Czechynajbliższy sąsiad

Piątek | 22 sierpnia 2008
◊ rp .pl
I
Czechy najbliższy sąsiad
dodatek promocyjny do „Rzeczpospolitej” ◊
Czechy gonià zachód
Wiek dziewi´tnasty to czas dla
czeskiej ekonomii wspania∏y. Rozwój kolei, dost´p do wielkich rynków zbytu, wysoka etyka pracysprawi∏y, ˝e ziemie czeskie rozwija∏y si´ w wysokim tempie. Wtedy
to powstawa∏y firmy, które do dziÊ
znane sà nie tylko Czechom. Chyba
najbardziej rozpoznawanà z nich
jest w Polsce Škoda, za∏o˝ona w
1859 roku w Pilênie jako fabryka
maszyn i odlewnia. Emil Škoda,
in˝ynier, odkupi∏ t´ niewielkà fabryk´ dziesi´ç lat po jej za∏o˝eniu,
i w ciàgu trzydziestu lat przemieni∏
jà w najwi´kszy zak∏ad przemys∏owy w ca∏ych Austro-W´grzech. Firma nieustannie rozszerza∏a swojà
dzia∏alnoÊç. Oprócz maszyn, wytwarza∏a równie˝ amunicj´, a po
uzyskaniu niepodleg∏oÊci przez
Czechos∏owacj´, przej´∏a firm´
Laurin&Klement, produkujàcà samochody. Škoda odnios∏a wielkie
straty, gdy zosta∏a w 70% zniszczona przez bombowce aliantów
na kilka dnia przed zakoƒczeniem
II Wojny Âwiatowej. Po wojnie zosta∏a znacjonalizowana, a jej nazwa zosta∏a na krótki czas zmieniona na Zak∏ady im. W.I. Lenina.
Po wojnie zosta∏a podzielona na
kilka cz´Êci. Od fabryki amunicji
czy maszyn zosta∏ oddzielony
mi´dzy innymi zak∏ad produkcji
samochodów. Dlatego te˝ dzisiaj
pod nazwà Škoda dzia∏ajà faktycznie ró˝ne podmioty i produkowane w Pilênie nowoczesne tramwaje,
nie sà tworzone przez tego samego wytwórc´, co samochody w
Mladej Boleslav.
Znanych czeskich firm, których
korzenie si´gajà monarchii habsburskiej jest jednak wi´cej. W Polsce znane sà na przyk∏ad takie
marki, jak Tatra, produkujàca dawniej samochody osobowe, a dziÊ
samochody ci´˝arowe czy Staropramen - produkujàcy w Pradze
piwo od 1869 roku.
Nic dziwnego, ˝e majàc takie
tradycje, czeska gospodarka, uwolniona spod jarzma gospodarki centralnie planowanej, kwitnie.
Po bardzo udanym starcie transformacji na poczàtku lat dziewi´çdziesiàtych, kiedy Czechom jako
jednemu z niewielu paƒstw z by∏ego bloku socjalistycznego uda∏o
si´ uniknàç wysokiej inflancji, go-
spodarka czeska doÊwiadczy∏a na
prze∏omie 1997 i 98 roku recesji.
By jej zaradziç, rzàd wprowadzi∏
system wsparcia, z którego mogà
korzystaç zarówno przedsi´biorstwa ju˝ istniejàce, jak i dopiero
powstajàce. Firmy mogà liczyç na
cz´Êciowà lub ca∏kowità redukcj´
podatków dochodowych, a tak˝e
na dotacje przy tworzeniu nowych
miejsc pracy. Firmy, które planujà
wybudowanie zak∏adów produkcyjnych, mogà liczyç na otrzymanie uzbrojonego gruntu za korzystnà cen´. Rzàd pomaga równie˝ w szkoleniach majàcych na
celu rekwalifikacj´ si∏y roboczej.
Aby skorzystaç z tych mo˝liwoÊci
trzeba spe∏niaç wiele warunków.
Inwestycja musi dotyczyç przemys∏u wytwórczego lub bran˝y high-tech, przy za∏o˝eniu, ˝e przynajmniej 50% wydatków to koszty
zakupu maszyn zaawansowanych
technicznie. Na wsparcie mo˝e liczyç firma, która rozpoczyna nowà
produkcj´, rozszerza dotychczasowà, lub dokonuje modernizacji
swojego parku maszynowego. Kolejnym warunkiem skorzystania ze
wsparcia paƒstwa jest zainwestowanie przynajmniej 100 milionów
koron w obszarach, gdzie bezrobocie jest o 25% wy˝sze ni˝ Êrednia krajowa (tam gdzie bezrobocie
jest wy˝sze o 50%, wystarczy zainwestowaç 50 milionów koron).
Przynajmniej po∏owa wartoÊci inwestycji musi byç finansowana
z w∏asnego majàtku.
