Hipoteka - ww.zdg.pl

Transkrypt

Hipoteka - ww.zdg.pl
Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?"
ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH
Hipoteka
Hipoteka jest formą zabezpieczenia ustanawianą na nieruchomościach, które mają
założoną księgę wieczystą. Jest dobrym i pewnym zabezpieczeniem dla wierzyciela jeśli
wartość nieruchomości jest wyższa niż wartość hipoteki. Hipoteka jest jednak
zabezpieczeniem bardzo kłopotliwym jeśli chodzi o jego ustanowienie i zaspokojenie się
wierzyciela z nieruchomości obciążonej hipoteką.
Są trzy rodzaje hipoteki: umowna, kaucyjna i przymusowa.
Hipoteka umowna (zwykła) jest ustanawiana na podstawie umowy zawartej
pomiędzy wierzycielem i dłużnikiem.
Hipoteka kaucyjna zabezpiecza wierzytelności o wysokości nieustalonej do
oznaczonej sumy najwyższej. Hipoteka kaucyjna może w szczególności zabezpieczać
istniejące lub mogące powstać wierzytelności z określonego stosunku prawnego albo
roszczenia związane z wierzytelnością hipoteczną, lecz nie objęte z mocy ustawy hipoteką
zwykłą. Hipoteką kaucyjną jest również hipoteka, która zabezpiecza wierzytelności z
dokumentów zbywalnych przez indos, chociażby wysokość wierzytelności była z góry
ustalona.
Hipotekę przymusową na wszystkich nieruchomościach dłużnika, może uzyskać
wierzyciel którego wierzytelność jest stwierdzona tytułem wykonawczym. Hipotekę
przymusową można uzyskać także na podstawie: tymczasowego zarządzenia sądu,
postanowienia prokuratora, na mocy przepisów szczególnych na podstawie decyzji,
chociażby decyzja nie była ostateczna, albo zarządzenia zabezpieczenia dokonanego na
podstawie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Wierzyciel na rzecz którego wpisano hipotekę staje się wierzycielem hipotecznym
- tzn. oprócz jego osobistego dłużnika może mieć dodatkowo dłużnika hipotecznego,
czyli każdoczesnego właściciela nieruchomości obciążonej hipoteką.
Hipotekę ustanawia się poprzez jej wpis w księgach wieczystych prowadzonych dla
Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński
ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka
tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53
e-mail: [email protected]
www.zdg.pl
1
Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?"
ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH
nieruchomości będącej przedmiotem zabezpieczenia.
Hipoteka zabezpiecza tylko wierzytelności pieniężne. Hipoteka zabezpiecza także
roszczenia o odsetki nieprzedawnione oraz o przyznane koszty postępowania.
Hipoteka jest ściśle związana z wierzytelnością, którą zabezpiecza. Nie można
przenieść wierzytelności zabezpieczonej hipoteką bez przenoszenia hipoteki. Podobnie i
hipoteka nie może być przeniesiona bez wierzytelności którą zabezpiecza. Jeśli
wierzytelność zostanie zapłacona to hipoteka wygasa (trzeba w tym celu dokonać jej
wykreślenia z ksiąg wieczystych).
Hipotekę można ustanawiać na następujących prawach związanych z
nieruchomością:
- własności nieruchomości,
- ułamkowej części nieruchomości stanowiącej udział współwłaściciela,
- użytkowaniu wieczystym (w tym wypadku hipoteka obejmuje również budynki i
urządzenia na użytkowanym terenie, stanowiące własność wieczystego użytkownika,
-
własnościowym
spółdzielczym
prawie
do
lokalu
mieszkalnego
i
do
domu
jednorodzinnego,
- spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,
- prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
- wierzytelności zabezpieczonej hipoteką.
Korzyści jakie wierzyciel może uzyskać dzięki hipotece:
- zabezpieczenie naszej wierzytelności na nieruchomości - co jest bardzo pewnym
zabezpieczeniem,
- wierzyciel hipoteczny ma pierwszeństwo przed przez innymi wierzycielami dłużnika oraz
tymi wierzycielami hipotecznymi, którzy wpisali swoje hipoteki później.
- hipoteka się nie przedawnia - dopóki jest wpisana w księgach wieczystych danej
nieruchomości to można się z niej zaspokajać mimo, że przedawniła się wierzytelność,
Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński
ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka
tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53
e-mail: [email protected]
www.zdg.pl
2
Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?"
ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH
która hipoteka zabezpieczała,
- w postępowaniu upadłościowym prowadzonym w stosunku do naszego dłużnika,
dysponując zabezpieczeniem hipotecznym jesteśmy w bardzo korzystnej sytuacji i szanse
na odzyskanie naszych pieniędzy są bardzo duże,
- dzięki ustanowieniu hipoteki można uzyskać kredyt tzw. hipoteczny,
- możemy uzyskać zabezpieczenie nawet wtedy, gdy nasz dłużnik nie dysponuje
odpowiednią nieruchomością - hipotekę na naszą rzecz można ustanowić również na
nieruchomości nie należącej do dłużnika, a należącej do osoby trzeciej (np. nieruchomości
należące do rodziny dłużnika, znajomych, przyjaciół, kontrahentów, itp),
- wierzytelność zabezpieczoną hipoteką można dochodzić niezależnie od tego kto jest
właścicielem obciążonej nieruchomości.
Dla dłużnika główną i podstawową korzyścią z ustanowienie hipoteki jest możliwość
łatwiejszego pozyskania kapitału dzięki wszystkim powyższym zaletom hipoteki jakie ma
ona dla wierzyciela.
Wadą hipoteki jest:
- wysoki koszt ustanowienia hipoteki,
- długa procedura sądowa prowadząca do ustanowienia hipoteki,
- zaspokojenie wierzyciela z hipoteki następuje po przeprowadzeniu postępowania
egzekucyjnego, co powoduje najczęściej konieczność wniesienia powództwa w celu
uzyskania
tytułu
wykonawczego
(a
więc
konieczność
prowadzenia
kolejnego
postępowania sądowego).
Przy
hipotece
umownej
(zwykłej)
istnieje
jednak
możliwość
zaspokojenia
wierzyciela bez konieczności prowadzenia kolejnego postępowania sądowego. Doradzam
jak tego dokonać.
Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński
ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka
tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53
e-mail: [email protected]
www.zdg.pl
3
Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?"
ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH
Zadaj pytanie prawnikowi, jeżeli masz jakąś wątpliwość dotyczącą hipoteki (aby
zadać pytanie kliknij tutaj).
Zastaw
Zastaw jest zabezpieczeniem ustanawianym na rzeczach ruchomych i na prawach
zbywalnych.
Do ustanowienia zastawu potrzebna jest umowa między właścicielem rzeczy lub
prawa a wierzycielem oraz wymagane jest jednocześnie wydanie rzeczy zastawionej
wierzycielowi (lub osobie trzeciej na którą strony się zgodziły).
Wierzyciel nazywany jest zastawnikiem a dłużnik zastawcą.
Umowa zastawu nie musi być zawierana na piśmie. Ale dla pewności obrotu lepiej
dochować formy pisemnej.
Przeniesienie
wierzytelności
zabezpieczonej
zastawem
pociąga
za
sobą
przeniesienie zastawu. W razie przeniesienia wierzytelności z wyłączeniem zastawu
zastaw wygasa. Zastaw nie może być przeniesiony bez wierzytelności którą zabezpiecza.
Nabywca wierzytelności zabezpieczonej zastawem może żądać od zbywcy wydania
rzeczy obciążonej, jeżeli zastawca wyrazi na to zgodę. W braku takiej zgody nabywca
może żądać złożenia rzeczy do depozytu sądowego.
Zastaw jest w swych cechach podobny do hipoteki, z tą tylko różnicą, że ustanawia
się go na rzeczach ruchomych i na prawach zbywalnych a nie na nieruchomościach.
Ciekawie kształtuje się zastaw na prawach.
Umowa zastawu na prawach powinna być jednak zawarta na piśmie z datą pewną.
A jeżeli ustanowienie zastawu na wierzytelności nie następuje przez wydanie dokumentu
ani przez indos, do ustanowienia zastawu potrzebne jest pisemne zawiadomienie dłużnika
wierzytelności przez zastawcę.
Zastaw można ustanawiać na prawach, które są zbywalne. A więc takich prawach
Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński
ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka
tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53
e-mail: [email protected]
www.zdg.pl
4
Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?"
ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH
które mogą być przedmiotem obrotu. Przykładowo można tu wymienić zastaw na
wszelkiego rodzaju wierzytelnościach i papierach wartościowych (np. wekslach, akcjach,
obligacjach) czy udziałach w spółkach.
Bardzo użytecznym instrumentem może być w pewnych sytuacjach zastaw na
wekslu. Zastaw na wekslu może być ustanowiony na dwa sposoby.:
1. według przepisów prawa cywilnego,
2. według przepisów prawa wekslowego.
W pierwszym przypadku zastaw ustanawia się według procedury opisanej wyżej
(tak jak zastaw na rzeczy ruchomej). Najczęściej zastawca wręcza weksel zastawnikowi
(albo osobie trzeciej). W tej sytuacji jednak zastawnik nie uzyskuje legitymacji formalnej
niezbędnej do tego aby przy dochodzeniu roszczeń z tego weksla stosować przepisy
prawa wekslowego.
W drugim przypadku zastaw na wekslu zostaje ustanowiony za pomocą
odpowiedniego indosu umieszczonego na wekslu (zastawniczego, in blanco, pełnego lub
pełnomocniczego).
Korzyści dla wierzyciela wynikające z ustanowienia zastawu:
- niski koszt jego ustanowienia,
- bardzo łatwo go ustanowić,
- wierzyciel (zastawnik) ma pierwszeństwo przed przez innymi wierzycielami osobistymi
dłużnika,
- z rzeczy obciążonej zastawem wierzyciel może dochodzić zaspokojenia bez względu na
to czyją ta rzecz jest własnością,
- można zabezpieczyć także wierzytelności które dopiero powstaną w przyszłości,
- zastaw ma pierwszeństwo przed innymi prawami rzeczowymi (np. użytkowaniem)
powstałymi wcześniej,
- wierzyciel może dochodzić zaspokojenie z rzeczy obciążonej zastawem choćby nawet
odpowiedzialność dłużnika była ograniczona przepisami prawa spadkowego,
Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński
ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka
tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53
e-mail: [email protected]
www.zdg.pl
5
Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?"
ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH
- zastaw się nie przedawnia, mimo przedawnienia się wierzytelności którą zastaw
zabezpieczał (nie dotyczy to odsetek i innych świadczeń ubocznych),
- jeśli rzecz zastawiona może przynosić jakieś pożytki, wierzyciel może te pożytki pobierać
zaliczając je na poczet wierzytelności i związanych z nią roszczeń (np. odsetek),
- w postępowaniu upadłościowym prowadzonym w stosunku do naszego dłużnika,
dysponując zabezpieczeniem w postaci zastawu jesteśmy w bardzo korzystnej sytuacji i
szanse na odzyskanie naszych pieniędzy są bardzo duże,
Wady zastawu:
- zaspokojenie wierzyciela z rzeczy obciążonej zastawem następuje po przeprowadzeniu
postępowania
egzekucyjnego,
co
powoduje
najczęściej
konieczność
wniesienia
powództwa w celu uzyskania tytułu wykonawczego (a więc konieczność prowadzenia
kolejnego postępowania sądowego).
Wad zastawu można jednak czasami uniknąć. Doradzam jak tego dokonać.
Z powyższego zestawienia cech zastawu wynika, że zastaw jest bardzo
pożytecznym instrumentem przy zabezpieczaniu transakcji finansowych i dlatego jak jest
to tylko możliwe należy z niego korzystać.
Zadaj pytanie prawnikowi, jeżeli masz jakąś wątpliwość dotyczącą zastawu (aby
zadać pytanie kliknij tutaj).
Poręczenie cywilne
Poręczenie cywilne jest umową na podstawie której poręczyciel (osoba trzecia)
zobowiązuje się wobec wierzyciela wykonać zobowiązanie (pieniężne lub niepienieżne),
Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński
ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka
tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53
e-mail: [email protected]
www.zdg.pl
6
Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?"
ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH
na wypadek gdyby dłużnik zobowiązanie tego nie wykonał.
Poręczenie jest to więc pewnego rodzaju gwarancja udzielona przez poręczyciela
za dłużnika, a na rzecz wierzyciela.
