewnych cech żywności z jej pochodzeniem, a ponadto
państwo członkowskie musi przedstawi ć dowody świadczące o tym, że większość
konsumentów przywi ązuje znaczną wagę do tych informacji. Aby wprowadzi ć na poziomie
krajowym obowiązek podawania kraju pochodzenia trzeba by określić taki związek cech
jakościowych z krajowym pochodzeniem. W chwili obecnej takie relacje zosta ły określone
tylko w odniesieniu do produktów oznaczonych Chronionymi Oznaczeniami Geograficznymi.
Niezależnie od powyższego Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi prowadzi prace nad
wprowadzeniem oznakowania krajem pochodzenia produktów w zakresie nieobj ętym
przepisami Unii Europejskiej. Prace te dotycz ą projektu ustawy, w którym określone zostaną
zasady podawania w oznakowaniu produktów dobrowolnej informacji „Produkt polski" oraz
projektu rozporz ądzenia zmieniaj ącego rozporządzenie krajowe w sprawie znakowania
poszczególnych grup środków spożywczych, w którym wprowadzony zostanie obowi ązek
podawania w sprzedaży detalicznej informacji o kraju pochodzenia dla mi ęsa surowego,
analogicznie jak ma to miejsce obecnie dla mi ęsa opakowanego (wymóg wprowadzony
rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) nr 1337/2013 z dnia 13 grudnia 2013 r.
ustanawiaj ącym zasady stosowania rozporz ądzenia (UE) 1169/2011 Parlamentu
Europejskiego i Rady w odniesieniu do wskazania kraju pochodzenia lub miejsca
pochodzenia świeżego, schłodzonego i zamrożonego mięsa ze świń, z owiec, kóz i drobiu
(Dz. Un. L 335 z 14.12.2013 r., str. 19)).
Jeżeli chodzi o postulat dotyczący wprowadzenia ustawowego obowi ązku
zamieszczania na opakowaniach produktów mlecznych: „sugerowana cena sprzeda ży" należy
podkreślić, że ustawa z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i us ług
(Dz. U. z 2014 r., poz. 915) określa sposób informowania o cenach oferowanych towarów
i usług oraz skutki nieprzestrzegania jej uregulowa ń. W miejscu sprzedaży detalicznej
i świadczenia usług uwidaczsia się cenę oraz cenę jednostkową towaru w sposób
jednoznaczny, niebudzący wątpliwości oraz umożliwiający porównanie cen.
Rozporządzeniem wykonawczym do ww. ustawy jest rozporz ądzenie Ministra Rozwoju
z dnia 9 grudnia 2015 r. w sprawie uwidaczniania cen towarów i usług (Dz.U. z 2015,
poz. 2121), które określa sposób uwidaczniania cen towarów i us ług, w tym cen
jednostkowych towarów oraz wykaz towarów, w przypadku których nie jest wymagane
uwidacznianie ceny jednostkowej towarów. W powy ższych przepisach „cena sugerowana"
nie funkcjonuje.
Niemniej jednak nale ży podkreślić, że ceny sugerowane przetwórcy mog ą umieszczać
dobrowolnie i jest to czasami praktykowane. Natomiast maj ąc na uwadze ww. przepisy,
wprowadzanie obowi ązku podawania w oznakowaniu produktów cen sugerowanych mog łoby
wprowadzać zamieszanie w przekazie informacyjnym trafhj ącym do konsumenta, który nie
znaj ąc uwarunkowań rynkowych maj ąc do porównania dwie różne informacje o cenach
czułby się zdezorientowany, a jednocześnie nie miałoby to wpływu na cenę ustaloną
ostatecznie za sprzedawany produkt. Analizuj ąc możliwość wprowadzenia oznakowania
wskazuj ącego cenę sugerowaną należy również pamiętać, że opakowania drukowane s ą ze
znacznym wyprzedzeniem czasowym w celu obni żenia kosztów związanych z zamówieniami
oraz zapewnieniem ci ągłości produkcji. W związku z wahaniami cen i zró żnicowaniem
opłacalności produkcji rolnej sugerowana cena wydnikowana na opakowaniu rok przed
wprowadzeniem produktu w tym opakowaniu na rynek najcz ęściej nie odpowiadałaby
rzeczywistej w danym momencie „cenie sugerowanej" przez zbywaj ącego produkt.
Odnosząc się do postulatów dotycz ących potrzeby wprowadzenia uregulowa ń
prawych w zakresie relacji z sieciami handlowymi, uprzejmie informuj ę, te kwestia ta jest
przedmiotem prac resortu. Mimo, że problem dotyczy większości krajów Unii Europejskiej
to instytucje wspólnotowe nie podj ęły do tej pory skutecznych dzia łań w obronie dostawców.