System wsparcia rzàdowego
sprawdzi∏ si´ w praktyce, umo˝liwiajàc wielu inwestorom zagranicznym tworzenie fabryk w∏aÊnie
w Czechach. Kilka lat temu przez
czeskie media wr´cz przemkn´∏a
wiadomoÊç, ˝e produkt krajowy
brutto jest ju˝ wy˝szy od jednego
z paƒstw „starej“ Unii Europejskiej
- Portugalii.
Czeska gospodarka ma wi´c ju˝
za sobà lata przemian strukturalnych, kiedy firmy musia∏y zwalniaç
pracowników. DziÊ problem jest
raczej odmienny. Czeskie firmy borykajà si´ nie tylko z brakiem ràk
do pracy na ni˝szych stanowiskach, ale równie˝ z niedostatkiem kadry technicznej. Trend
ten jest coraz mocniej zauwa˝alny
szczególnie od 2005 roku.
Najnowsze statystyki podajà, ˝e
bezrobocie wynosi obecnie oko∏o
5%, a ogólnym trendem w przemyÊle jest wzrost wydajnoÊci pracy przy jednoczesnym wzroÊcie
zatrudnienia. Wynika to mi´dzy
innymi stàd, ˝e w wyniku wsparcia paƒstwa, w wielu miastach powstajà tzw. strefy przemys∏owe,
gdzie obok siebie stojà zupe∏nie
nowe zak∏ady produkcyjne, wyposa˝one w nowoczesne maszyny.
Dzisiaj motorem nap´dowym
czeskiej gospodarki, po wielu latach dominacji przemys∏u ci´˝kiego, jest przemys∏ samochodowy,
który wytwarza ponad 20% wartoÊci czeskiego przemys∏u. Czeskie
fabryki wyprodukowa∏y w 2007
roku ponad 930 tys. samochodów, a eksperci szacujà, ˝e w
2008 roku liczba ta przekroczy
milion. Wiekà inwestycjà by∏ joint-venture firm Toyota, Peugeot
i Citroën, które zainwestowa∏y
250 milionów euro w swój wspólny zak∏ad przemys∏owy, który
powsta∏ w mieÊcie Kolin. Obecnie
co roku powstaje w nim ponad
300 tys. samochodów. Kolejnym
koncernem, który jeszcze podbije
te statystyki jest Hyundai, który
w strefie przemys∏owej w Noszovicach niedaleko Ostrawy uruchomi w najbli˝szym czasie swojà
fabryk´.
Czeskie firmy, wed∏ug wszelkich
statystyk, osiàgajà teraz najwi´ksze zyski od poczàtku lat 90. W samym 2006 roku zysk czeskich firm
wzrós∏ o 30,7%. Dzi´ki temu Êredni czas zwrotu inwestycji w Czechach skróci∏ si´ z 11 do 8,5 roku.
Wzrost dochodów czeskich firm
przek∏ada si´ równie˝ na wzrost
wynagrodzeƒ, osiàgajàc ponad
8% rocznie.
EkonomiÊci przewidujà, ˝e w
nast´pnych latach przemys∏ b´dzie
si´ nadal rozwija∏, co wynika mi´dzy innymi z ∏atwego dost´pu do
rynków zachodnioeuropejskich,
szczególnie niemieckiego. Czeski
przemys∏ jest jednak zale˝ny od
gospodarki innych paƒstw, które
kupujà a˝ 60% czeskiej produkcji
przemys∏owej. Zagro˝enie dla dalszego rozwoju ma wi´c teraz charakter g∏ównie zewn´trzny.
Piotr Manowiecki
W ostatnich latach mi´dzy Republikà
Czeskà a Polskà zaistnia∏y stosunki,
które mo˝na uznaç za strategiczne.
Stosunki bilateralne sà na wysokim
poziomie we wszystkich kluczowych
dziedzinach wspó∏pracy. Postaw´
wobec przysz∏ej architektury UE i jej
dalszego rozszerzania, k∏adzenie nacisku na powiàzania transatlantyckie
oraz bezpieczeƒstwo Europy, wspólnie dzielone doÊwiadczenie dotyczàce transformacji ekonomicznej i spo∏ecznej, która przejawia si´ w poszczególnych politykach UE, formowanie relacji wobec Niemiec i Rosji,
podejÊcie do nowych krajów sàsiadujàcych z UE na wschodniej granicy
(tzw. polityka wschodnia) - mo˝na w
du˝ym stopniu scharakteryzowaç jako dialog strategiczny. T´ wyjàtkowà
wzajemnoÊç naszych stosunków
umacnia brak otwartych kwestii
spornych. DoÊç istotnà p∏aszczyzn´
dla wspólnego dialogu stanowi Grupa Wyszehradzka. Polska jest trzecim
najwa˝niejszym partnerem handlowym Republiki Czeskiej (po Niemczech i S∏owacji), z perspektywy Polski, Republika Czeska jest na piàtym
miejscu. Najnowszym bodêcem do
wymiany handlowej i inwestycji sta∏o
si´ przystàpienie obu krajów do Unii
Europejskiej i tym samym zniesienie
barier w przep∏ywie towarów i kapita∏u. W regionach przygranicznych
bardzo pozytywnie odbierane jest
wejÊcie do strefy Schengen, które doprowadzi∏o do likwidacji przeszkód
we wspó∏pracy transgranicznej.
