„Bug” jako instrument dzia³ania i przedmiot poznania

ANNALES
UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SK£ODOWSKA
LUBLIN — POLONIA
VOL. IV
SECTIO K
1997
Zak³ad Praw Cz³owieka Wydzia³u Politologii UMCS
ANDRZEJ MISZCZUK
Euroregion „Bug” jako instrument dzia³ania
i przedmiot poznania
The Bug Euroregion as Instrument of Action and the Object of Cognition
Euroregion „Bug” jako instrument dzia³ania i przedmiot poznania
WSTÊP
Obszar pogranicza polsko-bia³orusko-ukraiñskiego jest – zdaniem A. Kukliñskiego1 – w pewnym sensie unikalnym fragmentem nowej i starej przestrzeni europejskiej, gdy¿:
1) internalizuje wielk¹ rubie¿ granicy miêdzy cywilizacj¹ rzymsk¹ a bizantyjsk¹,
2) internalizuje granicê pomiêdzy terytoriami o ró¿nym stopniu zaawansowania w tworzeniu nowoczesnej gospodarki kapitalistycznej i ró¿nym stopniu
obci¹¿enia przesz³oœci¹ komunistyczn¹.
W tej sytuacji szczególn¹ rolê „pomostow¹” mog³yby odgrywaæ regiony
transgraniczne. Specyfika tego typu regionów, tworzonych miêdzy pañstwami
stowarzyszonymi z Uni¹ Europejsk¹ a pañstwami, które w najbli¿szej perspektywie nie wejd¹ w jej sk³ad, nie zosta³a jednak dostrze¿ona przez autorów
projektu europejskiej Karty Regionów Granicznych i Transgranicznych.2
A. Kukliñski, Euroregion laboratorium nowej przestrzeni europejskiej, [w:] M. Ba³towski
(red.): Euroregion Bug t. 1, Politechnika Lubelska, Lublin 1994, s. 13–18.
2 Z.J. Pietraœ, Uwagi na temat Europejskiej Karty Regionów Granicznych i Transgranicznych, UMCS, Lublin 1995, s. 3 (maszynopis).
1
170
ANDRZEJ MISZCZUK
Œwiadczy to o ma³ej znajomoœci w Europie Zachodniej problemów, jakie powstaj¹ przy inicjowaniu wspó³pracy transgranicznej obszarów rozdzielonych
przez blisko 50 lat szczeln¹ granic¹ pañstwow¹. Charakter takiej granicy mia³a
w ca³ym okresie powojennym równie¿ rzeka Bug.
Na treœæ prezentowanego opracowania sk³ada siê krótka charakterystyka
inicjatyw uwieñczonych powo³aniem Euroregionu „Bug” oraz opis zamierzeñ
badawczych dla potrzeb tego zwi¹zku transgranicznego.
INICJATYWY WSPÓ£PRACY TRANSGRANICZNEJ
W kwietniu 1992 roku dosz³o w Lublinie do podpisania Porozumienia Regionalnego, którego sygnatariuszami byli: wojewoda lubelski, bialskopodlaski,
che³mski, tarnobrzeski, prezydent miasta Lublina oraz minister przekszta³ceñ
w³asnoœciowych i minister-kierownik Centralnego Urzêdu Planowania. Do celów Porozumienia nale¿y opracowywanie i wdra¿anie regionalnych programów
restrukturyzacji i prywatyzacji, organizowanie i pomoc w nawi¹zywaniu wspó³pracy gospodarczej na szczeblu lokalnym, miêdzyregionalnym i miêdzynarodowym.
