filolog-filologia polska

INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE
FILOLOG-FILOLOGIA POLSKA – KOD ZAWODU 264303
Filolog – filologia polska to jeden z 2443 zawodów ujętych w obowiązującej od 1 stycznia
2015 r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (Dz.U. z 2014 r. poz.
1145). W poprzedniej wersji klasyfikacji obowiązującej w okresie od 1 lipca 2010 r. do
31 grudnia 2014 r. zawód ten miał tę sama nazwę i kod.
Do zawodu filologa filologii polskiej przygotowuje kierunek studiów filologia polska.
Każda uczelnia dla poszczególnych kierunków studiów, w których prowadzi kształcenie
ustala efekty kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych. Określa
cele kształcenia i kwalifikacje absolwenta. Informacje te umieszcza na swoich stronach
internetowych. Wykaz uczelni i kierunków można odnaleźć przy pomocy portalu:
http://wybierzstudia.nauka.gov.pl
Natomiast standardy kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela
zostały określone w Rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17
stycznia 2012 roku w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do
wykonywania zawodu nauczyciela. Cała treść tego rozporządzenia dostępna jest pod
adresem:
http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20120000131
PROFIL KOMPETENCYJNY ZAWODU FILOLOG – FILOLOGIA POLSKA1
Kompetencje zawodowe to odpowiednia wiedza, określone umiejętności oraz
właściwa postawa. Poza określonym rodzajem wiedzy w danej dziedzinie i konkretnymi
umiejętnościami zawodowymi trzeba również zachowywać się w sposób świadczący o
zrozumieniu pełnionej roli zawodowej. Wszystkie te rzeczy pozwalają na wypełnianie
obowiązków zawodowych na odpowiednim poziomie. Im kompetencje są większe a ich
poziom wyższy tym dana osoba jest większym fachowcem a jej praca jest lepiej oceniana.
Osoby które wykonują zawód filologa filologii polskiej, by sprawnie wywiązywać się z zadań
zawodowych, poza formalnymi wymaganiami kwalifikacyjnymi powinny jeszcze mieć co
najmniej cztery kompetencje:
1.Sumienność w dążeniu do rezultatów
Wysoka efektywność realizacji zadań w ściśle określonym terminie i z należytą starannością,
uwzględniającą własne kompetencje i możliwości. Determinacja w działaniu i osiąganie
zakładanych rezultatów przez utrzymywanie odpowiedniego tempa oraz jakości pracy, nawet
w obliczu trudności.
2. Otwartość na innych
Pozytywne nastawienie i traktowanie innych ludzi oraz okazywanie chęci ich zrozumienia.
3. Zdolności analityczne i podejmowanie decyzji.
Rozumienie złożonych sytuacji i relacji zachodzących pomiędzy różnymi elementami.
Analizowanie informacji i danych, dostrzeganie zależności, wyciąganie na ich podstawie
wniosków i podejmowanie trafnych decyzji.
1
Profil pochodzi z podręcznika dla doradców zawodowych „Narzędzie do badania kompetencji”, Warszawa 2014
1
4. Komunikacja interpersonalna
Przekazywanie konkretnych informacji w sposób zrozumiały dla innych. Przystępne
wyjaśnienie skomplikowanych, specjalistycznych kwestii. Przekazywanie najważniejszych
zagadnień i sprawdzenie, czy rozmówca rozumie komunikat. Dostosowywanie stylu
wypowiedzi do odbiorcy.
ANALIZA REJESTROWANEJ SYTUACJI W ZAWODZIE NA RYNKU PRACY
Wyszczególnienie
Bezrobotni
zarejestrowani w
okresie ogółem
Bezrobotni według
stanu na koniec okresu
Osoby do 12 miesięcy
od dnia ukończenia
nauki ogółem
Osoby do 12 miesięcy
od dnia ukończenia
nauki na koniec okresu
Wolne miejsca pracy i
miejsca aktywizacji
zawodowej ogółem
Wolne miejsca pracy i
miejsca aktywizacji
zawodowej na koniec
okresu
BEZROBOTNI ORAZ WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W
ZAWODZIE FILOLOG – FILOLOGIA POLSKA W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO – POMORSKIM W
LATACH 2010 - 20152
2015
143
79
22
1
0
0
2014
146
94
24
9
0
0
2013
166
102
34
8
0
0
2012
131
96
34
16
0
0
2011
154
116
51
22
0
0
2010
108
97
49
20
4
0
Z danych statystycznych analizowanego okresu wynika, że liczba osób z kwalifikacjami do
wykonywania zawodu filolog-filologia polska, zarejestrowanych jako osoby bezrobotne w
województwie kujawsko-pomorskim utrzymuje się na względnie stałym, wysokim poziomie.
