prognoza oddziaływania na środowisko
Transkrypt
prognoza oddziaływania na środowisko
MPU-ORZ2/7322-55/Htb/09 2833/10 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO „KRZESINY – REJON UL. TARNOWSKIEJ – CZĘŚĆ B” W POZNANIU OPRACOWANIE: ZESPÓŁ OPRACOWAŃ ŚRODOWISKOWYCH MGR INŻ. AGNIESZKA WIECZORKIEWICZ MGR JOANNA ZOMERSKA MGR KRYSTYNA BEREZOWSKA-APOLINARSKA - AKUSTYKA WOJEWODY WLKP. NR 0006 BIEGŁY Z LISTY POZNAŃ, GRUDZIEŃ 2010 R./WRZESIEŃ 2011*/GRUDZIEŃ 2011 R.** * NINIEJSZA PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UWZGLĘDNIA ZMIANY PROJEKTU PLANU WYNIKAJĄCE Z UZYSKANYCH OPINII I DOKONANYCH UZGODNIEŃ ** NINIEJSZA PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UWZGLĘDNIA ZMIANY PROJEKTU PLANU, WYNIKAJĄCE Z ROZPATRZENIA UWAG PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP „KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU 1. WPROWADZENIE ............................................................................................................................ 3 1.1. Informacje wstępne........................................................................................................................... 3 1.2. Podstawy formalno-prawne opracowania ............................................................................................ 3 1.3. Cel i zakres merytoryczny opracowania ............................................................................................... 3 1.4 Wykorzystane materiały i metody pracy .............................................................................................. 4 2. CHARAKTERYSTYKA ORAZ STAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO ............................................. 7 2.1. Położenie, użytkowanie i zagospodarowanie terenu ............................................................................. 7 2.2. Rzeźba terenu ................................................................................................................................... 7 2.3. Budowa geologiczna i warunki gruntowe............................................................................................. 7 2.4. Warunki wodne ................................................................................................................................. 8 2.5. Szata roślinna ................................................................................................................................... 8 2.6. Świat zwierzęcy................................................................................................................................. 9 2.7. Gleby................................................................................................................................................ 9 2.8. Klimat lokalny ................................................................................................................................. 10 2.9. Dziedzictwo kulturowe ..................................................................................................................... 11 2.10. Jakość powietrza atmosferycznego ................................................................................................... 11 2.11. Klimat akustyczny............................................................................................................................ 12 2.12. Jakość wód ..................................................................................................................................... 13 3. ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI PROJEKTU PLANU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW CHRONIONYCH NA PODSTAWIE USTAWY O OCHRONIE PRZYRODY ............................................................................................... 13 4. INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU .................................... 14 4.1. Cel opracowania projektu planu ....................................................................................................... 14 4.2. Ustalenia projektu planu .................................................................................................................. 15 4.3. Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami ................................................................. 17 4.4. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń projektu planu .................. 18 5. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, KRAJOWYM I LOKALNYM ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ........................ 20 6. PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO .................. 23 6.1. Oddziaływanie na powierzchnię ziemi ............................................................................................... 23 6.2. Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne ........................................................................ 25 6.3. Oddziaływanie na różnorodność biologiczną i krajobraz...................................................................... 28 6.4. Oddziaływanie na szatę roślinną ....................................................................................................... 29 6.5. Oddziaływanie na powietrze............................................................................................................. 31 6.6. Oddziaływanie na klimat akustyczny ................................................................................................. 33 6.7. Oddziaływanie na dziedzictwo kulturowe........................................................................................... 33 6.8. Oddziaływanie na ludzi .................................................................................................................... 34 6.9. Oddziaływanie na zwierzęta ............................................................................................................. 34 6.10. Oddziaływanie na dobra materialne .................................................................................................. 35 6.11. Oddziaływanie na obszary Natura 2000 i inne obszary cenne przyrodniczo.......................................... 35 6.12. Oddziaływanie transgraniczne .......................................................................................................... 35 6.13. Pola elektromagnetyczne ................................................................................................................. 35 7. PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA................................................................................. 36 8. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKTOWANYM DOKUMENCIE ................................................................................................................................ 37 9. WNIOSKI....................................................................................................................................... 37 10. STRESZCZENIE .............................................................................................................................. 39 ZAŁĄCZNIKI GRAFICZNE 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Granica obszaru objętego opracowaniem mpzp na tle ortofotomapy miasta Poznania Hipsometria Mapa glebowa Dokumentacja fotograficzna terenu opracowania Zasięgi oddziaływania hałasu samochodowego w stanie istniejącym – poziom dźwięku dzienno-wieczorno-nocny LDWN Zasięgi oddziaływania hałasu samochodowego w stanie istniejącym – poziom dźwięku w porze nocnej LN Projekt mpzp „Krzesiny – rejon ulicy Tarnowskiej – część B” w Poznaniu, MPU 2011r. – etap procedury planistycznej – II wyłożenie do publicznego wglądu Zestawienie przewidywanych znaczących oddziaływań jakie spowoduje realizacja zapisów projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na poszczególne komponenty środowiska przyrodniczego 2 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP „KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU 1. WPROWADZENIE 1.1. Informacje wstępne Przedmiotem niniejszego opracowania jest prognoza oddziaływania na środowisko dotycząca projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Krzesiny – rejon ulicy Tarnowskiej – część B” w Poznaniu. Projekt planu miejscowego opracowywany jest na podstawie uchwały Nr XLVIII/620/V/2009 Rady Miasta Poznania z dnia 13 stycznia 2009 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Krzesiny – rejon ulicy Tarnowskiej – część B” w Poznaniu. Planem objęto obszar położony w południowo-wschodniej części Poznania na Krzesinach, w rejonie węzła autostradowego „Krzesiny”. Powierzchnia obszaru objętego sporządzeniem planu miejscowego wynosi 21 ha. 1.2. Podstawy formalno-prawne opracowania Obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko wynika z ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko1. W myśl powyższej ustawy prognoza oddziaływania na środowisko stanowi podstawowy dokument, niezbędny do przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko skutków realizacji polityki, strategii, planu lub programu. Zgodnie z art. 51 ust. 1 organ administracji opracowujący m.in. projekt planu zagospodarowania przestrzennego obligatoryjnie sporządza prognozę oddziaływania na środowisko. Stosownie do art. 50 przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko wymagane jest również w przypadku wprowadzenia zmian do obowiązującego planu miejscowego. Na obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko dotyczącej projektu planu miejscowego wskazuje również art. 17, pkt. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym2, zgodnie z którym wójt, burmistrz albo prezydent miasta sporządza projekt planu miejscowego wraz z prognozą, uwzględniając zapisy studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Stosownie do tej ustawy projekt planu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko przedkładane są instytucjom i organom właściwym do zaopiniowania i uzgodnienia projektu planu, a także są przedmiotem społecznej oceny – podlegają wyłożeniu do publicznego wglądu, a ustalenia prognozy mogą mieć wpływ na decyzje rady gminy w sprawie uchwalenia planu miejscowego. 1.3. Cel i zakres merytoryczny opracowania Głównym celem sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko jest wskazanie przewidywanego wpływu na środowisko, jaki może mieć miejsce na skutek realizacji dopuszczonych w projekcie planu form zagospodarowania przestrzennego. W tym celu w prognozie ocenia się relacje pomiędzy przyjętymi w projekcie planu rozwiązaniami planistycznymi, a uwarunkowaniami środowiska przyrodniczego, a także aspektami gospodarczymi i społecznymi, zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju. 1 2 Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z dnia 7 listopada 2008 r. ze zmianami Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zmianami 3 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP „KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU W prognozie oddziaływania na środowisko analizie i ocenie podlega projekt uchwały w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (tekst) wraz z rysunkiem, stanowiącym załącznik graficzny uchwały. Szczegółowy zakres informacji wymaganych w prognozie określa w art. 51 ust. 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Zgodnie z art. 52 ust. 1 ww. ustawy prognoza oddziaływania na środowisko musi być opracowana stosownie do stanu współczesnej wiedzy i metod oceny, a informacje w niej zawarte dostosowane do zawartości i stopnia szczegółowości informacji zawartych w projekcie planu miejscowego. Stosownie do wymogu art. 53 ww. ustawy zakres i stopień szczegółowości informacji zawartych w niniejszej prognozie został uzgodniony z właściwymi organami, wskazanymi w art. 57 i 58 ustawy – Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Poznaniu (pismem RDOŚ-30-OO.III7041-413/09/ak z dnia 18.03.2009r.) oraz Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Poznaniu (pismem NS-72/1-99(1)/09 z dnia 12.03.2009r.). 1.4 Wykorzystane materiały i metody pracy Przy opracowaniu niniejszej prognozy wykorzystano następujące materiały źródłowe: Literatura: • • • • Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne Kondracki J., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994, Przyrodnicze aspekty bezpiecznego budownictwa Jeż J., Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 2001, Fizjografia urbanistyczna Szponar A., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003, Atlas geochemiczny Poznania i okolic Lis J., Pasieczna A., Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa 2005. Materiały kartograficzne • mapa zasadnicza dla obszaru planu w skali 1:1000, • mapa ewidencyjna gruntów w skali 1:1000, • mapa glebowo-rolnicza, • mapa hydrograficzna w skali 1:50 000, ark. N-33-130-D Poznań, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2001, • mapa sozologiczna w skali 1:50 000, ark. N-33-130-D Poznań, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2004, • szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50 000, ark. 471 - Poznań N-33-130-D, ark. 472 – Swarzędz N-33-131-C, ark. 508 Kórnik, Państwowy Instytut Geologiczny, 1990. Akty prawne • Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zmianami), • Ustawa z dnia 3 października 2008 o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, o udziale społeczeństwa, w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko • (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 ze zmianami). Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zmianami), 4 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP „KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU • • • • • • • • • • • • • Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220 ze zmianami), Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162 poz. 1568 ze zmianami), Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 185, poz.1243), Ustawa z dnia 18 lipca 2001 roku Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239 poz. 2019 ze zmianami), Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858), Ustawa z dnia 7 maja 2010r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U. Nr 106, poz. 675), Rozporządzenie Nr 39/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie określenia programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r.), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826), Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. Nr 213, poz. 1397), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. Nr 192, poz. 1883), Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690, ze zmianami), Rozporządzenie Nr 39/07 wojewody wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie określenia programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r.), Rozporządzenie Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Poznaniu z dnia 4 kwietnia 2008 r. w sprawie określenia wód wrażliwych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych oraz obszarów szczególnie narażonych, z których odpływ azotu ze źródeł rolniczych do tych wód należy ograniczyć (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 57 poz. 1128 z dnia 16 • kwietnia 2008 r.), Rozporządzenie Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Poznaniu z dnia 7 kwietnia 2008 r. w sprawie: programu działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych dla obszaru szczególnie narażonego zlewni rzeki Kopel (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 66, poz. 1297 z dnia 21 kwietnia 2008 r.). Dokumenty, inne dostępne opracowania: • projekt Uchwały Rady Miasta Poznania w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Krzesiny – rejon ulicy Tarnowskiej - część B” w Poznaniu, MPU 2011 r., • Uchwała Nr XLVIII/620/V/2009 Rady Miasta Poznania z dnia 13 stycznia 2009 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Krzesiny – rejon ulicy Tarnowskiej – część B” w Poznaniu, • Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania, Uchwała Nr XXXI/299/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 18 stycznia 2008 r., 5 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP „KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU • • • • • • • • • Program ochrony środowiska miasta Poznania na lata 2009-2012, Uchwała Nr LIV/729/V/2009 Rady Miasta Poznania z dnia 12 maja 2009 r., Mapa akustyczna miasta Poznania wraz z programem ochrony środowiska przed hałasem, Etap I: Mapa akustyczna m. Poznania (2007), Etap II: Program ochrony przed hałasem (POH) (2008), Centrum Badań Akustycznych, Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań, czerwiec 2008, Uchwała Nr XLIII/521/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 14 października 2008r. (Dz. U. Woj. Wlkp. z dnia 24 listopada 2008 r. Nr 200, poz. 3281), Wyniki własnych obliczeń akustycznych zasięgu oddziaływania hałasu samochodowego dla ul. Tarnowskiej i ulicy akcesyjnej wzdłuż drogi krajowej nr 11, a także dla projektowanej ulicy zbiorczej, Natężenie ruchu w rejonie ul. Tarnowskiej – w stanie istniejącym i na perspektywę, ZDM, Poznań, kwiecień 2010, Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2009, Biblioteka Monitoringu Środowiska, WIOŚ, Poznań 2010, Roczny raport jakości powietrza województwa wielkopolskiego za rok 2009 r., WIOŚ, Poznań 2010 r., Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50000, arkusz Poznań (471), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa 1997, Oddziaływanie stacji bazowych telefonii komórkowej na środowisko i stan zdrowia ludności. Szmigielski S., Sobiczewska E., Zakład Ochrony Mikrofalowej Wojskowy instytut Higieny i epidemiologii w Warszawie, Warszawa 2007 Weryfikacja granicy byłego Zespołu Przyrodniczo – Krajobrazowego Michałówka w Poznaniu, ocena jego przyrodniczej wartości i określenie sposobu kształtowania jego najbliższego sąsiedztwa, Borysiak J., Markiewicz J., Poznań 2005. Inne źródła: • wizja terenowa (kwiecień 2010r.) • dokumentacja fotograficzna (MPU, kwiecień 2010r.) • obserwacje istniejącego ruchu samochodowego • www.geoinfo.amu.edu.pl • www.poznan.pios.gov.pl. Powyższe materiały w połączeniu z wizją terenową pozwoliły na opracowanie charakterystyki stanu funkcjonowania środowiska w podziale na poszczególne komponenty. Prognozę oddziaływania na środowisko sporządzono przy zastosowaniu metody indukcyjnoopisowej, polegającej na charakterystyce istniejących zasobów środowiska oraz łączeniu w całość posiadanych informacji o dotychczasowych mechanizmach funkcjonowania środowiska i wskazaniu, jakie potencjalne skutki mogą wystąpić w środowisku w wyniku realizacji ustaleń planu. Posłużono się również metodą porównawczą, wykorzystując wiedzę o funkcjonowaniu środowiska jako całości. Skonfrontowano zaproponowane rozwiązania planistyczne z istniejącymi uwarunkowaniami środowiskowymi. Prognozę oddziaływania na środowisko przedstawiono w zakresie, jaki umożliwia obecny stan dostępnej informacji o środowisku oraz w tym kontekście – stopień ogólności (lub szczegółowości) ustaleń planu. 