W czerwcu 1992 roku Komitet Koordynacji Porozumienia Regionalnego
zawar³ porozumienie z obwodem wo³yñskim na Ukrainie. W nowym porozumieniu stwierdza siê, ¿e strony bêd¹ rozwijaæ wspó³pracê s¹siedzk¹, zw³aszcza
w zakresie:
1) podejmowania wspólnych przedsiêwziêæ produkcyjnych,
2) prowadzenia prac naukowo-badawczych, projektowanych, konstrukcyjnych i eksperymentalnych dotycz¹cych zwiêkszenia efektywnoœci produkcji,
tworzenia nowych form kszta³cenia zawodowego i akademickiego,
3) podjêcia dzia³añ w celu powo³ania izby barterowej oraz stworzenia banku joint-venture z udzia³em kapita³u zachodniego do obs³ugi wspólnych przedsiêwziêæ gospodarczych,
4) inicjowania wspólnych przedsiêwziêæ, w szczególnoœci w gospodarce
¿ywnoœciowej i budownictwie,
5) tworzenia i organizacji stref wolnoc³owych i gie³d towarowych,
6) intensyfikowania wymiany informacji handlowo-gospodarczej oraz organizowania centrów promocyjnych,
7) konsultowania i uzgadniania wszelkich problemów lokalnych.
Zainteresowanie dzia³alnoœci¹ Porozumienia Regionalnego wykazuje obwód brzeski na Bia³orusi, z którym nie uda³o siê jednak do tej pory zawrzeæ
umowy o wspó³pracy, pomimo istnienia porozumieñ miêdzy tym obwodem
Euroregion „Bug” jako instrument dzia³ania i przedmiot poznania
171
a województwami: bialskopodlaskim i lubelskim. Z kolei po polskiej stronie
status obserwatora ma województwo zamojskie.
Pierwszy projekt wypracowany w ramach Porozumienia Regionalnego dotyczy³ polsko-ukraiñskiego przejœcia drogowo-kolejowego Dorohusk – Jagodin.
Uznano jednak, ¿e dalsze szczegó³owe projekty dotycz¹ce wspó³pracy transgranicznej powinny byæ umieszczone w szerszych ramach, st¹d w 1993 roku narodzi³a siê idea powo³ania Euroregionu „Bug”, obejmuj¹cego po polskiej stronie
województwa: lubelskie, bialskopodlaskie, che³mskie, tarnobrzeskie a tak¿e zamojskie, natomiast po stronie bia³oruskiej: obwód brzeski, a po stronie ukraiñskiej: obwód wo³yñski.3
Poczynaj¹c od 1993 roku, œrednio co kwarta³ zbiera³y siê zespo³y robocze,
które mia³y za zadanie przygotowanie statutu Zwi¹zku Transgranicznego –
„Euroregion Bug”. Stosunkowo d³ugi czas przygotowywania statutu (do wrzeœnia 1995 roku) wynika³, po polskiej stronie, z czêstych zmian na stanowiskach
wojewodów (ka¿dy nowy wojewoda od pocz¹tku zapoznawa³ siê z dzia³alnoœci¹
Porozumienia Regionalnego), a po stronie bia³oruskiej i ukraiñskiej z faktu niechêtnego przekazywania uprawnieñ pañstwowych z szczebla centralnego na
szczebel regionalny, nie mówi¹c ju¿ o lokalnym. Ponadto po obu stronach Bugu, w wielu krêgach spo³ecznych panowa³o niezrozumienie istoty euroregionu
(czego spektakularnym przyk³adem po polskiej stronie by³a debata w Sejmie na
temat powo³ania Euroregionu „Karpaty”), potêgowane przez ukraiñsko-bia³oruskie obawy przed imperialnymi zapêdami Polski.
Ostatecznie 29 wrzeœnia 1995 roku w £ucku na Ukrainie powo³ano do ¿ycia Zwi¹zek Transgraniczny – „Euroregion Bug”, w sk³ad którego po polskiej
stronie wesz³y województwa: che³mskie, lubelskie, tarnobrzeskie i zamojskie,
a po stronie ukraiñskiej – obwód wo³yñski. Siedzibami Zwi¹zku zosta³y miasta:
Che³m i £uck. Nieobecnoœæ obwodu brzeskiego jest naturaln¹ konsekwencj¹
polityki realizowanej przez obecnego prezydenta Bia³orusi, powrotu do pañstwa
o gospodarce centralnie zarz¹dzanej. Brak akcesu ze strony w³adz obwodu
brzeskiego, spowodowa³, ¿e równie¿ województwo bialskopodlaskie, granicz¹ce z tym obwodem nie wykaza³o zainteresowania Euroregionem „Bug”.