Republika Czeska w pierwszej po∏owie roku 2009 b´dzie przewodziç UE
z has∏em i celem „Europa bez barier”,
które wynikajà z czeskiego i polskiego
doÊwiadczenia historycznego i obowiàzku bronienia wolnoÊci i solidarnoÊci obywateli paƒstw europejskich
wewnàtrz danego paƒstwa i mi´dzy
paƒstwami nawzajem. Stosunki czesko-polskie osadzone sà na mocnych
filarach losowo-historycznych i w
pewnym stopniu wzmacniane sà
dzi´ki intensywnej wymianie wzajemnych sympatii. Wa˝ne jest, aby
ten potencja∏ na p∏aszczyênie bilateralnej wykorzystaç równie˝ do postulowania interesów na p∏aszczyênie
multilateralnej. Jestem przekonany, i˝
postulowanie podstawowego celu
czeskiej prezydencji, tj. zdolnoÊci do
bycia konkurencyjnym, czterech swobód i liberalnej polityki handlowej,
jest w istocie sprzyjajàce dla d∏ugoterminowego polskiego stanowiska.
Analiza struktury danych ekonomicznych ujawnia, iz obie ekonomiki w
ostatnich latach coraz bardziej si´ samookreÊlajà, a wspó∏praca ewoluuje
w kierunku coraz bardziej jakoÊciowych form, bardziej rozbudowanych
inwestycji kapita∏u i rozwoju, a˝ do
wspó∏dzia∏ania na rynkach trzecich,
w∏àcznie z dziedzinami, które sà
uwa˝ane za strategiczne dla dalszego rozwoju ekonomicznego – energia, infrastruktura, transport i us∏ugi.
Wykorzystajmy to, co naturalnie jest
dost´pne, nie obawiajmy si´ siebie
nawzajem, a kapita∏owe powiàzania
czeskich i polskich firm uwa˝ajmy za
oczywistoÊç i z zasady jako rzecz
pozytywnà, dlatego ˝e firmy takie
Chcia∏bym, aby polscy obywatele lepiej sprawdzà si´ w globalnej koninteresowali si´ Republikà Czeskà kurencji. Wspierajmy si´ wzajemnie
jako atrakcyjnym celem turystycz- i wspó∏pracujmy na rynkach trzecich.
nym. B´dziemy równie˝ dbaç o roJan Sechter,
snàce zainteresowanie naukà j´zyka
ambasador Republiki Czeskiej
w Polsce
czeskiego.
AMBASADA REPUBLIKI CZESKIEJ
Serwis fabryki Škoda, 1938 rok
ARCHIWUM ŠKODA AUTO
Czeska gospodarka od
lat dziewi´çdziesiàtych
nadrabia zaleg∏oÊci spowodowane latami rzàdów komunistów. Jej
rozwój przypomina XIX
wiek, kiedy to Czechy
sta∏y si´ najbogatszà cz´Êcià monarchii habsburskiej, wytwarzajàc 60%
produkcji przemys∏owej
ca∏ego imperium.
Europa bez barier
II
dodatek promocyjny ◊ rp .pl
Piątek | 22 sierpnia 2008
Ostrawa - miasto bliskie, choç ma∏o znane Potrzeba Polaków
do pracy w Czechach
Ostrawa to trzecie co do wielkoÊci miasto Czech. Charakter
dawnego „stalowego serca republiki“ bardzo si´ zmieni∏ po 1990 r.
Zmniejszenie produkcji metalurgicznej i zamkni´cie kopalni doprowadzi∏o do zmian spo∏ecznych
i wysokiego bezrobocia. Jednak
ju˝ pod koniec lat 90. sytuacja zacz´∏a si´ poprawiaç. Pojawili si´
zagraniczni inwestorzy, rozwin´∏a
si´ przedsi´biorczoÊç prywatna,
zrealizowne zosta∏y programy
wspierajàce rozwój i zach´cajàce
inwestorów do zak∏adania firm.
Cechà dzisiejszej Ostrawy jest
boom budowlany. W tym roku
holenderska firma Multi Development rozpocz´∏a budow´ zupe∏nie nowej dzielnicy Karolina, która
stanie si´ nowym centrum miasta
wybudowanym na terenach, które nale˝a∏y do koksowni, elektrowni i innych fabryk. Koniec prac
przewidziano na rok 2016.
Stodolna
- ulica, która nigdy nie Êpi
Na prze∏omie lat 80. i 90. na ulicy Stodolnej zatrzyma∏ si´ czas.