Pracodawcy nie zgłaszają ofert pracy do powiatowych urzędów pracy dla przedstawicieli tego
zawodu. Osoby, które chcą mieć pełen obraz rynkowy absolwentów filologii polskiej
powinny zapoznać się również z opracowaniem na temat zawodu nauczyciel języka polskiego
(kod zawodu 323012) umieszczonym na tej samej stronie co opisywany zawód filologfilologia polska.
2
Informacje te opracowano na podstawie załącznika nr 3 do Sprawozdania MPiPS-01 o rynku pracy Bezrobotni oraz wolne
miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej według zawodów i specjalności. Zgodnie z programem badań
statystycznych statystyki publicznej załącznik ten jest przekazywany przez powiatowe urzędy pracy do wojewódzkich
urzędów pracy do 10. dnia roboczego lipca z danymi za I półrocze danego roku oraz do 10. dnia roboczego stycznia
z danymi za II półrocze roku poprzedniego.
2
W ciągu ostatnich lat zawód filolog-filologia polska został sklasyfikowany jako zawód
nadwyżkowy3, tzn. taki na który na rynku pracy istnieje mniejsze zapotrzebowanie niż liczba
osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Na koniec każdego z 5 ostatnich lat do
dyspozycji osób zarejestrowanych w powiatowych urzędach nie pozostawała żadna wolna
oferta pracy dla osób z tym zawodem. Od 2015 r. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki
Społecznej zmieniło metodologię prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i
nadwyżkowych. Według nowej metodologii zamiast wskaźnika intensywności
nadwyżki/deficytu zawodów dokonuje się wyboru zawodów deficytowych i nadwyżkowych
na podstawie trzech wskaźników: wskaźnika dostępności ofert pracy, wskaźnika
długotrwałego bezrobocia oraz wskaźnika płynności bezrobotnych4. Wprowadzona zmiana
spowodowała, że sytuacja znacznej części zawodów pozostaje nieokreślona – nie przynależy
do żadnej z grup, ponieważ żaden ze wskaźników nie osiągnął wymaganego poziomu. Filolog
filologii polskiej w 2015 r. również został zakwalifikowany do grupy zawodów
nieokreślonych.
MOŻLIWOŚCI ZATRUDNIENIA
W badaniu pracodawców5 realizowanym przez Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu i
powiatowe urzędy pracy w województwie kujawsko-pomorskim w latach 2010-2014 wynika,
że zawód filolog-filologia polska pojawił się w planach zmniejszenia zatrudnienia w 2013 r.
Planowano zwolnić 9 osób. Nie pojawił się natomiast w planach zatrudnienia w latach 20102014. 6
W badaniu internetowych ofert pracy7 realizowanym na zlecenie Wojewódzkiego Urzędu
Pracy w Toruniu obejmującym okres wrzesień-listopad 2014 oraz luty-kwiecień 2015 nie
pojawiła się żadna oferta pracy dla osób w tym zawodzie.
3
Podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonuje się na podstawie wskaźnika intensywności
nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w
badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie, w danym zawodzie.
Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość 1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość
wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik
wynosi poniżej 0,9.
4
Wskaźnik dostępności ofert pracy: iloraz średniomiesięcznej liczby bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym
okresie i średniomiesięcznej liczby wolnych miejsc pracy dostępnych w PUP i Internecie w danej grupie zawodów, w
badanym okresie.
Wskaźnik długotrwałego bezrobocia: iloraz liczby długotrwale bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu i
liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu.
Wskaźnik płynności bezrobotnych: iloraz odpływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie i napływu
bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie.
5
Badanie 2000 pracodawców jest realizowane w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod Lupą. Raport z badania
pracodawców znajduje się na stronie internetowej WUP oraz na stronie www.podlupa.wup.torun.pl
6
Badanie 2000 pracodawców jest realizowane w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod Lupą. Raport z badania
pracodawców znajduje się na stronie internetowej WUP www.wup.torun.pl oraz na stronie projektu
www.podlupa.wup.torun.pl
7
Badanie internetowych ofert pracy dla województwa kujawsko-pomorskiego to kolejne realizowane w ramach projektu
Rynek Pracy pod Lupą II badanie, które ma na celu poszerzenie informacji na temat regionalnego rynku pracy. Celem
badania jest analiza ilościowa i jakościowa treści internetowych ofert pracy dla województwa kujawsko-pomorskiego
zamieszczonych na 4. portalach ogólnopolskich: Pracuj.pl, Praca.Gratka.pl, GazetaPraca.pl, Regiopraca.pl. Badanie
obejmowało okres wrzesień-listopad 2014 oraz luty-kwiecień 2015. Raport z badania dostępny jest na stronie internetowej
WUP w Toruniu www.podlupa.wup.torun.pl
3
Osoby, po kierunku filologia polska z przygotowaniem pedagogicznym zależnie od formy,
mogą być zatrudnione jako nauczyciele języka polskiego w szkołach podstawowych,
gimnazjach i liceach.
