stanowisko ogółnopolskiej federacji organizacji pozarządowych

Transkrypt

stanowisko ogółnopolskiej federacji organizacji pozarządowych
Strona | 1
STANOWISKO OGÓLNOPOLSKIEJ FEDERACJI ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH
W SPRAWIE PROJEKTU STRATEGII ROZWOJU KAPITAŁU SPOŁECZNEGO
31 maja 2011 r.
W imieniu Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych chcielibyśmy wyrazić zadowolenie z przygotowywania przez Rząd tak ważnego dla
przyszłości Polski dokumentu. Zdajemy sobie sprawę, że jego opracowanie, a następnie wdrożenie jest wyzwaniem, który będzie wymagał
zaangażowania nas wszystkich - administracji rządowej, samorządowej, organizacji pozarządowych i obywateli (w tym ruchu Obywateli Kultury).
Dlatego też chcielibyśmy przedstawić swoje opinie i propozycje konkretnych rozwiązań, które naszym zdaniem przyczynią się do lepszego
przygotowania dokumentu do przyszłej realizacji. Nasze uwagi dotyczą głównie celu operacyjnego 2 „Poprawa mechanizmów partycypacji społecznej i
wpływu obywateli na życie publiczne”, który bezpośrednio dotyczy wszystkich organizacji pozarządowych oraz szeroko rozumianych podmiotów
ekonomii społecznej.
OFOP bardzo poważnie podszedł do konsultacji SRKS. W ramach swoich działań (m.in. Programu Reprezentacji NGO, Izby Przedsiębiorstw
Społecznych, działań w ramach ruchu Obywateli Kultury) uczestniczył, na zaproszenie MKiDN, w spotkaniach konsultacyjnych i inicjował dyskusje
nie tylko wewnątrzorganizacyjne, ale i dla szerszych odbiorców. Działania OFOP-u związane z pracami nad Strategią Rozwoju Kapitału Społecznego:
21 kwietnia 2010 - OFOP wydał oświadczenie (http://wiadomosci.ngo.pl/wiadomosci/543120.html) o konieczności zmiany trybu i formy prac nad
tworzeniem Strategii Rozwoju Kapitału Społecznego. Przede wszystkim podkreślono konieczność poszerzenia listy instytucji pracujących nad SRKS
i realnego włączenia w te prace trzeciego sektora. Ponadto OFOP postulował o wprowadzenie przejrzystych zasad dla procesu dalszych działań
w ramach rozwoju Strategii. W efekcie 30 kwietnia w siedzibie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, z inicjatywy Wiceminister Moniki
Smoleń, odbyło się spotkanie przedstawicieli OFOP-u z przedstawicielami Ministerstwa;
19 maja 2010 – spotkanie konsultacyjne z organizacjami pozarządowymi zaproszonymi przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
w jego siedzibie, na którym przedstawiciele resortu zaprezentowali wstępne cele i założenia dla roboczego projektu;
8 lipca 2010 - w ramach X posiedzenia prowadzonej przez OFOP Grupy Roboczej ds. Społeczeństwa Obywatelskiego przy Komitecie
Koordynacyjnym NSRO, odbyła się dyskusja m.in. z przewodniczącą zespołu roboczego Społeczeństwo Obywatelskie z Ministerstwa Kultury
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
Adres: ul. Szpitalna 5/5, 00-031 Warszawa, tel.: (22) 828 91 28, fax: (22) 828 91 29, e-mail: [email protected], www.ofop.eu
NIP: 525-23-00-193, REGON: 015678615, KRS: 0000169795, Nr konta: 24 1500 1777 1217 7008 7698 0000
Strona | 2
i Dziedzictwa Narodowego, dotyczącą ogólnych założeń Strategii. Spotkanie zakończyło się deklaracją Ministerstwa na temat dalszej współpracy przy
rozwijaniu dokumentu strategicznego;
13 stycznia 2011 - na XIII posiedzeniu GRSO zostały przedstawione przez przedstawicielki Ministerstwa informacje nt. stanu prac i udziału
organizacji społecznych i obywatelskich w przygotowywaniu Strategii Rozwoju Kapitału Społecznego. OFOP zgłosił uwagi dotyczące terminu i formy
rozpoczęcia konsultacji z organizacjami pozarządowymi oraz odnoszące się do zbytniego akcentowania w Strategii zmian legislacyjnych, kosztem
skupienia się na realnych działaniach i wykorzystaniu istniejących już możliwości;
6 maja 2011 – odbyło się robocze spotkanie w ramach Stołecznego Centrum Współpracy Obywatelskiej, na którym OFOP przedstawił problemy
w założeniach Strategii Kapitału Społecznego w obszarze celu drugiego SRKS dotyczące dialogu obywatelskiego;
10 maja 2011 – udział przedstawicieli OFOP-u w konferencji MKDiN, w której Ministerstwo przedstawiło projekt Strategii Rozwoju Kapitału
Społecznego;
19-20 maja 2011 - w ramach prac Izby Przedsiębiorstw Społecznych prowadzonej przez OFOP przygotowane zostały uwagi do obszaru wspierania
ekonomii społecznej;
20 maja 2011 – odbyło się spotkanie konsultacyjne organizowane przez MKDiN i MPiPS, poświęcone II obszarowi Strategii Rozwoju Kapitału
Społecznego: Współdziałanie i partycypacja społeczna. Przedstawiciele OFOP-u dokonali wstępnego przedstawienia wypracowanych dotychczas uwag
oraz wzięli udział w dyskusji z innymi reprezentantami organizacji pozarządowych i partnerów społecznych.
1. Uwagi ogólne
Pozytywnie oceniamy przyjętą definicję kapitału społecznego, jakkolwiek jest ona nieco odmienna od tej zawartej w Raporcie „Polska 2030”. Wydaje
się, że uwzględniając punkt widzenia szeroko rozumianych organizacji społeczeństwa obywatelskiego logicznie i kompleksowo oddaje treść pojęcia.
Wydaje się jednak, że część ogólnych założeń dotyczących Strategii wymaga doprecyzowania lub korekty.
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
Adres: ul. Szpitalna 5/5, 00-031 Warszawa, tel.: (22) 828 91 28, fax: (22) 828 91 29, e-mail: [email protected], www.ofop.eu
NIP: 525-23-00-193, REGON: 015678615, KRS: 0000169795, Nr konta: 24 1500 1777 1217 7008 7698 0000
Strona | 3
Ograniczenie obszarów działania strategii uzasadnione tajemniczym „kluczem rozwoju społecznego” oraz „akceptacją partnerów”, nie poparte
żadnym logicznym wywodem, ani odwołaniem do wyników badań – przekreśla horyzontalny charakter strategii. Staje się ona de facto sektorową
strategią rozwoju kultury z akcentem edukacji obywatelskiej.
Cel główny strategii: Wzmocnienie udziału kapitału społecznego w rozwoju społeczno-gospodarczym sformułowany jest niepoprawnie. Kapitał społeczny nie jest
bytem fizycznym, ani prawnym, więc nie może mieć udziału w rozwoju. W procesach rozwojowych kapitał społeczny pełni rolę katalizatora – wpływa
na tempo rozwoju nie biorąc w nim udziału. Poprawne sformułowanie mogłoby brzmieć np.: „Zwiększenie efektywności rozwojowej poprzez wzrost
kapitału społecznego”.
Odnośnie szczegółów redakcyjnych: konieczne jest uporządkowanie nomenklatury i zamieszczenie słownika znaczeń używanych terminów. W
obecnym tekście spotyka się sporo terminów specjalistycznych, niestosownych w powszechnym języku (potencjał kapitału społecznego,
komunikatywność, kreatywność, edukacja formalna, nieformalna, pozaformalna, dialog społeczny, dialog obywatelski, działania społeczne, działania
obywatelskie itp.). Niektóre terminy jak np. „kompetencje” używane są w różnych znaczeniach:
W przypisie 36 na str. 34 „kompetencje są definiowane (...) jako połączenie wiedzy, umiejętności i postaw odpowiednio do sytuacji” za Zaleceniem
Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006, a w wielu miejscach tekstu pojawia się zbitka „postawy i kompetencje” wskazująca na inną
wartość znaczeniową „kompetencji”, nigdzie precyzyjnie nie określoną.