W okolice budynków by∏ej rzeêni
miejskiej i domów ze zniszczonymi fasadami, mieszkaƒcy woleli
si´ nie zapuszczaç. Kiedy pierwszy
odwa˝ny przedsi´biorca otworzy∏
tu lokal Pod Czarnym Pajàkiem,
wielu prorokowa∏o mu szybkie
MAGISTRAT MIASTA OSTRAWY
Ostrawa i jej okolice to dziÊ jeden z najszybciej rozwijajàcych si´ regionów Republiki
Czeskiej. Przemys∏owe miasto
staje si´ coraz bardziej przyjazne mieszkaƒcom.
Plac Jiraska w Ostrawie
bankructwo. Sta∏o si´ jednak inaczej. Sukces baru sprawi∏, ˝e w ciàgu kilku lat, niczym grzyby po
deszczu, zacz´∏y wyrastaç na ulicy
Stodolnej i przy jej odnogach gospody i kluby. DziÊ Stodolna - „ulica, która nigdy nie Êpi“- jest cenionym centrum rozrywki. Jej s∏awa
dawno ju˝ przekroczy∏a granice
Czech. Oprócz j´zyka czeskiego,
us∏yszymy tu polski, s∏owacki, niemiecki, angielski, ale równie˝ j´zyki zupe∏nie egzotyczne. GoÊcie
mogà wybieraç z oferty ponad
szeÊçdziesi´ciu barów i klubów.
Stodolna nie jest jednak wy∏àcznie
miejscem, gdzie kwitnie nocne
˝ycie Ostrawy. Coraz cz´Êciej
ludzie przychodzà tu do kawiarni
i barów na porannà kaw´, popo∏udniowe spotkanie czy obiad.
Samorzàd inwestorom
Ostrawa w swoim planie miejscowym wytyczy∏a wielohektaro-
we przestrzenie dla stref przemys∏owych. Powsta∏y tam dziesiàtki
nowych firm, a mo˝liwoÊci lokalizacyjne nowych przedsi´biorstw
wcià˝ nie sà wyczerpane.
Pomimo restrukturyzacji przemys∏u, wa˝nymi producentami
dzia∏ajàcymi na terenie miast pozosta∏y hutnicze i maszynowe giganty: Arcelor Mittal i Vitkovice Holding, fabryka chemiczna Borsod
Chem i inne, swojà siedzib´ ma tu
te˝ firma NWR.
W strefach przemys∏owych
funkcjonujà firmy zagraniczne,
np.: ASUS, CTP Invest, GDX, Automotive, Sung WOO Hitech, TietoEnator. Wielkie znaczenie dla rozwoju ca∏ego regionu ma budowa
fabryki samochodowej Hyundai
w pobliskich Noszowicach.
Miasto Ostrawa otrzyma∏o w
grudniu ubieg∏ego roku od firmy
Standard & Poor’s ocen´ ratingowà A-/stable/A-2.
Wysoko oceniono przede
wszystkim niski poziom zad∏u˝enia miasta, kontrolowany rozwój
miejskich wydatków oraz przyp∏yw kapita∏u zagranicznego do
sektora publicznego i prywatnego.
Ostrawa to miasto, w którym
nie da si´ nudziç. Mieszkaƒcy, goÊcie z kraju i zagranicy co roku czekajà na festiwale Maj Janaczka,
Colours of Ostrava i dziesiàtki
innych wydarzeƒ kulturalnych.
Âwiatowe znaczenie ma mityng
lekkoatletyczny Z∏ote Kolce,
a ikonami miejscowego sportu sà
kluby: pi∏karski FC Banik Ostrava
i hokejowy HC Vitkovice. Ostrawa
regularnie organizuje Êwiatowe
i europejskie mistrzostwa w ró˝nych dyscyplinach sportu.
Pavla Bittnerova,
Magistrat Miasta statutarnego
Ostrawy
Wzrost gospodarczy, który ma
miejsce w Czechach od kilku lat,
sprawi∏, ˝e bezrobocie spad∏o poni˝ej 5%. I chocia˝ urz´dy pracy zarejestrowa∏y oko∏o 300 tys. bezrobotnych, to jednoczeÊnie nieobsadzonych pozostaje oko∏o 150 tys.
miejsc pracy. Pracodawcy starajà
si´ rozwiàzaç problem poprzez
spowadzanie pracowników z zagranicy, g∏ównie ze S∏owacji i Ukrainy. Polacy, których pracuje w Republice Czeskiej oko∏o 22 tys., stanowià trzecià najliczniejszà narodowoÊç na tutejszym rynku pracy.
Polscy pracownicy pracujà praktycznie we wszystkich regionach
Republiki Czeskiej. Najwi´cej jest
ich na Morawach i Âlàsku. Czesi nie
wprowadzili po wejÊciu do UE ˝adnych okresów przejÊciowych, wi´c
pracownicy z Polski majà tu takie
same prawa jak obywatele Czech.