Umowa o utworzeniu Euroregionu „Bug” nawi¹zuje do Europejskiej Konwencji Ramowej o Wspó³pracy Transgranicznej miêdzy Wspólnotami i W³adzami Terytorialnymi (zwan¹ potocznie konwencj¹ madryck¹) i zgodnie z jej
nomenklatur¹ okreœliæ j¹ mo¿na jako „porozumienie miêdzypañstwowe o regionalnych uzgodnieniach transgranicznych”. Wynika to z faktu, ¿e inicjatorami
3 A. Miszczuk, Zarys koncepcji nadbu¿añskiego regionu transgranicznego [w:] P. Eberhardt, T. Komornicki (red.), Problematyka wschodniego pogranicza, IG i PZ PAN, Warszawa
1993, s. 215–226.
172
ANDRZEJ MISZCZUK
wspó³pracy transgranicznej byli i sygnatariuszami porozumienia s¹ przedstawiciele administracji pañstwowej. Umowa ta ma jednak charakter otwarty dla
wspólnot lokalnych i w³adz terytorialnych, w tym równie¿ dla pañstw trzecich
(w ten sposób pozostawiono mo¿liwoœæ w³¹czenia siê w prace w ramach Euroregionu – obwodowi brzeskiemu).
W definicji euroregionu4 podkreœla siê aktywny udzia³ we wspó³pracy
transgranicznej nie tylko w³adz pañstwowych, ale przede wszystkim w³adz lokalnych. Mo¿na stwierdziæ, ¿e w procesie tworzenia Euroregionu „Bug” w³adze lokalne zachowywa³y siê dosyæ pasywnie. Stworzony w Polsce model samorz¹dnoœci terytorialnej, odpowiadaj¹cy standardom wyznaczonym przez Europejsk¹ Kartê Samorz¹du Terytorialnego5, daje mo¿liwoœæ tworzenia zwi¹zków komunalnych, które mog¹ byæ i s¹ (np. w Euroregionie „Nysa” czy „Tatry”) sygnatariuszami porozumieñ o wspó³pracy transgranicznej.
W polskiej czêœci Euroregionu „Bug” istnieje tylko jeden ma³y zwi¹zek
komunalny, powsta³y w 1994 roku, w województwie che³mskim – „Pasmo”,
skupiaj¹cy gminy le¿¹ce przy szlaku drogowo-kolejowym Che³m-Dorohusk.
Ponadto w 1993 roku (powtórzone w 1995 roku) z inicjatywy sejmików samorz¹dowych województw: bialskopodlaskiego, che³mskiego, lubelskiego i tarnobrzeskiego skierowane zosta³o pytanie do gmin, czy chcia³yby nale¿eæ do przysz³ego Euroregionu. W wiêkszoœci gmin ich rady podejmowa³y uchwa³y pozytywnie odpowiadaj¹ce na pytanie sejmiku i na tym ich aktywnoœæ na ogó³ siê
koñczy³a.
Z kolei na Ukrainie i na Bia³orusi samorz¹dy lokalne nie maj¹ takich
uprawnieñ jak w Polsce i bardziej przypominaj¹ system rad z czasów ZSRR ni¿
samorz¹d terytorialny zgodny z wymogami EKST.6 Jednak w miarê budowania
demokracji lokalnej na Ukrainie (gdzie reforma samorz¹dowa ma zostaæ przeprowadzona w 1996 roku) i Bia³orusi (chocia¿ obecnie na Bia³orusi odradza siê
tendencja do centralizacji w³adz, wypada jednak mieæ nadziejê, ¿e jest to tendencja przejœciowa) sytuacja ta powinna ulec zmianie.