1. System zarządzania
Ponieważ na władzach publicznych spoczywa odpowiedzialność za zarządzanie procesami rozwoju, szczególnej uwagi wymagają relacje władza
publiczna – obywatele oraz relacje między jednostkami tworzącymi strukturę władz. SRKS w dużym stopniu odnosi się do zadań (interwencji)
administracji nie biorąc pod uwagę możliwości i potencjalnej roli inicjatyw obywatelskich, środowisk lokalnych i koncentrując się na instrumentach
prawno-finansowych (momentami wręcz proponując konkretne nazwy ustaw). Strategia, która ma za zadanie zwiększenie zaufania między obywatelami
(i ich organizacjami) a administracją, mająca za zadanie wspieranie partycypacji obywatelskiej i dialogu obywatelskiego, w istocie ogranicza rolę
obywateli i partnerów społeczno-ekonomicznych do odbierania działań administracyjnych. System zarządzania, szczególnie na poziomie całej SRKS,
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
Adres: ul. Szpitalna 5/5, 00-031 Warszawa, tel.: (22) 828 91 28, fax: (22) 828 91 29, e-mail: [email protected], www.ofop.eu
NIP: 525-23-00-193, REGON: 015678615, KRS: 0000169795, Nr konta: 24 1500 1777 1217 7008 7698 0000
Strona | 4
jest silnie zcentralizowany i pozbawiony czynnika społecznej kontroli1. Federacja zgłasza zdecydowany sprzeciw wobec planowanego układu
komitetów i zespołów zadaniowych, mających monitorować realizację wszystkich strategii horyzontalnych, w tym Strategii Rozwoju Kapitału
Społecznego. Wskazanie wśród instytucji jedynie organów władzy pokazuje, że prawdziwą intencją Rządu nie jest partnerski system sprawowania
władzy, lecz pozostawienie jej pod ścisłą kontrolą Rady Ministrów. Dodatkowo zwracamy uwagę na brak wyraźnie zarysowanych instrumentów
prawno-instytucjonalnych, dzięki którym MKiDN będzie koordynować realizację SRKS i egzekwować jej wykonanie przez pozostałe, wpisane w
Strategię, resorty. Obszary działania różnych strategii w wielu miejscach pokrywają się, co oznacza skomplikowany schemat uzgodnień, koordynacji,
kooperacji. Niewydolność tak zaprojektowanego systemu jest ewidentna już na etapie budowania poszczególnych strategii. Trudno wyobrazić sobie
skuteczne ich realizowanie na poziomie operacyjnym, tym bardziej, że przewidzieć należy równoczesne, równoległe działanie programów
operacyjnych wspieranych z funduszy europejskich z odrębnym systemem zarządzania, koordynacji, monitoringu, ewaluacji itp.
Należałoby zastanowić się nad kumulacją 9 strategii rozwojowych, najlepiej do jednego dokumentu mającego charakter Narodowego Planu Rozwoju,
który obejmowałby zarówno programy realizowane z europejskim wsparciem jak i finansowane z innych źródeł. Ułatwiłoby to i uprościło zarówno
przygotowanie jak i realizację zaplanowanych przedsięwzięć.
Zaangażowanie partnerów społeczno-gospodarczych (w rozumieniu Unii Europejskiej są to związki zawodowe, organizacje pracodawców, organizacje
pozarządowe oraz środowiska akademickie) zdecydowanie poprawi jakość wypracowywanych decyzji i zapewni kontrolę obywatelską. Trzeba to
wyraźnie podkreślić, gdyż obecny poziom monitoringu programów operacyjnych unijnej perspektywy finansowej 2007-2013 oraz innych dokumentów
strategicznych budzi wątpliwości co do roli strony społecznej (np. rola partnerów w komitetach monitorujących i podkomitetach na poziomie
lokalnym, umocowanie Komitetu Monitorującego PO FIO jedynie jako ciała doradczego).
2. Miejsce wśród innych dokumentów strategicznych
Zastrzeżenia Federacji budzi odniesienie SRKS do innych dokumentów strategicznych. W tym – jeżeli chodzi o omawiany przez nas fragment – do
pozostałych strategii horyzontalnych, jak Strategia Sprawne Państwo (której zapisy odwołują się, jak się wydaje, do innej filozofii dialogu
obywatelskiego), czy Strategia Innowacyjności i Efektywności Gospodarki. SRKS ma niejako horyzontalny charakter w stosunku do pozostałych 8
1
Aczkolwiek zdajemy sobie sprawę, że jest to poważne niedopatrzenie całego systemu monitorowania 9 strategii horyzontalnych.
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
Adres: ul. Szpitalna 5/5, 00-031 Warszawa, tel.: (22) 828 91 28, fax: (22) 828 91 29, e-mail: [email protected], www.ofop.eu
NIP: 525-23-00-193, REGON: 015678615, KRS: 0000169795, Nr konta: 24 1500 1777 1217 7008 7698 0000
Strona | 5
strategii i powinna w sposób istotny warunkować określone działania w innych strategiach. Federacja wyraża niepokój o spójność całego planowania
strategicznego, czego dowodem jest brak strategii długo- i średnio-okresowej, z których powinny wynikać projekty strategii horyzontalnych. Federacja
zgłasza także wątpliwości dotyczące relacji (czy raczej ich braku) SRKS z tak ważnym, jak się wydaje z punktu widzenia zmiany społecznej i systemu
wdrażania funduszy unijnych dokumentem, jakim jest Krajowy Program Reform. Deficytem SRKS jest również brak wyraźnego określenia sposobu
finansowania poszczególnych działań. Może to oznaczać, że mimo ogólnych deklaracji, podejmowane będą z SRKS tylko te działania, które zostaną
określone w innych dokumentach, co może oznaczać, iż koncepcja zintegrowanego systemu wsparcia kapitału społecznego okaże się dokumentem
realizowalnym tylko w części.
Diagnoza powinna prowadzić do wypracowania modelu sprawowania władzy sprzyjającego tworzeniu kapitału społecznego. Powinien on obejmować
w szczególności: rozwiązania ustrojowe, mechanizmy wyborcze, podział kompetencji, sposób zarządzania, procedury planowania strategicznego,
udział obywateli i interesariuszy w procesach rządzenia i świadczenia usług, instytucje wielostronnego, partnerskiego dialogu, mechanizmy konsultacji i
współpracy w różnych dziedzinach. Modelowi powinien towarzyszyć opis wdrożenia obejmującego nie tylko rozwiązania legislacyjne, ale także
sekwencję działań, szkolenia, treningi, monitoring, nadzór i system korygowania błędów. Działania wdrożeniowe powinny być adresowane do
wszystkich stron zaangażowanych w proces – przedstawicieli władz, urzędników, obywateli i interesariuszy i operować różnymi instrumentami (
włącznie z akcjami społecznymi i zbiorową psychoterapią gdyby zaszła taka potrzeba).
Autorzy Strategii czują się wprawdzie zwolnieni z obowiązku wnikania w zagadnienia związane z usprawnieniem funkcjonowania państwa, przypisując
tę kompetencję strategii „Sprawne państwo”, lecz lektura projektu tego dokumentu wskazuje, że „Sprawne państwo” ma kłopoty z ustaleniem
przyszłościowego modelu funkcjonowania administracji, nie mówiąc już o jakiejkolwiek analizie funkcjonowania państwa z perspektywy potrzeb
tworzenia kapitału społecznego.