6 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP „KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU 2. CHARAKTERYSTYKA ORAZ STAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO 2.1. Położenie, użytkowanie i zagospodarowanie terenu Obszar objęty granicami mpzp „Krzesiny – rejon ulicy Tarnowskiej – część B” w Poznaniu, położony jest w południowo - wschodniej części miasta Poznania, w dzielnicy Nowe Miasto, w obrębie Krzesiny. Wschodnia granica omawianego terenu przebiega wzdłuż drogi serwisowej znajdującej się po południowej stronie ulicy ekspresowej (B. Krzywoustego), północna wzdłuż drogi serwisowej po południowej stronie autostrady A2, granica zachodnia przebiega wzdłuż granic działek znajdujących się w obrębie Krzesiny3 natomiast granica południowa biegnie w dużej mierze wzdłuż ul. Tarnowskiej. Całkowita powierzchnia terenu objętego ustaleniami projektu mpzp wynosi około 21 ha. Na omawianym terenie dominują tereny użytkowane rolniczo (pola uprawne, sad), obejmujące niemal cały omawiany obszar. Krajobraz rolniczy uzupełniają rowy melioracyjne, dwa otwarte fragmenty skanalizowanego w większości cieku Krzesinka oraz zadrzewienia śródpolne towarzyszące małemu zbiornikowi wodnemu. Niewielką część analizowanego obszaru mpzp zajmują tereny zabudowy mieszkaniowej skupionej głównie w części południowo – zachodniej. Istniejąca zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna charakteryzuje się zróżnicowanym standardem, wysokość budynków wynosi około 2 kondygnacji. Zabudowie często towarzyszą zabudowania gospodarcze. Tereny sąsiadujące z ważnymi szlakami komunikacyjnymi zlokalizowanymi poza granicą omawianego obszaru (autostrada A2 – węzeł Krzesiny, droga ekspresowa – ul. B. Krzywoustego) stanowią w większości nieużytki. 2.2. Rzeźba terenu Teren będący przedmiotem analizy położony jest w obrębie wysoczyzny morenowej typu płaskiego, charakteryzującej się wysokościami względnymi sięgającymi 2 – 5m, spadkami terenu nie przekraczającymi 2° oraz wysokością zalegania mieszczącą się w przedziale 80,0 – 85,0m n.p.m. Rzeźba omawianego terenu jest mało zróżnicowana. W centralnej części obszar ten jest właściwie płaski, a rzędne terenu mieszczą się w przedziale od 80,0 – 81,0m n.p.m. Nieznaczne wyniesienie jest zauważalne w części północnej oraz południowo – zachodniej, gdzie rządne terenu osiągają 81,0 – 86,0m n.p.m. 2.3. Budowa geologiczna i warunki gruntowe Utwory trzeciorzędowe w obrębie terenów wysoczynowych (do których należy omawiany teren) reprezentowane są głównie przez piaski i mułki mioceńskie oraz przez iły i mułki (miejscami piaski) plioceńskie. Na utworach tych zalegają młodsze utwory czwartorzędowe. Na przeważającej części obszaru opracowania utwory czwartorzędowe reprezentowane są przez holoceńskie namuły piaszczyste zagłębień bezodpływowych, powstałe na skutek zachodzących procesów akumulacji organicznej. W centralnej części analizowanego obszaru występuje pas utworów 3 Wzdłuż zachodniej granicy działek nr 6/7, 6/9, ark. 26, obr. Krzesiny, wzdłuż zachodniej i południowej granicy działki nr 5, ark. 26, wzdłuż południowej granicy działek nr 6/12, 6/18, 6/19, 6/23, ark. 26, obr. Krzesiny, przez działki nr 9/4, ark. 26, obr. Krzesiny, nr 1/5, ark. 25, obr. Krzesiny, wzdłuż południowej granicy działek nr 1/7, 2/17, 2/14, 2/15, 2/20, 3/10, ark. 25, obr. Krzesiny, południowej i wschodniej granicy działki nr 3/9 ark. 25, obr. Krzesiny i zachodniej granicy działki nr 3/10, ark. 25, obr. Krzesiny. 7 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP „KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU czwartorzędowych w postaci eluwii piaszczysto – pyłowatych glin zwałowych, występujących w strefach płytkiego zalegania wód podziemnych. Przepuszczalność gruntów znajdujących się w obrębie omawianego terenu jest słaba co w połączeniu z mało zróżnicowaną rzeźbą terenu może powodować utrudnienia w spływie powierzchniowym. 2.4. Warunki wodne Przez analizowany teren przepływa ciek Krzesinka (rów melioracji szczegółowej M-2-1), którego znaczna część została skanalizowana. W postaci rowów otwartych zachowano jedynie dwa jego fragmenty, znajdujące się w południowo – zachodniej części omawianego obszaru. Wody powierzchniowe są reprezentowane również przez mniejsze rowy melioracyjne oznaczone symbolami: „M-2-1-1”, „M-2-1-2” i „M-2-1-1 a” (rur.)4. Ponadto w północno – wschodniej części obszaru objętego ustaleniami planu znajduje się niewielki zbiornik wodny w postaci śródpolnego „oczka wodnego”. Wody podziemne w granicach omawianego obszaru zalegają zazwyczaj na głębokości ok. 2m p.p.t (strefa 2 – 5m). Na terenie znajdującym się w centralnej jego części, obejmującym fragment wysoczyzny morenowej zbudowanej z piasków lodowcowych i glin zwałowych, których przypowierzchniowa warstwa ma charakter półprzepuszczalny, głębokość występowania pierwszego zwierciadła wody może wahać się w granicach 0-2m p.p.t. Głębokość zalegania zwierciadła wody stwierdzona w studni kopanej wynosiła 1,4m p.p.t. (wysokość zwierciadła wody 81,6m n.p.m.)5. Trzeciorzędowy poziom wodonośny jest związany głównie z utworami piaszczystymi miocenu. Jest to poziom subartezyjski (napięty przez warstwę iłów poznańskich). Jego zwierciadło stabilizuje się zazwyczaj kilka lub kilkanaście metrów poniżej powierzchni terenu. Wody trzeciorzędowe zalegające w tej części miasta, charakteryzują się niewielkim zabarwieniem osiągającym zazwyczaj poziom <30mg/Pt/l. W granicach omawianego terenu nie stwierdzono występowania zasięgów głównych zbiorników wód podziemnych. 2.5. Szata roślinna Dotychczasowy sposób zagospodarowania omawianego obszaru (pola uprawne, tereny zabudowy oraz niewielki teren upraw sadowniczych) spowodował, że tutejsza szata roślinna została poddana silnej antropopresji, czego wynikiem jest jej małe zróżnicowanie. Przeważającą część terenu stanowią monokultury roślin uprawnych, którym towarzyszą spontanicznie wnikające w uprawy polowe pospolite chwasty. W towarzystwie roślin uprawnych występuje tu m.in. mak polny (Papaver rhoeas) oraz chaber bławatek (Centaurea cyanus). W niewielkim stopniu uprawom tym towarzyszą rośliny zielne porastające miedze, obrzeża dróg polnych czy inne, nie użytkowane tereny. Roślinność pojawia się również na skrajach dróg, brzegach rowów melioracyjnych, a także w obrębie nie skanalizowanych odcinków cieku Krzesinka oraz niewielkiego śródpolnego zbiornika wodnego. Niezwykle uboga jest także roślinność wysoka, reprezentowana przez pojedyncze drzewa rosnące w sąsiedztwie występujących na tym obszarze wód powierzchniowych, zróżnicowane gatunkowo drzewa w ogrodach znajdujących się na terenach zabudowy mieszkaniowej, a także drzewa owocowe tworzące sad w sąsiedztwie ul. Tarnowskiej. 4 5 zgodnie z informacjami przekazanymi przez Wielkopolski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych, Inspektorat w Przeźmierowie ul. Budowlanych 8 62-081 Przeźmierowo Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50000 arkusz Poznań (471), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa 1997. 8 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP „KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU Do roślin, które można spotkać na omawianym terenie należą gatunki tj.: rdest ptasi (Polygonum aviculare), tasznik pospolity (Capsella bursa-pastoris), wilczomlecz sosnka (Euphorbia cyparissias), dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum), niezapominajka polna (Myosotis arvensis), mięta polna (Mentha arvensis), przytulia pospolita (Galium mollugo), babka zwyczajna (Plantago major), krwawnik pospolity (Achillea millefolium), rumianek bezpromieniowy (Chamomilla suaveolens), wrotycz pospolity (Tanacetum vulgare), bylica pospolita (Artemisia vulgaris), ostrożeń polny (Cirsium arvense), cykoria podróżnik (Cichorium intybus), mniszek pospolity (Taraxacum officinale), życica trwała (Lolium perenne), wiechlina roczna (Poa annua), kupkówka pospolita (Dactylis glomerata), miotła zbożowa (Apera spica-venti), stokłosa bezostna (Bromus inermis), perz właściwy (Elymus repens), szczaw zwyczajny (Rumex acetosa), skrzyp polny (Equisetum arvense) czy koniczyna polna (Trifolium arvense). Szatę roślinną omawianego obszaru uzupełniają również różne gatunki roślin ozdobnych (drzewa, krzewy, rośliny zielne) nasadzane w będących obecnie w fazie rozwoju ogrodach towarzyszących nielicznej zabudowie mieszkaniowej jednorodzinnej. 2.6. Świat zwierzęcy Omawiany teren znajdujący się w granicach mpzp, nie obejmuje atrakcyjnych dla przedstawicieli fauny siedlisk. Na sytuację tą wpływa głównie dotychczasowy sposób zagospodarowania analizowanego terenu (pola uprawne) oraz terenów bezpośrednio z nim sąsiadujących (sąsiedztwo drogi ekspresowej oraz autostrady). Niewielka powierzchnia zajmowana przez roślinność naturalną (miedze, skarpy rowów melioracyjnych oraz fragmentów Krzesinki, tereny przylegające do niewielkiego zbiornika wodnego, tereny nieużytkowane) pozwala na zapewnienie odpowiednich warunków życiowych mało wymagającym organizmom, które potrafiły przystosować się do tego rodzaju siedlisk. Większość występujących na tym terenie zwierząt to gryzonie oraz gatunki będące szkodnikami upraw, np. wiele gatunków owadów żerujących na roślinach uprawnych. Większe bogactwo występowania przedstawicieli fauny (szczególnie owadów) towarzyszy fragmentom porośniętym przez dziko rosnące, kwitnące rośliny zielne, które są źródłem pokarmu dla owadów zapylających. Na analizowanym obszarze brak jest również większych obszarów zajmowanych przez roślinność wysoką, pozwalającą stworzyć korzystne warunki do życia dla wielu przedstawicieli zwierząt. Jedynie nieliczne skupiska drzew rosnące wzdłuż otwartych fragmentów Krzesinki oraz śródpolnego zbiornika wodnego stanowić mogą pewnego rodzaju miejsce przystanku dla ptaków, których bazę pokarmową stanowią owady (w tym gatunki będące szkodnikami upraw). Na terenach tych, czasowo mogą pojawiać się również zwierzęta migrujące z terenów charakteryzujących się większymi walorami przyrodniczymi, zlokalizowanych w sąsiedztwie omawianego terenu np. większe gatunki ssaków, przemieszczające się za pośrednictwem korytarzy ekologicznych doliny Michałówki i doliny Głuszynki. 2.7. Gleby Większość gleb na terenach znajdujących się w granicach opracowania, uległa przekształceniom na skutek użytkowania rolniczego i utraciła swoje naturalne właściwości fizyczne i chemiczne. W obrębie terenów użytkowanych rolniczo gleby charakteryzują się przemieszaniem wierzchnich warstw profilu glebowego, następującym w wyniku przeprowadzania szeregu zabiegów agrotechnicznych (np. głęboka orka) oraz zmianami w składzie chemicznym (stosowanie nawozów azotowych, fosforowych itd.). 9 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP „KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU Na stosunkowo niewielkich terenach (znajdujących się głównie w południowo - zachodniej części analizowanego terenu) występują gleby antropogeniczne, powstałe na skutek przekształceń związanych z lokalizacją na tych terenach zabudowy oraz infrastruktury. Najsilniejszym przekształceniom antropogenicznym uległy natomiast gleby znajdujące się w bezpośrednim sąsiedztwie szlaków komunikacyjnych. Charakteryzują się one występowaniem w profilu glebowym zanieczyszczeń fizycznych tj. żwir, gruz i inne, podobne materiały wykorzystywane przy inwestycjach budowlanych oraz obecnością zanieczyszczeń chemicznych tj. metale ciężkie (ołów i kadm) oraz węglowodory wielopierścieniowe. Ich obecność w glebie spowodowana jest głównie emisją zanieczyszczeń z ruchu komunikacyjnego i kumulowaniem się tych substancji w wierzchnich warstwach gleby w bezpośrednim sąsiedztwie szlaków komunikacyjnych. Zgodnie z informacjami, przedstawionymi na mapie glebowo – rolnej, na analizowanym obszarze dominują grunty orne zaliczane do klasy bonitacyjnej IVa. Nielicznie występują użytki zielone średnie (2z) oraz użytki zielone słabe i bardzo słabe (3z). Występują tu głównie czarne ziemie właściwe oraz gleby bielicowe i pseudobielicowe (w części północnej i zachodniej). 2.8. Klimat lokalny Według regionalizacji klimatycznej (Woś 1994) obszar objęty granicami planu podobnie jak teren całego Poznania, należy do Regionu Środkowowielkopolskiego. Warunki klimatyczne w Poznaniu w znacznym stopniu ukształtowane zostały poprzez napływające w kierunku miasta masy powietrza. Dominującymi masami powietrza, szczególnie w okresie letnim i jesiennym, są masy powietrza polarno - morskiego, które napływają znacznie częściej niż powietrze polarno - kontynentalne. Najrzadziej pojawiają się masy powietrza arktycznego oraz zwrotnikowego. Najczęściej przemieszczającymi się nad terenami Poznania frontami są fronty chłodne, powodujące znaczne wahania ciśnienia, odczuwalny spadek temperatury powietrza oraz wzrost prędkości wiatru. Zjawiskom tym towarzyszy również występowanie opadów, często o znacznej gwałtowności. Średnio w ciągu roku notowanych jest w Poznaniu 67 dni, w których przemieszczają się fronty chłodne i 42, w których przemieszczają się fronty ciepłe. Najdłużej obserwowany jest okres bezfrontowy i wynosi on 230 dni w roku. Średnia roczna wielkość ciśnienia atmosferycznego wynosi dla Poznania 1005 hPa. Największe wahania ciśnienia obserwowane są dla okresu zimowego (w okresie od grudnia do lutego wahania mogą osiągnąć wartość 73 hPa), podczas gdy w okresie letnim ciśnienie waha się w niewielkich granicach (amplituda nie przekraczająca 34 hPa). Średnia roczna suma opadów dla terenu Poznania należy do najniższych w kraju. Pomiary wielkości opadów atmosferycznych dla posterunku Poznań Ławica wykazały, że średnia wartość opadu atmosferycznego z wielolecia (w okresie 1960 – 2002)6 wynosiła 527,0mm. Rozkład temperatur, podobnie jak ilości opadów, ma charakter roczny. Najwyższe średnie miesięczne temperatury z temperaturą wynoszącą 19°C są notowane w czerwcu i lipcu, najniższe w miesiącach zimowych (np. luty 2007 r. ze średnią temperaturą miesięczną na poziomie 0,8°C). W skali roku średnia temperatura wynosi dla miasta Poznania 8,2°C. Równie istotnymi czynnikami meteorologicznymi, wpływającymi na klimat miasta, a w szczególności na stężenia i rozkład przestrzenny zanieczyszczeń powietrza, jest kierunek oraz siła wiatru. Dla obszaru miasta Poznania stwierdzono największą częstość występowania wiatrów z sektora 6 Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu; www.geoinfo.amu.edu.pl 10 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP „KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU zachodniego, o dość niewielkiej sile (średnia roczna wartość wynosi 3,5m/s). Wiatry silne i bardzo silne zdarzają się sporadycznie, a częstość ich występowania można określić na poziomie 1%. Wilgotność względna powietrza na terenie Poznania zależna jest od pory roku. Najwyższą wartość osiąga w okresie zimowym, kiedy dochodzi do 88%, najniższa natomiast jest w miesiącach letnich, takich jak czerwiec, kiedy osiąga wartość 70%. Zaobserwować można również istotny wpływ czynników związanych z działalnością człowieka na kształtowanie się klimatu charakterystycznego dla aglomeracji miejskiej. Najważniejszym czynnikiem wpływającym na ten stan rzeczy jest wielkość emisji pyłów i gazów oraz pary wodnej, która wpływa na specyficzne kształtowanie się klimatu w poszczególnych rejonach miasta. Okres wegetacyjny w rejonie miasta Poznania należy do najdłuższych w kraju i wynosi 220 dni. 2.9. Dziedzictwo kulturowe Na omawianym terenie nie występują obiekty i dobra kultury objęte ochroną konserwatorską w rozumieniu ustawy z dnia 23 lipca 2003 r., o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. 03.162.1568 z późn. zmianami). Ponadto, w granicach analizowanego terenu, nie stwierdzono również występowania udokumentowanych stanowisk archeologicznych. 