Zgodnie z przyjêtym statutem Zwi¹zek Transgraniczny – „Euroregion
Bug” tworzy siê w celu wspó³pracy w nastêpuj¹cych dziedzinach:
„Biuletyn Euroregionu Karpackiego” 1993, nr 1, s. 1–3.
Z. Gilowska, Polski system finansów lokalnych w œwietle standardów europejskich, [w:] A.
Miszczuk (red.), Demokracja lokalna w krajach Europy Œrodkowo-Wschodniej, Instytut Europy
Œrodkowo-Wschodniej, Lublin 1995, s. 52–66.
6 W. Rubcow, Perspektywy reform systemu sowieckiego w postkomunistycznej Ukrainie, [w:]
A. Miszczuk (red.) op. cit., s. 24–25 oraz N. Szymañska-Kemere, Z doœwiadczeñ w dzia³alnoœci
Stowarzyszenia Rozwoju Demokracji i Samorz¹dnoœci w niepodleg³ej Ukrainie, [w:] ibid., s. 99–
100.
4
5
Euroregion „Bug” jako instrument dzia³ania i przedmiot poznania
173
– zagospodarowania przestrzennego,
– komunikacji, transportu i ³¹cznoœci,
– oœwiaty, ochrony zdrowia, kultury, sportu i turystyki,
– ochrony i poprawy stanu œrodowiska naturalnego,
– likwidacji zagro¿eñ i klêsk ¿ywio³owych,
– rozwijania kontaktów miêdzy mieszkañcami obszarów przygranicznych
oraz wspó³pracy instytucjonalnej, a tak¿e wspó³pracy podmiotów gospodarczych.
W³adzami Euroregionu s¹: 10-osobowa Rada oraz jej Prezydium, Sekretariat i Komisja Rewizyjna. Dla realizacji okreœlonych, wspólnych zagadnieñ
problemowych Rada mo¿e powo³ywaæ sta³e lub doraŸne grupy robocze.
EUROREGION „BUG” JAKO PRZEDMIOT BADAÑ NAUKOWYCH
W ramach Porozumienia Regionalnego zosta³a wypracowana koncepcja
szeroko zakrojonych prac badawczych na obszarze przysz³ego Euroregionu
„Bug”, która w pierwszym etapie skoncentrowa³a siê na instytucjach u³atwiaj¹cych wspó³pracê gospodarcz¹, stanowi¹cych si³ê napêdow¹ obszaru, do których
zaliczono: bank inwestycyjny joint-venture, izbê barterow¹, polsko-ukraiñsko-bia³orusk¹ szko³ê mened¿erów i bankow¹ oraz fundusz restrukturyzacji regionalnej.
Za tego typu podejœciem przemawia³ fakt, ¿e tworzenie instytucji infrastruktury ekonomicznej u³atwi wspó³pracê gospodarcz¹, podniesie j¹ na wy¿szy poziom oraz umo¿liwi pozyskiwanie zewnêtrznych œrodków finansowych. W ramach pierwszego etapu badañ, zakoñczonego w 1994 roku, zosta³y wykonane
w ca³oœci projekty dotycz¹ce banku i szko³y, czêœciowo zaœ w odniesieniu do
izby barterowej i funduszu restrukturyzacji. Brak zainteresowania gotowymi
projektami ze strony potencjalnych inwestorów spowodowa³ zmianê koncepcji
dalszych badañ.
Uznano, ¿e:7
1) instytucje infrastruktury ekonomicznej mog¹ powstawaæ i efektywnie
funkcjonowaæ tylko w sprzyjaj¹cym œrodowisku spo³ecznym, jako ¿e wspó³praca gospodarcza to w istocie wspó³praca pomiêdzy ludŸmi, zatem bez prze³amania wzajemnych nieufnoœci i uprzedzeñ, bez poznania siê nawzajem, bez szerszych kontaktów miêdzyludzkich niemo¿liwa jest pog³êbiona wspó³praca na
p³aszczyŸnie ekonomicznej,
7 M. Ba³towski, A. Miszczuk, Koncepcja programu badawczego w ramach Euroregionu
„Bug”, [w:] Ba³towski, op. cit., s. 27–40.