3. Analiza dotychczasowych doświadczeń
Wątpliwości budzi również odwołanie się do „doświadczenia MPiPS (...) w ramach PO KL i PO FIO”. Zdaniem Federacji doświadczenia Ministerstwa
Pracy i Polityki Społecznej, szczególnie jeśli chodzi o Program Operacyjny Kapitał Ludzki, a także nowe formy funkcjonowania Programu
Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich nie są jeszcze wystarczająco zewaluowane, aby mogły być traktowane jako dobre praktyki.
Niewątpliwie wiele pracy wykonano, wiele doświadczeń zebrano, jednak trzeba dobrze przyjrzeć się efektom projektów systemowych, zanalizować
skutki przeprowadzonych konkursów, zanim się te doświadczenia przyjmie jako wyznaczniki strategii Państwa do 2020 roku.
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
Adres: ul. Szpitalna 5/5, 00-031 Warszawa, tel.: (22) 828 91 28, fax: (22) 828 91 29, e-mail: [email protected], www.ofop.eu
NIP: 525-23-00-193, REGON: 015678615, KRS: 0000169795, Nr konta: 24 1500 1777 1217 7008 7698 0000
Strona | 6
4. Proponowane wskaźniki
Jeśli chodzi o wskaźniki, to ogólna refleksja Federacji jest taka, że zaproponowane wskaźniki nie mierzą zmiany w zakresie danego wyzwania dla
kapitału społecznego, celu operacyjnego ani priorytetu. Zdajemy sobie sprawę z wyzwania, jakim jest określenie wskaźników dla Strategii, jednak
naszym zdaniem, oprócz spełniania przez nie wymogów metodologicznych w zakresie historyczności, policzalności itd., powinny one odpowiadać na
pytanie, na ile cele strategiczne oraz kierunki działań są realizowane w trakcie wdrażania SRKS.
2. Uwagi do priorytetów i kierunków działań celu operacyjnego 2
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych z dużym uznaniem odnosi się do systemu kierunków działań wyznaczonych w ramach 2 celu
operacyjnego. Podział na trzy priorytety:
Wspieranie mechanizmów współpracy instytucji publicznych z obywatelami,
Rozwój i wzmacnianie zorganizowanych form aktywności obywatelskiej,
Wzmocnienie integracji i solidarności społecznej
wydaje się wyczerpywać obszar tego priorytetu. Kierunki działań – według nas – również w dużym stopniu odpowiadają na zapotrzebowanie
społeczne z trzema jednak wyjątkami (opisane są one szczegółowo w tabelach konsultacyjnych).
Kierunek działań 2.1.2. niepotrzebnie ogranicza formy partnerstwa i współpracy jedynie do działań służących „przekazywaniu realizacji zadań
publicznych”.
W priorytecie 2.3.:
1. brakuje kierunku działań (proponujemy numer 2.3.1), który wspierałby rozwój przedsiębiorczości społecznej w obszarach nie dotyczących
przeciwdziałaniu wykluczeniu społecznemu i zawodowemu,
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
Adres: ul. Szpitalna 5/5, 00-031 Warszawa, tel.: (22) 828 91 28, fax: (22) 828 91 29, e-mail: [email protected], www.ofop.eu
NIP: 525-23-00-193, REGON: 015678615, KRS: 0000169795, Nr konta: 24 1500 1777 1217 7008 7698 0000
Strona | 7
2. priorytet 2.3.2 już jako 2.3.3. powinien być rozszerzony do wspierania przestrzegania praw obywatelskich
OFOP, zgodnie ze swoimi celami statutowymi, postanowił odnieść się do tych kwestii poruszonych w projekcie Strategii, które dotyczą całości działań
obywatelskich bądź sektora pozarządowego jako takiego.
3. Uwagi do planowanych działań
Najwięcej uwag Federacja składa do merytorycznych zapisów planowanych działań. Dotyczą one zarówno zapisów w głównym dokumencie SRKS, ale
także, a może przede wszystkim, w załączniku 2 do SRKS „Zastosowanie instrumentów wdrożeniowych w SRKS”. Nasze uwagi przedstawiamy
w tabelach konsultacyjnych (z zapisami zgłoszonymi w ramach konsultacji).
Priorytet Strategii 2.1. Wspieranie mechanizmów współpracy instytucji publicznych z obywatelami.
Numer
Fragment SRKS
Proponowane zmiany
uwagi
2_1_1
1
Uzasadnienie
Wzmocnienie i upowszechnienie mechanizmów dialogu obywatelskiego
wdrożenie stałego mechanizmu
monitorowania dostępu obywateli do
informacji publicznej oraz jakości
dostępnej informacji publicznej;
nowelizacja istniejących regulacji
prawnych, w tym ustawy o dostępie do
informacji publicznej na podstawie
wyników prowadzonego monitoringu;
wsparcie projektów zwiększających
dostęp obywateli do informacji
Wykreślić te zapisy lub przenieść je do celu
operacyjnego 3, w zamian zamieścić propozycję wg
uwagi nr 2_1_1(2).
Priorytet w pierwszym podpunkcie mówi o
wzmocnieniu dialogu obywatelskiego poprzez
ułatwianie obywatelom dostępu do informacji
publicznej. Jakkolwiek DIP jest bardzo ważnym i
wciąż sprawiającym trudności w realizacji obszarem
w praktyce polskich instytucji publicznych,
zdaniem Federacji nie jest najważniejszym
elementem całego procesu, lecz raczej wymogiem
formalnym, który musi być spełniony w państwie
prawa i nie musi być zapisywany w strategii.
Autorzy wychodzą z założenia, że dostęp do
informacji publicznej – wraz z kontrolą społeczną
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
Adres: ul. Szpitalna 5/5, 00-031 Warszawa, tel.: (22) 828 91 28, fax: (22) 828 91 29, e-mail: [email protected], www.ofop.eu
NIP: 525-23-00-193, REGON: 015678615, KRS: 0000169795, Nr konta: 24 1500 1777 1217 7008 7698 0000
Strona | 8
publicznej i upowszechniających różne
formy kontroli społecznej działań
administracji publicznej.
2
3
– jest fundamentem dialogu. Jednak w
proponowanych działaniach podejmują tylko wątek
dostępu do informacji publicznej.
Wsparcie rozwoju obywatelskich instytucji kontroli
społecznej i przygotowanie rozwiązań
pozwalających obywatelom egzekwowanie prawa w
działalności instytucji administracji publicznej i
przedsiębiorstw.
nowelizacja istniejących regulacji
prawnych służąca wprowadzeniu
obligatoryjnych konsultacji społecznych
i innych form dialogu obywatelskiego w
sprawach istotnych z punktu widzenia
obywateli; rozwiązania te powinny
stanowić spójny system dialogu
obywatelskiego na poziome krajowym,
rządowym i lokalnym.
ujednolicenie zasad konsultacji społecznych i
wprowadzenie ich wymogu (poza jasno
określonymi wyjątkami) pod karą unieważnienia
podjętej decyzji/ przyjętych rozwiązań
To właśnie nie tylko dostęp do informacji
publicznej, który działa stosunkowo dobrze
(przewiduje np. prawne sankcje za odmowę
udzielenia informacji), a skuteczność interwencji
obywatelskiej, tzn. na ile ujawnione
nieprawidłowości zostają naprawione, decyduje o
budowie kapitału społecznego ma kluczowe
znaczenie. Zwiększenie dostępu do informacji
publicznej bez mechanizmu zwiększenia wpływu
obywateli na zmiany w wyniku ujawnianych
nieprawidłowości może tylko zmniejszać zaufanie
do instytucji publicznych, a tym samym kapitał
społeczny.
Co prawda sami autorzy twierdzą w uzasadnieniu,
że organy administracji powinny mieć możliwość
we własnym zakresie dobierać metody konsultacji,
chcą jednak dookreślić obszary, gdzie ciała dialogu i
konsultacje społeczne powinny być obligatoryjne.