2.10. Jakość powietrza atmosferycznego Na omawianym terenie występuje niewiele punktowych źródeł zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego. Obejmują one nieliczną zabudowę mieszkaniową, której eksploatacja powoduje emisję zanieczyszczeń gazowych i pyłowych powstających na skutek spalania paliw w instalacjach grzewczych. Na jakość powietrza atmosferycznego wpływa również emisja ze źródeł liniowych w postaci szlaków komunikacyjnych. Zlokalizowane w granicach planu drogi umożliwiające dojazd do poszczególnych budynków charakteryzują się znikomym natężeniem ruchu, a poziom emisji substancji powstających w wyniku spalania paliw w silnikach spalinowych jest pomijalny i nie wpływa na kształtowanie lokalnej jakości powietrza atmosferycznego. Krótkotrwały i lokalny wpływ na pogorszenie jakości powietrza mogą mieć natomiast przeprowadzane w sezonie wegetacyjnym intensywne prace polowe (wzrost zapylenia, emisja spalin z maszyn rolniczych itd.). Największy wpływ na kształtowanie lokalnej jakości powietrza maja natomiast liniowe źródła emisji zlokalizowane poza granicami omawianego terenu tj.: autostrada A2, ul. Krzywoustego (ulica ekspresowa) oraz ul. Tarnowska. Emisja zanieczyszczeń komunikacyjnych z tych terenów jest duża jednakże nie przekracza określonych przepisami dopuszczalnych poziomów stężeń. Na sytuację tą wpływa również korzystny charakter tej części miasta, obejmującej obszary o mało zróżnicowanej rzeźbie terenu oraz dobrych warunkach „przewietrzania”. Ze względu na brak punktów pomiarowych, zlokalizowanych w niewielkiej odległości od omawianego terenu, analizę jakości powietrza atmosferycznego przeprowadzono na podstawie wykonywanej przez WIOŚ rocznej oceny jakości powietrza dla poszczególnych stref7, wyznaczonych w oparciu o ustawę Prawo ochrony środowiska8. Teren będący przedmiotem opracowania znajduje się w granicach strefy, jaką stanowi miasto Poznań. 7 8 Roczna ocena jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2009, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu, Poznań 2010 art. 87 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity z dnia 23 stycznia 2008r.) 11 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP „KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU Wykonana przez WIOŚ ocena jakości powietrza atmosferycznego pod kątem ochrony zdrowia, obejmowała określenie stężeń m.in. dwutlenku azotu (NO2), dwutlenku siarki (SO2), benzenu (C6H6), pyłu PM10, ozonu (O3) oraz ołowiu (Pb), arsenu (As), niklu (Ni) i kadmu (Cd). Na podstawie uzyskanych wyników obszar miasta Poznania został zaliczony do klasy A, w której stężenia zanieczyszczeń na terenie strefy nie przekraczają odpowiednio poziomów dopuszczalnych, poziomów docelowych oraz poziomów celów długoterminowych. Wyjątek stanowiła tu klasyfikacja danych określających stężenia pyłu PM10 oraz benzo(a)pirenu. W wyniku przeprowadzonych pomiarów stwierdzono występowanie przekraczających poziom docelowy podwyższonych stężeń benzo(a)pirenu, a także przekroczeń dla dopuszczalnego poziomu dla 24 – godzinnych stężeń pyłu PM10 (tylko w sezonie grzewczym), na skutek czego cała aglomeracja poznańska została zaklasyfikowana do strefy C. Ze względu na wielkość objętego analizą obszaru oraz stopień ogólności przedstawionych wyników można podejrzewać, że ze względu na niewielki udział terenów zabudowanych leżących w rejonie ul. Tarnowskiej (objętych granicą omawianego mpzp) oraz obecność nielicznych źródeł emisji, stężenia zanieczyszczeń w tym rejonie są niższe od przedstawionych powyżej. 2.11. Klimat akustyczny Obszar projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Krzesiny – rejon ulicy Tarnowskiej – część B” w Poznaniu charakteryzuje się obecnie nieznacznym stopniem zainwestowania. W stanie istniejącym obejmuje nieliczne działki z zabudową mieszkaniową, jednorodzinną, dla których definiuje się standardy akustyczne w środowisku. Zabudowa ta charakteryzuje się zróżnicowanym standardem i często towarzyszą jej zabudowania gospodarcze. Większość terenów w granicach opracowania planu pozostaje jednak wciąż niezabudowana i nieużytkowana, bądź w użytkowaniu rolniczym lub porośnięta zielenią spontaniczną. Docelowo, na obszarze planu przewiduje się tylko jeden teren o definiowanych standardach akustycznych w środowisku. Będzie to istniejący teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej – poszerzony o nowe działki (MN), położony w południowo-zachodniej części planu, który sąsiaduje od wschodu z planowaną ulicą zbiorczą 1KD-Z oraz od południa z istniejącą ul. Tarnowską (poza planem). W stanie istniejącym, teren zabudowy mieszkaniowej jw. znajduje się przede wszystkim w zasięgu oddziaływania hałasu samochodowego od ul. Tarnowskiej. Zasięgi oddziaływania hałasu samochodowego od autostrady A2 oraz drogi ekspresowej – tj. ul. B. Krzywoustego (droga krajowa nr 11), które znajdują się poza planem, zilustrowane są w Mapie akustycznej miasta Poznania9. Zasięgi te, zacytowane w niniejszej prognozie (załącznik nr 5 i nr 6), nie wskazują na występowanie zagrożenia hałasem dla zabudowy mieszkaniowej od strony tych źródeł. Uciążliwość akustyczną ul. Tarnowskiej w stanie istniejącym – na wysokości istniejącej zabudowy mieszkaniowej – oceniono na podstawie własnych obliczeń, wykorzystując dane o ruchu uzyskane z ZDM. Dla odcinka ul. Tarnowskiej w rejonie zespołu szkół, który znajduje się poza planem – po południowej stronie ulicy – obserwuje się zwiększony ruch pojazdów, związany z funkcjonowaniem tego obiektu. Zasięgi oddziaływania hałasu samochodowego dla dopuszczalnego kryterium poziomu dźwięku – odpowiednio w porze dziennej i nocnej – wynoszą: do ok. 20 m dla LAeq D = 55 dB, do ok. 25 m dla LDWN = 55 dB oraz do ok. 10 m dla LAeq D = 60 dB i LAeq N = 50 dB. 9 Mapa akustyczna miasta Poznania wraz z programem ochrony środowiska przed hałasem, Etap I: Mapa akustyczna m. Poznania (2007), 12 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP „KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU Oznacza to, że warunki akustyczne w tej zabudowie w zasadzie są zapewnione, poza krótkimi okresami intensywnych dojazdów do zespołu szkół. Hałas lotniczy nie stanowi zagrożenia dla klimatu akustycznego w analizowanym środowisku. Oddziaływanie tzw. pozostałych obiektów i działalności będącej źródłem hałasu, zlokalizowanych w granicach planu – w stanie istniejącym, nie było przedmiotem oceny w tej prognozie, w związku z brakiem informacji o skargach na takie oddziaływania. Należy jednak przyjąć, że nie są one źródłem oddziaływań ponadnormatywnych. 2.12. Jakość wód Ze względu na brak szczegółowych danych dotyczących jakości wód powierzchniowych występujących na omawianym terenie (cieku Krzesinka, kilku rowów melioracyjnych oraz niewielkiego zbiornika wodnego), ocenę ich jakości określono na podstawie danych opracowanych przez WIOŚ dla jednolitych części wód (JCW)10. Analizowany teren, którego dotyczy projekt mpzp, znajduje się na obszarze zlewni rzeki Kopel, należącej do obszarów szczególnie narażonych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych (OSN). Badania prowadzone w trzech punktach pomiarowych znajdujących się na obszarze zlewni (dwa punkty na rzece Kopel oraz jeden na Głuszynce) wykazały, że wartości azotanów w wodach zlewni są wyższe niż w roku 2008 i wahają się w przedziale 5,2747,81mg NO3/l. Stwierdzono również występowanie zjawiska eutrofizacji wód ze względu na podwyższoną zawartość związków azotu i fosforu ogólnego w Kopli oraz stężenia fosforu ogólnego w Głuszynce. W celu ogólnego określenia jakości wód podziemnych wykorzystano dane pochodzące z wykonanej przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu oceny jakości wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych oraz danych dotyczących jednolitych części wód podziemnych (JCWPd). Badania prowadzone w obrębie zlewni Kopli (Gowarzewo, Kamionki) wykazały, że poziom stężenia azotanów nie przekracza na tym obszarze 1mgNO3/l. Jednocześnie JCWPd nr 62 (obejmująca analizowany teren) została zaliczona do zagrożonych nieosiągnięciem dobrego stanu wód. W punktach pomiarowych zlokalizowanych najbliżej obszaru mpzp stwierdzono jednakże występowanie wód podziemnych zadowalającej jakości11. Prawdopodobnie największy wpływ na kształtowanie jakości wód powierzchniowych podziemnych występujących na analizowanym obszarze ma rolnicze wykorzystanie dużej części tych terenów, a także sąsiedztwo znaczących szlaków komunikacyjnych. Nieodpowiednio prowadzona gospodarka ściekowa może wpływać na zanieczyszczenie wód podziemnych związkami azotu, fosforu, potasu oraz innymi niebezpiecznymi substancjami. 3. ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI PROJEKTU PLANU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW CHRONIONYCH NA PODSTAWIE USTAWY O OCHRONIE PRZYRODY Na obszarze objętym projektem mpzp „Krzesiny – rejon ulicy Tarnowskiej – część B” w Poznaniu nie występują cenne zasoby przyrodnicze, objęte prawną ochroną w formie parku narodowego, rezerwatu przyrody, parku krajobrazowego, obszaru chronionego krajobrazu, obszaru Natura 2000, zespołu przyrodniczo-krajobrazowego, użytku ekologicznego, stanowiska 10 11 zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych (Dz. U. Nr 162, poz. 1008) Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 20089 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Poznań 2010 13 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP „KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU dokumentacyjnego, pomników przyrody oraz ich otulin, ustanowione w trybie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Biorąc powyższe pod uwagę, nie stwierdzono występowania ograniczeń w realizacji założeń projektu zmiany mpzp, wynikających z występowania na omawianym obszarze prawnych form ochrony przyrody. Na omawianym obszarze występują natomiast obszary chronione na podstawie innych przepisów odrębnych. Cały obszar projektu planu w całości położony jest w obszarze szczególnie narażonym zlewni rzeki Kopel (OSN), na którym wody powierzchniowe są znacznie zanieczyszczone związkami azotu. Granice obszaru OSN wskazane zostały w rozporządzeniu Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Poznaniu z dnia 4 kwietnia 2008 r. w sprawie określenia wód wrażliwych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych oraz obszarów szczególnie narażonych, z których odpływ azotu ze źródeł rolniczych do tych wód należy ograniczyć12, na podstawie ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne oraz zgodnie z Dyrektywą Azotanową Nr 91/676/EWG z dnia 12 grudnia 1991 r. W przypadku miasta Poznania wodami wrażliwymi na zanieczyszczenia związkami azotu są wody rzeki Kopel (Głuszynki) oraz jej dopływu Michałówki. W celu poprawy standardów jakości rzeki Kopel oraz zapobieganiu pogorszeniu stanu czystości jej zlewni, wydano rozporządzenia Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Poznaniu z dnia 7 kwietnia 2008 r. w sprawie: programu działań mających na celu ograniczenia odpływu azotu ze źródeł rolniczych dla obszaru szczególnie narażonego zlewni rzeki Kopel13. Rozporządzenie wskazuje niezbędne kierunki działań w zakresie: poprawy praktyki rolniczej (dotyczącej poprawy sposobu nawożenia, gospodarki nawozami i gruntami w gospodarstwach rolnych), diagnozowania zagrożeń wynikających z produkcji rolnej, edukacji rolników w zakresie dobrej praktyki rolniczej, kontroli rolniczych źródeł zanieczyszczeń i monitoringu skuteczności realizacji programu oraz działań wspomagających. Dotyczą one wyłącznie rolniczego użytkowania gruntów, w związku z powyższym nie będą dotyczyć docelowego, ustalonego w mpzp „Krzesiny – rejon ulicy Tarnowskiej – część B” w Poznaniu, sposobu zagospodarowania omawianego obszaru. Ze względu na rolnicze użytkowanie, omawiany obszar stanowi przestrzeń antropogenicznie przekształconą, o stosunkowo niskich walorach przyrodniczych. Prawie w całości pozbawiony jest naturalnych zbiorowisk roślinnych. Nieliczna zieleń śródpolna występuje jedynie wzdłuż cieków wodnych, co powoduje, że obszar projektu planu charakteryzuje się niską różnorodnością biologiczną. Ze względu na niewielki udział zieleni w strukturze zagospodarowania terenów rolniczych, zarówno zieleni śródpolnej i przywodnej, zieleni użytków zielonych, obszar narażony jest na erozję wietrzną, zanieczyszczenie zasobów wodnych oraz gleb. 4. INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU 4.1. Cel opracowania projektu planu Stosownie do zapisów ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, głównym celem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Krzesiny – rejon ulicy Tarnowskiej – część B” w Poznaniu, jest ustalenie przeznaczenia terenów oraz określenie sposobów ich zagospodarowania i zabudowy, uwzględniając konieczność kształtowania ładu przestrzennego oraz konieczność dostosowania funkcji, struktury zabudowy i intensywności zagospodarowania do uwarunkowań przestrzennych i przyrodniczych terenu. 12 13 Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 57 poz. 1128 z dnia 16 kwietnia 2008 r. Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 66 poz. 1297 z dnia 21 kwietnia 2008 r. 14 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP „KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU Sporządzenie planu miejscowego dla przedmiotowego obszaru umożliwi sformułowanie szczegółowych zasad, które pozwolą na uaktywnienie nowego obszaru aktywizacji usługowej, przy jednoczesnym zapewnieniu prawidłowej dostępności komunikacyjnej. 4.2. Ustalenia projektu planu Projekt planu składa się z części tekstowej, sporządzonej w formie projektu uchwały Rady Miasta Poznania oraz z części graficznej – rysunku projektu planu, sporządzonego w skali 1:1 000. W zakresie przeznaczenia terenów w projekcie planu ustalono (załącznik nr 5): • teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej: MN, • tereny zabudowy usługowej z wodami powierzchniowymi śródlądowymi: 1-3U/WS, • tereny zieleni otwartej lub do zalesień: 1,2ZO/ZL, • tereny dróg publicznych - w tym klasy: zbiorczej 1,2KD-Z, klasy lokalnej 1,2KD-L, klasy dojazdowej KD-D, • tereny dróg wewnętrznych: 1,2KDWxs, • teren infrastruktury technicznej elektroenergetyki: E, tereny infrastruktury technicznej kanalizacji: 1,2K. • Projekt planu zakłada znaczący przyrost terenów przeznaczonych pod zabudowę, nie mniej jednak struktura funkcjonalna wskazana w projekcie będzie stosunkowo jednorodna. Stosownie do zapisów „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania”14, jego ustalenia pozwalają na zaktywizowanie i znaczne zainwestowanie omawianego obszaru. W strukturze funkcjonalnej dominują tereny przeznaczone pod zabudowę usługową (U/WS), wyznaczone w miejscu obecnych użytków rolnych (pól ornych, sadu, a także nieużytków). Na terenie 1U/WS projekt przewiduje lokalizację zabudowy o maksymalnej wysokości 12 m, maksymalnej powierzchni zabudowy na poziomie 35% i minimalnej powierzchni biologicznie czynnej na poziomie 40%. Natomiast na terenach 2,3U/WS projekt przewiduje realizację zabudowy usługowej bardziej intensywnej. Maksymalna powierzchnia zabudowy nie może przekroczyć 40%, natomiast powierzchnia biologicznie czynna nie może być mniejsza niż 30%. Dopuszczono tu znacznie wyższą wysokość budynków. Na terenach 2,3U/WS wysokość ta wynosić może maksymalnie 16m, natomiast w obrębie wskazanej na rysunku planu strefy podwyższonej zabudowy maksymalnie 20m. Teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (MN) wyznaczony został jedynie w południowo-zachodniej części opracowania, w miejscu, gdzie już znajduje się zabudowa mieszkaniowa oraz geodezyjnie wydzielone zostały działki budowlane. Projekt przewiduje lokalizację maksymalnie dwukondygnacyjnych budynków wolnostojących (od 7 do 10 m wysokości budynków). Na każdej z nich wymaga się zachowania co najmniej 60% powierzchni biologicznie czynnej. Natomiast maksymalna powierzchni zabudowy działki nie może przekroczyć 20%. W północnej części opracowania, na obszarach bezpośrednio przylegających do autostrady A2, wyznaczono dwa tereny wyłączone z zabudowy, przeznaczone pod zieleń otwartą lub do zalesień (ZO/ZL). Na terenach tych dopuszczono lokalizację sieci infrastruktury technicznej oraz infrastruktury kolejowej. Wymagane jest zachowanie co najmniej 80% powierzchni jako powierzchni biologicznie czynnej. W projekcie wyznaczono dwie nowe drogi publiczne - klasy zbiorczej (KD-Z) oraz klasy dojazdowej (KD-D). Teren drogi 1KD-Z uzupełniony został strefą zieleni izolacyjno-krajobrazowej, wyznaczoną wzdłuż terenu MN (zgodnie z rysunkiem planu). 