Hipoteka - ww.zdg.pl
Transkrypt
Hipoteka - ww.zdg.pl
Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?" ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH Hipoteka Hipoteka jest formą zabezpieczenia ustanawianą na nieruchomościach, które mają założoną księgę wieczystą. Jest dobrym i pewnym zabezpieczeniem dla wierzyciela jeśli wartość nieruchomości jest wyższa niż wartość hipoteki. Hipoteka jest jednak zabezpieczeniem bardzo kłopotliwym jeśli chodzi o jego ustanowienie i zaspokojenie się wierzyciela z nieruchomości obciążonej hipoteką. Są trzy rodzaje hipoteki: umowna, kaucyjna i przymusowa. Hipoteka umowna (zwykła) jest ustanawiana na podstawie umowy zawartej pomiędzy wierzycielem i dłużnikiem. Hipoteka kaucyjna zabezpiecza wierzytelności o wysokości nieustalonej do oznaczonej sumy najwyższej. Hipoteka kaucyjna może w szczególności zabezpieczać istniejące lub mogące powstać wierzytelności z określonego stosunku prawnego albo roszczenia związane z wierzytelnością hipoteczną, lecz nie objęte z mocy ustawy hipoteką zwykłą. Hipoteką kaucyjną jest również hipoteka, która zabezpiecza wierzytelności z dokumentów zbywalnych przez indos, chociażby wysokość wierzytelności była z góry ustalona. Hipotekę przymusową na wszystkich nieruchomościach dłużnika, może uzyskać wierzyciel którego wierzytelność jest stwierdzona tytułem wykonawczym. Hipotekę przymusową można uzyskać także na podstawie: tymczasowego zarządzenia sądu, postanowienia prokuratora, na mocy przepisów szczególnych na podstawie decyzji, chociażby decyzja nie była ostateczna, albo zarządzenia zabezpieczenia dokonanego na podstawie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Wierzyciel na rzecz którego wpisano hipotekę staje się wierzycielem hipotecznym - tzn. oprócz jego osobistego dłużnika może mieć dodatkowo dłużnika hipotecznego, czyli każdoczesnego właściciela nieruchomości obciążonej hipoteką. Hipotekę ustanawia się poprzez jej wpis w księgach wieczystych prowadzonych dla Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53 e-mail: [email protected] www.zdg.pl 1 Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?" ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH nieruchomości będącej przedmiotem zabezpieczenia. Hipoteka zabezpiecza tylko wierzytelności pieniężne. Hipoteka zabezpiecza także roszczenia o odsetki nieprzedawnione oraz o przyznane koszty postępowania. Hipoteka jest ściśle związana z wierzytelnością, którą zabezpiecza. Nie można przenieść wierzytelności zabezpieczonej hipoteką bez przenoszenia hipoteki. Podobnie i hipoteka nie może być przeniesiona bez wierzytelności którą zabezpiecza. Jeśli wierzytelność zostanie zapłacona to hipoteka wygasa (trzeba w tym celu dokonać jej wykreślenia z ksiąg wieczystych). Hipotekę można ustanawiać na następujących prawach związanych z nieruchomością: - własności nieruchomości, - ułamkowej części nieruchomości stanowiącej udział współwłaściciela, - użytkowaniu wieczystym (w tym wypadku hipoteka obejmuje również budynki i urządzenia na użytkowanym terenie, stanowiące własność wieczystego użytkownika, - własnościowym spółdzielczym prawie do lokalu mieszkalnego i do domu jednorodzinnego, - spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego, - prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, - wierzytelności zabezpieczonej hipoteką. Korzyści jakie wierzyciel może uzyskać dzięki hipotece: - zabezpieczenie naszej wierzytelności na nieruchomości - co jest bardzo pewnym zabezpieczeniem, - wierzyciel hipoteczny ma pierwszeństwo przed przez innymi wierzycielami dłużnika oraz tymi wierzycielami hipotecznymi, którzy wpisali swoje hipoteki później. - hipoteka się nie przedawnia - dopóki jest wpisana w księgach wieczystych danej nieruchomości to można się z niej zaspokajać mimo, że przedawniła się wierzytelność, Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53 e-mail: [email protected] www.zdg.pl 2 Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?" ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH która hipoteka zabezpieczała, - w postępowaniu upadłościowym prowadzonym w stosunku do naszego dłużnika, dysponując zabezpieczeniem hipotecznym jesteśmy w bardzo korzystnej sytuacji i szanse na odzyskanie naszych pieniędzy są bardzo duże, - dzięki ustanowieniu hipoteki można uzyskać kredyt tzw. hipoteczny, - możemy uzyskać zabezpieczenie nawet wtedy, gdy nasz dłużnik nie dysponuje odpowiednią nieruchomością - hipotekę na naszą rzecz można ustanowić również na nieruchomości nie należącej do dłużnika, a należącej do osoby trzeciej (np. nieruchomości należące do rodziny dłużnika, znajomych, przyjaciół, kontrahentów, itp), - wierzytelność zabezpieczoną hipoteką można dochodzić niezależnie od tego kto jest właścicielem obciążonej nieruchomości. Dla dłużnika główną i podstawową korzyścią z ustanowienie hipoteki jest możliwość łatwiejszego pozyskania kapitału dzięki wszystkim powyższym zaletom hipoteki jakie ma ona dla wierzyciela. Wadą hipoteki jest: - wysoki koszt ustanowienia hipoteki, - długa procedura sądowa prowadząca do ustanowienia hipoteki, - zaspokojenie wierzyciela z hipoteki następuje po przeprowadzeniu postępowania egzekucyjnego, co powoduje najczęściej konieczność wniesienia powództwa w celu uzyskania tytułu wykonawczego (a więc konieczność prowadzenia kolejnego postępowania sądowego). Przy hipotece umownej (zwykłej) istnieje jednak możliwość zaspokojenia wierzyciela bez konieczności prowadzenia kolejnego postępowania sądowego. Doradzam jak tego dokonać. Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53 e-mail: [email protected] www.zdg.pl 3 Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?" ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH Zadaj pytanie prawnikowi, jeżeli masz jakąś wątpliwość dotyczącą hipoteki (aby zadać pytanie kliknij tutaj). Zastaw Zastaw jest zabezpieczeniem ustanawianym na rzeczach ruchomych i na prawach zbywalnych. Do ustanowienia zastawu potrzebna jest umowa między właścicielem rzeczy lub prawa a wierzycielem oraz wymagane jest jednocześnie wydanie rzeczy zastawionej wierzycielowi (lub osobie trzeciej na którą strony się zgodziły). Wierzyciel nazywany jest zastawnikiem a dłużnik zastawcą. Umowa zastawu nie musi być zawierana na piśmie. Ale dla pewności obrotu lepiej dochować formy pisemnej. Przeniesienie wierzytelności zabezpieczonej zastawem pociąga za sobą przeniesienie zastawu. W razie przeniesienia wierzytelności z wyłączeniem zastawu zastaw wygasa. Zastaw nie może być przeniesiony bez wierzytelności którą zabezpiecza. Nabywca wierzytelności zabezpieczonej zastawem może żądać od zbywcy wydania rzeczy obciążonej, jeżeli zastawca wyrazi na to zgodę. W braku takiej zgody nabywca może żądać złożenia rzeczy do depozytu sądowego. Zastaw jest w swych cechach podobny do hipoteki, z tą tylko różnicą, że ustanawia się go na rzeczach ruchomych i na prawach zbywalnych a nie na nieruchomościach. Ciekawie kształtuje się zastaw na prawach. Umowa zastawu na prawach powinna być jednak zawarta na piśmie z datą pewną. A jeżeli ustanowienie zastawu na wierzytelności nie następuje przez wydanie dokumentu ani przez indos, do ustanowienia zastawu potrzebne jest pisemne zawiadomienie dłużnika wierzytelności przez zastawcę. Zastaw można ustanawiać na prawach, które są zbywalne. A więc takich prawach Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53 e-mail: [email protected] www.zdg.pl 4 Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?" ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH które mogą być przedmiotem obrotu. Przykładowo można tu wymienić zastaw na wszelkiego rodzaju wierzytelnościach i papierach wartościowych (np. wekslach, akcjach, obligacjach) czy udziałach w spółkach. Bardzo użytecznym instrumentem może być w pewnych sytuacjach zastaw na wekslu. Zastaw na wekslu może być ustanowiony na dwa sposoby.: 1. według przepisów prawa cywilnego, 2. według przepisów prawa wekslowego. W pierwszym przypadku zastaw ustanawia się według procedury opisanej wyżej (tak jak zastaw na rzeczy ruchomej). Najczęściej zastawca wręcza weksel zastawnikowi (albo osobie trzeciej). W tej sytuacji jednak zastawnik nie uzyskuje legitymacji formalnej niezbędnej do tego aby przy dochodzeniu roszczeń z tego weksla stosować przepisy prawa wekslowego. W drugim przypadku zastaw na wekslu zostaje ustanowiony za pomocą odpowiedniego indosu umieszczonego na wekslu (zastawniczego, in blanco, pełnego lub pełnomocniczego). Korzyści dla wierzyciela wynikające z ustanowienia zastawu: - niski koszt jego ustanowienia, - bardzo łatwo go ustanowić, - wierzyciel (zastawnik) ma pierwszeństwo przed przez innymi wierzycielami osobistymi dłużnika, - z rzeczy obciążonej zastawem wierzyciel może dochodzić zaspokojenia bez względu na to czyją ta rzecz jest własnością, - można zabezpieczyć także wierzytelności które dopiero powstaną w przyszłości, - zastaw ma pierwszeństwo przed innymi prawami rzeczowymi (np. użytkowaniem) powstałymi wcześniej, - wierzyciel może dochodzić zaspokojenie z rzeczy obciążonej zastawem choćby nawet odpowiedzialność dłużnika była ograniczona przepisami prawa spadkowego, Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53 e-mail: [email protected] www.zdg.pl 5 Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?" ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH - zastaw się nie przedawnia, mimo przedawnienia się wierzytelności którą zastaw zabezpieczał (nie dotyczy to odsetek i innych świadczeń ubocznych), - jeśli rzecz zastawiona może przynosić jakieś pożytki, wierzyciel może te pożytki pobierać zaliczając je na poczet wierzytelności i związanych z nią roszczeń (np. odsetek), - w postępowaniu upadłościowym prowadzonym w stosunku do naszego dłużnika, dysponując zabezpieczeniem w postaci zastawu jesteśmy w bardzo korzystnej sytuacji i szanse na odzyskanie naszych pieniędzy są bardzo duże, Wady zastawu: - zaspokojenie wierzyciela z rzeczy obciążonej zastawem następuje po przeprowadzeniu postępowania egzekucyjnego, co powoduje najczęściej konieczność wniesienia powództwa w celu uzyskania tytułu wykonawczego (a więc konieczność prowadzenia kolejnego postępowania sądowego). Wad zastawu można jednak czasami uniknąć. Doradzam jak tego dokonać. Z powyższego zestawienia cech zastawu wynika, że zastaw jest bardzo pożytecznym instrumentem przy zabezpieczaniu transakcji finansowych i dlatego jak jest to tylko możliwe należy z niego korzystać. Zadaj pytanie prawnikowi, jeżeli masz jakąś wątpliwość dotyczącą zastawu (aby zadać pytanie kliknij tutaj). Poręczenie cywilne Poręczenie cywilne jest umową na podstawie której poręczyciel (osoba trzecia) zobowiązuje się wobec wierzyciela wykonać zobowiązanie (pieniężne lub niepienieżne), Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53 e-mail: [email protected] www.zdg.pl 6 Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?" ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH na wypadek gdyby dłużnik zobowiązanie tego nie wykonał. Poręczenie jest to więc pewnego rodzaju gwarancja udzielona przez poręczyciela za dłużnika, a na rzecz wierzyciela. O wartości poręczenia jako dobrego i pewnego zabezpieczenia decyduje osoba poręczyciela (jej stan majątkowy i inne walory osobiste). Jeśli poręczyciel jest wiarygodny to wtedy wierzyciel może być bezpieczny i spokojny. Tylko w takich sytuacjach ustanawianie poręczenia ma sens dla wierzyciela. Poręczenie musi być pod rygorem nieważności złożone na piśmie. Można poręczyć za dług przyszły, który dopiero powstanie. Ale bezterminowe poręczenie za dług przyszły może być przed powstaniem długu odwołane w każdym czasie. Poręczyciel odpowiada tak samo jak dłużnik za którego poręczenie jest składane (odpowiada solidarnie z dłużnikiem). Ale dłużnik nie może pogorszyć sytuacji poręczyciela (którą miał w chwili składania poręczenia) przez podjęcie czynności prawnej dokonanej z dłużnikiem. Tzn. nie może się okazać, że poręczyciel ma ponosić odpowiedzialność w większym zakresie niż w chwili składania poręczenia. Dłużnik poprzez czynność z wierzycielem nie może zwiększyć odpowiedzialności poręczyciela. Poręczenie cywilne (w przeciwieństwie do poręczenia wekslowego) jest całkowicie zależne od istnienia długu. Następstwem niniejszego jest: - nieważność długu głównego powoduje nieważność poręczenia (wyjątek: gdy poręczyciel wiedział lub z łatwością mógł się dowiedzieć, że poręcza za dług osoby, która nie mogła skutecznie się zobowiązać z powodu braku zdolności do czynności prawnych), - umorzenie długu głównego powoduje umorzenie poręczenia, - wygaśnięcie długu głównego powoduje wygaśnięcie zobowiązania poręczyciela, - poręczyciel odpowiada tylko za taki dług, jaki istniał w chwili udzielania przez niego poręczenia dłużnikowi. Istotną w praktyce jest kwestia innych (oprócz poręczenia) zabezpieczeń wierzytelności. Mianowicie jeżeli wierzyciel wyzbył się w jakiś sposób zabezpieczenia Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53 e-mail: [email protected] www.zdg.pl 7 Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?" ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH wierzytelności albo środków dowodowych, ponosi on względem poręczyciela odpowiedzialność za wynikłą stąd szkodę. Zalety poręczenia cywilnego: - wierzyciel uzyskuje "dodatkowego" dłużnika, który to dłużnik poprzez swoją dobrą sytuację majątkową jest dobrym zabezpieczeniem, - poręczyciel jako zainteresowany wykonaniem zobowiązania przez dłużnika może wpływać na dłużnika aby ten wywiązał się ze swojego zobowiązania. Wady poręczenia cywilnego: - jeśli poręczycielem jest osoba, której sytuacja majątkowa jest słaba lub też nieznana wierzycielowi to poręczenie nie spełnia swojej funkcji, - dla nieświadomego poręczyciela, poręczenie może być zaciągnięciem zobowiązania którego nie jest w stanie spłacić (bardzo często zdarza się to w praktyce). Przy poręczeniu należy więc zachować dużo ostrożności zarówno ze strony wierzyciela na którego korzyść poręczenie jest ustanawiane, jak i ze strony poręczyciela, który często musi później spłacać "nie swoje" zobowiązania. Główną zasadą obowiązującą przy udzielaniu poręczenia jest udzielanie poręczenia tylko w granicach własnych, realnych możliwości majątkowych. Nie dajmy się zwieść prośbom i namowom rodziny czy znajomych. W biznesie nie ma sentymentów. Nie ma tu miejsca na nie do końca przemyślane decyzje. Dlatego bardzo ważna jest realna i chłodna ocena sytuacji. Zadaj pytanie prawnikowi, jeżeli masz jakąś wątpliwość dotyczącą poręczenia (aby zadać pytanie kliknij tutaj). Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53 e-mail: [email protected] www.zdg.pl 8 Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?" ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH Poręczenie wekslowe Poręczenie wekslowe (tzw. aval) polega na przyjęciu przez poręczyciela odpowiedzialności za zapłatę długu wekslowego osoby, za którą poręczył, gdyby ta nie spełniła swojego świadczenia. Zobowiązanie wekslowe poręczyciela do zapłaty sumy wekslowej powstaje na skutek złożenia przez niego oświadczenia wekslowego (podpis na wekslu, można również zamieścić aval na odpisie weksla). Poręczenie wekslowe znajduje więc zastosowanie tylko w stosunkach wekslowych, gdy istnieje już jakiś dłużnik wekslowy. Poręczyć można tylko za dłużnika wekslowego. W wyniku poręczenia wekslowego powstaje zobowiązanie poręczyciela względem wierzyciela wekslowego. Poręczyciel staje się dłużnikiem wekslowym od którego można domagać się zapłaty sumy długu, czy to w całości, czy też w części, w zależności od tego, jak szeroko zobowiązał się poręczyciel. Za dług wekslowy można poręczyć również cywilnie. Jednakże takie poręczenie nie będzie udzielane na wekslu ale na odrębnym dokumencie ze wskazaniem wysokości sumy długu za jaki udzielono poręczenia. Poręczenie wekslowe jest w odróżnieniu od poręczenia cywilnego całkowicie niezależne od istnienia długu za który się poręcza. Wynika to ze specyfiki zobowiązania wekslowego niezależnego od podstawy zobowiązania. Poręczenie wekslowe odznacza się następującymi cechami: - poręczyciel wekslowy odpowiada tak samo jak osoba, za którą udzielono poręczenia, - odpowiedzialność poręczyciela uzależniona jest od tych samych przesłanek, co odpowiedzialność tego za kogo poręczył, - poręczenie wekslowe można udzielić co do całej sumy wekslowej jak również tylko co do jej części (poręczenie częściowe), - poręczenie wekslowe może dotyczyć długu jeszcze w chwili udzielania tego poręczenia nie oznaczonego, np. poręczenie na wekslu in blanco, Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53 e-mail: [email protected] www.zdg.pl 9 Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?" ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH - poręczenie wekslowe jest bezterminowe, nieodwołalne i bezwarunkowe. Aval jest nieważny jeżeli został umieszczony pod jakimkolwiek warunkiem. - ważność (istnienie) poręczenia wekslowego jest niezależna od istnienie zobowiązania, za które się poręcza. Zobowiązanie poręczyciela jest ważne, chociażby nawet zobowiązanie za które poręcza, było nieważne z jakiejkolwiek przyczyny z wyjątkiem wady formalnej dotyczącej samego weksla. Poręczenie wekslowe jest bardzo poważnym zobowiązaniem. Dlatego poręczyciel wekslowy musi bardzo uważać, aby nie stać się jedynym odpowiedzialnym za spełnienie świadczenia. Może się zdarzyć nawet taka sytuacja, w której podpis na wekslu osoby za którą się poręcza jest sfałszowany i my jako poręczyciel mimo to będziemy odpowiadać z tego weksla. Niezależność poręczenie wekslowego od materialnej ważności zobowiązania za które udzielono poręczenia jest niezwykle korzystna dla wierzycieli wekslowych. Poręczyciel wekslowy odpowiada bowiem za zapłatę sumy wekslowej całym swoim majątkiem osobistym, zarówno teraźniejszym, jak i przyszłym. Z powyższych powodów wynika, że poręczenie wekslowe jest dla wierzyciela rozwiązaniem korzystniejszym niż poręczenie cywilne, gdyż daje mu pewność, że nawet w wypadku gdyby wystawca weksla nie odpowiadał z powodów materialno - prawnych, to i tak będzie odpowiadał jego poręczyciel. Poręczenia wekslowego może udzielić osoba trzecia lub nawet osoba podpisana już na wekslu. Przez osobę trzecią rozumiemy każdą osobę dotychczas nie podpisaną na wekslu. Jeśli chodzi o poręczenie udzielane przez osobę już podpisaną na wekslu to poręczenie to powinno zwiększać odpowiedzialność tej osoby w stosunku do odpowiedzialności wynikającej z wcześniejszego podpisu. Np. wystawca weksla trasowanego może poręczyć za akceptanta, natomiast za inne osoby podpisane na wekslu poręczyć nie może. Podobnie późniejszy indosant może poręczyć za indosanta wcześniejszego i innych swoich poprzedników, np. za wystawcę, za akceptanta. Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53 e-mail: [email protected] www.zdg.pl 10 Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?" ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH Zakres poręczenia może być rozszerzony tylko za wyraźną zgodą poręczyciela wekslowego. I dlatego jeśli pomiędzy dłużnikiem głównym a wierzycielem wekslowym dojdzie do zawarcia porozumienia odraczającego spłatę, przesuwającego termin płatności, to taka umowa jeśli została dokonana bez zgody poręczyciela, jest w stosunku do niego bezskuteczna. Poręczyciel, który weksel wykupił, może dochodzić roszczenia zwrotnego tylko od swoich poprzedników, nie zaś od wszystkich dłużników wekslowych. Zalety poręczenia wekslowego: - można poręczyć nie tylko za zapłatę całej sumy wekslowej ale także tylko za jej część (poręczenie częściowe), - dla wierzyciela wekslowego korzystne jest to, że poręczyciel odpowiada nawet wtedy jeśli z jakiś przyczyn (z wyjątkiem wad formalnych weksla) zobowiązanie głównego dłużnika wekslowego jest nieważne - wierzyciel zyskuje więc nowego i pewnego dłużnika, - dla wierzyciela korzystnym jest to, ze poręczyciel wekslowy odpowiada za swój dług względem niego, całym swoim majątkiem osobistym, zarówno teraźniejszym, jak i przyszłym, - poręczenie wekslowe może dotyczyć długu w chwili udzielania poręczenia jeszcze nie oznaczonego, np. poręczenie na wekslu in blanco, - dla wierzyciela korzyścią jest to, że poręczenie wekslowe jest bezterminowe, bezwarunkowe i nieodwołalne, - zwiększa się możliwość zaspokojenia wierzyciela (odpowiedzialność solidarna dłużników wekslowych). Wady poręczenia wekslowego: - znajduje zastosowanie tylko w stosunkach wekslowych, gdy już istnieje jakiś dłużnik wekslowy, - dla poręczyciela to bardzo poważne zobowiązanie, przy którego podejmowaniu trzeba zachować daleko posunięto ostrożność, Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53 e-mail: [email protected] www.zdg.pl 11 Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?" ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH - odpowiedzialność osobista poręczyciela wekslowego - dla poręczyciela, - poręczenie na wekslu in blanco jest dla poręczyciela obarczone dużym ryzykiem i niepewnością. Zadaj pytanie prawnikowi, jeżeli masz jakąś wątpliwość dotyczącą poręczenia wekslowego (aby zadać pytanie kliknij tutaj). Przewłaszczenie Przewłaszczenie polega na zabezpieczeniu wierzytelności w ten sposób, że dłużnik przenosi na wierzyciela własność rzeczy, do czasu spłaty zaciągniętego zobowiązania. Przenosząc własność rzeczy, dłużnik na ogół zachowuje jej posiadanie i prawo do korzystania z tej rzeczy. Przeniesienie własności dokonywane jest w celu zabezpieczenia wierzytelności. Pozostawienia przedmiotu przewłaszczenia w posiadaniu dłużnika pozwala na dalsze wykorzystanie go do np. procesu produkcyjnego, a jednocześnie daje gwarancję spłaty zadłużenia przez dłużnika, co ma znaczenie zwłaszcza przy zabezpieczaniu zobowiązań o dużej wartości. Rzeczy przewłaszczone, często bowiem przynoszą posiadaczowi przychody i pożytki, które mogą być zaliczone na poczet spłaty długu. Pozostawienie rzeczy będących przedmiotem przewłaszczenia w rękach dłużnika ma duże znaczenie zwłaszcza wtedy gdy służą mu one do prowadzenia działalności gospodarczej albo do wykonywania zawodu. Ale to, w czyich rękach zostaje przedmiot przewłaszczenia i inne istotne kwestie strony mogą dowolnie ustalić wedle swego uznania. Równie dobrze rzecz przewłaszczona może być przekazana w posiadanie wierzycielowi. Przewłaszczenie na zabezpieczenie jest alternatywą dla zastawu ze względu na Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53 e-mail: [email protected] www.zdg.pl 12 Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?" ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH prostotę i szybkość jego ustanowienia, a także niski koszt ponoszony przez dłużnika. Przeniesienie własności rzeczy następuje pod warunkiem, że w razie spłaty zobowiązania umowa przewłaszczenia rozwiąże się i własność rzeczy przejdzie z powrotem na dłużnika. Jeśli dług nie zostanie spłacony to właścicielem przewłaszczonej rzeczy pozostaje wierzyciel. Przedmiotem przewłaszczenia mogą być rzeczy ruchome. Co do kwestii przewłaszczenia nieruchomości są w tej sprawie zdania rozbieżne. Moim zdaniem nieruchomości również mogą być przedmiotem przewłaszczenia. Do zawarcia umowy przewłaszczenia wymagana jest umowa na piśmie, z tym że przewłaszczenie nieruchomości wymaga formy aktu notarialnego. W umowie przewłaszczenia strony powinny precyzyjnie określić zobowiązanie wierzyciela do przeniesienia własności rzeczy na dłużnika po ustaniu celu zabezpieczenia, np. spłacie długu. Rzeczy będące przedmiotem przewłaszczenia powinny być dokładnie określone w umowie przewłaszczenia i wyodrębnione z majątku dłużnika w sposób widoczny dla osób trzecich. W celu zaspokojenia swojego roszczenia z niezapłaconego zadłużenia, wierzyciel jeśli dłużnik nie dokona wydania mu przewłaszczonej rzeczy, musi uzyskać tytuł egzekucyjny i wystąpić do organu egzekucyjnego z żądaniem odebrania dłużnikowi rzeczy, w stosunku do której dokonano przewłaszczenia. Sposób zaspokojenia oraz jego termin powinien wynikać z umowy przewłaszczenia. Jeśli brak jest takich postanowień, decyzje w tych kwestiach podejmuje wierzyciel. Zalety przewłaszczenia: - rzecz zabezpieczająca wykonanie umowy staje się własnością wierzyciela, - dłużnik może korzystać z rzeczy co jest szczególnie dla niego ważne jeśli przedmiotem przewłaszczenia są rzeczy służące mu do prowadzenia działalności gospodarczej lub pracy zawodowej, Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53 e-mail: [email protected] www.zdg.pl 13 Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?" ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH - jeśli strony tak uznają to rzecz przewłaszczoną może przetrzymywać wierzyciel, - prostota i szybkość jego ustanowienia, - niski koszt tego zabezpieczenia dla dłużnika i dla wierzyciela, - przewłaszczona rzecz nie wchodzi do masy upadłości dłużnika jeżeli w stosunku do niego została ogłoszona upadłość. Wady przewłaszczenia: - jeśli przewłaszczona rzecz nie jest w posiadaniu wierzyciela a dłużnik nie spełnił swojego zobowiązania i przewłaszczonej rzeczy nie wydał wierzycielowi to wierzyciel musi uzyskać tytuł egzekucyjny (czyli najczęściej musi wnieść przeciwko dłużnikowi sprawę do sądu). Wad przewłaszczenia można jednak uniknąć przy zastosowaniu odpowiednich instrumentów prawnych. Doradzam jak tego dokonać. Przewłaszczenie na zabezpieczenie z punktu widzenia wierzyciela jest dla niego bardzo atrakcyjne ponieważ własność przedmiotu przewłaszczenia jest przenoszona na niego. Dlatego w miarę możliwości należy korzystać z tej formy zabezpieczenia. Zadaj pytanie prawnikowi, jeżeli masz jakąś wątpliwość dotyczącą przewłaszczenia (aby zadać pytanie kliknij tutaj). PRZELEW (CESJA) Przelew może być wykorzystany do realizacji bardzo różnych transakcji. Przelew można też wykorzystać do zabezpieczenia transakcji. Przelew wierzytelności jest zabezpieczeniem polegającym na tym, że dłużnik może Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53 e-mail: [email protected] www.zdg.pl 14 Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?" ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH przenieść na swojego wierzyciela, wierzytelność, która posiada w stosunku do swojego dłużnika z innego stosunku prawnego. Z wierzytelności tej może się zaspokoić wierzyciel jeśli dłużnik (któremu wcześniej ta wierzytelność przysługiwała) nie wykona swojego zobowiązania wobec tego wierzyciela. Przelew następuje tu więc w interesie nabywcy (wierzyciela), nie w celu powiększenia jego majątku, a w celu zabezpieczenia wykonania zobowiązania przez dłużnika. Wierzyciel ma w tej sytuacji dwóch dłużników: 1. pierwszego z tytułu pierwszej umowy wiążącej go z dłużnikiem, 2. drugiego dłużnika - dłużnika wierzytelności przelanej. Aby te zabezpieczenie można zastosować muszą istnieć w danej sytuacji co najmniej trzy podmioty obrotu gospodarczego. Podmiot A, Podmiot B i Podmiot C powiązane wzajemnymi relacjami. Przykładowo transakcja przelewu wierzytelności może wyglądać tak: Podmiot A jest dłużnikiem podmiotu B (podmiot B jest wierzycielem A). Jednocześnie podmiot A jest wierzycielem podmiotu C z tytułu innej transakcji. Podmiot A dysponując wierzytelnością w stosunku do podmiotu C może dokonać przelewu (cesji) tej wierzytelności na podmiot B. Jeżeli podmiot A nie wykona swojego zobowiązania względem podmiotu B to podmiotowi B należy się wszystko to co otrzymałby podmiot A od podmiotu C. Wierzytelność można przenosić bez zgody dłużnika. Z tym, że nie można przelewać wierzytelności jeżeli sprzeciwia się to ustawie, zastrzeżeniu poczynionemu w umowie albo właściwości zobowiązania. Przedmiotem przelewu dla zabezpieczenia może być także większa liczba wierzytelności, które zbywca na mocy jednej umowy ceduje na nabywcę dla Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53 e-mail: [email protected] www.zdg.pl 15 Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?" ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH zabezpieczenia jego wierzytelności. Należy pamiętać, aby zawiadomić o przelewie dłużnika przelanej wierzytelności. Dopóki bowiem zbywca wierzytelności nie zawiadomił dłużnika o przelewie, spełnienie świadczenia do rąk poprzedniego właściciela ma skutek względem nabywcy wierzytelności, chyba że w chwili spełnienia świadczenia dłużnik wiedział o przelewie. Podobnie rzecz wygląda przy innych czynnościach prawnych dokonanych między dłużnikiem a poprzednim wierzycielem. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie prawa z nią związane, w szczególności roszczenia o zaległe odsetki. Umowa przelewu (cesji) wierzytelności powinna być zawarta na piśmie jeżeli wierzytelność ta jest stwierdzona w jakimś dokumencie pisemnym. Dla pewności obrotu jednak warto zawierać wszystkie umowy przelewu na piśmie. Zalety przelewu wierzytelności na zabezpieczenie: - wierzyciel uzyskuje dodatkowego dłużnika, - wierzyciel nie ma obowiązku (chyba że inaczej reguluje tę kwestię umowa przelewu) zaspokajania się z przelanej wierzytelności i może mu przysługiwać wybór z której wierzytelności może się zaspokoić (wpływa to dodatkowo na dłużnika który do chwili zaspokojenia wierzyciela jest pozbawiony możliwości realizacji swojej (przelanej) wierzytelności, - w przypadku upadłości dłużnika przelana wierzytelność nie wchodzi do masy upadłości dłużnika, - wierzytelność można przenosić bez zgody dłużnika (jeśli nie sprzeciwia się to ustawie lub nie jest zabronione w umowie), - przelać można naraz kilka wierzytelności, - razem z przelaną wierzytelnością przechodzą także odsetki. Wady przelewu wierzytelności na zabezpieczenie: Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53 e-mail: [email protected] www.zdg.pl 16 Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?" ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH - przelew wierzytelności na zabezpieczenie może nie przynieść żadnych korzyści jeśli dłużnik przelanej wierzytelności okaże się niewypłacalny, - konieczność prowadzenia postępowania sądowego a następnie egzekucyjnego jeśli dłużnik przelanej wierzytelności nie będzie chciał dobrowolnie uregulować swoich zobowiązań. Zadaj pytanie prawnikowi, jeżeli masz jakąś wątpliwość dotyczącą przelewu (aby zadać pytanie kliknij tutaj). PRZYSTĄPIENIE DO DŁUGU Przystąpienie do długu polega na tym, że do istniejącego już stosunku prawnego w którym jest już wierzyciel i dłużnik przystępuje osoba trzecia jako nowy, dodatkowy dłużnik. Wierzyciel uzyskuje więc dodatkowego dłużnika nie tracąc dłużnika dotychczasowego. Przystąpienie do długu następuje na podstawie ustawy lub umowy. W przypadku przystąpienia do długu nowy dłużnik odpowiada za dług tak jakby to był jego dług (a nie tak jak poręczyciel). Przystąpienie do długu z mocy umowy może dojść do skutku: - przez zawarcie umowy wierzyciela z nowym dłużnikiem i wyrażenie na to zgody przez dotychczasowego dłużnika, - przez umowę dotychczasowego dłużnika z nowym dłużnikiem oraz wyrażenie na to zgody przez wierzyciela. Przyczyna przystąpienia do długu nowego dłużnika jest nieistotna. Ważne jest że Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53 e-mail: [email protected] www.zdg.pl 17 Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?" ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH osoba ta zgodziła się przystąpić do długu i nie jest istotne co ją do tego skłoniło. Nie ma jakiś szczególnych reguł dotyczących zawierania umowy o przystąpieniu do długu. Warto jednak zawierać takie umowy na piśmie. Zalety umowy o przystąpieniu do długu: - wierzyciel uzyskuje dodatkowego dłużnika, - nie jest istotna przyczyna dla której następuje przystąpienie dłużnika do długu, - szybkość i prostota w ustanawianiu tego zabezpieczenia. Wady umowy o przystąpieniu do długu: - konieczność prowadzenia postępowania sądowego i następnie egzekucyjnego jeżeli "nowy" dłużnik nie będzie chciał dobrowolnie zapłacić za dług. Zadaj pytanie prawnikowi, jeżeli masz jakąś wątpliwość dotyczącą przystąpienia do długu (aby zadać pytanie kliknij tutaj). GWARANCJA BANKOWA Gwarancja bankowa jest zobowiązaniem banku, dokonanym na zlecenie dłużnika, że wykona zobowiązanie na rzecz wierzyciela (beneficjenta), na wypadek gdyby dłużnik (podmiot zlecający gwarancje) nie wykonał swojego zobowiązania wobec wierzyciela. Gwarancji bankowej można domagać się jako zabezpieczenia każdej transakcji, jednak z uwagi na jej koszt (od 0,2 do kilku procent kwoty gwarancji) warto stosować ją przy większych transakcjach. Gwarancja bankowa jest udzielana na zlecenie dłużnika. Wystawienie przez bank Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53 e-mail: [email protected] www.zdg.pl 18 Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?" ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH gwarancji stanowi potwierdzenie wiarygodności dłużnika (zlecającego gwarancję) a wierzycielowi (beneficjentowi gwarancji) daje pewność zaspokojenia roszczenia zgodnie z gwarancją. Gwarancja bankowa może być bezwarunkowa, czyli płatna na pierwsze żądanie lub też warunkowa, gdy wskazane są warunki po spełnieniu których Bank musi wypłacić sumę określoną w gwarancji. Aby gwarancja była dla beneficjenta wiarygodna powinna posiadać charakter nieodwołalny i bezwarunkowy. Gwarancja jest zobowiązaniem abstrakcyjnym, niezależnym od umowy o dokonanie wzajemnych świadczeń między zleceniodawcą (dłużnikiem) a beneficjentem gwarancji (wierzycielem). W obrocie spotyka się m.in. następujące rodzaje gwarancji: - gwarancja przetargowa (wadialna) - udzielana uczestnikom przetargu w celu uniknięcia zamrożenia środków w postaci wpłaconej kaucji, - gwarancja spłaty kredytu - bank gwarantujący zobowiązuje się wobec innego banku do spłaty kredyty ze wszystkimi jego kosztami w przypadku nie wywiązania się zleceniodawcy z warunków umowy kredytowej, - gwarancja spłaty rat leasingowych, - gwarancja spłaty należności, - gwarancja zapłaty cła, - gwarancja zwrotu zaliczki (przedpłaty), - gwarancje kontraktowe (zapłaty za dostarczone towary lub wykonane usługi), - gwarancja należytego wykonania umowy, - gwarancja wykonania zobowiązań z tytułu rękojmi, - gwarancja płatności, - gwarancja zapłaty zobowiązań podatkowych, - gwarancja zapłaty akredytywy, Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53 e-mail: [email protected] www.zdg.pl 19 Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?" ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH - gwarancja zapłaty weksla, - gwarancja tranzytowa. Banki przed udzieleniem gwarancji wymagają zabezpieczeń takich jak, np: regwarancja bankowa lub gwarancja innego podmiotu, blokada środków na rachunkach bankowych, przewłaszczenie na zabezpieczenie, hipoteka, ubezpieczenie kredytu, poręczenie osób prawnych i cywilnych według prawa cywilnego i wekslowego, przelew (cesja) wierzytelności, przelew wierzytelności z umów ubezpieczenia, zastaw na prawach, weksel własny, i innych zabezpieczeń. Zalety gwarancji bankowej: - potwierdzenie wiarygodności kontrahenta na rynku krajowym i zagranicznym, - pewność wierzyciela (beneficjenta) iż otrzyma swoją należność, - pewność dłużnika, klienta (zlecającego gwarancję), że jego zobowiązanie zostanie wykonane nawet gdy on sam nie zdoła tego zrobić, - ułatwia wejście na rynek nowym firmom do czasu ich uwiarygodnienia się. Wady gwarancji bankowej: - czasochłonna procedura jej ustanowienia, - jest to zabezpieczenie dosyć drogie. Zadaj pytanie prawnikowi, jeżeli masz jakąś wątpliwość dotyczącą gwarancji bankowej (aby zadać pytanie kliknij tutaj). Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53 e-mail: [email protected] www.zdg.pl 20 Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?" ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH AKREDYTYWA Akredytywa jest najlepszą formą zabezpieczenia transakcji: zapłaty dla wierzyciela (eksportera) i prawidłowego wykonania zobowiązania dla dłużnika (importera), gdyż za zapłatę odpowiada bank dłużnika. Akredytywa to zobowiązanie banku dłużnika (importera) do uregulowania wierzycielowi (eksporterowi) należności w zamian za złożenie dokumentów reprezentujących towar. Akredytywa jest jedną z form rozliczeń bezgotówkowych. Akredytywa ma na celu zagwarantowanie terminowego otrzymania środków pieniężnych przez wierzyciela (beneficjenta). Może być stosowana zarówno w obrocie krajowym jak i zagranicznym. Akredytywę dokumentową wystawia bank na wniosek kupującego i zgodnie z jego instrukcjami. W akredytywie bank zobowiązuje się wypłacić określoną kwotę sprzedającemu pod warunkiem, że ten przedstawi i złoży w banku komplet dokumentów dowodzących, iż wywiązał się ze swych zobowiązań kontraktowych oraz innych dokumentów wymaganych przez kupującego. Wspomnianym dowodem jest zazwyczaj konosament albo list przewozowy podpisany przez odbiorcę na znak, że towar został dostarczony na miejsce przeznaczenia (albo na inne miejsce, zgodnie z kontraktem); dowodem takim może być też np. protokół odbioru usługi. W obrocie stosowanych jest wiele rodzajów akredytyw, ale wspólny mechanizm ich działania można opisać następująco: - kredytodawca, którym najczęściej jest kupujący, zabezpiecza w banku określoną sumę, najczęściej poprzez dokonanie blokady albo złożenie gwarancji, - kredytodawca instruuje bank, pod jakimi warunkami i do jakiej kwoty strony trzecie (zazwyczaj sprzedający) mają prawo korzystać z tych pieniędzy. Sposób korzystania z kredytu może być różny, np. może to być kredyt dla sprzedającego, akceptacja weksli Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53 e-mail: [email protected] www.zdg.pl 21 Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?" ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH sprzedającego, zapłata sprzedającemu itp. - Jeśli akredytywa służy jako zabezpieczenie interesów sprzedającego, to musi być nieodwołalna. - bank wystawia akredytywę (list kredytowy) zgodnie z instrukcjami. - strona upoważniona (najczęściej sprzedający) korzysta z kredytu pod warunkiem przedstawienia bankowi dowodu, że wywiązuje się ze swych zobowiązań. Zalety akredytywy: - zapewnienie dostawcy zapłaty z chwilą wysłania towaru i przedstawieniu Bankowi dokumentów handlowych potwierdzających wykonanie umowy, - zabezpieczenie przed opóźnieniem lub brakiem zapłaty, - zabezpieczenie przed odstąpieniem odbiorcy od umowy lub próbą jej renegocjacji, - zabezpieczenie przed ryzykiem wynikającym z sytuacji politycznej lub gospodarczej w kraju odbiorcy, - prawo przeniesienia wpływów z akredytywy na inny podmiot, - uzależnia dokonanie płatności od tego, czy producent udokumentuje dostawę towaru, - umożliwia określenie dokumentów będących podstawą do wypłaty, - zabezpiecza przed ryzykiem otrzymania wadliwego towaru, dzięki możliwości żądania dokumentów wystawionych przez niezależne instytucje, - pozwala uniknąć ryzyka nieterminowych dostaw, - ułatwia uzyskanie kredytu na sfinansowanie produkcji, - daje pewność otrzymania towaru we wskazanym miejscu i czasie oraz w żądanej ilości, - zabezpiecza przed nieuzasadnioną wypłatą należności eksporterowi, - zabezpiecza przed ryzykiem odstąpienia kupującego od transakcji lub odmowy zapłaty, - akredytywa zabezpiecza sprzedającego przed ryzykiem odstąpienia kupującego od transakcji, niewypłacalności kupującego lub odmowy zapłaty przez kupującego, - pozwala na korzystanie z nowoczesnych form finansowania (forfaiting) i prefinansowania eksportu, - minimalizuje wszelkiego typu ryzyka występujące w obrocie handlowym, Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53 e-mail: [email protected] www.zdg.pl 22 Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?" ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH - zabezpieczenie eksportera i importera w przypadku specyficznych, nietypowych warunków kontraktów, dużych przedsięwzięć inwestycyjnych oraz rozpoczęcia współpracy z nowym, nieznanym kontrahentem albo z partnerem z kraju o wysokim ryzyku polityczno - gospodarczym, - daje możliwość zabezpieczenia się przed ryzykiem kursowym dzięki negocjowaniu korzystnych warunków walutowych i zawieraniu transakcji terminowych. Wady akredytywy: - wysyłka towarów może nastąpić tylko z chwilą otrzymania zawiadomienia, że akredytywa została otwarta, - wysoki koszt otwarcia akredytywy, - czasochłonna procedura otwarcia akredytywy. Akredytywę można w szczególności polecić gdy: - nawiązują Państwo kontakty handlowe z nowymi partnerami lub na nowych rynkach, - pogorszyła się dotychczasowa współpraca z kontrahentami, - istnieją wątpliwości co do wypełnienia zobowiązań handlowych przez którąś ze stron, - sytuacja polityczna lub handlowa w kraju importera nie jest stabilna, - kontrahenci cenią sobie bezpieczne rozliczenia kontraktu. Zadaj pytanie prawnikowi, jeżeli masz jakąś wątpliwość dotyczącą akredytywy (aby zadać pytanie kliknij tutaj). Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53 e-mail: [email protected] www.zdg.pl 23 Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?" ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH INKASO Inkaso to forma rozliczenia, w której wierzyciel, po skompletowaniu niezbędnych dokumentów, zleca bankowi uzyskanie lub zabezpieczenie zapłaty za dokumenty dające prawo do towaru lub za weksle. Podobnie jak akredytywa, inkaso jest stosowane głównie w obrocie zagranicznym, natomiast w obrocie krajowym funkcjonuje w formie inkasa weksla. Jednak w odróżnieniu od transakcji akredytywy, Bank nie zobowiązuje się do wykonania płatności z własnych środków, lecz jest odpowiedzialny za postępowanie z dokumentami według zaleceń wierzyciela, czyli podawcy inkasa. Inkaso dokumentowe w obrocie zagranicznym oznacza operację bankową, polegającą na wykonaniu zlecenia, którego przedmiotem jest wydanie dokumentów handlowych w zamian za zapłatę określonej w zleceniu inkasowym sumy pieniężnej. Przedmiotem inkasa może być także uzyskanie akceptu lub zapłaty weksla trasowego, któremu nie towarzyszą dokumenty handlowe lub wydanie dokumentów na innych warunkach, np. za gwarancję bankową. Podczas realizacji inkasa, banki uczestniczące w transakcji dokładają wszelkich starań, aby wykonać przekazane instrukcje, nie ponoszą jednak odpowiedzialności za skuteczność w ściąganiu zapłaty. Inkaso jest wiec formą rozliczenia bezgotówkowego. Polega na złożeniu przez wierzyciela, będącego dostawcą towarów, wykonawcą robót lub usług, polecenia do finansującego go banku, by inkasował należności od odbiorcy towarów, robót lub usług. Dłużnik (nabywca towaru lub usługi) nie otrzyma dokumentów, które uprawniają do dysponowania towarem lub korzystania z usługi aż do uregulowania swoich należności. Inkaso jest pobieraniem należności gotówkowych z tytułu weksli, czeków, papierów wartościowych, listów przewozowych, konosamentów, itp. Zalety inkasa: Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53 e-mail: [email protected] www.zdg.pl 24 Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?" ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH - nie wymaga angażowania z góry środków finansowych przez odbiorcę (wierzyciela), - odbiorca (wierzyciel) ma szansę na uzyskanie kredytu kupieckiego, - realizacja transakcji za pośrednictwem banków gwarantuje jej prawidłowe wykonanie, - daje możliwość kontroli nad towarem do momentu zapłaty lub akceptu weksla lub innego dokumentu, - pomoc Banku w uzyskaniu zapłaty, - zmniejsza ryzyko nieotrzymania towaru poprzez możliwość dokonania zapłaty po jego przybyciu, - inkaso z odroczoną płatnością daje możliwość uzyskania kredytu kupieckiego, - inkaso jest bezpieczniejsze niż niedokumentowe formy rozliczeń, a zarazem prostsze i tańsze niż akredytywa, - oszczędność czasu, w porównaniu z akredytywą inkaso nie wymaga działań związanych z uzgodnieniem warunków i otwarciem akredytywy. Wady inkasa: - sprzedający wysyłając towar (świadcząc usługi) nie ma pewności czy inkaso zostanie rzeczywiście wykupione, - nabywca nie jest w stanie przed uiszczeniem zapłaty zbadać zgodności towaru z ustaleniami kontraktowymi, nie ma pewności czy sprzedający dopełnił wszystkich warunków umowy. Inkaso należy stosować gdy: - mają Państwo zaufanie do swoich kontrahentów, - producent jest przekonany o możliwości i gotowości odbiorcy do zapłaty za towar, - nie ma ryzyka handlowego lub politycznego w kraju, do którego przesyłany jest towar, - dostarczany towar nie jest wykonywany na zamówienie. Zadaj pytanie prawnikowi, jeżeli masz jakąś wątpliwość dotyczącą hipoteki (aby Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53 e-mail: [email protected] www.zdg.pl 25 Kurs e - mailowy pt. "7 dobrych rad - Jak nie "sparzyć się" w biznesie?" ZABEZPIECZENIA TRANSAKCJI PIENIĘŻNYCH zadać pytanie kliknij tutaj). Copyrights © 2006 Zwoliński Doradztwo Gospodarcze Marek Zwoliński ul. Jana Kilińskiego 10 07 - 410 Ostrołęka tel kom. 0 608 401 322, tel./fax (029) 764 95 53 e-mail: [email protected] www.zdg.pl 26