Współpraca i dialog obywatelski, które są
podejmowane jedynie z nakazu prawa (zawsze dla
chętnych znajdą się metody, aby przemienić
procedury w działania pozorne), budzą poważne
wątpliwości dotyczące skuteczności. Chodzi raczej
o wprowadzenie obligatoryjnych konsultacji (z
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
Adres: ul. Szpitalna 5/5, 00-031 Warszawa, tel.: (22) 828 91 28, fax: (22) 828 91 29, e-mail: [email protected], www.ofop.eu
NIP: 525-23-00-193, REGON: 015678615, KRS: 0000169795, Nr konta: 24 1500 1777 1217 7008 7698 0000
Strona | 9
możliwością wyłączenia niektórych decyzji i
obszarów spod konieczności ich obowiązywania) i
możliwości zaskarżenia decyzji/przyjętych
rozwiązań, o ile konsultacje nie były
przeprowadzone zgodnie z zasadami.
wzmocnienie roli form dialogu obywatelskiego
jako jednej z metod konsultacji społecznych –
doprecyzowanie ich funkcji i określenie
kompetencji (decyzyjnych, nadzorczych,
monitorujących)
podjęcie działań na rzecz spójnego systemu
dialogu obywatelskiego na poziome krajowym,
rządowym i lokalnym.
nowelizacja istniejących regulacji
prawnych w celu wprowadzenia
instrumentów ułatwiających obywatelom
udział w stanowieniu prawa oraz
przygotowanie i upowszechnienie tych
instrumentów; w szczególności dotyczy
to wzmocnienia inicjatywy
uchwałodawczej obywateli na poziomie
lokalnym.
zwiększenie udziału obywateli w procesie
stanowieniu prawa i dookreślenie form
instytucjonalnych tego udziału.
To, co wydaje się niesłychanie ważne (wynika to z
badań ewaluacyjnych konsultacji społecznych
przeprowadzonych na zlecenie MPiPS), to większe
włączenie w proces konsultacji (m.in. przez
dookreślenie zadań i umocowanie prawne) ciał
dialogu obywatelskiego, które w tej chwili pełnią w
dużym stopniu role fikcyjne.
Jednak najważniejszym punktem, który zawiera sie
w propozycji SRKS, jest działanie na rzecz
spójnego systemu dialogu obywatelskiego i w tej
kwestii popieramy propozycję autorów SRKS.
Nie jest jasna intencja ułatwiania obywatelom
udziału w procesie stanowienia prawa. Zdaniem
Federacji problemem jest brak określonych
procedur udziału w stanowieniu prawa. Nie chodzi
o to aby, było łatwiej wpływać na proces
stanowienia prawa, ale by zapewnić obywatelom
wpływanie na proces legislacyjny w sposób
określony.
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
Adres: ul. Szpitalna 5/5, 00-031 Warszawa, tel.: (22) 828 91 28, fax: (22) 828 91 29, e-mail: [email protected], www.ofop.eu
NIP: 525-23-00-193, REGON: 015678615, KRS: 0000169795, Nr konta: 24 1500 1777 1217 7008 7698 0000
Strona | 10
wypracowanie rozwiązań zwiększających udział
obywateli w debacie na temat przeznaczania
środków publicznych w tym przeznaczania
części budżetu (tzw. budżet partycypacyjny) na
cele określone przez samych zainteresowanych
Niesłychanie ważnym elementem udziału obywateli
w życiu publicznym jest ich włączenie w
planowanie strategiczne, w tym w myślenie o
lepszym wydatkowaniu publicznych pieniędzy.
Wydaje się, że taka formą może być – uznana przez
Rząd za ważną w Pakcie dla Kultury - idea
budżetów partycypacyjnych.
wsparcie edukacji w zakresie metod i
narzędzi dialogu obywatelskiego oraz
przygotowania facylitatorów debat
publicznych;
wsparcie roli dialogu obywatelskiego i debat
publicznych w życiu społeczno-politycznym
Edukacja z zakresie metod i narzędzi dialogu
obywatelskiego to tylko jeden, choć bardzo ważny,
wymiar przywracania roli debaty publicznej.
Dlatego trzeba do zagadnienia podejść szerzej
wspierając nie tylko edukację, ale także już
istniejące ciała dialogu i podejmowane przez różne
instytucje inicjatywy oparte na debacie publicznej
(np. różnego rodzaju kongresy). W tym kontekście
przygotowywanie facylitatorów debat publicznych
sugeruje raczej powstanie nowego, finansowanego
ze środków publicznych zawodu, niż rozwiązanie
problemu.
wsparcie projektów popularyzujących
kulturę dialogu i realizujących wysokiej
jakości debaty publiczne.
wsparcie projektów realizujących wysokiej
jakości debaty publiczne i branie pod uwagę
efektów tych dyskusji w procesie podejmowania
decyzji. W miarę rozwoju debaty publicznej
wsparcie również inicjatyw popularyzujących
kulturę dialogu.
Wsparcie projektów popularyzatorskich jest
konieczne, aby nie doszło jedynie do finansowania
kolejnych dobrych, choć nikomu niepotrzebnych,
konferencji. Odbudowa debaty publicznej w Polsce
wymaga znacznie więcej, niż tylko promocji. Efekty
debaty (prawdziwej szerokiej debaty publicznej, z
udziałem wielu środowisk, liderów, autorytetów
oraz po prostu zainteresowanych obywateli)
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
Adres: ul. Szpitalna 5/5, 00-031 Warszawa, tel.: (22) 828 91 28, fax: (22) 828 91 29, e-mail: [email protected], www.ofop.eu
NIP: 525-23-00-193, REGON: 015678615, KRS: 0000169795, Nr konta: 24 1500 1777 1217 7008 7698 0000
Strona | 11
powinny być uwzględniane w decyzjach organów
władzy.
zintegrowanie istniejących instytucji
dialogu społecznego i obywatelskiego na
poziomie rządowym.
wzmocnienia dialogu społecznego i
obywatelskiego na poziomie rządowym oraz
podjęcie działań na rzecz integracji różnych
form dialogu.
Słabością dialogu w Polsce nie jest podział na
dialog społeczny i obywatelski, ale słabość obu tych
dialogów, co zresztą w SRKS zostało dobrze
udokumentowane. Próby instytucjonalnego
zintegrowania obu dialogów niekoniecznie muszą
doprowadzić do pozytywnych efektów. Dlatego
należy przede wszystkim wzmocnić dotychczasowe
formy dialogu i podjąć działania na rzecz ich
naturalnego współdziałania. Takie naturalne
procesy obserwujemy np. na poziomie Komitetu
Koordynacyjnego Narodowych Strategicznych
Ram Odniesienia, gdzie dzięki wspólnej inicjatywie
organizacji pozarządowych i partnerów
społecznych powstała Grupa robocza ds.
społeczeństwa obywatelskiego (uznana przez
Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny za
dobrą praktykę w skali całej Unii Europejskiej).
Celem takiej integracji nie powinno być
zintegrowanie instytucjonalne dotychczasowych
ciał dialogu, ale być może powołanie Krajowej
Rady Społeczno-Ekonomicznej.