14 Uchwała Nr XXXI/299/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 18 stycznia 2008 r. 15 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP „KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU Na wszystkich terenach, na których zlokalizowane są obecnie cieki i zbiorniki wodne (1-3U/WS) uwzględniono ich występowanie w przeznaczeniu terenów, tym samym zapewniając ochronę istniejących zasobów wód powierzchniowych. Dla wszystkich terenów przeznaczonych pod zabudowę szczegółowo określono dostęp do dróg publicznych oraz normatyw parkingowy, uwzględniający wymagane w granicy działek miejsca postojowe dla samochodów osobowych i rowerów. Na terenach zabudowy usługowej wprowadzono również nakaz zapewnienia na działce budowlanej stanowisk do przeładunków towarów, zlokalizowanych poza stanowiskami postojowymi dla samochodów osobowych i rowerów. Do projektu planu wprowadzono również szereg ustaleń, które dotyczą zagadnień, związanych z ochroną i kształtowaniem środowiska przyrodniczego, w tym również jego poszczególnych komponentów. W tym zakresie ustalono: • ochronę istniejących drzew, a w przypadku konieczności ich usunięcia wprowadzenie nowych nasadzeń w granicach działki budowlanej, z wyjątkiem drzew owocowych, • wprowadzenie zieleni na terenach nieutwardzonych, 2 2 • dla obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży od 300 m do 500 m , lokalizację zieleni wysokiej na nie mniej niż 15% powierzchni działki budowlanej, na której zlokalizowany jest obiekt handlowy, • lokalizacja na terenie 1U/WS strefy zadrzewień wzdłuż cieku wodnego, • zachowanie wszystkich cieków wodnych jako otwartych, z dopuszczeniem lokalizowania na nich tylko obiektów inżynierskich, budowli hydrotechnicznych i urządzeń melioracji wodnej, • zachowanie dostępu do wód powierzchniowych na zasadach określonych w przepisach odrębnych, przy czym w przypadku lokalizowania ogrodzeń wzdłuż skarp cieków należy odsunąć je na odległość min. 4,0 m od górnej krawędzi skarpy cieku, • zagospodarowanie mas ziemnych pochodzących z wykopów, a spełniających standardy jakości gleby i ziemi, na działce budowlanej, z dopuszczeniem usuwania ich poza obszar planu zgodnie z przepisami odrębnymi, • zagospodarowanie odpadów, zgodnie z przepisami odrębnymi, • zaopatrzenie w wodę pitną z sieci wodociągowej, • odprowadzanie ścieków komunalnych do kanalizacji sanitarnej, z dopuszczeniem odprowadzania ścieków do zbiorników bezodpływowych do czasu realizacji sieci kanalizacji sanitarnej, • zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych w granicach działki budowlanej lub terenu w przypadku terenów zieleni i strefy zieleni izolacyjno-krajobrazowej na terenie 1KD-Z, zgodniez przepisami odrębnymi, z dopuszczeniem odprowadzania wód opadowych i roztopowych z terenów dróg publicznych (z wyjątkiem strefy zieleni izolacyjno-krajobrazowej na terenie 1KD-Z) i dróg wewnętrznych do sieci kanalizacji deszczowej, zgodnie z przepisami odrębnymi, • stosowanie urządzeń podczyszczających wody opadowe i roztopowe z terenów utwardzonych, zgodnie z przepisami odrębnymi, • zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu przepisów odrębnych, z wyjątkiem dopuszczonych pozostałymi ustaleniami planu oraz inwestycji celu publicznego z zakresu łączności publicznej, • zakaz stosowania w nowych budynkach pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe, z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy, • uzyskanie standardów akustycznych w środowisku na terenach o zdefiniowanych standardach akustycznych, zgodnie z przepisami odrębnymi, 16 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP „KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU • • • • • uzyskanie wymaganych standardów akustycznych na granicach z terenami o zdefiniowanych wymaganiach akustycznych w środowisku, stosowanie na terenie 1KD-Z rozwiązań technicznych w celu ograniczenia emisji hałasu komunikacyjnego, zgodnie z przepisami odrębnymi, oraz dopuszczenie ich stosowania na pozostałych terenach dróg, zapewnienia właściwego klimatu akustycznego w pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej, poprzez stosowanie zasad akustyki urbanistycznej, architektonicznej i budowlanej, zgodnie z przepisami odrębnymi, lokalizacja strefy zieleni izolacyjno-krajobrazowej (na terenie 1KD-Z), dopuszczenie lokalizacji przegród przeciwhałasowych na terenie 1KD-Z, wzdłuż terenu MN. W zakresie ochrony i kształtowania ładu przestrzennego terenów objętych projektem planu wprowadzono zakaz lokalizacji w granicy planu ogrodzeń z betonowych i żelbetonowych elementów prefabrykowanych, ogrodzeń pełnych od strony terenów dróg publicznych oraz ogrodzeń na terenach zieleni, z wyjątkiem ogrodzeń ażurowych lub w formie żywopłotu (do 1,5 m) na terenach ZO/ZL, związanych z prowadzeniem gospodarki leśnej i planu urządzenia lasu lub lokalizacją infrastruktury technicznej. Na wszystkich budynkach usługowych dopuszczono lokalizację reklam na elewacjach budynków, ograniczono jednak ich łączną maksymalną powierzchnię do 2,0 m2. W zakresie lokalizacji szyldów wprowadzono dopuszczenie sytuowania ich na elewacjach wszystkich budynków, przy czym ich maksymalna powierzchni na terenie MN nie może przekroczyć 1,0 m2, natomiast na terenach U/WS 6,0 m2. Na wszystkich terenach wprowadzono zakaz lokalizacji nowych napowietrznych sieci infrastruktury technicznej. W zakresie lokalizacji infrastruktury telekomunikacyjnej, projekt planu w sposób szczegółowy odnosi się do terenów U/WS. W przypadku lokalizacji infrastruktury telekomunikacyjnej na budynkach, jej wysokość nie może przekraczać polowy wysokości budynku (1-3U/WS), natomiast w przypadku lokalizacji infrastruktury wolno stojącej, wysokość ta nie może przekroczyć 12m (1U/WS) lub 20m (2,3U/WS). Do projektu planu wprowadzono również ustalenia dotyczące szczególnych warunków zagospodarowania terenów oraz ograniczeń w ich użytkowaniu, dotyczące m.in. uwzględnienia wymaganej odległości granicy lasu od zabudowy, uwzględnienia ograniczeń wynikających z położenia w sąsiedztwie linii kolejowej oraz w otoczeniu lotniska wojskowego Poznań – Krzesiny. 4.3. Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami Stosownie do ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym zapisy projektu planu miejscowego (część tekstowa i graficzna) muszą być zgodne z zapisami studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, a rada gminy uchwala plan miejscowy dopiero po stwierdzeniu jego zgodności ze studium. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy sporządza się w celu określenia polityki przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego. W „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania” obszar projektu planu położony jest w podstrefie intensywnego zagospodarowania usługowoprzemysłowego, obejmującej obszar Marlewa i Krzesin (podstrefa D4). Dla obszaru projektu planu w „Studium...” wyznaczono: a) tereny przeznaczone pod zabudowę: 17 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP „KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU U1sw - tereny zabudowy średniowysokiej o funkcji usługowej, M2n/U1n - tereny zabudowy niskiej, mieszkaniowej jednorodzinnej z usługami podstawowymi/ z dopuszczeniem terenów zabudowy niskiej, o funkcji usługowej. Utrzymuje się istniejące funkcje ogólnomiejskie; b) tereny wyłączone z zabudowy: - ZOL - tereny otwarte położone poza klinowo – pierścieniowym systemem zieleni – tereny leśne i do zalesień; c) tereny komunikacji: - kS.1.1 - ulica ekspresowa (ul. B. Krzywoustego), - kA.1.6 - autostrada z węzłem „Krzesiny”, - kZ.058.2 - projektowana ulica zbiorcza - orientacyjny przebieg torów szybkiej kolei (typu TGV) – poza terenami kolejowymi. - Cały teren objęty granicami projektu mpzp należy do wyznaczonego w „Studium...” obszaru wymagającego przekształceń funkcjonalno-przestrzennych, w obrębie którego należy dążyć do kształtowania czytelnej przestrzennie i sprawnej funkcjonalnie struktury podstrefy (m.in. poprzez przekształcanie istniejącego zagospodarowania terenów na funkcję wskazaną w „Studium...”). „Studium...” wskazuje na konieczność odpowiedniego kształtowania zagospodarowania terenów wzdłuż autostrady oraz trasy wjazdowej do miasta - ul. B. Krzywoustego. Obszar położony w rejonie węzła autostradowego Krzesiny wskazany został jako brama miasta, którą należy zagospodarować w sposób reprezentacyjny. Realizacja ustaleń planistycznych pozwoli na stworzenie nowego układu urbanistycznego, bazującego głównie na terenach zabudowy usługowej oraz terenach komunikacyjnych, zapewniających niezbędny dostęp do dróg publicznych dla nowych terenów budowlanych. Tym samym projekt planu umożliwi przeprowadzenie przekształceń funkcjonalno-przestrzennych na omawianym obszarze oraz jego zaktywizowanie. Brama miasta zaakcentowana została poprzez wyznaczenie na terenie 3U/WS strefy podwyższonej zabudowy, na której obowiązuje wysokość budynków usługowych od 16 do 20 m. Projekt planu uwzględnia również zapisy rozporządzenia Wojewody Wielkopolskiego Nr 39/07 z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie określenia programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań15 poprzez ustalenie zakazu stosowania w nowych budynkach pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy. Wprowadzo również zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, w rozumieniu przepisów odrębnych,z wyjatkiem dopuszczonych ustaleniami planu oraz inwestycji celu publicznego z zakresu łączności publicznej. 4.4. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń projektu planu Brak planu miejscowego dla danego terenu powoduje utrudnienia w określeniu zasad kształtowania polityki przestrzennej i sposobu postępowania w sprawach przeznaczania terenów na określone cele oraz ustalania zasad ich zagospodarowania i zabudowy (stosownie do ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym16). Sytuacja taka utrudnia kształtowanie ładu przestrzennego obszaru oraz skuteczną ochronę jego środowiska przyrodniczego. 15 16 Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 4, poz. 61 Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zmianami 18 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP „KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU Obecnie obszar planu charakteryzuje się stosunkowo niskimi walorami przyrodniczymi. Pomimo braku zabudowy na znacznej części, stanowi obszar znacznie przekształcony przez człowieka w wyniku rolniczego użytkowania. Biorąc pod uwagę, obserwowane w skali całego miasta, tendencje, dotyczące procesów inwestycyjnych można zakładać, że tereny rolnicze stopniowo przekształcane będą w tereny budowlane. W przypadku omawianego terenu brak realizacji ustaleń projektu planu może w znacznym stopniu utrudnić lub wręcz uniemożliwić jego rozwój zgodnie z kierunkiem polityki przestrzennego ustalonym w „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania”, mówiącym o aktywizacji usługowej terenów położonych wzdłuż autostrady A2 i węzła autostradowego Krzesiny. Wszelkie inwestycje budowlane prowadzone będą wówczas w oparciu o decyzje administracyjne, tj. decyzje o warunkach zabudowy i decyzje pozwolenia na budowę, które, jak pokazuje praktyka, nie stanowią skutecznego narzędzia kształtowania ładu przestrzennego. Prowadzenie procesów inwestycyjnych jest bardziej efektywne i korzystne dla przestrzeni i środowiska w przypadku, gdy dla danego terenu obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, określający szereg istotnych zagadnień dotyczących kształtowania ładu przestrzennego, zasad ochrony i kształtowania środowiska przyrodniczego ochrony dziedzictwa kulturowego. Bez z góry określonych ram dotyczących intensywności, parametrów i form zabudowy istnieje zagrożenie, że tereny przekształcane z terenów rolniczych w tereny budowlane zainwestowane zostaną zbyt intensywnie, w wyniku przeprowadzania podziałów geodezyjnych gruntów rolnych na małe działki budowlane i wprowadzanie wysokiego procentu zabudowy oraz stosunkowo niewielkich powierzchni biologicznie czynnych. Kontynuowany będzie rozwój zabudowy mieszkaniowej, która ze względu na swoja specyfikę (zdefiniowane standardy akustyczne) nie powinna być lokalizowana w pobliżu tras komunikacyjnych o dużym natężeniu ruchu samochodowego. Odstąpienie od realizacji ustaleń planu miejscowego utrudni uwzględnienie w zagospodarowaniu omawianego obszaru istotnych uwarunkowań środowiskowych, związanych z koniecznością ochrony jakości powietrza atmosferycznego, ochrony przed hałasem oraz ochroną jakości zasobów wodnych. Z kolei przy założeniu zachowania dotychczasowego rolniczego użytkowania omawianego obszaru, spodziewać się można utrzymania agrocenozy pól uprawnych, charakteryzującej się obniżoną różnorodnością biologiczną, mniejszymi zdolnościami samoregulacji i regeneracji, a także niższą odpornością na choroby i działanie szkodników. W obrębie terenów rolniczych omawianego obszaru różnorodność gatunkowa zarówno fitocenoz i zoocenoz, zapewniana będzie jedynie dzięki występowaniu niewielkich skupisk zieleni śródpolnej (załącznik nr 4 - fot. nr 2) oraz zieleni nieużytków (załącznik nr 4 – fot. nr 5). Spodziewać się można również pewnego zagrożenia zanieczyszczenia gleb i wód podziemnych nawozami i środkami ochrony roślin. Wartość środowiska przyrodniczego terenów rolniczych zależy w znacznym stopniu od sposobu prowadzenia gospodarki rolnej, zwłaszcza w zakresie stosowania nawozów oraz środków ochrony roślin. Gospodarka rolna stanowi zagrożenie dla jakości wód i gleb, a tym samym dla roślin, zwierząt i ludzi. Skutkiem użycia nawozów mineralnych, organicznych, chemicznych środków ochrony roślin w nieodpowiednich terminach lub w nadmiarze może być skażenie wód gruntowych azotanami lub środkami chemicznymi, eutrofizacją cieków wodnych, przepływających przez obszar projektu planu w wyniku spływu nadmiaru związków azotu i fosforu z pól uprawnych, zakwaszenie gleb, a także degradacja gleb w wyniku erozji. 19 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP „KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU Pozytywnym aspektem odstąpienia od realizacji ustaleń planu miejscowego i utrzymania rolniczego użytkowania będzie pozostawienie znacznych powierzchni biologicznie czynnych, brak ingerencji w rzeźbę terenu i warunki gruntowo-wodne, powodowane lokalizacją nowej zabudowy, a zwłaszcza jej podziemnych kondygnacji oraz realizacją nowej infrastruktury drogowej i technicznej. Reasumując, do najważniejszych potencjalnych zmian w środowisku, zarówno w przypadku pozostawienia obecnego zagospodarowania terenów oraz podjęcia nowych procesów inwestycyjnych, przy braku realizacji ustaleń planu miejscowego, zaliczyć można m.in.: Zmiany pozytywne: • w przypadku utrzymania rolniczego użytkowania gruntów zachowanie powierzchni biologicznie czynnych, umożliwiających infiltrację wód opadowych i roztopowych do gruntu, zachowanie bazy pokarmowej dla zwierząt żerujących na terenach rolniczych. Zmiany negatywne: • kontynuacja realizacji zabudowy mieszkaniowej – w kierunku północnym i wschodnim – na terenach rozmieszczonych w obszarach ponadnormatywnych oddziaływań hałasu samochodowego od autostrady A2 oraz ul. B. Krzywoustego, • realizacja nowej zabudowy przy braku kompleksowych rozwiązań w zakresie układu komunikacyjnego oraz infrastruktury technicznej, obsługujących nowe tereny zabudowane, • zbyt intensywne zainwestowanie poszczególnych terenów i z tym związane uszczelnienie dużych powierzchni terenów, znaczne zmniejszenie zdolności infiltracyjnych gruntów i pogorszenie warunków retencyjnych terenów, • zwiększenie zagrożenia zanieczyszczenia środowiska gruntowo-wodnego w wyniku braku rozwiązań w zakresie gospodarki wodno-ściekowej oraz degradacji gleb. 5. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, KRAJOWYM I LOKALNYM ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU Akcesja Polski do Unii Europejskiej nałożyła na Polskę nowe obowiązki, wynikające z konieczności dostosowania prawa polskiego do regulacji unijnych. Ochrona środowiska wraz z Traktatem z Maastricht (1991) włączona została przez Wspólnoty Europejskie do spisu ich stałych zadań, dla których określono cele działań zapobiegawczych i regulujących. Obecnie prawo Unii Europejskiej regulujące ochronę środowiska liczy sobie kilkaset aktów prawnych, obejmujących dyrektywy, rozporządzenia, decyzje i zalecenia. Do priorytetów Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska zaliczyć należy m.in. przeciwdziałanie zmianom klimatu, ochronę różnorodności biologicznej, ograniczenie wpływu zanieczyszczenia na zdrowie, a także lepsze wykorzystanie zasobów naturalnych. Do dokumentów rangi międzynarodowej, formułujących cele ochrony środowiska istotne z punktu widzenia omawianego projektu planu, zaliczyć można: → Dyrektywę Rady z dnia 21 maja 1991 r. dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych (91/271/EWG), wprowadzająca wymóg wyposażenia aglomeracji w systemy zbierania ścieków komunalnych – cel szczególnie istotny w kontekście położenia fragmentu obszaru projektu planu w zasięgu obszaru wysokiej ochrony GZWP 144, → Dyrektywę Rady z dnia 27 września 1996 r. w sprawie oceny i zarządzania jakością otaczającego powietrza (96/62/WE), stanowiącą o utrzymaniu jakości powietrza tam, gdzie jest ona dobra, oraz jej poprawie w pozostałych przypadkach - cel szczególnie istotny w kontekście 20 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP „KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU obowiązywania dla Poznania programu ochrony powietrza programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań17, → Dyrektywę 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko. Na szczeblu krajowym cele ochrony środowiska ustanawiają strategiczne dokumenty rządowe: II Polityka Ekologiczna Państwa oraz Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016. Oba te dokumenty respektują zapisy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r., mówiące o konieczności zapewnienia przez Rzeczypospolitą Polską ochrony środowiska kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju oraz konieczności zapewnienia przez władze publiczne bezpieczeństwa ekologicznego współczesnemu i przyszłym pokoleniom. II Polityka Ekologiczna Państwa Wiodącą zasadą polityki ekologicznej państwa jest zasada zrównoważonego rozwoju, ustanowiona w ramach Konferencji Narodów Zjednoczonych w Rio de Janeiro w 1992 r. Podstawowym założeniem zrównoważonego rozwoju jest takie prowadzenie polityki i działań w poszczególnych sektorach gospodarki i życia społecznego, aby zachować zasoby i walory środowiska w stanie zapewniającym trwałe, nie doznające uszczerbku, możliwości korzystania z nich zarówno przez obecne jak i przyszłe pokolenia, przy jednoczesnym zachowaniu trwałości funkcjonowania procesów przyrodniczych oraz naturalnej różnorodności biologicznej na poziomie krajobrazowym, ekosystemowym, gatunkowym i genowym. Istotą zrównoważonego rozwoju jest równorzędne traktowanie racji społecznych, ekonomicznych i ekologicznych, co oznacza konieczność integrowania zagadnień ochrony środowiska z polityką w poszczególnych dziedzinach gospodarki. Podstawowym celem polityki jest zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego kraju, czyli mieszkańców, infrastruktury społecznej i zasobów przyrodniczych. Wśród metod realizacji polityki ekologicznej państwa priorytet ma stosowanie tzw. dobrych praktyk gospodarowania i systemów zarządzania środowiskowego, które pozwalają powiązać efekty gospodarcze z efektami ekologicznymi, zwłaszcza w przemyśle i energetyce, transporcie, rolnictwie, leśnictwie, budownictwie i gospodarce komunalnej, zagospodarowaniu przestrzennym, turystyce, ochronie zdrowia, handlu i działalności obronnej. Cele szczegółowe polityki ekologicznej państwa ujęto w dwóch grupach: w sferze racjonalnego użytkowania zasobów naturalnych i w zakresie jakości środowiska. Wśród nich, w kontekście zakresu ustaleń projektów planów miejscowych, wymienić należy m.in.: • racjonalizację użytkowania wody, • ochronę gleb, • zmniejszenie materiałochłonności i odpadowości produkcji, • zmniejszenie energochłonności gospodarki i wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych, • gospodarowanie odpadami, • jakość wód, • jakość powietrza, zmiany klimatu, • hałas i promieniowanie, • różnorodność biologiczną i krajobrazową. Ponadto, dokument wskazuje na konieczność stworzenia spójnego wewnętrznie systemu prawa ochrony środowiska, dostosowanego do wymagań unijnych. Wymaga poddania dokumentów 17 Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r. 21 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP „KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU programowych z dziedziny ochrony środowiska (planów, strategii, polityk, itp.) ocenie ekologicznej skuteczności lub ocenie oddziaływania na środowisko (w formie strategicznych ocen oddziaływania na środowisko), ocenie efektywności kosztowej, konsultacjom społecznym, ocenie zgodności z wymogami Unii Europejskiej. Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 stanowi załącznik do uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 maja 2009 r. w sprawie przyjęcia „Polityki...”. Sporządzona została przez Ministerstwo Środowiska, zgodnie z wymogiem ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. Omawiany dokument określa cele średniookresowe do 2016 r. oraz wskazuje kierunki działań do wykonania w latach 2009-2012 w odniesieniu do zagadnień związanych z : 1. kierunkami działań systemowych, 2. ochroną zasobów naturalnych, 3. poprawą jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego. Wśród działań systemowych dokument wymienia aspekt ekologiczny w planowaniu przestrzennym i w jego ramach cel dotyczący podnoszenia roli planowania przestrzennego, które powinno być podstawą lokalizacji nowych inwestycji. Wskazuje się na konieczność wdrażania wytycznych dotyczących uwzględnienia w planach zagospodarowania przestrzennego wymagań ochrony środowiska i gospodarki wodnej, wdrożenie przepisów umożliwiających przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko już na etapie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, zatwierdzenie wszystkich obszarów europejskiej sieci Natura 2000, uwzględnianie obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi, określenie zasad ustalania progów tzw. chłonności środowiskowej oraz pojemności przestrzennej zależnie od typu środowiska, uwzględniania w planach wyników monitoringu środowiska. Na szczeblu lokalnym zapisy projektu planu miejscowego korespondują z zapisami Programu Ochrony Środowiska dla Miasta Poznania na lata 2009-2012. Program ten stanowi wyraz realizacji polityki ekologicznej państwa na szczeblu gminnym. Sporządzony został w oparciu o zapisy ustawy z dnia27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, nakładającej na organy samorządowe województwa, powiatu i gminy obowiązek sporządzania odpowiednio wojewódzkich, powiatowych i gminnych programów ochrony środowiska. Wyżej wymieniony dokument określał zadania w zakresie ochrony środowiska dla Poznania dla okresu czteroletniego (lata 2009-2012) oraz zdefiniował cele średniookresowe dla miasta do roku 2015. Dokument wskazuje działania strategiczne, obejmujące cele i kierunki działań realizowanych w Poznaniu w zakresie ochrony środowiska, podzielone na trzy bloki tematyczne, w tym: • cele i priorytety o charakterze systemowym obejmującym rozwój społeczno-gospodarczy gminy w powiązaniu z ochroną środowiska, • cele i priorytety w zakresie ochrony dziedzictwa przyrodniczego i racjonalnego użytkowania zasobów przyrody, • cele i priorytety w zakresie poprawy jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego. Część z celów znajduje swoje odzwierciedlenie w zapisach omawianego projektu zmiany mpzp. Są to zwłaszcza cele ekologiczne dotyczące: o ochrony powierzchni ziemi i gleb, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające: zasady wykorzystania mas ziemnych uzyskanych w wyniku prac ziemnych, ustalenie 22 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP „KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU o o o maksymalnej powierzchni zabudowy terenu oraz minimalnego udziału powierzchni biologicznie czynnej na działce budowlanej, a także zasady prowadzenia gospodarki odpadami (zagospodarowanie odpadów, zgodnie z przepisami odrębnymi); poprawy jakości wód powierzchniowych i zapewnienia odtwarzalności zasobów wód podziemnych, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające: ochronę istniejących cieków i zbiorników wodnych, zaopatrzenie w wodę pitną z sieci wodociągowej, zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych w granicach działek budowlanych lub terenu w przypadku terenów zieleni i strefy zieleni izolacyjno-krajobrazowej (na terenie 1KD-Z), z dopuszczeniem odprowadzania wód opadowych i roztopowych z terenów dróg publicznych (z wyjątkiem strefy zieleni izolacyjno-krajobrazowej) i dróg wewnętrznych do sieci kanalizacji deszczowej (zgodnie z przepisami odrębnymi), stosowanie urządzeń podczyszczających wody opadowe i roztopowe z terenów utwardzonych (zgodnie z przepisami odrębnymi), lokalizację zbiornika retencyjnego na terenie 2K oraz dopuszczenie lokalizacji zbiorników retencyjnych dla wód opadowych i roztopowych (U/WS); osiągnięcia najwyższej jakości powietrza oraz lokalnego wyeliminowania negatywnego oddziaływania na środowisko, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające: zakaz stosowania w nowych budynkach pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy na wszystkich terenach, na których dopuszczono lokalizację zabudowy, zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu przepisów odrębnych, z wyjątkiem dopuszczonych pozostałymi ustaleniami planu oraz inwestycji celu publicznego z zakresu łączności publicznej, ochronę istniejących zadrzewień, wprowadzenie zieleni na terenach nieutwardzonych; osiągnięcia wymaganych standardów akustycznych w środowisku oraz lokalnego wyeliminowania negatywnego oddziaływania na środowisko potencjalnych źródeł hałasu, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające: uzyskanie standardów akustycznych w środowisku na terenach o zdefiniowanych wymaganiach akustycznych w środowisku, uzyskanie wymaganych standardów akustycznych na granicach z terenami o zdefiniowanych wymaganiach akustycznych w środowisku, zapewnienie właściwego klimatu akustycznego w pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej, poprzez stosowanie zasad akustyki urbanistycznej, architektonicznej i budowlanej (zgodnie z przepisami odrębnymi), stosowanie na terenie 1KD-Z rozwiązań technicznych w celu ograniczenia emisji hałasu komunikacyjnego (zgodnie z przepisami odrębnymi) oraz dopuszczenie ich stosowania na pozostałych terenach dróg, dopuszczenie lokalizacji przegród przeciwhałasowych na terenie 1KD-Z, wzdłuż terenu MN. 6. PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO 6.1. Oddziaływanie na powierzchnię ziemi Ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Krzesiny – rejon ulicy Tarnowskiej – część B” w Poznaniu wprowadzają przeznaczenie większości terenów, użytkowanych dotąd na potrzeby produkcji rolnej, pod lokalizację obiektów usługowych (U/WS – tereny zabudowy usługowej z wodami powierzchniowymi śródlądowymi), a także lokalizację szlaków komunikacyjnych (1KD-Z, KD-D). Tego rodzaju zmiana sposobu zagospodarowania, której skutkiem będzie pojawienie się wielu obiektów budowlanych na terenie dotąd niezabudowanym, będzie miała istotny wpływ na kształtowanie powierzchni ziemi oraz warunki podłoża. 23 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP „KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU Realizacji obiektów budowlanych (budynków mieszkalnych, usługowych, a zwłaszcza dopuszczonych zgodnie z ustaleniami kondygnacji podziemnych) na terenach dotychczas niezabudowanych towarzyszyć będzie konieczność dokonania zmian w ukształtowaniu powierzchni terenu, obejmujących między innymi wykonanie wykopów, przemieszczanie znacznych mas ziemnych oraz wyrównanie powierzchni. W podłożu umieszczone zostaną elementy konstrukcji budowlanych oraz inne materiały, które w sposób istotny mogą wpłynąć na zmianę właściwości gleby, szczególnie poprzez zakłócenie naturalnego obiegu wody i ograniczenie zdolności infiltracyjnych. Zasięg negatywnego, bezpośredniego oddziaływania na powierzchnię ziemi, związanego z lokalizacją budynków, obejmować będzie powierzchnię terenu przeznaczoną bezpośrednio pod zabudowę. Należy jednak zaznaczyć, że większość terenów przeznaczonych pod zabudowę charakteryzuje się w chwili obecnej dużym stopniem przekształcenia warstw powierzchniowych gleby (przemieszanie warstw) na skutek prowadzenia zabiegów agrotechnicznych. Równie negatywne skutki jak wspomniana powyżej lokalizacja zabudowy, będzie niosła za sobą realizacja nowych szlaków komunikacyjnych oraz ewentualna zmiana parametrów szlaków już istniejących. Podczas ich budowy (lub przebudowy) nastąpi konieczność użycia ciężkiego sprzętu budowlanego, umożliwiającego utwardzenie powierzchni oraz zastosowania różnego rodzaju materiałów budowlanych znacząco zmieniających właściwości podłoża. Wykonanie tych inwestycji spowoduje powiększenie areału trwale uszczelnionej powierzchni oraz nieodwracalne zmiany w jej naturalnym ukształtowaniu. Podobne przekształcenia będą występowały w przypadku lokalizacji obiektów inżynierskich. Zjawisko negatywnego oddziaływania lokalizacji nowych szlaków komunikacyjnych na powierzchnię ziemi jak i warunki gruntowe wystąpi w największej skali na terenach przeznaczonych pod lokalizację nowoprojektowanej drogi klasy zbiorczej (1,2KD-Z), przebiegającej przez obszar objęty projektem mpzp. Na obecnym etapie projektowania, ze względu na brak szczegółowych danych opisujących inwestycję, określenie skali występowania tego zjawiska jest utrudnione, w związku z czym szczegółowy opis oddziaływania lokalizacji tego rodzaju przedsięwzięcia zostanie wykonany na potrzeby specjalistycznych opracowań, niezbędnych do uzyskania wymaganych prawem decyzji zezwalających na realizację tego przedsięwzięcia. Naruszenie ukształtowania powierzchni ziemi i warunków podłoża nastąpi także na skutek prowadzenia robót w zakresie sieci infrastruktury technicznej, w tym dopuszczonej ustaleniami planu przebudowy elektroenergetycznej linii napowietrznej SN na linię kablową. Przekształcenia te obejmą zmiany w profilu glebowym, umieszczenie materiałów wpływających na właściwości gleby oraz, w mniejszym stopniu, wpłyną na wzrost uszczelnienia powierzchni terenu. Zasięg oraz intensywność występowania negatywnego oddziaływania będzie jednak znacznie mniejsza niż w przypadku lokalizacji zabudowy lub realizacji nowych szlaków komunikacyjnych. Zmiana dotychczasowych właściwości chemicznych i fizycznych podłoża nastąpi również w wyniku czasowego, intensywnego użytkowania terenu na etapie budowy, prowadzącego do zagęszczenia gleby i zniszczenia warstwy próchniczej również na terenach sąsiadujących z planowaną zabudową. Obciążenie terenu na skutek wykorzystania ciężkiego sprzętu budowlanego spowoduje degradację naturalnego systemu kapilarnego, decydującego o retencji wody, jej dostępności dla roślin oraz wymianie gazowej w profilu glebowym. Oddziaływanie to będzie jednak miało charakter lokalny i czasowy, a po zakończeniu prac przy realizacji poszczególnych inwestycji powinno ustąpić. W celu ograniczenia opisanych powyżej skutków wprowadzenia nowego sposobu zagospodarowania terenu, zapisy planu wprowadzają rozwiązania pozwalające na zmniejszenie skali występowania negatywnego oddziaływania na poszczególne komponenty środowiska, w tym na powierzchnię ziemi i warunki gruntowe. 24 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP „KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU Aby zminimalizować ryzyko nadmiernego uszczelnienia powierzchni wprowadzono zapisy ograniczające powierzchnię zabudowy na poszczególnych terenach znajdujących się w granicach planu (w zależności od przeznaczenia terenu maksymalna powierzchnia zabudowy wynosi od 20 do 40% powierzchni działki). Jednocześnie wprowadzono obowiązek zachowania minimalnych powierzchni biologicznie czynnych, pozwalających na zachowanie właściwości gleby na niezabudowanych fragmentach terenu. W zależności od przeznaczenia terenu powierzchnia ta musi wynosić minimum 30 – 60% powierzchni działki budowlanej (80% w przypadku terenów ZO/ZL). Nadmiernej zabudowie przeciwdziałać będą również zapisy ustalające minimalną powierzchnię nowo wydzielanej działki budowlanej, dopuszczające lokalizację jednego budynku mieszkalnego na działce budowlanej na terenach MN oraz zakazujące lokalizacji obiektów handlowych o powierzchni zabudowy większej niż 500m2. Na częściowe zachowanie dotychczasowego ukształtowania terenu wpływ mają zapisy ustalające nieprzekraczalne linie zabudowy, zakazujące lokalizacji budynków na terenach 1,2ZO/ZL oraz uniemożliwiające wprowadzanie zabudowy na terenach bezpośrednio przylegających do istniejących cieków wodnych i rowów melioracyjnych. Nadmiernemu pogorszeniu właściwości gleby i powierzchni ziemi przeciwdziałać ma zapis ustalający zagospodarowanie mas ziemnych pochodzących z wykopów, a spełniających standardy jakości gleby i ziemi gleby, na działce budowlanej, z dopuszczeniem usuwania ich poza obszar planu zgodnie z przepisami odrębnymi. W przypadku gdy jakość gleby i ziemi nie zostanie zachowana, zapisy planu ustalają nakaz doprowadzenia jej do wymaganych standardów, zgodnie z przepisami odrębnymi. Pozytywny wpływ na ochronę powierzchni ziemi i warunków gruntowych będą miały również zapisy regulujące gospodarkę odpadami na terenach objętych granicami planu. Wprowadzony został obowiązek zagospodarowania odpadów na zasadach określonych w przepisach odrębnych. Regulacja sposobu postępowania z odpadami wytworzonymi na terenach objętych granicami planu (szczególnie w kontekście rozwoju terenów usługowych) pozwoli na uniknięcie zanieczyszczenia powierzchni ziemi oraz zapobiegnie możliwości przedostawania się substancji niebezpiecznych do gruntu. Ponadto prowadzenie właściwej gospodarki odpadami pozwoli na zminimalizowanie zagrożenia wynikającego z niekontrolowanego pozbywania się odpadów. 6.2. Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne Wprowadzenie nowego sposobu zagospodarowania, w szczególności na tereny niezabudowane, użytkowane dotąd rolniczo, może znacząco oddziaływać na kształtowanie lokalnych warunków wodnych. Nieodpowiednio prowadzone działania, obejmujące wprowadzenie nowej zabudowy bez równoczesnego określenia warunków prowadzenia gospodarki wodno – ściekowej, mogłyby doprowadzić do degradacji panujących tu stosunków wodnych oraz zanieczyszczenia wód podziemnych i powierzchniowych. Lokalizacja nowych obiektów budowlanych oraz budowa nowych szlaków komunikacyjnych w sposób istotny wpłynie przede wszystkim na ograniczenie możliwości infiltracji wód opadowych w głąb profilu glebowego (wzrost udziału powierzchni trwale uszczelnionych), a co za tym idzie ograniczy możliwość zasilania wód gruntowych. Skutkiem wprowadzania tego typu inwestycji bez zastosowania odpowiednich rozwiązań w zakresie gospodarowania wodami jest występowanie nadmiernego odpływu wód opadowych i powierzchniowych z terenów uszczelnionych oraz obniżanie poziomu zwierciadła wód podziemnych. Negatywny wpływ na kształtowanie lokalnych warunków wodnych może wystąpić także na skutek dopuszczenia lokalizacji kondygnacji podziemnych (w tym 25 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP „KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU garaży podziemnych), których realizacja zakłóca procesy przemieszczania się wód opadowych i roztopowych z powierzchni ziemi w głąb profilu glebowego. Zagrożenia dla zachowania jakości wód powierzchniowych i podziemnych jakie niesie za sobą wprowadzanie nowej zabudowy związane są również ze wzrostem ilości powstających na danym terenie ścieków. Niewłaściwy sposób ich zagospodarowania i odprowadzania (np. odprowadzanie do nieszczelnych zbiorników bezodpływowych) może skutkować przedostaniem się substancji niebezpiecznych do wód powierzchniowych i podziemnych, powodując ich znaczne zanieczyszczenie i degradację. Podobne skutki może nieść za sobą niewłaściwe prowadzenie gospodarki odpadami. Lokalne i czasowe negatywne oddziaływania występują niewątpliwie również na etapie prowadzenia prac budowlanych, zarówno w zakresie lokalizacji zabudowy, nowych szlaków komunikacyjnych jak i sieci infrastruktury technicznej. Pojawiają się one głównie na skutek wykonania różnego rodzaju wykopów i prowadzenia prac przy użyciu ciężkiego sprzętu, powodującego nadmierne zagęszczenie oraz przemieszczenie poszczególnych warstw gruntu, które z kolei prowadzić może do zaburzeń w przebiegu naturalnego procesu infiltracji wód opadowych i roztopowych. Oddziaływania te mają jednak znacznie mniejszy wymiar niż oddziaływania związane bezpośrednio z lokalizacją zabudowy. Wprowadzanie nowych inwestycji oraz prowadzenie robót budowlanych (bez określenia nieprzekraczalnej linii zabudowy oraz zasad ochrony istniejących wód) może doprowadzić również do pojawienia się zmian w dotychczasowym ukształtowaniu koryta otwartych fragmentów Krzesinki, rowów melioracyjnych, a także zbiornika wodnego. W skrajnych przypadkach działania te mogą prowadzić do zakłócenia przepływu lub