O wartości poręczenia jako dobrego i pewnego zabezpieczenia decyduje osoba
poręczyciela (jej stan majątkowy i inne walory osobiste). Jeśli poręczyciel jest wiarygodny
to wtedy wierzyciel może być bezpieczny i spokojny. Tylko w takich sytuacjach
ustanawianie poręczenia ma sens dla wierzyciela.
Poręczenie musi być pod rygorem nieważności złożone na piśmie.
Można poręczyć za dług przyszły, który dopiero powstanie. Ale bezterminowe
poręczenie za dług przyszły może być przed powstaniem długu odwołane w każdym
czasie.
Poręczyciel odpowiada tak samo jak dłużnik za którego poręczenie jest składane
(odpowiada solidarnie z dłużnikiem). Ale dłużnik nie może pogorszyć sytuacji poręczyciela
(którą miał w chwili składania poręczenia) przez podjęcie czynności prawnej dokonanej z
dłużnikiem. Tzn. nie może się okazać, że poręczyciel ma ponosić odpowiedzialność w
większym zakresie niż w chwili składania poręczenia. Dłużnik poprzez czynność z
wierzycielem nie może zwiększyć odpowiedzialności poręczyciela.
Poręczenie cywilne (w przeciwieństwie do poręczenia wekslowego) jest całkowicie
zależne od istnienia długu. Następstwem niniejszego jest:
- nieważność długu głównego powoduje nieważność poręczenia (wyjątek: gdy poręczyciel
wiedział lub z łatwością mógł się dowiedzieć, że poręcza za dług osoby, która nie mogła
skutecznie się zobowiązać z powodu braku zdolności do czynności prawnych),
- umorzenie długu głównego powoduje umorzenie poręczenia,
- wygaśnięcie długu głównego powoduje wygaśnięcie zobowiązania poręczyciela,
- poręczyciel odpowiada tylko za taki dług, jaki istniał w chwili udzielania przez niego
poręczenia dłużnikowi.
Istotną w praktyce jest kwestia innych (oprócz poręczenia) zabezpieczeń
wierzytelności. Mianowicie jeżeli wierzyciel wyzbył się w jakiś sposób zabezpieczenia
Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński
ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka
tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53
e-mail: [email protected]
www.zdg.pl
7
Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?"
ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH
wierzytelności
albo
środków
dowodowych,
ponosi
on
względem
poręczyciela
odpowiedzialność za wynikłą stąd szkodę.
Zalety poręczenia cywilnego:
- wierzyciel uzyskuje "dodatkowego" dłużnika, który to dłużnik poprzez swoją dobrą
sytuację majątkową jest dobrym zabezpieczeniem,
- poręczyciel jako zainteresowany wykonaniem zobowiązania przez dłużnika może
wpływać na dłużnika aby ten wywiązał się ze swojego zobowiązania.
Wady poręczenia cywilnego:
- jeśli poręczycielem jest osoba, której sytuacja majątkowa jest słaba lub też nieznana
wierzycielowi to poręczenie nie spełnia swojej funkcji,
- dla nieświadomego poręczyciela, poręczenie może być zaciągnięciem zobowiązania
którego nie jest w stanie spłacić (bardzo często zdarza się to w praktyce).
Przy poręczeniu należy więc zachować dużo ostrożności zarówno ze strony
wierzyciela na którego korzyść poręczenie jest ustanawiane, jak i ze strony
poręczyciela, który często musi później spłacać "nie swoje" zobowiązania.
Główną zasadą obowiązującą przy udzielaniu poręczenia jest udzielanie
poręczenia tylko w granicach własnych, realnych możliwości majątkowych. Nie
dajmy się zwieść prośbom i namowom rodziny czy znajomych. W biznesie nie ma
sentymentów. Nie ma tu miejsca na nie do końca przemyślane decyzje. Dlatego
bardzo ważna jest realna i chłodna ocena sytuacji.
Zadaj pytanie prawnikowi, jeżeli masz jakąś wątpliwość dotyczącą poręczenia
(aby zadać pytanie kliknij tutaj).
Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński
ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka
tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53
e-mail: [email protected]
www.zdg.pl
8
Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?"
ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH
Poręczenie wekslowe
Poręczenie wekslowe (tzw. aval) polega na przyjęciu przez poręczyciela
odpowiedzialności za zapłatę długu wekslowego osoby, za którą poręczył, gdyby ta nie
spełniła swojego świadczenia. Zobowiązanie wekslowe poręczyciela do zapłaty sumy
wekslowej powstaje na skutek złożenia przez niego oświadczenia wekslowego (podpis na
wekslu, można również zamieścić aval na odpisie weksla).
Poręczenie wekslowe znajduje więc zastosowanie tylko w stosunkach wekslowych,
gdy istnieje już jakiś dłużnik wekslowy. Poręczyć można tylko za dłużnika wekslowego.
W wyniku poręczenia wekslowego powstaje zobowiązanie poręczyciela względem
wierzyciela wekslowego. Poręczyciel staje się dłużnikiem wekslowym od którego można
domagać się zapłaty sumy długu, czy to w całości, czy też w części, w zależności od tego,
jak szeroko zobowiązał się poręczyciel.
Za dług wekslowy można poręczyć również cywilnie. Jednakże takie poręczenie nie
będzie udzielane na wekslu ale na odrębnym dokumencie ze wskazaniem wysokości
sumy długu za jaki udzielono poręczenia.
Poręczenie wekslowe jest w odróżnieniu od poręczenia cywilnego całkowicie
niezależne od istnienia długu za który się poręcza. Wynika to ze specyfiki zobowiązania
wekslowego niezależnego od podstawy zobowiązania.
Poręczenie wekslowe odznacza się następującymi cechami:
- poręczyciel wekslowy odpowiada tak samo jak osoba, za którą udzielono poręczenia,
- odpowiedzialność poręczyciela uzależniona jest od tych samych przesłanek, co
odpowiedzialność tego za kogo poręczył,
- poręczenie wekslowe można udzielić co do całej sumy wekslowej jak również tylko co do
jej części (poręczenie częściowe),
- poręczenie wekslowe może dotyczyć długu jeszcze w chwili udzielania tego poręczenia
nie oznaczonego, np. poręczenie na wekslu in blanco,
Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński
ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka
tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53
e-mail: [email protected]
www.zdg.pl
9
Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?"
ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH
- poręczenie wekslowe jest bezterminowe, nieodwołalne i bezwarunkowe. Aval jest
nieważny jeżeli został umieszczony pod jakimkolwiek warunkiem.