Maj ąc powyższe na uwadze Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi podj ął prace nad projektem
ustawy reguluj ącej obszar dostaw żywności od producentów surowców rolnych poprzez
producentów żywności do sektora handlu. Uwzgl ędniają one dotychczasowe wnioski
zgłaszane przez organizacje producentów poszczególnych bran ż, a także doświadczenia
innych krajów członkowskich. Kraje członkowskie, które już wprowadzi ły rozwiązania
mające na celu eliminacj ę nieuczciwych praktyk w łańcuchu dostaw żywności przyj ęły
rozwiązania, które były dostosowane zarówno do już istniejącego prawa, jak i do struktury
organizacyjnej rynku rolno-spo żywczego oraz organizacji administracji. Prowadzone prace
nad projektem ustawy w Polsce wykorzystuj ą rozwi ą nnia przyjęte w innych krajach, jednak
przede wszystkim uwzgl ędniają uwarunkowania krajowe.
Projekt ustawy wkrótce zostanie skierowany do szerokich konsultacji spo łecznych na
wszystkich etapach łańcucha dostaw produktów rolno-spo żywczych celem jak najlepszego
dostosowania rozwi ązań do zgłaszanych oczekiwań. Zakres tworzonej ustawy jest równie ż
konsultowany na bieżąco w trakcie spotkań Kierownictwa Ministerstwa z organizacjami
branżowymi i handlowymi. Został również powołany zespół roboczy składający się
z przedstawicieli zwi ązków producentów rolnych, przetwórców i handlu. Ma on na celu
współpracę z Ministerstwem w zakresie przygotowania przepisów prawnych, a tak że
rozwiązań uzupełniających o charakterze dobrowolnym w formie Kodeksu Dobrych Praktyk
Handlowych.
W odniesieniu do propozycji zorganizowania z Funduszu Promocji Mleka kampanii
reklamowej produktów wyprodukowanych z polskiego mleka, przypomnieć należy,
te zgodnie z obecnie obowiązującą ustawą z dnia 22 maja 2009 roku o funduszach promocji
produktów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2015 r., poz. 2122) środkami funduszy promocji
zarządzają przedstawiciele organizacji bran żowych reprezentuj ących producentów rolnych
oraz przetwórców działających w danym sektorze, którzy tworz ą odrębne dla każdego
funduszu komisje zarz ądzające. W ich skład wchodzą przedstawiciele poszczególnych branż:
po 4 przedstawicieli producentów i przetwórców oraz po I przedstawicielu izb rolniczych.
o sposobie wydatkowania środków fmansowych funduszu promocji mleka decyduj ą
wyłącznie przedstawiciele organizacji bran żowych reprezentuj ących producentów rolnych
oraz przetwórców dzia łających w branży mleczarskiej, którzy tworz ą Komisję Zarządzającą
Funduszem Promocji Mleka. Do zada ń Komisji Zarządzającej należy ustalanie planu
finansowego funduszu na dany rok. Nast ępnie na podstawie tego planu Komisja Zarz ądzająca
okreś la przedsięwzięcia, które w danym roku powinny zosta ć sfinansowane lub
dofinansowane ze środków funduszu oraz maksymalne kwoty, jakie mog ą zostać
przeznaczone na realizacj ę poszczególnych zada ń. Na mocy obowiązuj ących przepisów to
Komisja Zarządzająca Funduszem Promocji Mleka decyduje o finansowaniu lub
współfinansowaniu przedsięwzięć ze środków tego funduszu. Propozycje zada ń można
składać do planu finansowego w terminie do 31 sierpnia roku poprzedzaj ącego rok, na który
uchwalany jest plan finansowy. Jednym z działań, które może być wspierane z Funduszu
3
Promocji Mleka jest promocja spożycia mleka lub przetworów mlecznych w szczególno ści
przez dzieci i młodzież. Szczegółowe zasady obsł ugi funduszy promocji produktów rolnospożywczych dostępne są na stronie Agencji Rynku Rolnego http://www.arr.Roy.yl/data/
01869/zasady_obsluai fn 148 2011.0f.
W kwestii minimalnych cen na produkty rolne, które gwarantowa łyby opłacalność
produkcji pragnę podkreślić, że Polska zobowiązana jest do przestrzegania zasad wspólnej
organizacji rynków produktów rolnych, jednolitych dla wszystkich pa ństw członkowskich UE
i nie ma uprawnień do określania minimalnych cen skupu. Rozwi ązaniem, które państwa
członkowskie mają możliwość wdrożyć na poziomic krajowym jest wprowadzenie
na terytorium danego pa ństwa członkowskiego obowiązku zawierania pisemnych umów na
dostawy mleka surowego od rolnika do przetwórcy. Polska skorzysta ła z tej możliwości i od
3 października 2015 r. na mocy ustawy z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o Agencji
Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych oraz niektórych innych ustaw
(Dz. U. poz. 1419), wprowadzony zosta ł obowiązek zawierania pisemnych umów na
dostarczanie mleka przez producentów do nabywcy lub przetwórcy. Umowy te musz ą
spełniać warunki określone w art. 148 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE)
nr 130812013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiajqcego wspólnq organizację rynków
produktów rolnych Zgodnie z tymi warunkami umowa:
1)jest sporządzana przed dostawą;
2) jest zawierana w formie pisemnej, oraz
3) zawiera w szczególności następujące elementy:
a) cenę do zapłaty za dostawę, która:
- jest niezmienna i okreś lona w umowie; lub
- jest obliczana poprzez po łączenie różnych czynników określonych
w umowie, które mogę obejmować wslcwźniki rynku odzwierciedlaj ące
zmianę warunków na rynku, dostarczon ą ilość oraz jakość lub skład
dostarczonego mleka surowcgo;
b) ilość mleka surowego, którą można dostarczy ć lub która musi zostać dostarczona,
wraz z terminem takich dostaw;
c) okres obowiązywania umowy, który może być ograniczony lub nieograniczony,
z klauzulami dotyczącymi rozwiązania umowy;
d) szczegóły dotyczące terminów i procedur p łatności;
e) ustalenia dotyczące odbioru lub dostawy mleka surowego; oraz
O przepisy mające zastosowanie w przypadku zaistnienia si ły wyższej.