174
ANDRZEJ MISZCZUK
2) do sprawnego funkcjonowania instytucji gospodarczych niezbêdna jest
wiedza i informacja o obszarze, w którym instytucje te maj¹ dzia³aæ, oraz o ludziach obszar ten zamieszkuj¹cych.
W efekcie zamierzenia badawcze przewidziane na 1995 rok objê³y:
1) przeprowadzenie diagnozy stanu zagospodarowania i funkcjonowania
obszaru przysz³ego Euroregionu „Bug”,
2) dokonanie wielokryterialnej delimitacji obszaru przysz³ego Euroregionu
„Bug” oraz stworzenie dla jego potrzeb bazy informacyjnej,
3) dokoñczenie projektów instytucji wspomagania regionalnego, rozpoczêtych w 1994 roku.
Diagnoza stanu zagospodarowania i funkcjonowania obejmuje: analizê stanu wykorzystania œrodowiska naturalnego, charakterystykê demograficzn¹ obszaru oraz systemu osadniczego i infrastruktury spo³ecznej, analizê rozmieszczenia i funkcjonowania elementów infrastruktury technicznej i ekonomicznej,
a tak¿e przemys³u, rolnictwa i us³ug (w tym zw³aszcza turystyki). Ponadto
w sk³ad diagnozy wejd¹ rozwa¿ania o charakterze porównawczym w zakresie
systemu prawnego, organizacyjnego, kadr i zasad funkcjonowania przedsiêbiorstw Polski, Bia³orusi i Ukrainy w aspekcie mo¿liwoœci i barier ich wspó³pracy.
Szczególne znaczenie zró¿nicowania spo³eczno-kulturowego obszaru badañ
znajdzie wyraz w analizie struktury narodowoœciowej, religijnej i jêzykowej
ludnoœci8 oraz ankietowych badañ socjologicznych dotycz¹cych postaw ludzi
oraz systemów ich wartoœci.9
Wnioski z diagnozy, zw³aszcza te, które dotyczyæ bêd¹ obszarów funkcjonalnych i problemowych, wzbogacone o opracowania obejmuj¹ce: analizê
wspó³czesnych i historycznych podzia³ów administracyjnych, charakterystykê
fizyczno-geograficzn¹ oraz okreœlenie z punktu widzenia geopolitycznego miejsca pogranicza polsko-ukraiñsko-bia³oruskiego w nowej przestrzeni europejskiej, pos³u¿¹ do dokonania wielokryterialnej delimitacji obszaru Euroregionu
„Bug”.
Problematyka delimitacji obszaru Euroregionu co jakiœ czas od¿ywa, z regu³y w zwi¹zku z chêci¹ przy³¹czenia siê nowych jednostek administracyjnych
(np. w czerwcu 1994 zainteresowanie wejœciem do przysz³ego Euroregionu
„Bug” zg³osi³ obwód lwowski) b¹dŸ kwestionowania przynale¿noœci pewnych
jednostek (województwo tarnobrzeskie). Z pierwszego i jak na razie jedynego
J. Adamowski, J. Bartmiñski, F. Czy¿ewski, Atlas etnolingwistyczny pogranicza polsko-ukraiñsko-bia³oruskiego, [w:] ibid., s. 143–152.
9 L. Dyczewski, Postawy ludzi, wartoœci i wytwory kulturowe czynnikami rozwoju Euroregionu Bug, [w:] ibid., s. 119–126.
8
Euroregion „Bug” jako instrument dzia³ania i przedmiot poznania
175
opracowania dotycz¹cego delimitacji obszaru przysz³ego Euroregionu „Bug”10
wynika, ¿e zarówno z punktu widzenia morfologicznego, jak i funkcjonalnego,
mo¿na mieæ zastrze¿enia wobec jego obecnego terytorium okreœlonego granicami administracyjnymi. Co prawda, nale¿y pamiêtaæ, ¿e euroregion jest obszarem dobrowolnej wspó³pracy w³adz lokalnych i nie musi spe³niaæ warunku ci¹g³oœci czy zwartoœci, jednak z naukowego i praktycznego punktu widzenia posiadanie pewnego docelowego kszta³tu obszaru u³atwia formu³owanie koncepcji
jego rozwoju i promocjê.