Poszukujàc pracy mogà korzystaç z
europejskiej sieci poÊrednictwa Eures, z portalu prowadzonego przez
urz´dy pracy oraz Ministerstwo
Pracy i Spraw Socjalnych, a tak˝e
z us∏ug agencji poÊrednictwa pracy.
Zainteresowanie czeskich firm
pracownikami z Polski jest du˝e. A˝
40% czeskich firm deklaruje problemy ze znalezieniem pracowników.
Najcz´Êciej, kiedy zg∏aszajà zapotrzebowanie do sieci Eures, proszà
o zamieszczanie og∏oszeƒ na S∏owacji, w Polsce, Bu∏garii i Rumunii.
Firmy poszukujà pracowników w∏aÊciwie we wszystkich bran˝ach.
Brakuje elektryków, cieÊli i murarzy,
kierowców, lekarzy, przedstawicieli
handlowych i ksi´gowych. Jakie warunki powinien spe∏niaç idealny
kandydat z Polski? Choç j´zyki pol-
ski i czeski sà do siebie bardzo podobne, to dziÊ ju˝ nie wystarczy sama znajomoÊç j´zyka polskiego.
Pracodawcom zale˝y na pracownikach, którzy przynajmniej w podstawowym zakresie znajà j´zyk czeski.
- Najwi´cej naszych ofert dotyczy stanowisk do przyuczenia.
Osoba zainteresowana podj´ciem
pracy nie musi mieç ˝adnego wykszta∏cenia zawodowego - mówi
Viera Mundlova z agencji poÊrednictwa pracy Job Centrum Cz.
Poszukujàc zatrudnienia warto
byç ostro˝nym i korzystaç wy∏àcznie z us∏ug licencjonowanych agencji. Nale˝y dok∏adnie przestudiowaç umow´, a przy podejmowaniu
decyzji, wa˝ne jest te˝, jakie b´dà
koszty zwiàzane z zakwaterowaniem oraz podró˝y.
- Nasza agencja oferuje ch´tnym
kompleksowe us∏ugi. Przyje˝d˝ajàcy od razu wiedzà, jakie b´dà warunki zatrudnienia, ile zarobià i gdzie
b´dà mieszkaç - dodaje Mundlova.
Analitycy spodziewajà si´ dalszego rozwoju ekonomicznego
Czech, a szczególnie czeskiej strony Âlàska - okr´gu przemys∏owego wokó∏ Ostrawy. Ludzi do pracy
b´dzie brakowaç.
Szybki wzrost gospodarczy b´dzie te˝ oznacza∏ wzrost wynagrodzeƒ. Dzisiaj Êrednia pensja murarza w województwie morawsko-Êlàskim wynosi 2650 z∏, natomiast
technika budowlanego ju˝ 3530 z∏.
Ministerstwo Pracy i Spraw Socjalnych przewiduje, ˝e w najbli˝szych latach konieczne b´dzie zatrudnianie pracowników spoza UE.
Piotr Manowiecki
Studia po czesku
Cudzoziemcy mogà studiowaç w Czechach na takich samych zasadach jak Czesi.
Ju˝ dziÊ wielu Polaków korzysta z tej okazji.
Znanà i oblegalnà przez Polaków
uczelnià jest Instytut Twórczej
Fotografii na Uniwersytecie Âlàskim
w Opawie. Dogodny system studiów oraz wysoki poziom nauki
sprawi∏y, ˝e instytut przyciàga wielu
cudzoziemców, a Polacy stanowià
wÊród nich grup´ najliczniejszà.
ITF nie jest jedynà uczelnià popularnà wÊród Polaków. Wielu rodaków studiuje na praskim Uniwersytecie Karola, a w ostatnich latach coraz cz´Êciej wybierajà oni
inne kierunki, ni˝ dominujàcà
wczeÊniej bohemistyk´. Kolejnà
popularnà uczelnià jest Uniwersytet im. Masaryka w Brnie, choç tu
najwi´kszà grup´ stanowià stypendyÊci programu Erasmus.
Z mo˝liwoÊci studiowania w
Czechach naprawd´ warto skorzystaç. Ustawa o szolnictwie wy˝szym przyznaje bowiem wszystkim
osobom, które przebywajà legalnie
na terytorium Republiki Czeskiej
prawo do studiowania na tych samych warunkach. Nie trzeba wi´c
byç obywatelem czeskim, ˝eby
móc studiowaç na czeskiej uczelni.
Studenci mogà studiowaç za
darmo pod warunkiem, ˝e wybiorà kierunki, na których nauka odbywa si´ w j´zyku czeskim. Op∏aty
dodatkowe, zwiàzane z egzaminami wst´pnymi, zakwaterowaniem czy przed∏u˝eniem czasu
trwania studiów sà pobierane, ale
równie˝ na tych samych warunkach co od studentów czeskich.