- ważność (istnienie) poręczenia wekslowego jest niezależna od istnienie zobowiązania,
za które się poręcza. Zobowiązanie poręczyciela jest ważne, chociażby nawet
zobowiązanie za które poręcza, było nieważne z jakiejkolwiek przyczyny z wyjątkiem wady
formalnej dotyczącej samego weksla.
Poręczenie wekslowe jest bardzo poważnym zobowiązaniem. Dlatego poręczyciel
wekslowy musi bardzo uważać, aby nie stać się jedynym odpowiedzialnym za spełnienie
świadczenia. Może się zdarzyć nawet taka sytuacja, w której podpis na wekslu osoby za
którą się poręcza jest sfałszowany i my jako poręczyciel mimo to będziemy odpowiadać z
tego weksla.
Niezależność poręczenie wekslowego od materialnej ważności zobowiązania za
które udzielono poręczenia jest niezwykle korzystna dla wierzycieli wekslowych.
Poręczyciel wekslowy odpowiada bowiem za zapłatę sumy wekslowej całym swoim
majątkiem osobistym, zarówno teraźniejszym, jak i przyszłym.
Z powyższych powodów wynika, że poręczenie wekslowe jest dla wierzyciela
rozwiązaniem korzystniejszym niż poręczenie cywilne, gdyż daje mu pewność, że nawet w
wypadku gdyby wystawca weksla nie odpowiadał z powodów materialno - prawnych, to i
tak będzie odpowiadał jego poręczyciel.
Poręczenia wekslowego może udzielić osoba trzecia lub nawet osoba podpisana
już na wekslu. Przez osobę trzecią rozumiemy każdą osobę dotychczas nie podpisaną na
wekslu. Jeśli chodzi o poręczenie udzielane przez osobę już podpisaną na wekslu to
poręczenie to powinno zwiększać odpowiedzialność tej osoby w stosunku do
odpowiedzialności wynikającej z wcześniejszego podpisu. Np. wystawca weksla
trasowanego może poręczyć za akceptanta, natomiast za inne osoby podpisane na
wekslu poręczyć nie może. Podobnie późniejszy indosant może poręczyć za indosanta
wcześniejszego i innych swoich poprzedników, np. za wystawcę, za akceptanta.
Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński
ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka
tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53
e-mail: [email protected]
www.zdg.pl
10
Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?"
ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH
Zakres poręczenia może być rozszerzony tylko za wyraźną zgodą poręczyciela
wekslowego. I dlatego jeśli pomiędzy dłużnikiem głównym a wierzycielem wekslowym
dojdzie do zawarcia porozumienia odraczającego spłatę, przesuwającego termin płatności,
to taka umowa jeśli została dokonana bez zgody poręczyciela, jest w stosunku do niego
bezskuteczna.
Poręczyciel, który weksel wykupił, może dochodzić roszczenia zwrotnego tylko od
swoich poprzedników, nie zaś od wszystkich dłużników wekslowych.
Zalety poręczenia wekslowego:
- można poręczyć nie tylko za zapłatę całej sumy wekslowej ale także tylko za jej część
(poręczenie częściowe),
- dla wierzyciela wekslowego korzystne jest to, że poręczyciel odpowiada nawet wtedy
jeśli z jakiś przyczyn (z wyjątkiem wad formalnych weksla) zobowiązanie głównego
dłużnika wekslowego jest nieważne - wierzyciel zyskuje więc nowego i pewnego dłużnika,
- dla wierzyciela korzystnym jest to, ze poręczyciel wekslowy odpowiada za swój dług
względem niego, całym swoim majątkiem osobistym, zarówno teraźniejszym, jak i
przyszłym,
- poręczenie wekslowe może dotyczyć długu w chwili udzielania poręczenia jeszcze nie
oznaczonego, np. poręczenie na wekslu in blanco,
- dla wierzyciela korzyścią jest to, że poręczenie wekslowe jest bezterminowe,
bezwarunkowe i nieodwołalne,
- zwiększa się możliwość zaspokojenia wierzyciela (odpowiedzialność solidarna dłużników
wekslowych).
Wady poręczenia wekslowego:
- znajduje zastosowanie tylko w stosunkach wekslowych, gdy już istnieje jakiś dłużnik
wekslowy,
- dla poręczyciela to bardzo poważne zobowiązanie, przy którego podejmowaniu trzeba
zachować daleko posunięto ostrożność,
Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński
ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka
tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53
e-mail: [email protected]
www.zdg.pl
11
Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?"
ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH
- odpowiedzialność osobista poręczyciela wekslowego - dla poręczyciela,
- poręczenie na wekslu in blanco jest dla poręczyciela obarczone dużym ryzykiem i
niepewnością.
Zadaj pytanie prawnikowi, jeżeli masz jakąś wątpliwość dotyczącą poręczenia
wekslowego (aby zadać pytanie kliknij tutaj).
Przewłaszczenie
Przewłaszczenie polega na zabezpieczeniu wierzytelności w ten sposób, że
dłużnik przenosi na wierzyciela własność rzeczy, do czasu spłaty zaciągniętego
zobowiązania. Przenosząc własność rzeczy, dłużnik na ogół zachowuje jej posiadanie i
prawo do korzystania z tej rzeczy. Przeniesienie własności dokonywane jest w celu
zabezpieczenia wierzytelności.
Pozostawienia przedmiotu przewłaszczenia w posiadaniu dłużnika pozwala na
dalsze wykorzystanie go do np. procesu produkcyjnego, a jednocześnie daje gwarancję
spłaty zadłużenia przez dłużnika, co ma znaczenie zwłaszcza przy zabezpieczaniu
zobowiązań o dużej wartości. Rzeczy przewłaszczone, często bowiem przynoszą
posiadaczowi przychody i pożytki, które mogą być zaliczone na poczet spłaty długu.
Pozostawienie rzeczy będących przedmiotem przewłaszczenia w rękach dłużnika ma
duże znaczenie zwłaszcza wtedy gdy służą mu one do prowadzenia działalności
gospodarczej albo do wykonywania zawodu.
Ale to, w czyich rękach zostaje przedmiot przewłaszczenia i inne istotne kwestie
strony mogą dowolnie ustalić wedle swego uznania. Równie dobrze rzecz przewłaszczona
może być przekazana w posiadanie wierzycielowi.
