0200-H0047F

Estetyzm a procesy estetyzacji. Zjawiska i rozróŜnienia
Aestheticism versus Aestheticisation Processes. Phenomena and Distinctions
Kod: 0200-H0047F
Imię i nazwisko wykładowcy: dr Wioletta Kazimierska-Jerzyk
Typ zajęć: przedmiot monograficzny II, zajęcia specjalistyczne dla wszystkich specjalizacji studiów
licencjackich i magisterskich
Semestr i rok studiów: letni, II lic., III lic., I mag, II mag.
Liczba godzin w semestrze: 30
Prerekwizyty: zaliczony przedmiot Estetyka I.
Język nauczania: polski
Liczba punktów ECTS: 3
Proponowany termin, sala: poniedziałek godz. 12.00-13.30, sala 31
Efekty kształcenia:
Wiedza i jej rozumienie: student rekonstruuje pojęcia estetyzmu i estetyzacji według wskazanych
koncepcji; definiuje pojęcia estetyzmu i estetyzacji podając ich aspekty wspólne i odmienne; rozróŜnia
dawne i współczesne ujęcia tych zjawisk; wiąŜe te zjawiska z innymi pojęciami dawnej i współczesnej
refleksji estetycznej („sztuka dla sztuki”, dandyzm, symulakrum), określa kompetencje figury homo
aestheticus.
Umiejętności: wyodrębnia aspekty zjawisk estetyzmu i estetyzacji stawiane w teoriach estetycznych i
praktykach artystycznych; przygotowuje zestaw aspektów definicyjnych estetyzmu i estetyzacji w
wybranych stanowiskach i tworzy uogólnione definicje tych zjawisk; określa rolę tych zjawisk w
szerszych dyskursach humanistycznych (kryzys estetyki, procesy modernizacyjne kultury, atrofia
wartości we współczesności), projektuje własne definicje tych zjawisk;
Postawy: docenia rolę zjawiska estetyzmu w kształtowaniu nowoczesnego pojęcia sztuki; szacuje
negatywne i pozytywne skutki procesów estetyzacji; akceptuje konieczność krytycznego podejścia do
swoistego „etosu przeŜycia”; korzysta z obronnych mechanizmów procesów anestetycznych; wyciąga
wnioski z popularyzacji i trywializacji zagadnień estetyzmu i estetyzacji.
Treści programowe
I. Estetyzm – termin, antecedencje i genealogia zjawiska
1. Estetyzm ofensywny i defensywny (Lüthe)
2. Formuła „sztuki dla sztuki” a zagadnienie estetyzmu (Cousin, Gautier, Simmel, Adorno)
3. Dandyzmy – dawny i współczesny (Baudelaire, Sontag)
II. Estetyzacja – główne odmiany zjawiska
1. Estetyzacja a nowoczesne pojęcie sztuki (Marquard, Featrherstone)
2. Estetyzacja rzeczywistości a deestetyzacja sztuki (Marquard, Welsch, Galard, Dziemidok)
3. Estetyzacja powierzchniowa a kontrowersje wokół kultury popularnej: od etosu konsumpcji
do etosu przeŜycia (Welsch, Bubner, Morawski)
4. Główne problemy estetyzacji głębokiej: estetyzacja podmiotu, estetyczne symulakry (Welsch,
Baudrillard, Jameson)
5. Anestetyka jako obrona i zagroŜenie (Marquard, Welsch)
III. Estetyzm a estetyzacja – zestawienie (podobieństwa i róŜnice, wzajemne implikacje)
Warunki zaliczenia
Nie więcej niŜ dwie nieobecności, przygotowanie konspektu i poprowadzenie dyskusji na wybrany z
harmonogramu zajęć temat – dotyczy wszystkich studentów.
Na ocenę dst – końcowy test (min. 50% poprawnych odpowiedzi).
Na ocenę db – końcowy test (min. 65% poprawnych odpowiedzi).
Na ocenę bdb – końcowy test (min. 80% poprawnych odpowiedzi).
Zalecana literatura i materiały pomocnicze
1. Baudelaire Charles, O sztuce. Szkice krytyczne, Ossolineum, Wrocław 1961.
2. Baudrillard Jean, Precesja symulakrów, w: Postmodernizm. Antologia przekładów, red. R. Nycz,
Wydawnictwo Baran i Suszczyński, Kraków 1997.
3. Bubner Rüdgier, Estetyzacja świata Ŝycia, w: idem, Doświadczenie estetyczne, Oficyna Naukowa,
Warszawa 2005.
4. Ferry Luc, Homo aestheticus, „Sztuka i filozofia” 1994, nr 9.
5. Galard Jean, Śmierć sztuk pięknych, w: Śmierć estetyki – rzekomy czy autentyczny?, red. S.
Morawski, wyd. Czytelnik, Warszawa 1987.
6. Gautier Theophile, Ze «Wstępu» do «Panny de Maupin», w: Teoretycy, artyści i krytycy o sztuce
1700-1870, red. E. Grabska, M. Poprzęcka, PWN, Warszawa 1974
7. Jameson Frederick, Postmodernizm i społeczeństwo konsumpcyjne, w: Postmodernizm. Antologia
przekładów, op.cit.
8. Lüthe Rudolf, Dyktatura piękna i sztuki. Przemyślenia na temat logiki estetyzmu, „Studia
Estetyczne” 1983-84, vol. XX/XXI.
9. Marquard Odo, Aesthetica i anaesthetica. RozwaŜania filozoficzne, Oficyna Naukowa, Warszawa
2007.
10. Morawski Stefan, O swoistym procesie estetyzacji kultury współczesnej, w: Estetyczne
przestrzenie współczesności, red. A. Zeidler-Janiszewska, Wyd. Instytutu Kultury, Warszawa
1996.
11. Pater Walter, Wybór pism, Księgarnia Polska B. Połanieckiego, Lwów 1909.
12. Sontag Susan, Notatki o kampie, „Literatura na świecie” 1979, nr 9.
13. Welsch Wolfgang, Procesy estetyzacji. Zjawiska, rozróŜnienia, perspektywy, w: Sztuka
i estetyzacja. Studia teoretyczne, red. K. Zamiara, M. Golka, Wyd. Fundacji Humaniora, Poznań
1999.
Forma zajęć i metody dydaktyczne
Zajęcia rozpoczynają dwa wykłady: pierwszy dotyczy stanu badań nad proponowanym tematem oraz
podstawowej terminologii, drugi rodzajów i specyfiki lektury do przedmiotu oraz sposobu stawiania
problemów wokół tytułowych zjawisk. W dalszej części zostaną rozdzielone między studentów
według dokładnego harmonogramu (zawierającego datę, lekturę i szczegółowe zagadnienia) określone
tematy, które naleŜy przygotować pisemnie w formie szczegółowego konspektu (ok. dwie strony) do
dyskusji na kaŜde kolejne zajęcia. Na poszczególnych zajęciach realizujemy dyskusję uporządkowaną
według tych konspektów i kierowaną przez konkretnych studentów.