Jakie wymogi sà stawiane zagranicznym studentom? Konieczne
jest dostarczenie dokumentów o
wczeÊniejszej edukacji, które sà
uznawane w Czechach. Ka˝dy
kandydat mo˝e jednak poprosiç
czeski urzàd wojewódzki w miejscu, gdzie zamierza studiowaç,
o wydanie zaÊwiadczenia o równorz´dnoÊci zagranicznego Êwiadectwa z czeskim - dzieje si´ tak,
kiedy podpisana jest mi´dzy krajami umowa o uznawaniu wykszta∏cenia. Urzàd wojewódzki mo˝e
równie˝ nostryfikowaç dyplom
wydany przez szko∏´ zagranicznà.
Podobne dokumenty mo˝na te˝
otrzymaç w Ministerstwie Edukacji i Wychowania Fizycznego.
Oprócz pe∏nych studiów stacjonarnych, studenci mogà tak˝e
przybyç na studia do Czech na jeden lub dwa semestry. Jest to
mo˝liwe wtedy, kiedy podpisana
jest umowa mi´dzynarodowa o
wymianie studenckiej lub kiedy
poszczególne uczelnie same podpisa∏y umowy o wspó∏pracy.
Niewàtpliwà zaletà czeskich
uczelni sà liczne studia dwukierunkowe. Mo˝na tu studiowaç jeden kierunek, po którego ukoƒczeniu uzyska si´ np. tytu∏ matematyka-geologa. Takie dwukierunkowe studia prowadzone sà
przez najwa˝niejsze czeskie uniwersytety.
Oto najwa˝niejsze czeskie
uczelnie:
Uniwersytet Karola: najstarszy
uniwersytet w Europie Ârodkowej,
za∏o˝ony przez cesarza Karola IV
w 1348 roku. Obecnie sk∏ada si´
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treści zamieszczone w dodatku
z 17 wydzia∏ów. Jego absolwentami byli mi´dzy innymi: Franz Kafka, reformator religijny Jan Hus,
znani w Polsce pisarze Bohumil
Hrabal i Karel Čapek czy wybitny
wynalazca i fizyk Nikola Tesla.
Mo˝na studiowaç na nim zarówno typowe kierunki, jak prawo czy
medycyna, jak i bardziej niszowe,
jak estetyka czy egiptologia.
• Uniwerstytet im. Masaryka w
Brnie - za∏o˝ony w 1919 roku,
sk∏ada si´ obecnie z 9 wydzia∏ów
i stanowi g∏ówne zaplecze intelektualne Moraw. Obecnie jest to
najwi´ksza pod wzgl´dem liczby
studentów szko∏a wy˝sza w Czechach.
• FAMU - s∏ynna praska szko∏a
filmowa, której absolwentami byli
m.in. Miloš Forman, Jiři Menzel,
Agnieszka Holland czy Emir Kusturica. Uczelnia kszta∏ci nielicznà
grup´ studentów na takich kierunkach, jak: re˝yseria, scenarystyka, monta˝, fotografia, dokumentarystyka czy kamera. Jest to obecnie najbardziej ceniona za granicà
uczelnia czeska.
OczywiÊcie w kraju s∏ynàcym
z wyÊmienitego piwa nie mog∏o
zabraknàç kierunku zwiàzanego
z tym z∏ocistym napojem - w Wy˝szej Szkole Chemiczno-Technologicznej w Pradze mo˝na wi´c
studiowaç browarnictwo, kierunek,
który kszta∏ci ekspertów majàcych
przed sobà Êwietne perspektywy
zawodowe.
Piotr Manowiecki
◊ rp .pl
dodatek promocyjny
Piątek | 22 sierpnia 2008
NWR: Polska jest numerem jeden
w naszej strategii
Rozmowa ze Zdenkiem Bakalà, wiceprezesem New World Resources N.V.
Ostatnio media podajà, ˝e NWR
planuje uruchomiç wydobycie w´gla
w zamkni´tej 8 lat temu Êlàskiej
kopalni D´bieƒsko…
Zgadza si´. Przewidujemy, ˝e budowa kopalni od podstaw b´dzie wymaga∏a nak∏adów rz´du 600-800 mln euro,
a czas trwania inwestycji to 4-6 lat.
NWR opracowuje w∏aÊnie, niezb´dne
do realizacji projektu, szczegó∏owe studium wykonalnoÊci, które b´dzie gotowe najpóêniej za pó∏tora roku. W tym
czasie chcemy zakoƒczyç przejmowanie kluczowych elementów infrastruktury powierzchniowej i rozpoczàç przygotowania do wiercenia szybów.
Otwarcie kopalni oznacza nowe
miejsca pracy. Jak wiele osób znajdzie
zatrudnienie w D´bieƒsku? Co oznacza to dla lokalnej spo∏ecznoÊci?