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
Adres: ul. Szpitalna 5/5, 00-031 Warszawa, tel.: (22) 828 91 28, fax: (22) 828 91 29, e-mail: [email protected], www.ofop.eu
NIP: 525-23-00-193, REGON: 015678615, KRS: 0000169795, Nr konta: 24 1500 1777 1217 7008 7698 0000
Strona | 12
2_1_2
Wspieranie rozwoju partnerstwa i
innych form współpracy służących
przekazywaniu realizacji zadań
publicznych obywatelom
Wspieranie rozwoju partnerstwa i innych form
współpracy administracji publicznej z
organizacjami społecznymi
Zawężenie współpracy jedynie do działań
służących przekazywaniu realizacji zadań
publicznych ogranicza możliwości współdziałania,
a tym samym partnerstwa.
nowelizacja istniejących regulacji
prawnych służąca wprowadzeniu do
porządku prawnego formuły partnerstwa
publiczno-społecznego i jej
upowszechnienie w administracji
publicznej i organizacjach obywatelskich;
Wypracowanie rozwiązań wzmacniających
dotychczasowe praktyki partnerstwa publicznospołecznego i jej upowszechnienie w administracji
publicznej i organizacjach obywatelskich;
Wydaje się, że ciągle nie ma przekonywujących
argumentów, iż wprowadzenie partnerstwa
publiczno-społecznego do porządku prawnego jest
konieczne do rozwoju tej formy współpracy,
dlatego wydaje się, że szerokie potraktowanie
tematu – nie przesądzające ostatecznie o zmianach
legislacyjnych, będzie tu na miejscu.
wspieranie zadań publicznych
realizowanych w partnerstwach
publiczno-społecznych; promowanie
dobrych praktyk w sferze powierzania
zadań publicznych obywatelom i
standardów współpracy między
administracją publiczną a organizacjami
obywatelskimi;
Bez uwag
inicjowanie, wspieranie i promowanie
innowacyjnych rozwiązań w zakresie
powierzania realizacji zadań publicznych
obywatelom;
Bez uwag
wprowadzenie prawnego obowiązku
tworzenia i realizacji programów
rozszerzenie obowiązywania zapisów ustawy o
działalności pożytku publicznego, w tym w
Ustawa nakłada na JST wiele obowiązków
dotyczących współpracy z organizacjami, z których
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
Adres: ul. Szpitalna 5/5, 00-031 Warszawa, tel.: (22) 828 91 28, fax: (22) 828 91 29, e-mail: [email protected], www.ofop.eu
NIP: 525-23-00-193, REGON: 015678615, KRS: 0000169795, Nr konta: 24 1500 1777 1217 7008 7698 0000
Strona | 13
współpracy z organizacjami społecznymi
w administracji rządowej;
szczególności prawnego obowiązku tworzenia i
realizacji programów współpracy z organizacjami
społecznymi w administracji rządowej, czy
tworzenia
wsparcie edukacji przedstawicieli
wsparcie edukacji przedstawicieli administracji
administracji publicznej i organizacji
publicznej i organizacji społecznych w zakresie
społecznych w zakresie lepszego
lepszych form współpracy, w tym szczególne
wykorzystania istniejących instrumentów
wsparcie dla osób działających w ciałach dialogu
zlecania zadań publicznych organizacjom
obywatelskiego
obywatelskim; wypracowanie i
upowszechnianie standardów
realizowanych zadań publicznych oraz
mechanizmów monitorowania
świadczonych usług z udziałem
Drugą część zdania wykreślić
obywateli; zmiany obowiązujących
regulacji prawnych umożliwiające
poszerzenie zakresu stosowania klauzul
społecznych w zamówieniach
publicznych.
Uznanie umów społecznych jako ważnej zasady
współdziałania władzy i obywateli na szczeblu
krajowym, regionalnym i lokalnym
zwolnione są organy administracji centralnej – np.
opracowanie szczegółowych sposobów
konsultowania projektów aktów prawa. Wydaje się,
że należy w jak największym stopniu ujednolicić
zasady współpracy na różnych szczeblach
administracyjnych.
Współpraca partnerska między administracją a
organizacjami pozarządowymi wymaga działań
edukacyjnych nie tylko w obszarze instrumentów
zlecania zadań. Szczególną uwagę należy położyć
na wsparcie edukacyjne osób, które reprezentują
obie strony w zinstytucjonalizowanych ciałach
dialogu obywatelskiego takich, jak komitety
monitorujące, rady działalności pożytku
publicznego itp.
Jest ona elementem planowania działań w
priorytecie 2.3
Podpisany w maju 2011 r. przez Rząd Pakt dla
Kultury pokazuje, że stosowana w różnych krajach
zasada partnerstwa jako podstawy dobrego
rządzenia może stać się sposobem na budowanie
zaufania i współpracy między obywatelami i ich
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
Adres: ul. Szpitalna 5/5, 00-031 Warszawa, tel.: (22) 828 91 28, fax: (22) 828 91 29, e-mail: [email protected], www.ofop.eu
NIP: 525-23-00-193, REGON: 015678615, KRS: 0000169795, Nr konta: 24 1500 1777 1217 7008 7698 0000
Strona | 14
organizacjami a administracją publiczną
Zapewnienie organizacjom pozarządowym
zgodnie z zasadą pomocniczości równych szans w
dostępie do środków na realizację zadań
publicznych.
2_1_3
Wynikająca z konstytucyjnej zasady pomocniczości
warunkowe pierwszeństwo realizacji zadań
publicznych i rozwiązywania problemów przez
samych obywateli powinna być realizowana
przynajmniej przez wyrównanie szans w dostępie
do środków publicznych z instytucjami
publicznymi.
Zwiększenie wykorzystania zasobów lokalnych instytucji publicznych dla rozwijania aktywności obywatelskiej
promowanie dobrych praktyk w zakresie
wspierania aktywności obywatelskiej
przez lokalne instytucje publiczne i ich
współpracy w tym zakresie;
Bez uwag
wspieranie i promowanie innowacyjnych
projektów animowania i prowadzenia
współpracy między lokalnymi
instytucjami publicznymi służącej
rozwijaniu aktywności obywatelskiej;
Brak uwag
Brak punktu
Dodanie punktu: Wspieranie i promowanie
udostępniania przestrzeni publicznej i majątku
publicznego dla aktywności obywatelskiej.
Podstawową formą wsparcia dla oddolnych
inicjatyw obywatelskich powinno być udostępnianie
przestrzeni publicznej i majątku publicznego do
wykorzystania dla dobra wspólnego
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
Adres: ul. Szpitalna 5/5, 00-031 Warszawa, tel.: (22) 828 91 28, fax: (22) 828 91 29, e-mail: [email protected], www.ofop.eu
NIP: 525-23-00-193, REGON: 015678615, KRS: 0000169795, Nr konta: 24 1500 1777 1217 7008 7698 0000
Strona | 15
Brak uwag
wspieranie partnerskich projektów
samorządów lokalnych i organizacji
obywatelskich w zakresie
wykorzystywania przestrzeni publicznych
dla aktywności obywatelskiej;
wspieranie edukacji pracowników
instytucji samorządowych odnośnie do
współpracy z obywatelami;
zmiany istniejących przepisów w celu
usunięcia ograniczeń w dostępie
obywateli do przestrzeni publicznych.
wykreślić
Nie wydaje się, aby na poziomie SRKS należało
myśleć o edukacji pracowników – raczej
działaniach skierowanych do decydentów.
zmiany istniejących przepisów w celu usunięcia
ograniczeń w dostępie obywateli do przestrzeni
publicznych, w tym w przekazywaniu publicznego
majątku na cele społeczne.
Priorytet strategii 2.2. Rozwój i wzmocnienie zorganizowanych form aktywności obywatelskiej
2_2_1 Ułatwianie działalności organizacjom obywatelskim
poszerzenie regulacji prawnych o nowe
formy i narzędzia prowadzenia
zorganizowanej aktywności
obywatelskiej;
deregulacja przepisów prawnych tak, aby
umożliwić zgodną z prawem działalność
organizacji pozarządowych.
Wydaje się, że poszerzenie regulacji prawnych nie
wpłynie znaczącą na zwiększenie sie możliwości
działania obywateli, problemem nie jest brak
przepisów, ale ich nadmiar, np. przepisów
dotyczących danych osobowych, informacji
publicznej, przeciwdziałaniu praniu brudnych
pieniędzy, które nakładają na organizacje
obowiązki, których nie są one w stanie rzetelnie
wypełnić.