Jednocześnie zgodnie z przepisami ww. rozporz ądzenia 130812013 wszystkie elementy
umów na dostawę mleka surowego zawieranych przez rolników, nabywców mleka lub
przetwórców mleka, w tym elementy dotycz ące ceny do zapłaty za dostawę, są swobodnie
negocjowane między stronami.
Celem zawieranych umów jest z jednej strony zabezpieczenie sta łości dostaw
niezbędnej ilości surowca o określonych parametrach na potrzeby przemys łu przetwórczego,
a z drugiej - zagwarantowanie producentom zap łaty za dostarczone produkty, je żeli spełnione
zostaną warunki zawarte w umowie. Zawieranie umów powinno korzystnie wp łynąć na
stabilizacj ę cen uzyskiwanych przez producentów. Jednocze śnie nie należy utożsamiać
ww. obowiązku z wprowadzaniem cen minimalnych lub maksymalnych w handlu produktami
rolnymi, gdy ż takich rozwiązań nie przewiduje prawodawstwo unijne.
Odnosząc się do propozycji wprowadzenia uregulowa ń umożliwiających pomoc
rolnikom w wywi ązaniu się z zobowiązań fmansowych w stosunku do ARiMR i banków,
uprzejmie informuje, że producenci rolni mogą ubiegać się w bankach o zmianę warunków
4
spłaty preferencyjnych kredytów udzielanych zgodnie z rozporz ądzeniem Rady Ministrów
z dnia 22 stycznia 2009 r. w sprawie realizacji niektórych zada ń Agencji Restrukturyzacji
i Modernizacji Rolnictwa (Dz.U. Nr 22, poz.121 z pó źn. zm3. Zgodnie z obowi ązującymi
zasadami udzielania kredytów inwestycyjnych w okresie obj ętym umową kredytu bank może:
1) stosować prolongatę spłaty rat kapitału i odsetek, o ile określony w umowie kredytu
termin ich spłaty jeszcze nie min ął,
2) wydłużyć okres kredytowania poza przewidziany w umowie kredytu, o ile okre ślony
w umowie kredytu okres kredytowania jeszcze nie min ął i - warunkiem
poinformowania o tym ARiMR.
W przypadku wystąpienia nieprzewidzianych, losowych i niezawinionych
przez kredytobiorc ę okoliczności uniemożliwiających terminową spłatę kredytów okres
stosowania dopłat do oprocentowania kredytu preferencyjnego mo że zostać wydłużony do
trzech lat, na wniosek kredytobiorcy z łożony w banku.
Natomiast w przypadku kredytów na wznowienie produkcji, w okresie obj ętym
umowę kredytu bank mo że:
1) w przypadku kredytów inwestycyjnych (linia KL01):
a) stosować prolongatę spłaty rat kapitału i odsetek,
b) wydłużyć okres kredytowania poza przewidziany w umowie kredytu, warunkiem poinformowania o tym ARiMR i nie przekroczenia kwoty pomocy,
wyliczonej w umowie kredytu,
2) w przypadku kredytów obrotowych (linia KLO2) - stosowa ć karencję lub prolongatę
spłaty rat kapitału i odsetek, przy czym okres stosowania przez ARiMR dop łat nie może
przekroczyć 4 lat.
Maksymalna kwota dop łat do oprocentowania kredytu na wznowienie produkcji, która mo że
zostać wykorzystana w okresie kredytowania, ustalana jest na dzie ń zawarcia umowy kredytu
i wskazana w tej umowie.
Ponadto 7gndnie 7 rnzpon" ąd7eniem Rady Ministrów z dnia 27 stycznia 2015 r.
w sprawie szczegó łowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zada ń Agcncji
Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz. U z 2015 r. poz.187 z późn.wt) istnieje
możliwość, w związku z wprowadzeniem ograniczeń handlowych, zawieszenia przez bank,
na wniosek kredytobiorcy, sp łaty rat kapitału kredytu bankowego w ramach umów kredytu
bankowego, z dopłatą ze środków Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
zawartych do dnia 31 grudnia 2014 r. Spłata oprocentowania kredytu bankowego za
kredytobiorcę jest dokonywana przez Agencj ę przez okres nie dłuższy niż 2 lata, licząc od
dnia zawieszenia przez bank sp łaty rat kapitału kredytu bankowego.
zup. ą1iniĄ tra Rolnictwa i$tonyoiu Wsi
5