Na obecnym etapie realizacji projektu
trudno podaç konkretnà liczb´ miejsc
pracy, które zostanà utworzone. Spodziewamy si´ jednak, ˝e zatrudnienie
osiàgnie znaczàcy poziom. JesteÊmy
przekonani, ze nasze inwestycje b´dà
korzystne dla lokalnej spo∏ecznoÊci. Warto podkreÊliç nasze dobre stosunki z lokalnymi w∏adzami, które wytworzy∏y si´
na etapie przygotowaƒ do projektu. Mamy nadziej´, ˝e b´dzie nam dane wspó∏pracowaç jeszcze bardzo d∏ugo.
Które Paƒstwa doÊwiadczenia zostanà wprowadzone na polski rynek.
Jakie sà podobieƒstwa mi´dzy Polskà
a Czechami i jakie sà ró˝nice mi´dzy
obydwoma krajami?
W naszych czeskich kopalniach rozpocz´liÊmy realizacj´ programu inwe-
stycyjnego o wartoÊci 315 milionów
euro. Koncentrujemy si´ przede wszystkim na unowoczeÊnianiu sprz´tu wydobywczego i wdra˝aniu nowych technologii. Chcemy, by kopalnie NWR nale˝a∏y do najbardziej nowoczesnych,
skutecznych i wydajnych w Europie.
Program modernizacyjny nazwaliÊmy
POP 2010 (Program Optymalizacji ProduktywnoÊci). Przewidujemy zastosowanie podobnych rozwiàzaƒ tak˝e w
D´bieƒsku. Tak wi´c w kwestii inwestycji i standardów bezpieczeƒstwa nie b´dzie ró˝nic pomi´dzy Czechami i Polskà.
Chcemy tego co najlepsze dla naszych
pracowników i ca∏ej spó∏ki, niezale˝nie
od kraju, w którym dzia∏amy.
W strategii inwestycyjnej NWR, Polska jest numerem jeden ze wzgl´du na
wielkoÊç i podobieƒstwa do czeskiego
przemys∏u w´glowego: Polska i Czechy
dzielà GórnoÊlàskie Zag∏´bie W´glowe;
polscy górnicy pracujà w czeskich kopalniach, a czescy w polskich. I tak jest
od dziesi´cioleci. Jest bardzo du˝o podobieƒstw i dostrzegamy wiele potencjalnych synergii biznesowych, które
mogà byç op∏acalne zarówno dla nas,
jak i dla Polski. Ró˝ni nas natomiast to,
˝e NWR jest spó∏kà prywatnà notowanà na gie∏dach papierów wartoÊciowych w Londynie, Warszawie i Pradze,
a polskie górnictwo nadal nale˝y do
Skarbu Paƒstwa.
OKD, spó∏ka zale˝na NWR zajmujàca si´ wydobyciem w´gla w Czechach, jest nie tylko najwi´kszym
producentem tego surowca w tym
kraju, ale tak˝e uda∏o si´ jej zdobyç
sympati´ górników. Czy jest mo˝liwe
wprowadzenie podobnego modelu
wspó∏pracy w Polsce? Czego mogà
oczekiwaç polscy górnicy?
Po prostu dbamy o naszych pracowników. Wspó∏pracujemy z lokalnymi
spo∏ecznoÊciami i zwiàzkami zawodowymi, a przede wszystkim robimy
wszystko, by nale˝àce do NWR kopalnie by∏y bezpieczne. Bezpieczeƒstwo
i komfort pracy górników to nasze
najwi´ksze priorytety. Te same zasady
b´dà obowiàzywa∏y w polskich kopalniach.
Jakie inne inwestycje NWR planuje
w Polsce?
Obserwujemy ró˝ne mo˝liwoÊci rozwoju w Polsce, w∏àczajàc w to potencjalny udzia∏ w planach prywatyzacyjnych sektora górniczego, który mo˝e
przeprowadziç polski rzàd. W tej chwili
aktywnie pracujemy nad dwoma projektami w Polsce – jednym z nich jest
wspomniana kopalnia w D´bieƒsku,
drugim zaÊ sà prace nad projektem reaktywacji kopalni Morcinek, który przygotowujemy wspólnie z najwi´kszà
polskà firmà w sektorze w´glowym
- Jastrz´bskà Spó∏kà W´glowà (JSW).
NWR kilka miesi´cy temu zadebiutowa∏ na Gie∏dzie Papierów WartoÊciowych w Warszawie. Jak dzisiaj
oceniacie t´ decyzj´.
Debiut akcji NWR jednoczeÊnie na
gie∏dach w Warszawie, Pradze oraz
Londynie by∏ spektakularnym sukcesem. Z pewnoÊcià by∏a to s∏uszna
decyzja.
III
Czeskie firmy lubià Polsk´
Polska jest trzecim partnerem handlowym Republiki Czeskiej. Z punktu widzenia
Polski jest to olbrzymi sukces, bioràc pod
uwag´, ˝e wi´kszà wymian´ Czechy majà
tylko z krajami historycznie blisko z nimi
powiàzanymi jak S∏owacja czy Niemcy.