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
Adres: ul. Szpitalna 5/5, 00-031 Warszawa, tel.: (22) 828 91 28, fax: (22) 828 91 29, e-mail: [email protected], www.ofop.eu
NIP: 525-23-00-193, REGON: 015678615, KRS: 0000169795, Nr konta: 24 1500 1777 1217 7008 7698 0000
Strona | 16
zmiany istniejących regulacji prawnych
umożliwiające zróżnicowanie i
uproszczenie wymogów prawnoinstytucjonalnych dotyczących
prowadzenia działalności organizacji
obywatelskich;
zmiany istniejących regulacji prawnych
umożliwiające zróżnicowanie i uproszczenie
wymogów prawno-instytucjonalnych (w tym
zasad prowadzenia księgowości) dotyczących
prowadzenia działalności organizacji
obywatelskich;
Proponujemy w kwestii uproszczenia zaznaczyć w
nawiasie proponowaną przez OFOP już od
dłuższego czasu ideę uproszczenia księgowości dla
organizacji o małym rocznym przychodzie.
bieżący monitoring i ocena skutków
stosowania prawa dla działalności
organizacji obywatelskich, w tym także w
zakresie zmian legislacyjnych
wprowadzanych w ramach realizacji
Strategii;
wsparcie działań umożliwiających bieżący
monitoring i ocenę skutków stosowania prawa
dla działalności organizacji obywatelskich, w tym
także w zakresie zmian legislacyjnych
wprowadzanych w ramach realizacji Strategii;
Wydaje się, że te działania wystarczająco dobrze są
realizowane przez instytucje społeczeństwa
obywatelskiego i to, co władza - zgodnie z zasadą
pomocniczości - może zrobić, to jedynie wspomóc
te działania.
promowanie i wspieranie wolontariatu w
różnych dziedzinach aktywności
obywatelskiej, ze szczególnym
uwzględnieniem promowania
wolontariatu wśród osób 50+ i
wolontariatu na terenach wiejskich;
promowanie zaangażowania społecznego
obywateli w różnych formach i w różnych
grupach docelowych.
Wydaje się, że promocji ze strony Państwa
wymagają wszystkie formy zaangażowania
społecznego, a nie tylko wolontariat (został on
zresztą ujęty w punkcje 2.2.2.), który bez
systematycznej działalności społecznej będzie
niemożliwy lub nieskuteczny. Również wymienianie
grup społecznych, w których szczególnie należy
promować wolontariat, nie wydaje się słuszne. W
sytuacji, gdy aktywność społeczna w Polsce jest
naprawdę w zapaści, trzeba (wykorzystując być
może model polaryzacyjno-dyfuzyjny) wesprzeć te
środowiska, gdzie efekt będzie szybki i najbardziej
widoczny.
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
Adres: ul. Szpitalna 5/5, 00-031 Warszawa, tel.: (22) 828 91 28, fax: (22) 828 91 29, e-mail: [email protected], www.ofop.eu
NIP: 525-23-00-193, REGON: 015678615, KRS: 0000169795, Nr konta: 24 1500 1777 1217 7008 7698 0000
Strona | 17
Bez uwag
wsparcie projektów rozwijających i
podwyższających kompetencje w zakresie
zarządzania zasobami przedstawicieli
organizacji obywatelskich.
2_2_2
Rozwijanie indywidualnej i korporacyjnej filantropii oraz wolontariatu
zmiany regulacji prawnych w celu
zwiększenia skuteczności oddziaływania
istniejących instrumentów zachęcających
do wspierania aktywności obywatelskiej;
wsparcie działań organizacji pozarządowych na
rzecz zwiększenia udziału środków z darowizn i
ofiarności publicznej
zmiany regulacji prawnych w celu
wprowadzenia nowych instrumentów
zachęcających do wspierania aktywności
obywatelskiej;
wypracowanie wraz ze środowiskiem biznesu i
organizacjami pozarządowymi sposobów
zachęcających do przekazywania darowizn i
ofiarności publicznej
wsparcie edukacji w zakresie
wykorzystywania dotychczasowych i
nowych mechanizmów finansowania
aktywności obywatelskiej;
zmiany regulacji prawnych w celu
wprowadzenia mechanizmu
finansowania, tworzenia i
wykreślić
wypracowanie z zainteresowanymi środowiskami
propozycji zmian i działań (także w zakresie
regulacji prawnych) w celu wprowadzenia
Nie należy sądzić, że zmiany regulacji prawnych
zmienią stosunek do istniejących mechanizmów
wspierania aktywności obywatelskiej. Wydaje się, że
jest to obszar, w którym aktywność muszą wykazać
same organizacje pozarządowe w formie kampanii
promocyjnych i konkretnych projektów
edukacyjnych.
Postulat mieści się w propozycji 2.2.2.(1)
Uwaga dotyczy tylko faktu, iż proponowane
zmiany powinny być wynikiem szerszej debaty
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
Adres: ul. Szpitalna 5/5, 00-031 Warszawa, tel.: (22) 828 91 28, fax: (22) 828 91 29, e-mail: [email protected], www.ofop.eu
NIP: 525-23-00-193, REGON: 015678615, KRS: 0000169795, Nr konta: 24 1500 1777 1217 7008 7698 0000
Strona | 18
dokapitalizowania kapitałów
wieczystych organizacji obywatelskich
oraz wsparcie wdrażania tego
mechanizmu;
mechanizmu finansowania, tworzenia i
dokapitalizowania kapitałów wieczystych
organizacji obywatelskich oraz wsparcie
wdrażania tego mechanizmu;
zmiany regulacji prawnych w celu
uproszczenia zbiórek publicznych i
podatku VAT od charytatywnych SMSów;
Bez uwag
promowanie społecznej
odpowiedzialności biznesu i
upowszechnianie dobrych przykładów w
tym zakresie.
Bez uwag
opracowanie dokumentu stanowiącego
projekt długofalowej polityki w zakresie
rozwoju wolontariatu w Polsce.
promowanie i wspieranie wolontariatu jako
zaangażowania społecznego w różnych
dziedzinach aktywności obywatelskiej,
stworzenie mechanizmów wspierania
wolontariatu (w analogii np. do EVS czy
Korpusu Pokoju) na rzecz wspierania udziału
wolontariuszy w zaniedbanych obszarach
naszego kraju i w ramach pomocy rozwojowej
poza granicami
wspieranie tworzenia mediów obywatelskich
oraz takie przeorganizowanie mediów
publicznych, ogólnopolskich i regionalnych, aby
publicznej.
Nie wydaje się zasadne przygotowywanie polityki
Państwa w zakresie wolontariatu. Konieczne jest
dalsze promowanie wolontariatu jako sposobu na
aktywność obywatelską (a nie sposobu zdobywania
doświadczenia zawodowego), a także powstanie
nowych mechanizmów wsparcia wolontariatu na
rzecz środowisk zaniedbanych zarówno w kraju,
jak i za granicą.
Pilną potrzebą jest stworzenie ram prawnych i
systemu finansowania dla mediów obywatelskich.
Stosunkowo niewielkie nakłady (kształtowane na
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
Adres: ul. Szpitalna 5/5, 00-031 Warszawa, tel.: (22) 828 91 28, fax: (22) 828 91 29, e-mail: [email protected], www.ofop.eu
NIP: 525-23-00-193, REGON: 015678615, KRS: 0000169795, Nr konta: 24 1500 1777 1217 7008 7698 0000
Strona | 19
stały się sojusznikiem aktywności obywatelskiej
wzór wielu rozwiązań z Europy Zachodniej) są
realnym wsparciem dla medialnych inicjatyw
obywatelskich.