W badaniu przeprowadzonym w powiatach województwa kujawsko-pomorskiego pn.
„Barometr zawodów”8, które jest prognozą zapotrzebowania na pracowników w
poszczególnych zawodach w 2016 r., nauczyciele języka polskiego na poziomie
województwa zostali zaklasyfikowani do zawodów nadwyżkowych tzn. takich, w których
znalezienie pracy może być trudniejsze ze względu na niskie zapotrzebowanie oraz wielu
kandydatów spełniających wymagania pracodawców.
W województwie kujawsko – pomorskim uczelnią, która publikuje na swoich stronach
wyniki raportów monitorujących badanie losów zawodowych swoich absolwentów jest
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Poniższe informacje pochodzą ze strony
internetowej Biura Karier UMK https://www.biurokarier.umk.pl/badanie-losow-absolwentow
Branże oraz stanowiska pracy, w których znaleźli zatrudnienie badani absolwenci filologii
polskiej rocznika 2010
•
•
•
•
•
Administracja (pracownik administracyjny, młodszy specjalista ds. obsługi klienta w
biurze obsługi klienta, referent, starszy referent, analityk danych, sekretarz sądowy,
pracownik administracyjno-oper.)
Edukacja (pomoc nauczyciela, wychowawczyni w świetlicy edukacyjno-opiekuńczej,
nauczyciel, nauczyciel stażysta, nauczyciel języka polskiego, opiekunka dziecięca)
Media (PR Konsultant, dziennikarz, weryfikacja materiałów prasowych)
Firmy produkcyjno-usługowe (magazynier, pracownik budowlany)
Inne (sprzedawca, telemarketer, asystent ds. ubezpieczeń grupowych)
Branże oraz stanowiska pracy, w których znaleźli zatrudnienie badani absolwenci biologii
rocznika 2009
• Edukacja (nauczyciel j. polskiego, nauczyciel pomocniczy, młodszy bibliotekarz,
sekretarka/nauczyciel,
nauczyciel/bibliotekarz, nauczyciel historii i WOS)
• Media (dziennikarz)
• Muzeum (asystent muzealny, animator kulturalno-muzealny)
• Administracja (podinspektor ds. obsługi burmistrza)
• Pośrednictwo finansowe (asystent zarządu)
• Ochrona zdrowia (recepcjonistka)
• Firmy produkcyjno-usługowe (kierownik działu administracji)
ANALIZA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE, OFERTA KSZTAŁCENIA
8
„Barometr zawodów” jest prognozą zapotrzebowania na pracowników w 2016 r. Badanie zostało przeprowadzone na
przełomie III i IV kwartału 2015 r. W przypadku wystąpienia nieprzewidzianych zdarzeń, sytuacja w niektórych zawodach
może ulec zmianie. W badaniu tym dane statystyczne pełnią jedynie funkcję pomocniczą, nie są podstawą analizy. Barometr
uwzględnia kwalifikacje pracowników i rzeczywiste przygotowanie do wykonywania zawodu. Raport z badania dostępny
jest pod adresem: http://wup.torun.pl/urzad/publikacje/publikacje-dotyczace-rynku-pracy/
4
Niniejsza informacja została przygotowana na podstawie przekazanych, na potrzeby
prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, przez Departament
Rynku Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej danych Głównego Urzędu
Statystycznego na temat liczby studentów i absolwentów.
Zawód filolog – filologia polska w województwie kujawsko-pomorskim można zdobyć na 2
uczelniach wyższych: Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy i Uniwersytecie
Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Tabela 1. Absolwenci roku akademickiego 2013/2014 i studenci roku akademickiego
2013/2014 na kierunku filologia polska.
Lp.