Naturale jest, ˝e ze wzgl´du na bliskie po∏o˝enie, aktywnoÊç czeskich firm skupia si´
g∏ównie na po∏udniowej cz´Êci naszego
kraju. Np. Czeskie Linie Lotnicze ČSA choç
wi´cej po∏àczeƒ majà mi´dzy Warszawà
a Pragà (17 tygodniowo), to liczba lotów
do Krakowa jest niewiele mniejsza.
– Co tydzieƒ wykonujemy z Krakowa
do Pragi 13 rejsów. Samoloty sà dobrze
ob∏o˝one, a 80% pasa˝erów to klienci korporacyjni – mówi Krzysztof Baranowski,
dyrektor polskiego przedstawicielstwa ČSA.
Linie wykorzysta∏y nisz´ - loty z Krakowa sà
cz´sto zape∏nione przez klientów, którzy
przesiadajà si´ w Pradze w innym kierunku.
– Z Krakowa latajà cz´sto ci pasa˝erowie,
którzy w Pradze przesiadajà si´ dalej, np. do
samolotów lecàcych do krajów by∏ego
ZSRR. Na kierunku wschodnim ČSA ma wiele po∏àczeƒ, wi´cej ni˝ inne linie lotnicze
– t∏umaczy sukces po∏àczeƒ Kraków-Praga
dyrektor Krzysztof Baranowski.
Na terenie po∏udniowej polski dzia∏ajà
te˝ czeskie firmy zwiàzane z energetykà.
Czeski koncern energetyczny ČEZ posiada
tu dwie elektrownie - w Skawinie pod Krakowem i w Chorzowie.
– ChcieliÊmy wejÊç na polski rynek, bo w
Polsce widzimy wiele podobieƒstw - sposób myÊlenia, warunki przedsi´biorczoÊci,
prawo. Te dwie elektrownie to nasz pierwszy kontakt z polskim rynkiem. Nie chcemy
na nich poprzestaç – zapewnia dyrektor
polskiego oddzia∏u ČEZ-u Petr Ivánek.
Ciekawej rzeczy dokona∏ mi´dzynarodowy koncern NWR, który poprzez swojà
czeskà firm´ OKD, która jest najwi´kszym
czeskim producentem w´gla kamiennego,
realizuje w Polsce inwestycje w bran˝y gór-
niczej. NWR dosta∏ koncesj´ na wydobycie
w´gla z kopalni D´bieƒsko. Chce zainwestowaç w nià oko∏o 600 milionów euro, by
odnowiç jej dzia∏alnoÊç.
Zatem górnicy zacznà ponownie fedrowaç w kopalni, która kilka lat temu zosta∏a
zamkni´ta ze wzgl´du na rzekomà nieop∏acalnoÊç wydobycia.
W po∏udniowej Polsce dzia∏ajà te˝ liczne
firmy Êrednie i ma∏e. Jednà z nich jest firma
Heluz, producent materia∏ów budowlanych wysokiej jakoÊci. – Nasze produkty
majà wy˝sze w∏aÊciwoÊci izolacyjne ni˝
wi´kszoÊç podobnych produktów polskich
producentów – mówi Jan Krampl, dyrektor
handlowy firmy Heluz. Na pytanie jak jego
firmie powodzi si´ w Polsce, odpowiada:
Sytuacja jest inna ni˝ w zesz∏ym roku, kiedy
Polacy wykupywali materia∏y budowlane
praktycznie w ca∏ej Europie. Jednak ze
wzgl´du na wysokà jakoÊç produktów,
udaje si´ sprzedawaç nasze wyroby na
polskim rynku.
DoÊwiadczenia z polskiego rynku bardzo
chwali sobie Martin Chamr z firmy
Chamr&Partners, zajmujàcej si´ sprzeda˝à
przedsi´biorstw, która w Warszawie otworzy∏a swojà fili´.
– Polacy to ludzie, gotowi eksperymentowaç w przedsi´biorczoÊci - dzieli si´ swoimi
spostrze˝eniami Martin Chamr.
Chamr, podobnie jak wielu innych czeskich przedsi´biorców, z czeskiego punktu
widzenia docenia wielkoÊç polskiego rynku.
– Zaletà polskiego rynku jest ma∏a bariera
j´zykowa oraz ∏atwoÊç zak∏adania dzia∏alnoÊci gospodarczej oraz ni˝sze podatki dochodowe – mówi Martin Chamr. Czy czegoÊ brakuje Polsce? – Przeszkodà w przedsi´biorczoÊci jest silna biurokracja, skomplikowany dost´p do urz´dów oraz brak mo˝liwoÊci komunikacji elektronicznej. A tak˝e
niedostateczna infrastruktura, przede wszystkim w zakresie transportu drogowego
– mówi w∏aÊciciel firmy Chamr&Partners.
IV
Piątek | 22 sierpnia 2008
dodatek promocyjny ◊ rp .pl