Priorytet strategii 2.3. Wzmocnienie integracji i solidarności społecznej
2_3_1 Wspieranie rozwoju przedsiębiorczości społecznej jako sposobu rozwiązywania problemów społecznych
przygotowanie propozycji rozwiązań dotyczących
rozumienia ekonomii społecznej w kontekście
prac nad nowym okresem programowania UE
2014-2020
Zamiast 2.3.2 (1) Ustawa o przedsiębiorczości
społecznej ciągle jeszcze budzi kontrowersje w
środowisku i warto w Strategii zapisać bardziej
ogólny kierunek prac nad ukonkretnieniem
definicji przedsiębiorczości społecznej i
przedsiębiorstwa społecznego, który oczywiście
może przyjąć formę konkretnej ustawy
wzmocnienie i promowanie samowystarczalności
podmiotów ekonomii społecznej (w tym
organizacji pozarządowych), w tworzeniu
własności społecznej poprzez m.in.
przekazywanie nieruchomości (pierwokup,
bezpłatne użyczenie, obniżona cena) dla celów
budowania przestrzeni publicznej i działalności
społecznej
traktowanie finansowania realizowanych usług
publicznych jako formy wsparcia dla realizacji
szerszych celów społecznych (budowania
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
Adres: ul. Szpitalna 5/5, 00-031 Warszawa, tel.: (22) 828 91 28, fax: (22) 828 91 29, e-mail: [email protected], www.ofop.eu
NIP: 525-23-00-193, REGON: 015678615, KRS: 0000169795, Nr konta: 24 1500 1777 1217 7008 7698 0000
Strona | 20
instytucji, partnerów dla administracji)
działania na rzecz zmiany obowiązujących
regulacji prawnych umożliwiające poszerzenie
zakresu stosowania klauzul społecznych w
zamówieniach publicznych.
Przeniesiony z 2.1.2
przygotowanie i wdrożenie bezzwrotnych i
zwrotnych mechanizmów finansowania
(pożyczek, kredytów i poręczeń, przekazywania
mienia) przedsiębiorstwom społecznym i innych
formom aktywizacji obywatelskiej, zawodowej i
społecznej;
Przeniesiony z 2.3.2 (1) Dodane są mechanizmy
bezzwrotne oraz dodane jest „przekazywanie
mienia”, które może być podstawą rozwoju
przedsiębiorczości społecznej.
przygotowanie i wdrożenie zwrotnych
mechanizmów finansowania (pożyczek, kredytów
i poręczeń) przedsiębiorczości społecznej oraz
innych form aktywizacji zawodowej i społecznej;
stworzenie wystandaryzowanego systemu
wsparcia dla rozwoju ekonomii społecznej z
możliwością certyfikowania działań przy
zachowaniu niezależności i różnorodności
poszczególnych instytucji wsparcia
Przeniesiony z 2.3.2 (3). Wydaje się, że tworzący się
system wsparcia, który budzi wiele kontrowersji
wśród samych organizacji infrastrukturalnych,
powinien się opierać na dowolności i
proporcjonalności, zasadzie „tyle certyfikowania, ile
wsparcia”.
wypracowanie, przetestowanie i wdrożenie do
polityk publicznych instrumentów oceny
społecznej wartości dodanej przedsięwzięć
Przeniesione z 2.3.2.
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
Adres: ul. Szpitalna 5/5, 00-031 Warszawa, tel.: (22) 828 91 28, fax: (22) 828 91 29, e-mail: [email protected], www.ofop.eu
NIP: 525-23-00-193, REGON: 015678615, KRS: 0000169795, Nr konta: 24 1500 1777 1217 7008 7698 0000
Strona | 21
ekonomicznych, w tym przedsiębiorstw
społecznych;
wypracowanie rozwiązań umożliwiających
korzystanie z pracy wolontariuszy
(emerytowanych ekspertów) w tym przy
działalności gospodarczej podmiotów.
podjęcie działań na rzecz wewnętrznej reformy
sektora spółdzielczego w tym wypracowanie wraz
z ruchem spółdzielczym rozwiązań prawnych
umożliwiających rozwój tego typu aktywności
gospodarczej.
włączenie samorządów gminnych i powiatowych,
jako kluczowych podmiotów programujących
lokalne strategie działania (wraz z odpowiednimi
środkami na planowane działania) oraz wspierania
podmiotów ekonomii społecznej (ES)
2_3_2
Wspieranie rozwoju przedsiębiorczości
społecznej i innych form
przeciwdziałania wykluczeniu
społecznemu i zawodowemu
Wspieranie przedsiębiorstw społecznych i
innych form przeciwdziałania wykluczeniu
społecznemu i zawodowemu
przygotowanie i wprowadzenie nowych Wykreślić – odpowiedni zapis w 2.3.1 (1)
rozwiązań legislacyjnych, w tym ustawy o
Wydaje się, że tak jak w kierunku działań 2.3.1
chodzi o wspieranie przedsiębiorczości społecznej,
tak w tym kierunku bardziej chodzi o wspieranie
konkretnych przedsiębiorstw społecznych
działających na polu przeciwdziałania wykluczeniu
Ustawa o przedsiębiorczości społecznej ciągle
jeszcze budzi kontrowersje w środowisku i warto w
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
Adres: ul. Szpitalna 5/5, 00-031 Warszawa, tel.: (22) 828 91 28, fax: (22) 828 91 29, e-mail: [email protected], www.ofop.eu
NIP: 525-23-00-193, REGON: 015678615, KRS: 0000169795, Nr konta: 24 1500 1777 1217 7008 7698 0000
Strona | 22
przedsiębiorczości społecznej;
Strategii zapisać bardziej ogólny kierunek prac nad
ukonkretnieniem definicji przedsiębiorczości
społecznej i przedsiębiorstwa społecznego, który
oczywiście może przyjąć formę konkretnej ustawy
Wykreślić – zapis w 2.3.1 (4)
przygotowanie i wdrożenie zwrotnych
mechanizmów finansowania (pożyczek,
kredytów i poręczeń) przedsiębiorczości
społecznej oraz innych form aktywizacji
zawodowej i społecznej;
przygotowanie i wspieranie wdrażania –
skorelowanego ze strategiami rozwoju długofalowego planu rozwoju
przedsiębiorczości społecznej;
włączenie samorządów wojewódzkich
jako kluczowego podmiotu, w
programowaniu i realizacji wsparcia i
rozwoju przedsiębiorczości społecznej
na terenie województw.
stworzenie oraz wprowadzenie
systemowych rozwiązań
umożliwiających funkcjonowanie na
zasadach partnerstwa publicznospołecznego, certyfikowanych
Wykreślić
włączenie samorządów wojewódzkich jako
kluczowego podmiotu, w programowaniu i
realizacji wsparcia i rozwoju przedsiębiorstw
społecznych jako instrumentu integracji
społecznej i zawodowej.
Wykreślić
Wydaje się, że z uwagi na zmianę systemu
zarządzania Państwem i tworzenie horyzontalnych
strategii, nie ma powodu tworzyć długofalowego
planu rozwoju przedsiębiorczości społecznej.
Powinien go zastąpić odpowiedni program
operacyjny wynikający z SRKS.
Wydaje się, że rola samorządu województwa w
sferze spójności społecznej powinna uwzględniać
rolę ekonomii społecznej w jej funkcji
integracyjnej.
Zapis w 2.3.1
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
Adres: ul. Szpitalna 5/5, 00-031 Warszawa, tel.: (22) 828 91 28, fax: (22) 828 91 29, e-mail: [email protected], www.ofop.eu
NIP: 525-23-00-193, REGON: 015678615, KRS: 0000169795, Nr konta: 24 1500 1777 1217 7008 7698 0000
Strona | 23
instytucji, wspierających
infrastrukturalnie przedsiębiorczość
społeczną w zakresie usług, szkoleń i
doradztwa;
przygotowanie i wdrożenie działań
edukacyjnych dotyczących
przedsiębiorczości społecznej, w tym
edukacji dzieci i młodzieży poprzez
praktyczną edukację przygotowania do
przedsiębiorczości;
przygotowanie i wdrożenie działań edukacyjnych
dotyczących przedsiębiorczości i postaw
społecznych, ze szczególnym uwzględnieniem
udziału uczniów w realizowaniu w pracy na rzecz
szkoły i społeczności lokalnej (sklepik, recykling,
spółdzielnia uczniowska)
Edukacja dotycząca przedsiębiorczości w szkołach
powinna opierać się na praktycznych podstawach.