całkowitego zniszczenia istniejących wód powierzchniowych. Aby zminimalizować skalę negatywnego oddziaływania występującego na skutek realizacji nowych inwestycji budowlanych na omawianym terenie, projekt mpzp „Krzesiny – rejon ul. Tarnowskiej – część B” w Poznaniu wprowadza szereg zapisów pozwalających na ograniczenie niekorzystnego wpływu na wody powierzchniowe i podziemne, związanego ze zmianą sposobu zagospodarowania. Do najważniejszych zapisów pozwalających na ochronę zasobów wód powierzchniowych i podziemnych należy ustalenie zachowania istniejących cieków jako otwartych (z wyjątkiem fragmentu cieku na terenie 3U/WS, dla którego dopuszczono możliwość skanalizowania). Istniejące wody powierzchniowe są naturalnymi odbiornikami spływających z analizowanego obszaru wód opadowych i roztopowych oraz w istotny sposób wpływają na kształtowanie poziomu zalegania zwierciadła wód podziemnych. Odsunięcie linii zabudowy oraz wprowadzenie zakazu lokalizacji ogrodzeń wzdłuż cieku (w odległości mniejszej niż 4,0m od górnej krawędzi skarpy) pozwoli natomiast na ochronę przed ewentualnymi znacznymi zmianami przekrojów oraz brzegów cieków istniejących na tym terenie (jak również niewielkiego zbiornika wodnego). Zapisy projektu planu w pewnym stopniu chronią również istniejący na tym terenie system melioracyjny, który na skutek wprowadzania nowych inwestycji (w szczególności lokalizacji nowoprojektowanej drogi klasy zbiorczej) może zostać naruszony. Ustalenia projektu planu narzucają konieczność odtworzenia lub podłączenia do drenażu opaskowego (lub kanału deszczowego) elementów systemu melioracyjnego, które zostały przerwane na skutek wprowadzonych zmian w zagospodarowaniu. Projekt planu ustala także nakaz zachowania powszechnego dostępu do wód powierzchniowych na zasadach określonych w przepisach odrębnych, dopuszczając jednocześnie lokalizację kładek dla pieszych nad ciekiem (na terenach U/WS). W celu ochrony zasobów wód podziemnych, dla wszystkich terenów objętych granicami planu, ustalono zaopatrzenie w wodę pitną z sieci wodociągowej. Rozwiązanie to pozwoli na wyeliminowanie 26 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP „KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU ryzyka znacznego obniżenia poziomu wód podziemnych na skutek nadmiernej eksploatacji ujęć wody, wykorzystywanych w celu zaspokojenia zapotrzebowania na wodę w obrębie terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej jak i usługowej. W zakresie prowadzenia gospodarki wodno – ściekowej w projekcie planu umieszczono zapisy mówiące o obowiązku odprowadzania ścieków komunalnych (z dopuszczeniem odprowadzania ścieków do zbiorników bezodpływowych do czasu realizacji sieci kanalizacji sanitarnej), a także ustalające lokalizację na terenie 1K przepompowni ścieków. Ponadto na terenach 1K i 2K dopuszczono lokalizację obiektów związanych z magazynowaniem i tłoczeniem ścieków komunalnych. Działania te pozwolą na docelowe wyeliminowanie zagrożenia zanieczyszczenia środowiska gruntowo – wodnego na skutek przedostania się do wód zanieczyszczeń fizycznych, chemicznych oraz biologicznych, związanych z użytkowaniem nowych terenów i funkcjonowaniem na nich zabudowy. Jest to szczególnie istotne w kontekście przewidywanego znacznego wzrostu ilości ścieków powstających na analizowanym terenie (związanego głównie z rozwojem terenów usługowych), a także wrażliwości na zanieczyszczenia wód azotem (teren ten znajduje się na obszarze szczególnie narażonym na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych – OSN). Ustalenia projektu planu wprowadzają również zapisy mające na celu zapewnienie właściwej infiltracji wód opadowych i roztopowych do gruntu, ograniczenie możliwości przedostawania się zanieczyszczonych wód opadowych i roztopowych do wód podziemnych oraz zachowanie obiegu wody w środowisku na analizowanym terenie. Umożliwiają to ustalenia określające minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej dla poszczególnych terenów, ograniczające maksymalną powierzchnię zabudowy, a także zapisy regulujące postępowanie z wodami opadowymi i roztopowymi. Z uwagi na odmienny sposób zagospodarowania poszczególnych terenów projekt mpzp „Krzesiny – rejon ulicy Tarnowskiej – część B” wprowadza różne ustalenia określające sposób zagospodarowania wód opadowych i roztopowych w granicach analizowanego obszaru. Dla terenów zabudowy, terenów zieleni oraz strefy zieleni izolacyjno-krajobrazowej (na terenie 1KD-Z) ustalono zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych w granicach działki budowlanej lub terenu. W przypadku wód opadowych i roztopowych pochodzących z terenów utwardzonych ustalono konieczność stosowania urządzeń podczyszczających, chroniących zasoby wód podziemnych i powierzchniowych przed ewentualnym zanieczyszczeniem. Dla terenów dróg publicznych (z wyjątkiem strefy zieleni izolacyjno-krajobrazowej na terenie 1KD-Z) i dróg wewnętrznych dopuszczono możliwość odprowadzania wód opadowych i roztopowych do sieci kanalizacji deszczowej (zgodnie z przepisami odrębnymi). Pozwoli to zapobiec sytuacji, w której zanieczyszczenia takie jak węglowodory czy zawiesiny przedostawałyby się do gruntu wraz z wodami spływającymi z terenów komunikacyjnych. Niezwykle istotne znaczenie dla zachowania retencji wód opadowych i roztopowych na omawianym obszarze ma ustalenie lokalizacji zbiornika retencyjnego na terenie 2K oraz dopuszczenie lokalizacji zbiorników retencyjnych na terenach U/WS. Poprawianiu lokalnej retencji służyć będzie również, wyznaczony ustaleniami planu teren zieleni otwartej lub do zalesień (1ZO/ZL, 2ZO/ZL) oraz strefa zielenie izolacyjno-krajobrazowej (na terenie 1KD-Z). Reasumując, zapisy planu ustalają właściwy sposób prowadzenia gospodarki wodno – ściekowej m.in. poprzez ochronę istniejących na tym terenie zasobów wód podziemnych i powierzchniowych, gospodarowanie wodami opadowymi i roztopowymi w sposób umożliwiający zmniejszenie ryzyka nadmiernego odpływu z analizowanych terenów oraz zapewnienie właściwego poziomu retencji wodnej. 27 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP „KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU 6.3. Oddziaływanie na różnorodność biologiczną i krajobraz Planowany sposób zagospodarowania terenów objętych ustaleniami planu w znacznym stopniu będzie wpływać na poszczególne komponenty środowiska, w tym na kształtowanie lokalnej różnorodności biologicznej. Istniejące w chwili obecnej siedliska, występujące na terenach w dużym stopniu kształtowanych i kontrolowanych przez człowieka, charakteryzujące się niewielkim stopniem naturalności (monokultury upraw rolniczych), zostaną niemal całkowicie przekształcone. W większości przypadków zniszczone zostaną również niewielkie powierzchnie terenu porośnięte dotychczas przez dziko rosnące krzewy i rośliny zielne. W miejscach występowania roślinności ruderalnej terenów niezagospodarowanych (w sąsiedztwie dróg i pól uprawnych) oraz terenów upraw rolniczych pojawi się nowa zabudowa o różnych funkcjach, wraz z towarzyszącymi jej obszarami zieleni urządzonej. Realizacja nowych inwestycji budowlanych, związanych z lokalizacją nowej zabudowy usługowej oraz budową nowych szlaków komunikacyjnych, spowoduje znaczne uszczuplenie areału powierzchni biologicznie czynnej, usunięcie roślinności oraz zniszczenie wierzchniej warstwy gleby (odpowiadającej w dużej mierze za biologiczny potencjał tych terenów). Działania te wpłyną bezpośrednio na zmniejszenie liczby występujących na tych terenach gatunków roślin, zniszczenie siedlisk wielu gatunków zwierząt występujących na terenach rolniczych oraz znacznym zmniejszeniem dostępności ich bazy pokarmowej. Wprowadzenie zmian w zagospodarowaniu skutkować będzie również zanikaniem gatunków roślin i zwierząt występujących na terenach rolniczych i pojawianiem się w ich miejsce nowych, przystosowanych do życia w środowiskach silnie przekształconych przez człowieka. Aby nie dopuścić do drastycznego ograniczenia bioróżnorodności tych terenów zapisy projektu planu wprowadzają rozwiązania pozwalające na częściowe zniwelowanie negatywnego oddziaływania jakie niesie za sobą wprowadzenie zabudowy na tereny użytkowane dotychczas rolniczo. Czynnikiem, który będzie łagodzić negatywne dla środowiska przyrodniczego skutki antropopresji oraz wspomagać zachowanie ekologicznych funkcji terenów jest wykształcenie odpowiedniego układu przestrzennego zabudowy oraz wprowadzenie obowiązku zachowania odpowiedniego udziału powierzchni biologicznie czynnej (zapewniającej warunki życia organizmom żywym), zachowanie odpowiedniego poziomu produkcji materii organicznej oraz warunków infiltracji wód opadowych i roztopowych do gruntu. W tym celu w projekcie planu określono m.in. nieprzekraczalne parametry zabudowy oraz minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej (od 30 do 60%) dla wszystkich terenów przeznaczonych po zabudowę. Niezwykle istotne z punktu widzenia ochrony bioróżnorodności jest zachowanie istniejących fragmentów cieków jako otwartych (z wyjątkiem terenu 3U/WS), a także zachowanie niewielkiego zbiornika wodnego, znajdującego się w północnej części obszaru opracowania. Pozwoli to na ochronę siedlisk zamieszkałych dotychczas przez organizmy związane ze środowiskami wodnymi lub nadwodnymi, których udział w kształtowaniu lokalnej różnorodności biologicznej jest znaczący. Korzystnymi zapisami projektu planu (z punktu widzenia ochrony różnorodności) są również ustalenia dotyczące kształtowania nowych terenów zieleni. W tym kontekście niezwykle ważne są zapisy ustalające przeznaczenie terenów 1ZO/ZL i 2ZO/ZL pod zieleń otwartą lub zalesienia, a także ustalające lokalizację strefy zieleni izolacyjno-krajobrazowej w obrębie terenu 1KD-Z. Ustalono również lokalizację szpaleru drzew po zachodniej i wschodniej stronie terenu 1KD-Z (zgodnie z rysunkiem planu) oraz wydzielono strefę zadrzewień w sąsiedztwie fragmentu cieku Krzesinka (w obrębie terenu 1U/WS). Nowe nasadzenia zieleni stanowić będą rekompensatę strat poniesionych przez środowisko w wyniku usunięcia zieleni kolidującej z nowymi inwestycjami budowlanymi oraz znacznego przekształcenia i uszczelnienia powierzchni ziemi. Wykształcenie nowych enklaw zieleni 28 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP „KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU (szczególnie w sąsiedztwie wód powierzchniowych) przyczyni się także do zwiększenia atrakcyjności tych terenów dla przedstawicieli różnych gatunków zwierząt, które zwłaszcza dzięki obecności zieleni wysokiej, będą mogły znaleźć dogodne warunki do życia. Wszystkie wspomniane powyżej zapisy ograniczą negatywne zmiany wywołane wprowadzeniem nowego sposobu zagospodarowania, umożliwiając jednocześnie wytworzenie nowych terenów o korzystnych walorach estetycznych i krajobrazowych. Właściwa podbudowa biologiczna terenów przeznaczonych pod rozwój zabudowy, a także odpowiedni dobór i zróżnicowanie gatunkowe wprowadzanej zieleni przyczyni się do zwiększenia różnorodności biologicznej oraz poprawy fizjonomii tutejszego krajobrazu. Zmiana dotychczasowego sposobu użytkowania terenów objętych granicą mpzp „Krzesiny – rejon ulicy Tarnowskiej – część B” w Poznaniu w sposób istotny wpłynie również na ich walory krajobrazowe. Dominujący obecnie na tym terenie krajobraz rolniczy zostanie niemal całkowicie przekształcony, a w miejscu pól uprawnych pojawią się nowe obiekty usługowe oraz szlaki komunikacyjne. W minimalnym stopniu zmiany walorów krajobrazowych dotyczyć będą terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (MN), które w większości są już zagospodarowane. Pomimo znacznej intensyfikacji planowanego sposobu zagospodarowania większości terenów, zapisy projektu umożliwiają utworzenie nowej, uporządkowanej w zakresie kształtowania zabudowy i zieleni, przestrzeni. W celu uzyskania wspomnianego efektu wprowadzono szereg rozwiązań wpływających korzystnie na ograniczenie negatywnych skutków zmiany dotychczasowego zagospodarowania terenów. W celu kształtowania ładu przestrzennego i poprawy walorów krajobrazowych poszczególnych terenów, wprowadzono ograniczenia dotyczące lokalizacji elementów dysharmonizujących przestrzeń wizualną, w tym: zakaz lokalizacji nowych napowietrznych sieci infrastruktury technicznej, obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży większej niż 500m2 oraz ogrodzeń betonowych i żelbetowych. Ustalenia planu regulują szczegółowo także możliwość lokalizacji szyldów, reklam wolnostojących, a także reklam na elewacjach budynków, ogrodzeniach oraz w wiatach przystankowych. Zapisy dotyczące możliwości lokalizacji instalacji telekomunikacyjnych zostały wprowadzone dla terenów U/WS (w projekcie planu określono szczegółowo parametry wysokościowe instalacji umieszczanych na budynkach oraz instalacji wolno stojących). Elementem wpływającym korzystnie na krajobraz będzie również, ustalone zapisami planu, dopuszczenie przebudowy napowietrznej linii elektroenergetycznej SN, kolidującej z planowanym zagospodarowaniem terenów, na linię kablową. Reasumując, zapisy projektu planu, pomimo wprowadzenia nowego sposobu użytkowania i zagospodarowania terenu (zmieniającego niemal całkowicie dotychczasowy charakter i krajobraz omawianego obszaru), pozwolą na wytworzenie terenów o korzystnych walorach krajobrazowych i umożliwią zachowanie zdolności biologicznych terenów znajdujących się w granicach mpzp „Krzesiny – rejon ulicy Tarnowskiej – część B” w Poznaniu. 6.4. Oddziaływanie na szatę roślinną Na skutek wprowadzania nowego zainwestowania, występująca na omawianym obszarze stosunkowo mało zróżnicowana szata roślinna ulegnie silnym przekształceniom, a w znacznej części zostanie usunięta. Dewastacji ulegnie głównie roślinność niska (reprezentowana przede wszystkim przez gatunki roślin uprawnych oraz towarzyszących im pospolitych gatunków chwastów), porastająca tereny przeznaczone bezpośrednio pod realizację inwestycji na terenach przeznaczonych pod zabudowę oraz komunikację (w trakcie realizacji inwestycji budowlanych czasowo i lokalnie zniszczona zostanie również roślinność na terenach sąsiadujących z planowaną zabudową). W wyniku 29 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP „KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU wprowadzenia nowego sposobu zagospodarowania terenów objętych ustaleniami projektu planu, zmianie ulegnie również charakter tutejszej szaty roślinnej, która w wielu przypadkach zostanie zastąpiona roślinnością o wyższych walorach estetycznych, reprezentowaną w dużej mierze przez gatunki obce rodzimej florze. Zaznaczyć należy jednak, że przemyślane wprowadzenie odpowiednich gatunków roślin, charakteryzujących się wysokimi walorami wizualnymi jak i odpowiednimi dla tych terenów wymaganiami siedliskowymi, może wpłynąć pozytywnie na zwiększenie różnorodności występujących tu roślin, szczególnie w odniesieniu do bardzo dużych terenów zajmowanych obecnie przez monokultury upraw rolniczych. Pomimo braku występowania na omawianym terenie zbiorowisk roślinnych o dużych walorach przyrodniczych, zapisy projektu planu wprowadzają ustalenia mające na celu ograniczenie skali występowania lub zniwelowania negatywnego oddziaływania na tutejszą florę w związku ze zmianą dotychczasowego sposobu zagospodarowania i użytkowania. Ustalenia projektu planu określają minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej jaki powinien być zachowany na poszczególnych działkach budowlanych (do 45% do 60%), a także maksymalną powierzchnię zabudowy jaka może być realizowana na poszczególnych terenach. Działania te pozwolą na zachowanie określonych areałów zagospodarowanych zielenią i zapobiegną możliwości całkowitego pozbawienia zdolności biologicznych tych terenów. Na terenie przeznaczonym pod lokalizację zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej terenie pojawi się zróżnicowana gatunkowo roślinność ogrodów przydomowych (w tym drzewa i krzewy owocowe oraz ozdobne), podczas gdy terenom usługowym towarzyszyć będzie najprawdopodobniej roślinność ozdobna o wysokich walorach estetycznych, wpływająca na wzrost atrakcyjności sąsiedztwa budynków usługowych. Ponadto, projekt planu zapewnia również częściową ochronę istniejącej na tym terenie zieleni m.in. poprzez ustalenie ochrony istniejących drzew oraz obowiązku wprowadzenia w granicach działki nowych nasadzeń w przypadku konieczności ich usunięcia. Dzięki zapisom projektu planu ustalającym zachowanie istniejących wód powierzchniowych (z wyjątkiem fragmentu Krzesinki na terenie 3U/WS, dla którego dopuszczono możliwość skanalizowania) zachowane zostaną również dotychczasowe siedliska roślin rozwijających się na brzegach cieków i zbiorników wodnych, a także nielicznie występujących na tych terenach gatunków roślin wodnych. Zgodnie z zapisami projektu planu wprowadzone zostaną nowe rozwiązania, pozwalające na zwiększenie udziału powierzchni zajmowanej przez roślinność. W północnej części obszaru opracowania wydzielone zostały tereny zieleni otwartej lub do zalesień, oznaczone symbolami 1ZO/ZL i 2ZO/ZL. Na terenach tych ustalono udział powierzchni biologicznie czynnej na poziomie minimum 80% powierzchni działki oraz obowiązek prowadzenia gospodarki leśnej zgodnie z planem urządzenia lasu. Dopuszczono również prowadzenie zalesień na podstawie planu zalesiania (zgodnie z przepisami odrębnymi). Tutejszą florę wzbogacą również nasadzenia roślin w obrębie wyznaczonej na rysunku planu strefie zieleni izolacyjno-krajobrazowej. Zieleń ta, dzięki odpowiedniej gęstości biomasy, powinna pełnić rolę „naturalnego „ekranu akustycznego” (dla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej MN), ograniczając negatywną percepcję psychoakustyczną hałasu samochodowego, związanego z planowaną trasą 1KD-Z. Również szpalery drzew po zachodniej i wschodniej stronie projektowanej drogi na terenie 1KD-Z (zgodnie z rysunkiem planu) wzbogacą zieleń na obszarze planu. Wykształcenie nowych terenów zieleni oraz wprowadzanie nowych nasadzeń zieleni wysokiej pozwoli nie tylko na zmniejszenie negatywnego oddziaływania hałasu na lokalne warunki akustyczne, ale także na wzbogacenie tutejszej szaty roślinnej, szczególnie w odniesieniu do zieleni wysokiej. 