Dla potrzeb diagnozy stanu zagospodarowania i jako punkt wyjœcia do delimitacji przyjêto obszar obejmuj¹cy: po polskiej stronie w ca³oœci województwa:
bialskopodlaskie, che³mskie, lubelskie, tarnobrzeskie i zamojskie oraz wschodni¹ czêœæ województwa siedleckiego, pó³nocn¹ przemyskiego i po³udniow¹ bia³ostockiego, po stronie bia³oruskiej – obwód brzeski, a po ukraiñskiej – obwody wo³yñski, rówieñski i pó³nocn¹ czêœæ obwodu lwowskiego.
Zebrane dla potrzeb diagnozy i delimitacji informacje statystyczne i kartograficzne stanowiæ bêd¹ trzon komputerowej bazy informacyjnej, stworzonej
we wspó³pracy z urzêdami statystycznymi dla potrzeb administracji rz¹dowej,
samorz¹dowej, przedsiêbiorców itp.11 Przejawem tworzenia informacyjnych
podstaw wspó³pracy transgranicznej jest wydana jako efekt wspó³pracy Wojewódzkich Urzêdów Statystycznych w Lublinie, Bia³ej Podlaskiej, Che³mie,
Tarnobrzegu, Zamoœciu oraz w Brzeœciu i £ucku, publikacja Euroregion Bug
w liczbach.12 Inn¹ form¹ prezentacji zebranych informacji bêdzie tak¿e atlas
ekonomiczno-geograficzny Euroregionu „Bug”, przeznaczony dla szerokiego
krêgu odbiorców.13
W roku 1995 zostan¹ zakoñczone równie¿ prace nad projektami rozrachunkowej izby barterowej oraz funduszu restrukturyzacji regionalnej.
Na rok 1996 przewidziane s¹ prace zwi¹zane z opracowaniem, na podstawie wniosków z diagnozy, opieraj¹c siê na scenariuszowej metodzie budowy
strategii rozwoju14, koncepcji zagospodarowania i funkcjonowania obszaru
przysz³ego Euroregionu „Bug”. Prace te rozpoczn¹ siê od zinwentaryzowania
i krytycznej oceny istniej¹cych ju¿ projektów dotycz¹cych zagospodarowania
A. Miszczuk, Próba delimitacji Euroregionu Bug, [w:] ibid., s. 183–190.
R. Wiœniewski, Koncepcja bazy informacyjnej Euroregionu Bug, [w:] ibid., s. 51–56.
12 R. Wiœniewski (red.), Euroregion Bug w liczbach, WUS, Lublin 1995.
13 P. Eberhardt, Projekt atlasu ekonomiczno-geograficznego Euroregionu Bug, [w:] Ba³towski
(red.), op.cit., s. 45–50.
14 J. Polski, Scenariusze przysz³oœci jako podstawa budowy strategii, [w:] J. Ko³odziejski, T.
Parteka (red.), Polski Region Ba³tycki w europejskiej strategii ekorozwoju, t. 1, Instytut Problemów Ekorozwoju, Gdañsk 1993, s. 93–100.
10
11
176
ANDRZEJ MISZCZUK
i funkcjonowania tego obszaru w ca³oœci lub poszczególnych jego czêœci, zarówno po stronie polskiej, jak i ukraiñskiej oraz bia³oruskiej.
PODSUMOWANIE
Na zakoñczenie warto poczyniæ jeszcze kilka spostrze¿eñ dotycz¹cych procesu tworzenia Euroregionu „Bug”.
Po pierwsze impuls do tworzenia regionu transgranicznego pochodzi³ od
przedstawicieli administracji pañstwowej, natomiast w³adze lokalne s¹ jak na
razie doœæ biernymi obserwatorami tego procesu. Mo¿na tu zatem dostrzec inn¹
logikê tworzenia struktur transgranicznych ni¿ w Europie Zachodniej, gdzie
wspó³praca w skali lokalnej stanowi³a podstawê do póŸniejszych uregulowañ na
szczeblu pañstwowym.