Przewłaszczenie na zabezpieczenie jest alternatywą dla zastawu ze względu na
Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński
ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka
tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53
e-mail: [email protected]
www.zdg.pl
12
Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?"
ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH
prostotę i szybkość jego ustanowienia, a także niski koszt ponoszony przez dłużnika.
Przeniesienie własności rzeczy następuje pod warunkiem, że w razie spłaty
zobowiązania umowa przewłaszczenia rozwiąże się i własność rzeczy przejdzie z
powrotem na dłużnika. Jeśli dług nie zostanie spłacony to właścicielem przewłaszczonej
rzeczy pozostaje wierzyciel.
Przedmiotem przewłaszczenia mogą być rzeczy ruchome. Co do kwestii
przewłaszczenia nieruchomości są w tej sprawie zdania rozbieżne. Moim zdaniem
nieruchomości również mogą być przedmiotem przewłaszczenia.
Do zawarcia umowy przewłaszczenia wymagana jest umowa na piśmie, z tym że
przewłaszczenie nieruchomości wymaga formy aktu notarialnego.
W umowie przewłaszczenia strony powinny precyzyjnie określić zobowiązanie
wierzyciela do przeniesienia własności rzeczy na dłużnika po ustaniu celu zabezpieczenia,
np. spłacie długu.
Rzeczy będące przedmiotem przewłaszczenia powinny być dokładnie określone w
umowie przewłaszczenia i wyodrębnione z majątku dłużnika w sposób widoczny dla osób
trzecich.
W celu zaspokojenia swojego roszczenia z niezapłaconego zadłużenia, wierzyciel
jeśli dłużnik nie dokona wydania mu przewłaszczonej rzeczy, musi uzyskać tytuł
egzekucyjny i wystąpić do organu egzekucyjnego z żądaniem odebrania dłużnikowi
rzeczy, w stosunku do której dokonano przewłaszczenia.
Sposób zaspokojenia oraz jego termin powinien wynikać z umowy przewłaszczenia.
Jeśli brak jest takich postanowień, decyzje w tych kwestiach podejmuje wierzyciel.
Zalety przewłaszczenia:
- rzecz zabezpieczająca wykonanie umowy staje się własnością wierzyciela,
- dłużnik może korzystać z rzeczy co jest szczególnie dla niego ważne jeśli przedmiotem
przewłaszczenia są rzeczy służące mu do prowadzenia działalności gospodarczej lub
pracy zawodowej,
Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński
ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka
tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53
e-mail: [email protected]
www.zdg.pl
13
Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?"
ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH
- jeśli strony tak uznają to rzecz przewłaszczoną może przetrzymywać wierzyciel,
- prostota i szybkość jego ustanowienia,
- niski koszt tego zabezpieczenia dla dłużnika i dla wierzyciela,
- przewłaszczona rzecz nie wchodzi do masy upadłości dłużnika jeżeli w stosunku do
niego została ogłoszona upadłość.
Wady przewłaszczenia:
- jeśli przewłaszczona rzecz nie jest w posiadaniu wierzyciela a dłużnik nie spełnił swojego
zobowiązania i przewłaszczonej rzeczy nie wydał wierzycielowi to wierzyciel musi uzyskać
tytuł egzekucyjny (czyli najczęściej musi wnieść przeciwko dłużnikowi sprawę do sądu).
Wad przewłaszczenia można jednak uniknąć przy zastosowaniu odpowiednich
instrumentów prawnych. Doradzam jak tego dokonać.
Przewłaszczenie na zabezpieczenie z punktu widzenia wierzyciela jest dla niego
bardzo atrakcyjne ponieważ własność przedmiotu przewłaszczenia jest przenoszona na
niego. Dlatego w miarę możliwości należy korzystać z tej formy zabezpieczenia.
Zadaj
pytanie
prawnikowi,
jeżeli
masz
jakąś
wątpliwość
dotyczącą
przewłaszczenia (aby zadać pytanie kliknij tutaj).
PRZELEW (CESJA)
Przelew może być wykorzystany do realizacji bardzo różnych transakcji. Przelew
można też wykorzystać do zabezpieczenia transakcji.
Przelew wierzytelności jest zabezpieczeniem polegającym na tym, że dłużnik może
Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński
ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka
tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53
e-mail: [email protected]
www.zdg.pl
14
Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?"
ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH
przenieść na swojego wierzyciela, wierzytelność, która posiada w stosunku do swojego
dłużnika z innego stosunku prawnego. Z wierzytelności tej może się zaspokoić wierzyciel
jeśli dłużnik (któremu wcześniej ta wierzytelność przysługiwała) nie wykona swojego
zobowiązania wobec tego wierzyciela.
Przelew następuje tu więc w interesie nabywcy (wierzyciela), nie w celu
powiększenia jego majątku, a w celu zabezpieczenia wykonania zobowiązania przez
dłużnika.
Wierzyciel ma w tej sytuacji dwóch dłużników:
1. pierwszego z tytułu pierwszej umowy wiążącej go z dłużnikiem,
2. drugiego dłużnika - dłużnika wierzytelności przelanej.
Aby te zabezpieczenie można zastosować muszą istnieć w danej sytuacji co
najmniej trzy podmioty obrotu gospodarczego. Podmiot A, Podmiot B i Podmiot C
powiązane wzajemnymi relacjami.
Przykładowo transakcja przelewu wierzytelności może wyglądać tak:
Podmiot A jest dłużnikiem podmiotu B (podmiot B jest wierzycielem A). Jednocześnie
podmiot A jest wierzycielem podmiotu C z tytułu innej transakcji. Podmiot A dysponując
wierzytelnością w stosunku do podmiotu C może dokonać przelewu (cesji) tej
wierzytelności na podmiot B. Jeżeli podmiot A nie wykona swojego zobowiązania
względem podmiotu B to podmiotowi B należy się wszystko to co otrzymałby podmiot A od
podmiotu C.
Wierzytelność można przenosić bez zgody dłużnika. Z tym, że nie można przelewać
wierzytelności jeżeli sprzeciwia się to ustawie, zastrzeżeniu poczynionemu w umowie albo
właściwości zobowiązania.
Przedmiotem przelewu dla zabezpieczenia może być także większa liczba
wierzytelności, które zbywca na mocy jednej umowy ceduje na nabywcę dla
Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński
ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka
tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53
e-mail: [email protected]
www.zdg.pl
15
Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?"
ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH
zabezpieczenia jego wierzytelności.
Należy pamiętać, aby zawiadomić o przelewie dłużnika przelanej wierzytelności.
Dopóki bowiem zbywca wierzytelności nie zawiadomił dłużnika o przelewie, spełnienie
świadczenia
do
rąk
poprzedniego
właściciela
ma
skutek
względem
nabywcy
wierzytelności, chyba że w chwili spełnienia świadczenia dłużnik wiedział o przelewie.
Podobnie rzecz wygląda przy innych czynnościach prawnych dokonanych między
dłużnikiem a poprzednim wierzycielem.
Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie prawa z nią związane, w
szczególności roszczenia o zaległe odsetki.
Umowa przelewu (cesji) wierzytelności powinna być zawarta na piśmie jeżeli
wierzytelność ta jest stwierdzona w jakimś dokumencie pisemnym. Dla pewności obrotu
jednak warto zawierać wszystkie umowy przelewu na piśmie.
Zalety przelewu wierzytelności na zabezpieczenie:
- wierzyciel uzyskuje dodatkowego dłużnika,
- wierzyciel nie ma obowiązku (chyba że inaczej reguluje tę kwestię umowa przelewu)
zaspokajania się z przelanej wierzytelności i może mu przysługiwać wybór z której
wierzytelności może się zaspokoić (wpływa to dodatkowo na dłużnika który do chwili
zaspokojenia wierzyciela jest pozbawiony możliwości realizacji swojej (przelanej)
wierzytelności,
- w przypadku upadłości dłużnika przelana wierzytelność nie wchodzi do masy upadłości
dłużnika,
- wierzytelność można przenosić bez zgody dłużnika (jeśli nie sprzeciwia się to ustawie lub
nie jest zabronione w umowie),
- przelać można naraz kilka wierzytelności,
- razem z przelaną wierzytelnością przechodzą także odsetki.
Wady przelewu wierzytelności na zabezpieczenie:
Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński
ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka
tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53
e-mail: [email protected]
www.zdg.pl
16
Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?"
ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH
- przelew wierzytelności na zabezpieczenie może nie przynieść żadnych korzyści jeśli
dłużnik przelanej wierzytelności okaże się niewypłacalny,
- konieczność prowadzenia postępowania sądowego a następnie egzekucyjnego jeśli
dłużnik przelanej wierzytelności nie będzie chciał dobrowolnie uregulować swoich
zobowiązań.
Zadaj pytanie prawnikowi, jeżeli masz jakąś wątpliwość dotyczącą przelewu (aby
zadać pytanie kliknij tutaj).
PRZYSTĄPIENIE DO DŁUGU
Przystąpienie do długu polega na tym, że do istniejącego już stosunku prawnego
w którym jest już wierzyciel i dłużnik przystępuje osoba trzecia jako nowy, dodatkowy
dłużnik.
Wierzyciel
uzyskuje
więc
dodatkowego
dłużnika
nie
tracąc
dłużnika
dotychczasowego.
Przystąpienie do długu następuje na podstawie ustawy lub umowy.
W przypadku przystąpienia do długu nowy dłużnik odpowiada za dług tak jakby to
był jego dług (a nie tak jak poręczyciel).
Przystąpienie do długu z mocy umowy może dojść do skutku:
- przez zawarcie umowy wierzyciela z nowym dłużnikiem i wyrażenie na to zgody przez
dotychczasowego dłużnika,
- przez umowę dotychczasowego dłużnika z nowym dłużnikiem oraz wyrażenie na to
zgody przez wierzyciela.
Przyczyna przystąpienia do długu nowego dłużnika jest nieistotna. Ważne jest że
Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński
ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka
tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53
e-mail: [email protected]
www.zdg.pl
17
Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?"
ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH
osoba ta zgodziła się przystąpić do długu i nie jest istotne co ją do tego skłoniło.
Nie ma jakiś szczególnych reguł dotyczących zawierania umowy o przystąpieniu do
długu. Warto jednak zawierać takie umowy na piśmie.
Zalety umowy o przystąpieniu do długu:
- wierzyciel uzyskuje dodatkowego dłużnika,
- nie jest istotna przyczyna dla której następuje przystąpienie dłużnika do długu,
- szybkość i prostota w ustanawianiu tego zabezpieczenia.
Wady umowy o przystąpieniu do długu:
- konieczność prowadzenia postępowania sądowego i następnie egzekucyjnego jeżeli
"nowy" dłużnik nie będzie chciał dobrowolnie zapłacić za dług.
Zadaj pytanie prawnikowi, jeżeli masz jakąś wątpliwość dotyczącą przystąpienia
do długu (aby zadać pytanie kliknij tutaj).
GWARANCJA BANKOWA
Gwarancja bankowa jest zobowiązaniem banku, dokonanym na zlecenie dłużnika,
że wykona zobowiązanie na rzecz wierzyciela (beneficjenta), na wypadek gdyby dłużnik
(podmiot zlecający gwarancje) nie wykonał swojego zobowiązania wobec wierzyciela.
Gwarancji bankowej można domagać się jako zabezpieczenia każdej transakcji,
jednak z uwagi na jej koszt (od 0,2 do kilku procent kwoty gwarancji) warto stosować ją
przy większych transakcjach.
Gwarancja bankowa jest udzielana na zlecenie dłużnika. Wystawienie przez bank
Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński
ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka
tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53
e-mail: [email protected]
www.zdg.pl
18
Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?"
ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH
gwarancji stanowi potwierdzenie wiarygodności dłużnika (zlecającego gwarancję) a
wierzycielowi (beneficjentowi gwarancji) daje pewność zaspokojenia roszczenia zgodnie z
gwarancją.
Gwarancja bankowa może być bezwarunkowa, czyli płatna na pierwsze żądanie lub
też warunkowa, gdy wskazane są warunki po spełnieniu których Bank musi wypłacić sumę
określoną w gwarancji.
Aby gwarancja była dla beneficjenta wiarygodna powinna posiadać charakter
nieodwołalny i bezwarunkowy.
Gwarancja jest zobowiązaniem abstrakcyjnym, niezależnym od umowy o dokonanie
wzajemnych świadczeń między zleceniodawcą (dłużnikiem) a beneficjentem gwarancji
(wierzycielem).