Nazwa szkoły
Wyszczególnienie
Absolwenci roku
akademickiego
2013/2014
65
Studenci roku
akademickiego
stan na 30.09.2014
105
studia pierwszego stopnia
z tytułem licencjata
31
44
studia magisterskie
jednolite
1
x
studia drugiego stopnia
33
61
po ostatnim roku bez
egzaminu
ogółem
x
x
151
435
81
254
x
x
70
150
x
31
216
112
540
1
x
103
x
211
ogółem
1
UNIWERSYTET
KAZIMIERZA
WIELKIEGO
2
UNIWERSYTET
MIKOŁAJA KOPERNIKA
WOJEWÓDZTWO
KUJAWSKOPOMORSKIE
studia pierwszego stopnia
z tytułem licencjata
studia magisterskie
jednolite
studia drugiego stopnia
po ostatnim roku bez
egzaminu
ogółem
studia pierwszego
stopnia z tytułem
licencjata
studia magisterskie
jednolite
studia drugiego stopnia
po ostatnim roku bez
egzaminu
298
31
Tabela 2. Absolwenci roku akademickiego 2014/2015 i studenci roku akademickiego
2014/2015 na kierunku filologia polska.
Lp.
1
Nazwa szkoły
Wyszczególnienie
ogółem
studia pierwszego stopnia
z tytułem licencjata
Absolwenci roku
akademickiego
2014/2015
43
Studenci roku
akademickiego
stan na 30.09.2015
81
23
24
5
UNIWERSYTET
KAZIMIERZA
WIELKIEGO
2
UNIWERSYTET
MIKOŁAJA KOPERNIKA
WOJEWÓDZTWO
KUJAWSKOPOMORSKIE
studia magisterskie
jednolite
x
x
studia drugiego stopnia
20
57
po ostatnim roku bez
egzaminu
ogółem
x
x
137
360
86
175
x
x
51
143
x
42
180
109
441
x
x
71
200
x
42
studia pierwszego stopnia
z tytułem licencjata
studia magisterskie
jednolite
studia drugiego stopnia
po ostatnim roku bez
egzaminu
ogółem
studia pierwszego
stopnia z tytułem
licencjata
studia magisterskie
jednolite
studia drugiego stopnia
po ostatnim roku bez
egzaminu
199
Opracowanie własne na podstawie danych GUS
INNE PRZYDATNE INFORMACJE
Standardy kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela zostały
określone w Rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17 stycznia 2012
r. w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu
nauczyciela. Cała treść tego rozporządzenia dostępna jest pod adresem:
http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20120000131
http://wybierzstudia.nauka.gov.pl – wyszukiwarka kierunków studiów
Opracowała:
Lilla Załęska
doradca zawodowy
Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu, Wydział Centrum Informacji i Planowania Kariery
Zawodowej
Akceptował:
Janusz Bokser
Data ostatniej aktualizacji: czerwiec 2016 r.
INFORMACJA DLA OSÓB ZAINTERESOWANYCH PRACĄ W ZAWODZIE
FILOLOG-FILOLOGIA POLSKA /NAUCZYCIEL JĘZYKA POLSKIEGO W
KRAJACH EOG
6
1.
Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG).
W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny
przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego
państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach
jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie
EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni.
2. Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie filolog (filologia polska)
/nauczyciel języka polskiego w krajach EOG:
Osoba chcąca podjąć pracę jako filolog (filologia polska)/nauczyciel języka polskiego
w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany,
co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj
EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest
regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić,
czy zawód filolog (filologia polska)/nauczyciel języka polskiego jest regulowany należy
skorzystać z wyszukiwarki na portalu „Twoja Europa” prowadzonym przez Komisję
Europejską:
http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/regprof/index.cfm?action=homepage
Obecnie w żadnym z krajów EOG zawód filolog (filologia polska)/nauczyciel języka
polskiego nie jest regulowany.
W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie
potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów
informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points):
http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/contact/national_contact_points_en.htm
3.
Zapotrzebowanie na osoby z zawodem filolog (filologia polska)/nauczyciel języka
polskiego wg Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej http://eures.europa.eu
Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób z zawodem filolog (filologia
polska)/nauczyciel języka polskiego nie zgłoszona została żadna ofert pracy w krajach EOG dane wg stanu na dzień 06.12.2013 r.
Osoby ubiegające się o pracę w zawodzie filolog (filologia polska)/nauczyciel języka
polskiego w krajach EOG najczęściej powinny dysponować 2-3 letnim udokumentowanym
doświadczeniem zawodowym. Warto wiedzieć, iż pracodawcy oczekują również od
kandydata wysokich umiejętności komunikacyjnych, umiejętności pracy w zespole oraz
biegłej znajomości obsługi komputera w zakresie MS Office.
Opracował:
Wojciech Janisiewicz
7
Doradca EURES,
WUP w Toruniu, Wydział Pośrednictwa Pracy Zespół EURES
8