Manual ćw 2 - ATRINBIOTECH

„Atrakcyjna i Innowacyjna Biotechnologia -ATRINBIOTECH”
Priorytet IV POKL „Szkolnictwo wyższe i nauka”
____________________________________________________________________________________
Uniwersytet Śląski w Katowicach, ul. Bankowa 12, 40-007 Katowice, http://www.us.edu.pl
____________________________________________________________________________________________________________________
ĆWICZENIE 2. Oznaczanie naproksenu jako niesteroidowego leku
przeciwbólowego w ściekach (cz. A)
Farmaceutyki obejmują liczną grupę bioaktywnych
związków chemicznych, które nie są systematycznie
monitorowane, i które mogą wywołać negatywne skutki w
środowisku.
W przypadku farmaceutyków spożywanych przez człowieka
istotny ładunek leków niosą ścieki. Komunalne
oczyszczalnie ścieków stanowią ich główne źródło w
środowisku, ponieważ tradycyjne technologie oczyszczania
nie są zaprojektowane do eliminacji tego typu
zanieczyszczeń.
Przykładem farmaceutyku pojawiającego się w odpadach ściekowych jest naproksen- pochodna
kwasu naftalenooctowego. Ten niesteroidowy środek należy do grupy leków przeciwzapalnych,
przeciwbólowych i przeciwgorączkowych dostępnych bez recepty. Stosowany jest powszechnie
przede wszystkim przy leczeniu bólu przewlekłego, np. towarzyszącego zapaleniu tkanek
miękkich, zapaleniu mięśni i reumatyzmie. Roczne spożycie tego typu farmaceutyków w
różnych krajach, w tym w Polsce, sięga kilkuset ton rocznie.
Cel:
Celem ćwiczenia jest ekstrakcja naproksenu z próbek ściekowych. Zatężenie próbki metodą
SPE. Analiza chromatograficzna HPLC, w połączeniu z detektorem spektrofotometrycznym
UV. Oznaczenie zawartości naproksenu w próbce.
Materiał do analizy:
Ścieki komunalne
Wykonanie:
Etap I –
przygotowanie roztworu wzorcowego:
W kolbie miarowej o poj. 50 ml umieszczamy 100,0 mg naproksenu i uzupełniamy do kreski
wodą (roztwór wzorcowy 2 g/litr) Pobrać 0,1 ml sporządzonego roztworu i rozcieńczyć go w
kolbie miarowej na 100 ml (roztwór wzorcowy roboczy: ……………..)
Etap II –
przygotowanie próbki:
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
1
„Atrakcyjna i Innowacyjna Biotechnologia -ATRINBIOTECH”
Priorytet IV POKL „Szkolnictwo wyższe i nauka”
____________________________________________________________________________________
Uniwersytet Śląski w Katowicach, ul. Bankowa 12, 40-007 Katowice, http://www.us.edu.pl
____________________________________________________________________________________________________________________
Do plastikowej próbówki wirówkowej o poj. 50ml wlać 20 ml ścieków. Próbkę odwirować przy
prędkości 4-5 tyś obr./min przez 15 min. Po odwirowaniu przenieść do zlewki część płynną.
Ustalić pH do wartości 5-4 (indykator: papierek wskaźnikowy) przez dodawanie kroplami 5%
roztworu kwasu octowego.
kondycjonowanie kolumienki (kolumienka C-18/3 ml/500 mg):
po zamocowaniu kolumienki w aparacie do sączenia próżniowego, przemyć kolumienkę 3 ml
acetonitrylem
rozdział:
powoli przepuścić 20 ml (roztworu) próbki badanej przez kolumienkę, regulując przepływ
próżnią;
przemycie kolumienki:
przemyć wodą (czystość do HPLC), suszyć 10 min pod próżnią;
Ważne: Należy pamiętać, iż od chwili rozpoczęcia etapu kondycjonowania złoża sorbentu nie
można dopuścić do jego wyschnięcia. W przeciwnym przypadku procedurę należy rozpocząć od
nowa. Przed ostatnim etapem elucji analitów ze złoża należy upewnić się, czy jest ono suche,
jeśli nie - wysuszyć.
elucja:
przemyć 3x1 ml mieszaniną acetonitryl - 1% kwas octowy (5:5 v/v), przesącz zbierać do małego
naczynka (probówki na 5ml).
Pobrać 1,5 ml próbki do naczynka chromatograficznego, szczelnie zamknąć, opisać próbkę i
pozostawić w chłodnym miejscu (np. lodówce) do następnych ćwiczeń.
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
2
„Atrakcyjna i Innowacyjna Biotechnologia -ATRINBIOTECH”
Priorytet IV POKL „Szkolnictwo wyższe i nauka”
____________________________________________________________________________________
Uniwersytet Śląski w Katowicach, ul. Bankowa 12, 40-007 Katowice, http://www.us.edu.pl
____________________________________________________________________________________________________________________
ĆWICZENIE 2. Oznaczanie naproksenu jako niesteroidowego leku
przeciwbólowego w ściekach (cz. B)
Materiał do analizy:
zatężony ekstrakt uzyskany z części A.
Wykonanie:
Warunki rozdzielania, detekcji i kalibracji HPLC
 Ustawić skład eluent: acetonitryl - 1% kwas octowy (50:50%), natężenie przepływu fazy
ruchomej -1ml/min.
 Ustabilizować warunki rozdzielania (stabilna linia podstawowa detektora UV-VIS
długość fali 230 nm, powierzchnia sorpcyjna kolumny „zrównoważona” ze stosowanym
eluentem).
 Po ustabilizowaniu warunków rozdzielania wprowadzić do pętli zaworu dozującego co
najmniej 50 mikrolitrów próbki. Po stwierdzeniu gotowości systemu rejestracji i
przetwarzania danych wprowadzić próbkę do kolumny. Obserwować przebieg
rozdzielania, kontrolować prawidłowość pracy aparatu, zanotować warunki rozdzielania
i detekcji a także wyjaśnić z prowadzącym ewentualne wątpliwości.
 Po zarejestrowaniu chromatogramu, odczytać czas retencji i powierzchnie piku dla
badanego związku.
 W wyżej opisany sposób wykonać analizę chromatograficzną dla sporządzonego
roztworu kalibracyjnego (wzorzec zewnętrzny – pobrać 50 μl roztworu wzorcowego
roboczego). Zarejestrować chromatogramy i wyznaczyć czas retencji dla substancji z
roztworu kalibracyjnego.
Opracowanie wyników:
Sprawozdanie przygotowuje się według osobnego załącznika do ćwiczeń z HPLC.
UWAGA: sprawozdanie powinno być już wydrukowane na zajęcia gdyż będzie ono wypełniane
w trakcie trwania ćwiczeń części B i oddawane po jego zakończeniu.
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
3