W obrocie spotyka się m.in. następujące rodzaje gwarancji:
- gwarancja przetargowa (wadialna) - udzielana uczestnikom przetargu w celu uniknięcia
zamrożenia środków w postaci wpłaconej kaucji,
- gwarancja spłaty kredytu - bank gwarantujący zobowiązuje się wobec innego banku do
spłaty kredyty ze wszystkimi jego kosztami w przypadku nie wywiązania się zleceniodawcy
z warunków umowy kredytowej,
- gwarancja spłaty rat leasingowych,
- gwarancja spłaty należności,
- gwarancja zapłaty cła,
- gwarancja zwrotu zaliczki (przedpłaty),
- gwarancje kontraktowe (zapłaty za dostarczone towary lub wykonane usługi),
- gwarancja należytego wykonania umowy,
- gwarancja wykonania zobowiązań z tytułu rękojmi,
- gwarancja płatności,
- gwarancja zapłaty zobowiązań podatkowych,
- gwarancja zapłaty akredytywy,
Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński
ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka
tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53
e-mail: [email protected]
www.zdg.pl
19
Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?"
ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH
- gwarancja zapłaty weksla,
- gwarancja tranzytowa.
Banki przed udzieleniem gwarancji wymagają zabezpieczeń takich jak, np:
regwarancja bankowa lub gwarancja innego podmiotu, blokada środków na rachunkach
bankowych, przewłaszczenie na zabezpieczenie, hipoteka, ubezpieczenie kredytu,
poręczenie osób prawnych i cywilnych według prawa cywilnego i wekslowego, przelew
(cesja) wierzytelności, przelew wierzytelności z umów ubezpieczenia, zastaw na prawach,
weksel własny, i innych zabezpieczeń.
Zalety gwarancji bankowej:
- potwierdzenie wiarygodności kontrahenta na rynku krajowym i zagranicznym,
- pewność wierzyciela (beneficjenta) iż otrzyma swoją należność,
- pewność dłużnika, klienta (zlecającego gwarancję), że jego zobowiązanie zostanie
wykonane nawet gdy on sam nie zdoła tego zrobić,
- ułatwia wejście na rynek nowym firmom do czasu ich uwiarygodnienia się.
Wady gwarancji bankowej:
- czasochłonna procedura jej ustanowienia,
- jest to zabezpieczenie dosyć drogie.
Zadaj pytanie prawnikowi, jeżeli masz jakąś wątpliwość dotyczącą gwarancji
bankowej (aby zadać pytanie kliknij tutaj).
Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński
ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka
tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53
e-mail: [email protected]
www.zdg.pl
20
Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?"
ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH
AKREDYTYWA
Akredytywa jest najlepszą formą zabezpieczenia transakcji: zapłaty dla wierzyciela
(eksportera) i prawidłowego wykonania zobowiązania dla dłużnika (importera), gdyż za
zapłatę odpowiada bank dłużnika.
Akredytywa to zobowiązanie banku dłużnika (importera) do uregulowania
wierzycielowi
(eksporterowi)
należności
w
zamian
za
złożenie
dokumentów
reprezentujących towar.
Akredytywa jest jedną z form rozliczeń bezgotówkowych. Akredytywa ma na celu
zagwarantowanie terminowego otrzymania środków pieniężnych przez wierzyciela
(beneficjenta). Może być stosowana zarówno w obrocie krajowym jak i zagranicznym.
Akredytywę dokumentową wystawia bank na wniosek kupującego i zgodnie z jego
instrukcjami.
W
akredytywie
bank
zobowiązuje
się
wypłacić
określoną
kwotę
sprzedającemu pod warunkiem, że ten przedstawi i złoży w banku komplet dokumentów
dowodzących, iż wywiązał się ze swych zobowiązań kontraktowych oraz innych
dokumentów wymaganych przez kupującego. Wspomnianym dowodem jest zazwyczaj
konosament albo list przewozowy podpisany przez odbiorcę na znak, że towar został
dostarczony na miejsce przeznaczenia (albo na inne miejsce, zgodnie z kontraktem);
dowodem takim może być też np. protokół odbioru usługi.
W obrocie stosowanych jest wiele rodzajów akredytyw, ale wspólny
mechanizm ich działania można opisać następująco:
- kredytodawca, którym najczęściej jest kupujący, zabezpiecza w banku określoną sumę,
najczęściej poprzez dokonanie blokady albo złożenie gwarancji,
- kredytodawca instruuje bank, pod jakimi warunkami i do jakiej kwoty strony trzecie
(zazwyczaj sprzedający) mają prawo korzystać z tych pieniędzy. Sposób korzystania z
kredytu może być różny, np. może to być kredyt dla sprzedającego, akceptacja weksli
Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński
ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka
tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53
e-mail: [email protected]
www.zdg.pl
21
Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?"
ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH
sprzedającego, zapłata sprzedającemu itp. - Jeśli akredytywa służy jako zabezpieczenie
interesów sprzedającego, to musi być nieodwołalna.
- bank wystawia akredytywę (list kredytowy) zgodnie z instrukcjami.
- strona upoważniona (najczęściej sprzedający) korzysta z kredytu pod warunkiem
przedstawienia bankowi dowodu, że wywiązuje się ze swych zobowiązań.
Zalety akredytywy:
- zapewnienie dostawcy zapłaty z chwilą wysłania towaru i przedstawieniu Bankowi
dokumentów handlowych potwierdzających wykonanie umowy,
- zabezpieczenie przed opóźnieniem lub brakiem zapłaty,
- zabezpieczenie przed odstąpieniem odbiorcy od umowy lub próbą jej renegocjacji,
- zabezpieczenie przed ryzykiem wynikającym z sytuacji politycznej lub gospodarczej w
kraju odbiorcy,
- prawo przeniesienia wpływów z akredytywy na inny podmiot,
- uzależnia dokonanie płatności od tego, czy producent udokumentuje dostawę towaru,
- umożliwia określenie dokumentów będących podstawą do wypłaty,
- zabezpiecza przed ryzykiem otrzymania wadliwego towaru, dzięki możliwości żądania
dokumentów wystawionych przez niezależne instytucje,
- pozwala uniknąć ryzyka nieterminowych dostaw,
- ułatwia uzyskanie kredytu na sfinansowanie produkcji,
- daje pewność otrzymania towaru we wskazanym miejscu i czasie oraz w żądanej ilości,
- zabezpiecza przed nieuzasadnioną wypłatą należności eksporterowi,
- zabezpiecza przed ryzykiem odstąpienia kupującego od transakcji lub odmowy zapłaty,
- akredytywa zabezpiecza sprzedającego przed ryzykiem odstąpienia kupującego od
transakcji, niewypłacalności kupującego lub odmowy zapłaty przez kupującego,
- pozwala na korzystanie z nowoczesnych form finansowania (forfaiting) i prefinansowania
eksportu,
- minimalizuje wszelkiego typu ryzyka występujące w obrocie handlowym,
Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński
ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka
tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53
e-mail: [email protected]
www.zdg.pl
22
Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?"
ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH
- zabezpieczenie eksportera i importera w przypadku specyficznych, nietypowych
warunków kontraktów, dużych przedsięwzięć inwestycyjnych oraz rozpoczęcia współpracy
z nowym, nieznanym kontrahentem albo z partnerem z kraju o wysokim ryzyku polityczno
- gospodarczym,
- daje możliwość zabezpieczenia się przed ryzykiem kursowym dzięki negocjowaniu
korzystnych warunków walutowych i zawieraniu transakcji terminowych.
Wady akredytywy:
- wysyłka towarów może nastąpić tylko z chwilą otrzymania zawiadomienia, że akredytywa
została otwarta,
- wysoki koszt otwarcia akredytywy,
- czasochłonna procedura otwarcia akredytywy.
Akredytywę można w szczególności polecić gdy:
- nawiązują Państwo kontakty handlowe z nowymi partnerami lub na nowych rynkach,
- pogorszyła się dotychczasowa współpraca z kontrahentami,
- istnieją wątpliwości co do wypełnienia zobowiązań handlowych przez którąś ze stron,
- sytuacja polityczna lub handlowa w kraju importera nie jest stabilna,
- kontrahenci cenią sobie bezpieczne rozliczenia kontraktu.
Zadaj pytanie prawnikowi, jeżeli masz jakąś wątpliwość dotyczącą akredytywy
(aby zadać pytanie kliknij tutaj).
Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński
ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka
tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53
e-mail: [email protected]
www.zdg.pl
23
Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?"
ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH
INKASO
Inkaso to forma rozliczenia, w której wierzyciel, po skompletowaniu niezbędnych
dokumentów, zleca bankowi uzyskanie lub zabezpieczenie zapłaty za dokumenty dające
prawo do towaru lub za weksle. Podobnie jak akredytywa, inkaso jest stosowane głównie
w obrocie zagranicznym, natomiast w obrocie krajowym funkcjonuje w formie inkasa
weksla. Jednak w odróżnieniu od transakcji akredytywy, Bank nie zobowiązuje się do
wykonania płatności z własnych środków, lecz jest odpowiedzialny za postępowanie z
dokumentami według zaleceń wierzyciela, czyli podawcy inkasa.
Inkaso dokumentowe w obrocie zagranicznym oznacza operację bankową,
polegającą na wykonaniu zlecenia, którego przedmiotem jest wydanie dokumentów
handlowych w zamian za zapłatę określonej w zleceniu inkasowym sumy pieniężnej.
Przedmiotem inkasa może być także uzyskanie akceptu lub zapłaty weksla
trasowego, któremu nie towarzyszą dokumenty handlowe lub wydanie dokumentów na
innych warunkach, np. za gwarancję bankową.
Podczas realizacji inkasa, banki uczestniczące w transakcji dokładają wszelkich
starań, aby wykonać przekazane instrukcje, nie ponoszą jednak odpowiedzialności za
skuteczność w ściąganiu zapłaty.
Inkaso jest wiec formą rozliczenia bezgotówkowego. Polega na złożeniu przez
wierzyciela, będącego dostawcą towarów, wykonawcą robót lub usług, polecenia do
finansującego go banku, by inkasował należności od odbiorcy towarów, robót lub usług.
Dłużnik (nabywca towaru lub usługi) nie otrzyma dokumentów, które uprawniają do
dysponowania towarem lub korzystania z usługi aż do uregulowania swoich należności.
Inkaso jest pobieraniem należności gotówkowych z tytułu weksli, czeków, papierów
wartościowych, listów przewozowych, konosamentów, itp.
Zalety inkasa:
Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński
ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka
tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53
e-mail: [email protected]
www.zdg.pl
24
Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?"
ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH
- nie wymaga angażowania z góry środków finansowych przez odbiorcę (wierzyciela),
- odbiorca (wierzyciel) ma szansę na uzyskanie kredytu kupieckiego,
- realizacja transakcji za pośrednictwem banków gwarantuje jej prawidłowe wykonanie,
- daje możliwość kontroli nad towarem do momentu zapłaty lub akceptu weksla lub innego
dokumentu,
- pomoc Banku w uzyskaniu zapłaty,
- zmniejsza ryzyko nieotrzymania towaru poprzez możliwość dokonania zapłaty po jego
przybyciu,
- inkaso z odroczoną płatnością daje możliwość uzyskania kredytu kupieckiego,
- inkaso jest bezpieczniejsze niż niedokumentowe formy rozliczeń, a zarazem prostsze i
tańsze niż akredytywa,
- oszczędność czasu, w porównaniu z akredytywą inkaso nie wymaga działań związanych
z uzgodnieniem warunków i otwarciem akredytywy.
Wady inkasa:
- sprzedający wysyłając towar (świadcząc usługi) nie ma pewności czy inkaso zostanie
rzeczywiście wykupione,
- nabywca nie jest w stanie przed uiszczeniem zapłaty zbadać zgodności towaru z
ustaleniami kontraktowymi, nie ma pewności czy sprzedający dopełnił wszystkich
warunków umowy.
Inkaso należy stosować gdy:
- mają Państwo zaufanie do swoich kontrahentów,
- producent jest przekonany o możliwości i gotowości odbiorcy do zapłaty za towar,
- nie ma ryzyka handlowego lub politycznego w kraju, do którego przesyłany jest towar,
- dostarczany towar nie jest wykonywany na zamówienie.
Zadaj pytanie prawnikowi, jeżeli masz jakąś wątpliwość dotyczącą hipoteki (aby
Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński
ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka
tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53
e-mail: [email protected]
www.zdg.pl
25
Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?"
ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH
zadać pytanie kliknij tutaj).
Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński
ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka
tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53
e-mail: [email protected]
www.zdg.pl
26