30 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP „KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU Niezwykle ważnym działaniem, wpływającym na wzbogacenie i zachowanie lokalnej szaty roślinnej, jest ustalenie strefy zadrzewień na terenie U/WS oraz ustalenie wprowadzania zieleni na tereny wolne od utwardzenia. 6.5. Oddziaływanie na powietrze Zmiana dotychczasowego sposobu zagospodarowania i użytkowania terenów znajdujących się w granicach mpzp, przewidująca m.in. lokalizację obiektów usługowych oraz projektowanej drogi klasy zbiorczej (1KD-Z), wpłynie na wzrost dotychczasowej emisji gazów i pyłów z omawianego obszaru. Przewiduje się, że emisja, której źródłem będą instalacje zlokalizowane na poszczególnych terenach zabudowy usługowej, nie będzie jednak osiągała wielkości mogących spowodować przekroczenie dopuszczalnych poziomów stężeń zanieczyszczeń na terenach sąsiednich. Brak szczegółowych informacji dotyczących rodzaju i charakterystyki instalacji, która będzie (będą) źródłem emisji, informacji o przewidywanym składzie jakościowym i ilościowym emitowanych substancji, a także podstawowych parametrów emitora, uniemożliwia jednak szczegółowe określenie oddziaływania nowych (potencjalnych) źródeł emisji zlokalizowanych na terenach usługowych na jakość powietrza atmosferycznego na obecnym etapie projektowania. Informacje te będą określone w szczegółowych opracowaniach, które będzie podstawą do wydania stosownych pozwoleń na eksploatację poszczególnych instalacji (na podstawie obowiązujących przepisów). Nowymi punktowymi źródłami emisji zanieczyszczeń do powietrza będą instalacje grzewcze zlokalizowane w obrębie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej na terenie MN. Ze względu na stosunkowo niewielką powierzchnię terenów przeznaczonych pod lokalizację zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz małą liczbę punktowych emitorów zanieczyszczeń przewiduje się, że emisja ta nie będzie miała większego znaczenia w kształtowaniu lokalnej jakości powietrza atmosferycznego. Znaczący udział we wzroście powstających na omawianym terenie zanieczyszczeń powietrza będą miały szlaki komunikacyjne. Największym liniowym źródłem zanieczyszczeń komunikacyjnych do powietrza będzie projektowana droga klasy zbiorczej 1KD-Z. Na podstawie informacji określających prognozowany poziom emisji zanieczyszczeń powietrza w specjalistycznych opracowaniach, wykonanych na potrzeby realizacji podobnych inwestycji, nie przewiduje się jednak wystąpienia przekroczeń dopuszczalnych poziomów zanieczyszczeń gazowych i pyłowych poza obszarem pasa drogowego, wyznaczonego liniami rozgraniczającymi. W związku z powyższym nie zaistniała konieczność wprowadzenia rozwiązań ograniczających negatywne oddziaływanie szlaków komunikacyjnych na jakość powietrza atmosferycznego. Nie przewiduje się powstania przekroczeń dopuszczalnych poziomów stężeń zanieczyszczeń ze względu na zwiększenie lokalnego natężenia ruchu. Przewidywany wzrost natężenia ruchu na obecnie istniejących oraz nowo projektowanych drogach (dojazdowych i wewnętrznych) związany będzie głównie z dojazdem do zabudowy mieszkaniowej oraz obsługą obiektów usługowych. Związana z tym emisja gazów i pyłów nie będzie stanowiła zagrożenia dla przekroczenia obowiązujących standardów jakości powietrza. Czasowy wzrost emisji substancji do powietrza związany będzie z realizacją inwestycji budowlanych, polegających na realizacji obiektów usługowych, budynków mieszkalnych oraz nowych szlaków komunikacyjnych. Wzrost stężeń zanieczyszczeń gazowych, których powstawanie związane jest z pracą silników maszyn budowlanych oraz zanieczyszczeń pyłowych, powstających w wyniku przemieszczania dużych ilości mas ziemnych i stosowania różnego rodzaju materiałów budowlanych, będzie miał charakter punktowy i ograniczony czasowo. Ilość zanieczyszczeń wytwarzanych przez 31 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP „KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU maszyny budowlane będzie stosunkowo niewielka, głównie ze względu na ograniczoną powierzchnię na jakiej będą odbywały się roboty oraz ograniczony czas ich przeprowadzania. Pyły powstające podczas prowadzenia prac budowlanych nie będą miały większego znaczenia w kształtowaniu poziomów emisji dla tych terenów (ze względu na niewielkie odległości unoszenia cząstek pyłu wzrost zapylenia będzie miał charakter lokalny). Emisja ta będzie zjawiskiem czasowym i nie będzie miała większego znaczenia w długofalowym kształtowaniu jakości powietrza na tym terenie. W celu ograniczenia wzrostu emisji gazów i pyłów na skutek wprowadzenia nowego sposobu zagospodarowania omawianego terenu, zapisy projektu planu ustalają rozwiązania mające na celu zminimalizowanie negatywnego oddziaływania na jakość powietrza atmosferycznego. Zapisy planu, w celu ograniczenia negatywnego wpływu funkcjonowania nowej zabudowy zakazują stosowania w nowych budynkach pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy. Dopuszczona została natomiast możliwość stosowania indywidualnych systemów grzewczych, zgodnie z przepisami odrębnymi. Zapisy dotyczące zastosowania systemu grzewczego wpisują się w realizację wydanego przez Wojewodę Wielkopolskiego rozporządzenia (nr 39/07 z dnia 31 grudnia 2007r.) w sprawie określenia programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań. Zgodnie z zadaniami podstawowymi, określonymi we wspomnianym powyżej programie ochrony powietrza, dopuszcza się zastosowanie indywidualnych instalacji grzewczych pod warunkiem spełnienia kryteriów dotyczących rodzaju instalacji oraz stosowanego w nich paliwa (zakaz lokalizacji w nowych budynkach pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe z wyłączeniem instalacji opalanych paliwami odnawialnymi z biomasy). Na całym omawianym obszarze projekt planu zakazuje lokalizacji przedsięwzięć mogących zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu przepisów odrębnych, z wyjątkiem dopuszczonych pozostałymi ustaleniami planu oraz inwestycji celu publicznego z zakresu łączności publicznej. Zapis ten pozwoli ograniczyć do niezbędnego minimum możliwość lokalizacji przedsięwzięć, których eksploatacja stanowiłaby poważne zagrożenie dla poszczególnych komponentów środowiska, w tym jakości powietrza atmosferycznego. Korzystny wpływ na jakość powietrza atmosferycznego będzie miała również zieleń, zarówno ta lokalizowana w formie rzędów drzew wzdłuż projektowanego szlaku komunikacyjnego na terenie 1KD-Z jak i zieleń wprowadzana w granicach określonej na rysunku planu strefy zieleni izolacyjnokrajobrazowej, zlokalizowanej wzdłuż terenu zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (MN). Niewątpliwie wytworzenie nowych terenów zieleni (spełniających różne funkcje) wpłynie na ograniczenie uciążliwości związanych z emisją gazów i pyłów, powstających głównie na terenach komunikacyjnych oraz usługowych. Należy jednak zaznaczyć, że zieleń izolacyjna aby spełniała swoją zasadniczą funkcję (w tym przypadku izolacji terenów mieszkaniowych od zabudowy usługowej oraz szlaków komunikacyjnych) powinna charakteryzować się odpowiednimi cechami i parametrami. Musi posiadać przede wszystkim odpowiednią szerokość, która w przypadku pojedynczego pasa powinna wynosić od 8 do 12 m, a przy pasach podwójnych od 8 do 10 m. Ponadto, musi charakteryzować się odpowiednim doborem gatunkowym oraz gęstością nasadzeń. Wprowadzaną zieleń należy dostosować do warunków siedliskowych panujących na danym terenie, ze szczególnym uwzględnieniem wymogu ochrony istniejących drzew. Na poprawę jakości powietrza atmosferycznego wpływać będzie również utrzymanie odpowiednich powierzchni biologicznie czynnych oraz zagospodarowanie zielenią terenów towarzyszących zabudowie usługowej, a przede wszystkim zabudowie mieszkaniowej jednorodzinnej (wykształcenie zróżnicowanych ogrodów przydomowych). 32 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP „KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU 6.6. Oddziaływanie na klimat akustyczny W przyszłości, w wyniku realizacji ustaleń planu, a także biorąc pod uwagę ogólne prognozy ruchu pojazdów, obszar planu będzie znajdował się w zasięgu oddziaływania hałasu komunikacyjnego samochodowego – jeśli nie zostaną podjęte skuteczne działania przeciwhałasowe. Problem hałasu od tzw. pozostałych obiektów i działalności mogącej być źródłem hałasu – powinien być rozwiązywany na drodze administracyjnej. Zakłada się również, że hałas lotniczy nie będzie wpływał niekorzystnie na warunki akustyczne w środowisku, w obszarze planu, podobnie jak obecnie. Analizą akustyczną w ocenie oddziaływania hałasu samochodowego objęto planowaną ulicę zbiorczą (1KD-Z) oraz istniejącą ul. Tarnowską (poza planem), omówioną również w stanie aktualnym, które sąsiadują z terenem zabudowy mieszkaniowej MN. Z uwagi na niewystępowanie innych terenów wymagających komfortu akustycznego w środowisku, nie wystąpiła potrzeba analizy zagrożeń akustycznych od pozostałych dróg w obszarze planu. Na potrzeby niniejszej prognozy oszacowano zasięg ponadnormatywnego oddziaływania planowanej drogi zbiorczej 1KD-Z, a także istniejącej ul. Tarnowskiej. Dla przyjętych optymalnych parametrów ruchu dla planowanej drogi zbiorczej 1KD-Z, hałas samochodowy osiągnie poziom dopuszczalny w porze dziennej – LAeq D = 55 dB, w odległości do ok. 40 m od osi trasy, a poziom dzienno-wieczorno-nocny – w odległości do ok. 45 m, sięgając granicy terenu zabudowy mieszkaniowej MN. W przypadku zastosowania przegrody z zieleni dźwiękoizolacyjnej – zasięgi te będą mniejsze. Jednak pojawienie się docelowo potoków ruchu większych niż zakładano, spowoduje, że zasięgi oddziaływania hałasu od planowanej trasy 1KD-Z zwiększą się. W projekcie planu zapisano ustalenia nakazujące zastosowanie dodatkowych działań przeciwhałasowych na terenie 1KD-Z, tj. rozwiązań technicznych w jezdni oraz rozwiązań organizacyjnych, a także dopuszczono lokalizację przegrody przeciwhałasowej – wzdłuż terenu MN, która pozwoli na uzyskanie wymaganych przepisami standardów akustycznych w środowisku. W przypadku ul. Tarnowskiej, dostępne prognozy ruchu w stanie docelowym przewidują jedynie nieznaczny wzrost natężenia ruchu – w stosunku do natężeń w stanie istniejącym. Przewidywane zasięgi oddziaływania hałasu samochodowego – dla kryterium dopuszczalnego poziomu dźwięku – odpowiednio w porze dziennej i nocnej – wynoszą: do ok. 25 m dla LAeq D = 55 dB, do ok. 30 m dla LDWN = 55 dB oraz do ok. 12 m dla LAeq D = 60 dB i LAeq N = 50 dB. Oznacza to, że w zasadzie nie powinny występować przekroczenia dopuszczalnych standardów akustycznych w środowisku na linii zabudowy mieszkaniowej – wyznaczonej wzdłuż tzw. nieprzekraczalnej linii zabudowy. W ustaleniach planu zapisano również nakaz stosowania zasad akustyki budowlanej, urbanistycznej i architektonicznej w budynkach z pomieszczeniami wymagającymi komfortu akustycznego wewnątrz pomieszczeń, do czasu uzyskania wymaganych standardów akustycznych w środowisku. 6.7. Oddziaływanie na dziedzictwo kulturowe Nie przewiduje się na dziedzictwo kulturowe. oddziaływania realizacji ustaleń analizowanego projektu planu 33 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP „KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU 6.8. Oddziaływanie na ludzi W celu zapewnienia wyższej jakości życia oraz bezpieczeństwa mieszkańców analizowanych terenów niezbędne jest podejmowanie działań pozwalających na zachowanie i właściwą ochronę elementów środowiska przyrodniczego. Działania te są niezwykle ważne z punktu widzenia ochrony zdrowia mieszkańców miasta, gdyż rosnące zanieczyszczenie poszczególnych komponentów środowiska (zwłaszcza powietrza) pogarsza warunki życia, a długotrwałe narażenie na działanie szkodliwych substancji może być czynnikiem wpływającym na wzrost zachorowań i umieralności na skutek poszczególnych chorób. W związku z powyższym konieczne jest wprowadzanie takich ustaleń, których realizacja pozwoli na zmniejszenie ryzyka zanieczyszczenia środowiska, a co za tym idzie pogorszenie jakości życia mieszkańców danego terenu. Szczególnie istotnym czynnikiem wpływającym na pogorszenie komfortu życia jak i stanu zdrowia mieszkańców jest hałas komunikacyjny, którego źródłem jest w tym przypadku przede wszystkim komunikacja samochodowa. Niezwykle ważne jest także zachowanie właściwej jakości powietrza atmosferycznego, wprowadzanie terenów zagospodarowanych zielenią oraz kształtowanie walorów krajobrazowych analizowanego terenu (zachowanie ładu przestrzennego). Analizowany projekt mpzp „Krzesiny – rejon ulicy Tarnowskiej – część B” w Poznaniu w sposób odpowiedni reguluje kwestie związane z ochroną i kształtowaniem jakości powietrza atmosferycznego, regulacją gospodarki wodno – ściekowej, kształtowaniem terenów zieleni, ochroną przed hałasem czy ochroną wartości krajobrazowej. Wprowadzając poszczególne ustalenia i zakazy (opisane we wcześniejszych rozdziałach niniejszej prognozy) zmniejsza do minimum negatywny wpływ na jakość życia i zdrowie mieszkańców, jaki mógłby się pojawić na skutek wprowadzenia nowego sposobu zagospodarowania na część terenów objętych mpzp. Ustalenia projektu planu w sposób bezpośredni wpływają również na poprawę ogólnego poziomu bezpieczeństwa poprzez stworzenie właściwego układu komunikacyjnego, zapewniającego bezpieczny dostęp do terenów znajdujących się w granicy mpzp „Krzesiny – rejon ulicy Tarnowskiej – część B” w Poznaniu oraz dopuszczenie robót w zakresie systemu monitoringu wizyjnego oraz systemu służb ratowniczych i bezpieczeństwa publicznego. 6.9. Oddziaływanie na zwierzęta Na skutek wprowadzenia nowego sposobu zagospodarowania na tereny użytkowane w większości rolniczo, zmianie ulegnie charakter tutejszej fauny. Różnorodność gatunkowa przedstawicieli rodzimej fauny nie jest na omawianym terenie duża, jednak zniszczenie siedlisk na skutek wprowadzania zabudowy na tereny dotychczas niezabudowane wpłynie na ograniczenie powierzchni, stanowiącej środowisko życia zwierząt związanych z terenami rolniczymi. Zmniejszenie powierzchni życiowej oraz ograniczenie dostępności do bazy pokarmowej (szczególnie w przypadku małych zwierząt, których zdolności migracyjne są niewielkie), spowoduje wypieranie gatunków związanych z terenami rolniczymi i stopniowe zastępowanie ich gatunkami przystosowanymi do życia w siedliskach o odmiennym charakterze. Przewiduje się, że wprowadzone zapisy planu, pozwalające na zachowanie odpowiednich areałów powierzchni biologicznie czynnej oraz ustalające wytworzenie terenów zieleni, umożliwią częściowe zrekompensowanie strat poniesionych w wyniku wprowadzenia nowego sposobu zagospodarowania. 34 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP „KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU 6.10. Oddziaływanie na dobra materialne Nie przewiduje się wystąpienia negatywnego oddziaływania na dobra materialne na skutek realizacji ustaleń projektu mpzp „Krzesiny – rejon ulicy Tarnowskiej – część B” w Poznaniu. 6.11. Oddziaływanie na obszary Natura 2000 i inne obszary cenne przyrodniczo Jak wskazano w poprzednich rozdziałach niniejszego opracowania, w obrębie analizowanego obszaru nie są zlokalizowane obszary prawnie chronione w trybie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody jak również obszary objęte Europejską Siecią Ekologiczną Natura 2000. Ze względu na oddalenie omawianego terenu od najbliższych obszarów należących do sieci Natura 2000 (Fortu IA i Fortu II) nie przewiduje się negatywnego oddziaływania na te tereny w związku z realizacją ustaleń mpzp „Krzesiny – rejon ulicy Tarnowskiej – część B” w Poznaniu. Nie przewiduje się również negatywnego wpływu realizacji ustaleń planu na ograniczenie przestrzeni życiowej oraz dostępności do bazy pokarmowej zamieszkujących tereny fortów nietoperzy. Omawiany teren leży natomiast w granicach dawnego zespołu przyrodniczo – krajobrazowego Michałówka w Poznaniu, który posiadał status ochronny do roku 2000. Wprowadzenie nowego sposobu zagospodarowania na części terenów znajdujących się w granicach „Zespołu...” spowodowało ich silne przekształcenie, a w konsekwencji doprowadziło do utraty wartości przyrodniczej i ekologicznej tych obszarów. W wyniku zaistniałej sytuacji konieczne było przeprowadzenie weryfikacji granic dawnego zespołu przyrodniczo – krajobrazowego oraz określenie najkorzystniejszego sposobu jego dalszego zagospodarowania. Przeprowadzona inwentaryzacja przyrodnicza18 wykazała, iż część terenów przekształconych (m.in. potrzeby powiększania areału upraw rolniczych oraz lokalizacji głównych szlaków komunikacyjnych) całkowicie utraciła swoje walory przyrodnicze. Wśród obszarów, które na skutek wprowadzenia nowego sposobu zagospodarowania utraciły swoje walory przyrodnicze znalazły się między innymi tereny objęte granicami mpzp „Krzesiny – rejon ulicy Tarnowskiej – część B” w Poznaniu oraz tereny bezpośrednio z nim sąsiadujące. W związku z powyższym, w wyniku realizacji ustaleń projektu planu, nie należy spodziewać się negatywnego oddziaływania na obszary chronione i obszary cenne przyrodniczo. 