Być może punkt ten powinien zostać przeniesiony
do celu 1 SRKS
wypracowanie, przetestowanie i
wdrożenie do polityk publicznych
instrumentów oceny społecznej
wartości dodanej przedsięwzięć
ekonomicznych, w tym przedsiębiorstw
społecznych; wsparcie projektów
testujących i wprowadzających
innowacyjne mechanizmy
przeciwdziałania społecznemu i
zawodowemu wykluczeniu.
wsparcie obarczonych ryzykiem projektów
testujących (eksperymentalnych) i
wprowadzających innowacje społeczne w
zakresie profilaktyki i przeciwdziałania
społecznemu i zawodowemu wykluczeniu.
Pierwsza część przeniesiona do 2.3.1. Druga
uzupełnione o znaną z EQUAL-a zasadę
innowacyjności „może się nie udać”.
opracowanie i wsparcie systemu wzajemnej
pomocy dla instytucji integracji społecznej i
zawodowej jako sposobu na przeciwdziałanie
niekorzystnym zjawiskom w integracyjnych
przedsiębiorstwach społecznych (np.
Funkcjonowanie przedsiębiorstw społecznych
nastawionych na integrację społeczną i zawodową
jest narażone na trudności zagrażające ich
funkcjonowaniu. Wydaje się, że stworzenie systemu
wsparcia może być ważnym elementem
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
Adres: ul. Szpitalna 5/5, 00-031 Warszawa, tel.: (22) 828 91 28, fax: (22) 828 91 29, e-mail: [email protected], www.ofop.eu
NIP: 525-23-00-193, REGON: 015678615, KRS: 0000169795, Nr konta: 24 1500 1777 1217 7008 7698 0000
Strona | 24
spółdzielniach społecznych)
zapewnienia im stabilności.
uporządkowanie dotychczasowych praktyk
wsparcia różnego typu instytucji integracji
społecznej i zawodowej (ZPCH, CIS, ZAZ, WTZ
itp) oraz czytelne określenie systemu ich
instytucjonalnego wsparcia.
2_3_32
Wspieranie poradnictwa prawnego i
obywatelskiego
Wspierania przestrzegania praw obywatelskich
wypracowanie mechanizmów gwarantujących
realizację praw podstawowych obywateli (w tym
realizacji zasad konstytucyjnych i europejskiej
karty praw podstawowych)
wraz z zainteresowanymi zostanie
przeprowadzony całościowy przegląd systemu
prawnego, ze szczególnym uwzględnieniem
przepisów regulujących działalność społeczną,
pod kątem ich celowości, a także faktycznych
możliwości ich przestrzegania. Wiele z
obowiązujących przepisów (np. ustawa o
działalności pożytku publicznego i o
wolontariacie, ustawa o fundacjach i Prawo o
2 Po zmianie numeracji w SRKS 2_3_2
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
Adres: ul. Szpitalna 5/5, 00-031 Warszawa, tel.: (22) 828 91 28, fax: (22) 828 91 29, e-mail: [email protected], www.ofop.eu
NIP: 525-23-00-193, REGON: 015678615, KRS: 0000169795, Nr konta: 24 1500 1777 1217 7008 7698 0000
Strona | 25
stowarzyszeniach, ustawa o rachunkowości,
ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i
finansowaniu terroryzmu) nakładają na te
społecznie działające instytucje obowiązki, które
są nieracjonalne lub niemożliwe do spełnienia.
wypracowanie – na poziomie działania
systemowego i dobrych praktyk zasad realizacji
idei pomocniczości administracji wobec obywateli
i ich organizacji
nowe rozwiązania legislacyjne
umożliwiające wprowadzenie systemu
wsparcia Państwa dla poradnictwa
prawnego i obywatelskiego;
Bez uwag
wsparcie tworzenia i wdrożenia systemu
wsparcia dla poradnictwa prawnego i
obywatelskiego; przygotowanie i
wdrożenie powszechnego mechanizmu
standaryzacji jakości usług poradniczych.
Bez uwag
obowiązek imiennych głosowań elektronicznych
na wszystkich szczeblach władzy
przedstawicielskiej z natychmiastowym
udostępnieniem w Internecie
Realna kontrola społeczna nad wybranymi
przedstawicielami władzy najpełniej realizuje się w
trakcie wyborów. Aby wybory były świadome,
obywatele muszą wiedzieć jak, ich przedstawiciele
głosują w trakcie kadencji. Tylko pełna
elektronizacja wszystkich głosowań pozwala na
taką wiedzę.
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
Adres: ul. Szpitalna 5/5, 00-031 Warszawa, tel.: (22) 828 91 28, fax: (22) 828 91 29, e-mail: [email protected], www.ofop.eu
NIP: 525-23-00-193, REGON: 015678615, KRS: 0000169795, Nr konta: 24 1500 1777 1217 7008 7698 0000
Strona | 26
nowelizacja ustawy medialnej wzmacniająca rolę
organizacji pozarządowych i społeczeństwa
obywatelskiego w mediach publicznych: organach
nadzorczych, zarządczych i w programie
Rozwijanie aktywności obywatelskiej może
wspierać właściwa polityka mediów publicznych.
Media powinny tej aktywności towarzyszyć,
promować ją (m.in. poprzez tzw. patronaty
medialne), opisywać, a w wielu wypadkach –
współorganizować. Projekt ustawy Komitetu
Obywatelskiego Mediów Publicznych, który
według podpisanego przez Rząd Paktu dla Kultury
ma być podstawą prac nad uporządkowaniem
kwestii mediów publicznych, przedstawia różne
instrumenty umożliwiające udział przedstawicieli
zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego w
nadzorze nad mediami publicznymi.
nowelizacja ustawy referendalnej wedle oczekiwań W polskiej praktyce obywatele nie mają realnej
szansy na to, by doprowadzić do referendum. Z
obywatelskich sformułowanych m.in. na
jednej strony barierą jest wysoka liczba
Kongresie Praw Obywatelskich w 2010 roku
koniecznych podpisów; z drugiej - nawet zebranie
podpisów nie gwarantuje przeprowadzenia
referendum, gdyż zgodę na nie wyraża Marszałek
Senatu. Nie ma nic bardziej podważającego wiarę
obywateli we własne państwo, niż fikcyjne
uprawnienia demokratyczne. Dlatego, w ślad za
Kongresem Obywatelskim, proponujemy
znowelizować ustawę o referendach, tak aby
czynniki polityczne (np. Marszałek Senatu) nie
miały wpływu na to, czy referendum się odbędzie.
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
Adres: ul. Szpitalna 5/5, 00-031 Warszawa, tel.: (22) 828 91 28, fax: (22) 828 91 29, e-mail: [email protected], www.ofop.eu
NIP: 525-23-00-193, REGON: 015678615, KRS: 0000169795, Nr konta: 24 1500 1777 1217 7008 7698 0000
Strona | 27
Proponuje się podział referendów na dwa typy:
przeprowadzane samoistnie referenda
ogólnopolskie po zebraniu zwiększonej do stanu
obecnego liczbie podpisów (np. 750 tys.) oraz
referenda - ogólnopolskie, regionalne i lokalne przeprowadzane wraz z wyborami do samorządów,
parlamentarnymi i prezydenckimi. Do
przeprowadzenia takiego referendum jest
niezbędne zebranie 1% podpisów uprawnionych
do głodowania na danym terenie.
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
Adres: ul. Szpitalna 5/5, 00-031 Warszawa, tel.: (22) 828 91 28, fax: (22) 828 91 29, e-mail: [email protected], www.ofop.eu
NIP: 525-23-00-193, REGON: 015678615, KRS: 0000169795, Nr konta: 24 1500 1777 1217 7008 7698 0000