Po drugie, niemal od samego pocz¹tku powstawania Euroregionu „Bug” prowadzone s¹ dla jego potrzeb badania naukowe. Stwarza to niepowtarzaln¹ okazjê
do wypracowania modelowych rozwi¹zañ funkcjonowania i rozwoju struktur
transgranicznych pomiêdzy pañstwami nale¿¹cymi z jednej strony do imperium
wewnêtrznego a z drugiej do imperium zewnêtrznego by³ego ZSRR.15
Po trzecie odradzanie siê polityki regionalnej w Polsce, czego przejawem
jest uruchomienie projektu badawczego „Polska 2000 plus” oraz przystêpowanie przez poszczególne w³adze wojewódzkie do opracowywania – zgodnie
z Ustaw¹ o zagospodarowaniu przestrzennym z 7 lipca 1994 roku – studiów
zagospodarowania przestrzennego województw, sprzyja pracom badawczym
nad Euroregionem „Bug”, jednoczeœnie daj¹c mo¿liwoœæ praktycznego wykorzystania wyników tych badañ.
Zawi¹zane w 1992 roku przez wojewodów: lubelskiego, bialskopodlaskiego, che³mskiego, tarnobrzeskiego, prezydenta m. Lublina oraz ministra przekszta³ceñ w³asnoœciowych i ministra-kierownika Centralnego Urzêdu Planowania – Porozumienie Regionalne sta³o siê inicjatorem powo³ania we wrzeœniu
1995 roku Euroregionu „Bug”. W prace Porozumienia w³¹czyli siê przedstawiciele administracji pañstwowej obwodu wo³yñskiego na Ukrainie i brzeskiego
na Bia³orusi (ci ostatni nie przyst¹pili jednak do Zwi¹zku Transgranicznego).
Od 1994 roku zaczê³y siê badania naukowe dla potrzeb przysz³ego Euroregionu, pocz¹tkowo o charakterze wycinkowym, koncentruj¹ce siê na projektach
wybranych instytucji infrastruktury ekonomicznej. Obecnie maj¹ one charakter
kompleksowy i interdyscyplinarny. Ich wyniki bêd¹ mia³y istotne znaczenie dla
15 M. Roœciszewski, Polska i jej uwarunkowania geograficzno-polityczne, [w:] M. Roœciszewski (red.), Wspó³czesna geografia polityczna, IG i PZ PAN, Warszawa 1993, s. 37–84.
The Bug Euroregion as Instrument of Action and the Object of Cognition
177
transgranicznej polityki regionalnej, nie tylko w odniesieniu do obszaru Euroregionu „Bug”, ale tak¿e innych obszarów wspó³pracy, po³o¿onych wzd³u¿ naszej granicy wschodniej.
SUMMARY
The Regional Agreement, concluded in 1992 by the governors of the Lublin, Bia³a Podlaska, Che³m, Tarnobrzeg provinces, the Mayor of Lublin as well as by the Minister of Ownership
Transformations and Minister–Head of Central Planning Office, became the initiator of establishing the Bug Euroregion. The work of the Agreement parties was joined by the representatives
of state administration of the Volhynia district in the Ukraine and the Brest district in Belarus.
Concluding negotiations are underway on the final version of the statute of the across–the–frontier union and it appears that the formal establishment of the Bug Euroregion is very likely to be
finalized in 1995.
In 1994, research started for the needs of the future Euroregion, at first fragmentary, focused on the projects of selected institutions of economic infrastructure. At present these investigations are of a comprehensive and interdisciplinary character. Their results will be of essential importance for the regional across–the–frontier policy, not only with respect to the Bug Euroregion
area but also to other areas of cooperation situated along the Poland's eastern frontier.
The Bug Euroregion as Instrument of Action and the Object of Cognition