6.12. Oddziaływanie transgraniczne Ze względu na położenie geograficzne Poznania (znaczne oddalenie od terenów przygranicznych państwa) stwierdzić należy, że realizacja ustaleń omawianego planu miejscowego nie spowoduje oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym, w rozumieniu Konwencji z Espoo z 25 lutego 1991 r. 6.13. Pola elektromagnetyczne Na skutek realizacji ustaleń mpzp „Krzesiny – rejon ulicy Tarnowskiej – część B” w Poznaniu, poza naturalnie występującymi źródłami promieniowania elektromagnetycznego, na analizowanym terenie pojawią się również źródła sztuczne, przede wszystkim w postaci instalacji telekomunikacyjnych. W zakresie ograniczenia możliwości wystąpienia negatywnego oddziaływania spowodowanego polami elektromagnetycznymi, zapisy projektu planu wprowadzają ograniczenia dotyczące możliwości lokalizacji instalacji telekomunikacyjnych, stanowiących źródła promieniowania elektromagnetycznego, 18 Weryfikacja granicy byłego Zespołu Przyrodniczo – Krajobrazowego Michałówka w Poznaniu, ocena jego przyrodniczej wartości i określenie sposobu kształtowania jego najbliższego sąsiedztwa, Borysiak J., Markiewicz J., Poznań 2005 35 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP „KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU na terenach U/WS. W przypadku lokalizacji infrastruktury telekomunikacyjnej na budynkach, jej wysokość nie może przekraczać połowy wysokości budynku, na którym zostanie usytuowana. W przypadku lokalizacji infrastruktury telekomunikacyjnej wolno stojącej, zapisy projektu planu ograniczają jej maksymalną wysokość do 12,0m w przypadku terenu 1U/WS oraz 20,0m w przypadku terenów 2,3U/WS. Dla pozostałych terenów, znajdujących się w granicach analizowanego projektu planu, nie wprowadzono szczegółowych ustaleń w zakresie lokalizacji instalacji telekomunikacyjnych. W związku z powyższym dla terenów tych obowiązywać będą zasady określone w obowiązujących przepisach odrębnych19. Szczegółowe określenie zasięgów występowania pola elektromagnetycznego, emitowanego przez instalacje radiokomunikacyjne, z uwagi na brak szczegółowych informacji określających moc oraz charakterystykę promieniowania emitowanego przez anteny, jakie zostaną w tym przypadku zastosowane, nie jest jednak możliwe na obecnym etapie projektowania. Na podstawie informacji zawartych w literaturze, przewiduje się jednak, że eksploatacja tego rodzaju instalacji nie spowoduje przekroczenia dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych, zdefiniowanych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów20. Ww. rozporządzenie określa dopuszczalne poziomy pól elektromagnetycznych w środowisku, zróżnicowane dla terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową, miejsc dostępnych dla ludności oraz zakresy częstotliwości pól elektromagnetycznych, dla których określa się parametry fizyczne, charakteryzujące oddziaływanie pól elektromagnetycznych na środowisko, a także metody sprawdzania dotrzymania dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych, jak również metody wyznaczania dotrzymania dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych. Zapisy projektu mpzp „Krzesiny – rejon ulicy Tarnowskiej – część B” w Poznaniu odnoszą się także do innych, znajdujących się w obrębie analizowanego terenu źródeł promieniowania elektromagnetycznego – napowietrznych linii elektroenergetycznych. W celu ograniczenia możliwości lokalizacji tego rodzaju źródeł promieniowania ustalają całkowity zakaz lokalizacji nowych napowietrznych sieci infrastruktury technicznej. W stosunku do istniejącej linii elektroenergetycznej SN, kolidującej z planowanym zagospodarowaniem terenów, dopuszczają możliwość jej przebudowy na linię kablową. Zgodnie z zapisami projektu planu, w przypadku istniejących linii elektroenergetycznych, należy uwzględnić w zagospodarowaniu ograniczenia wynikające z ich przebiegu i obszaru oddziaływania do czasu przebudowy na linie kablowe (zgodnie z przepisami odrębnymi). 7. PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA Skutki realizacji postanowień planu podlegać będą bieżącym pomiarom, ocenom oraz analizom wpływu na środowisko wielu czynników, prowadzonym w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska21 przez zobligowane do tego instytucje. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu, Państwowy Instytut Geologiczny, Prezydent miasta Poznania (będący jednocześnie starostą powiatu grodzkiego) prowadzą monitoring poszczególnych komponentów środowiska w zakresie określonym szczegółowo w ustawie z dnia z dnia 27 kwietnia 2001 r Prawo ochrony 19 20 21 Ustawa z dnia 7 maja 2010r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U. Nr 106, poz. 675), Dz. U. Nr 192, poz. 1883 z dnia 14 listopada 2003 r., utworzonemu ustawą z dnia 20 lipca 1991 roku o Inspekcji Ochrony Środowiska 36 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP „KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU środowiska22 oraz ustawie z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne23. Stosownie do art. 10 ust. 2 Dyrektywy 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko dla monitoringu znaczącego wpływu na środowisko realizacji planów możliwe jest wykorzystanie istniejącego systemu monitoringu, w celu uniknięcia jego powielania. W kontekście ustaleń omawianego w prognozie projektu planu, szczególnie istotne będzie monitorowanie poziomu hałasu samochodowego – zarówno wzdłuż planowanej trasy 1KD-Z, jak i istniejących: ul. Tarnowskiej (2KD-Z), drogi serwisowej (1KD-L), a także terenów usługowych U/WS. Niezwykle ważne będzie również prowadzenie monitoringu w zakresie jakości wód oraz powietrza atmosferycznego. Głównym skutkiem realizacji ustaleń planu miejscowego będą konkretne zmiany w zagospodarowaniu przestrzennym omawianego obszaru, zwłaszcza w zakresie lokalizacji nowej zabudowy mieszkaniowej i usługowej, nowego układu komunikacyjnego oraz infrastruktury technicznej. Analiza skutków realizacji postanowień planu wykonana będzie m.in. w ramach analizy zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta Poznania, przeprowadzanej na podstawie ustawy z dnia 23 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym24. Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy prezydent miasta ma obowiązek co najmniej raz w czasie kadencji przeprowadzić analizę zmian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy w celu oceny aktualności planów miejscowych oraz studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Analiza dotyczy również kontroli realizacji ustaleń planów miejscowych w zakresie ochrony i kształtowania środowiska. 8. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE W PROJEKTOWANYM DOKUMENCIE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH Możliwość rozważania różnego rodzaju sposobu zagospodarowania terenów znajdujących się w granicach mpzp dla obszaru „Krzesiny – rejon ulicy Tarnowskiej – część B” w Poznaniu została ograniczona w „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania”, które określa przeznaczenie terenów znajdujących się w granicach analizowanego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. W związku z powyższym ilość możliwych do wprowadzenia alternatywnych sposobów zagospodarowania tego obszaru była stosunkowo niewielka. Niemniej jednak rozważano alternatywne rozwiązania przestrzenne do zaproponowanych ostatecznie w przedłożonej do uchwalenia wersji ustaleń planu. Dotyczyły one m.in. przebiegu planowanej drogi zbiorczej 1KD-Z. Pierwotny przebieg (zgodny z przebiegiem wskazanym w „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania”) wyznaczony był bezpośrednio przy terenie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (teren MN). Ze względu na potencjalne negatywne oddziaływanie projektowanej trasy komunikacyjnej, związane głównie z emisją hałasu, zdecydowano się wprowadzenie dodatkowej strefy zieleni izolacyjno-krajobrazowej na styku z terenem mieszkaniowym. 9. WNIOSKI Jak wykazano w prognozie realizacja ustaleń projektu planu powodować będzie potencjalnie oddziaływania na środowisko przyrodnicze o zróżnicowanym charakterze, intensywności oraz zasięgu przestrzennym. Oddziaływania te będą skutkiem realizacji w granicy planu nowych inwestycji 22 23 24 zgodnie z art. 88, art. 109 ust.1, art. 117 ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska Dz. U. z 2005 r. Nr 239 poz. 2019 ze zmianami Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zmianami 37 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP „KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU budowlanych (na terenach MN, U/WS), nowych elementów komunikacyjnych (nowego układu komunikacyjnego) oraz nowych obiektów i sieci infrastruktury technicznej. Realizacja ustaleń projektu planu wpływać będzie na komponenty środowiska przyrodniczego. Oddziaływanie to będzie skutkiem realizacji w granicy planu nowych inwestycji budowlanych, związanych z realizacją zabudowy mieszkaniowej, usługowej, rozbudowy układu komunikacyjnego oraz zaopatrzenia terenów w niezbędne elementy infrastruktury technicznej. Zestawienie przewidywanych oddziaływań, w tym oddziaływań bezpośrednich, pośrednich, wtórnych, skumulowanych, krótkoterminowych, długoterminowych, stałych, chwilowych, pozytywnych i negatywnych na środowisko przedstawiono w tabeli, stanowiącej załącznik do prognozy nr 8. Projekt planu zawiera zapisy zapewniające ochronę istotnych elementów środowiska przyrodniczego i minimalizujących lub ograniczających negatywne skutki realizacji planu na środowisko przyrodnicze. Dotyczą one: → ochrony istniejących drzew, a w przypadku konieczności usunięcia istniejących drzew wprowadzenia nowych nasadzeń w granicach działki budowlanej, z wyjątkiem drzew owocowych, → wprowadzenia zieleni na terenach nieutwardzonych, → lokalizacji strefy zieleni izolacyjno-krajobrazowej na terenie 1KD-Z (wzdłuż terenu MN), → zachowania cieków jako otwartych (z dopuszczeniem skanalizowania cieku na terenie 3U/WS pomiędzy terenami 1K i 2K), a także zachowania dostępu do wód powierzchniowych na zasadach określonych w przepisach odrębnych, → zagospodarowania mas ziemnych pozyskanych podczas wykopów, a spełniających standardy jakości gleby i ziemi, na działce budowlanej, z dopuszczeniem usuwania ich poza obszar planu zgodnie z przepisami odrębnymi, → zagospodarowania odpadów, zgodnie z przepisami odrębnymi, → odprowadzania ścieków komunalnych do kanalizacji sanitarnej (z dopuszczeniem odprowadzania ścieków do zbiorników bezodpływowych do czasu realizacji sieci kanalizacji sanitarnej), → zagospodarowania wód opadowych i roztopowych w granicach działki budowlanej lub terenu w przypadku terenów zieleni lub strefy zieleni izolacyjno-krajobrazowej na terenie 1KD-Z (zgodnie z przepisami odrębnymi) z dopuszczeniem odprowadzania wód opadowych i roztopowych z terenów dróg publicznych (z wyjątkiem strefy zieleni izolacyjno-krajobrazowej na terenie 1KD-Z) i dróg wewnętrznych do sieci kanalizacji deszczowej, zgodnie z przepisami odrębnymi, → stosowania urządzeń podczyszczających wody opadowe i roztopowe z terenów utwardzonych, zgodnie z przepisami odrębnymi, → zakazu stosowania w nowych budynkach pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe, z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy, → zakazu lokalizacji przedsięwzięć mogących zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, z wyjątkiem inwestycji dopuszczonych ustaleniami planu oraz inwestycji celu publicznego z zakresu łączności publicznej, → uzyskania wymaganych standardów akustycznych w środowisku, na terenach, dla których standardy te zostały zdefiniowane, → uzyskania wymaganych standardów akustycznych na granicach z terenami o zdefiniowanych wymaganiach akustycznych w środowisku, 38 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP „KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU stosowania na terenie 1KD-Z rozwiązań technicznych w celu ograniczenia emisji hałasu komunikacyjnego, zgodnie z przepisami odrębnymi, oraz dopuszczenie ich stosowania na pozostałych drogach, → zapewnienie właściwego klimatu akustycznego w pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej, poprzez stosowanie zasad akustyki urbanistycznej, architektonicznej i budowlanej, zgodnie z przepisami odrębnymi, → dopuszczenie lokalizacji przegród przeciwhałasowych na terenie 1KD-Z, wzdłuż terenu MN. Ponadto, projekt planu zawiera ustalenia w zakresie zakazu lub ograniczenia możliwości lokalizacji na terenach elementów zagospodarowania dysharmonizujących walory krajobrazowe terenów, tj.: ogrodzeń, reklam, szyldów oraz napowietrznych elementów infrastruktury technicznej. Warunkiem niezbędnym dla ograniczania negatywnych skutków oddziaływania na środowisko będzie precyzyjne wyegzekwowanie ustaleń planu miejscowego i restrykcyjne przestrzeganie przez inwestorów przepisów i wymogów ochrony środowiska, wynikających z przepisów odrębnych. Dla zmniejszenia szkód dokonanych w środowisku przyrodniczym na skutek realizacji ustaleń projektu planu - w ramach kompensacji przyrodniczej – szczególnie istotne będą działania polegające na wprowadzaniu nowych nasadzeń drzew na terenach, na których w wyniku realizacji inwestycji konieczne będzie usunięcie istniejących nasadzeń. Nasadzenia te obejmować będą m.in. lokalizację szpaleru drzew po zachodniej i wschodniej stronie terenu 1KD-Z (orientacyjne usytuowania wskazano na rysunku planu), lokalizację strefy zieleni izolacyjno-krajobrazowej na terenie 1KD-Z oraz wprowadzenia strefy zadrzewień wzdłuż cieku wodnego na terenie 1U/WS. → 10. STRESZCZENIE Prognoza oddziaływania na środowisko stanowi podstawowy dokument, niezbędny do przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko skutków realizacji polityki, strategii, planu lub programu. Obowiązek jej opracowania wynika bezpośrednio z zapisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko oraz z ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Zasadniczym celem prognozy oddziaływania na środowisko jest diagnoza obecnego stanu środowiska oraz wskazanie potencjalnego oddziaływania realizacji ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na środowisko przyrodnicze, przy uwzględnieniu jego poszczególnych komponentów, w tym: powierzchni ziemi, warunków wodnych, różnorodności biologicznej, krajobrazu, szaty roślinnej i zwierząt, powietrza, klimatu akustycznego. Wzięto również pod uwagę oddziaływanie realizacji ustaleń mpzp na dziedzictwo kulturowe, a także oddziaływanie w kontekście emisji pól elektromagnetycznych. Powyższa prognoza oddziaływania na środowisko dotyczy projektu mpzp „Krzesiny – rejon ulicy Tarnowskiej – część B” w Poznaniu. Projekt planu miejscowego opracowywany jest na podstawie uchwały Nr XLVIII/620/V/2009 Rady Miasta Poznania z dnia 13 stycznia 2009 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Krzesiny – rejon ulicy Tarnowskiej – część B” w Poznaniu. Planem objęto obszar położony w południowo-wschodniej części Poznania w dzielnicy Nowe Miasto na Krzesinach. Wschodnia granica omawianego terenu przebiega wzdłuż drogi serwisowej znajdującej się po południowej stronie ulicy ekspresowej (B. Krzywoustego), północna wzdłuż drogi serwisowej po południowej stronie autostrady A2, granica 39 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MPZP „KRZESINY - REJON UL. TARNOWSKIEJ - CZĘŚĆ B” W POZNANIU zachodnia przebiega wzdłuż granic działek znajdujących się w obrębie Krzesiny25, natomiast granica południowa biegnie w dużej mierze wzdłuż ul. Tarnowskiej. Całkowita powierzchnia terenu objętego ustaleniami projektu mpzp wynosi około 21 ha. Prognoza składa się z ośmiu części. W pierwszej omówiono podstawy formalno-prawne, metodologię i zasadność jej sporządzania. W drugiej części omówiono położenie przedmiotowego obszaru w przestrzeni miasta i jego obecne zagospodarowanie. Scharakteryzowano poszczególne elementy środowiska przyrodniczego oraz ich wzajemne powiązania, w tym rzeźbę terenu, budowę geologiczną i warunki gruntowe, warunki wodne, szatę roślinną, świat zwierzęcy, gleby, klimat lokalny. Określono również stan środowiska przyrodniczego w zakresie jakości powietrza oraz klimatu akustycznego. W trzeciej części prognozy dotyczącej problemów ochrony środowiska związanych z zagadnieniami regulowanymi w projekcie planu, zwrócono głównie uwagę na zagadnienia związane z jakością wód powierzchniowych. W czwartej części prognozy omówiono cel i zapisy projektu planu. Wskazano również ich powiązania z zapisami innych dokumentów – „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania” oraz „Programem ochrony środowiska dla miasta Poznania na lata 2009-2012”. Wskazano również potencjalne znaczące skutki dla środowiska i przestrzeni, jakie mogą wystąpić w przypadku braku realizacji ustaleń omówionego w prognozie projektu planu. W piątej części omówiono podstawowe cele ochrony środowiska, formułowane na szczeblu międzynarodowym, krajowym i lokalnym, natomiast w szóstej części omówiono potencjalne oddziaływanie realizacji ustaleń projektu planu na poszczególne komponenty środowiska przyrodniczego. Wskazano też rozwiązania mające na celu zapobieganie i ograniczanie negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego planu. W siódmej części odniesiono się do zagadnień związanych z analizą skutków realizacji postanowień planu miejscowego, natomiast w części ósmej określono rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie, jakie były rozważane na etapie jego opracowywania. 25 Wzdłuż zachodniej granicy działek nr 6/7, 6/9, ark. 26, obr. Krzesiny, wzdłuż zachodniej i południowej granicy działki nr 5, ark. 26, wzdłuż południowej granicy działek nr 6/12, 6/18, 6/19, 6/23, ark. 26, obr. Krzesiny, przez działki nr 9/4, ark. 26, obr. Krzesiny, nr 1/5, ark. 25, obr. Krzesiny, wzdłuż południowej granicy działek nr 1/7, 2/17, 2/14, 2/15, 2/20, 3/10, ark. 25, obr. Krzesiny, południowej i wschodniej granicy działki nr 3/9 ark. 25, obr. Krzesiny i zachodniej granicy działki nr 3/10, ark. 25, obr. Krzesiny. 40